beinmergsskipti
Post on 04-Jan-2016
58 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Beinmergsskipti
Þorgerður Guðmundsdóttir
Stud med
29/4’05
Beinmergsskipti HSCT = Hematopoietic stem cell transplantation
• Enduruppbygging blóðfrumumyndunar með infusion/ígræðslu stofnfrumna blóðfruma
• Reconstitution of hematopoiesis via infusion (transplantation) of hematopoietic progenitor or stem cells (SCs)
Ábendingar• Meðferð við ýmsum illkynja sjd og öðrum sjd sem
hafa áhrif á blóðmyndun eða ónæmiskerfið• ALL• AML• MDS (Myelodysplastic sx), JMML (Juvenile
myelomonocytic leukemia)• CML• Solid tumorar
– Heilaæxli, Neuroblastoma, Sarcomas, Hodgkin’s disease og – Non-Hodgkin’s Lymphoma,
• Acquired aplastic anemia, β-Thalassaemia major • ofl
Mism teg transplanta
• Autologous stofnfr -safnað; fryst þar til meðf lokið
• Fæst úr sjúklinginum sjálfum• Geta fengist úr beinmergi (BM) og jafnvel úr perifer
blóði (PB) (nýrri aðf). BM vs PB• Mikilvægt að screena alla sjúkl f cytogenetískum
abnormalitetum áður en HSC er safnað!• Ýmisl verið reynt til að “hreinsa” leukemic residual fr
• Allogenic stofnfr -yfirl gefið strax i.v.• Þarf að vera frá HLA identical einstaklingi ss systkini• Vega og meta ávinning sjúklings vs áhættu f donor
• BM (bonemarrow)• PBSC (peripheral blood stem cells)
Aðferðin
• Aspiration, á skurðstofu við sterilar aðstæður og í svæfingu
• Mestur BM fæst úr post.iliac crest• Ef þegi er mun stærri en gjafi, eða þörf er á meira
magni, er einnig hægt að fá BM frá ant.iliac crest
• Heildarrúmmál BM ~10-20mL/kg (þyngd þega)
• Hægt að geyma autologousblóð gjafans f BMgjöfina og gefa það aftur tilbaka e aðg.
Beinmergi aspirerað úr post.iliac crest gjafans
Beinmergur síaðurog síðan gefinn beinmergsþeganum
Undirbúningur
• Gagnsemi HSCT þarf að vega meira en áhættan!
• Mögulegir gjafakandídatar verða að: • hafa hentugar HSC (hematopoietic stem cells) og• vera til staðar á viðeigandi tíma í sjd.gangi
• ‘Conditioning’ meðferðaráform - 3 hlutverk:1. Tæma hematopoietic rými fyrir infuserað HSCs2. Veita nægilega ónæmisbælingu þegans (svo gjafafr verði
ekki hafnað)3. Útrýma residual tumor
• Sjúklingur þarf (helst) að vera kominn í remission!
Fylgikvillar
• Sýkingar! prophylaxis• Veno-occlusive disease of the liver (VOD)• Acute • Chronic • Graft failure• Late complications
• Secondary illkynja sjd• Endocrine complicationir• Cataracht• Vaxtarskerðing (+/-þroskaskerðing)• Ofl
GVHDMeirihl posttransplantation
failures eru v/ sjd relaps
Horfur
• Mjög mismunandi eftir sjd, alvarleika sjd, ástandi sjúklings, samsvörun þega vs gjafa, fylgikvillum ofl ofl
top related