bi̇reyi̇ toplum yaşaminda engelli̇ kilan engel türleri̇

BİREYİ TOPLUM YAŞAMINDA ENGELLİ KILAN

ENGEL TÜRLERİ

1)HAREKET BOZUKLUĞU NEDENİ OLAN ENGEL

TÜRLERİo A) Nörolojik Hastalıklar: Vücudun sinir

sistemiyle ilgili hastalıklara nörolojik hastalıklar denilmektedir. Beyin, omurilik ya da sinirlerin elektriksel yapısındaki anormallikler birçok semptoma yol açabilmektedir.

A-1)SEREBRAL KÖKENLİ HASTALIKLAR

A-1-1)Serebral Palsi: Diğer adıyla beyin felci, doğum öncesinde, sırasında veya sonrasında merkezi sinir sisteminin hareket işlev alanlarının hasar görmesinden dolayı oluşan tablodur.

SP'nin en çok bilinen 4 farklı şekli vardır; Kuadripleji Dipleji Parapleji Hemipleji

A-1-2)TRAVMATİK BEYİN YARALANMASI: Travmatik beyin yaralanması (TBY) kafanın

künt yada delici bir travma ile yaralanması sonucunda beyinin normal fonksiyonlarının bozulmasıdır. TBY başın aniden sert bir cisme çarpmasi yada küçük parçaların kafatasını açıp beyne girmesi şeklinde olabilir.

A-1-3)İNME: İnme beyne kan akımını sağlayan

damarlardan birinin aniden tıkanmasıyla birlikte, beyne giden kan akımının gidişinin yavaşlaması ya da durması sonucunda meydana geliyor. Ayrıca beyin damarlarından birinin ani şekilde yırtılarak, kanın beyin dokusu içine akması sonucu da oluşabiliyor ve buna halk arasında beyin kanaması deniyor.

A-2)OMURİLİK YARALANMALARI: Omurganın içinde bulunan sinir

dokusunun travma yada başka nedenlerle oluşan yaralanmaların genel adıdır.

A-3)KAS HASTALIKLARI:

Zamanla kaslarda zaafa yol açan ve kasları güçsüz düşüren, atrofiyle (erime) karakterize bir gurup hastalıktır.

A-4)POLİNÖROPATİ:   Omurilikten çıkan çevresel sinirlerin yaygın

bir hastalığıdır. Kol ve bacaklarda ilerleyen kuvvetsizlik ve/veya bozulmuş duyu fonksiyonu ile ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır.

B)ORTOPEDİK HASTALIKLAR: Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum

sonrası dönemde herhangi bir nedenle , iskelet (kemik), kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu, bedensel yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle oluşan hastalıktır.

2)ÖĞRENME BOZUKLUĞU NEDENİ

OLAN ENGEL TÜRLERİ A) Mental Retardasyon:

Retardasyon (Zeka Geriliği) entelektüel fonksiyon  çevreye uyum  öğrenme ve problem çözme gibi fonksiyonlar açısından normalin altında olma halidir.Mental retarde ya da zeka geriliği olan şahıslarda öğrenme  ilişki kurma  konuşma iletişim  bağımsız yaşama fonksiyonları büyük ölçüde bozulmuştur.

Mental retardasyon bir hastalık değildir. Genetik  çevresel  doğumsal birçok sebepten kaynaklanan çok çeşitli hastalıkların bir sonucudur. Mental retarde çocuklara bir takım şeyler öğretilebilir ancak bu öğrenme çok yavaş ve zordur.

B) DOWN SENDROMU: Trizomi 21 ya da mongolizm olarak da

adlandırılan down sendromu, vücut hücrelerindeki kromozom sayısının anormal olması sonucu ortaya çıkan, bir hastalıktan ziyade genetik bir anormalliktir.

C) OTİZM: Erken çocukluk döneminde

görülmeye başlayan, sosyal etkileşim ve iletişim bozukluğu ile ilgi ve etkinliklerin belirgin sınırlılığı gibi özelliklerle kendini gösteren yaygın gelişimsel bozukluk durumudur.

D) DİSLEKSİ: Disleksi dinleme, konuşma, okuma, yazma,

akıl yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.

3)GÖRME ENGELLİLİK : Görme gücünün kısmen ya da

tamamen yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. Görme engelliliğin yasal tanımı görmenin ve görme alanının ölçümüne bağlıdır. Yasal tanım tıp alanında çalışanlar ve diğer ilgililer tarafından kullanılmaktadır.

Bu tanıma göre; “tüm düzeltmelerle birlikte, gören gözün olağan görme gücünün onda birine yani 20/200’lük görme keskinliğine ya da daha azına sahip olan ya da görme açısı 20 dereceyi aşmayan bireylere kör denilmektedir. 20/200’ün anlamı; görme yetersizliğinden etkilenen bireyin 60 cm’ den görebildiğini normal görme gücüne sahip olan bireyin 6 m’ den görebilmesidir.

4)İŞİTME VE KONUŞMA ENGELLİLİK:

İşitme Engeli: İşitme duyarlılığının (16-20.000 Hz. ve 0.110 dB) kişinin gelişim, uyum özellikle iletişimdeki görevleri yeterince yerine getiremeyişinden ortaya çıkan duruma İşitme Engeli denmektedir.

Konuşma engellilik: Konuşma, hoş olmayan bir sesle ve yaşına uygun olmayan veya

anlaşılmayan bir şekilde yapılır, dolayısıyla normalden çok farklılık gösterir ve dikkati

konuşana çeker ise genellikle engelli konuşma olarak kabul edilir. Bir başka deyişle konuşma

esnasında dinleyenlerin çoğu, çoğu kez ne söylendiğine değil de nasıl söylendiğine dikkat ediyor, çoğu konuşmayı umduklarından farklı buluyor ve konuşan ne söyleyeceğini değil de

nasıl söyleyeceğini düşünür veya o endişe içinde olur ise o konuşma, engelli bir konuşma sayılabilir.

5)KRONİK İÇ ORGAN HASTALIKLARI

a)Diabet: Diabetes Mellitus (DM), pankreasın yeterli insulin üretememesi veya vücudun ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu oluşan ömür boyu devam eden bir hastalıktır.

b)Kronik böbrek yetmezliği: Kronik böbrek yetmezliği böbreklerde uzun vadede gelişen ve böbreklerin fonksiyonunu kademeli olarak kaybetmesine neden olan bir hastalıktır.

c)Kanser: Hücrelerde DNA'nın hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır.

d)Diğer: Endokrin patolojiler, metabolizma hastalıkları, kronik karaciğer hastalıkları.

6)DAVRANIŞ BOZUKLUĞU NEDENİ OLAN HASTALIKLAR

Psikiyatrik Hastalıklar

Bu hastalıklar; biyolojik, psikolojik veya sosyal-toplumsal nedenlerle ortaya çıkan duygu

düşünce  davranışlarımızı etkileyen hastalıklardır.

 PSİKİYATRİ HANGİ  HASTALIKLARLA  İLGİLENİR?

Depresyon, Gereksiz korkular, Sosyalleşme bozukluğu, Kekemelik, Uykusuzluk, Huzursuzluk, Tedirginlik, Kaygı bozukluğu(Anksiyete Bozukluğu), Sosyal fobi, özgül fobi, Kişilik bozuklukları, Alkol, madde kullanımı, bağımlılığı, Öğrenme güçlüğü, Dikkat eksikliği, Hiperaktivite, Panik atak, Şizofreni, Uyku bozukluğu(İnsominio), Davranış bozukluğuna karşı gelen bozukluklar, Bipolar bozukluk (İki uçlu duygu durum bozukluğu )(Mani depresyon), Şizoeffektif bozukluk, Psikiyatrik hastalıklarda tedaviler, Karşı gelme bozukluğu, Zeka geriliği (Mental Retardasyon)

7)MULTİPL ENGELLİLER:

Multipl skleroz(ms): Multipl Skleroz kısaca MS, bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Bu hastalığa beynin ve omuriliğin birden çok yerinde görülmesinden dolayı Multipl  yani çoklu,  hasar gören dokuların sertleşmesinden dolayı da skleroz yani sertleşme adı verilmiştir.

Multipl miyelom(mm): Miyelom, kemik iliğindeki plazma hücrelerinin kanseridir.

Miyeloma hastalarının yaklaşık %90’ında tanı anında birden fazla bölgeyi tutan hastalık mevcuttur; zaman zaman hastalık en yaygın formu olan “multipl miyeloma” ile adlandırılır.