bİlİmsel araŞtirma nasil yapilir ioys.hku.edu.tr/dersicerikleri/eisl533/pdf/3.pdf · etkİlİ...

1

YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ

BİLİMSEL ARAŞTIRMA NASIL YAPILIR I

SUNUM PLANI

1. Giriş

2. Araştırma Sürecindeki Temel Aşamalar

3. Araştırmanın Yazım Dili (Üslup)

4. Etkili Sunum Teknikleri

2

GİRİŞ

Yeni başlayanlar için araştırmanın yürütülmesinde yolgösterici / danışman önemli rol almaktadır.

Deneyimsiz araştırmacıların bir bilimsel araştırmanıngüçlüklerini olduğundan fazla büyüttükleri sıkçakarşılaşılan bir sorundur.

Bu nedenle bilimsel araştırma, genç araştırmacılar için biröğrenme ve kendini geliştirme faaliyetidir.

ARAŞTIRMA SÜRECİNDEKİ TEMEL AŞAMALAR

Konuyu seçme

Konuyu sınırlandırma

Tez cümlesi oluşturma

Araştırmanın metodunu belirleme

Geçici plan hazırlama

Geçici bibliyografya hazırlama

Okuma ve not alma

Metni yazma

Konu Seçme

Genel başvuru kaynaklarını inceleme

Önceki çalışmaları elde etme (literatür)

Kütüphaneler ve internet

Yedek konular

Konu seçiminde göz önünde bulundurulmasıgereken noktalar şu şekildedir;

İlgi

Orjinallik

Önem

Bilimsel yeterlilik

Birincil ve ikincil kaynaklar

Kaynak yeterliliği

Zaman

Konu Seçme

Konuyu Sınırlandırma

Başarılı bir araştırma projesi için konununsınırlarının çok iyi çizilmiş olması gerekir. Yanikonu, içinden çıkılamayacak kadar geniş vearaştırmayı anlamsız kılacak kadar da darkapsamlı olmamalıdır.

Araştırmanın Hipotezini Oluşturma

Her araştırmanın bir hipotezi olmalıdır.

Hipotez, doğruluğu sınanmamış bir önermedir. Fakathiçbir zaman rastgele bir görüş değildir, tersine, birtakım ön çalışmalara, deneyim, gözlem ve akılyürütme faaliyetlerine gör oluşturulmuştur.

Araştırmanın Metodu (Yöntem)

Bir araştırmanın bilimselliği, büyük ölçüde onunmetoduyla ölçülür.

Yöntem baştan belirlenmeli, veriler de doğal olarakbuna uygun derlenmelidir.

Bir araştırmada konuya ve araştırmayı yapanınilgisine göre değişik yöntemler kullanılabilir. Örneğin;kütüphane araştırması, anket, gözlem, mülakat,istatiksel analiz, deney…vs.

Taslak Planın Hazırlanması

Sistemli bir araştırma, çalışmanın bir taslak plan hazırlanaraksürdürülmesini gerektirir. Taslak plan konuyla ilgili bilgi, fikir vegörüşleri tez cümlesi etrafında bir düzene sokmaya vegeliştirmeye yardımcı olur.

Taslak plan eldeki bilgilerin düzenlenmesi yanında, bilinenlerarasında yeni ilişkilerin kurulmasına, yeni fikirleroluşturulmasına veya değişik yorumlama biçimlerininkeşfedilmesine de katkı sağlar.

Sosyal bilim dallarında kısa araştırmaların standart planı şöyleolabilir;

I. Giriş II. Metodoloji III. Bulgular

V. Sonuç ve Tartışma V. Kaynakça

Geçici Bibliyografya Hazırlamak

Araştırmacı konuyu seçip sınırlarını belirlerken, aynızamanda yoğun biçimde kaynak araştırmasına girişir.Bulduğu kaynakları ise kaydederek bir liste ya dabibliyografya oluşturur.

Araştırmacı, çalışmasında kullanacağı kaynaklarıbibliyografyaya almadan önce güvenilirliği ve bilimseldeğerleri konusunda yanlış yapmamalıdır. Bunun için;

İçerikte ne gibi bilgiler var?

Yazarı kimdir ve amacı nedir?

Malzemenin türü nedir?

Yayınevi kimdir?

Not Alma

Araştırmacı çalışması ile ilgili elde ettiği bilgileri yazıyageçirerek düzenli not etmelidir. Not edilen bilgiler hemdaha iyi düzenlenir hem de daha kolay yorumlanır.

Araştırma yaparken gerekli okumalarda kesinlikleseçici davranılmalıdır. Yani elimize geçen her şeyi tümayrıntılarıyla okumak zaman ve emek kaybına yol açar.

Araştırma Metninin Yazılması

Araştırmacı aldığı notları, topladığı bilgileri analiz ettiktenve bunlara düşüncelerini katarak belli bir sonucaulaştıktan sonra sıra ilk taslağın yazılmasına gelmiştir.

Plan son şeklini aldıktan sonra bilgilerin bölüm bölümyazılmasına başlanır. İlk taslağın yazılışında asıl önemliolan fikir akışını düzenli biçimde sürdürmektir. Üslup veuygun kelimeleri seçmek ikinci derecede kalır. Buaşamada, cümle düzeltmeleriyle oyalanmadan yazmaişlemi hızla sürdürülmelidir.

Araştırma Metninin Yazılması

Giriş ve sonuç bölümleri en son yazılmalıdır.

Araştırma hakkında genel bir fikir edinmek isteyen okuyucular ve yeterli zamanı olmayan kişiler genellikle giriş ve sonucu okurlar.

ARAŞTIRMANIN YAZIM DİLİ (ÜSLUP)

Açıklık

Sadelik

Akıcılık

ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ

Genellikle araştırmacıya sunum için 15-20dk süre verilir.

Bu sürede sunucu hem araştırmasının en önemlisonuçlarını aktarmaya hem de izleyicilerde kendi bilgidüzeyi ve akademik yetenekleri hakkında olumluizlenimler yaratmaya çalışır.

Sunumdan önce dinleyici kitlesine göre bazı hazırlıklaryapmak gerekir.

Sunumdan önce «sunum planı» hazırlamak gerekir.

ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ

Sunumun büyük kısmını bir metine yada kağıda bağlıkalarak ve okuyarak gerçekleştirmemelidir.

Sunum süresince izleyicilerin ilgisini çekecek bazıistatistikler, tablolar ve görseller verilerek izleyicininilgisini konu üzerinde yoğunlaşması sağlanabilir.

Sunum boyunca canlı, istekli ve kendine güven veren birgörüntü sergilenmelidir.

Power-Point sunularında 7x7 kuralı etkilidir.

TEŞEKKÜRLER!..

18