bukinan di tèstamènt bieu bo beibel

Post on 01-Aug-2022

2 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

Bo Beibel

Bo Beibel Bukinan di Tèstamènt Bieu

Tarea siman pasa

• Repasá lès 3

• Prepará lès 4

• Memorisá Sofonias 3:17 – SEÑOR bo Dios ta meimei di bo, un guerero viktorioso. E lo

regosihá den bo ku alegria, E lo ta ketu den Su amor, E lo regosihá den bo ku gritu di alegria.”

Tarea siman pasa

• Skohe un di e bukinan ku nos a studia awe.

• Resumí e buki riba ¼ pa ½ A4.

–Autor

–Personahe importante

–Historia resumí

• Bukinan di Lei / Bukinan di Moises

• Pentateutiko ta nifiká “5 Buki”

• Moises a skibi e 5 bukinan aki

• E ta kubri un periodo di 2500 aña

• E ta pone énfasis riba kon Dios a atendé ku humanidat

• E ta pone e fundeshi pa e historia di salbashon

Lei

Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio

• E 12 bukinan ku ta sigui ta duna historia di e nashon Hudiu

• Nan ta duna detaye kon Dios a atendé ku hende individual i henter e nashon

• Nan ta yega na mas o ménos un tersera parti di Tèstamènt Bieu

Historia

Yozue Huesnan Ruth 1 i 2 Samuel 1 i 2 Reinan 1 i 2 Kronikonan Esdras Nehemias Ester

Lei (5)

Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio

Historia (12)

Yozue 1 i 2 Kronikonan Huesnan Esdras Ruth Nehemias 1 i 2 Samuel Ester 1 i 2 Reinan

Lei (5) Historia (12) Poesia (5) Profetanan mayor (5)

Profetanan menor (12)

Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio

Yozue Huesnan Ruth 1 i 2 Samuel 1 i 2 Reinan 1 i 2 Kronikonan Esdras Nehemias Ester

Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Tin hopi buki den Beibel ku ta kontené pasashinan poétiko

• Tin 5 buki spesífiko ku ta wòrdu klasifiká komo Poesia

• Poesia Hebreo ta diferente for di poesianan ku nos konosé awor (Estilo i Struktura)

Poesia (5)

Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• Job ta un poema dramátiko tokante sufrimentu i eventualmente rekompensa di un hòmber hustu.

• No ta sigur ta ken a skibi e buki aki. Tin ta pensa ku ta Job mes. Otro ta pensa ku ta Moises.

Poesia (5)

Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• Esaki ta e buki di himno i orashon di Beibel

• E Pueblo di Dios a kolektá i uza e poemanan aki den nan alabansa

• Den e salmonan bo por topa diferente parti di loke nos a lesa den e bukinan di Lei i Historia

Poesia (5)

Job

Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• E 3 bukinan aki a wòrdu skibí dor di Salomon

• E ta wòrdu konsiderá komo un herensia ku e hòmber di mas sabí a laga atras

Poesia (5)

Job Salmonan

Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• Buki di sabiduria

• Skibí dor di Salomon (yu di David) kual tabata e di 3 Rei di Israel

• Un di e versíkulonan ku ta resaltá ta: Prov 1:7 – E temor di SEÑOR ta e prinsipio di

konosementu; bobonan ta despresiá sabiduria i instrukshon.

• Prov 1:1-6 ta bisa klaramente e propósito di e buki di provèrbio

Poesia (5)

Job Salmonan

Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• 1.E proverbionan di Salomon, yu hòmber di David, rei di Israel:

• 2.pa konosé sabiduria i instrukshon, pa diserní e dichonan di komprendementu,

• 3.pa risibí instrukshon den kondukta prudente, hustisia, huisio i rektitut;

Poesia (5)

Job Salmonan

Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• 4.pa duna prudensia na e simpelnan, konosementu i disernimentu na e hobennan—

• 5.un hende sabí lo tende i lo oumentá su konosementu, i un hende di komprendementu lo atkirí bon konseho—

• 6.pa komprendé proverbio i parábola, palabranan di e sabínan i nan charadanan.

Poesia (5)

Job Salmonan

Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto

• Testimonio di Salomon tokante kon bashí bida ta sin Dios

• Plasernan, rikesanan, logronan i poder no por satisfasé

• Hende a wòrdu kreá pa sirbi Dios

Poesia (5)

Job Salmonan Proverbionan

Predikador E Kanto di tur Kanto

• Kanto di tur kanto ta manera un opera (Un kansion dramátiko)

• Ta konta di e amor entre brùit i brùidehòm

Poesia (5)

Job Salmonan Proverbionan Predikador

E Kanto di tur Kanto

• Ora Dios kier a komuniká direktamente ku Su pueblo, hopi biaha E tabata uza profetanan

• Profetanan tabata proklamá e mensahe di Dios papiá óf skibí

• E palabra mayor ta pa motibu di:

– E largura di e bukinan

– E ministerio largu

– E influensia grandi

Profetanan mayor (5)

Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel

Isaias

• Isaias ta wòrdu konsiderá komo e profeta mas grandi den historia

• E promé parti di e buki e ta profetisá e koutiverio di e nashon hebreo

• E di dos parti di e buki e ta profetisá un mensahe di speransa

• 700 aña promé ku Kristu a nase, Isaias a profetisá di Hesus Su nasementu, Su morto i Su resurekshon

Profetanan mayor (5)

Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel

Yeremias & Lamentashon

• Yeremias a skibi e 2 bukinan aki

• Yeremias tambe a skibi tokante di koutiverio di e nashon Hebreo i a menshoná ku esaki lo dura 70 aña

(Yer 25:11)

• El a trese tambe un mensahe di speransa

• El a skibi tambe ku e pueblo lo bolbe bèk for di eksilio (Yer 25:12)

Profetanan mayor (5)

Isaias

Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel

• Yeremias a mira hopi profesia kumpli den e destrukshon di Herusalem. El a deskribí esaki den 5 poema tristu ku awe nos konosé komo e buki di Lamentashon

Profetanan mayor (5)

Isaias

Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel

• Durante e promé atake di Babilonia kontra Israel, nan no a destruí tur kos ahinda pero nan a bai ku un grupo grandi di hebreonan hiba nan koutiverio. Ezekiel tabata un di esnan den e promé grupo ku a wòrdu hibá Babilonia

• Ezekiel a profetisá na e Hebreonan durante nan 70 aña di koutiverio na Babilonia

Profetanan mayor (5)

Isaias Yeremias Lamentashon

Ezekiel Daniel

• E promé parti di e buki (1-6) ta konta di Daniel i su 3 amigunan. Nan tur tabata forma parti di e famia real, desendiente di David.

• E di dos parti ta konta tokante Daniel su vishonnan tokante futuro (7-12)

Profetanan mayor (5)

Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel

Daniel

• E promé 9 profetanan a biba promé ku koutiverio

• E 3 último profetanan a biba den e époka despues di koutiverio

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Hoseas a prediká tokante e amor di Dios pa Su pueblo.

• Dios Su amor pa Su peublo ta wòrdu kompará ku un esposo ku tin un esposa infiel.

• Hosea a ilustrá e amor aki dor di pordoná su mes esposa ku tabata infiel.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Den e promé parti di e buki Yoel ta profetisá tokante huisio di Dios.

• Den e di dos parti Yoel a profetisá tokante e dramamentu di Spiritu Santu.

– Yoel 2:28

– I lo sosodé despues di esaki ku lo Mi basha Mi Spiritu riba henter humanidat; i boso yu hòmbernan i yu muhénan lo profetisá, boso ansianonan lo soña soñonan, boso hobennan lo mira vishonnan

Profetanan menor (12)

Hoseas

Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Amos tabata un wardadó di karné

• Dios a mandé kapital di Israel pa prediká kontra inhustisia sosial

• El a spièrta e hendenan di e hustisia benidero kontra piká

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel

Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Abdias ta buki mas kòrtiku di tèstamènt bieu

• Abdias a profetisá huisio kontra e pais di Edom

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos

Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• E mensahe di salbashon ta pa tur hende

• Yonas a haña direkshon serka Dios pa bai Ninive (kual tabata un pais poderoso i kruel. nan tabata un di e enemigunan mas grandi di e pueblo di Dios.

• E buki di Yonas ta un tiki diferente for di e otro profetanan. E buki ta konta e historia di Yonas i no ta papia hopi tokante e mensahe di Yonas.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias

Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Mikeas a biba den e mesun tempu Isaias i Hoseas.

• Gran parti di e buki ta papia tokante Dios Su huisio kontra Israel.

• Tambe e ta profetisá speransa pa futuro dor di su mensahe di Dios Su amor pa Su pueblo.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas

Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Nahum a profetisá di destrukshon di Ninive.

• Mas o ménos 100 aña anterior e profeta Yonas a prediká e mensahe di arepentimentu na e pueblo di Ninive i e pueblo a skucha e mensahe di Dios i a bira for di maldat. Pero ku tempu nan a bolbe bèk den nan maldat.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas

Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• Habakuk i Sofonias tambe a atverti tokante derota nashonal i koutiverio si e pueblo no arepenti.

• E pueblo no a arepenti i nos ta mira ku e pueblo a wordu derota i e bai babilonia den koutiverio

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum

Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias

• E historia di Hagai i Zakarias tabata den e tempu despues di koutiverio

• Nan tabata enkurashá e pueblo pa rekonstruí e tèmpel di Dios

• Zakarias a profetisá tambe ku “E Rei ta biniendo”. Den e buki di Zakarias bo por mira detayenan di e bida di Hesus. Esaki tabata 500 aña promé ku Hesus.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias

Hagai Zakarias Malakias

• Malakias ta e último buki di testamènt bieu.

• Esaki tabata mas o ménos 400 aña promé ku nasementu di Hesus.

• El a konfrontá e pueblo ku nan pikánan i a duna e mensahe pa nan rekonsiliá ku Dios. El a duna un mensahe di pordon.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias

Malakias

• Malakias a papia klaramente tokante dunamentu di e désimo parti di bo entrada na e kas di Dios.

• Malakias 3:10

– Trese henter e diesmo den mangasina, pa por tin kuminda den Mi kas, i poneMi na prueba awor den esaki," e SEÑOR di ehérsitonan ta bisa, "si Mi lo no habri pa boso e bentananan di shelu, i basha asina tantu bendishon, ku boso lo no tin sufisiente lugá pa konten'é.

Profetanan menor (12)

Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias

Malakias

Tarea

• Repasá Lès 1 te ku 4

• Prepará pa tarea

– Memorisá e versíkulonan di e lèsnan anterior

– Konosé e repartishon di e bukinan di tèstamènt bieu

• Memorisá Prov 1:7

– E temor di SEÑOR ta e prinsipio di konosementu; bobonan ta despresiá sabiduria i instrukshon.

Bo Beibel

Bo Beibel

top related