bukinan di tèstamènt bieu bo beibel
Post on 01-Aug-2022
2 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Bo Beibel
Bo Beibel Bukinan di Tèstamènt Bieu
Tarea siman pasa
• Repasá lès 3
• Prepará lès 4
• Memorisá Sofonias 3:17 – SEÑOR bo Dios ta meimei di bo, un guerero viktorioso. E lo
regosihá den bo ku alegria, E lo ta ketu den Su amor, E lo regosihá den bo ku gritu di alegria.”
Tarea siman pasa
• Skohe un di e bukinan ku nos a studia awe.
• Resumí e buki riba ¼ pa ½ A4.
–Autor
–Personahe importante
–Historia resumí
• Bukinan di Lei / Bukinan di Moises
• Pentateutiko ta nifiká “5 Buki”
• Moises a skibi e 5 bukinan aki
• E ta kubri un periodo di 2500 aña
• E ta pone énfasis riba kon Dios a atendé ku humanidat
• E ta pone e fundeshi pa e historia di salbashon
Lei
Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio
• E 12 bukinan ku ta sigui ta duna historia di e nashon Hudiu
• Nan ta duna detaye kon Dios a atendé ku hende individual i henter e nashon
• Nan ta yega na mas o ménos un tersera parti di Tèstamènt Bieu
Historia
Yozue Huesnan Ruth 1 i 2 Samuel 1 i 2 Reinan 1 i 2 Kronikonan Esdras Nehemias Ester
Lei (5)
Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio
Historia (12)
Yozue 1 i 2 Kronikonan Huesnan Esdras Ruth Nehemias 1 i 2 Samuel Ester 1 i 2 Reinan
Lei (5) Historia (12) Poesia (5) Profetanan mayor (5)
Profetanan menor (12)
Genesis Eksodo Levitiko Numbernan Deuteronomio
Yozue Huesnan Ruth 1 i 2 Samuel 1 i 2 Reinan 1 i 2 Kronikonan Esdras Nehemias Ester
Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Tin hopi buki den Beibel ku ta kontené pasashinan poétiko
• Tin 5 buki spesífiko ku ta wòrdu klasifiká komo Poesia
• Poesia Hebreo ta diferente for di poesianan ku nos konosé awor (Estilo i Struktura)
Poesia (5)
Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• Job ta un poema dramátiko tokante sufrimentu i eventualmente rekompensa di un hòmber hustu.
• No ta sigur ta ken a skibi e buki aki. Tin ta pensa ku ta Job mes. Otro ta pensa ku ta Moises.
Poesia (5)
Job Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• Esaki ta e buki di himno i orashon di Beibel
• E Pueblo di Dios a kolektá i uza e poemanan aki den nan alabansa
• Den e salmonan bo por topa diferente parti di loke nos a lesa den e bukinan di Lei i Historia
Poesia (5)
Job
Salmonan Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• E 3 bukinan aki a wòrdu skibí dor di Salomon
• E ta wòrdu konsiderá komo un herensia ku e hòmber di mas sabí a laga atras
Poesia (5)
Job Salmonan
Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• Buki di sabiduria
• Skibí dor di Salomon (yu di David) kual tabata e di 3 Rei di Israel
• Un di e versíkulonan ku ta resaltá ta: Prov 1:7 – E temor di SEÑOR ta e prinsipio di
konosementu; bobonan ta despresiá sabiduria i instrukshon.
• Prov 1:1-6 ta bisa klaramente e propósito di e buki di provèrbio
Poesia (5)
Job Salmonan
Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• 1.E proverbionan di Salomon, yu hòmber di David, rei di Israel:
• 2.pa konosé sabiduria i instrukshon, pa diserní e dichonan di komprendementu,
• 3.pa risibí instrukshon den kondukta prudente, hustisia, huisio i rektitut;
Poesia (5)
Job Salmonan
Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• 4.pa duna prudensia na e simpelnan, konosementu i disernimentu na e hobennan—
• 5.un hende sabí lo tende i lo oumentá su konosementu, i un hende di komprendementu lo atkirí bon konseho—
• 6.pa komprendé proverbio i parábola, palabranan di e sabínan i nan charadanan.
Poesia (5)
Job Salmonan
Proverbionan Predikador E Kanto di tur Kanto
• Testimonio di Salomon tokante kon bashí bida ta sin Dios
• Plasernan, rikesanan, logronan i poder no por satisfasé
• Hende a wòrdu kreá pa sirbi Dios
Poesia (5)
Job Salmonan Proverbionan
Predikador E Kanto di tur Kanto
• Kanto di tur kanto ta manera un opera (Un kansion dramátiko)
• Ta konta di e amor entre brùit i brùidehòm
Poesia (5)
Job Salmonan Proverbionan Predikador
E Kanto di tur Kanto
• Ora Dios kier a komuniká direktamente ku Su pueblo, hopi biaha E tabata uza profetanan
• Profetanan tabata proklamá e mensahe di Dios papiá óf skibí
• E palabra mayor ta pa motibu di:
– E largura di e bukinan
– E ministerio largu
– E influensia grandi
Profetanan mayor (5)
Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel
Isaias
• Isaias ta wòrdu konsiderá komo e profeta mas grandi den historia
• E promé parti di e buki e ta profetisá e koutiverio di e nashon hebreo
• E di dos parti di e buki e ta profetisá un mensahe di speransa
• 700 aña promé ku Kristu a nase, Isaias a profetisá di Hesus Su nasementu, Su morto i Su resurekshon
Profetanan mayor (5)
Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel
Yeremias & Lamentashon
• Yeremias a skibi e 2 bukinan aki
• Yeremias tambe a skibi tokante di koutiverio di e nashon Hebreo i a menshoná ku esaki lo dura 70 aña
(Yer 25:11)
• El a trese tambe un mensahe di speransa
• El a skibi tambe ku e pueblo lo bolbe bèk for di eksilio (Yer 25:12)
Profetanan mayor (5)
Isaias
Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel
• Yeremias a mira hopi profesia kumpli den e destrukshon di Herusalem. El a deskribí esaki den 5 poema tristu ku awe nos konosé komo e buki di Lamentashon
Profetanan mayor (5)
Isaias
Yeremias Lamentashon Ezekiel Daniel
• Durante e promé atake di Babilonia kontra Israel, nan no a destruí tur kos ahinda pero nan a bai ku un grupo grandi di hebreonan hiba nan koutiverio. Ezekiel tabata un di esnan den e promé grupo ku a wòrdu hibá Babilonia
• Ezekiel a profetisá na e Hebreonan durante nan 70 aña di koutiverio na Babilonia
Profetanan mayor (5)
Isaias Yeremias Lamentashon
Ezekiel Daniel
• E promé parti di e buki (1-6) ta konta di Daniel i su 3 amigunan. Nan tur tabata forma parti di e famia real, desendiente di David.
• E di dos parti ta konta tokante Daniel su vishonnan tokante futuro (7-12)
Profetanan mayor (5)
Isaias Yeremias Lamentashon Ezekiel
Daniel
• E promé 9 profetanan a biba promé ku koutiverio
• E 3 último profetanan a biba den e époka despues di koutiverio
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Hoseas a prediká tokante e amor di Dios pa Su pueblo.
• Dios Su amor pa Su peublo ta wòrdu kompará ku un esposo ku tin un esposa infiel.
• Hosea a ilustrá e amor aki dor di pordoná su mes esposa ku tabata infiel.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Den e promé parti di e buki Yoel ta profetisá tokante huisio di Dios.
• Den e di dos parti Yoel a profetisá tokante e dramamentu di Spiritu Santu.
– Yoel 2:28
– I lo sosodé despues di esaki ku lo Mi basha Mi Spiritu riba henter humanidat; i boso yu hòmbernan i yu muhénan lo profetisá, boso ansianonan lo soña soñonan, boso hobennan lo mira vishonnan
Profetanan menor (12)
Hoseas
Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Amos tabata un wardadó di karné
• Dios a mandé kapital di Israel pa prediká kontra inhustisia sosial
• El a spièrta e hendenan di e hustisia benidero kontra piká
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel
Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Abdias ta buki mas kòrtiku di tèstamènt bieu
• Abdias a profetisá huisio kontra e pais di Edom
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos
Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• E mensahe di salbashon ta pa tur hende
• Yonas a haña direkshon serka Dios pa bai Ninive (kual tabata un pais poderoso i kruel. nan tabata un di e enemigunan mas grandi di e pueblo di Dios.
• E buki di Yonas ta un tiki diferente for di e otro profetanan. E buki ta konta e historia di Yonas i no ta papia hopi tokante e mensahe di Yonas.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias
Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Mikeas a biba den e mesun tempu Isaias i Hoseas.
• Gran parti di e buki ta papia tokante Dios Su huisio kontra Israel.
• Tambe e ta profetisá speransa pa futuro dor di su mensahe di Dios Su amor pa Su pueblo.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas
Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Nahum a profetisá di destrukshon di Ninive.
• Mas o ménos 100 aña anterior e profeta Yonas a prediká e mensahe di arepentimentu na e pueblo di Ninive i e pueblo a skucha e mensahe di Dios i a bira for di maldat. Pero ku tempu nan a bolbe bèk den nan maldat.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas
Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• Habakuk i Sofonias tambe a atverti tokante derota nashonal i koutiverio si e pueblo no arepenti.
• E pueblo no a arepenti i nos ta mira ku e pueblo a wordu derota i e bai babilonia den koutiverio
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum
Habakuk Sofonias Hagai Zakarias Malakias
• E historia di Hagai i Zakarias tabata den e tempu despues di koutiverio
• Nan tabata enkurashá e pueblo pa rekonstruí e tèmpel di Dios
• Zakarias a profetisá tambe ku “E Rei ta biniendo”. Den e buki di Zakarias bo por mira detayenan di e bida di Hesus. Esaki tabata 500 aña promé ku Hesus.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias
Hagai Zakarias Malakias
• Malakias ta e último buki di testamènt bieu.
• Esaki tabata mas o ménos 400 aña promé ku nasementu di Hesus.
• El a konfrontá e pueblo ku nan pikánan i a duna e mensahe pa nan rekonsiliá ku Dios. El a duna un mensahe di pordon.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias
Malakias
• Malakias a papia klaramente tokante dunamentu di e désimo parti di bo entrada na e kas di Dios.
• Malakias 3:10
– Trese henter e diesmo den mangasina, pa por tin kuminda den Mi kas, i poneMi na prueba awor den esaki," e SEÑOR di ehérsitonan ta bisa, "si Mi lo no habri pa boso e bentananan di shelu, i basha asina tantu bendishon, ku boso lo no tin sufisiente lugá pa konten'é.
Profetanan menor (12)
Hoseas Yoel Amos Abdias Yonas Mikeas Nahum Habakuk Sofonias Hagai Zakarias
Malakias
Tarea
• Repasá Lès 1 te ku 4
• Prepará pa tarea
– Memorisá e versíkulonan di e lèsnan anterior
– Konosé e repartishon di e bukinan di tèstamènt bieu
• Memorisá Prov 1:7
– E temor di SEÑOR ta e prinsipio di konosementu; bobonan ta despresiá sabiduria i instrukshon.
Bo Beibel
Bo Beibel
top related