c:\fakepath\2 1 erdi aroaren hasiera zs rg

Post on 25-Jun-2015

5.245 Views

Category:

Education

29 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

GAIA

Erdi aroaren hasiera

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Gaiaren mapa

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar erreinuak

Bizantziar inperioa

Bisigodoak

Islama

GERMANIARREN INBASIOAK

GERMANIAR ERRESUMAK

GERMANIARREN

EGUNEROKO BIZITZA

GERMANIAR ARTEA

LEKUA ETA GARAIA

JUSTINIANOREN GARAIA

KONSTANTINOPLA

EKONOMIA

ARKITEKTURA

ELIZETAKO APAINKETA

MOSAIKOA

BISIGODOEN ERREINUA

BISIGODOEN ARTEA

LEKUA ETA GARAIA

ERLIJIOA

MESKITA

EGUNEROKO BIZITZA

KULTURA

LEKUA ETA GARAIA

INPERIOAREN ANTOLAKETA

EGUNEROKO BIZITZA

ARTEA

Inperio karolinjioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Denbora lerroa: Aintzinatetik Erdi Arorako pausoa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar herriak erromatar inperioaren iparraldean bizi ziren, Rhin eta Danubio ibaietatik haratago.

III. mendetik aurrera erromatar inperioan sartzen hasi ziren. Batzuetan lurralde batean era baketsuan jartzen ziren bizitzen (migrazioak). Beste batzuetan lur erromatarrak lortzeko erromatarrak garaitu behar izaten zituzten borroka militarren bitartez.

476. urtean germaniarrek Mendebaldeko azken enperadorea garaitu zuten eta Mendebaldeko erromatar inperioa desagertu zen.

Ekialdeko erromatar inperioaren amaiera

E R D I A R O A

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VII. mendeko Mediterraneoaren mapa ilustratua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Mendebaldeko lurra zenbait erreinutan banatu zen eta horietako bakoitzean germaniako tribu bat jarri zen bizitzen: frankoak, bisigodoak, ostrogodoak, angloak, sajoiak…

Erreinu bakoitza errege batek zuzentzen zuen, nobleen eta gerlarien kontseiluaren laguntzarekin.

Hiriak desagertu ziren eta ekonomiaren oinarria nekazaritza eta abeltzaintza izaten hasi zen batez ere. Merkataritza desagertu zen.

Kulturak beherakada izan zuen. Germaniar artearen arrasto oso gutxi daude gaur egun: eliza bisigodoak eta bitxigintza.

Germaniar erreinuak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar inbasioen mapa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniarren eraso bat

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Testua: germaniarrak (I)

Germaniarren etorrera

Kopuru txiki bat baino ezin izan ginen bizirik atera: ez gure merituengatik, Jainkoaren errukiagatik baizik.

Kontaezinezko nazio basatiek Galia osoa hartu dute menpean. Alpe eta Pirinioen arteko lurralde osoa, Ozeanoak zein Rhin ibaiak mugatzen dutena, suntsitua izan da. […] Amiens, Arras, Estrasburgo hirietako biztanleak Germaniara lekualdatu dituzte.

Oraindik zigorrik jasan ez duten hiriek kanpoaldean ezpata eta barnealdean gosea pairatzen dituzte.

SAN JERÓNIMO (347-419), Gutunak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar erreinuak 600. urtearen inguruan

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar herri batGermaniarren eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VII. mendeko germaniar kaskoaGermaniarren eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VII. mendeko zaldun frankoaGermaniarren eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar jatorrizko pertsona izenak

Germaniar jatorrizko pertsona izenak

Teobaldo

[hartz + indartsu]Bern + hard

[herri + ausart]Theud + bald

[loria + ospetsu]Rog + behrt

[lantza + leial]Gari + trud

Bernardo

Roberto

Gertrudis

Germaniarren eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Testua: germaniarrak (II)

Germaniarren ohiturak

Germaniarrak ez dira hirietan bizi. Leku isolatu eta bazterretan ezartzen dira, iturri, zelai edota larre baten inguruan, gogoak ematen dienaren arabera. Herriak ez dituzte eraikitzen gure moduan, hots, eraikinak elkarren ondoan metatuz; bakoitzak badu etxea inguratzen duen hutsarte bana, bai sute baten arriskuen defentsa gisa, bai eraikuntza artea ezagutzen ez dutelako.

Ez dute erabiltzen ez harririk, ez teilarik, soilik landu gabeko egurra baliatzen dute. Hala ere, leku ikusgarrienak pinturaren eta kolorezko marrazkien itxura egiten duen lur oso aratz batez margotzen dituzte. Simaurra ugariz estaltzen dituzten lurpeko pasabideak hondeatzen dituzte, neguan aterpe gisa eta laboreak gordetzeko erabiltzen dituztenak, leku horiek hotzetik babesten dituztelako.

PUBLIO CORNELIO TÁCITO, Germania. Egokitua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar mitologia

Odin. Jainko-jainkosa guztien erregea.

Thor. Trumoiaren jainkoa, Odinen premua.

Tyr. Gerra eta justiziaren jainkoa, Odinen semea.

Valkiriak. Odinen zerbitzari ziren neska gerlariak. Gudak zuzentzen zituzten, heriotza banatzen zuten gerlarien artean eta hildakoei Valhala-ra (hildakoen egoitza) laguntzen zieten.

Loki. Gaizkia ordezkatzen duen erraldoi ederra.

Hel edo Hela. Hildakoen jainkosa eta hotz eta iluntasuneko erreinuaren jabea. Lokiren alaba da.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Teodorikoaren mausoleoa, Ravenan

Germaniar artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

UrregintzaGermaniar artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VIII. mendeko eskuizkribuak

Germaniar artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VI. mendeko erreinu bisigodoaBisigodoen erreinua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Wamba erregearen miniaturaBisigodoen erreinua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Rekaredoren konbertsioa: Muñoz Degrainen birsorkuntza (XIX. mendea)Bisigodoen erreinua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERAA

rkit

ekt

ur

aA

rkit

ekt

ur

aU

rreg

intz

a

San Juan de Baños San Pedro de la Nave San Pedro de la Nave

Quintanilla de las Viñas

Quintanillade las Viñas

Santa Comba de Bande

Bisigodoen arteari buruzko web-gunea

Bitxi bisigodoak Zaldi-balaztaren ohatzea

Gerriko baten krisketaGuarrazarko altxorra

San Pedro de la Nave

Bisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

San Juan de Baños eliza, PalentziaBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

San Pedro de la Nave elizako barnealdea, ZamoraBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

San Pedro de la Nave elizako kanpoaldea, ZamoraBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

San Pedro de la Nave elizako kapitela, ZamoraBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Quintanilla de las Viñaseko Santa Maria, BurgosBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Quintanilla de las Viñaseko Santa Mariako barnealdea, BurgosBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Santa Comba de Bandeko eliza, OurenseBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Guarrazarko altxorra

Recesvinto erregearen

koroa

Gurutzea

Bisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bitxi bisigodoakBisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Zaldi-balaztaren ohatzea

Bisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Gerriko baten krisketa

Bisigodoen artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantzioko inperioa

E R D I A R O A

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Ekialdeko erromako inperioak germaniako erasoei aurre egin zien eta mila urtetan bertan garatzen jarraitu zuen, bizantzioko inperioa izenarenpean.

Garai gorenean, bizantzioko inperioa Ekialde hurbilera, Europako ekialdera eta hegoaldera eta Afrikako iparraldera zabaltzen zen.

Inperioko hiriburua Konstantinopla hiria zen.

Bizantzioko inperioa enperadoreak (basileus) gobernatzen zuen. Enperadorerik famatuena Justiniano (VI. mendea) izan zen.

Bizantzioko inperioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantziar inperioaren mapaLekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Hiriak oso garrantzitsuak ziren eta merkataritzak garapen handia bizi izan zuen.

Grekera hizkuntza ofiziala zen eta erlijioa kristau ortodoxoa izan zen.

Artea luxuzkoa zen. Elizak, Santa Sofiako baseliza (kostantinoplan) adibidez, eta mosaikoak dira aipagarrienak.

Bizantzioko zibilizazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantziar inperioaren denbora-lerroaLekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Justiniano eta bere segizioa. Ravenako San Vitaleko mosaikoaLekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Teodoraren jarraigoa. Ravenako San Vitaleko mosaikoaLekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Konstantinopoliseko kokapen mapaKonstantinopolis

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Konstantinopoliseko hiriaren birsorkuntza

Harresien lerroa

Foroa

Konstantinopolis

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Hiriaren altxaera

Hipodromoa

Enperadorearen jauregia Santa Sofia eliza

Foroa

HarresiaItsasargia

Konstantinopolis

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Hipodromoa

Egiptotik ekarritako obeliskoa

Gurdia

Konstantinopoliseko hipodromoaGutxi gorabehera 500 metro luze eta 118 metro zabal zen. 30.000 ikusle inguru har zitzakeen.

Brontzezko zutabea, Delfosetik ekarria

Enperadoreak eta enperatrizak palkotik ikusten zituzten lasterketak

Konstantinopolis

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Testua: Konstantinopolis

Konstantinopolis mendebaldeko bidaiari batek ikusia

Merkatariak Konstantinopolisera herrialde guztietatik iristen dira, lehorrean zein itsasoan zehar. Ez dago antzeko hiririk, Bagdad, Islamaren hiritzarra, izan ezik.

Grekoak oso aberatsak dira urrean eta harribitxietan. Urrez brodatutako arropak janzten dituzte, zaldiz ibiltzen dira eta printze dirudite. Izan ere, herrialdeak ugari ditu mota guztietako ehunak, baita ogia, ardoa eta okela ere.

Konstantinopolisekoa bezalako aberastasuna ezin da munduko beste inon aurkitu.

B. DE TUDELA, Ibilbidea. XII. mendearen amaiera. Egokitua

Konstantinopolis

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantziar ibilbide komertzialakEkonomia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantziar urrezko txanponak: solidoa eta tremisaEkonomia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Arkitektura osagaiak: gurutze grekozko oinplanoa eta kupulaBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Santa Sofia basilikaren kanpoaldea, KonstantinopolisenBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Santa Sofia basilikaren barnealdea, KonstantinopolisenBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Osios Lukás monasterioko elizaBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Osios Lukás monasterioko elizako mosaikoakBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Veneziako San MarkosBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Veneziako San Markoseko barnealdeaBizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Veneziako San Markoseko mosaikoa

Bizantziar arkitektura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Ganga: Pantocrator-aren irudia Daphni-ren monastegianElizen barne dekorazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Absidea: Birjina Umearekin Osios Lukás monastegianElizen barne dekorazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Ikonostasia: Jaroslav, RusiaElizen barne dekorazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Abrahamen abegikortasuna eta Isaac-en eskaintza Ravenako San VitalenMosaikoa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

San Apolinar in Classe

Mosaikoa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama

E R D I A R O A

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama erlijio berria izan zen, Mahomak Arabiako penintsulan sortu zuen VII. mendean.

Musulmandarrek Jainko bakarrarengan sinisten dute, Ala, eta Mahoma haien profeta nagusia dela uste dute.

Haien liburu sakratua Korana da eta Meka hiri sakratua. Musulmandarrek oinarrizko hiru betebehar dituzte:

Fedea profesatu. Egunean bost aldiz otoitz egin. Mekara peregrinazioa egin. Ramadam hilabetean baraua egin. Limosna.

Meskita fededunek otoitz egiteko lekua da.

Islama

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islamaren garapenaren mapaIslama - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islamaren mapa ilustratuaIslama - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Erdi Aroko islamaren denbora lerroaIslama - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama Erdi Aroan zabaldu zen konkista militarra zela eta. Hori dela eta, islamiar inperioa sortu zen, kalifa agintari nagusi zuen inperioa.

Islamiar zibilizazioa herritarra izan zen batez ere. Hiri garrantzitsuenak Damasco, Bagdad, Kordoba eta Kairo izan ziren.

Nekezaritzak garapen handia bizi izan zuen (ureztatzea, kultibo berriak), artisautza islamiarra kalitate handikoa zen eta merkataritza oso bizia izan zen.

Islamiar zibilizazioa oso aurreratua zegoen, bai arte munduan bai zientzia munduan.

Erdi Aroko Islamiar zibilizazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama gaur egunIslama - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Mahoma

Islama - Erlijioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Koranari buruzko irakurgaia

Korana

Hona hemen liburua!Ez du inolako zalantzarik ezkutatzen;Jainkoaren beldur direnen haientzat jokabidea da;Misterioan sinisten duten haientzat;otoitzen bidez ikasten dutenentzat;bere ondasunetatik limosna ematen dutenentzat;iragarritakoa sinisten dutenentzat eta zu baino lehen iragarri denarentzat;betiko bizitzan gogor sinisten duten haientzat.

Koraneko testua. Egokitua

Islama - Erlijioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama - Erlijioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Meskita baten berreraiketa ideala

Mihrab

Quiblako harresia

Minbar

Otoitz-gela Ikuzketetarako patioa eta iturria

AlminarraMezkita.

Otoitz-gelako barnealdea.

Islama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Haitzaren kupularen meskita, JerusalenIslama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Damascoko Meskita Handiaren patioaIslama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Damascoko Meskita Handiaren barrualdeaIslama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Marrakech-eko al-Kutubiya meskitaren alminarraIslama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Fededuna mihrab-aren

aurrean otoitz egiten

Islama - Eraikuntzak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Jantzia

Durbantea

Tunika

Frakak

Babutxak

Beloa

Alkandora

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Etxebizitza

Barnealdeko patioa

Gela pribatuak

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Arabiar bainuak

Gela beroa Gela epela

Komunak

Gela hotza

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Erdi Aroko hiri islamdarraren berreraiketa

Alkazarra

Aljama

Alondegia

Harresia

Bainuak

Azoka

Basetxea

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Borda edo landa-etxea

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Lur eta itsaso bideko garraiobideakIslama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Xakea

Islama - Eguneroko bizitza

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Astronomoak behatokian (I)

Islama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Astronomoak behatokian (II)

Islama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Testua: Lurra

Lurra borobila da

Behatzaileak Lurraren kurbadurari buruzko zalantzak badituzte oraindik ere, baiezta dezan beste argumentu bat azalduko diogu: itzala. Objektu borobilak itzal borobila izan behar du.

Lurrak ilargiaren gainean egiten duen itzalari begiratzen badiogu, aldeak borobilak dituela ikusiko dugu, eklipse osoa dagoenean ikus dezakegu batez ere; orduan, lurraren zirkunferentzia ia osoa ikus dezakegu bere itzala eta esfera itxura islatzen. Ezin da zalantzarik izan Lurraren itxurari dagokionez: borobila da.

AL BIRUNI, Masudiren kanona. XI. mendea

Islama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Astrolabioa Islama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Apendizitis ebakuntza Islama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Azterketa medikuaIslama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Medikuntza klaseaIslama - Kultura

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Koroa

Kapa

Karlomagnoren inperioa

E R D I A R O A

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VIII. mendean, frankoen erreinua Ekialdeko garrantzitsuena izatera heldu zen.

Erregea Karlomagno zen, Europa erdialdean, Italian eta iberiar penintsulako iparraldean lurralde asko konkistatu zituen. Hain zen boteretsua non enperadore izendatu zuten.

Karlomagnoren inperioa (edo inperio karolingioa) konderri eta marka ezberdinetan banatuta zegoen. Lurralde horiek gobernatzen zituzten kondeek eta markesek enperadoreari leial izango zitzaizkiola zin egiten zuten eta haien aginduak jarraitu behar izaten zituzten.

Bizimodua nahiko atzeratua zen: hiriak txikiak ziren eta ekonomiak nekazaritzan eta abeltzaintzan zuen oinarria.

IX. mendean, inperio karolingioa hiru zatitan banatu eta desagertu zen.

Inperio karolinjioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Karlomagnoren inperioa

Karlomagno

Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Verdungo hitzarmena

Karlomagno - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Irakurgaia: Orreaga

Orreagako igarobidea, 778

Karlomagno sajoien aurka borrokan aritu ohi zen bitartean, mugako toki estrategikoetan soldadu-taldeak kokatu zituen eta Hispaniara joan zen batu ahal izan zituen indar guztiekin.

Aurkitu zituen gaztelu guztiak menperatu zituen, ejertzitoa onik eta osasuntsu zuela iritsi zen, baina Pirinioko gainean, itzuleran, baskoiekin egin zuen topo.

Mendialdean segada eginda, amildegitik behera bultzatu zituzten tropak eta horiek atzealdean zeudenez, aurrean zeudenen pausoa zaintzen zuten. Baskoiek haien armen arintasuna lagun izan zuten, bai eta etorkizuna erabakitzen zen lekuaren konfigurazioa.

EINHARD (770-884 inguru), Krarlomagnoren bizitza

Karlomagno - Lekua eta garaia

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Antolaketa politikoaleialtasuna

leialtasuna

leialtasuna leialtasuna

leialtasuna

leialtasuna

kont

rola

tu

egite

n du

izendatu egiten du

kontrolatu

egiten du

GIZON ASKEAK

BASAILUAK

APEZPIKUAK

ENPERADOREA

JOPUAK

NOBLEAK

MISSI DOMINICI

Karlomagno - Inperioaren antolaketa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Karlomagno (I)Koroa

Kapa

Karlomagno - Inperioaren antolaketa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Karlomagno (II)

Ereinotzezko koroa

Kapa

Karlomagno - Inperioaren antolaketa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VIII-X mendeetako herrixka karolingioaren berreraiketaKarlomagno - Inperioaren antolaketa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Akisgraneko multzo palatinoaHarrera-gela

Auzitegia

Patio handia

Kapera palatinoa

Enperadorearen termak

Defentsarako dorrea

Patio arkupeduna

Enperadorearen eta konde palatinoen gelak

Ate monumentala

Jauregiko maiordomo nagusien gelak

Karlomagnoren gaiaia - Artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Kapera Palatinoa

Karlomagnoren gaiaia - Artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Kapera Palatinoaren berreraiketa

Kapera

Oinplano oktogonala

Tronua

Deanbulatorioa

Karlomagnoren gaiaia - Artea

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

L A B U R P E N A K

• Germaniar erreinuak

• Bisigodoen erreinua

• Bizantziar inperioa

• Islama eta inperioa

• Karlomagnoren inperioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar erreinuen mapa mutua

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar erreinuaren eta bizantziar inperioaren kontzeptuen mapa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Bizantzioko inperioaren denbora lerroa

a) Kopia ezazu denboraren marra eta idatzi aipatu datetan bizantzioko inperioarekin lotuta dauden gertaerak.

b) Jarri gertakariak dagozkien mendean.

• Bisigodoen erreinuak maila gorena lortu zuen.• Bizantzioko inperioaren garai onena.• Konstantinoplaren gainbehera.• Bisigodoek bizantziarrak Hispaniatik kanporatu zituzten.• Musulmandarrek mediterraneoko hegoaldea eta ekialdea okupatu zituzten.• Turkiarrek Asia Txikia hartu zuten.• Bizantzioko monjeek eslabiar herriak ebanjelizatu zituzten.

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islamaren kontzeptu mapa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Eraikin baten aldeak

Eraikina identifikatu, jarri iezaiozu izena behar duen lekuan eta azaldu alde bakoitzaren funtzioa:

• patioa • otoitz egiteko gela • minaretea patioa

minaretea

otoitz egiteko gela

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Germaniar herriak erromatar inperioaren iparraldean bizi ziren, Rhin eta Danubio ibaietatik haratago.

III. mendetik aurrera erromatar inperioan sartzen hasi ziren. Batzuetan lurralde batean era baketsuan jartzen ziren bizitzen (migrazioak). Beste batzuetan lur erromatarrak lortzeko erromatarrak garaitu behar izaten zituzten borroka militarren bitartez.

476. urtean germaniarrek Mendebaldeko azken enperadorea garaitu zuten eta Mendebaldeko erromatar inperioa desagertu zen.

Ekialdeko erromatar inperioaren amaiera

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Mendebaldeko lurra zenbait erreinutan banatu zen eta horietako bakoitzean germaniako tribu bat jarri zen bizitzen: frankoak, bisigodoak, ostrogodoak, angloak, sajoiak…

Erreinu bakoitza errege batek zuzentzen zuen, nobleen eta gerlarien kontseiluaren laguntzarekin.

Hiriak desagertu ziren eta ekonomiaren oinarria nekazaritza eta abeltzaintza izaten hasi zen batez ere. Merkataritza desagertu zen.

Kulturak beherakada izan zuen. Germaniar artearen arrasto oso gutxi daude gaur egun: eliza bisigodoak eta bitxigintza.

Germaniar erreinuak

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Ekialdeko erromako inperioak germaniako erasoei aurre egin zien eta mila urtetan bertan garatzen jarraitu zuen, bizantzioko inperioa izenarenpean.

Garai gorenean, bizantzioko inperioa Ekialde hurbilera, Europako ekialdera eta hegoaldera eta Afrikako iparraldera zabaltzen zen.

Inperioko hiriburua Konstantinopla hiria zen.

Bizantzioko inperioa enperadoreak (basileus) gobernatzen zuen. Enperadorerik famatuena Justiniano (VI. mendea) izan zen.

Bizantzioko inperioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Hiriak oso garrantzitsuak ziren eta merkataritzak garapen handia bizi izan zuen.

Grekera hizkuntza ofiziala zen eta erlijioa kristau ortodoxoa izan zen.

Artea luxuzkoa zen. Elizak, Santa Sofiako baseliza (kostantinoplan) adibidez, eta mosaikoak dira aipagarrienak.

Bizantzioko zibilizazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama erlijio berria izan zen, Mahomak Arabiako penintsulan sortu zuen VII. mendean.

Musulmandarrek Jainko bakarrarengan sinisten dute, Ala, eta Mahoma haien profeta nagusia dela uste dute.

Haien liburu sakratua Korana da eta Meka hiri sakratua. Musulmandarrek oinarrizko hiru betebehar dituzte:

Fedea profesatu. Egunean bost aldiz otoitz egin. Mekara peregrinazioa egin. Ramadam hilabetean baraua egin. Limosna.

Meskita fededunek otoitz egiteko lekua da.

Islama

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

Islama Erdi Aroan zabaldu zen konkista militarra zela eta. Hori dela eta, islamiar inperioa sortu zen, kalifa agintari nagusi zuen inperioa.

Islamiar zibilizazioa herritarra izan zen batez ere. Hiri garrantzitsuenak Damasco, Bagdad, Kordoba eta Kairo izan ziren.

Nekezaritzak garapen handia bizi izan zuen (ureztatzea, kultibo berriak), artisautza islamiarra kalitate handikoa zen eta merkataritza oso bizia izan zen.

Islamiar zibilizazioa oso aurreratua zegoen, bai arte munduan bai zientzia munduan.

Erdi Aroko Islamiar zibilizazioa

GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 1. GAIA

GEOGRAFIA ETA HISTORIA IES FRAY JUAN ZUMARRAGA – DURANGO BHI

ERDI AROAREN HASIERA

VIII. mendean, frankoen erreinua Ekialdeko garrantzitsuena izatera heldu zen.

Erregea Karlomagno zen, Europa erdialdean, Italian eta iberiar penintsulako iparraldean lurralde asko konkistatu zituen. Hain zen boteretsua non enperadore izendatu zuten.

Karlomagnoren inperioa (edo inperio karolingioa) konderri eta marka ezberdinetan banatuta zegoen. Lurralde horiek gobernatzen zituzten kondeek eta markesek enperadoreari leial izango zitzaizkiola zin egiten zuten eta haien aginduak jarraitu behar izaten zituzten.

Bizimodua nahiko atzeratua zen: hiriak txikiak ziren eta ekonomiak nekazaritzan eta abeltzaintzan zuen oinarria.

IX. mendean, inperio karolingioa hiru zatitan banatu eta desagertu zen.

Inperio karolinjioa

top related