chapter 10 the internet and enterprise networking ·...

ระบบสารสนเทศ(Information System)

ระบบสารสนเทศ (Information System) เปน

การน าองคประกอบทมความสมพนธกนของ

ระบบมาใชในการรวบรวม บนทก ประมวลผล

และแจกจายสารสนเทศเพอใชในการวางแผน

ควบคม จดการและสนบการตดสนใจ

ระบบสารสนเทศ(Information System)

การน าขอมลเขา การประมวลผล ผลลพธ

ขอมลยอนกลบ

ระบบสารสนเทศ (IS)

สงแวดลอมองคกร

สหภาพแรงงาน

สถาบนการเงน

ผขายปจจยการผลต

รฐบาล (นโยบาย, กฎหมาย) คแขงขน

ผถอหน (เจาของกจการ)

ชมชนโลก

ลกคา

องคประกอบของสารสนเทศ

ความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ

การขยายเครอขายทางการคา

การแขงขนทางการคา

การทาทายของเศรษฐกจโลก

ความส าคญของระบบสารสนเทศ

• ถกตองแมนย า (Accurate)• สมบรณครบถวน (Complete)• เขาใจงาย (Simple)• ทนตอเวลา (Timely)• เชอถอได (Reliable)• คมราคา (Economical)• ตรวจสอบได (Verifiable)• ยดหยน (Flexible)• สอดคลองกบความตองการ (Relevant)• สะดวกในการเขาถง (Accessible)• ปลอดภย (Secure)

คณลกษณะของสารสนเทศ

ชวยเพมคณภาพชวต

ชวยสนบสนนการตดสนใจ

ชวยสรางทางเลอกในการแขงขน

ชวยเพมประสทธภาพในการท างาน

ประโยชนของระบบสารสนเทศ

ผปฏบตการ(workers)

ผบรหารระดบปฏบตการ(operational managers)

ผบรหารระดบกลาง(middle managers)

ผบรหารสง(Senior managers)

ระดบปฏบตงาน

ระดบควบคมการปฏบตงาน

ระดบบรหารจดการ

ระดบวางแผนกลยทธ

ระดบของการจดการ ประเภทของระบบสารสนเทศทใช

POS Terminal, TPS

TPS

MIS, DSS

EIS, DSS, ES

ระดบของผใชระบบสารสนเทศ

ประเภทของระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามชอหนวยงาน

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามหนาท

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามลกษณะการด าเนนงาน

• องคกรมการด าเนนงานแตกตางกนไป ดงนน ระบบสารสนเทศจงตองมการออกแบบใหสอดคลองและเหมาะสมกบลกษณะงานขององคกร เชน

– ระบบสารสนเทศงานบรหารโรงแรม

– ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล

– ระบบสารสนเทศธนาคาร

– ระบบสารสนเทศโรงเรยน เปนตน

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามชอหนวยงาน

• ระบบสารสนเทศจ าแนกตามลกษณะหรอหนาทของงานหลก เชน ระบบสารสนเทศจดการทรพยากรมนษย ประกอบดวยระบบยอย ๆ ไดแก

▪ ระบบจดการขอมลพนกงาน

▪ ระบบการสรรหาและคดเลอก

▪ ระบบฝกอบรม

▪ ระบบประเมนผล

▪ ระบบสวสดการ เปนตน

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามหนาท

ระบบสารสนเทศจ าแนกตามลกษณะการด าเนนงาน

• Transaction Processing System : TPS

• Management Information System : MIS

• Decision Support System : DSS

• Group Decision Support System : GDSS

• Geographic Information System : GIS

• Executive Information System : EIS

• Artificial Intelligence : AI

• Office Information System : OIS หรอOffice Automation System : OAS

• เปนระบบทเกยวกบการบนทกและประมวลผล

ขอมลทเกดจากธรกรรม (Transaction) หรอ

การปฏบตงานประจ า (Routine)

• สนบสนนการท างานระดบปฏบตการ เชน บนทก

รายการขายประจ าวน, รายการสงซอสนคาหรอ

วตถดบ, การฝากถอนเงนจากธนาคาร,

การส ารองหองพก เปนตน

ระบบสารสนเทศแบบประมวลผลรายการ(Transaction Processing Systems: TPS)

พฒนาจาก TPS โดยใหลกคาท าหนาทปอนขอมล

และประมวลผลดวยตนเอง โดยไมตองใชพนกงาน

เชน การโอนเงนผาน ATM, ระบบลงทะเบยนเรยน

ผานโทรศพท

Customer Integrated System : CIS

ตวอยางระบบสารสนเทศ CIS

เชน ระบบฝาก-ถอนเงนจากเครอง ATM

Batch Processing

• รวบรวมขอมลจากธรกรรมไวเปนชด เพอ

ตรวจสอบหรอจดเรยง กอนสงไปประมวลผล

• การประมวลผลท าเปนระยะๆ ตามเวลาทก าหนด

เชน ทกวน ทกสปดาห

• เชน การประมวลผลขอมลการใชกระแสไฟฟา

น าประปา โทรศพท นยมประมวลผลเดอนละ

ครง

ลกษณะการประมวลผลขอมลของ TPS

เครองอาน + จดเรยงเชค

การประมวลผลเชค

ตวอยาง ระบบประมวลผลเชคของธนาคาร

ธรกรรมของเชค

Transaction File

Master File Update Master File

PRINTER

•Customer Statement•Management Report•Error (ถาม)

Real-time Processing

• บางครงเรยกวา การประมวลผลรายการแบบ

ออนไลน (Online transaction processing :

OLTP)

• ขอมลจากธรกรรมจะไดรบการประมวลผลทนท

ทปอนขอมล

• ตวอยางเชน การจองตวเครองบน การส ารอง

หองพกโรงแรม การฝากถอนเงนจากเครอง

อตโนมต (ATM)

ลกษณะการประมวลผลขอมลของ TPS

ตวอยาง การเบกเงนจาก ATM

การประมวลผล

PRINTER

ธรกรรมMaster File

Update Master Fileใบบนทกรายการ

Intermediate input

• สนบสนนการท างานของผบรหารระดบกลางใน

การน าเสนอรายงาน ขอมลทวไป ขอมลเฉพาะ

ดาน ขอมลในอดต

• ชวยงานดานวางแผน ควบคม ตดสนใจ

• น าขอมลจาก TPS มาประมวลผล

• ลกษณะของสารสนเทศทไดจะเปนรายงานสรป

คาสถตตาง ๆ

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ(Management Information Systems: MIS)

• รายงานทจดท าตามระยะเวลาทก าหนด(Periodic reports)

ก าหนดเวลาและรปแบบไวลวงหนา เชน จดท าทกวน ทกสปดาห ทกเดอน หรอ ทกป เชน รายงานยอดขายของพนกงาน รายการช าระเงนใหกบ supplier

• รายงานสรป (Summarized reports)

รายงานสรปการด าเนนงานโดยภาพรวม แสดงในรปจ านวนและกราฟเปรยบเทยบ

ประเภทของรายงาน

• รายงานทจดท าตามเงอนไขเฉพาะ(Exception reports)จดท าเมอมเงอนไขเฉพาะไมอยในกฎเกณฑการท ารายงานปกต เชน รายงานแสดงสนคาทมยอดขายต ากวาทคาดหวง เปนตน

• รายงานทจดท าตามตองการ (Demand reports)รายงานทจดท าตามความตองการ จดท าเมอผบรหารตองการ เชน รายงานแสดงจ านวนรายชอนกศกษาทมเกรดเฉลยต ากวา 2.00 เพอน าไปใชจดกลมการสอนเสรม เปนตน

ประเภทของรายงาน (ตอ)

• เปนระบบทชวยผบรหารระดบสงตดสนใจเชงกลยทธ

ไมมโครงสราง

• มความยดหยนสง

• อาจมการใช Model ในการตดสนใจ

• ขอมลทน ามาใช ใชฐานขอมลทงภายในและ

ภายนอกองคกร

• ลกษณะส าคญของ DSS คอ ตอบสนองอยางรวดเรว

ในการตดสนใจ มการตอบโตกบผใช (interactive)

ระบบสนบสนนการตดสนใจ(Decision Support Systems: DSS)

ระบบสนบสนนการตดสนใจ (DSS)

TPS

ขอมลภายนอก

ฐานขอมล DSS

DSS Software เชน OLAP

แนวความคดเกยวกบ OLAP

ฐานขอมล TPS

แหลงขอมลภายใน

แหลงขอมลภายนอก

ฐานขอมล TPS

ฐานขอมลจากภายนอก

คลงขอมลสนคา OLAP

เปนประเภทหนงของ DSS แตใชส าหรบ ผตดสนใจ

เปนกลมสนบสนนการแลกเปลยน กระตนระดม

ความคด และแกปญหาขดแยงภายในกลม

ตวอยางการน า GDSS ไปประยกตใช เชน การ

ประชมทางไกล การลงคะแนนเสยง และการ

สอบถามความคดเหน เปนตน

ระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจแบบกลม(Group Decision Support System: GDSS)

ตวอยาง (Group Decision Support System: GDSS)

จดเกบและจดการกบสารสนเทศทเปนแผนท

Digital ซงระบทตงทางภมศาสตร เชน พจารณา

การกระจายตวของประชาชน หรอทรพยากรตาม

ภมศาสตร การตรวจสอบเสนทางการขนสงสนคา

ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร(Geographic Information System: GIS)

ตวอยางระบบสารสนเทศทางภมศาสตร(Geographic Information System: GIS)

• สนบสนนการท างานผบรหารระดบสง

• เปนระบบสารสนเทศทชวยสนบสนนการวเคราะหปญหา

ศกษาแนวโนม ชวยวางแผนกลยทธ ชวยควบคมเชงกลยทธ

• มความยดหยนคลองตวสง

• มสวนตดตอกบผใชงานทออกแบบมาเพอใหผบรหารใชงาน

งาย

• EIS สามารถเขาถงฐานขอมลภายในและภายนอกองคกร

• น าเสนอสารสนเทศในรปแบบรายงาน ตาราง กราฟ เพอ

สรปสารสนเทศใหผบรหารเขาใจงายและประหยดเวลา

ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร(Executive Information System: EIS)

ตวอยางระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร(Executive Information System: EIS)

• ปญญาประดษฐ เปนความพยายามพฒนาระบบ

คอมพวเตอรใหสามารถปฏบตงานไดเหมอน

มนษย หรอเลยนแบบการท างานของมนษย

• AI มหลายสาขาวชา เชน การประมวลผล

ภาษาธรรมชาต ศาสตรดานหนยนต ระบบการ

เรยนร เครอขายเสนประสาท และระบบ

ผเชยวชาญ

ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI) และระบบผเชยวชาญ (Expert Systems: ES)

• ระบบผเชยวชาญเปนระบบทรวบรวมและจดเกบ

ความรและประสบการณของผเชยวชาญ เพอ

ชวยในการหาขอสรปและค าแนะน าใหกบผใช

• ตวอยางการน า ES ไปประยกตใช เชน การรกษา

โรคของแพทย การแนะน าการผลตสนคาแก

โรงงานอตสาหกรรม การท างานของบรษทบตร

เครดต เปนตน

ระบบผเชยวชาญ (Expert Systems: ES)

องคประกอบของ ES

Knowledge

Base

Expert

Explanation

facility

Knowledge

acquisition

facility

User

Inference

Engine

User Interface

• ระบบสารสนเทศส านกงาน เปนระบบทน า

เทคโนโลยมาประยกตใชเพอชวยเพม

ประสทธภาพในการท างานของผปฏบตงานและ

ผบรหาร

• เชน การจดท าเอกสาร รานงาน จดหมายธรกจ

การสงขอความ การบนทกตารางนดหมาย การ

คนหาขอมลจากเวบเพจ

ระบบสารสนเทศส านกงาน(Office Information System: OIS)

ระบบสารสนเทศ

ส าหรบผบรหาร

(EIS)

ระบบสารสนเทศ

เพอการจดการ

(MIS)

ระบบสารสนเทศ

ส านกงาน

(OIS)

ระบบสนบสนน

การตดสนใจ

(DSS)

ระบบประมวลผล

รายการขอมล

(TPS)

ความสมพนธระหวางระบบสารสนเทศ

THE END