chronische achillespeestendinopathie rol van de sportarts
Post on 12-Jan-2016
57 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Chronische Achillespeestendinopathie rol van de sportarts
Irene Hendriks, sportarts10-10-2012
Multidiscipliniaire richtlijn2007
R. van Linschoten R. van Linschoten sportarts (VSG)sportarts (VSG)H. van ElstH. van Elst sportarts (VSG)sportarts (VSG)L.P.A. Bom L.P.A. Bom orthopedisch chirurg (NOV, NOTS)orthopedisch chirurg (NOV, NOTS)R. HeijboerR. Heijboer orthopedisch chirurg (NOV, NOTS)orthopedisch chirurg (NOV, NOTS)
P.T. den HoedP.T. den Hoed chirurg (NVvH)chirurg (NVvH)A.C. de JonghA.C. de Jongh huisarts (NHG)huisarts (NHG)J.S. MettenJ.S. Metten sportmasseur (NGS)sportmasseur (NGS)R.E. OuderlandR.E. Ouderland sportfysio/manueeltherapeut (NVFS)sportfysio/manueeltherapeut (NVFS)H. van Veenendaal H. van Veenendaal adviseur (CBO)adviseur (CBO)C.G.P. OttevangerC.G.P. Ottevanger beleidsmedewerker (VSG)beleidsmedewerker (VSG)
Doel richtlijn• Zorg voor sporters kwalitatief hoger niveauZorg voor sporters kwalitatief hoger niveau• Duidelijkheid in pathologie en diagnoseDuidelijkheid in pathologie en diagnose• Verwijsbeleid aanscherpenVerwijsbeleid aanscherpen• Medical shoppen stoppenMedical shoppen stoppen
(Sport)fysiotherapeut verantwoordelijk voor het (Sport)fysiotherapeut verantwoordelijk voor het eigen therapeutisch handelen, versterkt door DTFeigen therapeutisch handelen, versterkt door DTF
Hoofdconclusie richtlijn• Veelvoorkomende blessure atletiek, badminton en voetbal• Vaker bij mannen, meer boven de 30 jaar• Tendinose ipv tendinitis• Goede anamnese en lichamelijk onderzoek erg belangrijk• Excentrische oefentherapie = therapie 1• Andere therapieën geen overtuigend effect
– Gering effect nitropleisters– Gering effect nachtspalk
• Voetstatiek geen wetenschappelijk bewijs• Belang differentiaal diagnose
Hardlopen 48% (Biedert 1991)Hardlopen 48% (Biedert 1991)Voetbal 15,7% (Giannini 2000)Voetbal 15,7% (Giannini 2000)Tennis 5,9%Tennis 5,9%Topatletiek 9% (Jarvinen 2001)Topatletiek 9% (Jarvinen 2001)Badminton 20% (Jorgensen 1990)Badminton 20% (Jorgensen 1990)Mannen > (Chazan 1998)Mannen > (Chazan 1998)Leeftijd 30e en 50e (Mazzone 2002)Leeftijd 30e en 50e (Mazzone 2002)
Hoe ziet richtlijn eruit?• > 3 maanden klachten• Chronische achillestendinopathie, tendinose• Goede anamnese en lichamelijk onderzoek
– Duidelijk: excentrisch oefenprogramma– Niet duidelijk: verwijzen voor echo
Oefenprogramma• Goed effect terug naar sport• Gedeeltelijk effect geleidelijk terug naar sport• Geen effect Na 6 maanden chirurgie
overwegen• Slechter 1 week rust, dan weer
oefenen, alternatieve behandeling (bv. achterspalk,
pijnmedicatie, sclerosering, etc.)
Voordeel richtlijn• Wetenschappelijke onderbouwing• Goede richtlijn voor standaard
achillespeestendinose
Nadeel richtlijn• Alleen bij > 3 maanden last• Wetenschap en geen praktijk• Vaak multi-factorieel verklaard
Vaak multifactorieel ((Almekinders 1998 Alfredson 2000, Jarvinen 2000, McLaughlan 2001)Almekinders 1998 Alfredson 2000, Jarvinen 2000, McLaughlan 2001)
Extrinsieke factorenExtrinsieke factoren• Verandering trainingsintensiteitVerandering trainingsintensiteit• Geen goede arbeid/ rust verhoudingGeen goede arbeid/ rust verhouding• Slechte looptechniekSlechte looptechniek• Slecht schoeiselSlecht schoeisel
Intrinsieke factorenIntrinsieke factorenLeeftijd Leeftijd ManManVerminderde spierkracht strekketenVerminderde spierkracht strekketenOvergewichtOvergewichtVoetvormafwijkingenVoetvormafwijkingenHypermobiliteit OSG/BSGHypermobiliteit OSG/BSGLateral heelstrike bij hyperpronatie voorvoet Lateral heelstrike bij hyperpronatie voorvoet
Wanneer verwijzen naar sportarts?
Voor echografie:• Echografische gradering is gecorreleerd aan
klinische ernst en uitkomst Archambault 1998
• Senitiviteit echo is >90% bij Achillespeestendinose• Echo is zinvol bij:
– Twijfel over aard of prognose van de afwijking– Uitgebreidheid vastleggen
Normale echo-pees
• Soms wel klachten• Voldoende om belasting terug
te nemen• Oorzakelijke factor wegnemen
Tendinose
• Verdikte pees• Spoelvormige verdikking • Normale belasting wordt pees ook dikker!• Hypodense signaal met verstoring
normale fibrillaire structuur
Neovasularisatie• Normale pees is niet doorbloed• Ingroei bloedvaten met zenuwen (geeft pijn)• Hoe meer neovascularisatie, hoe slechter
prognose
Waar moet je nog meer aan denken?
• plantarishypertonie
m. plantaris hypertonie
m.plantarishypertonie• Kenmerkend
– Lichte dorsaalflexiebeperking enkel– Drukpijn mediale zijde calcaneus– Pijn in de knieholte– Vaak assymptomatisch– Pijn aan mediale zijde achillespees– Ontstaat vaak na inversietrauma
m.plantarishypertonie• Behandeling
– Dry needling• Onmiddellijk effect• Eenmalige behandeling vaak voldoende
– Sleutelmethode– Bij persisterende klachten evt. operatief losmaken
peesschede van Achillespees
Waar moet je nog meer aan denken?
• Plantarishypertonie• (partiele) ruptuur)
Achillespeesruptuur• 20% wordt initieel gemist
– m. Plantarispees– Op de bal van voet staan gaat nog– Echo: 92% accuraat
• Pees is afwezig• retractie
Lichamelijk onderzoek
• Onderbreking van de continuïteit van de pees
• Delle palpabel
• Positieve Thompsontest
MRI-scan partiele ruptuur
MRI-scan ruptuur
Waar moet je nog meer aan denken?
• Plantarishypertonie• (partiële) ruptuur• paratenonitis
paratenonitis• Ontstekingsreactie van de peeskoker• Kan inflammatoir of RA• Te zien met echo
– Goede indicatie voor NSAID– Vaak minder lang klachten
Waar moet je nog meer aan denken?
• Plantarishypertonie• (partiele) ruptuur)• Paratenonitis• Haglundse exostose
Haglundse exostose
• Vermijden locale druk van het contrefort van de schoen
• Corticosteroidinjectie – effect niet bekend
• Operatie – effect onduidelijk
Waar moet je nog meer aan denken?
• Plantarishypertonie• (partiele) ruptuur)• Paratenonitis• Haglundse exostose• bursitis
bursitis• Retrocalcaneus
– Slijmbeurs op de hak• Subachilli
– Achter de Achillespees
• Localiseren met echo• Therapie:
– Vermijden van locale druk door contrefort van de schoen
– Corticosteroidinjectie lijkt goede resultaten op te leveren
– Visceuse sok
Waar moet je nog meer aan denken?
• Plantarishypertonie• (partiele) ruptuur)• Paratenonitis• Haglundse exostose• Bursitis• os trigonum/impingement dorsale kapsel• m. Severe (kinderen)
Os trigonum
Wanneer verwijzen naar sportarts?
• Bij onduidelijke anamnese/lichamelijk onderzoek• Topsporters, snel duidelijkheid• Na 6 weken excentrisch oefentherapie helemaal
geen effect• ESWT
Sportarts verwijst naar:• Sportfysiotherapeut
– Opheffen andere stoornissen– Begeleiding oefenprogramma
• Sportmasseur– Massage hypertonie van de kuiten– Begeleiding oefenprogramma– hersteltraining
Achillespeestendinose
• Richtlijn Achillespeestendinose• Wat kan een sportarts toevoegen?• Differentiaal diagnose
Vragen?
top related