cinsel yolla bulaşan hastalıklar - acilci.net · eritro® 500 mg tb, s:4x1 dr.Şenol ardiÇ -...

Post on 13-Jul-2019

219 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

Cinsel Yolla Bulaşan

Hastalıklar

Herpes Simpleks

Dr.Şenol Ardıç

Lezyonlu CYBH

HSV – ÖZELLİKLER

HSV-2 ve HSV-1 ile müköz membranlar ve hasarlı derinin enfeksiyonudur

Primer enfeksiyon ağrılı, püstüler veya ülseratif lezyondur

Temastan 8-16 gün sonra oluşur

Ateş, başağrısı, miyalji gibi sistemik semptomlar bulunur

Dizüri, aseptik menenjit, LAP görülebilir

Tx’siz 2-3 hf’da tamamen iyileşir ancak virüs latent kalır ve %60-90 tekrarlar

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 2

Lezyonlu CYBH

HSV – TANI

Ağrılı vezikülopüstüler lezyonların görülmesi

Yayma alıp boyayarak intranükleer inklüzyonların görülmesi

Viral kültür (1-4 günde +)

ELISA

PCR

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 3

Lezyonlu CYBH

HSV-TANI 1/3

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 4

Lezyonlu CYBH HSV-TANI 2/3

Tx öncesi 4 gün Tx sonrası

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 5

Lezyonlu CYBH HSV-TANI 3/3

primer rekürren

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 6

Lezyonlu CYBH

HSV-TEDAVİ

Asiklovir 1000-1200 mg, po, 7-10 gün Aklovir® 200-400 mg tb, S:3x400; S:5x200

Famsiklovir 750 mg, po, 7-10 gün

Valasiklovir 2000 mg, po, 7-10 gün

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 7

Cinsel Yolla Bulaşan

Hastalıklar

Şankroid

Lezyonlu CYBH

ŞANKROİD – ÖZELLİKLER

Hemophilus ducreyi pleomorfik gram(-) basil

Genital ülser ve lenfadenit yapar

İnkübasyon: 3-10 gün

Hassas papül ile başlar, ardından ülsere olur

%50 multipl lezyonlar bulunur

Bubo formasyonu ve lezyonların rüptürü görülebilir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 9

Lezyonlu CYBH

ŞANKROİD – Mikroskopi

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 10

Lezyonlu CYBH

ŞANKROİD-TANI

Klinik olarak konur

Bubo’dan akan püy kültürleri yapılabilir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 11

Lezyonlu CYBH

ŞANKROİD-TANI

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 12

Lezyonlu CYBH

ŞANKROİD-TEDAVİ

Azithromycin 1 g, po, tek doz

Azitro® 1 gr tb, S:1x1

Ceftriaxone 250 mg, IM, tek doz

Ciprofloxacin 1 g, po, 3 gün

Cipro® 500 mg tb, S:2x1

Erythromycin 2 g, po, 7 gün

Eritro® 500 mg tb, S:4x1

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 13

Cinsel Yolla Bulaşan

Hastalıklar

Lenfogranuloma venerum

Lezyonlu CYBH

LGV-ÖZELLİKLER

Chlamydia trachomatis etkendir

Primer lezyon çok çeşitli olup diğer CYBH’larla karışır

İlk lezyondan 10 gün-6 ay sonra tipik inguinal bubo formasyonu oluşur

Bubo’lar büyür, rüptüre olur, kitle etkisi yapar

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 15

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 16

Lezyonlu CYBH

LGV-TANI

Seroloji

Kültür

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 17

Lezyonlu CYBH

LGV-TEDAVİ

Doksisiklin 100 mg, po, 21 gün

Buboların drenajı

, 21 gün

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 18

Cinsel Yolla Bulaşan

Hastalıklar

Granuloma İnguinale = Donovanozis

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 19

Danovanozis = Granuloma

İnguinale

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 20

DONOVANOZİS – TANI

Kültürü zor

Tanı genellikle doku biyopsisinde Donovan Cisimciklerinin görülmesiyle konur.

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 21

2 hf-6 ay arsı inkübasyon

Önce subkütan nodül olarak başlar ardından ülsere olur

Ağrısız

Dokunmakla kanar

Kanlı

Patlak görünümlü

“Kanlı biftek” görünümü

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 22

Donovanozis nekrotik varyantı. Klinik olarak kanser sanılırlar ancak biyopsi sonrasında tanı konulur. Lezyonlar antibiyotik tedavisiyle 3 haftada TAMAMEN iyileşir. [Kloramfenikol 3x500 mg PO]

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 23

Cinsel birleşmeden 3-40 gün sonra tipik papül gelişir. Ardından ülserasyon başlar. Ağrısızdır. Enfekte değilse Donovonizis lezyonları endüre OLMAZ. (ddx Sifiliz)

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 24

Submandibular donovanozis. Otoinokülasyon sonucu gelişir.

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 25

DONOVANOZİS – TEDAVİ

Doksisiklin 100 mg PO, 3 hafta

TMP-SMX ds PO bid, 3 hafta

Alternatifler:

Ciprofloksasin

Azitromisin

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 26

Lezyonlu CYBH

GEBELERDE TEDAVİ Prenatal takibi yapan doktora yönlendirilmeli

Penisilin,

Seftriakson,

Azitromisin, nispeten güvenilir

Sefiksim,

Metranidazol,

Asiklovir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 27

Lezyonlu CYBH

CYBH PROFİLAKSİSİ

Temas sonrası (bilinen CYBH ile seksüel temas) gonore ve klamidya için Tx rejimine alınmalı

Kx alınmalı

Cinsel istismara ugrayanlara da verilmeli

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 28

Lezyonlu CYBH

ACİLDE HATIRLANMASI GEREKENLER

CYBH şüphesinde dahi tek doz Tx vermek

Sifiliz serolojisi bakmak

Gebelik durumunu kontrol etmek

Bildirimi zorunlu hastalıkları bildirmek

Hastalara CYBH korunmasını anlatmak

HIV testi yapılmasını önermek

Partnerlerini de Tx getirmelerini sağlamak

Uygun izlem programına almak

Yapılan herşeyi kayıt etmek

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 29

TOKSİK ŞOK

SENDROMU (TŞS) ve

STREPTOKOKAL TŞS

Dr.Şenol Ardıç

KEAH Acil Tıp Kliniği

Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

S. Aureus etken

Ekzotoksin TSST-1

TNF ve IL-1 aracılı direkt ateş ↑

T lenfosit uyarılması ↑

IFN üretiminde ↑

Gecikmiş hipersensitivitede ↑

Nötrofil migrasyon ve Ig sekresyonunda ↓

Endotoksinlere konak yanıtında ↓

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 31

Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

Menstruasyon ile ilişkili TŞS (MRTŞS) %90 TSST-1 üreten S.aureus ile

Menstruasyon ile ilişkisiz TŞS (NMTŞS) %50’si TSST-1 üreten S.aureus’un Enterotoksin B ve C subtipleri ile meydana gelir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 32

Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ-ETYOLOJİ

S.aureus TSST-1 oluşumunu kolaylaştıran faktörler:

39-40 C vajen ısısı

Nötral vajen pH’sı

%5’den fazla PO2 ve ↑ vajen CO2

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 33

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK

İlk olarak 1978’de Todd tarafından 7 çocukta S. aureus ile tanımlanmış

Ancak özellikle tampon kullanımıyla ilişkisi daha belirgindir

Son 20 yılda TŞS insidansı belirgin olarak azalmıştır

Son 10 yılda Streptokokkal TŞS ortaya çıkmaya başlamıştır

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 34

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK

Yüksek ateş

Belirgin hipotansiyon

Yaygın eritrodermi

Müköz memb hiperemisi

Farenjit

Diyare

Eşlenik Sx

ile karakterizedir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 35

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK

Hızla Multiorgan Yetmezliği’ne ilerleyebilir

Ağır elektrolit dengesizlikleri

Böbrek yetmezliği

Şok

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 36

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK

Eritrodermi, Hipotansiyon, Diffüz organ patolojisi’yle giden açıklanamayan ateşli hastalık durumudur

MRTSS Menst. 3-5. günleri arasında

Cerrahi sonrası 2. günde NMTSS

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 37

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – HAFİF TŞS

Ateş, titreme, myalji, karın ağrısı, boğaz ağrısı, n/v, diyare

Genelde hipotansiyon yok

Hastalık kendi kendine geçer

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 38

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – AĞIR TŞS – HİKAYE Akut başlangıç

Multi organ tutulumu ile giden çoklu organ yetmezliği

Başağrısı (en sık semptom)

Hafif TŞS semptomları ile giden prodrom olabilir

1-4 gün öncesinde ateş ve titreme olabilir

Ekstremitelerin proksimalinde, sırt ve karında diffüz ağrı (hemen hemen tüm hastalarda)

%90-98 yoğun bol sulu diyare ve kusma

Ortostatizm ve senkop

Boğaz ağrısı, başağrısı, paresteziler, fotofobi görülebilir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 39

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – AĞIR TŞS – FM 1/3

Hipotansiyon / Ortostatizm

Hasta görünümlü

Künt, dezoryante, oligürik, hipotansif

Vucut sıvı açığı artmış (ateş, ishal, kusma)

Gode bırakmayan ödem

Yaygın kas hassasiyeti ve karın ağrısı

Sulu, bol diyare

%50-75 farenjit (+) – “çilek dili”

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 40

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – AĞIR TŞS – FM 2/3

Konjuktivit, vajinit olabilir

Hassas ve ödemli dış genitaller, diffüz vajinal hiperemi, “çilek serviks”, pürülan akıntı

Bilat adnexial hassasiyeti

Yaygın eritroderma – “ağrısız güneş yanığı” – 3 günde kararır, ardından (öz. El içi ve ayak tabanında) tam kat dökülür

Tüm vakalarda hastalık başlangıcından 6-14 gün sonra bu dökülme oluşur

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 41

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – AĞIR TŞS – FM 3/3

Nadiren özel fokal nörolojik bulgular

Değişik derecelerde bilinç bulanıklığı

%75 fokal olmayan, meningeal irritasyon vermeyen nörolojik anormallik (+)

Konfüzyon, dezoryantasyon, ajitasyon, histeri, uyuşukluk

Serebral ödeme bağlı toksik ensefalopati sonucu nöbet bildirilmiş

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 42

Toksik Şok Sendromu

DEĞERLENDİRME

AKG

CBC

PY

BK – Mg ve Ca,

PT INR

TİT

PAAC

EKG

EKO

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 43

Toksik Şok Sendromu

KLİNİK – AĞIR TŞS – LAB Lökositoz

Anemi, MAHA, DIC

Azotemi, miyoglobinüri, abn idrar sedimenti

KCFT boz. %3

Hipotansiyona 2’ Met. Asidoz

ATN’ye 2’ ABY

VT, VF, BBB, 1’AV B, ST-T değ

EKO’da duvar hareket değ – toksik KMP

Ca↓ P↓ Na↓ K↓

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 44

Toksik Şok Sendromu

TŞS VAKA KRİTERLERİ

Aşagıdaki bulgular bulunmalıdır 1. Ateş >38.9 2. Yaygın maküler eritrodermi 3. Deskuamasyon : El ayası ve ayak tabanlarında hastalık başlagıcından

1-2 hf sonra görülen deskuamasyon 4. Hipotansiyon : Sistolik KB < 90 yada ortostatizm sx 5. Çoklu sistem tutulumu olması (≥3 sistem tut. olması)

GIS : n/v, diyare Müsküler : ağır miyalji veya CPK x 2 Müköz memb : hiperemi Renal : İYE yokluğunda idrarda piyüri (lökosit ≥5)

veya BUN, Kr x 2 KC : T.Bil, ALT, AST x 2 Hemato : Plt < 100.000 SSS : dezoryantasyon, bilinç bulanıklığı (ateş,hipoT ve fokal

nörolojik bulgular yokken)

Laboratuvarda Kan, boğaz, SSS Kx’leri (-) – KK staf aureus için (+) olabilir - RMSF, leptospirozis ve kızamık titrelerinde ↑ DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 45

Toksik Şok Sendromu

TANI – DDx Akut pyelonefrit Septik şok ARF Streptokokkal kızıl Stafilokokkal kızıl Stafilokokkal

soyulmuş deri sendromu

Lejyoner hast PID HUS

Akut viral sendrom Leptospirozis SLE RMSF Tifus AGE Kawasaki hastalığı Reye sendromu TEN Eritema multiforme

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 46

Toksik Şok Sendromu

TEDAVİ

Dolaşım şokunun agresif tedavisi İlk 24 st 4-20 L kristalloid ve TDP Dopamin 5-20 μg/kg/dk Pulmoner ödem → ARDS → Mek. Vent. Enfeksiyon odağı araştırılması ve tüm kültürlerin

alınması Vajenin SF ve Batticon ile irrigasyonu, KD kons Antibiyotikler

Nafsilin veya Oksasilin 6 x 1-2 g Sefazolin 4 x 2 g Klindamisin, Vankomisin, 1. jen. Sefalosporinler

MRSA’da Vankomisin veya TMP-SMX Metilprednizolon ve IVIG

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 47

TOKSİK ŞOK SENDROMU ve

STREPTOKOKAL TŞS

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

Toksik şok benzeri bir sendrom olduğu için Toxic Shock-like Syndrome (TSLS) olarak adlandırılır.

Vaka kriterleri TŞS ile hemen hemen aynı

TSLS ağır yumuşak doku enfeksiyonu ile beraberdir

Normalde steril olan odak Streptococcus pyogenes [grup A streptokok (GAS)] için Kültür (+)’dir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 49

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

1995’de tanım STŞS olarak yenilenmiştir

STŞS;

İnvazif yumuşak doku enfeksiyonu ile giden GAS infeksiyonu,

Şok bulgularının erkenden ortaya çıkması,

Organ yetmezlikleri,

olarak tanımlanır

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 50

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

STŞS, TŞS’dan daha mortaldir

Mortalite %30 ile %80 arasındadır

GAS “Et-yiyen bakteri” olarak anılır

En ciddi enfeksiyonları

Nekrotizan fasiit

Streptokokal miyozit’tir.

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 51

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

EN SIK;

20-50 yaşlar arası

Altta yatan hastalığı OLMAYAN

RİSK ARTIŞI;

İleri yaş

DM

Alkol

İlaç bağımlılığı

İmmün yetmezlikler

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 52

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

PATOFİZYOLOJİ – ETYOLOJİ

Streptokokal pyojenik ekzotoksinler (SPE)

SPE A,B,C

SPE A = Kızıl toksini STŞS’da en sık bulunan toksin

NMTSS enterotoksin B’ye benzer yapıda

Pirojenik

T hücre süperaktivasyonu

TNF, IL-1, IL-6 sentezi

Süperantijen yapısında ve TŞS toksinlerinden daha güçlü sitokin uyarıcı

Daha güçlü sitokin yanıtı, daha ağır semptomlar

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 53

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

KLİNİK

AĞRI (en sık başlangıç semptomu) Ani başlangıçlı, giderek artan, hassas

Yumuşak doku enfeksiyonu bulguları (%80)

Prodromal grip-benzeri dönem (%20)

ATEŞ (en erken bulgu)

Konfüzyon (%20), koma, hırçınlık

TŞS’dan ayrımı başlangıçta imkansızdır

Şok ya hasta geldiğinde vardır yada 4-8 st içinde gelişir

Vezikül ve büllerin görüldüğü yumuşak doku enfeksiyon bölgesinde viyole-mavi renk değişikliği olması nekrotizan fasiit’in değişmez bulgularından biridir

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 54

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

LABORATUVAR

Beyaz küre > 13.000

KCFT ↑

Platelet ↓

Renal disfonksiyon, diyaliz gerekebilir

DIC

CPK ↑

KK GAS (+) %60

MRI – nekrotizan fasiit’in erken tanısında

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 55

Streptokokal Toksik Şok Sendromu

TEDAVİ

Agresif sıvı tedavisi

Vazopressör kullanımı

Antibiyotikler

Penisilin G, 24 MU/gün iv

+

Klindamisin 3 x 800 mg iv

IVIG

Eksplorasyon ve debridman

Yoğun bakım yatışı

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 56

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER..

DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 20.9.2011 57

top related