cizgili kas kasilma mekanizmasi
Post on 18-Feb-2016
97 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Tartışma konuları
Kasılmada kayan filamentler kuramı İskelet kasında kasılma mekaniği Kas gücü ve etkileyen unsurlar Kas lifi tipleri Kasılma çeşitleri Kas dokusunda fizyolojik ve/veya
patolojik farklılıklar
Dinlenme durumunda olan sarkomerlerde, Z diskinden başlayan aktin filamentleri miyozin filamentlerini çok büyük ölçüde örterler (optimal kas boyunda).
Birçok çapraz köprünün yaptığı kürek çekme hareketi ile Z çizgilerine tutunmuş olan aktin filamentleri sarkomerin ortasına doğru gelmeye zorlanır.
Kasılma
Seri-Elastik Bileşenler Kasılmayan tendonlar ve bağ doku
kasılma sırasında oluşan gerimi absorbe ederler. Kas kasılarak kısalmadan önce
tendonlar gergin hale gelir.Tendonlar:
– elastiktir (uzamaya direnir).– dinlenim uzunluğuna geri “zıplar”.
(recoil)
Motor Birim
Bir tek motor nöron veya sinir lifi ile bunun innerve ettiği tüm kas lifleri birlikte motor birimi oluştururlar.
Bir motor birimde ortalama 100-150 kas lifinin bulunduğu kabul edilir.
Motor birim özellikleri
Motor ünitedeki kas liflerinin sayısı hızlı tepki gösteren ve ince ayar gerektiren küçük kaslarda azdır(göz, el kasları gibi). İnce ayar gerektirmeyen kaslarda
ise bir birimde yüzlerce kas lifi bulunur (sırt, bacak kasları gibi).
Kas tonüsü
Dinlenimdeki kasta raslantısal motor birim sinyalleri sonucu devamlı ve gerime direnç gösterebilen zayıf kasılma halidir. Spinal kordonun yönetimi altında
kasın diriliği/tonusü sağlanır.
Kas sarsısı
Lifte sinir uyarısı ile gelişen tek bir aksiyon potansiyeli sonucu belli sürelerle kasılma ve bunu izleyen gevşemenin tümü kas sarsısı olarak adlandırılır. Kasılma ve gevşeme dönemlerinden
önce sessiz bir dönem vardır.
Kas dokusunda gerimi (kasılma gücü, “tension”) etkileyen unsurlar
Uyaranın sıklığı (frekans)Etkin motor birim sayısı
Kas uzunluğu (boy-gerim ilişkisi)Kasılma hızı
GERİM ve YÜK
Kasılan kasın bir nesne üzerine uyguladığı kuvvet GERİM, bir nesnenin kas üzerine uyguladığı kuvvet ise YÜK olarak tanımlanır.
Kas kasılmasında sumasyon
Tek tek kas sarsılarının birbirine katılarak uyum içinde kuvvetli kas hareketleri yaratmalarıdır.Temporal (dalga) sumasyon:tek bir
motor birimin kasılma hızının artmasıSpasiyal (çoklu lif) sumasyon: aynı
anda kasılan motor birim sayısının artması
Kasta tetanizasyon Frekansın giderek artması sonucu
kasta arda arda gelen kasılmaların kaynaşarak ayırt edilememesidir. Tetanizasyona yol açan en düşük
frekansa da kritik frekans denir.
Kasta yorgunlukUzun süreli belli
kuvvetteki kasılmalar sonrası
işlevin devam edememesi/kas
lifinin kontraktil ve metabolik olayları
aynı düzeyde sürdürememesi
İzole kasta yorgunluğun belirtileri
Sessiz dönem uzar. Kasılma ve gevşeme süreleri uzar. İlk birkaç sarsının gücü artarken
yorgunlukla birlikte sarsıların gücü düşer. Yorgunlukla birlikte kas tam olarak
gevşeyemez ve bir sarsı artığı kalır.
2. Motor birim sayısı
Kasılmada etkin olan motor birimlerin sayısı ve büyüklüğü gerimde tayin edici öğelerdendir.
KAS LİFİ
TİPİ
Yavaş Oksidatif
(Tip I)
Hızlı Oks.-Glikolitik(Tip IIa)
Hızlı Glikolitik (Tip IIb)
Lif çapı en küçük orta çap en büyükİnnervasyon (sinirlenmesi) ince aksonlar orta kalın aksonlar
ATP hidroliz hızı yavaş daha hızlı en hızlı
Glikojen deposu/SR fakir zengin en zengin
Kapil/Mito/Miyog çok yoğun yoğun az sayıda
Hücresel solunum aerobik her ikiside anaerobik
Egz kasılma sırası ilk daha sonra son
Öncelik aldığı egzersiz tipleri
uzun mesafe, postür desteği
yürüme, orta mesafe egz.
kısa mesafe, atma, atlama
Kasta hipertrofi
Kas lifi çapının artması ile total kitlenin büyümesidir. Hemen tüm kas hipertrofileri
liflerdeki miyofibrillerin (aktin ve miyozin filamentlerinin), mitokondrilerin, sarkoplazmik retikulum ve kapillerlerin sayısındaki artıştan kaynaklanır.
Kasta hiperplazi
Kas lifi mutlak sayısının artması anlamına gelir, nadiren oluşur. Hiperlazide, çok yüksek kas gücü
kullanılan durumlarda genişlemiş kas liflerinin boyuna yarılarak sayılarının artması sonucu toplam kas kitlesi de artar.
Kasta atrofi
Kasın total kitlesinin (hücre çaplarında küçülme) azalmasıdır. Kaslar kullanılmaz ya da ancak çok
zayıf kasılmalar için kullanılırsa atrofi meydana gelir. kasta denervasyon sonucu da
atrofi gelişebilir.
Kasta kontaktür
Elektrofizyolojik sinyallerin yokluğu sonucu denervasyon atrofisi oluşabilir. Denervasyon çok uzun süre devam
ederse kas liflerinin yerini yağ ve fibröz dokunun alması ve kas dokusunda kısalma görülmesi ile kontraktür gelişebilir.
Ölüm katılığı (rigor mortis)
Ölümden birkaç saat sonra vücuttaki tüm kasların sürekli kasılma haline geçmesi Rigor mortis oluşma sırası:
kalp kası ve diyafragma yüz ve ense kasları üst ve alt ekstremite kasları abdominal kaslar
rigor mortis düzeneği
Hücre membranları normal yapılarını kaybederek Ca+2 iyonlarını sızdırmaya başlar ve aktin filamentleri miyozin başlarına bağlı kalır. Çapraz köprülerin aktinden ayrılması için
gerekli ATP’nin tümüyle kaybolmasından dolayı gevşeme olmaz ve katılık görülür.
1. Review of Medical Physiology, Ed. Ganong WF, 23rd
Ed,2010.2. Berne & Levy Physiology, Eds: Koeppen BN and Stanton
BA; 6th Ed, 20103. Vander İnsan Fizyolojisi, Eds: Widmaier EP, Raff H ve
Strang KT; Çev Ed: Demirgören S, 2005.4. Textbook of Medical Physiology. Eds: Guyton AC., Hall
JE, Elsevier Saunders, 11th Edition 2006. 5. Exercise Physiology. McArdle WD, Katch FI & Katch
VL., 20016. Principles of Anatomy and Physiology.Eds:Tortora G.J
& Grabowski, 9th Ed John Wiley & Sons Inc., 2000
Kaynaklar
top related