cross-overs in (zaakvak)didactiek en (vak)inhoud ... · 'ross-overs in (zaakvak)didactiek en...
Post on 26-Feb-2019
251 Views
Preview:
TRANSCRIPT
'Cross-overs in (Zaakvak)didactiek en (vak)inhoud: Geïntegreerd ontwerpen’
Velon Congres Roermond
12 maart 2018
Even voorstellen:
Drs. Willemijn Schless
Orthopedagoog
Jufaanhuis.nl
Opleidingsdocent MA
w.schless@hsmarnix.nl2
Drs. Hélène de JongSociaal Geograafwww.casaverde.com.mxOpleidingsdocent MA helene.dejong@hsmarnix.nl
Opzet van deze workshop (1) 1. Inventarisatie: in hoeverre bestaande methodes zaakvakken voldoende
geïntegreerd aangeboden in PO?
2. Theorieën / Geïntegreerde zaakvakdidaktieken
3. Praktijk: Kritische succesfactoren van onze GZM aanpak
4. Presentatie van Good Practice
5. GZM vormen op de Marnix Academie
6. Feedback
7. Ideeën voor een meer cross-over aanpak
8. Inspiratie-tafel (materiaal voor en door studenten)
3
1. Inventarisatie In hoeverre worden in bestaande methodes de zaakvakken voldoende geïntegreerd aangeboden in PO?
Bekijk het materiaal en/of baseer je op je eigen zaakvak-ervaring (5 min), en bespreek je bevindingen/ervaringen met je tafelgenoten (5 min).
Kijkend naar de mate van geintegreerdheid:
Wat valt je op?
Wat is waardevol?
Wat mist er?
4
Sta op als: • Je van mening bent dat de zaakvakmethode (die op je tafel ligt) mn.
thema’s aandraagt die zaakvakoverstijgend worden aangeboden.
• Je vindt dat deze methode aansluit bij het dagelijkse leven?
• Je vindt dat er voldoende ruimte wordt geboden voor het écht onderzoeken van sub-onderwerpen (mbv. Bv. Digitale bronnen en/of de omgeving van de school).
• Je denkt dat de methode voldoende uitdaagt tot het ontwerpend leren.
• Je een mooi (les)voorbeeld tegenkwam die uitdaagde tot het benutten van je creativiteit (als leerkracht en/of leerling).
• Je vindt dat er voldoende uitdaging zit in de les(sen).
• Je spontaan zin krijgt in het geven van deze les! 5
Waarom zaakvakken integreren?
AK
NMTGS
6
(Zaakvak) Didaktiek
(Zaakvak) Inhoud
Geïntegreerd ontwerpen
Onderwijs 2032Toekomstgericht onderwijs:
leert leerlingen vanuit • verschillende perspectieven naar de omringende wereld te kijken en inzichten uit verschillende kennisdomeinen met elkaar te verbinden.
slaat een brug tussen de • leermotivatie van leerlingen en het (leren) aanpakken van maatschappelijke vraagstukken.
heeft • vakoverstijgende vaardigheden als vaste basis voor alle leerlingen.
7
9
2. Theorie / Geïntegreerde zaakvakdidaktiekenMogelijkheden mbt. Cross-overs zaakvakdidaktieken:
Inzet van • “Pedagogical Content Knowledge-G” => W-questions(HOTS/open vragen stellen)
Vierslag > Vijfslag•
Multiperspectiviteit•
Historisch denken/redeneren•
Ontdekkend leren / Onderzoekende houding stimuleren •
10
Pedagogical Content Knowledge-G
11Bron: Van der Schee, 2015 Bron: Blokhuis, 2004
Vierslag > vijfslag Voorkennis activeren
Waarnemen en beschrijven(Wat zie ik? Waar zie ik dat? Hoe ziet het eruit? Waar gaat het over? Wanneer gebeurde dat? Op welke plaats?);
Herkennen(Heb ik dat ergens anders - in een andere tijd - ook wel eens gezien? Zie ik dat wel vaker? Zit er een trend in?);
Verklaren(Hoe komt het? Waarom daar? Waarom toen? Welke invloeden hebben een rol gespeeld?);
Waarderen(Wat vind ik ervan? Wat vinden anderen ervan? Kan het ook anders? Wat moet er dan gebeuren?)
Multiperspectivisch kijken‘Multiperspectivisch kijken’ draagt zorg voor een genuanceerde, evenwichtige kijk op jezelf en de wereld
Politiek mens en macht
Cultureel mens, medemens en cultuur
Economie mens en zijn levensonderhoud
Natuurlijk mens en omgeving
Bron: Peters en Westveen, 2016, p. 19
Historisch- en Geografisch Besef
15
Kennis, vaardigheden en affectieve doelenKennis, Vaardigheden en Affectieve doelen vormen volgens Van der Kooij en De Groot-Reuvekamp de drie belangrijkste pijlers van het vak geschiedenis.
• Kennis: inhoudelijke uitleg van aangeleerde begrippen (ook wel: referentiekader).
• Vaardigheden: het wendbaar kunnen toepassen van de aangeleerde kennis (ook wel: niveau C volgens De Groot-Reuvekamp: herkennen van oorzaken en gevolgen, discontinuïteit en continuïteit, multiperspectivischkijken, externe verbanden leggen)
• Affectieve doelen: het kweken van interesse en een nieuwsgierige-, open- en onderzoekende houding.
16
Onderzoeken en ontwerpend leren
17
7 Stappen plan bij ontwerpend leren, bij NMT:
1. Confrontatie
2. Verkennen
3. Opzetten experiment
4. Uitvoeren experiment
5. Concluderen
6. Presenteren
7. Verdiepen
18
Bron: Kemmers, 2007
Aardrijkskunde Geschiedenis NMT
Oriëntatie op Jezelf en de Wereld (OJW)
Onderzoekende houding & onderzoekend leren stimuleren
Onderzoekende houding
Kenmerken vakintegratieCombinatie• van vakken
Nadruk• op projecten
Andere• leerbronnen dan boeken
Relaties• tussen concepten
Georganiseerd• rondom thema’s
Flexibele• planning
Flexible • groepsindeling
Bron: James S. Etim, 2005
Gradaties van vakintegratieKlein, 2006
Afzonderlijke vakken
Vak gaat op in ander vak
Multidisciplinaire aanpak
Interdisciplinaire aanpak
Transdisciplinaireaanpak
Van Boxtel e.a., 2009: p 7
Modellen van vakintegratieModellen en vormen van integratie
(Gresnigt et. Al. 2014)
Gefragmenteerd Alle vakken los
Verbonden Alle vakken los maar de leerkracht legt verbinding
Fusie Inhoud of vaardigheden van het ene vak worden gebruikt bij een ander vak
Multidisciplinair Twee of meer vakken maken uit van een thema, project of levensecht probleem
Interdisciplinair Het onderwijs wordt benaderd vanuit thema’s of projecten geïnitieerd door de leerkracht
Transdisciplinair Het onderwijs wordt benaderd vanuit thema’s of projecten die voortkomen uit vragen en belevingswereld van de kinderen
22Bron: Van der Zee, S., Gijsel, M.A.R., & Doppenberg, J.J. (2014). Geintegreerd wetenschap-
en techniekonderwijs op de lerarenopleiding. Deventer: Saxion.
Multidisciplinair
23
NMT:
onderzoek
waterdiertjes
of drijven &
zinken
AK: ontstaan landschap of
verdediging tegen water
GS: gebruik rivieren vroeger bij bv
handel/ verdediging d.m.v water
WATER
Interdisciplinair
24
(NMT): hoe
wonen
dieren?
(AK): hoe wonen mensen
in andere landen?
(GS): hoe woonden mensen vroeger?
WONEN
Transdisciplinair
25
Plattegrond
op schaal
tekenen
Leerlingen en buurtbewoners
interviewen
Onderzoek planten en dieren
NAAR EEN NIEUW SCHOOLPLEIN
Kosten
berekenen
Op internet
voorbeelde
n buitenland
bekijken
Zelf
bouwen
Bodem-
onderzoek
3. Kritische succesfactoren Inspireren•
Toetsopdracht biedt kader (• kwaliteits-criteria) & ruimte
Omgevingsonderwijs •
Differentiëren •
21• st Century Skills
Uitdagend onderwijs•
Onderzoekende houding •
Ontwerpend leren•
Keuze mogelijkheden •
Betekenisvol onderwijs (op maat) •
Inzet creativiteit •26
College inhouden: Theorie vakintegratie
Ideeën IPC
Erfgoed educatie
Informatie vaardigheden
Burgerschap en Ons Onderwijs 2030
Wereld aan les ideeën
Wereld aan kaarten
Ontdek je wijk en wereld
Gedifferentieerde wereld
Mindsets & Feedback
Wetenschap en Techniek
Denkbeelden van kinderen
Creatief denken en ontwerpen
Duurzame ontwikkeling
Makers education & ICT
28
De Toetsopdracht bij de MinorMet dit ontwerp toon je aan dat je:
▪ een kritische analyse van de behoeften/denkbeelden van leerlingen rondom een bepaald zaakvakthema kunt maken
▪ op een planmatige, onderbouwde wijze krachtig zaakvakonderwijs kunt ontwerpen, waarbij het accent ligt op
vakintegratie en uitdagend onderwijs
▪ vakdidactiek in het ontwerp en tijdens de uitvoering toe kunt passen en kunt integreren
▪ kunt evalueren wat de leeropbrengst is van jouw educatief ontwerp
▪ de keuzes die je maakt tijdens het ontwerpen kritisch kunt verantwoorden op basis van de context binnen de school
en relevante literatuur
▪ een visie op geïntegreerd zaakvakonderwijs hebt
29
Beschrijving van de opdrachtFase 1
Je ontwerpt voor jouw stagepraktijk een uitdagend educatief ontwerp waarin zaakvakken geïntegreerd aan bod komen
(minimaal 2 zaakvakken). Met dit ontwerp kun je minimaal drie middagen van 2 uur onderwijs verzorgen. Je verantwoordt
de keuzes die je maakt op basis van
▪ een analyse van de behoeften/denkbeelden van leerlingen rondom een zaakvakthema dat terugkomt in jouw
lessenserie
▪ vakdidactische literatuur
▪ jouw ervaringen met (geïntegreerd) zaakvakonderwijs
Het educatief ontwerp bestaat uit de drie producten:
1. Leerkrachthandleiding
2. Verantwoordingsdocument Deel 1
3. Verantwoordingsdocument Deel 2
Je sluit je Minor af door het doen van een presentatie tijdens deermiddelenmarkt.
30
Verantwoording Deel 1: ▪ Verslag van de uitgevoerde analyse naar behoeften/denkbeelden van kinderen met betrekking tot
een bepaald thema binnen de zaakvakken (richtlijn 3 pagina's).
▪ Verantwoording van de gemaakte keuzes tijdens het ontwerp. Denk hierbij aan de verantwoording
van de leerdoelen en keuzes rondom de opbouw van je lessen, de (kern)doelen, leerlijnen,
werkvormen, organisatie, didactische uitgangspunten, keuze van media, evaluatie/toetsing etc. Je
verantwoordt je keuzes door te verwijzen naar de uitkomsten van de analyse, je eerdere ervaringen
op het gebied van zaakvakonderwijs (koppel hier illustraties aan als bewijs) en op basis van relevante
literatuur (richtlijn 4 pagina's).
▪ Literatuurlijst
31
Verantwoording Deel 2: Een▪ systematische evaluatie van je educatieve ontwerp gericht op de leeropbrengst voor de
leerlingen en jezelf. Bepaal van tevoren wat je gaat evalueren (bijv. opgedane kennis,
ontwerpvaardigheden of onderzoekende houding) en hoe je deze data gaat verzamelen. Beschrijf de
dataverzamelingmethode in je verslag (richtlijn 2 pagina’s).
Een▪ evaluatie van jouw eigen leeropbrengsten (richtlijn ½-1 pagina)
Visie▪ op geïntegreerd zaakvakonderwijs. Onderbouw deze visie op basis van relevante literatuur en
koppel waar mogelijk illustraties uit het ontwerp die hebben geleid tot inzichten op het gebied van
geïntegreerd zaakvakonderwijs (richtlijn 3 pagina's).
Beoordeling▪ van je mentor op het uitgevoerde educatieve ontwerp
Literatuurlijst▪
32
Het afvalprojectGZM 2017
Willemijn Schless - 151000
AanleidingKringgesprek
Keep it clean day
Aan de slag‘Klasgestuurd’
Stapje voor stapje
Onwetend
Brainstormend en evaluerend
Les 1: Brief aan de gemeente• Stelles: formele brief schrijven
• Een leerling belt naar de gemeente om te vragen aan wiewij de brief kunnen richten.
Les 2: NulmetingQuiz – Aan de slag met afval➢ Natuur en Milieu
Vragenlijst – Socrative.com➢ Burgerschap
➢ Oriëntatie op jezelf en de wereld
Opdracht google maps➢ Aardrijkskunde
Les 3: Afval ruimen- Waar en wat prikken we?
- Afval scheiden
- Administreren
Les 4: Verwerking
Geschiedenis➢ Verschillende tijden
Aardrijkskunde➢ De Praamgracht
➢ Andere landen
Burgerschap➢ Houding
Conclusie voor- en nameting-Leeropbrengst: Kennis•Tijd•Hoeveelheid•Motivatie
-Leeropbrengst: Houding•Interpretatie•Open vs gesloten vragen
AanbevelingenInstructietafelMetingen➢ Tijd➢ Nadruk op houding of kennis➢ Open of gesloten vragen➢ Resultaten bespreken met de kinderen➢ Minder vrijheid tijdens de nameting
LesperiodeVervolglessen: Het balletje kan blijven rollenÉén keer is geen keer
ReflectieLeuk vs. nuttig
Vormgeving van meetmomenten:
➢ Open vragen kwantificeren = bias
➢ Kort maar krachtig
Voorbeeld van GZM-Thema’s Wonen in de toekomst
Ontwerp je nieuwe schoolplein
Ridders & indianen
Drijven en zinken
Waar komt mijn eten vandaan?
Hoeveel kilometers eet jij?
Ontwerp je eigen planeet
Duizeltje
Max en de toverstenen
We bouwen een brug
We gaan op reis naar de UK
Op naar Afrika
Plastic soep etc. Van Groep 0 t/m Groep 8
47
5. GZM varianten op MA • Voltijd (3e jaar-WB fase)
• Deeltijd (3e jaar-WB fase)
• Zij-instroom (Module E: 1e jaar)
48
6. Feedback Er is altijd ruimte voor verbetering!
3Dimensionale Feedback:
PO/MA/Velon
https://padlet.com/helenedejong/w6ival0p3od7
• Wat zijn voor-/nadelen van deze aanpak op de MA?
• Komt het (deels) overeen met jullie aanpak? (Zonee, wat doen jullie anders, en waarom?)
• Welke suggesties ter verbetering?
49
GZM!
Velon
MA
PO
7. Cross-over aanpak?
Bestaat er behoefte voor een meer cross-over aanpak, binnen de Pabo’s?
Zoja• , met welk doel? (Elkaar inspireren? Kennis delen?)
Zoja• , op welke wijze? (coffee & croissants meetings, studenten elkaar laten presenteren, info uitwisselen per mail/Linked in, etc.?)
Zonee• , waarom niet?
Inventarisatie met Plickers
50
8. Inspiratie-tafel Materiaal bekijken:
51
Docent
Student
PO Praktijk
Klas op MA
Nog wat Good Practices➢ Afval (Elise Sindram)
➢ Op reis naar UK Kleuters
➢ Wonen door tijd en ruimte
52
Inspiratietafels:
53
Idee #1: Wonen door de tijd & ruimtede toekomst, In welke huis wil jij later wonen?) Ontwerp je eigen land (Land in zicht!)Ontwerp je eigen Waanzinnige boomhut Ontdekhoek Den Bosch (zelf huisje metselen!)Klimaat & Ruimtegebrek (tiny home beweging) Wikkelhouse (FSC en Duurzaam bosbeheer)Les #5 (uit 32 lessen voor
54
Idee#2: (schone) energiehttp://www.greenpeace.org/gpkids/nl/
Energie Atlas
Energie door de tijd heen
Kaartenset Djapo
55
Idee #3: Bossen & Duurzaam bosbeheer Zie werkblad Themales ontbossing
FSC
WWF
OERRR. (kaarten)
https://www.staatsbosbeheer.nl/speelbossen?gclid=CNvOjNfiltACFW0A0wodXzwKsA
56
Voedselverspilling https://www.instock.nl/lespakket-voedselverspilling-lessen/
57
Idee #4A: Water http://www.waterschappen.nl/educatie/
App Overstroom ik?
Stop Motion Animatie (glas water)
VR / Magic Sand Bak / Waterbak (Marnix)
KNAG: Hoog water op het schoolplein
58
Idee #4A: Hoe schoon is de oceaan?
59
National Geographic: OceanenPlastic Soep
Idee #5: (smeltend) IJS• Proefjes met ijsklontjes die smelten
• IJsberen die verdrinken (nieuwe klimaat migranten)
• Wat kunnen wij doen?
60
Idee #6: Klimaatverandering
61
Idee #7: Hoe duurzaam ben jij?
62
Onderzoek hoe groot jouw voetafdruk is:
http://www.wnf.nl/voetafdruktest/uitslag.cfm
Idee #8: Armoede en ontwikkelingBig Idea: Thema Armoede en leven van minder dan 1$ per dag
Opdracht: Bekijk de documentaire “Living on one”(dollar a day)
Documentaire is te zien via Youtube (54 min)
https://www.youtube.com/watch?v=tmQujWTMuC8
Kijkopdracht verzinnen (passend bij de doelgroep).
Kaartje vd wereld tonen: op welke niveaus (regionaal, lokaal) hebben comunities te doen met 1$ of
minder per dag?
63
https://www.youtube.com/watch?v=Ze72rpWp_Dg
2:12 min
En zie les #22 uit 32 Lessen voor de toekomst, ‘Levende grafieken’
Idee #8: Ontwerp je groeneschoolplein
64
Gebruik je ruimte efficiëntCheck out de Tiny Home-beweging, en mensen die bewust in een (zelfgebouwde?) woning van 15 m2 gaan wonen.
http://tiny-themovie.com/ (case: USA) 2:34 min
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/01/08/liever-een-joert-1577524(case NL)
65
Moestuin op het dak http://www.dakboerin.nl/inhoud/voorbeelden+in+de+wereld/
66
Idee #10: VulkanismeProefjes.nl
Laat een vulkaan uitbarsten
Jeugdjournaal
About Geo.com
Cliphanger
Bitesize
Juicy Geography (case Montserrat)
67
Idee #9: De Ruimte • Boek André het Astronautje
• Albert Heijn Kaartjes/plakboek
• Siliconen vorm (vliegtuig) & koekjes 3D bakken (Raket)
• http://www.ruimtevaartindeklas.nl/
• W&T in de klas: (fragment André Kuipers)
https://talentstimuleren.nl/thema/stimulerend-
signaleren/videos?subthema=1429
• National Geographic Junior Magazine
• Yann Arthus Bertrand (World from Above, film Home etc.)
• http://www.sonnenborgh.nl/page=site.home
68
Idee #10: We gaan op reis Ziezo Marokko (Tropen Museum A’dam)
Land in zicht! Op reis naar eigen ontworpen land!
Methode Brochure Wijzer!
Op reis van NL naar Spanje; we gaan Sinterklaas ophalen. Wat komen we onderweg tegen? Welke kleren moeten we aan? Hoe vervoeren we ons? Welk geld moeten we mee?
69
Idee #11: Ontdekkingsreis
70
Bedankt voor jullie aandacht
71
top related