czech republic

Czech RepublicRepublika Czeska

Czechy to nie tylko piwo, knedliki, Karel Gott i dobry wojak Szwejk.

Państwo to jest jedną z najbliższych nam krain

o niezwykłych walorach zabytkowych i przyrodniczych. To kraj z bogatą historią, ciekawą przyrodą; kraj

rozbrzmiewający śpiewem i muzyką, ujmujący gościnnością

i humorem mieszkańców. Dwanaście miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, na czele z Praga,

Ceskim Krumlovem i Kutna Hora, stanowi najlepsza wizytówkę

kulturowa i architektoniczna kraju.

Informacje ogólneRepublika Czeska, Czechy – państwo w

Europie Środkowej, bez dostępu do morza. Od 1918 do 1939 i od 1945 do 1993

wchodziło w skład Czechosłowacji. Od 1 maja 2004 Republika Czeska jest

członkiem Unii Europejskiej.

Dzisiejsza Republika Czeska składa się z trzech

historycznych części, którymi są Czechy

właściwe, Morawy i Śląsk Czeski.

Godło państwowe Republiki zawiera

czeskiego lwa i dwa orły - morawskiego

i śląskiego.

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 Czechy

sprawują Prezydencję Rady Unii Europejskiej.

Barwy flagi czeskiej są barwami pansłowiańskimi.

Barwy te są na większości flag krajów słowiańskich

oraz tych w których narody pochodzące od plemion

słowiańskich stanowią większość. Barwy te zostały oficjalnie przyjęte

podczas I zjazdu wszechsłowiańskiego w Pradze w

1848 roku.

Powierzchnia całkowita

78 866 km2

Powierzchnia - porównanie

1/4 wielkości Polski

Ukształtowanie terenu

Czechy na zachodzie: głównie łagodne wzniesienia, wzgórza i płaskowyże otoczone górami; Morawy na wschodzie górzyste

Najdłuższa rzeka

Wełtawa

Najwyższy punkt

Śnieżka: 1 602 m

Najniższy punkt rzeka Łaba: 115 m

Zasoby naturalne

węgiel kamienny, węgiel brunatny, kaolin, glina, grafit, drewno

Waluta 1 korona czeska (CZK) = 100 halerzy

Republika Czeska jest republiką o ustroju demokracji parlamentarnej. Władzę wykonawczą

sprawuje Prezydent RCz wybierany przez Zgromadzenie Narodowe na 5 lat.

Głowa państwa: Prezydent Vaclav Klaus

Szef rządu: Premier Jan Fischer

Stolica Czech - PragaPraga to jedno z najbardziej niezwykłych miast naszej części Europy, czarodziejski świat gotyku i baroku, w którym zaklęta została przeszłość.

Liczy przeszło 1,25 mln mieszkańców, którzy żyją na obszarze ok. 500 km2. I choć

przybywający tam turyści są urzeczeni rozległością starej zabudowy, to trzeba

wiedzieć, iż Czeska Stolica dopiero z końcem

XIX w. zaczęła się rozwijać poza murami pięciu średniowiecznych części

PRASKIE MOSTY NAD WEŁTAWĄ

Architektura tego miasta to prawdziwa encyklopedia

i przekrojowy podręcznik, prowadzący poprzez style

i prądy w historii sztuki. Zadziwia niezwykła atmosfera barokowych

kościołów i pałaców, gotyckich wież, renesansowych, secesyjnych i

kubistycznych domów mieszczańskich oraz barwny świat karczm i knajp, w

których mimo mrowia turystów każdy znajdzie swój kąt, gdzie pożywi się misą

strawy i wychyli kufel wyjątkowego piwa.

Praskie Hradczany to jedna z najstarszych, najsłynniejszych

i najlepiej zachowanych dzielnic stolicy Czech. Położona na wschodnim brzegu

Wełtawy, powstała w XIV wieku i nazywana jest "królewską dzielnicą". W dzielnicy znajduje się Zamek Królewski

założony w IX wieku, bazylika św. Jerzego, słynna na całym świecie Złota Uliczka, ogrody królewskie z Letohradkiem oraz

budowana przez sześćset lat katedra św. Wita.

KATEDRA Św. Wita Wzniesiona na trzecim dziedzińcu Zamku

Praskiego jedna z największych gotyckich katedr Europy,

skarbiec w którym przechowywano symbole niepodległości narodowej (koronę królewską,

klejnoty koronacyjne).

Złota Uliczka to malutka, wąska uliczka, bynajmniej nie zrobiona ze złota.

Zawdzięcza ona swoją nazwę mieszkającym tu w XVII wieku złotnikom. Nazwa "złota"

przyczyniła się do powstania wielu legend o uliczce - tutaj podobno alchemicy próbowali

znaleźć kamienia filozoficznego dla Rudolfa II.

Najsłynniejszy zegar świata

Na zegarze Ratusza Staromiejskiego co godzinę

pojawiają się figurki 12 apostołów,

a szkielet przedstawiający śmierć pociąga za sznur

dzwonu. Poniżej znajdują się znaki zodiaku oraz kalendarz.

Most Karola Karolowi IV Praga zawdzięcza gotycki most ozdobiony rzeźbami. Został on

wzniesiony z bloków piaskowca łączonych zaprawą murarską

wzmacnianą podobno kurzymi jajami.

Kościół Marii Panny przed Tynem jest szarą, gotycką, trójnawową bazyliką we

wschodniej części Starego Miasta w Pradze i najbardziej imponującym obiektem

sakralnym w tym mieście.

ZabytkiNa Liście Światowego Dziedzictwa

UNESCO znajdująsię m.in..:

• Zabytkowe centrum Pragi, • zabytkowe centrum miast Český

Krumlov i Telč, • Zelená Hora sanktuarium

pielgrzymkowe św.Jana Nepomucena • Kutná Hora - Stare Miasto z kościołem

św.Barbary i katedra Mariacka w dzielnicy Sedlec,krajobraz

• kulturowy posiadłości książąt Lichtenstein w regionie Lednice

Valtice.

Wieś Holaszowice

Litomyśl, renesansowo-

barokowy zamek wraz z ogrodami

Kolumna Św. Trójcy w Ołomuńcu

Český Krumlov - to najwspanialsze z licznych Miast Róży - urokliwych

średniowiecznych miasteczek, których

wspólne określenie wzięło się od herbu Hradców

(czarna róża) i Rožmberków (czerwona róża).

Kutná Hora, w 1996 r. wpisana na Listę Światowego

Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO,

jest najciekawszym i najcenniejszym miastem w

okolicach Pragi.

Karlowe Wary - królowa czeskich

uzdrowisk.Podobno pierwsze gorące

źródło odkrył podczas polowania

sam Karol IV, tropiący ze swym psem myśliwskim

zranionego jelenia.

Liberec miasto w północnych Czechach nad

Nysą Łużycką, stolica kraju libereckiego, położony u

podnóża Ještěda. Ośrodek sportów zimowych.

Vaclav Havel - pisarz i dramaturg, sygnatariusz.

Przywódca politycznych zmian w Czechosłowacji

w listopadzie 1989 r. Ostatni prezydent Czechosłowacji i pierwszy

prezydent Republiki Czeskiej.

Karel Čapek -

jeden z najważniejszych

czeskich pisarzy XX wieku. Był jednym z pionierów fantastyki

naukowej.

Znani Czesi

Antonín Dvořák kompozytor i

dyrygent okresu romantyzmu.

Amos Komenský (po łacinie Comenius ) pedagog, filozof, reformator i myśliciel protestancki.

Całe życie poświęcił praktycznej działalności wychowawczej,

układaniu podręczników szkolnych i teoretycznemu opracowywaniu

zagadnień pedagogicznych

Bernard Bolzano matematyk, filozof,

historyk, logik i teolog

Jakub Janda skoczek narciarski w sezonie 2005/2006 w słoweńskiej Planicy odebrał Kryształową Kulę za zwycięstwo w

klasyfikacji generalnej

Helena Vondráčková piosenkarka, aktorka i

prezenterka telewizyjna.

Ivan Lendl najbardziej utytułowany gracz w męskim tenisie

lat 80.Zdobył osiem tytułów

wielkoszlemowych.

Emil Zátopek biegacz-

długodystansowiec. Czterokrotny złoty

medalista olimpijski, 18-krotny rekordzista

świata.

Jan Železný lekkoatleta, były trzykrotny

mistrz olimpijski oraz aktualny rekordzista świata w

rzucie oszczepem.

Jaroslav Hašek pisarz, publicysta i

dziennikarz. Mimo że publikował dużo, światu znany jest głównie jako

twórca jednego z najsłynniejszych bohaterów literackich – wojaka Szwejka

KRAJ MORAWSKO-ŚLĄSKIPowierzchnia: 5 445 km²

Stolica: OstrawaPółnocne Morawy i Śląsk to region z długą linią

horyzontu rozciągającą się nad pięknymi równinami oraz piękną panoramą na stronę północną, gdzie

rozpościerają się niziny polskiego Śląska. Na południu wznoszą się stoki gór przechodzące w urodzajny region Pomorawi i Morawską Bramę, gdzie od niepamiętnych

czasów wiódł szlak handlarzy soli i bursztynu.

Wschodnią cześć regionu tworzy niezwykły obszar

nazywany Valašsko, przyciągający unikalnymi

budynkami z drewna ( kościelna i ludowa

architektura ) i żywym do dziś folklorem.

Na zachodzie regionu najbardziej popularnym celem turystycznym jest nieskażony jeszcze, dziki

masyw Jeseników oraz gór Rychlebských, gdzie

odnaleźć można idealne warunki do odpoczynku, wspinaczki, uprawiania

letnich i zimowych sportów, oraz świetne uzdrowiska i

relaksujące otoczenie.

Głównym miastem jest Ostrawa z szeregiem

zabytków i dobrze rozwiniętym przemysłem.

Leży ona w miejscu połączenia się czterech

rzek: Odry, Opawy, Ostrawicy i Łucyny,

przy wlocie do Bramy Morawskiej, na

pograniczu karpackiego

i sudeckiego systemu górskiego, na

wysokości 208 - 334 m n. p. m.

OSTRAWAOstrawę zamieszkuje obecnie około 320 000 ludzi.

Jej powierzchnia to 214 km2 . Trzecie co do wielkości miasto Czech, typowy ośrodek przemysłowy. Nie ma zabytkowego centrum, ale warto zwiedzić parę obiektów. Poza tym godne uwagi jest bogate życie kulturalne.

Miasto posiada znaczną ilość zabytkowych obiektów, głównie z przełomu XIX i XX wieku oraz 20-lecia międzywojennego. Szczególnie dużo znajduje się w dawnej Morawskiej Ostrawie.

Stary Ratusz (obecnie Muzeum Ostrawskie) - pierwsza wzmianka pochodzi z 1539. Starą wieżę (z zegarem od XVI wieku) przebudowano w stylu barokowym, a w XIX wieku dobudowano dwie przybudówki,

Most Miloše Sýkory nad rzeką Ostrawicą z 1913, cudem uratowany przed wysadzeniem podczas II wojny światowej,

Rynek (Plac Masaryka) - częściowo otoczony przez kamienice z XIX i początku XX wieku,

Teatr w Ostrawie im. Antonína Dvořáka

Wieża widokowa Nowego Ratusza

Muzeum Górnicze

Ulica Stodolní - ulica, która nigdy nie zasypia. Dynamiczna, pulsująca życiem, będąca ulubionym

miejscem spotkań dlatysięcy ludzi, którzy przychodzą tu w poszukiwaniu

dobrej muzyki, zabawy i rozrywki, a także ciekawychwystępów artystycznych. W Ostrawie od 2002 r.

odbywasię corocznie festiwal muzyczny Colours of Ostrava,

na który zjeżdżają kapele i soliści z wielu krajów.

Najczęściej odwiedzane zabytki tego regionu to

pałac Hradec nad Moravicí, zamek

Hukvaldy, Valašské muzeum w Rožnově pod

Radhoštěm, miejsce pielgrzymkowe Maria Pomocná nad Zlatými

Horami. Warto również odwiedzić dawną stolicę

Czeskiego Śląska - Opawę oraz najmłodsze

miasto w Republice Czeskiej -

Havířov, będące typowym reliktem

czasów socjalizmu.

Pałac Hradec

Zamek Hukvaldy

Kuchnia

Czeskie spécialité to słynne knedliki. Są tak nieodłączne

od wizerunku Czecha, jak makaron od Włocha czy kartofel od Polaka. Knedliki brylują na stołach w całych Czechach, najczęściej w szacownym towarzystwie

solidnej sztuki wieprzowiny, polane treściwym śmietanowym (a jakże!)

sosem i uzupełnione dodatkiem zasmażanej kapusty.

Spośród dań kuchni czeskiej warto również spróbować zup (polévka) - najlepsze są buliony z kluseczkami,

flaki, gulaszowa, czosnkowa itd .

Najbardziej charakterystyczną dla czeskiej kuchni jest polędwica w

śmietanie, podawanej z knedlikami,

plasterkiem cytryny i borówkami.

Buchty – kluski na parze to też nie jest nazwa jednej potrawy, ale całe grupy

potraw, „buchty” to ciastka drożdżowe

z nadzieniem lub np. kruszonką itp. (choć mogą być też bez drożdży,) każda gospodyni ma swój własny

przepis na „buchty” .

Bramborák czyli placek

ziemniaczany

Kachna se zelím - kaczka, podobne danie jak z

wieprzowiną i gęsiną, bardzo tłusto i z

zasmażaną kapustą

Czesi spożywają najwięcej piwa na świecie – 160

litrów na osobę Czesi są przekonani, że bogaty smak i głęboki

bursztynowy kolor czeskiego piwa są unikalne i nie da się ich podrobić.

W Pilźnie w roku 1842 narodził się światowej sławy Pilsner Urquell

Dla wielu turystów odwiedzających Pragę Franz Kafka, na równi z Vaclavem Havlem, Dvorakiem i dobrym królem Wacławem, jest jedną z najsłynniejszych postaci miasta.

Nieuczciwych handlarzy za karę opuszczano w wiklinowych koszach z Mostu Karola

Ciekawostki:

dzień dobry (rano) - dobré jitro [dobre jitro]

dzień dobry (w ciągu dnia) - dobrý den [dobri den]dobry wieczór - dobrý večer [dobri weczer]

do widzenia - na shledanou [na schledanou]

dobranoc - dobrou noc [dobrou noc] proszę - prosím [prosim] dziękuję - dĕkuji [dekuji] przepraszam (przed zrobieniem czegoś) –

promiňte [promińte] przepraszam (po zrobieniu czegoś) –

pardon [pardon]

Podstawowe zwroty w języku czeskim

ile to kosztuje? - kolik to stojí...? [kolik to stoji?]

gdzie jest...? - kde je...? [gde je...?]

która jest godzina? - kolik je hodin? [kolik je hodin?]

jak się masz? - jak se vám daří? [jak se wam dari?]

nazywam się... - jmebuji se... [menuji se...]

chce mi się spać - jsem ospalý [sem ospali] tak - ano [ano] nie - ne [ne]

mały - malý [mali]

duży - velký [welki]

nie rozumiem - nerozumím [nerozumim]nie wiem - nevím [newim]

otwarte - otvorené [otworene]

zamknięte - zavreté [zawrete]