de aardse atmosfeer. primaire atmosfeer: 1 inleiding •supernova-explosie •primaire atmosfeer...
Post on 12-May-2015
224 Views
Preview:
TRANSCRIPT
De aardse atmosfeer
primaire atmosfeer:
1 Inleiding
• supernova-explosie• primaire atmosfeer
waterstof en helium• secundaire atmosfeer
bestond uit waterstof, stikstof en koolzuurgas
• huidige unieke samenstelling
Zonnewind, vloeibare aarde, stolling:gesteenten en vulkanisme
Condensatie, oceanen: CO-fixatie
primaire atmosfeer:
1 Inleiding
• atmosfeer = een mantel met diverse gassen(zwaartekracht)
• grote hoogte: concentratie gassen daalt (ijler)
• ruimte
De aarde is dus niet alleen qua ligging uniek in ons zonnestelsel, maar ook qua samenstelling van haar atmosfeer.
2 De opbouw van onze atmosfeer2.1 Hoofdlagen van onze atmosfeer
TROPOSFEER
STRATOSFEER
MESOSFEER
THERMOSFEER
EXOSFEER
MAGNETOSFEER
RUIMTE
OZONLAAG
atmosfeer of dampkring0 tot 1 000 km
atmosfeer onder de exosfeer:
straal van de aarde:
440 km
6 370 km
verhouding 1 / 15
2.2 Samenstelling van onze atmosfeer
de belangrijkste gassen:
78 % stikstofgas21 % zuurstofgas1% andere gassen
op grotere hoogte:
minder stikstofgas en zuurstofgasmeer “lichtere” gassen: ozon,
helium, stikstof, waterstof
2.2 Samenstelling van onze atmosfeer
2.3 Kenmerken van de 5 onderste lagen van onze atmosfeer
Tabel met transparant
indeling dampkringop basis van temperatuur
SFEER: laag
in de atmosfeer waar de
temperatuurstijgt of daalt
PAUZE:Overgangsgebied in de atmosfeer
waar detemperatuur
is constant laag of hoog
“ijle” atmosfeer
“dichtere” atmosfeer
het weer speelt zich
af in de troposfeer
laagsteluchtdruk
hoogsteluchtdruk
3 De rol van onze atmosfeer
3.1 Ozonproblematiek
trop
osfe
erst
rato
sfee
r
Ozon (O3)
Ozon (O3)
OZONLAAG
Ozonconcentratie in de onderste lagen van onze atmosfeer
Satellietbeeld van het stratosferisch ozon in september
ozongatozongat een kleinere concentratie ozoneen kleinere concentratie ozon
Ozongat
trop
osfe
erst
rato
sfee
r
OZONLAAG
beschermende ozon
bedreigende ozon
Bedreigende en beschermende ozon
bedreigende ozon beschermende ozon
- troposfeer: op leefniveau - stratosfeer: ozonlaag
- 10 % van het ozon - 90 % van het ozon
- ontstaat door de reactie van zonlicht op lucht- vervuiling (windstil weer in de zomer)
- de ozonlaag zet de UV-straling van de zon om in warmte
- te veel ozon “ozonsmog” veroorzaakt ernstige gezondheidsproblemen(minder zuurstof): astma,ademhaling, allergiën, ..
- te weinig ozon zorgt dat UV-straling het aard- oppervlak bereikt: schade aan plant en dier
Het belang van de atmosfeer
N2
stofdeeltjes
CO2
O3
belangrijkste gas noodzakelijk voorplantengroei
verstrooien zonlichtcondensatiekerntjes
winderosie, vulkanisme,verbranding meteoroïden
houdt de warmte vastbroeikaseffect
fotosynthese,verbranding fossielebrandstoffen
absorbeert UV-straling van de zon
vernietigd door CFK’sreageert met lucht-vervuiling
Het belang van de atmosfeer
water-damp
zwavel-dioxide enmethaan
O2
wolkenvorming enneerslag
soms opgeslagenals sneeuw en ijs
veroorzaken zure regen
industrie, verkeer enelektriciteitscentrales
tweede belangrijkstegas van de atmosfeer
komt vrij door fotosynthese
3 De rol van onze atmosfeer
3.2 De levensbelangrijke functies van onze atmosfeer
1 Ademhaling van de meeste organismen
2 Bescherming van leven op aarde tegen
kosmische straling
POOLLICHT
3 Bescherming van bombardementen van
meteoroïden
Meteoriet versus meteoor
4 Behoud van temperatuur
5 Filter voor elektromagnetische straling (EM-straling)
4 Stralingsbalans
4.1 Verloop van de zonnestraling in de atmosfeer
licht
verlies
INSTRALING= LICHT
UITSTRALING= WARMTE
broeikasgassenhouden warmte vast
4 Stralingsbalans
4.2 Invloed van de mens op de stralingsbalans
Vliegtuigen produceren broeikasgassen: opwarming
en condensatieslierten van witte ijskristallen: afkoeling
Het verdwijnen van bossen veroorzaakt meer CO2: opwarming
Bodemdegradatie kan de instraling beïnvloeden (reflectie): afkoeling
Meer verkeer betekent meer broeikasgassen: opwarming
Beton en asfalt beïnvloeden de instraling: afkoeling
De moderne veeteelt is verantwoordelijk voor eengrote toename van methaan
(een broeikasgas) in de troposfeer: : opwarming
wereldwijde veestapel produceert meer broeikasgassen dan het autoverkeer
Methaan zou 23 keer schadelijker zijn dan CO2
Besluit:A. De atmosfeer wordt op basis van de temperatuur
ingedeeld in verschillende sferen.
B. Onze atmosfeer vervult verschillende levensbelangrijke functies:
Het weer speelt zich af in de troposfeer.
- ze bevat gassen die onmisbaar zijn voor het leven
- stratosferisch ozon beschermt ons tegen UV-straling
- troposferisch ozon is schadelijk voor de mens
Besluit:C. Zonlicht wordt door het aardoppervlak omgezet in
warmte.
D. De mens beïnvloedt de stralingsbalans door: - de samenstelling van de atmosfeer te veranderen - het aardoppervlak te wijzigen
top related