de ergotherapeut in vlaanderen leen de coninck ergotherapeute licentiate in de gerontologie student...

De ergotherapeut in Vlaanderen

Leen De Coninck

Ergotherapeute

Licentiate in de Gerontologie

Student MSW KULeuven

De ergotherapeut in Vlaanderen

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

Historiek

• Franse Revolutie– Behandeling spier- en gewrichtsaandoening

(Dr C. Tissot)

Historiek

Historiek

• Franse Revolutie– Behandeling spier- en gewrichtsaandoening

(Dr C. Tissot)– Psychiatrie (Dr. P. Pinel)

• Franse Revolutie– Behandeling spier- en gewrichtsaandoening

(Dr C. Tissot)– Psychiatrie (Dr P. Pinel)

• Verenigde Staten– Psychiatrie (Dr A. Meyer)

Historiek

• Franse Revolutie– Behandeling spier- en gewrichtsaandoening

(Dr C. Tissot)– Psychiatrie (Dr P. Pinel)

• Verenigde Staten– Psychiatrie (Dr A. Meyer)

Historiek

- Fundamenteel verband tussen gezondheid, arbeid en activiteiten- Uitvoeren van gezonde activiteiten evenwicht tss zijn, denken en doen- Eenheid tussen lichaam en geest- Verstoring handelen afname functies geest en lichaam- Activiteiten als therapie herstelt handelingscompetentie

• Franse Revolutie– Behandeling spier- en gewrichtsaandoening

(Dr C. Tissot)– Psychiatrie (Dr P. Pinel)

• Verenigde Staten– Psychiatrie (Dr A. Meyer)

• Wereldoorlogen– Fysieke revalidatie

Historiek

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

Begripsbepaling

• actieve therapie, • activerende therapie, • arbeidstherapie, • bezigheidstherapie, • activiteitenbegeleiding, • manual work, • invalid occupation,• reconstruction aid, • moral treatment, • occupational therapie - occupational therapy -

ergotherapie (1974)

Begripsbepaling

Begripsbepaling

• ‘Ergon’ grieks voor ‘werk’ – actieve betrokkenheid– lichamelijke en geestelijke activiteit– prestatie – verrichting– handeling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

Begripsbepaling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

Begripsbepaling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

• De ergotherapeut stelt zich als doel zijn cliënten een maximale individuele zelfstandigheid op vlak van zelfzorg, arbeid, vrije tijd aan te leren of her aan te leren.

Begripsbepaling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

• De ergotherapeut stelt zich als doel zijn cliënten een maximale individuele zelfstandigheid op vlak van zelfzorg, arbeid, vrije tijd aan te leren of her aan te leren.

Begripsbepaling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

• De ergotherapeut stelt zich als doel zijn cliënten een maximale individuele zelfstandigheid op vlak van zelfzorg, arbeid, vrije tijd aan te leren of her aan te leren.

• De therapeutische middelen die binnen ergotherapie aangewend worden zijn alle menselijke activiteiten uit het dagelijkse leven, de beroepssfeer en de vrije tijd.

Begripsbepaling

• Ergotherapie is een paramedisch beroep dat zich richt tot personen met fysieke, psychische, verstandelijke en/of sociale problemen. De ergotherapeut is werkzaam binnen verschillende domeinen van gezondheids- en welzijnszorg.

• De ergotherapeut stelt zich als doel zijn cliënten een maximale individuele zelfstandigheid op vlak van zelfzorg, arbeid, vrije tijd aan te leren of her aan te leren.

• De therapeutische middelen die binnen ergotherapie aangewend worden zijn alle menselijke activiteiten uit het dagelijkse leven, de beroepssfeer en de vrije tijd.

Begripsbepaling

• Om de cliënt tot een maximale zelfstandigheid te kunnen brengen kan de ergotherapeut, in samenspraak met de cliënt, aanpassingen aan de leef- en arbeidsomgeving en/of aan de gebruiksvoorwerpen en werktuigen ontwerpen of adviseren.

Begripsbepaling

• Om de cliënt tot een maximale zelfstandigheid te kunnen brengen kan de ergotherapeut, in samenspraak met de cliënt, aanpassingen aan de leef- en arbeidsomgeving en/of aan de gebruiksvoorwerpen en werktuigen ontwerpen of adviseren.

Begripsbepaling

• Om de cliënt tot een maximale zelfstandigheid te kunnen brengen kan de ergotherapeut, in samenspraak met de cliënt, aanpassingen aan de leef- en arbeidsomgeving en/of aan de gebruiksvoorwerpen en werktuigen ontwerpen of adviseren.

• Ergotherapie wordt voorgeschreven door geneesheren.

Begripsbepaling

• De ergotherapeut is de paramedicus die mensen met fysieke, psychische en/of sociale dysfuncties begeleidt met oog op het bevorderen, terugwinnen, en/of in stand houden van het zo zelfstandig mogelijk functioneren in hun persoonlijk leef-, werk- en ontspanningssituatie, via concrete activiteiten daaraan ontleend en rekening houdend met hun draagkracht en de draaglast vanuit hun omgeving. (Nationale Raad voor Paramedische Beroepen)

Begripsbepaling

• De ergotherapeut is de paramedicus die mensen met fysieke, psychische en/of sociale dysfuncties begeleidt met oog op het bevorderen, terugwinnen, en/of in stand houden van het zo zelfstandig mogelijk functioneren in hun persoonlijk leef-, werk- en ontspanningssituatie, via concrete activiteiten daaraan ontleend en rekening houdend met hun draagkracht en de draaglast vanuit hun omgeving. (Nationale Raad voor Paramedische Beroepen)

• + Mentale dysfuncties

Begripsbepaling

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

Taakgebieden

• Behandelen:– George (72j), gepensioneerde postbode, rechter CVA

• linker hemiplegie • constructieve apraxie

Taakgebieden

• Behandelen:– George (72j), gepensioneerde postbode, rechter CVA

• linker hemiplegie • constructieve apraxie

– Doelstellingen: • voldoende kracht bezitten in de BL om dagelijkse activiteiten

veilig en comfortabel te kunnen uitvoeren• eenvoudige handelingen kunnen uitvoeren

Taakgebieden

• Behandelen:– George (72j), gepensioneerde postbode, rechter CVA

• linker hemiplegie • constructieve apraxie

– Doelstellingen: • voldoende kracht bezitten in de BL om dagelijkse activiteiten

veilig en comfortabel te kunnen uitvoeren• eenvoudige handelingen kunnen uitvoeren

– Middel: Analytische en functionele oefeningen • met worksimulator de linker hand oefenen (i.s.m. kiné)• planten verpotten

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Trajectbegeleiding

Taakgebieden

• Trajectbegeleiding:– Babette (32j), psychotische persoonlijkheid, begeleid

wonen• Krijgt haar dag niet georganiseerd

Taakgebieden

• Trajectbegeleiding:– Babette (32j), psychotische persoonlijkheid, begeleid

wonen• Krijgt haar dag niet georganiseerd

– Doelstellingen:• komen tot een gezonde daginvulling• kunnen aanhouden van een gezonde daginvulling

Taakgebieden

• Trajectbegeleiding:– Babette (32j), psychotische persoonlijkheid, begeleid

wonen• Krijgt haar dag niet georganiseerd

– Doelstellingen:• komen tot een gezonde daginvulling• kunnen aanhouden van een gezonde daginvulling

– Middel: • betekenisvolle en realistische activiteiten (dagcentrum)• dagplanning en/of weekschema (i.s.m. psychiatrisch

verpleegkundige)

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Adviseren

Taakgebieden

• Adviseren:– Jurgen (23j), motorongeval, quadriplegie

• woning onaangepast• werk als technisch tekenaar?

Taakgebieden

• Adviseren:– Jurgen (23j), motorongeval, quadriplegie

• woning onaangepast• werk als technisch tekenaar?

– Doelstelling:• zelfstandig kunnen wonen• het werk als technisch tekenaar opnieuw kunnen aanvatten

Taakgebieden

• Adviseren:– Jurgen (23j), motorongeval, quadriplegie

• woning onaangepast• werk als technisch tekenaar?

– Doelstelling:• zelfstandig kunnen wonen• het werk als technisch tekenaar opnieuw kunnen aanvatten

– Middel:• advies hulpmiddelen/ aanpassingen/ methodeverandering

aangaande woonomgeving • advies hulpmiddelen/ aanpassingen/ methodeverandering

aangaande werksituatie

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Organisatie en coördinatie

Taakgebieden

• Organisatie en coördinatie:– Jeanne (64j), recent weduwe, lokaal dienstencentrum

• isolement• neiging tot depressiviteit

Taakgebieden

• Organisatie en coördinatie:– Jeanne (64j), recent weduwe, lokaal dienstencentrum

• isolement• neiging tot depressiviteit

– Doelstellingen:• voldoening in sociale contacten ervaren• zich waardevol voelen

Taakgebieden

• Organisatie en coördinatie:– Jeanne (64j), recent weduwe, lokaal dienstencentrum

• isolement• neiging tot depressiviteit

– Doelstellingen:• voldoening in sociale contacten ervaren• zich waardevol voelen

– Middel:• deelname aan activiteiten in lokaal dienstencentrum• empowerment

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Behandelen

• Trajectbegeleiding

• Adviseren

• Organisatie en coördinatie

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Ontwikkeling en onderzoek

Taakgebieden

• Ontwikkeling:– Ethische code ergotherapeut– Vernieuwd ouderenbeleid

Taakgebieden

• Ontwikkeling:– Ethische code ergotherapeut– Vernieuwd ouderenbeleid

• Onderzoek:– Zinvolheid en taak ergotherapie in de thuiszorg – Invloed functionele status geriatrische patiënt op

ligduur– Invloed van visuele performantie op zelfstandigheid

van rusthuisbewoner

Taakgebieden

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen

Methodiek

Methodiek

• Totaalbenadering

• Totaalbenadering– International Classification of Functioning, disability

and health (ICF-WHO)

Methodiek

• Totaalbenadering– International Classification of Functioning,

disability and health (ICF-WHO)– Canadian Model of Occupational Performance

(CMOP)

Methodiek

• Totaalbenadering– International Classification of Functioning,

disability and health (ICF-WHO)– Canadian Model of Occupational Performance

(CMOP)

• Cliëntgericht

Methodiek

• Stappen in de ergotherapeutische methodiek

Methodiek

• Stappen in de ergotherapeutische methodiek– informatie inwinnen inclusief bepalen

hulpvraag – formuleren doelstellingen– methode en middelen vastleggen– uitvoeren– evalueren en bijsturen

Methodiek

• Stappen in de ergotherapeutische methodiek– informatie inwinnen inclusief bepalen

hulpvraag – formuleren doelstellingen– methode en middelen vastleggen– uitvoeren– evalueren en bijsturen

Methodiek

• Meetinstrumenten:– Canadian Occupational Performance Measure

(COPM)– Assessment of Motor and Process Skills

(AMPS)– Functional Indipendence Measure (FIM)– …

Methodiek

• Meetinstrumenten:– Canadian Occupational Performance Measure

(COPM)

Methodiek

BELANGRIJK

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Niet belangrijk Zeer belangrijk

UITVOERING

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Niet in staat Zeer goed in Het te doen staat het te doen

TEVREDENHEID

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Niet tevreden Zeer tevreden

Methodiek

Methodiek

• Meetinstrumenten:– Assessment of Motor and Process Skills

(AMPS)

Methodiek

• Eten van maaltijd

• Tanden poetsen

• Wasgoed vouwen

• Vrijstaand bed verschonen

• Stofzuigen

• Schoenen dichtmaken

• Plant verpotten

• Auto schoonmaken

• Pot thee/koffie zetten

• Wentelteefje en drankje

• …

Methodiek

• Meetinstrumenten:– Functional Indipendence Measure (FIM)

Methodiek

Methodiek

• Stappen in de ergotherapeutische methodiek– informatie inwinnen inclusief bepalen

hulpvraag – formuleren doelstellingen– methode en middelen vastleggen– uitvoeren– evalueren en bijsturen

Methodiek

Methodiek

Methodiek

Methodiek

Methodiek

Methodiek

Methodiek

Methodiek

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

Tewerkstelling • In ziekenhuizen (traumatologie, reumatologie, cardiologie, pediatrie, psychiatrie,

geriatrie, …)

• In residentiële centra voor ouderen (rust- en verzorgingstehuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, …)

• In Revalidatiecentra

• In dagcentra voor• psychiatrische zorg

• kinderen en volwassenen met hersentraumata

• kinderen met mentale retardatie, ontwikkelings- en leermoeilijkheden, motorische, sensoriele, sociaal-emotionele en meervoudige gehandicapte kinderen

• Volwassenen met een mentale handicap

• In diensten voor vroegbegeleiding, thuisbegeleiding,…

Tewerkstelling • In beschuttende werkplaatsen

• In gewoon of buitengewoon onderwijs

• In lokale en regionale dienstencentra

• In de thuiszorg • Voor de overheid (vb Vlaams Fonds)

• Hoewel ze vooral nog binnen instellingen werken, beginnen meer ergotherapeuten onder een zelfstandig statuut te werken voor rekening van mutualiteiten en verzekeringsmaatschappijen.

• …

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

Opleiding

Opleiding• Nederlandstalig onderwijs: 8 hogescholen• Franstalig onderwijs: 7 hogescholen• Professionele bachelor• Nog niet ‘master in de ergotherapie’ in België• Meest gevolgde universitaire vervolgopleidingen:

– European Masters in Occupational Therapy– Canada– Zweden (Karolinska Instituut)– Groot-Brittanië – Andere

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

De ergotherapeut in Vlaanderen• Historiek

• Begripsbepaling

• Taakgebieden

• Methodiek

• Tewerkstelling

• Opleiding

• Referenties

Referenties

Referenties • Kinébanian A. en Thomas C., Grondslagen van de ergotherapie, Elsevier/De

Tijdstroom, Maarssen, 1999

• Canadian Association of Occupational therapists. (1997). Enabling Occupation: An occupational therapy perspective. Ottawa, ON: CAOT Publications ACE

• www.ergobel.be, 20-03-2004

• FIM,

• Fisher A., Assessment of Motor and Process Skills,

• Speth-Lemmens I., Berendsen I. en van Loon H., Ergotherapeutische vaardigheden, Lemma, Utrecht, 2004