dhamma snack
Post on 23-Jul-2016
240 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
¢Í§Ç‹Ò§ขอเขยนสะดวกอานทงกอนและหลงอาหาร
à»ÊâÅÀÔ¡¢Øพระหนมนกเขยนลกอสานรวมสมย
ของวาง
3
เลาเรอง เปสโลภกข
วาดภาพปก นโอจารวาท
พสจนอกษร มาน มตา
ออกแบบปกและรปเลม Dhamma Design Club
คอมพวเตอรกราฟก ibeepdesign@gmail.com
เวคเตอร www.flaticon.com
อพโหลดครงแรก กรกฎาคม 2558
อพเดตขอมล www.facebook.com/pesalocation
ตดตามผลงาน www.issuu.com/pesalocation
Copyright 2015 © Dhamma Design Club
ค�าน�า
ญาตโยมทานหนงปรารภวาหนงสอธรรมะของฉนชางมรสชาตท "Soft"
ซงฉนเองกยอมรบเพราะตงใจใหเปนอยางนนนบตงแตปลกปนโครงการหนงสอ
ธรรมะแนวทดลองเมอราวสบปทแลว ทงนกเนองจากกลมเปาหมายของเราคอ
นกเรยน นกศกษา และคนหนมสาววยท�างานทเพงเรมสนใจธรรมะ เมอไมนาน
มานฉนมโอกาสรบหนาทวทยากรอบรมการปฏบตธรรมใหกบนกศกษาและ
บคคลากรของมหาวทยาลยแหงหนงดวยความจ�าเปน ฉนสงเกตวาในขณะท
แสดงธรรมนนมทงนกศกษาทนงตวตรงตงใจฟง สหนาตนเตนสนกสนานไปกบ
ธรรมบรรยาย และนกศกษาทงวงเหงาหาวนอนถงขนาดกรนใหไดยนซงๆห หลง
จากเหตการณระทกขวญฉนพจารณาวาไมตองเออมไปถงอรยสจจสหรอมรรค
มองคแปดหรอก แคเลยบๆเคยงๆใหเหมาะกบวยของเขากเพยงพอแลว
นอกจากนนฉนยงไดความรอกวา พวกเราสวนใหญไมชอบใหคนอนสอน
ไมชอบใหใครมาวางตวเหนอกวา หนงสอธรรมะของคณะสหายธรรมหนม
(Dhamma Design Club) จงน�าเสนอทาทของเพอนหรอพมากกวาอาจารย
อนงหนงสอธรรมะระดบ Hard Core กมเตมตหนงสออยแลว บางบานยงทะลก
เขาไปอยในชนวางของใกลชกโครก คณะสหายธรรมหนมคงไมจ�าเปนตองผลต
ออกมาอก เดยวมนหลนลงไปในนนแลวจะสรางความไมสบายกายไมสบายใจ
ใหแกผอานเปลาๆ เอาเปนวาเรายงยนยนทจะเสกสรรหนงสอธรรมะระดบ
"ของวาง" อยางนจนกวาจะแกเฒากนไปขางหนง
เปสโลภกข
5
สารบญ
ขบปญหาโลกรอนคอนคนหนาว ....................................................................๘
กรณาอยาใหอาหารสนข .............................................................................๑๒
พเลยงเสยงภย ............................................................................................๑๖
เดยวธดงคจ�าจงด (1/3) ..............................................................................๒๐
เดยวธดงคจ�าจงด (2/3) ..............................................................................๒๔
เดยวธดงคจ�าจงด (3/3) ..............................................................................๓๐
อนเดยเพลยไหม?........................................................................................๓๔
โลกสวยดวยแยบคาย ..................................................................................๔๐
ผาศพครบเครอง (ใน) .................................................................................๔๔
มรณสตในนยายวทยาศาสตร ......................................................................๔๘
ฟตบอลสอนอะไร ........................................................................................๕๒
แด…ผลไมพษ ..............................................................................................๕๖
แด...ผกลาตอกรกบความฉอฉล ..................................................................๕๘
ปฏรปศาสนากนสกทดไหม? .......................................................................๖๒
เดนเลนเหนทะเลภ......................................................................................๖๘
Talaypu – กน อย ด เพลน .......................................................................๗๒
พนพรรณหรรษา .........................................................................................๗๖
กอนเทยงวนกบพนพรรณ ...........................................................................๘๐
ดอยดนแดงแองเซน ....................................................................................๘๔
แด...ความจรงเปนสงไมตาย........................................................................๘๘
ขบปญหาโลกรอนคอนคนหนาวตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
9
หลายปมาแลวทนายอล กอร อดตรองประธานาธบด
สหรฐอเมรกา เดนสายจดประกายปญหา Global Warming ใหมวลมหาประชาคม
โลกไดตนตระหนกจนไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพเมอป พ.ศ. ๒๕๕๐ ทวา
โลกอบอาวใบนกหาไดมทาทวาจะประสบสนตสขสนตภาพสขภาพพลานามย
สมบรณแตประการใด นบวนปญหากลบทวความรนแรงยงขน ขบวนการรยส
รดวซ รไซเคล ตลอดจนการควาญหาพลงงานทดแทนและสารพดวธขจด
ปดเปาปญหาโลกรอน ดเหมอนยงหางไกลจากค�าตอบทเหลามนษยผพรนพรง
ตอมหนตภยแสวงหา
ณ ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดนแดนซงพทธศาสนาเถรวาทเบงบาน
ฉนแอบภมใจลกๆทวถความเปนอยแบบพระปาชวยแกปญหาโลกรอนไดโดย
ละมอม พระปายงตองพงพาปจจยสเชนเดยวกบมนษยอน ตางกนกเพยงแต
ปจจยเครองอาศยดงกลาวนอมน�ามาถวายโดยญาตโยมผมจตศรทธา ซงพระไมม
หนาทไปจจเรยกรอง แตเรามหนาทฝกตนใหยนดตามมตามไดในปจจยทงหลาย
เหลานน โบราณจารยแถบถนอสานเลาใหพระรนลกหลานฟงวา บณฑบาตทาง
ภาคนไดแตขาวเหนยว วนดคนดมญาตโยมน�ากลวยน�าวามาใสบาตรลกหนง แต
พระในวดมแปดรปจงตองเอากลวยน�าวามาหนเปนแวนแบงกนใหไดฉนอยาง
ทวถง กนดารเหนปานนนแตพระภกษสามเณรกรกใครสมครสามคคและตงใจ
ประพฤตวตรปฏบตธรรม จนกลายมาเปนครบาอาจารยผนาศรทธาเลอมใสให
เราไดเคารพกราบไหว
วากนตามจรงวตถประสงคของการสนโดษยนดในปจจยสกเพอใหนกบวช
พงความสนใจไปยงการบ�าเพญเพยรทางจตมใหเอาเวลาไปหมกมนวนวายกบ
10
การแสวงหาลาภสกการะ เมอด�าเนนชวตอยางพอเหมาะพอดจงไมจ�าเปนตอง
ไปบบบงคบเอาจากธรรมชาต และยงหลกไกลจากการประชนขนแขงแยงชง
ทรพยากรกบมนษยอนไปโดยปรยาย เนองจากความสขเชงคณภาพทนกบวช
แสวงหากบความสขเชงปรมาณทผบ�าเรอตนดวยกามขวนขวาย อาศยปจจย
สนบสนนในปรมาณทแตกตางกน
นอกจากนความสนโดษยงน�ามาซงความปลอดโปรงเปนอสระ ผผานการ
ฝกตนมาแลวเทานนจงจะสมผสได หนมเหนาผหนงเคยบวชทวดปา ๓ พรรษา
เมออยทบานกรบประทาน ๓ มอ แตพอถงวนพระกมาวดสมาทานศล ๘ ซงตอง
งดอาหารหลงเทยงวน พอหนมจะอยชวยกจกรรมตางๆและปฏบตธรรมจนถงรง
เชาจงลากลบบาน เขาบอกวา "จะมอเดยวหรอสามมอกสบายมาก" อกประการท
นาสงเกตกคอผทพฒนาตนไปบนหนทางสความสขเชงคณภาพจะเขาไปเกยวของ
กบปจจยยงชพอยางรจกประมาณ จงเปนเหตใหสามารถน�าเอาเวลาและความร
มากอรางสรางประโยชนตนประโยชนผอนไดอยางเตมเมดเตมหนวย
แมเหนประจกษในเหตผลกลไกทมาทไปถงเพยงน แตการพฒนาชวตของ
มนษยไปบนหนทางสความสขเชงคณภาพ (ซงฉนมนใจสดๆวาจะสามารถแกปญหา
โลกรอนทพวกเราก�าลงเผชญอยไดอยางชะงด) กไมใชเรองกลวยเหมอนปอกกลวย
ใหลงกน เพราะมนชางขดกบนสยความเคยชนทเราๆทานๆสงสมกนมานมนาน
จะมสกกใครทหาญกลาละทงการบรโภคอาหารวนละหลายมอ ความสะดวกสบาย
จากเครองนอนหนานม ความบนเทงเรงรมยหรอโซเชยลมเดยตลอดยสบสชวโมง
มาเขนครกขนภเขาหมาลย เมอสถานการณด�าเนนไปเชนนอารยธรรมของมนษย
จงกระเดงกระดอนไปสความลมสบายอยางไมมสงใดมาตานทาน
11
กอนสมาคมโลกสวยแหงประเทศไทยจะปรกปร�าฉนวามองโลกในแงราย ก
ขอใหส�ารวจตรวจดพฤตกรรมของตนเองและคนรอบขางใหถวนถวามแนวโนมไป
ในทศทางใด หากสอดรบกบสงทฉนยกมาขางตน ทานๆเราๆกสมควรพจารณา
ถอยธรรมค�าสอนของพระเดชพระคณพระโพธญาณเถร (หลวงพอชา สภทโท)
แหงวดหนองปาพง จงหวดอบลราชธาน เพอจะไดรบมอกบมหนตภยทยอย
มาเยอนไมขาดสาย "ถาน�าจะทวม เราปองกนเตมทแลวมนเอาไมอย กตองปลอย
ใหมนทวม แตอยาใหมนทวมใจเรา เพราะถาใจของเรายงอยดมสข เราสามารถ
สรางบานหลงใหมใหสวยงามกวาเดมได"
12
กรณาอยาใหอาหารสนขตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
13
ประชาชทไมคนเคยกบวถความเปนอยของพระปา
หากผานมาเจอปายประกาศขางตนคงนกขนเคองจนถงกบค�ารามออกมาวา
"พระวดนไมมเมตตา" แตถาเฉลยวใจสกนดหยดพจารณาสกหนอยกจะไดแง
สงเกตบางประการวา วดปาเปนสถานทบมเพาะคณธรรมอนมเมตตา กรณา
มทตา อเบกขาเปนอาท เหตใดพระภกษสามเณรตลอดตนอบาสกอบาสกาจง
ปฏเสธโอกาสทจะบ�าเพญคณธรรมดงกลาว เมอใดทไดยนญาตโยมซงแวะเวยนมา
วดชวครงชวคราวกลาวหาพระเณรเถรชอยางน หลวงพออนเปนทเคารพรกของ
ฉนกมกจะเปรยขนวา "ถาโยมอยากไดบญกบหมา จะเอากลบไปเลยงทบานกได"
(ฮา) แตกมไมบอยนกทจะมใครเกบสนขจากวดไปเลยง เนองจากนานทปหนจง
จะมลกสนขนารกนากอดมาใหเชยชมดมเลน สวนใหญทเหนมกจะเปนประเภท
ผอมแหงบกโกรกซโครงเรยงเปนลกระนาด ขเรอนเกาะกนเตมตวนาอจาด หรอ
ไมกขาดขาบาดแผลเนาเฟะสงกลนคาวคละคลงฟงกระจายไปหลายชวงกฏ
วดปาบางแหงตงปณธานในการบ�าเพญเมตตากรณาอยางเขมขน ดวยการ
รบเลยงสนขทชาวบานน�ามาทงชนดไมอน ผานไปนานวนกตงครรภออกลกออก
หลานเกนรอยชวต จากนนกแบงพรรคแบงพวกแบงเขตการปกครองฮมแฮเขาใส
กนเสยงดงสนนหวนไหวท�าลายวเวกวงเวงของวดปาไปโดยปรยาย และจะอกทก
คกคกคกโครมโถมกระหน�าเปนเทาทวในฤดผสมพนธแถมภาพการเสพสงวาสให
ทศนาเปนบาปตา หากไมมธระจ�าเปนเขญใจนกปฏบตธรรมผใฝหา ความสงบสนต
คงไมเฉยดเขาไปใกลวดทมบรรยากาศเยยงนเปนแน ฉนขอเอาหวสนขเปนประกน
วธตรงไปตรงมาททางวดใชแจงขาวชาวบานไมใหน�าสนขมาปลอยกคอการ
ตดปายประกาศ แตมกจะไมไดผลกบคนทดอดาน เคยมชายฉกรรจสองคนอม
14
สนขรนๆขนมอเตอรไซคมาปลอยถงหนาศาลา พระบงเอญผานมาเหนเขาจง
รองบอกไปวา "โยม! ทวดไมไดรบเลยงหมานะ" ชายคนหนงตะโกนกลบมาวา
"ไมเปนไรครบหลวงพ! เอาไวเตะเลนกได” จากนนกควบยานพาหนะหลบหนไป
อยางลอยนวล เดชะบญทสนขตวนคงเคยสงสมบารมมาแตชาตปางกอน เทวดา
จงดลใจใหทานเจาอาวาสรบไวในอปการะ พระภกษสามเณรจงไดอาศยเตะเลน
แกเหงาจวบจนมนสนอายขย สมดงเจตนารมณของเจาของเดม
อนทจรงแลวการใหอาหารสนขมหลายทางเลอกทแยบคายเชน ญาตโยม
รวบรวมเศษอาหารใสถงหรอภาชนะมดชดน�ากลบไปใหสนขทบานหรอสนข
ของเพอนบานกได วธนนบวาเปนการแสดงความเมตตากรณาทงตอสนขและ
พระภกษสามเณรตลอดจนอบาสกอบาสกาทอยในอาวาสแหงนน ซงจะส�าเรจ
ประโยชนดวยกนทงสองฝาย สวนภายในบรเวณวดขอสงวนไวเปนเขตปลอดการ
ใหอาหารสนข ดวยเหตผลดานสขอนามยและคงไวซงบรรยากาศอนเงยบสงบ
แตถงแมจะเหนปายประกาศชดเจนวา "กรณาอยาใหอาหารสนขภายในบรเวณวด"
ญาตโยมบางทานกยงกวกมอเรยกสนขออกไปหนาวดแลวเทเศษอาหารกองไว
ขางประต คงจะตดนสยศรธนญชยมาจากนกการเมองแถบตะวนออกเฉยงใต
นอกจากสนขแลวแมวกเปนสตวอกประเภทหนงทชาวบานนยมน�ามาปลอย
ทวด แตขอไดเปรยบกคอแมวมขนาดเลกและตสนทไดงายกวา เอาขาวคลกปลาท
ใหกนไมกวนกจบยดใสกระสอบเอาไปปลอยทตลาดไดสบายๆ แตบางตวกด
เอาเรอง กดพระทไปลอมจบมนจนเปนแผลเหอะหวะ แมพระจะเจรญขนต
ไมกดตอบแตกตองไปเพมขนตโรงพยาบาลอกหลายเขม กไดแตใหก�าลงใจกน
วาถอเปนการสรางบารม เพราะเปนกจทตองจดท�าเพอความผาสกของชมชน
15
จะหลกเลยงอยางไรกไมพน ถามชาวบานเอามาปลอยอกกตองไลจบกนอก
ไมมทสนสด หลวงพอเจาอาวาสเออมระอาถงกบประกาศกราวกลางศาลาวา
"เบอมากๆจะสะพายบาตรหนไปไกลๆ"
โดยสวนตวแลวฉนไมถนดทจะท�าความสนทสนมกบสตวเลยงสองประเภทน
เทาใดนก เคยเหนพระลงไปเกลอกกลงบนพนศาลาเลนกบลกสนขแลวนกเอนด
จนอยากจดหามาสคอตสนปมาถวาย บางครงไดยนพระพดกบสนขเปนคงเปน
แควฉนกไดแตอมยม แมจะไมรสกพศวาสแมวและสนขแตกไมถงขนาดอยรวม
โลกกนไมได ครงหลงสดทฉนน�าสนขไปปลอยเปนชวงกลางคน เนองจากมผร
แนะน�าวาถาไปกลางวนสนขจะจ�าทางกลบได ทกครงทปฏบตภารกจนฉนจะบอก
กบลกทมวา "ปลอยนกปลอยปลาตวเลกๆกยงไดบญ เราปลอยสนขตวเบอเรอ
กควรจะไดบญใหญ" และเมอเปดปากกรงหรอกระสอบปลอยสนขใหเปนอสระ
ฉนมกจะอธษฐานจตวา "ขอใหฉนเปนอสระจากกองทกขเชนเดยวกบสนขทเปน
อสระจากทคมขง และขอใหพลงจงอยกบพวกทานทงหลาย สตอไปนะหลงอาน
หตบ หตง หางดาบ"
16
พเลยงเสยงภยตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
17
ญาตโยมชางสงสยผหนงถามฉนวา "ชวงฉนน�าปานะ
(Tea Time คอเวลาประมาณ 16:30 น.) พระคยเรองอะไรกน?” ฉนตอบวา
"พระใหมจะคยเรองเกา สวนพระเกาจะคยเรองใหม" เหตทฉนกลาฟนธงถงขนาด
นเพราะไดพสจนมาแลวเกอบยสบปวาเปนความจรงโดยองอาศยขอมลจากการ
สงเกตทงตวเองและผอน บรรดาหวขอทพระใหมน�ามาพดคยกนมกจะหนไมพน
เศรษฐกจ สงคม การเมอง ยานยนต ภาพยนตร ดนตร กฬา ดารา อาชพ
คอมพวเตอร โทรศพท สถานบนเทง เลยเถดไปถงเพศตรงขาม นอกจากนยงม
เรองปลกยอยอนๆเชนอตราแลกเปลยนเงนตราในตลาดหลกทรพย ความเสถยร
ของอณหภมและระดบน�าทะเลในมหาสมทร ตลอดจนหมวกเบเรตสดเทแบบ
เช เกวาราจะหาซอไดจากทไหน ซงลวนมวนลงใน "เรองเกา" ทงสน
เหตจากยอหนาขางตนจงเปนทรกนในกลมพระเกาวา ถาไมอยากถกความ
ฟงซานร�าคาญครอบง�ากอยาไปคลกคลกบพระใหมเปนอนขาด ไมเชนนนสมาธ
ทเคยสงสมมาจะหดหาย หากใครทสมาธเกดยากกยากขนหลายเทาทวคณ อาน
มาถงตรงนบางใครคงปรกปร�าพระเกาวาชางใจไมไสระก�า ทวาสงทเกดขนกหา
ไดเปนเชนนน แมพระเกาจะระแวดระวงในการเกยวของกบพระใหมเพยงใด แต
ความเออความเอนดกยงด�าเนนควบคไปอยเสมอ เพราะเราเคยลมรสความยาก
ล�าบากมากอน ฉนยงจ�าหวงเวลาออกบณฑบาตในวนฝนตกไดเปนอยางด ขณะท
มอหนงประคองบาตร อกมอหนงกกางรม จวรชนแฉะกลนไหลคลายจะหลด แลว
ยงตองระวงสนขหนาดทมาดอมๆมองๆ แตเหมอนฟาดนจะกลนแกลง เอยวตว
เพยงเลกนอยฝาบาตรเจากรรมกดนหลนลงกลางถนนเสยงดงโครม!
นอกจากการบณฑบาตแลวยงมเรองการขบฉน การดแลบรขาร การรบประเคน
18
อาหาร การทองบนสาธยายมนต การอปฏฐากครบาอาจารย การนงหม การ
ถายอจจาระปสสาวะ ระเรอยไปถงการจ�าวด เรยกวาตองเรยนรกนใหมตงแต
ตนยนหลบเลยทเดยว นแคพนๆยงไปไมถงเรองละเอยดออนอนๆเชนการเจรญ
อานาปานสต พรหมวหารส อนทรยหา โพชฌงคเจด มรรคมองคแปด รวมทง
การแกไขนวรณหรอเครองกดขวางกศลธรรม และศกษาพระวนยทงอาบตหนก
อาบตเบา เมอมเรองใหตองเรยนรมากมายถงปานน เวลาเพยงเจดวน สบหาวน
หรอหนงเดอนคงไมเพยงพอ วดปาบางแหงจงไมรบพจารณาพระทบวชชวคราว
มนกธรกจคนหนงลาบวชหนงเดอน เมอฉนไดเหนขอวตรปฏบต อธยาศย
ไมตร ความเสยสละ ความออนนอมถอมตว ความขยนหมนเพยร ตลอดจน
กรยามารยาทในการเขาหาครบาอาจารยแลว กอดไมไดทจะถวายทานทนท
สดาวครง จากคะแนนไกอยางหาดาวพรกไทยด�า ครนถงวนเวลาทก�าหนด
พระนกธรกจกลาสกขา กอนเดนทางกลบส�านกงานทดใหมสารภาพกบฉนวา
"ผมบวชหนงเดอนไมไดอะไรเลย" ฉนปลอบใจเขาไปตามความจรงวา "คนกนขาว
หนงชอนกบคนกนกวยเตยวหนงชามแถมปดทายดวยชาเยนมะนาวกยอมไดรบ
ความอมทตางกนเปนธรรมดา"
เมอฉนเจรญวยไดเกาพรรษา ครบาอาจารยกมอบหมายใหท�าหนาทพระ
พเลยงอยางเตมตว ซงท�าใหฉนกลายเปนพเลยงเดกกอนปฐมวยไปโดยปรยาย
ตางกนกเพยงพระพเลยงไมไดลางกนใหพระใหมเทานนเอง ฉนทมเทแนะน�า
พร�าสอนในสงทพระใหมควรรจนสดความสามารถ รวมทงตองรบมอกบสารพน
ปญหาทประเดประดงเขามาไมเวนแตละวน ขอเดนกคอเปนโอกาสไดลบสต
ปญญาใหแหลมคมและไดศกษาพระวนยเพมเตมในสวนทเปนรายละเอยดปลก
19
ยอย ทวาขอดอยกกอนใหญไมใชเลน เมอกลบมาตรวจเชคสภาพจตของตวเอง
แลวท�าใหพบวาแทบจะอยในระดบเดยวกบพระใหม เพราะเกดความออนไหว
ตออารมณเหมอนคนไมเคยฝกจตมากอน บอยครงทระงบไมอยจนถงกบระเบด
ออกมา พระเกากลายเปนพระใหมมนนาสงเวชใจกวาพระใหมเปนพระใหมหลาย
เทานก ฉนพยายามหาจงหวะปลกวเวกอยเหมอนกน แตกท�าไดไมนานเนองจาก
มกจการงานของคณะสงฆรอใหสะสางอยอกโข
ทกวนนพระใหมรนทฉนท�าหนาทเปนพระพเลยงไดทยอยลาสกขากนอยาง
ครบถวนโดยสวสดภาพ เรามโอกาสพบกนเฉลยปละ ๑-๒ ครงชวงงานกฐนหรอ
ท�าบญขนปใหม ในวาระมงคลอยางนฉนเองกอยากถามบรรดาทดทงหลายวา
"เปนยงไงบาง สกออกไปแลวยงมใครรกษาศลหาหรอฝกสมาธกนอยไหม?”
แตอนทจรงไมจ�าเปนตองถามกได แคมองตากรกนอยวาอะไรเปนอะไร
20
เดยวธดงคจ�าจงด (1/3)ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
21
ตามพระวนยบญญต พระทมพรรษาหยอนหาจะตองอยฝกฝน
สรรพวชากบครบาอาจารยซงเรยกวา "การถอนสย" เนองจากกาย วาจา ใจ
ของพระใหมแทบไมตางจากเดกนอยแมจะบวชเมอแกแลวกตาม พระใหมยง
ไมรวาสงใดควร สงใดไมควรแกบรรพชต สถานการณใดปลอดภยหรอลอแหลมเปน
อนตรายแกพรหมจรรย แตถามเหตจ�าเปนใหเดนทางสแหงหนต�าบลใด พระใหม
รปนนกตองมครบาอาจารยหรอพระพเลยงผสมควรตามตดไปเพอใหค�าปรกษา
หรอชวยผอนหนกผอนเบาเมอถงคราวคบขน ดวยเหตนเมอพนนสยคอมพรรษา
ครบหาแลว พระหนมทมนใจวาตวเองปกกลาขาแขงจงอยากลมลองรสชาตของ
การเดยวธดงค ซงเรามกจะเลอกฤดทอากาศหนาวสบายชวงปลายป
ฉนออกเดยวธดงคครงแรกเมอบวชไดหกพรรษา แตกอนหนานกมโอกาส
ตดสอยหอยตงครบาอาจารยออกเดนธดงคทงระยะใกลและระยะไกลราวๆ
๒-๓ ครง การไปธดงคกบครบาอาจารยพรอมหมคณะพระภกษสามเณรนน
ใหความอบอนเออเฟอและสนกอยางสมบกสมบน บางครงหลงจากท�าภตกจ
เสรจสรรพ เรากชวนกนหอบเสอผนหมอนใบไปเอนกายนวดแขงขาใตแดดสวย
รมอางเกบน�าอนเงยบสงบ นบเปนชวงเวลาทใหความรสกปลอดโปรงโลงใจ
เกนบรรยาย ทวาการเดนธดงคแบบโดดเดยวเปลยวปลอดกบใหบรรยากาศท
แตกตางออกไป เสนทางทฉนเลอกเดยวธดงคครงแรกกนอาณาเขตของจงหวด
พะเยาและจงหวดนาน เหตทฉนเลอกเสนทางนเนองจากสงสยมานานแลววา
ท�าไมพระหนมเณรนอยจงไมนยมมาเดนธดงคในทองถนน ซงตางจากละแวก
เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอนทจดวาคกคกเขาขนครกโครม ฉนก�าหนด
เพยงจดหมายปลายทางโดยเรมตนจากจงหวดพะเยาไปสนสดทจงหวดนาน
แตไมก�าหนดระยะเวลา
22
ฉนนงรถโดยสารประจ�าทางจากจงหวดเชยงใหมมากบพระปารปหนงซง
ทานก�าลงจะกลบไปเยยมบานทจงหวดพะเยา เราเดนทางมาถงสถานขนสง
ใจกลางเมองในเวลาประมาณยสบสองนาฬกา พระเจาถนเสนอวาเรานาจะไป
พกคางคนทวดใกลๆ แตเมอไปขออนญาตเขาพกกลบถกปฏเสธดวยเหตผลคอ
กฏเตมแลว เราจงมองหาต�าแหนงใหมซงไดแกปาชาทอยหางออกไปราวหนง
กโลเมตรเศษๆ นบวาเปนระยะทางทพอเหมาะแกการเดนยดเสนยดสายหลงจาก
นงนงๆมานานหลายชวโมง เมอผละออกจากประตวดไดครใหญเรากปะทะกบ
บรรยากาศซงนาสยดสยองกวาตวปาชาหลายเทาตวนก เนองจากสองขางทาง
อดมไปดวยหองแถวยาวเหยยด อาบไลดวยแสงไฟเขยวสมชมพวบวาบละลาน
ตาดงดดประดาชายหนมกลดมนใหถลาเขาไปเรงเลนเรงรมย--ถนนโลกย! ฉน
ตะโกนกองอยภายในดวยอารามตกใจปนประหมา แตจะหลบเลยงอยางไรก
ไมทนเสยแลวและนกเปนเพยงเสนทางเดยวทจะน�าเราไปสจดพกแรม สงทท�าได
กคอกมหนาดมเดนพทโธๆไปเรอยๆ ในระหวางนนฉนแอบสงเกตเหนแมหญง
นงนอยหมนดสงสายตากระทงมาเปนค�าถามวา ดกดนแลวพระสองรปมาท�า
อะไรแถวน เอะ! หรอวา...ทะลง!!
รงเชาเราออกไปบณฑบาตยงตลาดในตวเมอง เมอกลบมาถงปาชาพระทมา
ดวยกนสงเกตเหนสปเหรอไปดอมๆมองๆอยบรเวณทพกปกกลดของฉน แตไมม
อะไรใหตองกงวล เพราะกอนออกธดงคฉนท�าการบานมาอยางดดวยการจดเตรยม
บรขารเทาทจ�าเปนตองใช ปราศจากอปกรณหรอสงของมากมลคา ฉนอนมาน
วาเหตการณนคงจะสบเนองมาจากในระยะนนยาเสพตดทชอวา YABA ก�าลง
ระบาดอยางหนก โดงดงถงขนาดฝรงบรรจศพทค�านลงในพจนานกรมของเขา
เลยทเดยว หน�าซ�ายงอางองดวยวาเปนค�าศพททมตนก�าเนดมาจากประเทศไทย
23
นาอดสสงเวชใจระดบเดยวกบความวอดวายของโครงการรบจ�าน�าขาวเพอน�ามา
ท�าเปนอาหารมอด (ฮาไมออก) นอกจากนยงปรากฏขาวตามสอตางๆใหไดเหน
กนอยบอยๆวา ต�ารวจตรวจพบพระธดงคซกซอนยาบาหลายรอยเมดไวในบาตร
เลยเถดเปดเปงกนถงขนาดนจะไมใหชาวบานหวาดระแวงไดอยางไร
หลงจากฉนภตตาหารแลวลางบาตรเสรจเรากเกบบรขารออกเดนทาง
บงเอญฉนนกขนมาไดวาในตวจงหวดพะเยา มวดแหงหนงชอ "วดศรโคมค�า"
ภายในบรเวณวดมพระอโบสถซงประดบดวยจตรกรรมฝาผนงสดพสดารของ
คณตาองคาร กลยาณพงศ ผไดรบยกยองใหเปนศลปนแหงชาตสาขาทศนศลป
กวซไรต และเปนหนงในนกเขยนทฉนสะทานไหวในพลงวรรณศลป ไหนๆก
ดนดนมาถงทนแลว อนาคตกไมแนวาจะไดมาเยอนอก ฉนจงชกชวนเพอนรวมทาง
ไปทศนาความลอลนใหเหนกบสองตา เมอเปดประตเขาไปภายในพระอโบสถ
สงแรกทฉนท�าคอกมกราบพระพทธปฏมาลงรกปดทองงดงามอมเอบทวทงองค
เพงมองพระพกตรคราใดกใหรสกสงบเยนใจ เบองหลงองคปฏมาปรากฏหวง
จกรวาลเวงวางสแดงชาด ขบเนนโพธพฤกษทองประไพแผกงกานระบดใบ
ชดชอยดารดาษดวยดวงดาวนอยใหญ แสดงกาลจกรอนด�าเนนไปในทามกลาง
อนจจง ทกขง อนตตา
24
เดยวธดงคจ�าจงด (2/3)ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
25
หลงจากฉนไดชนชมพระอโบสถวดศรโคมค�าสมใจ
พระเจาถนกใหญาตของทานไปสงฉนทวดปาแหงหนง ฉนพกอยทนสามคนจงได
พบกบพระอาจารยทเคยรจกกนทานหนงโดยบงเอญ ทานชกชวนไปเยยมวดใหม
ททานเพงบกเบกไดไมนาน ฉนจงเกบบรขารแลวอาศยรถไปกบทาน วดใหมทวาน
ตงอยบนภเขาและมพระธาตเจดยสงเดน มองจากลานพระธาตจะเหนถนนลาดยาง
ตดผานหมบานตรงดงมายงวด เมอยามโพลเพลมาเยอนดวงตะวนจงอสดงตรงสด
ปลายถนน ฉนพกอยทนสามวนจงเรมออกเดนธดงคอยางเปนทางการ
อากาศยามเชาของเดอนกมภาพนธจดวาหนาวเหนบ แตอณหภมชวงกลางวน
กลบรอนแทบคลง ฉนผอนหนกเปนเบาดวยการใชผาขนหนขนาดกลางคลมศรษะ
ไปพลางๆ พนทเดนอยเปนถนนลาดยางรสกไดเลยวากระไอแดดฉารอนพงขนมา
ปะทะอวยวะในรมผาอยตลอดเวลา รอนนกเหนอยนกฉนกอาศยพกตามรมไม
และศาลารมทาง หมบานในทองถนชนบททไหนๆกคลายๆกนคอมสภาพความเปน
อยแบบเนบๆเรยบงายสบายๆ ค�านฉนเขาไปขอพกทส�านกสงฆเลกๆแหงหนงซง
มพระอยเพยงรปเดยว ภายในบรเวณส�านกสงฆมแองน�าซบเลกๆใตหนาผาพอได
อาศยช�าระรางกายคลายเหนอะหนะ เมอเดนกลบไปทกฏมงหญาเดกๆเอากาแฟ
บรรจกระปองมาถวาย ฉนรบแลววางไวแตไมไดฉนเพราะเดนเหนอยมาทงวน
คนนจงอยากจะหลบใหเตมท ตกกลางดกอากาศหนาวจดฉนเอาผาทกชนทมอย
มาหมซอนกนหลายๆชนกแทบไมชวยอะไรมากนก รสกราวกบเอาแผนน�าแขง
มาหม ฉนพลกไปพลกมาหลายตลบเพอหาทาจ�าวดทอนทสดแตกไมพบ หลบๆ
ตนๆอยอยางนนตลอดทงคน...รอยางนฉนกาแฟซะกด
รงเชาฉนตดตามเจาอาวาสออกบณฑบาต หมบานแหงนมความเจรญรกล�า
26
เขามาพอสมควร สงเกตไดจากกลองโฟมบรรจขาวผดทชาวบานน�ามาใสบาตร
เมอฉนภตตาหารเสรจฉนกเกบบรขารล�าลาเจาอาวาสแลวออกเดนทางตอไปใน
การเดนธดงควนท ๒-๓-๔-๕ กคลายๆกบวนแรกเพยงแตเพมการจ�าวดในชวง
กลางวน ระหวางเทยงวนถงบายแกๆฉนตองหลบพกอยตามรมไมรายทางหรอ
เขาไปเอนกายในปาชาเพราะอากาศรอนจด สวนกลางคนกหนาวจดจนหลบไมลง
บางคนตองลกขนมานงตอสกบความหนาว แตสภาพรางกายของพระหนมยง
พรอมรบสถานการณสดขวเชนน ฉนจงแทบไมปวยไขเลยตลอดการเดนทาง
หาวนทผานมาฉนไดความรจากการสงเกตอยางหนงวา ระยะทาง ๒
เซนตเมตรในแผนทจะเทากบระยะทางเดนเทาประมาณ ๒ วน ในแตละวนฉน
เดนทางประมาณ ๑๖-๑๘ กโลเมตร เคยมพระเลาใหฟงวาบางชวงของการเดน
ธดงคทานเดนไกลถง ๔๐ กโลเมตร! ในวนท ๖ ฉนประเมนวาตวเองคงจะเดน
ไกลกวาทกวนทผานมา เพราะเดนตงแตเวลาแปดนาฬกาเศษๆจนลวงเลยมาถง
ยสบนาฬกา แตกยงตองดมเดนตอไปเพราะยงไปไมถงหมบานทปรากฏในแผนท
อปกรณทฉนใชสองสวางยามค�าคนคอโคมไฟแบบพบเกบไดซงภายในจดเทยนไข
เหตทตองใชโคมไฟกเพอความประหยด สวนไฟฉายเกบไวใชในยามฉกเฉน
เพราะถากระหน�าใชไฟฉายแลวถานหมดกไมรวาจะไปขอกบใคร (วตรปฏบต
ของวดหนองปาพงและส�านกสาขาขอท ๑ หามพระภกษสามเณรขอของจาก
คนไมใชญาต ไมใชปวารณา)
ฉนสาวเทาไปถงสถานทแหงหนงคาดวาจะเปนสถานทราชการเพราะมเสา
ธงปกไวในทโลง ถดไปไมไกลฉนเหนคนกลมหนงก�าลงนงจบกลมคยกน ขณะท
ฉนก�าลงปรกษาตวเองวาจะเขาไปถามทางดไหมกไดยนเสยงสนขค�าราม คะเน
27
จากน�าเสยงคงจะเปนสนขทใชในราชการทหาร เมอเหนสนขกระโจนคนกลมนน
กลกฮอขนพรอมกน ชายคนหนงกาวออกมายนอยดานหนา ฉนไดยนเสยงกระสน
บรรจเขาในรงเพลงพรอมลนไกล ชายคนนนยกปนขนประทบไหลเลงตรงมาท
ฉนแลวตะโกนขนวา ไผยนอยนน? ฉนยมในความมดแลวตอบกลบไปวา ตเจา!
ทนททรวาเปนพระเขากลดปนลงแลววงเขามาหา จากนนกนมนตฉนเขาไป
ในเขตรวจงท�าใหรวาทนเปนเขตรกษาพนธสตวปา ระหวางทเดนอยนนเขา
แนะน�าตวเองวาเปนหวหนาของทนพรอมกบกลาวค�าขอโทษเปนการใหญ เขา
น�าฉนไปยงกระทอมหลงหนงและนมนตใหพกคางคน โดยใหเหตผลวาตองเดน
อกไกลวาจะถงหมบาน อกอยางคนในหมบานสวนใหญเปนชาวมงคงไมรจกใส
บาตร ทส�าคญกคอพรงนเจาหนาทปาไมจะไดมโอกาสท�าบญดวย เราไมไดเจอ
พระมานานแลว ฉนรบนมนตแลวขอตวไปสรงน�าเพราะหนดเหนยวตงแตหว
จรดเทา เมอกลบมายงกระทอมพรอมความสดชน หวหนาปาไมกน�าน�ารอนมา
ถวายแลวเลาเหตการณหนงใหฟง
ทท�าการเขตรกษาพนธสตวปาตงอยระหวางหมบานชาวมงสองหมบาน
เจาหนาทปาไมมกจะมเรองระหองระแหงกบชาวบานทลกลอบเขามาตดตนไม
อยเปนประจ�า ลกนองของเขาคนหนงมนสยดราย ครงหนงเมอจบชาวบานทท�า
ผดกฎหมายไดกส�าเรจโทษ ดวยการเอาปนจอหวบงคบใหชาวบานตดเครองรถ
จกรยานยนตแลวใชสองมอเปลาจบทอไอเสยทก�าลงรอนจด บางครงลกนองนก
ท�ารายหญงสาวในหมบานดวยความคกคะนอง พฤตกรรมเหลานสรางความโกรธ
แคนใหชาวบานเปนอยางมาก ราวหนงเดอนทผานมาชาวบานทงสองหมบานจง
รวมมอกนลอบสงหารเจาหนาทคนน หลงจากเกดเหตฆาตกรรม เจาหนาทปาไม
28
กจดเวรยามอยางเขมงวด ในบางค�าคนจะเกดเหตการณประหลาดเชนรถยนตท
จอดอยในโรงรถตดเครองและเปดไฟหนารถไดเอง รวมทงเจาหนาทเวรยามเหน
เพอนทเพงตายมาปรากฏตว เมอเจาหนาทผเปนหวหนาเลาเรองนจบเขากบอก
ฉนวา เปนโอกาสดทมพระมาโปรดพรงนจะไดท�าบญอทศสวนกศลใหลกนองท
เสยชวต คนนนฉนนอนหมแผนน�าแขงพลกซายปายขวาเชนเดยวกบคนกอนๆ
30
เดยวธดงคจ�าจงด (3/3)ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
31
ประมาณแปดโมงเชาเจาหนาทปาไมซงมดวยกนทงหมดแปดคนจดอาหารมาถวาย พวกเขารบพรพรอมกรวดน�า
อทศสวนบญไปใหเพอนทลวงลบ เมอท�าภตกจเสรจเรากเซยกดบาย ชวงเชา
อากาศนาเดนเลนแตใกลเทยงวนแดดกลบแผดรอนเผาไหม เมอเดนมาถงสระน�า
ใสสะอาดนารนรมยแหงหนงจงแวะพกจ�าวดดวยความออนเพลย เนองจากเมอ
คนหนาวจดจนหลบไมลง บายแกๆฉนเดนทางตอจนมาถงสถปโบราณตงอยบน
เนนเขาเลกๆ เมอสอบถามชาวบานแถบนนจงทราบวามพระประจ�าอยสองรป
ฉนนกขนมาไดวาวนนเปนวนโกนตองปลงผมโกนหนวดตดเลบจงเขาไปขออนญาต
จากเจาอาวาสพกทนสกหนงคนซงทานกยนด ชวงหวค�ามชาวบานกลมหนงมา
รวมสวดมนต ฉนจงเขารวมกจกรรมนดวย หลงจากชาวบานแยกยายกนกลบ
ไปฉนรสกครนเนอครนตวเหมอนจะเปนไข เมอทานเจาอาวาสทราบจงน�ายา
กบผาหมผนหนามาให คนนฉนพกอยในกระทอมใบตองตงหลงนอยซงก�าจาย
กลนหอมออนๆ ท�าใหฉนรสกอบอนผอนคลาย นเปนคนแรกทฉนหลบสนทนบ
ตงแตออกเดนธดงค
รงเชาอาการปวยไขหายเปนปลดทง เมอไดเวลาพอสมควรทานเจาอาวาสก
น�าออกบณฑบาต ผคนในชนบทไมวาทไหนกใหความเคารพพระและมศรทธาใน
การท�าบญ วนนตรงกบวนพระเมอกลบมาถงวดจงมญาตโยมมาถวายอาหารและ
สมาทานศล ทานเจาอาวาสนมนตใหฉนแสดงธรรมโปรดญาตโยม ฉนจงขอโอกาส
เลาประสบการณเดยวธดงคในชวงหนงสปดาหทผานมาโดยยนใหเหลอเพยง ๒๐
นาท เมอฉนภตตาหารเสรจฉนกเกบบรขารกราบลาทานเจาอาวาสออกเดนทาง
เวลาประมาณเทยงเศษๆฉนยงเดนตากแดดเปรยงอยในเขตจงหวดพะเยา
32
มรถยนตแลนผานไปเปนระยะๆ รถยนตคนหนงวงผานไปแลวยอนกลบมาถาม
ฉนวา เราก�าลงจะไปเมองนาน ตเจาจะไปดวยกนไหม? ฉนตอบตกลง เจาของรถ
เปนสองสามภรรยาวยกลางคน ทงสองเลาวาเพงกลบจากการเดนทางไปไหว
พระธาตดอยสเทพทเชยงใหม หลงจากสนทนาปราศรยกนครใหญกท�าให
ทราบวา สามภรรยาคนมความสนใจในเรองเครองรางของขลงดมดดหมอตอชะตา
ซงฉนแทบไมมขอมลระดบอนบาลเหลานเลย (วตรปฏบตส�าหรบพระภกษ
สามเณรทเขามาศกษายงวดหนองปาพงและส�านกสาขาขอท ๒ หามบอกและ
เรยนเดรจฉานวชา บอกเลข ท�าน�ามนต หมอยา หมอด และท�ามตถมงคล) จง
เปนเหตใหตางฝายตางนงชมพยบแดดแกลมความเงยบราวกบอยกนคนละขวโลก
ตลอดระยะทางทผานมา ถนนลวนแลวแตโคงๆเวาๆขนๆลงๆเลาะๆเลยวๆ
ไปตามความลาดชนของภเขา นอยครงทรถจะวงอยบนถนนทเปนเสนตรง มองไป
ทศใดกพบแตภเขาโลนเลยนเตยนโลงสดสายตาพานอรามา (เมอดแผนทในภาย
หลงพบวาจากจดทคสามภรรยาจอดรถรบฉนจนถงเขาสเขตอ�าเภอเมองจงหวด
นานมระยะทางทงสน ๑๔๐ กโลเมตร) แลวฉนกไดรบค�าตอบวาเหตใดพระนอย
เณรหนมจงไมนยมมาจารกธดงคในทองถนน เมอรถผานเขาสเขตจงหวดนาน
ไดสกครใหญๆ กระไอเยนชนใจจากพนธไมรมครมสองขางทางกโรยตวลงมาให
สมผส สองสามภรรยาจอดรถแวะรบประทานอาหารทตลาดแหงหนง ผเปนสามน�า
น�าอดลมกบบหรมาถวาย ฉนรบน�าอดลมไวแลวบอกวาไมไดสบบหร เขาอทาน
ทนทวาสดยอด! เมออมหน�ากนดแลวสามภรรยาใจบญกขบรถมาสงฉนทส�านก
สาขาของวดหนองปาพงซงอยหางจากตวจงหวดนานประมาณ ๑๐ กโลเมตร
และนคอจดหมายปลายทางในการเดยวธดงคของฉนครงน
33
การเดยวธดงคเปนการฝกความรบผดชอบตอตวเอง การสงเกต การตดสนใจ
การใชไหวพรบปฏภานในการแกปญหาเฉพาะหนา หากตดสนใจผดพลาดใน
สถานการณหนงสถานการณใดอาจหมายถงตองอดอาหารในวนถดไป หรอตอง
เผชญหนากบสตวราย ภยธรรมชาต คกตะราง กระทงเอาชวตไปทงเปลาๆปลๆ
นอกจากนยงมเหตปจจยอนๆทจะมาบนทอนความละอายและเกรงกลวตอบาป
อยตลอดเสนทาง อารมณโดดเดนในระหวางการเดนธดงคไมวาจะเดนเดยว เดนค
หรอเดนเปนหมคณะกคอความหวกระหาย เผดรอน ขมขน ไมเปนทเจรญใจ
แตเมอแลกกบความรสกเปนอสระดงทนกปราชญอปมาวา "เหมอนนกทมเพยง
ปกและจะงอยปากบนไปในอากาศ" กนบวาคมคา ถงขนาดสงผลใหพระหนม
จ�านวนหนงตดสนใจไมกลบเขาไปอยในกรง แมวากรงนนจะสรางขนจากทองค�า
ประดบอญมณอลงการเพยงใดกตาม
34
อนเดยเพลยไหม?ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
35
ถาไมนบเขาพระวหาร จงหวดศรสะเกษ กบชายแดนไทย-พมา
อ�าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย กพอจะจดไดวาทรป อนเดยคราวนเปนการไป
เดนทางไปตางประเทศครงแรกของฉน พระฝรงทพ�านกอยในวดเดยวกนถาม
แลวถามอกวาตนเตนไหม? ฉนจงตอบไปตามความรสกสมจรงวา "เฉยๆ" แต
ถงกระนนพระฝรงกยงแวะเวยนมาถามซ�าอกหลายหน แถมยงนบถอยหลงราวกบ
จะปลอยกระสวยขนสหวงอวกาศ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 วนาททรถเคลอนออก
จากประตวดความรสกของฉนกยงคงเสนคงวา
อณหภมปลายเดอนพฤศจกายนทสนามบนเมองคยาตามเวลาทองถนคอ
14:00 น. อยท 29 องศาเซลเซยส (กปตนวษณพงศประกาศเสยงทม) คณะ
เดนทางของเราประกอบดวยพระภกษ 3 รป ญาตโยมชาววด 32 ทาน ไกดชาวไทย
2 ทาน ไกดชาวอนเดย 1 ทาน คนขบรถ 1 ทาน และผชวยชาตเดยวกนอก 2 ทาน
รวมเบดเสรจ 41 ชวตทตองรวมชะตากรรมบนถนนวบากในภาคอสานของอนเดย
เปนเวลา 8 วน โดยมรถโดยสารปรบอากาศโอโถงปราศจากหองน�าเปนพาหนะคยาก
พทธคยา-สถานทตรสรพระอนตรสมมาสมโพธญาณดารดาษไปดวยฝนละออง
และคนเขญใจสารพดวยรองกระจองอแงระงมอยทวบรเวณ ฉนเสยบอปกรณ
กรองฝนใสสองรจมกเพอทดสอบผลงานวจยลาสดจากกระทรวงวทยาศาสตร
และเทคโนโลย จากนนกสาวเทาทะลวงฝาฝงขอทานและพอคาทพงมาจาก
ทวสารทศ โดยตงปณธานไววาเปนตายอยางไรกตองกระเสอกกระสนไปจนถง
พระมหาเจดยใหจงได ในระยะเวลาระทกระคนกลนคลนเหยนนนฉนพลน
กระหวดถงภาพยนตรเกยวกบซอมบ! ทายทสดสงมชวตเชอชาตไทยกดนดน
มาถงจดหมายโดยสวสดภาพ เราสวดมนตรวมกนใตตนพระศรมหาโพธ เดนท�า
36
ประทกษณรอบพระมหาเจดย กราบพระพทธเมตตาทประดษฐานอยภายใน
และอทศสวนบญใหแกบรรดาซอมบทงหลาย ไมตองสงเกตกเหนชดเจนวาม
ชาวพทธจากนานาชาตก�าลงเจรญพทธานสตในอรยาบถตางๆอยทวบรเวณ
เราผละจากความขวกไขวไปเชคอนทโรงแรมระดบสดาว หวหนาไกดปลอยมก
ไมเกรงใจแขกวาถาเปนเมองไทยดาวจะรวงไปหนงดวง หลงจากช�าระรางกาย
และดมน�าชากาแฟ ฉนกยนไวอาลยใหกบเตยงนมกบผาหมหนา เนองจาก
คนนเราจะไปกางเตนทปฏบตธรรมดวยสามอรยาบถคอยน เดน นงภายในบรเวณ
พระมหาเจดยจนถงรงเชา ถงจดนตองอนโมทนากบญาตโยมทเตรยมกระโจม
ชนดนงมาถวายพระ เพราะถาจดชนดนอนมาใหคงไดยนเสยงกรนสนนหวนไหว
ครนรงอรณมาเยอนเรากกลบไปช�าระรางกายแลวรบประทานอาหารทโรงแรม
เมอ Chai Latte หรอชานมผสมเครองเทศลงไปฟรงฟรงปดทายมอเชาในพง
นอยๆเรากเดนทางตอทนท! และนคอสวนหนงของรายการในอกเจดวนทเหลอ
ถ�าดงคสร - สถานททรงบ�าเพญทกรกรยา
แมน�าเนรญชรา - สถานททรงอธษฐานจตลอยถาด
เขาคชกฏ - พระคนธกฎของพระพทธองค
สาลวโนทยาน - สถานทเสดจดบขนธปรนพพาน
มกฏพนธนเจดย - สถานทถวายพระเพลงพระพทธสรระ
ลมพนวน - สถานทซงพระนางสรมหามายาประสตเจาชายสทธตถะ
เชตวนมหาวหาร - สถานทซงพระพทธองคทรงประทบจ�าพรรษานานทสด
ถงสบเกาพรรษา
ธมเมกขสถป - สถานทซงพระพทธองคทรงแสดงปฐมเทศนาโปรดปญจวคคย
ฯลฯ
37
แมสถานทขางตนจะมอาณาเขตอยในอนเดยและเนปาล แตแปลกทฉนกลบ
รสกประหนงวาก�าลงเดนอยในอทยานประวตศาสตรสโขทยหรอวดโบราณใน
อยธยา ตางกนกเพยงอนเดยกบเนปาลสกปรกวาและตองใชความระแวดระวง
มากกวา สวนอกหนงบรเวณทนาตนตาตนใจและไดยนเสยงชตเตอรรวถเปน
พเศษกคอระหวางลองเรอในแมน�าคงคา ทาน�าคกคกไปดวยฤาษชไพร ชาวบาน
ทองถนและผมาเยอน สงปลกสรางทงเกาทงใหมทงโมเดรนทงขรมขลงสอดสลบ
เรยงรายอยตลอดฝงแมน�า บรรดาเรอพอคากรกนเขาประกบเรอนกทองเทยว
ชาวไทยอยางผดสงเกต เนองจากเปนทลอชาหนาหวาชาวสยามประเทศกระเปา
หนกและจบจายไดในทกสถานการณ แมขณะทเรอโดยสารลอยล�าอยใกลทาน�า
ทสปเหรอเพงยอนศพลงไป กมอาจท�าใหวญญาณนกชอปหวาดสะดงสนคลอน
แลวกมาถงวนทชาวคณะเตรยมตวเดนทางกลบประเทศไทยดวยเทยวบน TG
8821 ใครเลยจะคาดคดวามาอยไกลถงขนาดนยงไดรบผลกระทบจากเหตการณ
อลหมานทกรงเทพฯ เนองจากมฝงชนยกโขยงเขาไปยดสนามบนสวรรณภมเปน
ทพกผอนหลบนอน สายการบนตางๆจงงดเทยวบนทงขาเขาและขาออก เปน
เหตใหเราตองเลอนการเดนทางกลบประเทศไทยอนเปนทรกออกไปอยางไมมร
ชะตากรรม หลงจากชาวคณะทราบเรองนไมนานนาทฉนกไดยนเสยงค�ารามจาก
บางใคร แตกอนทเหตการณจะลกลามใหญโต ฉนกกระวกระวาดแผเมตตาให
ตวเอง ไมวาจะอยในแดนพทธภมหรอแดนเนรมต ความโกรธกไมสมควรแกเรา
สบเนองจากเหตการณไมคาดฝนดงกลาว ชาวคณะจงไดไป Hang out อย
ในเมองสารนาถเปนเวลากวาครงคอนวน หลงจากฉกละหกสมบกสมบนมาตลอด
หนงสปดาห เราไดไปเยอนพพธภณฑประจ�าเมองเพอทศนาศลปะโบราณ ชนท
38
ลอลนสดๆกคอพระพทธรปปางปฐมเทศนาซงชนะใจกรรมการมาแลวทกสนาม
จนถกสงหามเขาประกวด หลายทานในคณะทเคยมาเยอนอนเดยกอนหนาน
ไมมโอกาสไดเหน เนองจากพพธภณฑทวโลกนยมมายมไปจดแสดง สวนสงโต
แลบลนบนเสาพระเจาอโศกกดไซนไดมงมงนารกนาชง นอกจากนนชวงหวค�า
ตลาดผาเมองพาราณาสยงไดลกคาชนดกลมใหญ ฉนเองกพลอยไดรบอานสงส
ดวยเนองจากมญาตโยมใจดถวายผาพชมนาสแกนขนนมาหนงผน ฉนบรรจงพบ
ผาลนๆอนๆลงในกระเปา ถากปตนวษณพงศรเรองนเขาคงตารอนผาวเปนแน
40
โลกสวยดวยแยบคายตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
41
ฤดรอนเอาเรองปหนงทวดปานานาชาต จงหวด
อบลราชธาน จๆฉนกโคจรไปพบปายธรรมะจากตนไมแผนหนงโดยบงเอญ
ลายมอเขยนดวยอะครลกสขาวบนพนโลหะสน�าตาลเขมขรมขลงอานไดคมชด
ทกตวอกษรวา "If you can learn to make the mind still, it will be the
greatest help to the world” ฉนลวงยามหยบปากกากบสมดบนทกมาจด
ไวในทนท ดวยสะดดใจในความเรยบงายของถอยค�า และความจรงทฉายพลง
ผานความงายงามนน
เราๆทานๆอาจไมทนสงเกตวา ปฐมเหตทท�าใหโลกเดอดรอนวนวายประลยกลป
หาไดมาจากสงอนใดไกลตว แตเปนเพราะจตของทานๆเราๆถกท�าใหเคลอนไหว
ดวยอ�านาจของกเลสคอความโลภ โกรธ หลง นนเอง สวนการทจตจะยอมสยบ
สงบนงไดนนกตองอาศยอ�านาจของศล สมาธ ปญญา ซงสามารถฝกฝนไดจาก
กจกรรมทแสนจะธรรมดาในชวตประจ�าวนเชนการลางสวม
เมอเราตงความปรารถนาดในขณะทลางสวมไววา "ใครกตามทถกความทกข
บบคนอดอนทวารเดนโซเซผานมา ขอใหเขาหรอหลอนไดใชสวมสะอาดและ
ความสข" ซงความปรารถนาดงวานสอดคลองกบหลกสมมาวายามะหรอความ
พากเพยรชอบอยางมนยยะส�าคญมากเลยทเดยว ซงสามารถอตถาธบายได ๔
แนวทางวา (๑) เพยรปองกนอกศลธรรมทยงไมเกดไมใหเกดขน (๒) เพยรละ
อกศลธรรมทเกดขนแลวใหหมดไป (๓) เพยรประกอบกศลธรรมทยงไมเกดให
เกดขน และ (๔) เพยรพอกพนกศลธรรมทเกดขนแลวใหเจรญงอกงามยงๆขนไป
เพยงเทานเรากสามารถพลกโฉมหนาของโลกภายนอกและโลกภายใน จากโลก
ทโสโครกนารงเกยจเปนโลกทหอมสะอาดนารนรมย
42
ฉนเหนแจงแจมชดกบตวเองมาตลอดระยะเวลาเกอบยสบปในเพศนกบวช
วา เมอปรบเปลยนมมมองและพฤตกรรมของตนใหสอดคลองกบประโยค "If you
can learn to make the mind still, it will be the greatest help to the
world” แมโลกภายนอกจะยงรกรงรงเพยงใด แตโลกภายในกลบสดใสสวาง
ขนทละเลกทละนอย นคอทางด�าเนนไปสโลกทจะไมกลบมาสกปรกอก แมเปน
งานหนกแตกคมคาทจะทมเทกระท�า
44
ผาศพครบเครอง (ใน)ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
45
ครงทเทาไหรกจ�าไดไมถนดทฉนจงมอตวเองเขาไปเปนสวนหนงของชวโมงระทกขวญ ภายในหองอนเยยบเยน
อบอวลดวยกลนน�ายาฟอรมาลน ปรากฏรางชายไทยไมทราบชอนอนแนนงอยบน
เตยงโลหะมนวาว เสยงเลอยช�าแรกผานกระโหลกศรษะดงเปนจงหวะสม�าเสมอ
ชวเคยวหมากแหลกกอนสมองขนครมกถกควกออกมาชงน�าหนก พนจจากเขมท
แกวงกวดอยบนหนาปดฉนไมอาจหยงรไดวาชายผนโงหรอฉลาด แตสงทชดเจน
ในนาทนกคอรางของเขาท�าใหสตปญญาของฉนเพมพนขนมไมนอยมลลกรม
ระหวางก�าลงเพลดเพลนกบอวยวะนอยใหญทกองพะเนนอยตรงหนา ฉนกไดยน
พระรปหนงกระเซาคณหมอวา "คณหมอผาศพทกวน คงไมชอบทานเนอ" คณหมอ
ช�าเลองดนาฬกาบนผนงซงทงเขมยาวและสนก�าลงกระดกเขาใกลเลขสบสอง
กอนกลนน�าลายอกใหญแลวตอบวา "ทานเหมอนกนครบ แตไมทานเครองใน"
เมอกลบมาถงวดฉนกลายเปนนกมงสวรตผเครงขรมเครงครดอยหลายวน
เหตเพราะภาพชนไขมนเหลองละออ ล�าไสนอย ล�าไสใหญ หวใจ ปอด ตบ มาม
กระเพาะ และอนอวยวะตามมาหลอกหลอนจนไมเปนอนฉนแกงมสมน นอกจาก
นนกลนคาวคละคลงยงสงสนทตดจวร เนองจากพระปานยมใชจวรทท�าจาก
ผาฝายรอยเปอรเซนตแลวยอมดวยน�าฝาดแกนขนน ซงมคณสมบตในการดดซบ
กลนเปนเลศ และเพอเปนการลดภาระในการดแลขาวของบรขาร ฉนจงน�าจวร
มาพบเปนสองชนเพอหมกนหนาว ในคนนนสารพนกลนจากหองผาศพจงอบอวล
อยทปลายจมกชวนใหกระหวดถงบรรยากาศระทกใจเมอชวงกลางวนมวางวาย
พระอาจารยทานหนงเลาวา เคยไปพจารณาซากศพทเกดจากอบตเหตเนาเละไป
ทงตวซงกลนรนแรงกวาศพธรรมดาหลายเทานก เมอกลบมาถงวดทานกช�าระ
รางกายแลวเดนจงกรมตามปรกต ครนไดเวลาพอสมควรจงขนไปบนกฏกราบ
46
พระแลวนงสมาธ สกครใหญกไดยนเสยงคนเดนกลบไปกลบมาอยบนทางจงกรม
ทานจงลกออกไปด ปรากฏศพเละๆเนาเฟะก�าลงเดนจงกรมอยอยางขะมกเขมน!
เมอครงทฉนจ�าพรรษาอยในอ�าเภอชนบทชายแดนของจงหวดจนทบร
มพอบานจากกรงเทพฯ ๓-๔ ทานเดนทางมาปฏบตธรรมในวนหยดปลายสปดาห
ตกค�าเมอสวดมนตและสนทนาธรรมกนพอสมควร เรากแยกยายกนกลบทพกซง
เปนกฏหลงเลกๆบนเนนเขาตงอยหางกน รงเชาแตละคนตางกมประสบการณ
มาเลาสกนฟง สวนใหญจะไดยนเสยงแปลกๆตามประสาชาวกรงเทพฯทไมคอย
ไดใกลชดกบธรรมชาต จงเปนเหตใหจนตนาการไปตางๆนานาทายทสดกมา
สรปลงทค�าวา "กลวผ" ฉนพจารณาเรองนอยางถวนถวาถาผจะหลอกมนจะมา
ไมไหน ทาพนฐานทเคยเหนในหนงกคงจะเปนถอดหวกบแหกอก ถาถอดหวเรา
กเคยเหนมาแลวทโรงพยาบาล ยงกวาถอดหวเสยอกเพราะถอดสมองออกมาเปน
กอนๆกนเลยทเดยว แตถาจะมาแหกอกหลอกกน เรากเคยเหนมาแลววาอวยวะ
ภายในของมนษยประกอบดวยอะไรบาง แลวผจะสรรหาวธใดมาหลอกกนไดอก
ตดภาพกลบมาทกรงเทพมหานคร...หองชนสตรศพของโรงพยาบาลแตละ
แหงจะมบรรยากาศทแตกตางกน หองซงเปนทงสถานทชนสตรศพและทเรยนร
ของนกศกษาแพทยจะสะอาดสะอานเปนระเบยบ สวนหองในโรงพยาบาล
ทท�าการชนสตรศพเพยงอยางเดยว จะเกลอนไปดวยเสอผาเปอนเลอด กระดาษ
หนงสอพมพ เปลอกสม ชามกวยเตยว ขวดเครองดมชก�าลงยหอทนนยมเพอชวต
รวมทงศพถกไฟคลอกทกองเกรยมอยแทบเทา แมจะรงรงชวนรากเหยนแต
กสนองเสยวอารมณของปาชาทงศพในครงพทธกาล ครงหนงทโรงพยาบาล
ประเภทหลงน เมอไดชมเจาหนาทช�าแหละศพจนอมหน�าแลว ฉนกเดนไถลออก
47
ไปทางประตดานหลง จงเปนเหตใหปะทะกบหองซงเตมไปดวยลนชกขนาดใหญ
ไลเรยงตงแตพนจรดเพดาน ภายในบรรจอะไรคงไมจ�าเปนตองเปดด รแตเพยง
วาไมมลนชกใดวางเลย เนองจากปรากฏสองรางไหมเกรยมกองอยบนพนซเมนต
ฉนเดนเขาไปพจารณาใกลๆเผอจะชวยอะไรไดบาง ทงสองรางแสดงอรยาบถ
เดยวกนคอหวเขาชชน อวยวะสบพนธบวมเปง แขนทงสองขางกางออกคลาย
จะโผเขากอด ปากเผลออาเกรงราวกบก�าลงรองขอความชวยเหลอ แตสายเกนไป
ไมวาฉนหรอใครกไมอาจชวยได พวกเขาจากไปแลวตามทางของพวกเขา...เสยง
ไซเรนค�ารามช�าแรกอากาศขนยะเยอก ฉนเดนกลบไปทรถแลวจากไปตามทาง
ของตวเอง
48
มรณสตในนยายวทยาศาสตรตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
49
แมภาษาองกฤษของฉนจะถกจดอยในเผาพนธงๆปลาๆ แตเมอมเหตคบขนใหตองไปจ�าพรรษาทวดปานานาชาต จงหวด
อบลราชธาน จงมความจ�าเปนทฉนตองตะเกยกตะกายพาตวเองไปใหรอด
พระสารพนสญชาตทพ�านกอยในสถานทแหงนตองปฏสมพนธกบภาษาองกฤษ
ตงแตตนยนหลบ เขาสวมกพบปายขอวตรปฏบตในการดแลรกษาสวมเปน
ภาษาองกฤษ สวดมนตแปลกใชบาล-องกฤษ ฟงเทศนกภาษาองกฤษ แมแต
ฉนน�าชากเปนชาจากองกฤษ (ตองอานฉลากภาษาองกฤษ) จากสถานการณ
นท�าใหฉนไดพบกบหนงสอเรยนภาษาองกฤษระดบ Intermidiate เลมหนง
ซงชวยเพมพนทกษะทางภาษาและท�าใหฉนไดส�ารวจโลกดานในไปพรอมๆกน
หนงสอสองประโยชนเลมนนมชอวา On the Beach จนตนาการสนสะเทอน
วงการวทยาศาสตรและสงแวดลอมโดย Navil Shute อดตนกบนชาวองกฤษ
สมยสงครามโลกครงทหนง ผผนตวมาเอาดดานการเขยนนยายซงถกน�าไปสราง
เปนภาพยนตรชอเดยวกนตงแตป ค.ศ.1959
จากประสบการณชวงวยรนของฉนเกยวกบนยายวทยาศาสตร ผอานมก
จะไดเผชญหนากบการเดนทางทะลมตจานบน ยานอวกาศ สตวประหลาดคลง
ประชาธปไตย มนษยกลายพนธหมนเจา หนยนตสองเขาชสามนวฯ ทวา On
the Beach ปราศจากสงนาขยะแขยงและตนเตนเราใจเหลานนอยางสนเชง
อารมณโดยรวมทแตละหนากระดาษพรงพรสผอานกคอความตนตระหนก
หมนเทา เศราสรอย สนหวง ไรทางออก สงผลใหตวละครเปนจ�านวนมากฆาตวตาย
เปนวาเลน! หดหปานนนแตนาท�าความเขาใจ เผอวนหนงขางหนานยายอาจจะ
กลายเปนเรองจรงขนมากได
50
เรองยนของ On the Beach มอยวาประเทศมหาอ�านาจซงอยทางตอนเหนอ
ของโลกระดมยงระเบดนวเคลยรถลมกนเฉยด 5,000 ลก สงมชวตถกท�าลาย
ภายในพรบตา ผลตอเนองตามมากคอลมพดหมอกกมมนตรงสสประเทศทอย
ทางตอนใตของโลก ออสเตรเลยกบนวซแลนดเปนสองประเทศสดทายทผคน
ยงด�าเนนชวตไดตามปรกต แตความปรกตมเวลาจ�ากดเพยงหกเดอน เนองจาก
หมอกกมมนตรงสก�าลงเคลอนตวอยางชาๆลงมาสทงสองประเทศโดยไมมทาง
แกไข นกวทยาศาสตรออสซคนหนงจงสรปในทประชมวา "เราทกคนรวาวนหนง
จะตองตาย เปนเรองนายนดทเรารวนตายของเราคอในอกหกเดอนขางหนา
ท�าทกอยางทอยากท�ากอนเวลานนจะมาถง"
ความนาสนใจของ On the Beach หาใชความเปนไปไดของการเกดสงคราม
ตามสมตฐานของผเขยน กลมอาการ และวธปฐมพยาบาลผทไดรบสารกมมนตรงส
หรอกลวธประพนธวรรณกรรมใหนาเอาไปท�าเปนภาพยนตรฯ ประเดนทควรให
ความสนใจเปนพเศษคอตวละครในเรอง ใชเวลาทเหลอเพยงหกเดอนด�าเนนชวต
อยางไรกอนมหนตภยจะมาถง กปตนเรอด�าน�าใชเวลาสวนใหญน�าลกเรอออก
เดนทางคนหาภมประเทศทสะอาดปลอดสารกมมนตรงส แตเมอพบความจรงวา
โลกถกปกคลมดวยเถาละอองแหงความตายทกหยอมหญา เขากกลบมายง
ฐานทพแลวขบรถไปตกปลาบนภเขากบหญงคนรก นกวทยาศาสตรผหลงใหล
ความเรวตดสนใจลงสนามแขงรถฟอรมลาวนทจดขนเปนนดสดทาย นายทหาร
หนมอยดแลครอบครว แมบานจอมขยนซอเกาอมานงหยอนใจในสวนดอกไมท
เพงปลกไดไมกวน ทกตวละครลวนลงมอท�ากจกรรมทเหนวาจะน�าความสขมา
สชวตของตนและผคนเคยงขาง เนองจากยงไมไดใหเวลากบกจกรรมเหลานน
อยางเตมท ในขณะยงมเวลาเหลอเฟอกอนหนาน
51
The End of It All แลวกมาถงบทสงทายของนยายวทยาศาสตรเรองน
กปตนเรอด�าน�าล�าลาหญงคนรกแลวน�าลกเรอทเรมมอาการเจบปวย ขบเคลอน
เรอด�าน�าออกสทะเลลกแลวจมมนเพอรกษาขอมลลบทางการทหาร เภสชการแจก
จายยาแกผทตองการแตมนไมใชยาเพอรกษาอาการทรนทรายจากพษกมมนตรงส
หญงสาวคนหนงขบรถขนไปบนยอดเขา จองมองเรอด�าน�าจนลบสายตาแลวกลน
เมดยาปลดชวตตวเอง นกวทยาศาสตรค�านวณวาเมอสารกมมนตรงสสลายตวใน
อกหาปขางหนาโลกจะกลบเขาสภาวะปรกต
ฉนถามตวเองวาขณะทอากาศยงพอใชหายใจได รางกายยงทนขาวปลา
อาหารผสมสารกนบดเจอสแตงกลนสงเคราะหไหว ปาละเมาะพอเหมาะแกการ
บ�าเพญสมณธรรมกยงม อกทงผคนจ�านวนหนงกยงศรทธาในพระพทธศาสนา
ถาเหลอเวลาหกเดอนเทาตวละครในนยายฉนจะเอาไปท�าอะไร? สารภาพกน
ตามตรงเวลาตง ๑๘๐ วนส�าหรบฉนแลวมนชางมากมายเหลอเกน ฉนจงน�ามา
ใชอยางฟมเฟอยดวยการเขยนความเรยงชนน
สายเมเก น ทสสนต ปาโย ทฏฐา พห ชนา
ปาโต เอเก น ทสสนต สาย� ทฏฐา พห ชนา
ตอนเชายงเหนกนอยมากคน พอตกเยนบางคนกไมเหน
เมอเยนยงเหนกนอยมากคน ตกถงเชาบางคนกไมเหน
อยากระนนเลย เราพงเปนอยดวยความไมประมาท เลกเขยนความเรยง
ชนนแลวไปเดนจงกรมหรอนงสมาธจะดกวา
52
ฟตบอลสอนอะไรตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
53
แมชวงวยรนฉนจะชอบเลนฟตบอลแตกลบไมไดสนใจตดตามการแขงขนรายการตางๆทงทางทวและนตยสาร เมอบวชเปนพระยงหางไกลจากขาวสารวงการกฬาราวกบ
อยกนคนละฟากฝงมหาสมทร ทวาในเดอนธนวา'มหามงคลนขาวการชนะเลศ
การแขงขนฟตบอลของทมชาตไทย กลบสรางกระแสลกล�าเขามาในเขตวดอยาง
มนยส�าคญไมใชเลน
ขาวแรกทแววมาเขาโสตประสาทของฉนคอ พระมหากรณาธคณของพระบาท
สมเดจพระเจาอยหวททรงรบสงใหรองราชเลขาธการโทรศพทไปใหก�าลงใจแก
นกฟตบอลทมชาตไทย "เราตดตามฟตบอลอย ขอสงก�าลงใจไปให" จากนนเกม
การแขงขนในครงแรกททมชางศกเกดความทอแทถอดใจเพราะถกทมเสอเหลอง
มาเลเซยน�าอย ๒ ประตตอ ๐ กกลบมาฮกเหมเพมพนสมาธพอกพนก�าลงใจ
จนไดรบชยชนะในทสด เหตการณนสอดคลองกบคตธรรมในนทานชาดกเรอง
โคนนทวสาลทวา "บคคลควรพดแตค�าทนาชนใจเทานน ไมควรพดค�าทไมนา
ชนใจในกาลใดๆ" ซงเรากไดเหนเนนๆกนแลววาถอยค�านาชนใจถกจงหวะยอม
สงผลอนนาชนใจในบนปลาย
หลงจากชยชนะของนกฟตบอลทมชาตไทย บคคลากรระดบรองศาสตราจารย
กโพสความเหนของตวเองลงในเฟซบควา "ซโกพดภาษาองกฤษส�าเนยงเมยเชา
ฝรง" ตามดวยหนงสอพมพรายสปดาหฉบบหนงพมพหนาปกรปโคชทมชาตไทย
พรอมขอความใตภาพวา "บกห�าโตน 'ซโก' แตงกว เลฟย" สวนอกฉบบหนงเปน
รปนกเตะหนมลกครงไทย-สวสพรอมขอความ "สมบตชาต 'ผว' ทงแผนดน"
สามเหตการณสบเนองจากการแขงขนฟตบอลรายการนท�าใหฉนกระหวดถง
54
ธรรมนพนธของพระเดชพระคณพระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) ดงวา
"หลายคนบนวาสงคมไทยไมคอยมมทตา พบเหนคนทประสบความส�าเรจหรอ
ท�าสงดงามกไมคอยใหการสนบสนน" เพราะไมอาจทนเหนมนษยอนประสบ
ความส�าเรจล�าหนาตน จงคยเขยเสาะหาแงงามมาบนทอนก�าลงใจและความ
ภาคภมใจของทานเหลานน อยางไรกตามพระพทธศาสนาแสดงค�าสอนเกยว
กบเรองดงกลาวไวเนนนานมาแลววา บคคลทด�าเนนชวตอยในโลกไมวาจะเปน
ผครองนครหรอยาจกเขญใจตองเผชญกบถอยค�าหาคตอไปนอยางหลกเลยงไมได
(๑) ถอยค�าจรง-ถอยค�าโกหก (๒) ถอยค�าประกอบดวยเมตตา-ถอยค�าปรารถนา
ราย (๓) ถอยค�าไพเราะ-ถอยค�าหยาบคาย (๔) ถอยค�ามสาระ-ถอยค�าไรสาระ
(๕) ถอยค�าถกกาลเทศะ-ถอยค�าไมถกกาลเทศะ
ขอคดสะกดตอมอกประการทนาพจารณาในสถานการณนคอ ความเชอ
หนงซงมพนฐานจากขอเทจจรงทเกดขนในสงคมไทยมาชานานคอค�ากลาว
ทวา "คนไทยท�างานเปนทมไมได" ถกโคชและนกฟตบอลทมชาตไทยชดแชมป
AFF SUZUKI CUP 2014 ท�าลายลงอยางยอยยบ ชยชนะครงนพสจนใหเหน
เปนประจกษวา คนไทยท�างานเปนทมไดและท�าไดดหากฝกฝนอยางตอเนอง
หนกหนวง นอกจากนการมผน�าทเพยบพรอมดวยคณธรรม ประสบการณ และ
ความชาญฉลาดกเปนองคประกอบส�าคญอยางยงยวด สมดงพทธศาสนสภาษต
ทมาในราโชวาทชาดกความวา "เมอโคทงหลายวายขามน�าไป โคหวหนาฝง
วายขามตรง เมอมโคผน�าฝงวายขามตรงอยางนน โคทงหมดกวายขามตรง
ไปตามกน ในหมมนษยทงหลายกเชนกน ผใดไดรบสมมตแตงตงใหเปนใหญ
ถาผนนประพฤตเปนธรรม ประชาชนนอกนกยอมประพฤตเปนธรรมไปตาม
โดยแท ถาพระราชาผเปนใหญตงอยในธรรม รฐกยอมอยเปนสขทวกน"
56
แด…ผลไมพษตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
57
หนเอยหนนอย...
พวกเธอชางดอยการศกษา
รองขอประชาธปไตยไมดตาเรอตามา
เมนซอมบผหาคลงฆาเผาปลนพลเมอง
อวดฉลาดปรารถนาดไรเดยงสา
สตปญญาหลนหายไมรเรอง
บรโภคทรพยากรแผนดนสนเปลอง
วางกลามเของคยโวโชวโลกสวย
ฤ ๅจญไรผใหญบาซาหนนหลง
งงเลยกนอเมรกาโปรดมาชวย
กระทบกระท�าสยามไหมมวย
ฉกฉวยผลประโยชนเพอโคตรตน
ผองเพอนไทยจงกลาทายนหยด
ขจดอธรรมต�าชาสตวหนาขน
"พดจรง ท�าจรง จรงใจ" ในทกคน
มงหลดพนวงวนอบาทวชาตเจรญ
58
แด...ผกลาตอกรกบความฉอฉลตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
59
ตงแตรจกมกจกบหนงสอพมพรายสปดาห ฉน
กไดอานขาวการคอรปชนของนกการเมองหลากยคหลายสมยมาอยางโชกโชน
จนเกดความความเออมระอาถงกบอาเจยน เมอหมดไสหมดพงฉนกแกคลนเหยน
ดวยการบายหนาเขาหาคอลมนประโลมโลกย สบกวาปผานไปจนกระทงวนหนง
เกดเหตการณโศกสลดชวนสงเวชถงขนาดท�าใหค�าขวญของจงหวดอบลราชธาน
ถนเกดของฉนผดเพยน...แมน�าสองส มปลาแซบหลาย หาดทรายแกงหน
ถนไทยนกปราชญ ทวยราษฎรใฝธรรม งามล�าเผาศาลากลาง...นนแหละจงเปน
เหตใหฉนหนกลบมาสนใจเหตการณบานเมองอยางจรงจงอกครง นอกจาก
กจวตรประจ�าวนปรกตคอสวดมนตนงสมาธตอนเชาตร บณฑบาต ขบเคยว
ภตตาหาร ท�ากจวตรปดกวาดเชดถ สวดมนตท�าสมาธในตอนเยน ฉนใชเวลาตลอด
ทงวนตดตอกนหลายสปดาหเพอคนควาเกยวกบเหตบานการเมองทงในประเทศ
และตางประเทศ จนสามารถเชอมโยงเหตการณตางๆไดอยางเขารปเขารอย แต
ทงนทงนนฉนกมไดเพกเฉยตอกระแสธรรมทเกดขนระหวางรบรขอมลเหลานน
ฉนยอมรบอยางจรงใจวาเมอไดทราบเบองลกเบองหลงของเหตการณนาอดส
อารมณทโผลพนจนเหนไดชดคอความโกรธเกลยด เคยดแคน ชงชง และไอพวก
เดนนรกมาเกด!! แตเนองจากสงสมธรรมะมาหลายกาลฝนจงพอจะผอนหนก
เปนเบาไดบาง จากเรารอนทนหวจตกเปลยนมาเปนกรณาจบหวใจ ดวยนกยอน
กลบไปดวถความเปนอยของตวเองทผานมาแลวท�าใหเหนวา "กเลส" ชางมก�าลง
มหาศาลราวกบยกษสงใหญเทาตกแอมไพรสเตท มนจงสามารถบบบงคบใหฉน
หนซายหนขวา กาวหลงถอยหนาเอาตามอ�าเภอใจ แตบญยงเกอหนนอยบาง
ฉนจงไดมาด�าเนนชวตในวดปาทหางไกลจากสงกระตนเรากเลสและมบรรยากาศ
เออตอการปฏบตขดเกลาสนดานดบ ตลอดจนไดคบหากบบณฑตซงคอยกระตก
60
ใหตนเตนในธรรมอยางสม�าเสมอ แตถงกระนนบางครงกยงพลาด บอยครงกยง
เผลอ จงถกยกษกระทบจมดนแทบมวยมรณา แลวนกโกงเมองพวกนนเลา เขา
คลกคลอยกบสงยวเยาทกลมหายใจเขา-ออก หน�าซ�ายงแวดลอมไปดวยบรวาร
หวานเครอทลวนสงสมกเลสหนาหนกในปรมาณทไมแตกตางกน
ยาทส� กรเต มตต� ยาทสญจปเสวต
โสป ตาทสโก โหต สหวาโส ห ตาทโส
คบคนเชนใดเปนมตร และสมคบคนเชนใด
เขากเปนคนเชนนน เพราะการอยรวมกนยอมเปนเชนนน
(ขททกนกาย ชาดก วสตนบาต)
ดวยเหตผลกลกรรมดงยอหนาขางตน ฉนจงแทบกลนหยาดน�าตาฟรงฟรง
เอาไวไมไหว เพราะเมอใดกตามทนกโกงเมองเหลานนหลบฉากอยเพยงล�าพง
ความรผดชอบชวดถหางกเขาไปซองสมรมเราพวกเขาจนไมเปนอนกนอนกาม
เขาๆหลอนๆจงหลบเลยงการเผชญหนากบสภาวะธรรมทเกดขนดวยบรโภคนยม
กลอมประสาท แลวหยอนตวเองลงในวรรคสดทายของพทธศาสนภาษตบทน
โย พาโล มญญต พาลย� ปณฑโต วาป เตนโส
พาโล จ ปณฑตมาน ส เว พาโล ต วจจต
คนพาลทรตววาเปนพาล ยงเปนบณฑตไดบาง
แตคนพาลทส�าคญตนวาเปนบณฑต นนแหละเรยกวาคนพาลแท
61
(ขททกนกาย ธรรมบท พาลวรรค)
พระเดชพระคณพระโพธญาณเถร (หลวงพอชา สภทโท) แหงวดหนองปาพง
จงหวดอบลราชธาน เคยปรารภถงการเมองอยางอารมณดวา "มนล�าบากเพราะ
ไมไดพระอรหนตมาเปนผแทน" ฉนพจารณาเรองนแลวเกดความรเฉพาะตววา
ประโยคในโคเทชนมไดหมายถงความซอสตยสจรตเพยงอยางเดยว แตรวมความ
ไปถงวาเมอมเหตใหตองตดสนใจ ตวแทนเหลานนไมรวาจะใชสงใดมาเปนหลก
ในการตดสนใจ จงด�าเนนการตดสนใจไปตามความเคยชนเกาๆของตวเอง ดวย
เหตนการปฏบตธรรมจงจ�าเปนกบบคคลทกสาขาอาชพ ซงเราควรท�าความ
เขาใจกนใหกระจางมานมนานแลววา การปฏบตธรรมมใชการเดนจงกรมหรอ
นงสมาธเพยงเทานน แตยงโยงใยไปถงการนอมน�า "ธรรม" มา "ปฏบต" ใหทน
ตอสถานการณทงหนาสวหนาขวานและหนาไหวหลงหลอก เพอทเราและคนรน
ถดไปจะไดหลดพนจากวงวนของความอปมงคล
62
ปฏรปศาสนากนสกทดไหม?ตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
63
ถามความคดเหนชาวพทธ (สกวาชาวพทธ) แบบจารตและ
สมยใหม ชาวพทธตามทะเบยนบานกบชาวพทธสดโตง ตอกรณการปฏรป
ศาสนาดงตอไปน
ถาม: ทานเหนดวยกบการปฏรปศาสนาหรอไม
ตอบ: เหนดวยสดๆ
ถาม: ทานเขาใจระหวางการปฏรปศาสนากบคนทเลอกมาปฏรปแคไหน?
อยางไร? แยกกนออกไหม? ปฏรปศาสนาสวนหนง คนทเลอกมาสวนหนง
ตอบ: การปฏรปศาสนาคอการท�าใหศาสนาเจรญขน คนทจะมาปฏรป
ศาสนาตองมองเหนเปาหมายคอความเจรญของพระพทธศาสนาอยางชดเจน
แลวด�าเนนการดวยสจจะคอพดจรง ท�าจรง จรงใจ คณสมบตของฆราวาสทจะ
มาปฏรปศาสนาคอตองมศลหา ปญญา และความปรารถนาด
ถาม: การปฏรปกบคนทมาปฏรปเหมาะสมเพยงใด (กลมคนทฝกฝายกลม
ขวอ�านาจทางการเมอง สดโตงทางการเมองหรอไม)?
ตอบ: กลบไปอานขอ 2
ถาม: การปฏรปอะไรควรมคนในองคกรนนมาปฏรปดวยหรอไม เชน ปฏรป
องคกรต�ารวจ ตองมต�ารวจหรอไม ปฏรปองคกรทหาร ตองมทหารหรอไม ปฏรป
องคกรศาสนาตองมคนในศาสนาตามสดสวนหรอไม?
ตอบ: ถาตองการปฏรปกนอยางจรงจงตองมคนในองคกรนนๆเขารวมดวย
เพราะเขาจะเหนปญหาขององคกรในระดบลก ปญหาเกยวกบแฮคเกอรกยงตอง
64
ใชแฮคเกอรดวยกนเองจดการ แตกควรจะมคนนอกองคกรมารวมดวยชวยกน
เชนเมอแฮกเกอรทท�างานใหฝายตอตานการจารกรรมขอมล สบทราบวาใคร
คอแฮคเกอรฝายตรงขามแลว ขนตอนตอไปกเปนงานของเจาหนาทบานเมอง
ถาม: ทานคดวาควรปฏรปในยคเผดจการทหาร หรอวายคประชาธปไตย
แบบมสวนรวม? (พรบ. สงฆ 2505 และแกไข 2535) ลวนมาจากรบ.เผดจการ
ทหาร และปน (2558 ปฏรปอกภายใต รบ.เผดจการทหาร)
ตอบ: ยคใดกไดทบคคลากรทมารวมกนปฏรปเปนผมศล ปญญา และความ
ปรารถนาด
ถาม: ทานคดวาคนทเลอกมาปฏรปครงนจะส�าเรจหรอไม และการไดอ�านาจ
(วธการมา) ชอบธรรมหรอไม? ใครแตงตง อ�านาจมาจากไหน (วธการไดอ�านาจมา
วธการคดเลอกคณะปฏรป และวธการปฏรป การตรวจสอบและมสวนรวมแคไหน
มเกณฑอยางไร?)
ตอบ: ถาประกอบดวยศล ปญญาและความปรารถนาด ไมวาใครกท�าได
ส�าเรจ สวนค�าถามอนนอกนนกลบไปอานทบทวนทกขอทผานมาและตดตาม
อานทกขอตอไป
ถาม: การปฏรปครงนมวาระซอนเรนอะไร จรงจงหรอแคตามกระแส จาก
เจตนาดหรอความอาฆาตพยาบาท จองลางจองพลาญ?
ตอบ: เทาทตดตามขอมลขาวสาร ขาฯพจารณาเหนวาการปฏรปครงนมได
มวาระซอนเรน แตอาจมอบายทเรยกกนเกๆวา "ลบ ลวง พราง" พอหอมปาก
หอมคอเพอลดทอนอปสรรค ขาฯพจารณาเหนวาการปฏรปครงนจรงจงและ
65
มเจตนาด แตการน�าเสนออาจจะขาดความแยบคาย ตองเพมเมตตากายกรรม
เมตตาวจกรรม และเมตตามโนกรรมอกสกหนอย ทวาพวกเราทงหลายกไมพง
ประมาท สมดงพทธศาสนสภาษตทมาในขททกนกาย ชาดก เอกนบาต ความวา
"น วสสเส อวสสฏฐ วสสฏเฐป น วสสเส - ไมควรไวใจในคนไมคนเคย แมใน
คนคนเคยกไมควรไวใจ" อนงในระหวางทเกดกระแสปฏรปศาสนา ไดเกด
กระแสคขนานคอการตอตานพระสงฆทประพฤตวปรตจากพระธรรมวนยและท�า
พระธรรมวนยใหวปรตอยางเขมขน จงสงผลใหกายกรรม วจกรรม และมโนกรรม
ของผคนในสงคมเตมไปดวยอารมณรนแรง ซงเปนเรองทนาสงสาร
ถาม: การปฏรปครงน ทานคดวา จะยงยน สมดลและไดรบความเหนชอบจาก
ทกฝายหรอไม หรอเปนเพยงเอาใจคนบางกลมเทานน เขาท�านองคนท�าไมไดใช
คนใชไมไดท�า?
ตอบ: ถามศล ปญญา และความปรารถนาด การปฏรปศาสนาครงนจะยงยน
และสมดล แตคงไมไดรบความเหนชอบจากทกฝาย โดยเฉพาะฝายทสญเสย
ผลประโยชนทไมสอดคลองกบหลกพระธรรมวนย สวนพทธศาสนกชนทยดตาม
หลกพระธรรมวนยจะลงใจกนไดเอง
ถาม: ทานคดวา การปฏรปครงนมาจากกลมการเมองเกลยดชงฝายตรงขาม
ดานการเมอง โดยมพระสงฆเปนเครองมอ เปนเหยอทางการเมองเพอการปฏรป
ครงน? ทานคดวามใครคอยบงคบหรอมใบสงอยเบองหลงหรอไม?
ตอบ: ขาฯพจารณาเหนวาการปฏรปครงนพระสงฆมไดตกเปนเครองมอ
หรอเหยอทางการเมอง ถาพระสงฆไมตองการตกเปนเครองมอหรอเหยอทางการ
เมองกตองขวนขวายศกษาหาความรดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองเพมเตม
66
ซงไมใชเรองเหลอบากวาแรง ขาฯแนะน�าใหเรมตนงายๆดวยผลงานธรรมนพนธ
หรอธรรมบรรยายของพระเดชพระคณพระพรหมคณาถรณ (ป.อ.ปยตโต) การ
ประพฤตวปรตจากพระธรรมวนยและการท�าพระธรรมวนยใหวปรตอยางหนา
ดานๆของพระสงฆ รวมทงการไมเอาใจใสศกษาฝกฝนอบรมตนใหเขาถงเนอ
ตวพระพทธศาสนาของญาตโยม เหตปจจยทงหลายเหลานเปนผคอยบงคบหรอ
เปนใบสงทอยเบองหลงการปฏรปศาสนาในครงน
ถาม: ขอใหทานน�าเสนอการปฏรปทสรางสรรค (creative reform) ไมใช
ปฏรปทมงท�าลาย ท�ารายกน (destructive reform) ปฏรปเรมตน ตรงกลาง
และปลาย ควรเปนอยางไร จงจะน�าไปสความสงบสขตอไป
ตอบ: การปฏรปทสรางสรรคซงจะน�าไปสความสงบสขตอไป คอการปฏรป
อนประกอบดวย ศล ปญญา และความปรารถนาด ทงเรมตน ทามกลาง และ
บนปลาย
*ค�าถามจาก https://www.facebook.com/alittlebuddha?fref=nf
68
เดนเลนเหนทะเลภตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
69
ขณะทอปกรณอเลคทรอนคสแบนบางทฉนพกตดยามมาจากวด ก�าลงอพเดตซอฟทแวรอยในส�านกงานของรสอรท
"เขาคอทะเลภ" คกกโฮมเมด ไอศกรมเสาวรส และกาแฟสด จากหองอาหารของ
รสอรทกทยอยมวนตวลงไปปรบทศนคตกบซกซแพคของฉนอยางเปนกนเอง
ฉนควกกระดาษประดบลายมอขยกขยยออกจากยามมากางบนโตะแลวจดการ
ช�าระธระผานโลกออนไลน ระหวางนนฟาฝนกคกคะนองประลองเดชอยางไมเกรง
อนทรพรหมยมยกษ จนหลายชวตในส�านกงานถงกบสะดงโหยง
ฉนกางรมฝาสายฝนไปเยยมหองน�าซงอยตดกบรานอาหารและรานคา
ระหวางทเสยงชกโครกบรรเลงสอดรบกบเสยงฝนฉนกร�าพนกบตวเองเบาๆวา...
หองน�าไมตองเลศหรอลงการกไดแตขอใหสะอาดและหอมชนใจ ฉนกลบเขาใน
ส�านกงานอกครงโดยไมลมลางมอดวยสบเหลวซงเปนผลตภณฑของรสอรทแหงน
อนทจรงเขาคอทะเลภมไดเปนเพยงรสอรทเทานน แตยงประกอบดวยขอบเขต
ของหมบาน-ทดนจดสรร ศนยสขภาพองครวม แปลงนา-แปลงผกอนทรย ราน
อาหาร โรงงานผลตและรานจ�าหนายขาวของเครองใชปจจยส เรยกไดวาเปนสวรรค
ของคนรกสขภาพเลยทเดยว และองคประกอบทวามานลวนเปนสงดงดดความ
สนใจของฉนมาเนนนาน (ตดตามเรองราวการเดนทางไปเยอนสวนออรแกนค
ของฉน ทงในจงหวดอบลราชธานและมลรฐแคลฟอรเนยไดท http://issuu.com/
pesalocation/docs/orga_carrot )
เมอฝนหยดกระหน�าฉนกล�าลาพระฝรงทมาดวยกนดวยประโยค "I'm gonna
go for a walk" แลวพกกลองดจทลกงมออาชพรนลายครามประดจกระเบอง
ราชวงศถง ออกไปเดนชมอาณาบรเวณกวา ๒๐๐ ไรของพนทหลากกจกรรม
70
แหงน อากาศชมชนเยนสบาย ฝนและแดดเมดเลกสลบกนโปรยปราย บงขนาด
ใหญดารดาษดวยดอกบวสครามท�าใหฉนนกถงภาพเขยนของโมเนตขนมาเกๆ
อยางชวยไมได ฤดกาลนอเมรกนคนทรเลคโฮมดเหมอนจะวางเปลา เพราะเดน
จงกรมจนรอบแลวกยงไมเหนใครโผลหนามาทกทาย ฉนกางแผนทออกดดวย
หมายจะแวะเขาไปชมสวนผกออรแกนค แตหลงจากเดนขนเนนลงหวยกวา
ครงชวโมงกพลดหลงเขาไปในเขตหมบานจดสรรซงรางไรผคน เมอเจอทางตน
กจ�าเปนตองหนหลงกลบ
ฉนขนหวยลงเนนไปตามเสนทางเดมจนเหงอชม เดชะบญทพลงงานจาก
คกก ไอกรม และกาแฟยงสงกระแสออกมาไมขาดสาย ในทสดฉนกกลบมาเดน
อยบนลานคอนกรตซงขนานไปกบรานอาหาร เมอมาถงส�านกงานของรสอรทก
พบวาญาตโยมทขนอาสาจะขบรถพาพระไปสงทวดนงรออย ใชแลว ฉนมาชา
กวาเวลานดหมายราวครงชวโมง "Sorry, I got lost” ฉนเดนเขาไปในส�านกงาน
แลวบอกพระฝรงอยางนน เขาหวเราะเพราะรวาสถานทแหงนกวางใหญและ
มเสนทางซบซอนจนท�าใหผมาใหมสบสน "หลงทางหมายถงการไดเรยนร
เสนทางใหม" ฉนกระหวดถงโคเทชนของบางใครขนมาดยๆ
72
Talaypu – กน อย ด เพลนตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
73
หลงจากจดแจงธระทอ�าเภอหลมสก ฉนกดงกลบทพกสงฆ
ซงอยหางออกไปราว ๑ ชวโมง ระหวางทรถวงเลยบหนาผาสงชน ฉนตงดๆถง
ค�าเปรยบเปรยจากประโยคโฆษณาทวา "เพชรบรณคอสวตเซอรแลนดเมองไทย"
ฉนยอมรบในนาทถดมาวามสวนถกอยบาง เนองจากเคยใชชวตอยในประเทศ
อนอดมไปดวยภเขา หมะ ความตรงตอเวลา และประชาธปไตยแหงนนเปน
เวลา ๙๐ วนถวน ทวาอดมไปดวยภเขา หมะ และความตรงตอเวลาคงไมตอง
อธบายใหมากความ แตวล "อดมไปดวยประชาธปไตย" อาจตองขยายความกน
บาง สวตเซอรแลนดคบคงไปดวยประชากรระดบคณภาพคบแกว พวกเขารสทธ
และรจกใชสทธของตวเอง เชนสทธในการชมนมสนบสนนหรอคดคาน ไมวา
จะเปนประเดนเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงแวดลอม หรออนๆ พวกเขาสามารถ
แสดงออกไดอยางเตมท แตในขณะเดยวกนกตองเคารพสทธของผอนดวย ดงนน
ชาวสวตเซอรแลนดจงมสถานทในการแสดงพลงของมวลชนอยางเปดเผยตรงไป
ตรงมา ทวาตองเคารพกฏ กตกา มารยาท บางประการเชน ตองแสดงความจ�านง
ตอเจาหนาทบานเมองและใหขอมลไวเปนหลกฐานวา ใครคอผรบผดชอบการ
ชมนมในครงน ชมนมกนดวยประเดนใด มผเขารวมชมนมกมากนอย ชมนม
ไดนานเพยงใดจงจะไมเบยดบงเวลาของผชมนมกลมถดไป หามพกอาวธ หาม
รกล�าผวการจราจร หามใชเครองขยายเสยง หลงจากการชมนมตองเกบกวาด
ขยะฯ ถาพจารณากนในแงนกนบวาเพชรบรณและจงหวดอนๆในประเทศไทย
ยงหางไกลจากสวตเซอรแลนดหลายชวงเหว
ขากลบรถจะแลนผาน "เขาคอทะเลภ" ฉนจงขอใหโยมแวะดวยหมายจะหยบ
ฉวยผลตภณฑออรแกนคส ส�าหรบสรางกลนสะอาดชนใจใหหองน�าประจ�ากฏ
สกชน เพยงกาวผานซมประตฉนกตนตะลงในความหลากหลายของภมปญญาไทย
74
ฉนกวาดตามองจนตาเปนประกายแลวตรงไปทเคานเตอรเพอถามหาขาวของท
ตองการ พนกงานหยบกอนการบรในหบหอกบเกมาน�าเสนอ ฉนเหลอบไปเหน
ขวดบรรจของเหลวขนครมประดบปาย Buy one get one free! จงเดนไปกควา
มาอานฉลาก-สเปรยสมนไพรอโรมา สตรบาลานซง เพอเสรมสรางความสมดล
ของบรรยากาศ Bingo! ตรงตามความตองการลานเปอรเซนต ฉนควาหมบมา
๒ ขวดพรอม ๑ กอนการบร แมราคาจะสมเหตสมผลแตอบาสกชาวไรทมาดวย
กนกลบมปจจยไมเพยงพอ เนองจากกอนหนานเขาไดจายคาน�ามนรถและท�ากจ
ธระทอ�าเภอหลมสกไปจนสนเนอประดาตว ฉนเหนวาผบรหาร "เขาคอทะเลภ"
คนเคยกบคณะสงฆเปนอยางด เนองจากเปนผถวายทดนและนมนตพระภกษ
มาอยจ�าพรรษา จงบอกกบพนกงานวาวนนเอาของไปกอน แลวพรงนคอยเอา
ปจจยมาใหไดไหม? พนกงานยมแกมปรแลวขอตวไปพบผใหญ ชวอดใจผใหญ
ของทนกหวถงบรรจสงของสามชนเดนมายงโตะทฉนนงอย ผใหญยกมอไหวแลว
พดวา "ถวายไปใชทวดเลยครบ" จากนนกตามมาดวยไอศกรมและน�ามลเบอรร
เมอถามไถสารทกขสกดบกนพอสมควรฉนกกลาวอนโมทนาแลวขอตวไปเดน
ชมสวนเกษตรอนทรย
ฉนกบอบาสกชาวไรเดนผานโรงงานผลตยาและผลตภณฑออรแกนค แลว
เลยบเลาะไปตามทางเดนรอบบงขนาดใหญซงมพนทราวๆ ๕๐ ไร ปรากฏแปลง
ผกหลากชนดเชนโหระพา สระแหน ตงโอ มะนาวฯ ฉนบอกอบาสกชาวไรวาถา
วดมบรเวณใหใชสอยรวมกนอยางนกด แดดรมลมตกลกศษยจะไดพาเจาอาวาส
นงรถเขนชมธรรมชาต อบาสกชาวไรเสนอวาถาใชรถพลงงานไฟฟาเจาอาวาสก
ขบเองไดและคงเจรญใจยงขน เราเดนมาจวนครบรอบกพบสะพานไมเกาแกเกไก
ทอดตวสศนยสขภาพองครวมหรอสปา เปนอกหนงวนอนเพลดเพลน...เพลนจน
75
ลมไปเลยวาก�าลงย�าอยบนผนแผนดนทปกครองดวยระบอบประชาธปไตยลมๆ
ดอนๆมายาวนานกวา ๘๐ ป
76
พนพรรณหรรษาตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
77
เพยง ๔๕ นาทจากอ�าเภอสนก�าแพง เรากเดนทางมาถง
อ�าเภอแมแตง นองชายทมาดวยกนจอดแวะแสวงหาขาวนง ไสอว น�าพรกหนม
ขนมครก ทตลาดแมมาลยแลวขบรถตอไปยงสวนสาธารณะใกลๆ เพอพจารณา
อาหารเชาในเวลาเจดนาฬกาเศษๆ จากจดนใชเวลาอกกมากนอยกยากทจะ
คาดคะเน เพราะตองจอดถามทศทางกบชาวบานเปนระยะและยงตองเลยวรถ
กลบอกหลายครงเพราะเขาผดซอย แตดวยความเพยรระดบโธมส อลวา เอดสน
ในทสดเรากเดนทางมาถง "พนพรรณ" ศนยการเรยนรการพงตนเองและเกบ
รกษาเมลดพนธ เมอรถจอดนงสนททบรเวณโรงสขาวขนาดเลก ฉนกบนองชาย
กเดนไตเนนขนาดยอมไปทรานกาแฟและรานคาของชมชนเปนจดแรก ไดยน
เสยงชายหญงคหนงแววมาจากหอประชมซงตงอยไมไกล "พระมาท�าไม?” “นน
นะส...สงสยอยเหมอนกน"
เราสนกสนานกบการเลอกสรรเมลดพนธอนหลากหลาย ฉนตงใจวาจะน�า
ไปฝากชาวนาอนทรยในจงหวดเพชรบรณทเพงรจกกน อานดฉลากบนซองแลว
ตองอทาน Awesome! เพราะมทง Sweet Basil, Speckle Gold, Mix Salad,
Papaya, Thai Lemon, Chili, Corn, Long Bean เมลดพนธเหลานสามารถ
น�ามาหมนเวยนปลกไดครงแลวครงเลา ตางจากเมลดพนธตดแตงพนธกรรม
ตามทองตลาด ซงชาวสวนตองกลบไปซอจากรานตวแทนจ�าหนายของบรษท
ซ�าแลวซ�าเลา ฉนกบนองชายชวยอดหนนสนคาแฮนดและโฮมเมดภายในราน
พอหอมปากหอมคอ จากนนกเดนไปชมบานดนซงมทงทผพงจากน�ามอของ
สตวผท�างานยอยสลายอนทรยสาร แตบานดนสวนใหญยงดแขงแรงและม
การใชงานอยางสม�าเสมอ แมวาบางหลงจะบดๆบดๆเบยวๆ แตกนบวาบรรล
วตถประสงคของการใชสอยปจจยส บานและเครองนงหมมไวเพอปองกนเหลอบ
78
ยง ลมแดด และสตวเลอยคลาน อาหารและยามไวเพอบ�าบดทกขเวทนาทาง
รางกาย แลวไงตอ? เออ! นนนะส ถาใครคนหนงถงพรอมดวยความตองการดาน
ปจจยสแลว เขาควรจะท�าอะไรตอไป?
เมอเดนชมและพดคยแลกเปลยนกบนองสถาปนกทมาดวยกนพอสมควร
เรากเดนกลบมาทรานกาแฟ พลนสายตาของฉนกฉวดไปเหนชอเครองดมเจาประจ�า
กวดแกวงอยบนกระดานด�า ไมนานนาทจากนน Chai Latte กระเหดมาอนอย
ในมอของฉน ณ ระเบยงโลงสบายขางรานกาแฟ การออกแบบอาคารตลอดจน
เฟอรนเจอรของทนมใชเพอจดแสดงหรอสงเขาประกวด แตเปนไปเพอการใชงาน
ในชวตจรง ขณะทชาผสมเครองเทศไหลผานล�าคอไปไดเพยงสองอก ชาวสวน
อายราว ๕๐ ปเศษกเขามานงคยดวย เขาเลาวาก�าลงสรางบานดนบนพนท ๒๐
ไรของตวเอง เมอพดคยกนไดสกครใหญๆ ฉนสงเกตเหนวาเขามความออนนอม
ถอมตว รกาลเทศะและไมกวนตนพระ เรยกวาคยกนถกคอพอคบหาได ฉนจงขอ
อนญาตไปเยยมชมดบานดนของเขา กอนลกจากเกาอฉนไดยนหญงสาวคนหนง
พดกบเดกฝรงวา "ซานตาครอสเมองไทย"
เราทงสามเดนผานแปลงถวฝกยาวสมวงเขมของสวนพนพรรณ ถดออกไป
มหนมสาวกลมหนงก�าลงงวนกบการฝกเปนชาวสวน เราเดนสนทนากนจนมา
ถงบานดนซงประดษฐโดดเดนอยบนเนน เมอถามถงงบประมาณ พชายชาวสวน
บอกวาคาดคะเนล�าบากเพราะท�าไปเรอยๆ บางสวนจางชางแตสวนใหญท�าเอง
ประต หนาตางซอมาจากบานเกาในราคาไมแพง แตถาใหประเมนราคาคราวๆ
ตอนนกนาจะอยทสองแสน หลงจากคนเคยกนพอสมควรฉนจงบอกพชายชาวสวน
วาเคยเรยนภาพพมพอยทคณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม เมอเขารวา
79
ฉนเคยมประสบการณดานศลปะจงนมนตใหไปชมสตดโอปนพระพทธรประหวาง
ทางทเดนไปนนเขากเฉลยวา เคยเรยนประตมากรรมอยทคณะวจตรศลป
มหาวทยาลยเชยงใหม แตเปนรนบกเบก เราทงสองตนเตนจนเกบอาการไวไมอย
จากนนเรองราวของพๆ นองๆตลอดจนครบาอาจารยและความเปนไปของคณะฯ
กพรงพรออกมาราวกบสายธารทก�าลงไหลอยในคลองสงน�า ฉนดใจททราบวา
อาจารยทานหนงซงมบานอยในอ�าเภอแมแตงกบรนพชาวสวน ยงไปมาหาสและ
ใหความชวยเหลอกนอยางสม�าเสมอ
รนพชาวสวนเลาวา "พนพรรณ" สนใจเรองขาวปลาอาหารความเปนอย ในแงน
ตวเขาเองไมแตกตางจากพนพรรณ แตสวนทเพมเขามาส�าหรบเขากคอความฝกใฝ
ดานจตภาวนา บนผนดนของรนพชาวสวนปลกตนโพธไวหลายตนซงมทมาคอนขาง
แปลก เขาเลาวาญาตผใหญทานหนงน�าดนมาจากสงเวชนยสถานในประเทศ
อนเดย มาใหเขาผสมกบมวลสารอนๆเพอปนเปนพระพทธรป เขาสงเกตเหนวา
ในกอนดนนนมไสเดอนอยดวยจงน�าน�ามารดเพราะกลววาไสเดอนจะตาย จากนน
กมตนไมเลกๆแตกยอดขนมาจากดนซงเขาเองกไมรวาเปนตนอะไร แตดวยความ
รกตนไมใบหญาจงแยกตนไมนนไปใสกระถาง ตอมาตนไมกเพมจ�านวนขนอกราว
สบตน เมอเหนวาล�าตนแขงแรงจงน�าไปปลกบนพนดน กาลตอมาตนไมกเตบโต
ผลใบใหเหนวาเปนตนโพธ ซงปจจบนสงทวมหลงคาสตดโอหรอประมาณตกสามชน
รนพชาวสวนเลาวาพนทตนน�าดานหลงสตดโอซงตดกบอทยานแหงชาตยงมตนไม
หนาแนน ถามก�าลงกอยากปลกกฏเลกๆสกหลงเอาไวใหพระมาบ�าเพญภาวนา
ฉนตาลกวาวเพราะร�าลกอยเสมอวาอยากมาใชชวตบนปลายทเชยงใหม และนคอ
ค�าตอบของค�าถามทวา ถาใครคนหนงถงพรอมดวยความตองการดานปจจยสแลว
จากนนเขาควรท�าอะไร?
80
กอนเทยงวนกบพนพรรณตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
81
ไหนๆกเดนทางไปเยอนสวนพนพรรณถงอ�าเภอแมแตง ครนจะไมไปเยยมรานอาหารพนพรรณซงอยใกลแคปลายสนาม
บนเชยงใหมกกระไรอย บรรยากาศชวงสบเอดนาฬกาซงเปนเวลาเปดราน
คบคงไปดวยลกเลกเดกแดง ทแรกฉนนกวาเปนเดกๆทใสใจสขภาพของตวเอง
แตทไหนไดพวกเขามาเรยนศลปะกน เราเลอกโตะขนาดใหญตวหนงทอยหนา
รานจกรยานภายในอาณาบรเวณของพนพรรณ อยางทเคยเลาไปในโพสกอนวา
โตะ เตยง ตง ต เกาอ เคานเตอร และตวอาคารของพนพรรณถกประดษฐขนเพอ
การใชสอย มใชจดแสดงหรอสงเขาประกวด คลายจะสอสารถงผทมาหยอนกน
สมผสวา เพยงเลอยไมกบตอกตะปได คณกไมจ�าเปนตองไปละลายทรพยท
รานเฟอรนเจอรแบรนดเนมใหสนเปลอง
เมอบรกรเดนมาถงโตะดวยทาทออนนอม ฉนกพจารณาแกงเขยวหวาน
มงสวรต สลดผกตามฤดกาล และขาวไรซเบอรรสมวงเขม จากนนถาใครมธระ
ทตองช�าระผานโลกออนไลนกควรใชเวลาชวงทรออาหารใหเกดประโยชน หรอ
จะนงเจรญอานาปานสตกไมวากน เพราะการประกอบอาหารของทมแมครวทน
ไมเรวแตกไมถงกบชา นบวาเปนโอกาสดทหนมสาวซงคนเคยกบความฉบไวของ
ไฮสปทอนเทอรเนตจะไดเรยนรนยามของค�าวา Slow Life ฉนสงเกตเหนแมครว
คนหนงเดนไปเดดใบไมเขยวสดและดอกอญชนในแปลงผกซงอยถดจากหองครว
เพยงไมกกาว ท�าใหนกถงทวแถวของรานอาหารรมฝงแมน�ามล แมครวทนน
จะขงปลาดกเปนๆไวในลงใสน�าแขงขนาดใหญ เพอใหนกทองเทยวเปนผชชะตา
วาปลาดกอวนตวใดสมควรจะกลายเปนผดเผดอนโอชะ
อาหารออรแกนคสไมจ�าเปนตองมงสวรต เชนเดยวกบอาหารมงสวรตกไม
82
จ�าเปนตองออรแกนคส ฉนเคยเหนผทสมาทานมงสวรตซดมามากลนหมสบอยาง
เอรดอรอย ทรานพนพรรณผมาเยอนสามารถเตมเนอไกลงในแกงเขยวหวานได
แตรบประกนวาไกทถกน�าเนอมาท�าวตถดบเปนไกทสขภาพดและอารมณด เออ...
หมายถงตอนทมนยงไมรวาตวเองจะถกเชอดนะ เหตทไกมสขภาพกาย วาจา
ใจดกเนองจากไดผานการอบรมเลยงดในแบบทเรยกวา Free Range คอการ
ใหโอกาสไกไดเลนฟตเนส สดอากาศบรสทธ ดมน�าวนละแปดแกว รบประทาน
อาหารครบหาหมฯ เพอทเนอจะไดนมแนนฟ แถมกอนไปเกดบนสวรรคชน
สตฟ จอบบยงออกไขออรแกนคสไวใหดตางหนาอกหลายฟอง
ชวงเวลาทรอคอยเดนทางมาถงโตะอาหารอยางถอยทถอยอาศย เพยงชอน
แกงเขยวหวานเขาปากค�าแรกกบอกไดเลยวาไมผดหวง รสชาตไดมาตรฐาน
อาหารมงสวรต แตเตมความพเศษตรงทผบรโภคไมตองหวาดระแวงวา วตถดบ
จะถกปกคลมดวยละอองสารเคมนานเปนแรมเดอน หรอผานการแตงกลน เจอ
สสงเคราะห ผสมสารกนบด สวนราคากพอคบหาได แกงเขยวหวานมงสวรต
๖๐ บาท เตมเนอไก ๙๐ บาท ขาวไรซเบอรร ๑๐ บาท บางใครอาจจะบนวา
แพง สวนตวฉนเองซงเคยเขาคอรสธรรมชาตบ�าบดและปฏบต Fruitarian มา
หนงสปดาหยนยนวา "กนอาหารเปนยา ประเสรฐกวากนยาเปนอาหาร" และ
"อาหารอายยนท�าใหอายสน อาหารอายสนท�าใหอายยน" ใครอยากมชวตแบบใด
กเลอกเอา
ยกทสอง Ceylon Ice Cream & Carrot Cake อยางแรกผานเขารอบรอง
ชนะเลศ สวนอยางหลงทเคโอตงแตค�าแรก เคกแครอทแขงจนชอนงอราวกบเพง
ฉวยออกมาจากตเยนใหมหมาด รสชาตกจดๆชดๆ ฉนพยายามโลกสวยอารมณ
83
บวกจงพดกบนองชายทมาดวยกนวา คราวหลงตองสงพรอมอาหาร เพราะ
ความรอนจากหลงคาสงกะสจะชวยอบขนมเคกใหนมนวล พอพจารณาของคาว
เสรจ เคกกจะนมก�าลงด นองชายเหนสอดคลองเพราะ Mango Cheese Cake
ของเขาถกเตะกานคอนอคเอาทตงแตยงไมทนตกเขาปากดวยซ�า
ฉนอาจจะคนเคยกบการนงพจารณาอาหารเงยบๆ เมอมาอยในสถานท
เชนนจงรสกไมสะดวกใจ ยงมคนแปลกหนาและหนาแปลกมาใชพนทรวมกน
แตประกอบกจกรรมตางกน หลายใครตองการรบประทานอาหาร หลายใคร
ตองการเลอกซอสนคาออรแกนคส หลายใครตองการเรยนศลปะ สวนทอยใต
ชายคาเดยวกนกเปนชมรมและรานซอมจกรยาน แมกจกรรมหลากชนดดงกลาว
จะสามารถแบงปนพนทใชสอยรวมกนได แตจะดกวาไหมถาเราไดนงพจารณา
อาหารโดยปราศจากเรองภายนอกมารบกวน การไดลมรสความวเวกขณะบรโภค
อาหารแมเพยงครงชวโมงใครวาไมส�าคญ
84
ดอยดนแดงแองเซนตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
85
จากถนนสายหลกอนงดงามของจงหวดเชยงราย
เลยวเขามาในซอยขนาดรถวงสวนกนไดสบายๆ เพยงไมกนาทเรากไดแชมชนกบ
ความรมรนเฉกเชนวดปา องคทประกอบขนเปน Doy Din Dang Pottery คอ
ลานจอดรถ รานจ�าหนายเครองปนดนเผา สตดโอ ส�านกงาน รานกาแฟ หองน�าฯ
ถกจดวางไวอยางลงตว แตละต�าแหนงของตวอาคารเวนจงหวะให "ความวาง"
ไหลเวยนถายเทไปมาหาสกนอยางเปนอสระ
อาคารแตละหลงออกแบบใหมองผวเผนคลายบานดน เมอเขาไปจบตอง
ลบคล�าจงท�าใหทราบวาเปนปนผสมส ผนงบางสวนเจอแกลบและฟางสบชนเลกๆ
ลงไป สงผลใหประกายอารมณของบานดนฉายชด แตถาเปรยบเทยบกนแบบ
ปอนดตอปอนดการกอสรางของทนคงจะรวดเรวกวา เพราะไมตองท�าอฐดนดบซง
ตองผานการนวดดน ตากแดด และเกบเลกผสมนอยจนเพยงพอแกการกอสราง
ภาชนะดนเผาเชนโอง ไห เหยอก ถวย จาน ชาม หลากรปทรงหลายขนาด
ตงระเกะระกะอยางสนกสนาน หลายชนดบกบนทนทานราวกบจะคงอยชวกป
ชวกลป เนองจากมไดปะทะกบผลงานศลปะเรยบงายสไตลเซนเชนนมานาน
นกหนา ฉนจงชนชมเครองปนดนเผาซงตดตงอยตามจดตางๆทงภายนอก
และภายในตวอาคารอยางชนมน จนไดเวลาอนสมควรเรากออกเดนทางไปยง
วดปาชานเมองเชยงรายแหงหนง แดดรมลมตกฉนออกไปเดนเลนบนถนนลกรง
รอบบงขนาดใหญเพยงล�าพง นนแหละความเพลดเพลนเมอชวงกลางวนจงถก
แทนทดวยพทธศาสนสภาษต
86
สพพ� เภทปรยนต� เอว� มจจาน ชวต�
ชวตของสตวเหมอนภาชนะดน ซงลวนมความแตกสลายเปนทสด
(ทฆนกาย มหาวรรค)
88
แด...ความจรงเปนสงไมตายตพมพครงแรกในหนงสอ "เรองเปนเรอง"
89
แมอายอานามจะยงไมมากแตฉนกทนไดชมละครโทรทศนแฝงคตธรรมตรงไปตรงมาเรอง "เงนปากผ"
นอกจากนยงมไมนอยครงทไดยนเพอนนกเรยนขาสนคอซองอทานสอดคลอง
กบธมของละครขางตนวา "ไมรจะรวยไปท�าไม ตายแลวกเอาไปดวยไมได"
แมจะฟงดแกแดดแกลมและเชยบรม แตมนกเปนสจธรรมทฉ�าอยในทกอณของ
สงคมพทธ เดกๆทเตบโตทามกลางบรรยากาศเชนน จงซมซบความจรงทปรากฏ
อยตามธรรมชาต ซงไดรบการบอกเลาผานผใหญรวมทงสอตางๆไปโดยละมน
ละมอม และในยคนนมเพยงโทรทศนขาวด�า วทยทรานซสเตอร กบสอสงพมพ
แมจะถกเยยหยนวาปากยงไมสนกนน�านม แตสจธรรมทกระเดนออกมาจาก
ลนของนกเรยนหวเกรยนคนนน กสงผลใหบรรดาอครมหาเศรษฐระเรอยไปถง
ชาวบานหาเชากนค�าด�าเนนชวตดวยความหวาดสะดง กระทงวนหนงใครบางคน
หาญกลาเสนอตวออกมารบประกนชาวประชาลานเปอรเซนตวา "ทรพยสมบต
เงนทองของมคาทพวกคณแสวงหากนมาไดในชาตน สามารถน�ามาแลกเปลยน
เปนคฤหาสถรมทะเลสาบ พรอมเครองอ�านวยความสะดวกครบครน และท
ส�าคญกคอผเปนเจาของเชคอนเขาอยอาศยไดเลยในชาตหนา" เปนใครกเอาหรอ
ใครไมเอา? แตความจรงกแสดงตนอยทนโทวาหาไดเปนดงค�าโฆษณาไม สมดง
พทธศาสนสภาษตทมาในพระไตรปฎก มชฌมนกาย มชฌมปณณาสก ความวา
น มยยมาน� ธนมนเวต กญจ
เมอตาย ทรพยสกนดกตดตามไปไมได
90
ดวยเหตนเหลาผมอนจะกนซงหวาดหวนพรนสะพรงกบการพลดพรากจาก
ของรก จงพากนแหแหนไปกราบกรานทานผวเศษขโม ดวยเหนวาทานมพฤตกรรม
ประจ�าวนตางไปจากมนษย เอะ! หรอวาทานจะเปนมนษยตางดาว!! หน�าซ�าทาน
ยงเปนมนษยตางดาวทมปรกตอวดอางอทธฤทธปาฏหารยเหาะเหนเดนอากาศปด
แมลงวนยนเรอรบ เกงกาจฮารดคอรระดบนทานคงจะสามารถเปลยนทรพยสน
ใหเปนอสงหารมทรพยในดนแดนสดขอบจกรวาลไดไมยากเยน เพอทตนและ
คนในครอบครวจะไปเกดใหมใชสอยเสวยสขไดอยางเตมคราบ เออ! มนกมโน
ของมนไปไกลโพนไดอยางนาอศจรรยเหมอนกน
ยญจ กโรต กาเยน วาจาย อท เจตสา
ต� ห ตสส สก� โหต ตญจ อาทาย คจฉต
กรรมใดท�าไวดวยกาย ดวยวาจา ดวยใจ
กรรมนนแหละเปนสมบตของเขา ซงเขาจะพาเอาไป
พทธศาสนสภาษตจากพระไตรปฎกบทนคงขดใจหลายใคร แตถาบางใครใน
จ�านวนหลายใครยงเยอหยงในความเปนมนษย ซงกวาหลดออกมาจากชองคลอด
ไดกตองลนกนแทบไมเปนอนหายคอหายใจ กสมควรอยางยงทจะนอมน�าสจธรรม
ขางตนมาพจารณาอยเนองๆ อยางขๆ กควรจะตอบตวเองใหไดวา "ชวตนตองการ
อะไร?” หากผใดพบค�าตอบทถกตอง ชวตจะมความสขมากขนและมความทกข
นอยลง ตรงกนขามหากผใดพบค�าตอบทผดซงอาจมสาเหตมาจากการหางเหน
กลยาณมตร แนนอนทเดยววาชวตของผนนจะมความสขนอยลงและประสบกบ
ความทกขมากขน อาว! ไมเชออยาลบหล เดยวกเสกระเบดปรมาณเขาทองซะเลย
92
เปสโลภกข
๒๕๑๖ เกดทอ�าเภอวารนช�าราบ จงหวดอบลราชธาน
๒๕๓๖ เรยนทคณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม
๒๕๓๙ บวชทวดหนองปาพง จงหวดอบลราชธาน
๒๕๕๓-๒๕๕๔ จ�าพรรษาทวดปาอภยคร ประเทศสหรฐอเมรกา
๒๕๕๖ จ�าพรรษาทวดปาจตตวเวก ประเทศองกฤษ
๒๕๕๘ พ�านกอยตามส�านกสาขาของวดหนองปาพงในประเทศไทย
ผลงานจดพมพเปนธรรมทาน
๒๕๕๐ Dhamma Design Issue 1: Experimental, บทกวในทวาง
๒๕๕๑ Dhamma Design Issue 2: Evolution, แดนสนทนา
๒๕๕๒ เรองเปนเรอง, หนงรอย, เรองของเรา, เสยงฝนบนภเขา,
Poems on the Road
๒๕๕๓ Pesalocation
๒๕๕๔ Fearless Diary + Spring Talk,
To be Awake + Enchanted Hiking
๒๕๕๕ The Organic Experience, จดชมวว + 38 วน ฉน ซดนย
๒๕๕๖ บทกวในทอน, สาสนจากความเงยบ
๒๕๕๗ ยโรปสบตาหนม, ทตยามวกาล, Keep Calm & Carry On
๒๕๕๘ The Fox is an Elephant's Stomach, Heartbeat,
Alien vs Nirvana
93
ผลงานจดพมพเพอการจ�าหนาย
๒๕๕๓ Dhammascapes (ส�านกพมพพาบญมา)
๒๕๕๖ อะไรเปนอะไร (ส�านกพมพโพสตบคส)
๒๕๕๗ เมอเกรยนไปเรยนธรรม (ส�านกพมพอมรนทรธรรมะ)
สตวสอนธรรม (ส�านกพมพฟลกด)
อเมรกาประสาหนม (ส�านกพมพโพสตบคส)
Designedby
DhammaDesignClub
inBangkok
NOT FOR SALE
เรายงยนยนทจะเสกสรร
หนงสอธรรม
ะระดบ “ของวาง”
จนกวาจะ
แกเฒากนไปขางหนง
top related