diabetes mellitus bij het schoolgaande kind
Post on 22-Feb-2016
93 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Diabetes mellitus bij het schoolgaande kind.
Dr. Jesse Vanbesien.UZ-Brussel.9 mei 2014.
Vraag 1:
Toedienen mediacatie (glucagon en insuline) in de (lagere) school bij kinderen met diabetes mellitus type 1.
Vormen van diabetes mellitus bij het kind Type 1 diabetes > 95%
Andere: - Type 2 diabetes - Monogenetische diabetes of MODY - Mucoviscidose gerelateerde diabetes- Mitochondriale cytopathie - Medicatie gerelateerde diabetes
(Asparaginase/Corticoïden)- Genetische syndromen- Neonatale diabetes
Oorzaken insulinetekort
Insulinetekort
Type 1 Type 2
Β cel destructie
Verminderde gevoeligheid
insuline
Pathofysiologie van diabetes mellitus type 1 Β-cel destructie
Irreversiebel progressief
Auto-immune ziekte Infiltratie met lymfocyten Circulerende specifieke auto-antistoffen High-risk HLA genotypen
Latente pre-klinische fase Positieve auto-antistoffen Normale glycemie Geen klachten
Symptomatische klinische fase Positieve auto-antistoffen Hyperglycemie Specifieke klachten
Gevolgen insulinetekort
Insulinetekort
Hoog suiker in bloed
Suiker (energie)
tekort in cellen
Insulinetekort: hoog bloedsuiker
Veel plassen
Veel drinken
Uitdroging
Insulinetekort: suikertekort intracellulair
Vermoeidheid
Energie-aanvoer vanuit vetten
Vermagering
Productie ketonen
Misselijkheid – buikpijn – braken
Keto-acidose
Behandeling van diabetes type 1
INSULINE
VOEDING BEWEGING
EDUCATIEZELFCONTROLE
Behandeling van diabetes type 1
Insuline subcutaan toedienen
3 methoden: Met spuit en naald Met een insulinepen Met een insulinepomp
Ernstige hypoglycemie Zeer variabele kliniek. Adrenerge symptomen: bleekheid, zweten, beven, angst, hartkloppingen, hongergevoel Neuroglycopenische symptomen: concentratie problemen, vermoeidheid, troebel zicht, stemmingsveranderingen (prikkelbaarheid, agressie, wenen), verwardheid, neurologische uitvalsverschijnselen. Verminderd bewustzijn, bewustzijnsverlies, convulsies
Wat te doen bij hypoglycemie ?Glycemie < 60 mg/dl
Snelle suikers:• 1 dextro / 10 kg lichaamsgewicht• 30 ml cola / 10 kg lichaamsgewicht
Controle dex na 10 minuten
< 60 mg/dl:Herhaal snelle
suiker
> 60 mg/dl:Trage suiker
(1 koolhydraatportie) als volgende maaltijd > 30’
Insuline dosis bij maaltijd verlagen met 0.5 – 1IE
Onmiddellijk eten
Ernstige hypoglycemie
Bewustzijnsverlies
< 12 jaar: 0.5 mg IM (1/2 ampoulle)> 12 jaar: 1 mg IM (1 ampoulle)
Toedienen medicatie in de school bij kinderen met diabetes mellitus type 1.
Wettelijke bepalingen: Wet op uitoefening
gezondheidszorgberoepen. Hulp aan personen in nood.
Wet op uitoefening gezondheidszorg beroepen Toedienen medicatie (subcutaan,
intramusculair) handeling wettelijk voorbehouden aan arts en verpleegkundige
B2-verpleegkundige handeling Niet door zorgkundige, opvoeders,
familieleden, … Wel door patiënt zelf
Wet op uitoefening gezondheidszorg beroepen Wet verbied verpleegkundige
handelingen door niet – bevoegden te vergemakkelijken oa door het hun aan te leren
Het is aan beroepsbeoefenaars en directies verboden uitvoering door niet – bevoegden toe te laten of hiertoe opdracht te geven
Hulp aan personen in nood Wettelijke norm mag overtreden worden als
hierdoor direct en onmiddellijk mensenleven gered kan worden (dus bij acuut levensgevaar)
Voor plotse acute niet-voorzienbare situaties ‘Hulpverlener’ moet doen wat hij/zij kent en kan Op school:kennis van EHBO: inschatten van
toestand van het kind, vrijwaren vitale functies, hulp (ambulance) halen/bellen
Bij (ernstige) hypoglycemie: wel suiker geven, bij bewustzijnsverlies,geen glucagon injectie geven
Glucagon IM
Indicatie: Ernstige hypoglycemie met verminderd bewustzijn weinig frequent
Echter: ‘externe’ hulp snel ter plaatse (ambulance) Alternatieve behandeling: honing?
Verwachtingen ouders…. Vaak niet uitgelegd
Insuline SC
Bij elke maaltijd/collatie nodig, dus elke schooldag
Geen alternatieve behandeling ‘thuis’ verpleegkundige Verwachtingen ouders
Vraag 2:
Overleg met school bij kind met diabetes mellitus type 1.
Interventie van het diabetes team op school. Verschaffen van informatie omtrent de ziekte en de
behandeling bij voorkeur zo snel mogelijk na diagnose later opnieuw zo nodig (bv. Schoolverandering,
meerdaagse uitstappen,…) onderwijzend, administratief, toezicht en
keukenpersoneel In de klas aangepast aan leeftijd en schoolsituatie In samenwerking met kind, ouders en schoolarts diagnose, behandeling, aanpassen van behandeling in
bepaalde situaties, acute complicaties
Interventie van het diabetes team op school. Uitwerken en controleren van preventieve
maatregelen igv van hypoglycemie
Aanwezigheid en beschikbaarheid van drank/voedsel voor opsuikeren
wat gebruiken om op te suikeren, waar ligt het, hoeveel geven we, wie beslist hierover
Beschikbaarheid en geldigheid van Glucagen hypokit Opvang bij ernstige hyperglycemie
Ketonen strips: wanneer gebruiken, waar liggen ze, wat als er ketonen zijn
Wie neemt de verantwoordelijkheid Beschikbaarheid van contactnummers igv medische
problemen
Interventie van het diabetes team op school. Bevorderen van de communicatie tussen ouders en
onderwijzend personeel Vermijden van overbescherming door ouders Vermijden van specifieke eisen van ouders Vermijden van de afwijzing van verantwoordelijkheden
van onderwijzend personeel Vermijden van overcontrole door onderwijzend
personeel Zowel clb-team als diabetes-team kunnen bemiddelen
bij conflicten
Verwachtingen ten aanzien van de school. Geven van specifieke toelatingen tijdens lesuren
en sporturen (prikken, spuiten, eten) Toezicht tijdens speeltijden, maaltijden en
sportlessen, zowel op algemene toestand op glycemie controle’s extra snacks insuline injecties
Uitwerken van maatregelen bij bepaalde gelegenheden oa. Verjaardagfeestjes, kooklessen…
Toediening / beschikbaar stellen van “Glycogen hypokit” bij ernstige hypoglycemie.
Verwachtingen ten aanzien van de school. Voorzorgsmaatregelen bij extra- muros
activiteiten Meenemen van diabetes materiaal Meenemen van bijkomende maaltijd en/of
snacks Voorzien van tijd en plaats voor zelfcontrole /
insuline injecties / nemen van maaltijden en snacks.
Extra controle op algemeen welbevinden van het kind
Meenemen van telefoonnummers van ouders/diabetes-team
Vraag 3:
Insulinepomp
Behandeling van diabetes type 1
Insuline toedienen 3 methoden:
Met spuit en naald Met een insulinepen Met een
insulinepomp
Wat is een insulinepomp?
Een klein apparaatje dat bestaat uit:
Een computer, beeldscherm en bedieningstoetsen
Een batterij, motor en aandrijfas
Insulinereservoir, verbonden met lichaam door infusieset
De infusieset geeft insuline af aan het onderhuidse weefsel
Wat doet een insulinepomp?
Continue Subcutane Insuline Infusie:1. Basale toediening: continue afgifte
gedurende 24 uur van snelwerkende insuline ( E/uur )
2. Bolus toediening: insuline dosis gegeven door gebruiker voor koolhydraten van de maaltijd of voor een hoge bloedsuiker
Insulineafgifte met insulinepomp
Voordelen van pomptherapie Alleen gebruik van snelwerkende insuline: minder
schommelingen door betere opname Infusieset slechts om de 3 tot 4 dagen vervangen, geen
4 inspuitingen/ dag Betere regulatie met minder hypo’s Periodes van stress, ziekte, onregelmatige werkuren zijn
beter op te vangen Flexibiliteit: eten waneer, wat en hoe vaak u wilt en
niet omdat u moet eten! Uitslapen is mogelijk, de pomp voorziet u 24u van
insuline! Meer vrijheid en flexibiliteit, wat bijdraagt tot een betere
kwaliteit van leven Gebruikers leven hun eigen leven, de pomp regelt hun
diabetes
Waarom is een intensieve behandeling nodig? Beperken van acute problemen van
diabetes, zoals hypo’s en Hypers Risico op langetermijncomplicaties
verminderen Beter voelen en beter functioneren
Regelt de pomp je bloedsuiker automatisch?Neen! Je moet blijven: Bloedsuiker
meten 4X/dag Koolhydraten
tellen Bolussen geven Denken Pomp
programmeren
Insteekplaatsen infusieset?
Onderhuids vetweefsel:
Buik Billen dijen
Men mag ontkoppelen 1 uur per dag Voor zwemmen Voor contactsporten Voor douche of bad
Wat voorzien op de school? Actieplan voor dagelijkse verzorging:
- Schema voor bloedsuikertesting- Maaltijden en snacks voorzien met labels met aantal grammen koolhydraten- Uitleg gebruik pomp: bolussen geven
Actieplan voor lage en hoge bloedsuikers Plan voor communicatie met ouders en
diabetesteam Reserve materiaal voor diabetesregeling
Actieplan bij hypo (< 70mg/dl )
Onmiddellijk 1 zakje Hypofit per 1O kg lichaamsgewicht
10 tot 15 minuten wachten, herbeginnen wanneer de bloedsuiker beneden 70 blijft.
Wanneer bloedsuiker boven 70, langwerkende koolhydraten nemen, als volgende maaltijd of snack later dan 1 uur
Actieplan bij hyperglycemie ( > 250 mg/dl) Correctiebolus geven met de pomp Controle na 1uur Bloedsuiker gezakt: oké Bloedsuiker gestegen: ketonen testen
in het bloed en steeds bijspuiten met penna tel ouders of medisch team!
Indien 4 uur zonder insulineafgifte: risico voor ketoacidose!
Sport: risico op ….
Hypo: - voorgaande maaltijdbolus verlagen- extra koolhydraten geven voor sport en na sport
Pomp beschadigen:- ontkoppelen voor 1 uur
Kleefpleister gelost:- Steeds controle na sport
Kleefpleister los en naald uit lichaam!
Risico op ketoacidose Meet bloedsuiker en ketonen Bel de ouders of medisch team Bijspuiten met de pen
Alarmen
Dringende alarmen: ouders bellen!- Verstopping- Batterij leeg- Reservoir met insuline leeg
Aandachtsalarm:- Batterij of reservoir bijna leeg
Alarm wissen
Bekijk de alarmtekst om de alarmsituatie te verhelpen
Wis het alarm door op de knoppen ESC en ACT te drukken
Volg de instructies op die bij het alarm waren verschenen
Vraag 4:
Adolescenten met diabetes en alcohol: gevaren, advies
Diabetes en alcohol
Alcohol blokkeert de mogelijkheid van de lever nieuwe glucose te maken Risico op hypoglycemie
Daling cortison en groeihormoon oiv alcohol Risico op hypoglycemie
Verstoorde productie vetzuren thv lever Risico op hypoglycemie
En dit gedurende ganse periode dat lever nodig om heeft om alcohol af te breken ! Risico op laattijdige hypoglycemie
Alcohol bevat veel calorieën, cave gewichtstoename.
Diabetes en alcohol - dronkenschap Verminderd helder denken Verhoogd risico op niet herkennen van
hypoglycemie-symptomen Verhoogd risico op niet herkennen van
symptomen van hyperglycemie, insuline tekort of ketose
Derden herkennen symptomen van hypoglycemie niet, verwarren met dronkenschap/intoxicatie
Diabetes en alcohol Geen volledige ban van alcohol, maar eerder praktisch
aangepast advies Licht (deel van) gezelschap in dat je diabetes hebt Diabetes ID Met mate drinken, vermijd dronkenschap Eet altijd langwerkende koolhydraten bij het drinken van
alcohol Goede hydratatie Bloedsuiker meten voor slapengaan Eet nog extra langwerkende koolhydraten voor
slapengaan (chips)
Diabetes en alcohol
Verlaag dosis bedtijd-insuline (10%?) Licht derden (ouders) in over je toestand Op tijd opstaan Goed koolhydratenrijk ontbijt Gevaar van binge-drinking, risico op braken –
aspiratie - ketoacidose Cave: glucagon werkt minder goed na gebruik
van alcohol
top related