dİabetİk acİllere yaklaŞim

DİABETİK ACİLLERE YAKLAŞIM

AMAÇLAR

• Diabetes mellitus hastalığı,çeşitleri,belirti ve bulgularını tanımlamak

• Hastane öncesi tedavi protokolleri ve uygulama hakkında bilgi vermek

Karbonhidrat Metabolizması

• Yenilerek ve içilerek dışarıdan alınan besin maddeleri ile karbonhidrat, protein ve yağlar vücutta dönüşüme uğrayarak hücreler için enerji haline dönüştürülürler.

• Hücreler tarafından kullanılan temel enerji kaynağı basit şeker olarak adlandırılan glukozdur.

Karbonhidrat Metabolizması

• Hücreler büyümek ve fonksiyonlarını yürütmek için gerekli enerjiyi glukozu kullanarak üretirler.

• Hücrelerin enerji kaynağı olan kandaki glukozun hücrelere geçebilmesini ve hücrelerin bunu yakarak fonksiyonlarını ve ürünlerini yapabilmesini İnsülin hormunu sağlamaktadır.

Besinler→ Glukoz → Enerji → İnsülin

Karbonhidrat Metabolizması

• İnsülin kan dolaşımı boyunca glukoza eşlik eder ve hücrelerin içine glukozun girmesini sağlar.

• Eğer vücutta insülin yoksa veya yeterli insülin üretilmez ise; hücreler kanda dolaşmakta olan glukozu alamadığından fonksiyonlarını yerine getirmede ve yaşamlarını sürdürmede yetersiz kalırlar.

Karbonhidrat Metabolizması

• Bununla birlikte kanda dolaşan ve kullanılamayan glukoz kanda yüksek seviyelere ulaşır.

• Diabetlilerde insülinle ilgili problem yüzünden glukoz hücrelere giremediğinden kullanılamayan glukoz kanda birikerek “hiperglisemi” olarak adlandırılan tablo gelişir.

Karbonhidrat Metabolizması

• Diabet insülin yapımı veya salınımından kaynaklanan bir hastalıktır.

• Hastalıkta sorun vücudun hiç insülin üretmemesi, yeterli düzeyde insülin üretememesi veya insülini tam anlamıyla kullanamamasından kaynaklanmaktadır.

• Belirgin morbidite ve mortaliteye yol açar.

• Hastaların yaşam kalitelerini düşürür.

DİABETES MELLİTUS

DİABETES MELLİTUS

• Temel olarak Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki tür diabet tanımlanmaktadır.

Tip I Diyabet

• Çocuklarda ve gençlerde görülür.

• Tip 1 diabetlilerin vücutlarında insülin salgılayan pankreas bezinin (beta) hücrelerinde bozukluk vardır bu yüzden vücutta yeterli insülin yoktur,

• Tip 1 diabetin genetik yatkınlığı olan kişilerde çevresel bir faktörün etkisiyle başladığını göstermektedir.

Tip I Diyabet

• Vücut insülin üreten kendi adacık hücrelerini düşman olarak görmekte ve onları yok etmeye uğraşmaktadır (otoimmün hastalık-Bağışıklık sistemi bozukluğu hastalığıdır).

• Diabetin kesin ve kalıcı tedavisi için çalışmalar (Adacık hücre nakli, immün sistemi süprese eden ilaçlar) sürdürülmektedir.

Tip I Diyabet

• Ani kilo kaybı, • Anormal ağız kuruluğu ve su içme, • Sık idrara çıkma, • Halsizlik ve aşırı yorgunluk, • Sürekli açlık hissi, • Görme keskinliğinde azalma, bulanık görme, • Tekrarlayan enfeksiyonlar, • Çocuklarda gece yatağını ıslatma, • Uykuya meyil,

Belirtileri :

Tip I Diyabet

• Tip 1 diabet tedavisi esas olarak vücut tarafından üretilemeyen insülin hormonunun yeterli miktarda ve uygun zamanda yerine konmasına dayanmaktadır.

• Beslenme planlanması, egzersiz ve kendi kendine bakım tedavinin diğer yönlerini oluşturur.

Tip II Diyabet

• İleri yaşlarda ve şişmanlarda daha sık görülür.

• Bunlarda insülin yetersizliğinden daha çok, insülinin hücreler üzerinde gerekli etkiyi gösterememesi söz konusudur yani insülinin varlığına rağmen hücrelerde insüline direnç vardır.

• En sık görülen diabet formudur. Tüm diabetiklerin % 90'ını oluşturur.

Tip II Diyabet

• Diyet, programlanmış egzersizler, oral antidiyabetik ilaçlarla kan şekeri kontrol altına alınmaya çalışılır.

• Tip 2 diyabetin başlangıcı yavaştır. İnsanların % 30-40'ında hiç belirtisi bulunmaz.

• Bu ara dönem 7-10 yıl olabilir. Bu dönemde diyabetin yaptığı hasarlar başlamış, hatta ilerlemiş olabilir.

• Tip 2 diyabetin belirtileri Tip 1 diabete benzer.

Tip II Diyabet

• Sedadif hayat, • Ailede diabet öyküsü, • Sık gebelik ve iri bebek doğurma, • Gebelikte diabet öyküsü, • Stres,

Risk Faktörleri :

Diabetikler Ve Genel SağlıkDurumları

• Yaşlanma nedeni ile koroner arterlerde veya beyin damarlarında aterosklerotik oluşumlar meydana gelmekte diabetlilerde damar sertliği daha yaygın ve şiddetli olmaktadır.

• Bu nedenle kalp krizi, felç gibi damarsal hastalıkların sıklığı artar. Diabetik insanlarda aynı yaştaki diabetli olmayan insanlara oranla bu tür tabloların görülme sıklığı daha da fazladır.

• Retinopati

• Nefropati

• Nöropati

MAKROANJİOPATİMİKROANJİOPATİ

Vasküler Komplikasyonlar

• Strok

• Koroner Kalp Hastalığı

• Diyabetik Ayak

HASTANE ÖNCESİ BAKIMDA DİABETİK ACİLLER

Genel anlamda diabetin hastane öncesinde neden

olabileceği iki acil tablo vardır.• Kan şekerinin aşırı yükselerek “Diabetik

Ketoasidoz Komasının” gelişmesi yada • Kan glukozunun aniden aşırı düşmesi ile

ortaya çıkan “Hipoglisemi Koması”dır

Diabetik Ketoasidoz Koması

• Daha çok, insüline bağımlı Tip I diyabet hastalarında gelişir.

• Burada en önemli faktör insülin eksikliğidir. İnsülin eksikliğinde glikoz hücre içine giremez ve enerji kaynağı olarak kullanılamaz.

• Vücuda gereken enerji alternatif kaynaklardan elde edilmeye çalışılır.Alternatif kaynak olarak protein ve yağların yakılması-kullanılması sonucu atık olarak keton cisimcikleri açığa çıkar.

Diabetik Ketoasidoz Koması • Bunun sonucunda vücudumuzda keton üretimi

artar ve ketonlar "zehir" etkisi yaparlar.

• Hastanın bilinci bozulur ve tedavi edilmezse diabetik katoasidoz koma tablosu gelişir.

• Kan şekeri düzeyi 400-700 mg/dl olur.• Keton birikimine bağlı kusma, bulantı,

yorgunluk, karın ağrısı, zor ve hızlı nefes alma, nefeste aseton kokusu, bilinç bozuklukları ve diyabet koması gibi bulgular görülür.

• Bu bulgular acil tedaviyi gerektirir.

Bulgu ve Belirtileri :

Diabetik Ketoasidoz Koması

Hipoglisemi

• Düşük kan şekeri beklenmedik bir anda karşımıza çıkabilmekte, hastanın yaşamını çok kısa süre içinde tehdit edebilmektedir.

• İnsülin yapımına bağlı oluşan hipoglisemiler daha sık görülmektedir.

• Çok fazla insulin veya şeker düşürücü ilaçlar almak,

• Yemekleri veya ara öğünleri yanlış zamanlarda yemek, kaçırmak veya bitirmemek,kusmak

• Her zamankinden daha fazla egzersiz yapmak, • Alkol alınması, • Yeni insulin şişesinin kullanılması,

Kan Şekerinin Azalmasına Yol Açan Nedenler :

Hipoglisemi

• Sinirlilik, • Titreme,• Yorgunluk, • Terleme, • Açlık hissi, • Baş ağrısı, • Bulanık görme, • Çarpıntı hissi, • Dikkat dağılması,

Bulgu ve Belirtileri :

Hipoglisemi

ÖZET• Diabetes mellitus’un tip 1 ve tip 2 olmak üzere iki

çeşidi vardır.• Tip 1 diabet daha çok çocuklarda ve gençlerde

ortaya çıkar.• Tip 2 diabet’de yetişkinler ve obezler risk

altındadır.• Tip 1 diabet’de yeterli insülin salınımı yoktur,Tip 2

diabet’te insülin salınır fakat hücreler üzerinde gerekli etkiyi gösteremez

• Hastane öncesinde görülebilecek iki acil tablo vardır, Diabetik ketoasidoz koması ve hipoglisemi koması

• Diabetik Ketoasidoz Komasında hastanın damar yolu açılarak kan şekeri ölçümü yapılmalı ve protokole uygun olarak 300 mg/dl ve üzerindeyse IV olarak SF uygulamasına başlanır.

• Hipoglisemi durumunda damar yolu açılarak kan şekeri ölçümü yapılmalı, 60 mg/dl ve altındaysa bilinç düzeyine göre hipoglisemi protokolü uygulanır.

Kaynakça

• http://www.xn--aciltp-t9a.com/diyabetik-ketoasidoz

• http://www.endokrin.com/video-izle.php?videoid=95

• http://tip.kocaeli.edu.tr/docs/cocuksagligihastaliklarianabilimdali/diyabet_ketoasidozu_beyinodemi.ppt

• www.hasanyurtseven.com