educaciÓn matemÁtica en tercer aÑo 3 · 2020. 3. 18. · educaciÓn matemÁtica en tercer aÑo...
Post on 22-Sep-2020
6 Views
Preview:
TRANSCRIPT
-
3EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
-
5EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
-
7EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
Hoy es un nuevo encuentro con el mundo de las temidas matemáticas. La vida cotidiana nos demuestra queella –para gusto o no de los seres humanos– se encuentra en todas partes, en el aire que respiramos, en la tierraque caminamos, en los océanos que nos rodean y en el enorme espacio que observamos y que vivimos a través delos científicos, además de todos los seres vivos que habitan este hermoso planeta.
Es por ello que se hace indispensable que desde pequeños no nos hablen con temor de las matemáticas, quequitemos los eufemismos y que nosotros, como docentes, aprendamos a sobreponernos a estos temores o fobiasmatemáticas que adquirimos desde pequeños por una inadecuada metodología y dominio de esta área.
Ya el país se ha dado cuenta de la importancia de ir adecuando el sistema, ha hecho mejoras sustanciales,sabemos que muchas de ellas nos han quitado parte de nuestra vida como personas, con sentimientos, cansancio,alegrías y tristezas, pero sí es cierto que hemos hecho un gran avance como docentes: empezar a preocuparnos denosotros como profesionales y que como tales necesitamos un tiempo en el trabajo para organizarnos, tiempo quecon la J.E.C.D. no existe. A pesar de lo que las autoridades crean, todavía falta mucho por arreglar, debido a queel tiempo restante que queda del día, para ser un profesional eficiente y de calidad, debemos renunciar a lafelicidad que nos brinda la familia. El escaso tiempo nos obliga a elegir entre la familia para ser felices a pesar delpoco tiempo que estemos en el hogar, o no tener esa felicidad, no tener tiempo para reunirnos con ellos y ser unexcelente profesional. He aquí que la mayoría de los hijos de profesores se siente desmotivada para el estudio ycon su conducta alterada, más aún cuando los dos padres trabajan.
Hoy es un nuevo reencuentro con ustedes mismos. Estos textos guía que escribo no son sólo para que los niñosde mi país no se sientan en desigualdad con los que pueden pagar una buena educación, sino también para miscolegas, porque sé lo que se vive en las escuelas, más ahora que estamos desprovistos frente al cambio de losjóvenes en ausencia de normas fijas por parte del Estado, normas no sólo de protección, sino también de deberesque deben cumplir con nuestra sociedad, para que ésta retribuya en forma eficiente a la educación y la valorice.
Espero que este libro, como los anteriores y posteriores, les ayude sustancialmente a tener buenos aprendizajesy así volver a sentirse seguros e importantes, no por fuera, sino dentro de vosotros mismos.
La autora
-
8 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
SUGERENCIAS
Así como en los otros textos se aconseja organizar el año como se estipula en las fechas de cada eje en lasUnidades, usted debe tratar los tres ejes al mismo tiempo y la resolución de problemas dentro de estos ejes. Debedesignar 2 horas para numeración, las primeras de su semana; luego 2 de aritmética y 2 de forma y espacio.
Usted se dará cuenta de que se ha dejado espacio dentro del semestre para que aplique las pruebas, estas horasson las dedicadas a forma y espacio, que quedan horas a lo largo de cada semestre, con ese fin.
Es muy importante que siendo parte del Consejo de Profesores, dé prioridad a sus clases y que la Direcciónorganice los consejos técnicos en horas que corresponde y no en horas de sus clases. Recuerde que si no cumplecon los aprendizajes, para la administración será usted un mal maestro. Aprenda a priorizar su trabajo y recuérdelesque usted ha sido contratado como prioridad para enseñar.
Le hago esta sugerencia, puesto que me he encontrado con demasiados profesores que temen reclamar estederecho tan simple, para no tener problemas.
Recuerde que si usted es eficiente en su labor, será indispensable para el sistema.
Espero que estos pequeños consejos le sirvan tanto al que ingresa, como al que ya se encuentra impregnado delsistema.
Luche, porque cuando decidió ser profesor, decidió ser médico del conocimiento, y si falla, le pasará lo mismoque cuando un doctor falla con un paciente: si no lo trata bien, éste se muere; usted le dará una muerte más lentay dolorosa a esa vida que confía más en usted que en sus padres en los primeros años.
-
9EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
pág.Prólogo .............................................................................................................................................................. 7Matriz Educación Matemática Anual .................................................................................................................. 11Matriz Primer Semestre ...................................................................................................................................... 16Matriz Segundo Semestre ................................................................................................................................... 22
1ª Unidad de aprendizaje: “Ubiquemos los números en una recta de números” ................................................ 28Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 29Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 31Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 32Prueba de diagnóstico ................................................................................................................................... 33
2ª Unidad de aprendizaje: “Miles y miles son los números sin fin” .................................................................... 65Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 66Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 68Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 69
3ª Unidad de aprendizaje: “¿Números y monedas o monedas y números?” ....................................................... 92Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 93Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 95Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 96
4ª Unidad de aprendizaje: “¿Qué tienen que ver las magnitudes con los números?” .......................................... 118Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 119Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 121Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 122
5ª Unidad de aprendizaje: “Calculando en mi cabeza y luego escribiendo con mis manos” .............................. 134Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 135Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 139Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 140
6ª Unidad de aprendizaje: “¿Repartamos equitativamente y en la proporción correcta?” ................................... 176Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 177Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 180Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 181
7ª Unidad de aprendizaje: “¿Mejoremos las estrategias de calcular con la mente?” ........................................... 206Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 207Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 209Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 210
8ª Unidad de aprendizaje: “Reconociendo polígonos, ángulos, longitudes y simetrías” ..................................... 219Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 220Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 223Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 224
9ª Unidad de aprendizaje: “Traslademos figuras y formas geométricas” ............................................................. 248Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 249Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 251Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 252
-
10 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
Matriz Segundo Semestre ................................................................................................................................... 267
10ª Unidad de aprendizaje: “Contemos todos los números hasta el millón” ....................................................... 273Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 274Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 276Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 277
11ª Unidad de aprendizaje: “Formemos diversas agrupaciones” ........................................................................ 301Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 302Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 303Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 304
12ª Unidad de aprendizaje: “Ordenando y comparando” .................................................................................. 315Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 316Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 318Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 319
13ª Unidad de aprendizaje: “¿Busquemos la incógnita?” ................................................................................... 337Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 338Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 341Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 342
14ª Unidad de aprendizaje: “¿Qué tiene que ver la multiplicación con la división?” ......................................... 371Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 372Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 374Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 375
15ª Unidad de aprendizaje: “A practicar, la mente hay que alimentar” .............................................................. 398Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 399Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 401Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 402
16ª Unidad de aprendizaje: “Resolver con el lápiz, vamos a ver, qué rapidez” .................................................. 410Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 411Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 413Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 414
17ª Unidad de aprendizaje: “Conozcamos más sobre los cuerpos geométricos” ................................................ 425Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 426Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 429Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 430
18ª Unidad de aprendizaje: “¿Dónde estoy, dónde voy?”................................................................................... 449Planificación clase a clase ............................................................................................................................ 450Autoevaluación de la preparación de la Unidad ........................................................................................... 451Recursos didácticos ...................................................................................................................................... 452
Anexos ............................................................................................................................................................... 459
-
11EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les
vert
ical
esN
UM
ERA
CIÓ
NA
pren
diza
jes
espe
rado
sIn
dica
dore
sA
ctiv
idad
es g
enér
icas
Inte
rpre
tar
la i
nfor
mac
ión
que
prop
orci
onan
núm
eros
de
hast
ase
is c
ifras
, pr
esen
tes
en s
ituac
ione
s de
dive
rsos
car
acte
res (
cien
tí-fic
o, p
erio
díst
ico
u ot
ros)
y u
tili-
zar
núm
eros
par
a co
mun
icar
in-
form
ació
n en
form
a or
al o
esc
rita.
Inte
rpre
tar
la i
nfor
mac
ión
que
prop
orci
onan
núm
eros
de
hast
ase
is c
ifras
, pre
sent
es e
n si
tuac
io-
nes d
e di
vers
o ca
ráct
er (c
ient
ífico
,pe
riodí
stic
o u
otro
s) y
util
izar
nú-
mer
os p
ara
com
unic
ar i
nfor
ma-
ción
en
form
a or
al o
esc
rita.
Inte
rpre
tar y
org
aniz
ar in
form
a-ci
ón n
umér
ica
en t
abla
s y
gráf
i-co
s de
bar
ra.
Reco
noce
r qu
e un
núm
ero
sepu
ede
desc
ompo
ner m
ultip
licat
i-va
men
te.
Reco
noce
n la
rec-
ta n
umér
ica
com
oun
instr
umen
to e
n el
que
se r
epre
sent
anlo
s nú
mer
os.
Inte
rpre
tan
la i
n-fo
rmac
ión
que
en-
trega
n lo
s nú
mer
osde
la fa
mili
a de
los
mile
s qu
e te
rmin
anen
tres
cer
os (m
últi-
plos
de
mil)
y l
osem
plea
n pa
ra c
o-m
unic
ar y
reg
istra
rin
form
ació
n.
Reco
noce
n qu
e el
sist
ema
de n
umer
a-ci
ón y
el
sist
ema
mon
etar
io n
acio
nal
tiene
n un
car
ácte
rde
cim
al y
em
plea
nes
te
hech
o pa
raco
ntar
a t
ravé
s de
agru
paci
ón y
par
aco
mpo
ner
y de
s-co
mpo
ner n
úmer
osen
for
ma
aditi
va y
mul
tiplic
ativ
a.
Aso
cian
un
bille
te d
e $1
.000
con
una
uni
dad
de m
il, y
un
bille
te d
e $1
0.00
0 co
nun
a de
cena
de
mil.
Aso
cian
una
uni
dad
de m
il co
n 10
mon
edas
de
$100
, y u
na d
ecen
a de
mil
con
10bi
llete
s de
$1.
000.
Dad
o un
núm
ero
de la
fam
ilia
de lo
s mile
s que
term
inan
en
tres c
eros
, lo
repr
esen
-ta
n em
plea
ndo
los
bille
tes
y ag
rupa
cion
es d
e bi
llete
s co
rres
pond
ient
es.
Dad
a un
a ca
ntid
ad d
e di
nero
que
cor
resp
onde
a a
grup
acio
nes d
e bi
llete
s de
$1.0
00y
$10.
000,
esc
riben
el n
úmer
o qu
e re
pres
enta
dic
ha c
antid
ad.
Iden
tific
an u
n nú
mer
o de
la fa
mili
a de
los
mile
s cu
yos
últim
os tr
es n
úmer
os s
once
ros a
par
tir d
e un
a su
ma
de n
úmer
os d
ados
y e
xpre
san
un n
úmer
o co
mo
la su
ma
de o
tros
núm
eros
.
Iden
tific
an e
l núm
ero
que
se fo
rma
a pa
rtir d
e la
sum
a de
pro
duct
os d
e un
núm
ero
de u
na, d
os o
tres
cifr
as p
or u
na p
oten
cia
de 1
0 (e
jem
plo:
25
x 1.
000
es ig
ual a
25.0
00).
Aso
cian
la re
cta
num
éric
a co
n es
cala
s pr
esen
tes
en in
stru
men
tos
de m
edic
ión.
Leen
núm
eros
repr
esen
tado
s en
dife
rent
es tr
amos
de
una
rect
a nu
mér
ica
o en
ins-
trum
ento
s gr
adua
dos.
Iden
tific
an c
uánd
o un
a re
cta
num
éric
a es
tá b
ien
conf
ecci
onad
a to
man
do e
n co
n-si
dera
ción
la d
ista
ncia
ent
re la
s mar
cas y
la re
laci
ón e
ntre
los n
úmer
os re
pres
enta
-do
s y
la e
scal
a el
egid
a.
Leen
y u
bica
n nú
mer
os d
el 0
al 9
99 e
n un
a re
c-ta
num
éric
a.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jueg
o lo
que
sab
en s
obre
núm
eros
de
la fa
mili
ade
los
mile
s qu
e so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
daca
so d
escr
iben
los
pro
blem
as q
ue h
an r
esue
ltode
stac
ando
cuá
l fu
e el
pro
blem
a, q
ué d
atos
les
fuer
on p
ropo
rcio
nado
s y q
ué re
laci
ón e
stab
leci
e-ro
n en
tre e
llos
para
enc
ontra
r la
solu
ción
al p
ro-
blem
a.
Dic
en tr
amos
de
la s
ecue
ncia
en
form
a as
cend
ente
y d
esce
nden
te d
e m
il en
mil,
de d
iez
mil
en d
iez
mil
y de
cie
n m
il en
cie
n m
il, p
artie
ndo
de c
ualq
uier
a de
los
múl
tiplo
s in
volu
crad
os.
Form
an, l
een
y es
crib
en n
úmer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s mile
s que
term
inan
en
tres c
eros
y d
eter
mi-
nan
dife
renc
ias y
sem
ejan
zas c
on lo
s núm
eros
de
una,
dos
y tr
es c
ifras
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jueg
o lo
que
sab
en s
obre
núm
eros
de
la fa
mili
ade
los
mile
s qu
e so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
daca
so d
escr
iben
los
pro
blem
as q
ue h
an r
esue
ltode
stac
ando
cuá
l fu
e el
pro
blem
a, q
ué d
atos
les
fuer
on p
ropo
rcio
nado
s y q
ué re
laci
ón e
stab
leci
e-ro
n en
tre e
llos
para
enc
ontra
r la
solu
ción
al p
ro-
blem
a.
Leen
y e
scrib
en n
úmer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s m
iles
que
term
inan
en
tres
cero
s (o
son
múl
tiplo
s de
mil)
.
Seña
lan
dife
renc
ias
y se
mej
anza
s en
los
nom
bres
y e
scrit
uras
, ent
re lo
s nu
evos
núm
eros
y lo
s nú
mer
os d
e un
a, d
os y
tres
cifr
as.
Des
crib
en e
l con
teni
do d
e la
info
rmac
ión
en la
que
se
utili
zan
los
nuev
os n
úme-
ros
estu
diad
os.
Entre
gan
info
rmac
ión
empl
eand
o lo
s nu
evos
núm
eros
est
udia
dos.
Real
izan
act
ivid
ades
con
din
ero
sim
ulad
o pa
rare
pres
enta
r “un
idad
es d
e m
il“, “
dece
nas
de m
il”y
cont
ar c
antid
ades
que
se
expr
esan
con
núm
e-ro
s de
la fa
mili
a de
los m
iles q
ue te
rmin
an e
n tre
sce
ros.
Rec
opila
n in
form
ació
n as
ocia
da a
dic
hos
núm
eros
y se
form
an u
na id
ea d
e la
can
tidad
que
ello
s re
pres
enta
n.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jueg
o lo
que
sab
en s
obre
núm
eros
de
la fa
mili
ade
los
mile
s qu
e so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
daca
so d
escr
iben
los
pro
blem
as q
ue h
an r
esue
ltode
stac
ando
cuá
l fue
el p
robl
ema,
qué
dat
os le
sfu
eron
pro
porc
iona
dos y
qué
rela
ción
est
able
cie-
ron
entre
ello
s pa
ra e
ncon
trar l
a so
luci
ón a
l pro
-bl
ema.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM11
-
12 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les
vert
ical
esN
UM
ERA
CIÓ
NA
pren
diza
jes
espe
rado
sIn
dica
dore
sA
ctiv
idad
es g
enér
icas
Ampl
iar l
a co
mpr
ensió
n de
l sis-
tem
a de
num
erac
ión
deci
mal
:ex
tend
iend
o la
s re
glas
de
info
r-m
ació
n de
los
núm
eros
de
una,
dos y
tres
cifr
as a
los n
úmer
os d
ecu
atro
, cin
co y
seis
cifra
s; de
ter-
min
ando
el v
alor
que
tien
e ca
dadí
gito
, de
acue
rdo
a su
pos
ició
nen
un
núm
ero
de h
asta
sei
s ci
-fra
s; re
cono
cien
do q
ue la
lógi
cade
l sist
ema
perm
ite, c
on só
lo 1
0sím
bolo
s, es
crib
ir nú
mer
os c
ada
vez
may
ores
; rel
acio
nand
o el
sis-
tem
a de
num
erac
ión
deci
mal
con
el s
istem
a m
onet
ario
nac
io-
nal y
con
sist
ema
de m
edid
a de
cará
cter
dec
imal
.
Com
pren
der e
l sen
tido
de la
can
-tid
ad (o
rden
de
mag
nitu
d) e
xpre
-sa
da p
or n
úmer
os d
e ha
sta
seis
cifra
s, a
trav
és d
e la
real
izac
ión
de e
stim
acio
nes,
red
onde
os y
com
para
cion
es d
e ca
ntid
ades
ym
edid
as.
Am
plia
r la
com
pren
sión
del
sis
-te
ma
de n
umer
ació
n de
cim
al:
exte
ndie
ndo
las
regl
as d
e in
for-
mac
ión
de lo
s nú
mer
os d
e un
a,do
s y
tres
cifra
s a
los
núm
eros
de c
uatro
, cin
co y
sei
s ci
fras.
Com
pren
der e
l sen
tido
de la
can
-tid
ad (o
rden
de
mag
nitu
d) e
xpre
-sa
da p
or n
úmer
os d
e ha
sta
seis
cifra
s, a
trav
és d
e la
real
izac
ión
de e
stim
acio
nes,
red
onde
os y
com
para
cion
es d
e ca
ntid
ades
ym
edid
as.
Reco
noce
r qu
e un
núm
ero
sepu
ede
desc
ompo
ner
mul
tipli-
cativ
amen
te.
Tom
an c
onci
enci
ade
can
tidad
es y
med
idas
que
se
pued
en e
xpre
sar a
travé
s de
núm
eros
de la
fam
ilia
de lo
sm
i les
qu
e so
nm
últip
los
de m
il.
Ídem
Ord
enan
núm
eros
de la
fam
ilia
de lo
sm
iles q
ue so
n m
últi-
plos
de
mil
y ef
ec-
túan
com
para
cion
esde
can
tidad
es y
me-
dida
s.
Iden
tific
an e
l núm
ero
que
se fo
rma
a pa
rtir d
e la
sum
a de
pro
duct
os d
e un
díg
itopo
r una
pot
enci
a de
10
(eje
mpl
o: 2
x 1
0.00
0 +
5 x
1.00
0 es
igua
l a 2
5.00
0).
Dad
o un
núm
ero
múl
tiplo
de
10, l
o es
crib
en c
omo
el p
rodu
cto
de u
n nú
mer
ode
una
, dos
o tr
es c
ifras
por
una
pot
enci
a de
10
(eje
mpl
o: 2
5.00
0 co
mo
25 x
1.00
0).
Dad
o un
núm
ero
múl
tiplo
de
10, l
o es
crib
en c
omo
la su
ma
de p
rodu
ctos
de
undí
gito
por
una
pot
enci
a de
10
(eje
mpl
o: 2
5.00
0 co
mo
2 x
10.0
00 +
5 x
1.0
00).
Dad
o un
con
junt
o de
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los m
iles q
ue so
n m
últip
los d
e m
ily
que
tiene
n la
mis
ma
cant
idad
de
cifra
s, lo
s or
dena
n de
men
or a
may
or y
vic
e-ve
rsa.
Iden
tific
an c
antid
ades
y m
edid
as (l
a di
stan
cia
de la
Tie
rra
a la
Lun
a, la
altu
ra d
eun
vol
cán,
la c
antid
ad d
e ag
ua d
e un
a pi
scin
a, e
tc.)
que
pued
en s
er e
xpre
sada
s,ap
roxi
mad
amen
te, c
on n
úmer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s m
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil,
que
tien
en c
uatro
, cin
co o
sei
s ci
fras.
Ídem
Com
para
n m
edid
as (d
e lo
ngitu
d y
peso
) exp
resa
das c
on n
úmer
os d
e la
fam
ilia
delo
s m
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil
y qu
e co
rres
pond
en a
kiló
met
ros,
met
ros,
cent
ímet
ros
y a
tone
lada
s, k
ilogr
amos
y g
ram
os.
Dan
eje
mpl
os d
e ca
ntid
ades
y m
edid
as e
n la
s qu
e se
em
plea
n nú
mer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s m
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil,
que
tien
en c
uatro
, cin
co o
sei
sci
fras.
Ord
enan
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los m
iles q
ue te
r-m
inan
en
tres c
eros
y c
ompa
ran
cant
idad
es y
med
i-da
s ex
pres
adas
con
los
núm
eros
has
ta a
hora
con
o-ci
dos,
utili
zand
o lo
s sím
bolo
s cor
resp
ondi
ente
s.
Abor
dan
prob
lem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jue-
go lo
que
sab
en s
obre
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil.
En
cada
cas
o de
scri-
ben
los p
robl
emas
que
han
resu
elto
des
taca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dat
os le
s fu
eron
pro
porc
iona
-do
s y q
ué re
laci
ón e
stabl
ecie
ron
entre
ello
s par
a en
-co
ntra
r la
solu
ción
al p
robl
ema.
Com
para
n ca
ntid
ades
exp
resa
das c
on n
úmer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil.
Dad
os d
os n
úmer
os c
uale
squi
era
de la
fam
ilia
de lo
s mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil,
det
erm
inan
cuá
l es
el m
ayor
o c
uál e
s el
men
or.
Com
pone
n y
desc
ompo
nen
en f
orm
a ad
itiva
ym
ultip
licat
iva
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
squ
e so
n m
últip
los d
e m
il. R
econ
ocen
que
el v
alor
de e
stos
núm
eros
tam
bién
dep
ende
de
la p
osic
ión
de s
us c
ifras
.
Abor
dan
prob
lem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jue-
go lo
que
sabe
n so
bre
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil.
En
cada
cas
o de
scri-
ben
los p
robl
emas
que
han
resu
elto
des
taca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dat
os le
s fu
eron
pro
por c
iona
-do
s y q
ué re
laci
ón e
stabl
ecie
ron
entre
ello
s par
a en
-co
ntra
r la
solu
ción
al p
robl
ema.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM12
-
13EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les
vert
ical
esA
RITM
ÉTIC
AA
pren
diza
jes
espe
rado
sIn
dica
dore
sA
ctiv
idad
es g
enér
icas
Prac
tican
el c
álcu
lo m
enta
l y e
scrit
o en
las
sum
asy
resta
s e
n el
nue
vo á
mbi
to n
umér
ico,
am
plia
ndo
las
estra
tegi
as c
onoc
idas
en
el c
aso
del
cálc
ulo
men
tal
y de
l cá
lcul
o es
crito
de
la s
ustra
cció
n y
empl
eand
o té
cnic
as re
sum
idas
(un
algo
ritm
o cu
al-
quie
ra),
en e
l cas
o de
l cál
culo
esc
rito
de la
adi
ción
.
Abo
rdan
situ
acio
nes
de ti
po a
ditiv
o m
ás c
ompl
e-ja
s qu
e im
plic
an c
ombi
naci
ones
de
adic
ión
y/o
sustr
acci
ones
en
el á
mbi
to n
umér
ico
cono
cido
has
-ta
aho
ra, e
mpl
eand
o el
cál
culo
men
tal,
escr
ito y
estim
ando
resu
ltado
s a p
artir
de
redo
ndeo
s de
los
valo
res
invo
lucr
ados
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
uede
n re
solv
er a
trav
ésde
lo q
ue sa
ben
sobr
e la
adi
ción
, sus
tracc
ión,
mul
-tip
licac
ión
y di
visi
ón. E
n ca
da c
aso
dest
acan
cuá
lfu
e el
pro
blem
a re
suel
to, c
ómo
y po
r qué
rela
cio-
naro
n lo
s da
tos
de la
form
a co
mo
lo h
icie
ron
y a
qué
solu
ción
lleg
aron
.
Apl
icar
las
oper
acio
nes
de a
di-
ción
y s
ustra
cció
n a
situ
acio
nes
más
com
plej
as q
ue e
n el
niv
elan
terio
r y e
xten
der l
os p
roce
di-
mie
ntos
de
cálc
ulos
a n
úmer
osde
más
de
tres c
ifras
, con
solid
an-
do e
stra
tegi
as d
e cá
lcul
o m
enta
ly
desa
rrol
land
o pr
oced
imie
ntos
resu
mid
os d
e cá
lcul
o es
crito
.
Iden
tific
ar la
mul
tiplic
ació
n y
ladi
visi
ón c
omo
oper
acio
nes
que
pued
en s
er e
mpl
eada
s pa
ra r
e-pr
esen
tar u
na a
mpl
ia g
ama
de si
-tu
acio
nes
y qu
e pe
rmite
n de
ter-
min
ar in
form
ació
n di
spon
ible
.
Det
erm
inan
info
r-m
ació
n no
con
o-ci
da a
par
tir d
e in
-fo
rmac
ión
disp
o-ni
ble
empl
eand
oop
erac
ione
s de
adic
ión,
sus
trac
-ci
ón y
com
bina
-ci
ones
de
ella
s.
Escr
iben
adi
cion
es o
sus
tracc
ione
s o
com
bina
cion
es d
e es
tas
oper
acio
nes
que
repr
esen
tan
las r
elac
ione
s ent
re lo
s dat
os y
la in
cógn
ita e
n un
pro
blem
a da
do, l
asut
iliza
n pa
ra e
ncon
trar e
l res
ulta
do y
ana
lizan
su
perti
nenc
ia.
En r
elac
ión
con
el c
álcu
lo m
enta
l: U
tiliz
an e
stra
tegi
as q
ue c
orre
spon
den
a un
aex
tens
ión
de la
s co
mbi
naci
ones
adi
tivas
bás
icas
a lo
s m
últip
los
de 1
.000
.
En r
elac
ión
con
el c
álcu
lo e
scri
to: D
eter
min
an s
umas
de
núm
eros
em
plea
ndo
una
vers
ión
de lo
s al
gorit
mos
con
venc
iona
les.
Det
erm
inan
rest
as p
or d
esco
mpo
sici
ón a
ditiv
a de
l seg
undo
térm
ino
o po
r sum
aspa
rcia
les a
l sus
traen
do; d
eter
min
an c
ombi
naci
ones
de
sum
as y
rest
as e
fect
uand
olo
s cá
lcul
os d
e iz
quie
rda
a de
rech
a.
En r
elac
ión
con
la e
stim
ació
n de
res
ulta
dos:
Estim
an re
sulta
dos
a pa
rtir d
el re
-do
ndeo
de
los
térm
inos
invo
lucr
ados
(Ej.:
125
+ 2
89 c
omo
100
+ 30
0).
En re
laci
ón c
on e
l uso
de
la c
alcu
lado
ra: E
scrib
en lo
s núm
eros
y lo
s sig
nos c
orre
spon
-di
ente
s en
form
a ad
ecua
da c
onsid
eran
do e
l tip
o de
cal
cula
dora
de
que
disp
onen
.
Leen
el r
esul
tado
de
la o
las
oper
acio
nes
efec
tuad
as.
Aso
cian
la o
pera
-ci
ón d
e m
ultip
li-ca
ción
a u
na re
la-
ción
de
prop
orci
o-na
lidad
, y la
ope
-ra
ción
de
divi
sión
a un
repa
rto e
qui-
tativ
o, e
n sit
uaci
o-ne
s si
mpl
es q
uepe
rmite
n de
term
i-na
r in
form
ació
nno
con
ocid
a a
par-
tir d
e in
form
ació
ndi
spon
ible
.
Valid
an e
l res
ulta
do o
bten
ido
efec
tuan
do u
n re
dond
eo d
e lo
s sum
ando
s y c
alcu
-la
ndo
el re
sulta
do e
n fo
rma
men
tal.
Util
izan
est
e in
stru
men
to a
plic
ando
crit
erio
s re
laci
onad
os c
on l
a ca
ntid
ad d
ecá
lcul
os a
real
izar
, tam
año
de lo
s nú
mer
os y
com
plej
idad
de
los
cálc
ulos
.
Escr
iben
una
mul
tiplic
ació
n o
divi
sión
que
rep
rese
nte
las
rela
cion
es e
ntre
los
dato
s y
la in
cógn
ita e
n un
pro
blem
a da
do; r
elat
an la
s ac
cion
es r
ealiz
adas
y e
lsi
gnifi
cado
de
los
térm
inos
invo
lucr
ados
en
cada
una
de
ella
s.
Encu
entra
n el
res
ulta
do d
e la
mul
tiplic
ació
n en
que
uno
de
los
fact
ores
es
undí
gito
, efe
ctua
ndo
las
sum
as re
itera
das
que
corr
espo
nden
.
Encu
entra
n el
resu
ltado
de
la d
ivis
ión
en q
ue e
l div
isor
es
un d
ígito
y e
l res
to e
sce
ro o
dis
tinto
de
cero
, man
ipul
ando
obj
etos
o h
acie
ndo
repr
esen
taci
ones
grá
fi-ca
s de
repa
rtos
que
repr
oduc
en e
l con
teni
do d
e la
situ
ació
n pl
ante
ada.
Det
erm
inan
can
tidad
es d
esco
noci
das
a pa
rtir
desi
tuac
ione
s en
que
se
cono
ce la
cor
resp
onde
ncia
entre
cad
a el
emen
to d
e un
con
junt
o co
n un
a ca
n-tid
ad d
eter
min
ada
de e
lem
ento
s de
otro
con
junt
o.Re
laci
onan
tale
s si
tuac
ione
s co
n un
a m
ultip
lica-
ción
que
cal
cula
n a
travé
s de
sum
as re
itera
das.
Det
erm
inan
can
tidad
es d
esco
noci
das
a pa
rtir
desi
tuac
ione
s que
impl
ican
un
repa
rto e
quita
tivo
deto
dos l
os e
lem
ento
s de
un c
onju
nto
dado
, aso
cian
-do
dic
ha s
ituac
ión
a la
ope
raci
ón a
ritm
étic
a de
divi
sión
, qu
e ca
lcul
an e
mpl
eand
o m
ater
ial
con-
cret
o o
repr
esen
taci
ones
grá
ficas
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
uede
n re
solv
er a
trav
ésde
lo q
ue sa
ben
sobr
e la
adi
ción
, sus
tracc
ión,
mul
-tip
licac
ión
y di
visi
ón. E
n ca
da c
aso
dest
acan
cuá
lfu
e el
pro
blem
a re
suel
to, c
ómo
y po
r qué
rela
cio-
naro
n lo
s da
tos
de la
form
a co
mo
lo h
icie
ron
y a
qué
solu
ción
lleg
aron
.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM13
-
14 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les v
ertic
ales
ARI
TMÉT
ICA
Apr
endi
zaje
ses
pera
dos
Indi
cado
res
Act
ivid
ades
gen
éric
as
Real
izar
cál
culo
s m
enta
les
depr
oduc
tos
y cu
ocie
ntes
exa
c-to
s, u
tiliz
ando
un
repe
rtorio
mem
oriz
ado
de c
ombi
naci
o-ne
s mul
tiplic
ativ
as b
ásic
as y
es-
trate
gias
liga
das a
l car
ácte
r de-
cim
al d
el s
iste
ma
de n
umer
a-ci
ón, a
pro
pied
ades
de
la m
ul-
tiplic
ació
n y
de la
div
isió
n y
lare
laci
ón e
ntre
am
bas.
Man
ejan
el c
álcu
lom
enta
l de
prod
uc-
tos
de u
n nú
mer
ode
l 1 a
l 10
por 2
,5y
10,
y la
s div
isio
-ne
s re
spec
tivas
yla
s reg
las a
soci
adas
al p
rodu
cto
de u
nnú
mer
o po
r un
apo
tenc
ia d
e 10
.
Resp
onde
n pr
egun
tas q
ue im
plic
an e
voca
r el p
rodu
cto
de u
n nú
mer
o de
l 1 a
l 10
por 2
,5 y
10.
A p
artir
de
un p
rodu
cto
de u
n nú
mer
o en
tre 1
y 1
0 po
r 2,5
y 1
0, d
educ
en la
s dos
divi
sion
es a
soci
adas
a e
stos
pro
duct
os y
las
evoc
an a
nte
preg
unta
s re
laci
onad
asco
n el
las.
Util
izan
las r
egla
s rel
acio
nada
s con
el p
rodu
cto
de u
n nú
mer
o de
l ám
bito
con
o-ci
do p
or u
na p
oten
cia
de 1
0.
Real
izan
act
ivid
ades
par
a pr
actic
ar e
l cál
culo
men
-ta
l de
prod
ucto
s cor
resp
ondi
ente
s a u
n dí
gito
por
2,
5 y
10 y
por
pot
enci
as d
e 10
, en
cada
cas
o de
duce
nla
s di
visi
ones
resp
ectiv
as.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
uede
n re
solv
er a
trav
és d
elo
que
sabe
n so
bre
la a
dici
ón, s
ustra
cció
n, m
ultip
li-ca
ción
y d
ivis
ión.
En
cada
cas
o de
stac
an c
uál f
ue e
lpr
oble
ma
resu
elto
, cóm
o y
por q
ué re
laci
onar
on lo
sda
tos d
e la
form
a co
mo
lo h
icie
ron
y a
qué
solu
ción
llega
ron.
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les
vert
ical
esFO
RMA
Y ES
PAC
IOA
pren
diza
jes
espe
rado
sIn
dica
dore
sA
ctiv
idad
es g
enér
icas
Car
acte
rizar
y c
ompa
rar p
olíg
o-no
s de
tres
y c
uatro
lado
s, m
a-ne
jand
o un
len
guaj
e ge
omét
ri-co
que
inc
orpo
re l
as n
ocio
nes
intu
itiva
s de
áng
ulo
y de
lado
spa
rale
los y
per
pend
icul
ares
. Tra
-za
r po
lígon
os d
e ac
uerd
o co
nca
ract
erís
ticas
dad
as.
Perc
ibir
lo q
ue se
man
tiene
con
s-ta
nte
en fo
rmas
geo
mét
ricas
de
dos
dim
ensi
ones
som
etid
as a
trans
form
acio
nes q
ue c
onse
rvan
su f
orm
a, s
u ta
mañ
o o
amba
sca
ract
erís
ticas
.
Cara
cter
izan
triá
n-gu
los
cons
ider
an-
do l
a m
edid
a de
sus á
ngul
os, l
ongi
-tu
d de
sus
lado
s y
el n
úmer
o de
eje
sde
sim
etría
.
Des
crib
en, d
ibuj
ane
iden
tific
an s
ime-
trías
y tr
asla
cion
esde
figu
ras y
form
asge
omét
ricas
.
En fo
rmas
geo
mét
ricas
div
ersa
s id
entif
ican
áng
ulos
rec
tos,
agu
dos
y ob
tuso
s y
just
ifica
n su
det
erm
inac
ión
en fu
nció
n de
su
rela
ción
con
el á
ngul
o re
cto.
Dad
o un
con
junt
o de
triá
ngul
os d
e di
stin
tos t
amañ
os y
pos
icio
nes,
los c
lasi
fican
en: r
ectá
ngul
o, a
cutá
ngul
o y
obtu
sáng
ulo.
Dad
o un
con
junt
o de
triá
ngul
os d
e di
stin
tos t
amañ
os y
pos
icio
nes,
los c
lasi
fican
en: e
quilá
tero
, isó
scel
es y
esc
alen
o, s
egún
si t
iene
n tre
s, d
os o
nin
gún
lado
de
igua
l med
ida.
Dad
o un
con
junt
o de
triá
ngul
os d
e di
stint
os ta
mañ
os y
pos
icio
nes,
los c
lasif
ican
en:
equi
láte
ro, i
sósc
eles
y e
scal
eno,
segú
n si
tiene
n tre
s, un
o o
ning
ún e
je d
e sim
etría
.
Dib
ujan
triá
ngul
os a
par
tir d
e ca
ract
erís
ticas
dad
as, a
poyá
ndos
e en
la re
gla
para
traza
r y m
edir
los
lado
s y
en la
esc
uadr
a pa
ra e
l tra
zado
de
los
ángu
los.
Dad
a un
a fig
ura
o fo
rma
geom
étric
a, d
eter
min
an si
es s
imét
rica
e id
entif
ican
el o
los
ejes
de
sim
etría
.
Dad
a un
a fig
ura
o fo
rma
geom
étric
a y
un e
je d
e si
met
ría, d
ibuj
an la
s sim
étric
as.
Trab
ajan
do c
on m
ater
ial c
oncr
eto,
inda
gan
acer
cade
las
cara
cter
ístic
as d
e lo
s tri
ángu
los,
los
traza
n y
los c
lasi
fican
y n
omin
an d
e ac
uerd
o a
la m
edid
a de
sus
lado
s y
de s
us á
ngul
os.
Iden
tific
an,
cara
cter
izan
y d
ibuj
an f
igur
as s
imét
ri-ca
s y
dete
rmin
an e
jes
de s
imet
ría.
Efec
túan
tras
laci
ones
de
figur
as y
form
as g
eom
étric
as,
desc
riben
las
cara
cter
ístic
as d
e es
ta tr
ansf
orm
ació
nde
los
cam
bios
que
exp
erim
enta
la fi
gura
o fo
rma
trasl
adad
a.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
onen
en
jueg
o lo
s co
nte-
nido
s ge
omét
ricos
est
udia
dos,
des
taca
ndo
en c
ada
caso
cuá
l era
la in
form
ació
n qu
e se
tení
a y
la q
ue se
debí
a ob
tene
r, la
form
a en
que
se
rela
cion
aron
los
dato
s pa
ra d
ar r
espu
esta
al
prob
lem
a pr
opue
sto
ycu
áles
fuer
on lo
s re
sulta
dos
obte
nido
s.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
onen
en
jueg
o lo
s co
nte-
nido
s ge
omét
ricos
est
udia
dos,
des
taca
ndo
en c
ada
caso
cuá
l era
la in
form
ació
n qu
e se
tení
a y
la q
ue se
debí
a ob
tene
r, la
form
a en
que
se
rela
cion
aron
los
dato
s pa
ra d
ar r
espu
esta
al
prob
lem
a pr
opue
sto
ycu
áles
fuer
on lo
s re
sulta
dos
obte
nido
s.
Dad
as d
eter
min
adas
figu
ras o
form
as g
eom
étric
as si
mét
ricas
, tra
zan
el o
los e
jes
de s
imet
ría.
Iden
tific
an fi
gura
s que
han
sido
tras
lada
das d
eter
min
ando
la d
irecc
ión
y la
mag
-ni
tud
del t
rasl
ado.
Efec
túan
tras
laci
ones
de
una
figur
a da
da d
e ac
uerd
o a
cond
icio
nas
prev
iam
ente
esta
blec
idas
.
Des
crib
en q
ué c
ambi
a y
qué
se m
antie
ne e
n fig
uras
sim
étric
as y
en
trasl
acio
nes
de u
na fi
gura
dad
a.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM14
-
15EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
Obj
etiv
os fu
ndam
enta
les
vert
ical
esRE
SOLU
CIÓ
N D
E PR
OBL
EMA
SA
pren
diza
jes
espe
rado
sIn
dica
dore
sA
ctiv
idad
es g
enér
icas
Man
ejar
asp
ecto
s bá
sico
s de
lare
solu
ción
de
prob
lem
as,
tale
sco
mo:
el a
nális
is de
los d
atos
del
prob
lem
a, la
opc
ión
entre
pro
-ce
dim
ient
os p
ara
su s
oluc
ión,
yla
ant
icip
ació
n, i
nter
pret
ació
n,co
mun
icac
ión
y ev
alua
ción
de
los
resu
ltado
s ob
teni
dos.
Afia
nzar
la c
onfia
nza
en la
pro
-pi
a ca
paci
dad
de r
esol
ver
pro-
blem
as y
est
ar d
ispu
esto
s a
per-
seve
rar e
n la
bús
qued
a de
sol
u-ci
ones
.
Reso
lver
pro
blem
as re
lativ
os a
lain
form
ació
n y
uso
de lo
s nú
me-
ros e
n el
ám
bito
cor
resp
ondi
en-
te a
l ni
vel;
a lo
s co
ncep
tos
dem
ultip
licac
ión
y di
visió
n, su
s po-
sibl
es re
pres
enta
cion
es, s
us p
ro-
cedi
mie
ntos
de
cálc
ulo
y ca
m-
pos
de a
plic
ació
n; a
las
rela
cio-
nes y
uso
com
bina
do d
e la
s cua
-tro
ope
raci
ones
est
udia
das;
al
anál
isis
, tra
zado
y t
rans
form
a-ci
ón d
e fig
uras
pla
nas,
al a
rma-
do y
a l
a re
pres
enta
ción
bid
i-m
ensi
onal
de
cuer
pos
geom
é-tri
cos,
y a
l em
pleo
de
dibu
jos
ypl
anos
par
a co
mun
icar
ubi
caci
o-ne
s y
traye
ctor
ias.
Reso
lver
pro
blem
as, a
bord
able
sa
parti
r de
los c
onte
nido
s del
ni-
vel,
con
el p
ropó
sito
de
prof
un-
diza
r y a
mpl
iar e
l con
teni
do d
elen
torn
o na
tura
l, so
cial
y c
ultu
-ra
l.
En la
reso
luci
ón d
epr
oble
mas
que
po-
nen
en j
uego
los
cont
enid
os d
e la
Uni
dad,
pro
fund
i-za
n as
pect
os re
la-
cion
ados
con
la
com
pren
sión
del
prob
lem
a, id
entif
i-ca
n pr
egun
tas
por
resp
onde
r y
la r
e-la
ción
ent
re la
in-
form
ació
n di
spo-
nibl
e (d
atos
) y
lain
form
ació
n qu
ese
des
ea c
onoc
er(in
cógn
ita).
En re
laci
ón c
on u
n pr
oble
ma
plan
tead
o, d
escr
iben
el c
onte
nido
del
pro
blem
a.
Form
ulan
con
sus
pal
abra
s la
s pr
egun
tas
asoc
iada
s al
pro
blem
a.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
ven
poni
endo
en
jue-
go lo
que
sab
en s
obre
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil.
En
cada
cas
o de
scri-
ben
los p
robl
emas
que
han
resu
elto
des
taca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dat
os le
s fu
eron
pro
porc
iona
-do
s y
qué
rela
ción
est
able
cier
on e
ntre
ello
s pa
raen
cont
rar l
a so
luci
ón a
l pro
blem
a.
Real
izan
act
ivid
ades
par
a pr
actic
ar e
l cál
culo
men
-ta
l de
prod
ucto
s cor
resp
ondi
ente
s a u
n dí
gito
por
2,
5 y
10 y
por
pot
enci
as d
e 10
. En
cada
cas
o de
duce
nla
s di
visi
ones
resp
ectiv
as.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue p
onen
en
jueg
o lo
s co
nte-
nido
s ge
omét
ricos
est
udia
dos,
des
taca
ndo
en c
ada
caso
cuá
l era
la in
form
ació
n qu
e se
tení
a y
la q
ue se
debí
a ob
tene
r, la
form
a en
que
se
rela
cion
aron
los
dato
s pa
ra d
ar r
espu
esta
al
prob
lem
a pr
opue
sto
ycu
áles
fuer
on lo
s re
sulta
dos
obte
nido
s.
Dis
crim
inan
ent
re lo
s da
tos
nece
sario
s y
los
dato
s di
spon
ible
s.
Plan
tean
una
est
rate
gia
para
reso
lver
el p
robl
ema
y la
pon
en e
n pr
áctic
a.
Aso
cian
el r
esul
tado
enc
ontra
do c
on la
sol
ució
n a
la p
regu
nta
plan
tead
a y
laco
mun
ican
en
el c
onte
xto
del p
robl
ema.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM15
-
16 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
Apr
endi
zaje
s es
pera
dos
NU
MER
AC
IÓN
Sem
anas
Indi
cado
res
12
34
56
78
910
1112
1314
1516
1718
19A
ctiv
idad
es g
enér
icas
Reco
noce
n la
rec
ta n
umér
ica
com
oun
ins
trum
ento
en
el q
ue s
e re
pre-
sent
an lo
s nú
mer
os.
Inte
rpre
tan
la in
form
ació
n qu
e en
tre-
gan
los
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s, q
ue t
erm
inan
en
tres
cero
s(m
últip
los d
e m
il), y
los e
mpl
ean
para
com
unic
ar y
regi
stra
r inf
orm
ació
n.
Aso
cian
la re
cta
num
éric
a co
n es
cala
s pre
sent
es e
n in
s-tru
men
tos
de m
edic
ión.
Leen
núm
eros
rep
rese
ntad
os e
n di
fere
ntes
tra
mos
de
una
rect
a nu
mér
ica
o en
inst
rum
ento
s gr
adua
dos.
Iden
tific
an c
uánd
o un
a re
cta
num
éric
a es
tá b
ien
con-
fecc
iona
da to
man
do e
n co
nsid
erac
ión
la d
ista
ncia
en-
tre la
s mar
cas y
la re
laci
ón e
ntre
los n
úmer
os re
pres
en-
tado
s y
la e
scal
a el
egid
a.
Leen
y u
bica
n nú
mer
os d
el 0
al
999
en u
na re
cta
num
éric
a.
Abor
dan
prob
lem
as q
ue re
suel
-ve
n po
nien
do e
n ju
ego
lo q
uesa
ben
sobr
e nú
mer
os d
e la
fam
i-lia
de
los m
iles q
ue so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
da c
aso
desc
riben
los
prob
lem
as q
ue h
an re
suel
tode
staca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dato
s le
s fu
eron
pro
porc
io-
nado
s y q
ué re
laci
ón e
stabl
ecie
-ro
n en
tre e
llos p
ara
enco
ntra
r la
solu
ción
al p
robl
ema.
Dic
en tr
amos
de
la s
ecue
ncia
en
form
a as
cend
ente
yde
scen
dent
e de
mil
en m
il, d
e di
ez m
il en
die
z m
il y
de c
ien
mil
en c
ien
mil,
par
tiend
o de
cua
lqui
era
de lo
sm
últip
los
invo
lucr
ados
.
Form
an, l
een
y es
crib
en n
úmer
osde
la fa
mili
a de
los m
iles q
ue te
r-m
inan
en
tres c
eros
y d
eter
min
andi
fere
ncia
s y se
mej
anza
s con
los
núm
eros
de
una,
dos
y tr
es c
ifras
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
-ve
n po
nien
do e
n ju
ego
lo q
uesa
ben
sobr
e nú
mer
os d
e la
fa-
mil
ia d
e lo
s m
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil.
En
cada
cas
ode
scrib
en lo
s pro
blem
as q
ue h
anre
suel
to d
esta
cand
o cu
ál fu
e el
prob
lem
a, q
ué d
atos
les
fuer
onpr
opor
cion
ados
y q
ué r
elac
ión
esta
blec
iero
n en
tre e
llos p
ara
en-
cont
rar l
a so
luci
ón a
l pro
blem
a.
Leen
y e
scrib
en n
úmer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s mile
s que
term
inan
en
tres
cero
s (o
son
múl
tiplo
s de
mil)
.
Seña
lan
dife
renc
ias y
sem
ejan
zas e
n lo
s nom
bres
y e
s-cr
itura
s ent
re lo
s nue
vos n
úmer
os y
los n
úmer
os d
e un
a,do
s y
tres
cifra
s.
Des
crib
en e
l con
teni
do d
e la
info
rmac
ión
en la
que
seut
iliza
n lo
s nu
evos
núm
eros
est
udia
dos.
Entre
gan
info
rmac
ión
empl
eand
o lo
s nu
evos
núm
eros
estu
diad
os.
Reco
noce
n qu
e el
sist
ema
de n
ume-
raci
ón y
el s
iste
ma
mon
etar
io n
acio
-na
l tie
nen
un c
arác
ter d
ecim
al y
em
-pl
ean
este
hec
ho p
ara
cont
ar a
tra-
vés
de a
grup
ació
n y
para
com
pone
ry
desc
ompo
ner
núm
eros
en
form
aad
itiva
y m
ultip
licat
iva.
Aso
cian
un
bille
te d
e $1
.000
con
una
uni
dad
de m
il y
un b
illet
e de
$10
.000
con
una
dec
ena
de m
il.
Aso
cian
una
uni
dad
de m
il co
n 10
mon
edas
de
$100
,y
una
dece
na d
e m
il co
n 10
bill
etes
de
$1.0
00.
Dad
o un
núm
ero
de la
fam
ilia
de lo
s m
iles
que
term
i-na
en
tres c
eros
, lo
repr
esen
tan
empl
eand
o lo
s bill
etes
y ag
rupa
cion
es d
e bi
llete
s co
rres
pond
ient
es.
Real
izan
act
ivid
ades
con
din
e-ro
sim
ulad
o pa
ra r
epre
sent
ar“u
nida
des d
e m
il “,
“dec
enas
de
mil”
y c
onta
r can
tidad
es q
ue se
expr
esan
con
núm
eros
de
la fa
-m
ilia
de lo
s mile
s que
term
inan
en tr
es c
eros
. Rec
opila
n in
form
a-ci
ón a
soci
ada
a di
chos
núm
eros
y se
form
an u
na id
ea d
e la
can
-tid
ad q
ue e
llos r
epre
sent
an.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM16
-
17EDUCACIÓN MATEMÁTICA EN TERCER AÑO
Apr
endi
zaje
s es
pera
dos
NU
MER
AC
IÓN
Sem
anas
Indi
cado
res
12
34
56
78
910
1112
1314
1516
1718
19A
ctiv
idad
es g
enér
icas
Dad
a un
a ca
ntid
ad d
e di
nero
que
cor
resp
onde
a a
gru-
paci
ones
de
bille
tes
de $
1.00
0 y
$10.
000,
esc
riben
el
núm
ero
que
repr
esen
ta d
icha
can
tidad
.
Iden
tific
an u
n nú
mer
o de
la fa
mili
a de
los m
iles c
uyos
últim
os tr
es n
úmer
os s
on c
eros
, a p
artir
de
una
sum
ade
núm
eros
dad
os, y
exp
resa
n un
núm
ero
com
o la
sum
ade
otro
s nú
mer
os.
Iden
tific
an e
l núm
ero
que
se fo
rma
a pa
rtir d
e la
sum
a de
prod
ucto
s de
un n
úmer
o de
una
, dos
o tr
es c
ifras
por
una
pote
ncia
de
10 (E
j.: 2
5 x
1.00
0 es
igua
l a 2
5.00
0).
Ídem
Ídem
Iden
tific
an e
l núm
ero
que
se fo
rma
a pa
rtir d
e la
sum
ade
pro
duct
os d
e un
díg
ito p
or u
na p
oten
cia
de 1
0. (E
j.:2
x 10
.000
+ 5
x 1
.000
, es
igua
l a 2
5.00
0).
Dad
o un
núm
ero
múl
tiplo
de
10, l
o es
crib
en c
omo
elpr
oduc
to d
e un
núm
ero
de u
na, d
os o
tres
cifr
as p
orun
a po
tenc
ia d
e 10
(Ej.:
25.
000
com
o 25
x 1
.000
).
Dad
o un
núm
ero
múl
tiplo
de
10 lo
esc
riben
com
o la
sum
a de
pro
duct
os d
e un
díg
ito p
or u
na p
oten
cia
de10
(Ej.:
25.
000
com
o 2
x 10
.000
+ 5
x 1
.000
).
Ord
enan
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil
y ef
ec-
túan
com
para
cion
es d
e ca
ntid
ades
ym
edid
as.
Dad
o un
con
junt
o de
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los m
i-le
s qu
e so
n m
últip
los
de m
il y
que
tiene
n la
mis
ma
cant
idad
de
cifra
s, lo
s or
dena
n de
men
or a
may
or y
vice
vers
a.
Ord
enan
núm
eros
de
la f
amili
ade
los m
iles q
ue te
rmin
an e
n tre
sce
ros
y co
mpa
ran
cant
idad
es y
med
idas
exp
resa
das
con
los
nú-
mer
os h
asta
aho
ra c
onoc
idos
,ut
iliza
ndo
los
sím
bolo
s co
rres
-po
ndie
ntes
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue re
suel
-ve
n po
nien
do e
n ju
ego
lo q
uesa
ben
sobr
e nú
mer
os d
e la
fam
i-lia
de
los m
iles q
ue so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
da c
aso
desc
riben
los
prob
lem
as q
ue h
an r
esue
ltode
staca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dato
s le
s fu
eron
pro
porc
io-
nado
s y q
ué re
laci
ón e
stab
leci
e-ro
n en
tre e
llos p
ara
enco
ntra
r la
solu
ción
al p
robl
ema.
Dad
os d
os n
úmer
os c
uale
squi
era
de la
fam
ilia
de lo
sm
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil,
det
erm
inan
cuá
l es
elm
ayor
o c
uál e
s el
men
or.
Com
para
n ca
ntid
ades
exp
resa
das
con
núm
eros
de
lafa
mili
a de
los
mile
s qu
e so
n m
últip
los
de m
il.
Com
para
n m
edid
as (d
e lo
ngitu
d y
peso
) exp
resa
das c
onnú
mer
os d
e la
fam
ilia
de lo
s m
iles
que
son
múl
tiplo
sde
mil
y qu
e co
rres
pond
en a
kiló
met
ros,
met
ros,
cen
tí-m
etro
s y
a to
nela
das,
kilo
gram
os y
gra
mos
.
Abo
rdan
pro
blem
as q
ue r
esue
l-ve
n po
nien
do e
n ju
ego
lo q
uesa
ben
sobr
e nú
mer
os d
e la
fam
i-lia
de
los m
iles q
ue so
n m
últip
los
de m
il. E
n ca
da c
aso
desc
riben
los
prob
lem
as q
ue h
an r
esue
ltode
staca
ndo
cuál
fue
el p
robl
ema,
qué
dato
s le
s fu
eron
pro
porc
io-
nado
s y q
ué re
laci
ón e
stab
leci
e-ro
n en
tre e
llos p
ara
enco
ntra
r la
solu
ción
al p
robl
ema.
pag 11-64/SALIDA 12/22/07, 2:33 PM17
-
18 ANA CRISTINA NÚÑEZ M.
Apr
endi
zaje
s es
pera
dos
NU
MER
AC
IÓN
Sem
anas
Indi
cado
res
12
34
56
78
910
1112
1314
1516
1718
19A
ctiv
idad
es g
enér
icas
Tom
an c
onci
enci
a de
cant
idad
es y
med
idas
que
se p
uede
n ex
pres
ara
travé
s de
núm
eros
de
la f
amili
a de
los
mile
squ
e so
n m
últip
los
dem
il.
Iden
tific
an c
antid
ades
y m
edid
as (
la d
ista
ncia
de
laTi
erra
a la
Lun
a, la
altu
ra d
e un
vol
cán,
la c
antid
ad d
eag
ua d
e un
a pi
scin
a, e
tc.)
que
pued
en se
r exp
resa
das,
apro
xim
adam
ente
, con
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s que
son
múl
tiplo
s de
mil,
que
tien
en c
uatro
, cin
coo
seis
cifr
as.
Com
pone
n y
desc
ompo
nen
en fo
rma
aditi
vay
mul
tiplic
ativ
a nú
mer
os d
e la
fam
ilia
de lo
sm
iles
que
son
múl
tiplo
s de
mil.
Rec
onoc
enqu
e el
val
or d
e es
tos n
úmer
os ta
mbi
én d
epen
-de
de
la p
osic
ión
de s
us c
ifras
.
Dan
eje
mpl
os d
e ca
ntid
ades
y m
edid
as e
n la
s qu
e se
empl
ean
núm
eros
de
la fa
mili
a de
los
mile
s qu
e so
nm
últip
los
de m
il, q
ue ti
enen
cua
tro, c
inco
top related