egzamin maturalny maj 2014 - sqlmedia.pl · egzamin maturalny z historii poziom rozszerzony 7...
Post on 23-May-2020
2 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.
Uk
ad g
rafi
czn
y ©
CK
E 2
01
3
Miejsce
na naklejk
z kodem
WPISUJE ZDAJ CY KOD PESEL
EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII
POZIOM ROZSZERZONY
Instrukcja dla zdaj cego
1. Sprawd , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 26 stron
(zadania 1 – 23). Ewentualny brak zg o
przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin.
2. Arkusz zawiera trzy cz ci. Cz pierwsza arkusza to
test, cz druga wymaga analizy materia ów ród owych,
a cz trzecia –– napisania krótkiego wypracowania na
jeden z podanych tematów.
3. Czynno ci zaplanuj tak, aby mo liwe by o rozwi zanie
zada z trzech cz ci arkusza w ci gu 180 minut.
4. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym
przy ka dym zadaniu.
5. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
6. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l.
7. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej
naklejk z kodem.
9. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej
dla egzaminatora.
MAJ 2014
Czas pracy: 180 minut
Liczba punktów do uzyskania: 50
MHI-R1_1P-142
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
2
CZ I – Test (20 punktów) Zadanie 1. (1 pkt) Na podstawie planu oraz w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
1 – pa ac letni Nabuchodonozora, 2 – wi tynia Nowego Roku,
3 – twierdza pó nocna, 4 – brama Isztar, 5 – twierdza,
6 – wisz ce ogrody, 7 – wi tynia Isztar,
8 – wi tynia Emah (bogini Ninmah), 9 – pa ac, 10 – wi tynia Marduka
Na podstawie: D. Arnaud, Staro ytny Bliski Wschód. Od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego,
Warszawa 1982, s. 396.
Podaj nazw miasta przedstawionego na planie i uzasadnij odpowied .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
3
Zadanie 2. (1 pkt) Na podstawie fragmentu artyku u wspó czesnego historyka wykonaj polecenie.
Elity szesnasto-, siedemnasto- i osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej mog pos u y jako,
odleg a wprawdzie, historyczna analogia [arystokracji greckiej okresu archaicznego]. [...]
W Rzeczypospolitej nie wyst powa y jasne kryteria formalne przynale no ci do naj ci lejszej
elity warstwy uprzywilejowanej. [...] Tylko na tle ideologii równo ci szlacheckiej mo na
zrozumie szczególny status grupy, która nie wyró nia si formalnie od ogó u szlachty, [...]
a jednocze nie dzi ki presti owi i pozycji maj tkowej dominuje (m.in. dzi ki zwi zkom
o charakterze klientalnym) nad teoretycznie równymi sobie pozosta ymi cz onkami stanu
szlacheckiego.
Równie w greckiej rzeczywisto ci nie ma mowy o definicji arystokracji w kategoriach
formalnoprawnych. Jedynym w polis stanem w cis ym znaczeniu tego s owa jest stan
obywatelski. W konsekwencji podstawowym wyró nikiem przynale no ci do grupy
archaicznych arystokratów b dzie w a nie kryterium maj tkowe. [...] Grecy epoki archaicznej
okre lali swoje elity mianem „najlepszych”, „dobrych” albo „szlachetnych” [...],
przeciwstawiaj c ich „ludziom pod ym” albo „lichym” [...] – pozosta ym i spo ecznie
ni szym cz onkom tej samej wspólnoty obywatelskiej.
M. W cowski, Równi i równiejsi. Elity dwóch narodów politycznych, „Mówi Wieki” 2011, nr 7, s. 13–14.
Podaj dwie cechy arystokracji greckiej okresu archaicznego, które – jak s dzi autor artyku u – s zarazem cechami magnaterii polskiej w XVI–XVIII w.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zadanie 3. (1 pkt) Na podstawie tekstu ród owego wykonaj polecenie.
[Gajusz Juliusz] Cezar [...] siedz[ia ] na mównicy, na z otym fotelu, ubrany w strój
triumfalny. Antoniusz [...], kiedy [...] wbieg na Forum i lud mu z drogi ust pi , podbieg
do Cezara i poda mu diadem przystrojony w wawrzynowy wieniec. Na to da y si s ysze
oklaski, ale s abe i tylko z góry umówione. Cezar tedy odtr ci diadem i wtedy dopiero
nast pi a prawdziwa burza oklasków. Podobnie gdy Antoniusz poda mu ten diadem po raz
wtóry, oklaski by y rzadkie, a gdy Cezar znowu nie przyj diademu, wszyscy zacz li
go hucznie oklaskiwa . W ten sposób wystawiono tylko t umy na prób .
Plutarch z Cheronei, ywoty s awnych m ów, t. II, Wroc aw 2004, s. 635–636.
Wyja nij, o czym wiadczy a reakcja ludu rzymskiego na zachowanie Cezara opisane w tek cie.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 1. 2. 3.
Maks. liczba pkt 1 1 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
4
Zadanie 4. (2 pkt) Na podstawie ilustracji wykonaj polecenie.
Mozaika z ko cio a Hagia Sophia (M dro ci Bo ej) w Konstantynopolu, X wiek
Obja nienie: 1. cesarz Konstantyn I Wielki, 2. cesarz Justynian I Wielki.
„Miejsca wi te” 2006, nr 2, s. 10.
Interpretuj c wybrane elementy mozaiki, wyja nij, w jaki sposób przedstawiono na niej zas ugi w adców – Konstantyna I Wielkiego oraz Justyniana I Wielkiego – dla Konstantynopola. 1 cesarz Konstantyn Wielki (element mozaiki i wyja nienie) ...................................................
.......................................................................................................................................................
2 cesarz Justynian I Wielki (element mozaiki i wyja nienie) ....................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 5. (1 pkt) Uzupe nij tabel : podaj w adców Polski, za panowania których dosz o do wymienionych wydarze . Odpowiedzi wybierz spo ród podanych.
Boles aw Chrobry, Boles aw mia y, W adys aw okietek, W adys aw Jagie o
Wydarzenie W adca
1. Og oszenie Dictatus papae przez papie a Grzegorza VII.
2. Wyst pienie rektora Akademii Krakowskiej Paw a
W odkowica na soborze w Konstancji.
2 1
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
5
Zadanie 6. (1 pkt) Na podstawie róde 1. i 2. wykonaj polecenie.
ród o 1. Gall Anonim, Kronika polska [fragment]
Tymczasem królowie i ksi ta s siedni, ka dy od swojej strony, gn bili Polsk
i do swego w adztwa ka dy przy cza [...] grody graniczne [...]. I cho tak wielkie krzywdy
i kl ski znosi a Polska od obcych, to jeszcze nierozs dniej i sromotniej dr czon by a przez
w asnych mieszka ców. Albowiem niewolnicy powstali na panów [...], sami si do rz dów
wynosz c [...]. Nadto jeszcze, porzucaj c wiar katolick [...], podnie li bunt przeciw
biskupom i kap anom Bo ym i niektórych [...] mieczem zg adzili, a innych [...]
ukamienowali. [...] Ci za , co uszli z r k wrogów lub którzy uciekali przed buntem swoich
poddanych, uchodzili za rzek Wis na Mazowsze.
Gall Anonim, Kronika polska, Wroc aw 2003, s. 42–43.
ród o 2. Wojciech Gerson, Kazimierz Odnowiciel powracaj cy do Polski [obraz z 1887 r.]
Polska. Pejza , sztuka, historia, Kraków 2004, s. 234.
Które nast pstwo kryzysu monarchii wczesnopiastowskiej, wymienione we fragmencie kroniki, zosta o wyeksponowane na obrazie? Przedstaw argumentacj .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 4. 5. 6.
Maks. liczba pkt 2 1 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Eg
zam
in m
atu
raln
y z histo
rii
Pozio
m ro
zszerzony
6
Zad
anie 7. (1
pk
t) N
a pod
stawie tre
ci map
y zaprop
onu
j dla n
iej tytu.
Uw
aga: ty
tu p
ow
inien
zawiera
okre
lenie tem
atu, czasu
i przestrzen
i.
Na podstawie: E. Rostworowski, Historia powszechna XVIII w., Warszawa 1994, s. 142.
Tytu : .......................................................................................................................................................................................
pobrano z www.sqlmedia.pl
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
7
Zadanie 8. (2 pkt) Na podstawie wywodu genealogicznego w adców Francji z dynastii Burbonów, panuj cych w latach 1715–1830, wykonaj polecenie.
Na podstawie: Dynastie Europy, pod. red. A. M czaka, Wroc aw 2003, s. 94–95.
Obja nienie: w nawiasach podano lata ycia wymienionych postaci; symbol oznacza
ma e stwo.
Uzupe nij tabel , rozpoznaj c postaci, o których informacje podano w rubrykach 1. i 2.
Informacja Posta
1. By a córk w adcy Polski i on króla Francji, a jej trzej wnukowie
zasiadali na francuskim tronie.
2. By a córk w adcy dwóch pa stw – Polski i Saksonii – oraz matk
trzech królów Francji.
Wype nia egzaminator
Nr zadania 7. 8.
Maks. liczba pkt 1 2 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
8
Zadanie 9. (1 pkt) Na podstawie wiersza i w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
Kornel Ujejski, S d matek
Od cesarza Francuzów przysz y s owa [...]:
„Lec jak zamach miecza, mier nios , gdzie padn ,
A w elaznej mej d oni trzymam wie ce darów,
Spieszcie si , syny Polski, do moich sztandarów. [...]
Je li wielk ofiar sp oniecie od razu,
Hojnie pob ogos awi waszemu elazu;
Je li stanie o nierzy trzydzie ci tysi cy,
Cho trzydzie ci tysi cy, je eli nie wi cej,
Kraj wam wskrzesz !” [...]
Rozrzutnie post pujesz sobie z krwi ofiarn ,
A ludom co z ufno ci do ciebie si garn
Widmo przysz ej wolno ci rzucasz na zadatek,
Ca y wiat oszukujesz – ale ty serc matek
Nie oszukasz!
Mijaj nas, nie s ysz ... B d cie zdrowi –
Pozdrówcie starszych braci pod Trebi , pod Novi,
W San Domingo1! ...
Za: J. Wa ek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1987, s. 176.
1 Trebia, Novi, San Domingo – miejsca, gdzie walczyli o nierze polscy.
Jak autor wiersza ocenia stosunek Napoleona do sprawy polskiej? Odpowied uzasadnij. .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 10. (2 pkt) Na podstawie tekstu ród owego i w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
Idea króla jest jasna i mi a ludowi polskiemu; idea republiki przypomina mu dawny ucisk
i niewol . […] Królewsko ci przeto idea jest nam potrzebna do zburzenia rozbiorów. […]
Gdy [...] lud nie ujrzy […] opieki króla, a [szybki] rozwój handlu, przemys u i rolnictwa nie
[da] mu nadziei dobrego bytu, czy nie wywo a to ch ci do wojny domowej? […] Zalej
Polsk potoki krwi w asnej, zniknie ona w odm cie domowej rzezi, a si a i przemoc nie
stworz tego, co tylko czasem i dobroczynn tworzy si opiek .
Teksty ród owe do nauki historii w szkole, nr 31, Warszawa 1962, s. 26–28.
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
9
Autor tekstu reprezentuje pogl dy charakterystyczne dla jednego z ugrupowa Wielkiej Emigracji. Podaj nazw tego ugrupowania. Odpowied uzasadnij.
Nazwa ugrupowania .....................................................................................................................
Uzasadnienie ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 11. (2 pkt) Na podstawie wykresu i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.
Import surowej bawe ny do Anglii, 1818–1873
M. Kopczy ski, Ludzie i technika. Szkice z dziejów cywilizacji przemys owej, Warszawa 2006, s. 27.
A. Sformu uj wniosek dotycz cy udzia u bawe ny ameryka skiej w imporcie tego surowca do Anglii w pierwszej po owie XIX w.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
B. Podaj nazw wydarzenia politycznego (stosowan w historiografii), które spowodowa o gwa towny spadek importu bawe ny ameryka skiej do Anglii w drugiej po owie XIX w.
......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 9. 10. 11.A. 11.B.
Maks. liczba pkt 1 2 1 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
10
Zadanie 12. (1 pkt) Na podstawie fragmentu rozkazu do o nierzy wydanego przez marsza ka Józefa Pi sudskiego oraz w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
Gdy bracia ywi mi o ku sobie, wi e si w ze mi dzy nimi, mocniejszy nad inne
w z y ludzkie. Gdy bracia si wa ni i w ze p ka, wa ich równie silniejsz jest nad inne.
To prawo ycia ludzkiego. Dali my mu wyraz przed paru dniami, gdy w stolicy stoczyli my
mi dzy sob kilkudniowe walki. W jedn ziemi wsi k a krew nasza, ziemi jednym i drugim
jednakowo drog , przez obie strony jednakowo umi owan . Niechaj krew ta gor ca,
najcenniejsza w Polsce krew o nierza, pod stopami naszymi b dzie nowym posiewem
braterstwa, niech wspóln dla braci prawd g osi [...]. Niech Bóg [...] nam odpu ci i r k
karz c odwróci, a my sta my do naszej pracy, która ziemi nasz wzmacnia i odradza.
J. Tomicki, II Rzeczpospolita. Oczekiwania i rzeczywisto , Warszawa 1986, s. 160.
Podaj nazw wydarzenia, którego konsekwencj by o wydanie zacytowanego rozkazu. Okre l stosunek Józefa Pi sudskiego do o nierzy walcz cych po stronie jego politycznych przeciwników.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (1 pkt) Na podstawie róde 1. i 2. oraz w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
ród o 1. Fragment wspomnie genera a W adys awa Andersa
[…] Przyjecha do mnie [...] gen. Leese i udzieli mi nast puj cych wiadomo ci. [...]
Niemcy nadal zamykali drog do Rzymu. Wojska sojusznicze na przyczó ku Anzio znajduj
si w trudnym po o eniu. Wobec tego zdecydowano wielk ofensyw na odcinku frontu
w oskiego [...]. Dla 2. Korpusu Polskiego przewidziano najtrudniejsze zadanie. [...]
Wykonanie tego zadania [...] mog o mie du e znaczenie dla sprawy polskiej. By oby
najlepsz odpowiedzi na propagand sowieck […]. Podtrzyma oby na duchu opór
walcz cego Kraju. [...] Oceni em ryzyko podj cia tej walki, nieuniknione straty [...]. Po
krótkim namy le o wiadczy em, e podejmuj si tego trudnego zadania.
W. Anders, Bez ostatniego rozdzia u. Wspomnienia z lat 1939–1946, Warszawa 2007, s. 224.
ród o 2. Marsz Drugiego Korpusu [fragment]
To my, o nierze Drugiego Korpusu,
Krzy owców tarcza rami zdobi nam.
To my, o nierze Drugiego Korpusu,
Oszczerstwom wszystkim zadali my k am.
Nie s owami, bo usta milcza y,
Odpowied nasz pisali my krwi .
I jak huragan skruszyli my ska y,
I powinno spe nili my sw .
Pie ojczysta. Zbiór najpi kniejszych piewów patriotycznych, Warszawa 2007, s. 126.
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
11
Podaj, jakie zadanie otrzymali o nierze polscy. Wyja nij, dlaczego wykonanie tego zadania przeczy o oszczerstwom, o których mowa w obu ród ach. Zadanie ........................................................................................................................................
Wyja nienie .................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 14. (1 pkt) Na podstawie tre ci plakatu wydanego we W oszech w czasie II wojny wiatowej oraz w asnej wiedzy wykonaj polecenie.
P. Dowswell, Druga wojna wiatowa, O arów Mazowiecki 2007, s. 97.
Wype nia egzaminator
Nr zadania 12. 13.
Maks. liczba pkt 1 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
12
Podkre l w a ciwe zako czenie zdania i uzasadnij wybór, interpretuj c elementy plakatu. Plakat móg najwcze niej ukaza si w roku
1. 1939.
2. 1940.
3. 1941.
4. 1942.
Uzasadnienie ................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 15. (2 pkt) Na podstawie kartki pocztowej wykonaj polecenie.
http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje34/text02p.htm [dost p: 27.12.2012].
Uzasadnij, e przedstawiona kartka pocztowa pochodzi z okresu stalinizmu. Podaj dwa argumenty. Jeden argument powinien dotyczy strony formalnej kartki, a drugi – odnosi si do nadawcy. .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
13
TEMAT: SPO ECZE STWA WOBEC NAJE D CÓW, OKUPANTÓW I ZABORCÓW OD STARO YTNO CI DO XX WIEKU
CZ II – Analiza róde wiedzy historycznej (10 punktów)
ród o A Fragment dzie a greckiego historyka Appiana z Aleksandrii, II w. n.e.
Hazdrubal, jego ona z dwoma synami schronili si do wi tyni Eskulapa. Poniewa
wi tynia sta a wysoko [...], wi c [...] z atwo ci st d odpierali wszystkie ataki. Kiedy jednak
zmóg ich g ód, bezsenno , strach [...] opu cili okr g wi ty [...]. W ród tego Hazdrubal
uszed niepostrze enie do Scypiona z ga zk oliwn w r ce. Ten kaza mu usi u swoich
stóp [...]. Gdy ju ogie ogarn wi tyni , ona Hazdrubala wysz a naprzeciw Scypiona [...]
i [...] zwróciwszy si do [m a] powiedzia a: „[...] Mnie i dzieci moje ogie ten pogrzebie, ale
ty, wódz wielkiej Kartaginy, jaki to triumf zdobi b dziesz? Jaka kara nie czeka ci
ze strony tego m a, u którego stóp siedzisz?”
Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. I, Wroc aw 2004, s. 327–330.
Na podstawie ród a A wykonaj polecenie.
Zadanie 16. (1 pkt) Wyja nij, dlaczego ona Hazdrubala, oceniaj c postaw m a, wspomnia a o rzymskim obyczaju uhonorowania zwyci skiego wodza. .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ród o B Fragment Pochwa y Rzymu greckiego retora Eliusza Arystydesa, II w. n.e.
Nie podzielili cie ludzko ci na Greków i barbarzy ców [...], zamiast tego wprowadzili cie
podzia na Rzymian i nie-Rzymian, tak bardzo rozszerzaj c zakres poj cia miasta. Przy takim
podziale liczni mieszka cy poszczególnych miast zaliczaj si nie mniej do waszych
obywateli ni do obywateli swego miasta, jakkolwiek mo e niejeden z nich nigdy nie widzia
Rzymu. Nie potrzeba za óg w cytadelach, bo w ka dej miejscowo ci ludzie najznakomitsi
i najzamo niejsi strzeg swojej ojczyzny dla was. [...] Da[li cie] ludziom zdatnym zarówno
szans rz dzenia, jak i podlegania rz dowi. [...] Poniewa prawa obywatelskie s wspólne,
jakby sz o o obywatelstwo w jednym mie cie, naturaln jest rzecz , e w adcy traktuj swoich
poddanych jak domowników, a nie jak obcych [...]. Powsta o jedno, harmonijne,
wszechogarniaj ce pa stwo, pojawi a si dot d niespotykana kombinacja pot nej w adzy
i wielkiej ludzko ci, obejmuj cej wielkich i ma ych.
M. W cowski, Staro ytno klasyczna. wiczenia ród owe z historii dla szkó rednich, Warszawa 1999, s. 127.
Wype nia egzaminator
Nr zadania 14. 15. 16.
Maks. liczba pkt 1 2 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
14
Na podstawie ród a B wykonaj polecenie.
Zadanie 17. (1 pkt) Wyja nij, dlaczego – wed ug autora tekstu – w prowincjach imperium rzymskiego niepotrzebne by y za ogi rzymskie strzeg ce porz dku i pos usze stwa mieszka ców.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ród o C Fragment mowy Jana Ba y skiego, przywódcy Zwi zku Pruskiego, do króla Kazimierza Jagiello czyka
Nie tajno, mi o ciwy królu, tobie i twojej radzie, [...] ile krzywd i niegodziwo ci […]
wycierpieli my od mistrza i zakonu pruskiego. […] Przyci nieni tak wielk niedol ,
uczynili my wszyscy mi dzy sob zwi zek, aby my si od tylu cierpie zas oni mogli. […]
Cesarz […], uniewa niwszy wyrokiem swoim nasz zwi zek, skaza nas na […] wieczne
podda stwo mistrzowi i zakonowi […]. Ten wi c wyrok cesarza spowodowa nas
do wypowiedzenia pos usze stwa Krzy akom i podniesienia przeciw nim or a […]. W ci gu
kilku dni or em naszym przesz o dwadzie cia zdobyli my zamków […]. Przeto udajemy si
do Majestatu twego z pro b , aby raczy przyj za twoich i królestwa twego wieczystych
poddanych i ho downików, i wcieli do Królestwa Polskiego, od którego jeste my oderwani.
Teksty ród owe do nauki historii w szkole, nr 12, Warszawa 1959, s. 32–33.
Na podstawie ród a C i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.
Zadanie 18. (2 pkt) A. Wymie dwie formy oporu przeciwko „zakonowi pruskiemu”, które stosowa a
prze ladowana ludno Pomorza i ziemi che mi skiej.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
B. Przedstaw decyzj króla Kazimierza Jagiello czyka b d c odpowiedzi na pro b
z o on przez Jana Ba y skiego oraz wyja nij konsekwencje polityczne tej decyzji.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
15
ród o D Fragment pracy historyka W adys awa Czapli skiego
Król Jan Kazimierz nie cieszy si popularno ci , tym bardziej e mimo niepowodzenia
na polach walk, a mo e w a nie dlatego, zdradza on dostrzegane przez szlacht tendencje
do wzmocnienia swej w adzy i os abienia roli sejmu szlacheckiego. [...]
W licznych aktach podda czych podpisywanych przez szlacht województw koronnych,
[a tak e] w instrukcji wojska kwarcianego znajdujemy punkt: „prowincje przez wojn
oderwane, jako województwo ruskie, podolskie, wo y skie, brac awskie, kijowskie,
czernichowskie i inne... aby Jego Królewska Mo [Karol Gustaw] jako najpr dzej odzyska ”.
Szlachta województwa sandomierskiego prosi a równie króla szwedzkiego, „aby cokolwiek
od królestwa polskiego oderwano, z trosk i wysi kiem odzyskane i do cia a Rzeczypospolitej
przy czone by o”.
W. Czapli ski, Glosa do Trylogii, Bia ystok 1999, s. 66, 68.
ród o E Fragment pracy historyka Adama Kerstena
28 pa dziernika – [Karol Gustaw] wyznaczy zjazd szlachty, który mia [...] wyrzec si
„wszelkich stosunków z królem polskim” i przyj protekcj szwedzk . [...] Ton uniwersa u,
[by ] przeciwny mentalno ci szlacheckiej, zawar[to] w nim gro by konfiskaty dóbr tych,
którzy wzgardz „t ask i dobrodziejstwami”. [...] W nowych uniwersa ach wezwano
szlacht do Warszawy [...] na sejm, który wedle powtarzanych wie ci, mia dokona elekcji
Karola Gustawa. „Sejm elekcyjny w Warszawie dnia 30 bie cego miesi ca, a po tym
koronacja, we cztery niedziele po elekcji, na której, tako jako na elekcji, który by senator albo
pra at nie przyby , albo pos ów nie przys a , konfiskat dóbr karany by ma ...”.
A. Kersten, Hieronim Radziejowski. Studium w adzy i opozycji, Warszawa 1988, s. 443–444.
ród o F Mapa. Projekt rozbioru Rzeczypospolitej na mocy traktatu w Radnot, 1656 r.
K. Baczkowski, Projekty rozbiorów pa stw suwerennych w pó nym redniowieczu i u pocz tku doby
nowo ytnej, Kraków 2001, s. 15.
Wype nia egzaminator
Nr zadania 17. 18.A. 18.B.
Maks. liczba pkt 1 1 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
16
Na podstawie róde D, E, F wykonaj polecenie.
Zadanie 19. (2 pkt) Czy po wkroczeniu wojsk szwedzkich spe ni y si nadzieje polskiej szlachty na pozytywne zmiany zarówno w relacjach z nowym w adc , jak i w polityce zagranicznej? Odpowied uzasadnij, podaj c dwa argumenty. Odpowied ...................................................................................................................................
Uzasadnienie
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
ród o G Obraz Januarego Suchodolskiego [obraz z 1845 r.]
Polska. Pejza , sztuka, historia, Kraków 2004, s. 271.
Obja nienie: przedstawione na obrazie obl enie twierdzy trwa o od 18 listopada
do 27 grudnia 1655 r.
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
17
ród o H Fragment aktu konfederacji tyszowieckiej, 29 grudnia 1655 r.
Król szwedzki pa stwa koronne wojskiem swoim pustoszy , miasta i dwory szlacheckie
rabowa i wniwecz pozwala obraca . [...]
Z tych tedy wszystkich przyczyn i z wrodzonej narodowi polskiemu nale ytej ku panom
swoim cnoty i wiary, zabiegaj cej dalszemu ko cio ów pa skich spustoszeniu i ojczyzny
zniszczeniu, pomienionego króla szwedzkiego za protektora mie nie mo emy i [...]
z wszystkimi tymi, którzy by mu w jakikolwiek sposób pomaga chcieli, za wrogów ojczyzny
deklarujemy. [...] Deklarujemy na wojnie statecznie trwa , dok d ojczyzny nie uspokoimy.
M. Ferenc, Epoka nowo ytna. Teksty ród owe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole redniej,
Kraków 2001, s. 160.
Na podstawie róde G i H wykonaj polecenie.
Zadanie 20. (1 pkt) Czy wydarzenie, którego dziewi tnastowieczn wizj ukaza na obrazie January Suchodolski, mog o wp yn na decyzj zawart w ródle H? Odpowied uzasadnij. .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 19. 20.
Maks. liczba pkt 2 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
18
ród o I
Fragment obrazu Jana Matejki, Rejtan. Upadek Polski [obraz z 1866 r.]
Matejko. Obrazy olejne, oprac. J. Malinowski, K. Sroczy ska, Warszawa 1998, il. 25.
Obja nienia:
1. Portret Katarzyny II
2. Adam Poni ski (1732–1798), marsza ek sejmu rozbiorowego 1773–1775
3. Szcz sny Potocki (1752–1805), wspó twórca i marsza ek konfederacji targowickiej
4. Franciszek Ksawery Branicki (1730–1819), og osi w Targowicy akt konfederacji
5. Tadeusz Rejtan
5
2
3
4
1 pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
19
Na podstawie ród a I wykonaj polecenie.
Zadanie 21. (2 pkt) Wyja nij, które elementy obrazu mog s u y ocenie postawy marsza ka Adama Poni skiego na sejmie w 1773 r. .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ród o J
Fragment listu Tadeusza Ko ciuszki, kwiecie 1794 r.
Odebrane dnia dzisiejszego wiadomo ci najwy sz przej y [mnie] rado ci . Stolica Polski
wolna i oswobodzona dzielno ci jej mieszka ców, chwila burzy i zamieszania przemieniona
w porz dek i regularne tymczasowego rz du odbywanie, [...] to s dzie a wasze, cnotliwi
Warszawy obywatele, godni tej nadziei, któr w was pok ada ojczyzna, godni s awy, któr
wspó cze ni i potomno samym tylko mi o nikom wolno ci gotuj .
A. Zahorski, Naczelnik w sukmanie, Kraków 1990, s. 31–32.
Na podstawie ród a J wykonaj polecenie.
Zadanie 22. (1 pkt) Wyja nij, dlaczego wydarzenia w Warszawie, na które w li cie zwróci uwag Tadeusz Ko ciuszko, spotka y si z jego uznaniem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 21. 22.
Maks. liczba pkt 2 1 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
20
CZ III – Wypracowanie (20 punktów)
Zadanie 23. (20 pkt) Zadanie zawiera dwa tematy. Wybierz jeden z nich do opracowania. Temat I Bi si czy nie bi ? Scharakteryzuj i oce postawy Polaków wobec zaborców w XIX wieku. Temat II Przystosowanie czy opór? Scharakteryzuj i oce postawy Polaków wobec w adzy komunistycznej w latach 1945–1956. Wybieram temat: ...............
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wype nia egzaminator
Nr zadania 23.
Maks. liczba pkt 20 Uzyskana liczba pkt
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
21
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
22
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
23
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
24
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
25
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
Egzamin maturalny z historii
Poziom rozszerzony
26
BRUDNOPIS
pobr
ano
z w
ww
.sql
med
ia.p
l
top related