endustriyel hidrolikte iş güvenliği
Post on 07-Jul-2015
268 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Kemal ÜÇÜNCÜ, İş Güvenliği Mühendisi www.isteguvenlik.tc
Endüstriyel Hidrolikte İş Güvenliği Versiyon: B Nisan 2014
1
Endüstriyel Hidrolikte İş Güvenliği
İçerik • Basınçlı akışkanlar ve Hidrolik Sistemler,Tanımlar • Uygulama alanları ve temel devre elemanları • Endüstriyel hidrolikte tehlikeler • Basınçlı akışkan kazaları ve nedenleri • Basınçlı akışkan kazaları-önlemler • Endüstriyel hidrolikte yangın güvenliği • Sonuç ve kaynaklar
2
Basınçlı Akışkanlar (Gaz ve buharlar hariç)
• Boyalar • Hidrolik Yağlar • Dizel pompa hatları • Basınçlı gresler • Basınçlı su • Tarımsal ilaçlar • …
Kaza geçiren bir endüstriyel boya operatörünün ameliyat öncesi kesi yeri planlaması
Kaynak :http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2291478/figure/Fig1/
3
Basınçlı Akışkanlar -Hidrolik Sistemler
Hidrolik nedir? Yunanca Hydor: su Aulos: boru • Sıvıları basınçlandırarak güç elde etmeyi
amaçlayan mühendislik disiplini
4
Basınçlı Akışkanlar -Hidrolik Sistemler
1.Su hidroliği Akışkan: Basınçlı su Hidrolik biliminin inşaat ve yapı işlerinde uygulaması su hidroliği adını alır. Barajlar, su kanalları, su arıtma tesisleri, limanlar, kıyı yapıları, içme suyu, kanalizasyon işleri, yeraltı suları, pompalama ve sulama sistemleri su hidroliğinin konusudur.
5
Basınçlı Akışkanlar -Hidrolik Sistemler
2.Endüstriyel hidrolik
Akışkan: Basınçlı yağ Hidrolik biliminin endüstrideki uygulamasına güç hidroliği ya da endüstriyel hidrolik adı verilir. Hidrolik enerji ile doğrusal, dairesel ve açısal hareket üretmek için hazırlanan sistemlere hidrolik sistem denir.
6
Endüstriyel Hidrolik – Uygulama Alanları
1. Sabit Hidrolik Sistemler • Presler • İmalat ve montaj makinaları • Basınçlı döküm • Kaldırma ve iletme makinaları • Takım tezgahları …
7
2. Mobil Hidrolik Sistemler • Taşıma araçları • İş makinaları • Tarım makinaları • Yük taşıma makinaları
Endüstriyel Hidrolik – Uygulama Alanları
• Denizcilik endüstrisi
• Havacılık endüstrisi
8
Endüstriyel Hidrolik – Temel Devre Elemanları
Yağ Tankı Valfler Valf Bloğu
9
Endüstriyel Hidrolik – Temel Devre Elemanları
Hidrolik Akü
Silindir
Hortum
Pompa veya Motor Bağlantı Elemanları
10
Endüstriyel Hidrolik – Temel Devre Elemanları
Basit bir hidrolik taşıma sistemi çalışma prensip şeması
11
• Basınçlı akışkan enjeksiyon yaralanmaları • Kirlilik ve toksisite kaynaklı enfeksiyon • Sıcak akışkan ile temas,yanma • Kırbaçlama (fırlama,savrulma,çarpma..) • Kompartıman sendromu (*) • Yangın (*) Basınçlı akışkanın el ve ön kola birikmesi sonucu kas içi basıncın damariçi basıncının üstüne çıkarak kan dolaşımını engellemesi
Endüstriyel Hidrolikte Tehlikeler
12
Basınçlı Akışkan Enjeksiyon Kazaları
Görünürde küçük kazalardır …
Belirtiler: Acısı başlangıçta İğne batması, Diken batması, Arı sokması veya sızlama şeklinde olur. Birkaç saat içinde kızarma-şişme görülebilir Hissizlik belirtileri olabilir
13
Olay Yüksek basınçlı hidrolik hortum patlaması sonucu el yaralanması. Hortum bağlantı noktasından patlamıştır. Olay anında kazazede deri eldiven kullanıyordu. Basınçlı yağ küçük bir delikten ele girdi,kola doğru ilerledi. Kazazede 5 adet operasyon geçirmiştir.
Ama büyük sonuçları olabilir…
Basınçlı Akışkan Enjeksiyon Kazaları
14
Basınçlı Akışkan Enjeksiyonunun Etkileri
• Basınçlı hortumdaki iğne ucu büyüklüğündeki bir delikten akışkan 650 km/saat hız ile fışkırabilir
• Bu hız bir tabancadan çıkan merminin namlu ucundaki hızına yakındır
• Hıza bağlı olarak koruyucu eldiveni delip geçebilir
15
Basınçlı Akışkan Enjeksiyonu Nasıl Zarar Verir?
• Basınçlı akışkan deriyi delerek ve vücut dokularına nüfuz edebilir
• Enfeksiyonlara neden olabilir • 7 barlık basınç deriyi deler • 135 bar basıncın üzerinde uzuv kesilme olasılığı %50 dir • Damara nüfuz eden akışkan dolaşım sistemine girebilir
16
• Basınçlı Akışkan Enjeksiyon Yaralanması Ne
• 1.Baş parmak veya işaret parmağı
• 2.Avuç içi veya uzun parmak
• 3.Kullanılmayan el Nerede
• Arızi veya planlı bakımlarda,normal çalışmada,kaçak kontrolü veya temizlikte Ne zaman
• Tasarım-üretim-montaj hataları,kullanım şartları değişmesi,yanlış seçim,yaşlanma,yıpranma,yetersiz bakım
Neden
• 2-700 bar akışkanın hortum,boru veya ekipmandaki çok küçük bir delikten (pin) fışkırarak deriyi delmesi Nasıl
• Bakımcı,kontrolcü,temizlik ve üretim personeli Kim
Basınçlı Akışkan Enjeksiyonlarında 5N +1K
17
Basınçlı Akışkan Kazaları –MGBF Uyarıları
18
Basınçlı Akışkan Kazaları - Yanıklar
Kapalı devrelerdeki hidrolik yağlar 80-90 ⁰C ye kadar ısınabilir. Deriye temas halinde yanık oluşturabilir
19
Basınçlı Akışkan Kazaları - Yanıklar
1. derece yanıklar: Derinin sadece en üst tabakasının zedelendiği yanıklardır. Kızarıklık, gerginlik ve ağrı görülür. 2. derece yanıklar: Derinin üst ve değişen oranlarda alt kısmının etkilendiği yanıklardır. Kızarıklık, gerginlik, ağrı ve su toplanması (bül) ile karakterizedir. 3. derece yanıklar: Tüm deriyi kapsayan; derialtı dokularına, derin dokulara ve hatta kemiklere kadar ulaşan yanıklardır. Deri kuru kayış gibi olabilir veya renk değişikliği görülebilir (kömür gibi, beyaz veya kahverengi olabilir ).
Yanıklar
20
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Hidrolik kaçakları aramak için çıplak el ve parmak kullanmayın Basınçlı hatlardaki küçük kaçaklar kolay farkedilmeyebilir Kaçak-sızıntı aramak için: Uzunca bir tahtanın ucunu, Uzunlama katlanmış bir kağıt veya karton kullanın
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
21
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Sızıntı arkada ve görünmeyen bir ekipmanda olabilir,demontajda bunu dikkate alın, Hortum ve bağlantıları yandaki yöntemle ‘yoklayın’
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
22
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
• Sızıntı kontrolünden önce tüm ekipmanları durdurun • Devreyi bölümlere ayırın,mümkünse her ekipmanı bağımsız
hareket ettirip bağlantıları gözlemleyin • Demontaj esnasında basıncın olmadığından emin olun • Hidrolik aküleri sistemden ayırın,boşaltın veya enerjiyi kesin • Yüksek basınçlı bağlantıları debi veya basınç ölçmek için
ayırmayın
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
23
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
• Motoru durdurun • Kabini kilitleyin,yetkisiz müdahaleyi engelleyin • Bom,kepçe ,platform vb ataşmanları en alt konuma getirin • Çalışma kaçınılmaz ise mutlaka ataşmanları payanda ile
destekleyin
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
İş Makinalarında
24
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Dikkat ! Motor dursa bile devrenin bir kısmında basınç mevcut olabilir. Enerjinin nasıl boşaltılacağı hakkında tüm bakım personeli eğitimli olmalı ve, Uygun enerji boşaltma bağlantıları kullanılmalıdır
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
25
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
• 5 duyu kontrolü yapın • Kilitle-Etiketle uygulayın • Eldiven, uzun kollu elbise ve koruyucu gözlük kullanın • Değişecek yağları uygun şekilde boşaltmak için planlama yapın • Dökülme-saçılma ve kaymaları engelleyin • Yağlı bezleri-üstübüleri cebinizde taşımayın,ellerinizi silmeyin
Bakım ,Temizlik ve Kontrol
26
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Güvenli test ekipmanı kullanın !
27
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Periyodik Kontrol ve Önleyici Bakım Yapın !
28
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Periyodik Kontrol ve Önleyici Bakım Yapın !
29
O- ring ve keçe değiştirirken uygun aparat kullanın !
Dikkat ! O-ring ölçüleri birbirine çok benzer ! Yanlış O-ring kullanma kaynaklı yağ fışkırma kazaları mevcuttur.
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Üretici tavsiyelerine uygun ekipman seçin !
Değişen kullanım şartlarını dikkate alın!
Yağları kontrol edin, değişim sürelerine uyun!
30
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Montaj kurallarına uyun ,kırbaçlamadan korunun !
31
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Hortum kullanım sürelerine dikkat edin Normal işletme koşullarında max.6 yıl ,Ekstrem şartlarda max. 2 yıl ,Depolama max 4 yıl ( DIN 20066)
Değişen hortumları atın,ek yaparak kullanmayın!
Hortum boylarını doğru seçin,hortumları kısaltmayın !
32
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Kazadan önce: • Bir acil durum planınız olsun • Araç • İlk müdahale • Sağlık kurumu • Personel eğitimi
33
Basınçlı Akışkan Kazaları - Önlemler
Kazadan sonra: • Yaraya turnike uygulamayın • Akışkanın malzeme güvenlik bilgi formuna bakın • Toksik etkisi var mı?,Hekime bilgi verin • Hastayı yalnız bırakmayın • Araba kullanmasına izin vermeyin • Geciktirmeyin,cerrahi müdahale ile akışkanın dokudan
drene edilmesi veya • Debridman (*) gerekebilir
(*) Debridman:Bir yaralıdaki ölü dokunun ameliyatla alınması
34
Basınçlı Akışkan Kazaları – Yanıklarda Acil Müdahale
1. Derece yanıklarda - ASLA yoğurt, salça, diş macunu, zeytinyağı vb. şeyler sürülmez ! - En az 10 dakika soğuk suya tutulur. - Gerginliği azaltmak üzere yağlı krem veya ağrısını almak ve gerginliği azaltmak üzere yanık merhemi sürülebilir. -Geniş yanıklarda, kişi kendi içebilecek durumdaysa bol sıvı içirilir.
2. Derece yanıklarda Tedavi 1. derece yanıklarla aynıdır. -Üstteki deri ASLA SOYULMAZ ! -Su toplayan yerler PATLATILMAZ ! -Eğer patlamışsa, o zaman içindeki sıvı boşaldıktan sonra o kısım antiseptikle silinip üzeri steril gazlı bez ile kapatılıp sargı beziyle sarılır. Zira flaster yanıklı dokuyu zedeleyebilir.
35
3. Derece yanıklarda -Hastanın mutlaka bir yanık merkezine veya hastaneye götürülmesi gerekir. -Hasta bilinçli (kendi içebilecek durumda) ise bol sıvı içirilir. -ALKOLLÜ ve ASİTLİ içecekler İÇİRİLMEZ! - Açık yanık yarası hava ile temas ettiği sürece ağrıya neden olacağından, yaranın hemen hava ile teması kesilmelidir, bunun için yara nemli steril gazlı bez ile kapatılır. Böylece enfeksiyondan da korunmuş olur.
Basınçlı Akışkan Kazaları – Yanıklarda Acil Müdahale 36
Endüstriyel hidrolik – Yaşanmış kazalar
Göz yaralanması Kaya kırıcıda hortum değiştirme esnasında çek valf kapalı olduğundan sistemde basınç mevcuttu. Hortumu sökmeye çalışan bakımcının yüzüne sıcak yağ fışkırdı.
1- Hidrolik sistemlerde bakım yaparken kalıntı basınçlara dikkat edilmeli 2- Bağlantılar yavaş ve sürekli gözlem altında gevşetilmeli
Olay
Çıkarılacak Dersler
37
Olay
Ayak yaralanması Bakımcı forklift kaldırma silindir basıncını ölçmek için devreye manometre takmak istedi. Bağlantıyı sökerken basınç altındaki yağ fışkırdı ve çatal bakımcının ayağına düştü.
Çıkarılacak Dersler 1.Bakım esnasında tüm ataşmanların en alt konumda olmasına dikkat edilmeli 2.İş güvenliği ayakkabısı kullanılmalı
Endüstriyel hidrolik – Yaşanmış kazalar
38
Olay
El yaralanması Üretim yöneticisi anlatıyor:
Çıkarılacak Dersler
Katılımcıların görüşleri ve öneriler ?
Endüstriyel hidrolik – Yaşanmış kazalar
39
Hidrolik yağların alevlenme sıcaklığı yüksektir.(>180 C) Ancak çok sıcak yüzeylere temas yanmaya neden olur. Sis ve buharlar ise yanıcıdır Özellikle döküm,dövme,demir-çelik gibi endüstrilerde Hidrolik hortumlar korunmalı, Metal boru bağlantıları , Yangına dayanıklı hidrolik akışkanlar tercih edilmelidir
Endüstriyel hidrolik – Yangın güvenliği
40
Boş konteynerler yanıcı sis ve buharlar içerebilir Temizlemede kullanılan absorbanlar,üstüpü, bez vb. maddeler yanıcı içeriklidir Statik eletriklenmeden kaçının, toprak ile bağlantı yapın Basınç altında çalışan devrede sızıntı olmasını engelleyin Kaçak sonucu oluşabilecek sis ve buharların da yanıcı olduğunu unutmayın
Endüstriyel hidrolik – Yangın güvenliği
41
Hidrolik yağların alevlenme sıcaklığını öğrenin Yakında sıcak yüzeyler var mı? Koruma gerekir mi? Yağ birikintileri var mı? Temizlik uygun mu? Kapalı hacimlerde yağ buharı oluşuyor mu? Nasıl uzaklaştırılabilir ? Kıvılcım kaynağı mevcut mu? B Tipi yangınlar için uygun söndürücü mevcut mu?
Endüstriyel hidrolik – Yangın güvenliği
42
Endüstriyel hidrolik kazalarını önlemek için en güçlü araç
Bilgidir.
Endüstriyel hidrolikte iş güvenliği
43
Basınçlı akışkan yaralanmalarını önemseyin ! İlk müdahaleyi geciktirmeyin !
Endüstriyel hidrolikte iş güvenliği - Sonuç
Hidrolik , güç gerektiren ağır işlerde kullanılır Güç=Basınç=Tehlike ’dir.
44
Endüstriyel hidrolikte iş güvenliği - Kaynaklar
1-Injection injuries: seemingly minor injuries with major consequences http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2532970/ 19.05.2013 2-Tehlikeli Gerçekler-Hidrolik Basınç , Bosch-Rexroth Sunum 3-Test Ekipmanları: http://catalog.hydracheck.com/viewitems/hose-tube-cleaning-products/ies-hose-tube-cleaning-products-clean-seal-flanges? 20.05.2013 4-Fluid Injection Injury,Barker R. http://www.tigercat.com/images/stories/safety/fluid_injection.pdf 21.05.2013 5-Yanıklarda İlk Yardım http://www.acilveilkyardim.com/ilkyardim/yaniklar.html 23.05.2013 6-BGR 237 Hydraulik Schlauchleitungen,Regeln für den sicheren Einsatz,2008
45
top related