energiezuinig bouwen en renoveren: nú doen!...4 energiezuinig bouwen en renoveren nieuwbouw:...
Post on 20-Aug-2020
5 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Energiezuinig bouwen en renoveren 1
EnErgiEzuinig bouwEn En rEnovErEn: nú doEn!
5000.411_DuurzaamBouwen_omslag.indd 1 04-03-2011 10:58:26
2 Energiezuinig bouwen en renoveren
Inhoud Het is vijf voor twaalf ................................................................. 3
De factor mens .......................................................................... 5
Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen ......................................... 7
Anders... ..................................................................................... 8
Anders in de utiliteit: (groen)daken met Hebel ........................ 10
Wapenfeiten bij Xella ................................................................. 11
Anders wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen ........... 13
Nog anders wonen: het Passiefhuis ......................................... 14
Anders renoveren: slim isoleren wat er al staat ...................... 15
Oplossingen van Xella ............................................................... 17
Overzicht toepassingsmogelijkheden ....................................... 18
Toepassing 1, geïsoleerde spouwmuur .................................... 19
Toepassing 2, Ytong Multipor buitengevelisolatie .................... 20
Toepassing 3, gevelbekleding met plaatmateriaal .................. 21
Toepassing 4, massief cellenbeton met pleisterwerk
of baksteenstrips ....................................................................... 22
Toepassing 5, geïsoleerd baksteenstripsysteem ..................... 23
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 2 04-03-2011 10:52:17
Energiezuinig bouwen en renoveren 3
Bewust omgaan met energie is
een must. Uit de laatste rapporta
ges van het IPCC, het Intergovern
mental Panel on Climate Change,
blijkt onomstotelijk dat de invloed
van de mens op ons klimaat groot
is. Klimaatveranderingen als
gevolg van het broeikas effect,
een gevolg van de toename van
de CO2uitstoot, drukken wereld
wijd een stempel op de leef
omstandigheden van mens en
dier. Wanneer menselijk gedrag
en beleid niet veranderen, kunnen
grote gebieden te maken krijgen
met zee spiegelstijging, periodes
van droogte en hitte of juist grote
hoeveel heden neerslag en zwaar
dere stormen.
Rol bouwsector
Verreweg het grootste deel van de
CO2uitstoot is het gevolg van de
wereldwijde energievraag en de
Het is vijf voor twaalf
Xella Nederland BV wil een voorloper zijn als het gaat om energiezuinig
bouwen. Dat geldt eens te meer nu de bouwsector voor grote uitdagingen staat:
enerzijds de bouw van nagenoeg energieneutrale woningen en utilitaire
gebouwen, anderzijds de taak de bestaande woning en kantoorvoorraad
energiezuiniger te maken. Het is noodzakelijk daar nú mee te beginnen.
manier waarop we aan die vraag
voldoen. Nemen we in beschou
wing dat de bouwsector wereldwijd
direct verantwoordelijk is voor zo’n
40% van die uitstoot, dan is duide
lijk dat zij een geweldige bijdrage
kan leveren aan het terugdringen
ervan. En snel ook: de noodzaak
om de negatieve milieueffecten
van bouwwerken te minimaliseren,
is groter dan ooit.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 3 04-03-2011 10:52:22
4 Energiezuinig bouwen en renoveren
Nieuwbouw: energieneutraal
Een oplossing is de bouw van
woningen waarin de vraag naar
energie minimaal is. Optimale
thermische isolatie, ventila
tie, vochtregulatie en warmte
accumulatie zijn randvoorwaar
den. Nu de Europese Commissie
een richtlijn heeft opgesteld die
vereist dat in 2020 nog uitsluitend
(vrijwel) energieneutrale woningen
mogen worden gebouwd, is die
uitdaging actueler en concreter
dan ooit tevoren.
Renovatie: energievraag omlaag
Bovenop de vraag naar nieuw
bouwwoningen wacht een gigan
tische hoeveelheid bestaande
woningen op aanpassingen die de
energievraag drastisch omlaag
brengen. Door betere isolatie van
de gebouwschil, energiezuinigere
installaties en slimme oplossingen
voor bijvoorbeeld de toevoer van
ventilatielucht.
Proces: minder energieverbruik
Hoewel de energievraag (voor met
name verwarming en koeling) het
grootst is tijdens de gebruiksfase
van een gebouw, is ook bij de
productie van bouwmaterialen,
tijdens het bouwproces en later
bij mogelijke sloop energie nodig.
Er zit winst in een verlaging van
de benodigde hoeveelheid energie
bij productie, minder logistieke
bewegingen en recycling van
materialen.
Nú beginnen
De bouwwereld ziet zich gesteld
voor de grootste uitdaging ooit.
We moeten op een drastisch
andere manier omgaan met
wonen, werken, leren, recreëren
en verzorgen. Duurzaam bouwen
geldt als basis voor een gezonde
toekomst. Maar dan moeten we
wél vandaag beginnen, want het
is vijf voor twaalf. Xella is er klaar
voor met betaalbare, creatieve
en slimme bouw en renovatie
oplossingen. Nu, in 2020 én
daarna.
Advies en ondersteuning
Xella hecht veel waarde aan advies en ondersteuning. Daarom be
schikken we over gespecialiseerde Xella Adviseurs die architecten,
projectontwikkelaars, aannemers en bewoners adviseren op het
gebied van energiebesparing, minder belastende (bouw)materialen,
slimme logistiek en grondstofbesparing. Van gebouwontwerp tot sloop
of renovatie. Doe een beroep op deze bron van kennis en ervaring;
neem contact op, want ook in úw project zit winst!
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 4 04-03-2011 10:52:27
5
Broeikaseffect
Broeikasgassen zijn noodzakelijk: de temperatuur op aarde,
cruciaal om te kunnen overleven, wordt voor een belangrijk
deel bepaald door het broeikaseffect. De natuurlijke aanwezig
heid van atmos ferische gassen als waterdamp en kooldioxide,
CO2, zorgt ervoor dat de warmtestraling van de aarde aan het
oppervlak blijft, waardoor de ‘leeftemperatuur’ gemiddeld zo’n
14˚C bedraagt. Zonder broei kaswerking zou de temperatuur
aan het aardoppervlak op 18˚C liggen. Een te hoge concentra
tie van broeikasgassen zorgt er echter voor dat de temperatuur
oploopt. Dat heeft verstrekkende klimatologische gevolgen.
Energiezuinig bouwen en renoveren
De factor mens
Het klimaat verandert wereldwijd: er zijn zichtbaar grotere variaties in
temperatuur en vaker extreme weersomstandigheden met schade voor
economie en samenleving. In het algemeen loopt de temperatuur op, waardoor
ijskappen en gletsjers smelten en de zeespiegel stijgt. De invloed van de
mens op deze veranderingen is onmiskenbaar.
We zijn de afgelopen tientallen ja
ren in de westerse wereld gewend
geraakt aan een bepaalde levens
standaard en levenswijze. We
wonen, werken, leren, recreëren
en verzorgen op een manier die
wellicht recht doet aan die levens
wijze, maar die tegelijk een sterk
negatieve invloed heeft op onze
planeet. Met name de uitstoot van
verbrandingsgassen (voor energie
opwekking met behulp van fossiele
brandstoffen, in het verkeer) zorgt
voor een teveel aan broeikasgas
sen in de atmosfeer (zie het kader),
waardoor het klimaat verandert.
IPCC
Het IPCC (Intergovernmental Panel
on Climate Change) doet onder
zoek naar wereldwijde klimaat
veranderingen. Uit rapporten van
het panel blijkt de grote invloed
van de mens op deze veranderin
gen: ‘Het is zeer waarschijnlijk dat
het grootste deel van de opwar
ming van de laatste vijftig jaar
kan worden toegeschreven aan
menselijke activiteit’.
Blijven we leven volgens de huidige
gewoonten, dan ontkomen we vol
gens het IPCC niet aan ingrijpende
effecten: een stijgende zeespiegel,
meer periodes van droogte of juist
extreme hoeveelheden neerslag
(met gevolgen voor de voedselpro
ductie), hitte en een grotere kans
op stormen. Deze effecten zullen
niet overal ter wereld even groot
zijn; desondanks moeten we ook in
Nederland rekening houden met
veranderingen.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 5 04-03-2011 10:52:33
6 Energiezuinig bouwen en renoveren
Klimaat in Nederland
Regelmatig worden verwachtings
modellen voor het Nederlandse
klimaat gepresenteerd op basis
van wetenschappelijke veronder
stellingen*. Op basis daarvan zijn
algemene uitspraken mogelijk over
toekomstige weersomstandig
heden en klimaatkenmerken.
� De verwachting is dat de opwar
ming doorzet, waardoor zachte
winters en warme zomers vaker
voorkomen, al blijven natuurlij
ke schommelingen van invloed.
� Winters worden gemiddeld nat
ter en neerslaghoeveelheden
worden extremer; naar ver
wachting zorgt elke graad we
reldwijde temperatuurstijging
voor 3 tot 7% meer neerslag in
de winter.
� De hevigheid van regenbuien in
de zomer neemt toe, maar het
aantal zomerse regendagen
wordt juist minder.
� De sterkte van zware stormen
boven NoordwestEuropa
kan licht toenemen, maar de
hoeveelheid voor Nederland
gevaarlijke stormen blijft onge
veer gelijk.
� De zeespiegel blijft stijgen; in
combinatie met bodemdaling
aan de Nederlandse kust kan
het waterpeil tot 2050 tussen
15 en 35 centimeter hoger zijn
dan nu.
Deze ontwikkelingen betekenen
vooral extra druk op de Neder
landse waterhuishouding: kust
verdediging en rivierdijken moeten
worden versterkt en buffers
moeten worden aangelegd om de
effecten van droge en natte perio
des te ondervangen.
* De beschreven verwachtingen zijn ontleend aan de publicatie ‘Klimaat in de 21e eeuw
vier scenario’s voor Nederland’, KNMI, 2006.
Kyoto en verder
Het is zaak de toename van de
hoeveelheid broeikasgassen
in de atmosfeer een halt toe te
roepen. In het in 1997 opgestelde
Kyotoprotocol legde een groot
aantal industrielanden, waaron
der Nederland, vast de wereld
wijde CO2uitstoot te beperken.
De invloeds sfeer van het protocol
reikt tot 2012. Over de vorm van
een nieuw klimaatverdrag, als
opvolger van het Kyotoprotocol,
wordt nog volop onderhandeld.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 6 04-03-2011 10:52:38
Energiezuinig bouwen en renoveren 7
Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen
De Europese Commissie heeft met nieuwe regel geving voor de bouw van
woningen een halt toegeroepen aan ongebreideld energieverbruik in
woningen. Die stap is van belang: het is bekend dat de gebouwensector
Europa’s grootste energie verspiller is.
De Europese Commissie heeft
besloten dat na 2020 alleen nog
woningen mogen worden gebouwd
die nagenoeg energieneutraal zijn.
Voor bestaande huizen geldt dat ze
energiezuiniger moeten worden.
In de Energy Performance of
Buildings 2010/31, afgekort EPBD,
zijn de minimale energieprestaties
van bouwwerken vastgelegd. Goed
nieuws voor het klimaat en voor
huizenbezitters: de uitstoot van
schadelijke hoeveelheden broei
kasgassen én de energierekening
dalen. Tegelijk is het EUbesluit
een alarmsignaal voor de bouw
wereld: haast is geboden bij de
overgang naar duurzame materia
len en bouwmethoden.
Doel van EPBD 2010/31 is ‘nearly
zeroenergy buildings’ in 2020. De
Europese lidstaten verplichten zich
in nationale wetgeving minimale
eisen op te nemen om aan deze
eis van de Europese Commissie
te voldoen. Het Energy Efficiency
Plan van begin 2011 kent een groot
aantal maatregelen om in 2020
een besparing op de energie
vraag van 20% te bereiken. Voor
2013 en 2015 worden tussentijdse
doelstellingen vastgelegd voor
bestaande bouw en nieuwbouw.
Op afzienbare termijn moeten ook
financiële prikkels energiezuinige
en energie neutrale vormen van
bouwen en renoveren bevorderen.
Nederlandse regelgeving:
EPC en Rc
De Nederlandse overheid zette
eerder al in op energieneutrale
nieuwbouw in 2020. De EPBD is
dus een krachtige onderstreping
van dat beleid. Al sinds 1995 wordt
in de Nederlandse bouwregelge
ving expliciet aandacht besteed
aan de energieprestatie van ge
bouwen. Om de energieefficiëntie
te kunnen meten en vergelijken,
is er de energieprestatiecoëf
ficiënt, EPC. Hoe energiezuiniger
het ontwerp, des te lager de EPC.
Sinds 1 januari 2011 geldt een
EPCgrenswaarde van 0,6. Voor
2015 staat een verlaging naar 0,4
op de planning.
In het nieuwe Bouwbesluit wordt
NEN 7120 de nieuwe methode voor
de berekening van energiepres
taties van gebouwen. In die versie
van het Bouwbesluit wordt boven
dien de Rcwaarde – de mate van
warmteweerstand van delen van
de gebouwschil – verhoogd naar
3,5 m2K/W. In de huidige bouw
praktijk zijn Rcwaarden van meer
dan 4,0 m2K/W al gebruikelijk; in
passieve bouw (zie een volgend
hoofdstuk) worden Rcwaarden
rond 10,0 m2K/W gerealiseerd.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 7 04-03-2011 10:52:45
8 Energiezuinig bouwen en renoveren
Anders…
De EPCwaarde tot 0,6 kan nog eenvoudig worden
doorgevoerd met beperkte technische ingrepen
zoals extra isolatie en (drie)dubbele beglazing. In de
toekomst moet de EPC naar 0,4 of minder. Dat kan
niet zomaar met dikkere wanden, compactere bouw
of kleinere glasoppervlakken. Het moet anders, en
de gebouwschil maakt het verschil.
Energiezuinige bouw betekent
weliswaar de vraag naar energie
beperken of zelfs opheffen, ook
eisen aan esthetica, stabiliteit,
geluidsisolatie, brandveiligheid en
(waar nodig) aardbevingsbesten
digheid spelen een rol. Daarbij
komen de eisen tot milieuvriende
lijkheid van materialen en grond
stoffen, het streven naar zo min
mogelijk logistieke bewegingen, de
mogelijkheid tot recycling én het
feit dat energieneutraal bouwen
ook betaalbaar moet zijn.
De crux in de gebouwschil
De schil van een gebouw, met
name gevels en daken, speelt een
grote rol in het verlagen van de
energievraag. De buffer tussen
binnen en buiten houdt warmte
in een woning en koude erbui
ten. De warmteweerstand van de
gebouwschil is de belangrijkste
factor in de uiteindelijke EPC van
een gebouw: hoe beter daken en
gevels geïsoleerd zijn, des te lager
de EPC.
Energiezuinig ontwerpen
Hoewel de gebouwschil dus het
grootste effect heeft, is ook de in
vloed van ramen en installaties van
belang. Een van de uitgangspunten
van energiezuinig of neutraal
bouwen is zon georiënteerd
ontwerpen: veel glas in de zuidge
vels en minder in de rest van de
schil. In de winter levert dat meer
licht, warmte en energie op; in de
zomer is het raadzaam via screens
en overstekken een teveel aan
warmte buiten te houden.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 8 04-03-2011 10:52:46
Energiezuinig bouwen en renoveren 9
MIlIEuBEwust: sIlKA KlIMAAtwAND
Silka brengt speciale blokken en
elementen op de markt waar
mee een Silka Klimaatwand kan
worden gebouwd. De klimaat
wand heeft aan één zijde vooraf
aangebrachte sleuven (diepte
30, breedte 20, hartophart
afstand 150 millimeter) waarin
een polyethyleenleiding kan
worden aangebracht. In deze
leiding circuleert warm of koud
water. De stralingswarmte of
koelte die daardoor in de wand
ontstaat, zorgt snel voor een
behaaglijke temperatuur in elk
jaargetijde. De Silka Klimaat
wand kan worden aangesloten
op een gewone HR cvketel. De
temperatuur in de wand hoeft
niet veel af te wijken van de
ruimte temperatuur: ook milieu
bewuste lagetemperatuur
verwarming met behulp van
bijvoorbeeld zonne of aard
warmte is mogelijk. Een extra
bijdrage van Silka aan energie
bewustzijn!
Geïsoleerde kozijnen en
beglazing
De hoeveelheid beglazing heeft
gevolgen voor het mogelijke
warmteverlies via de ramen. Het
warmteverlies door 10 vierkante
meter raamoppervlak met dubbel
glas is gelijk aan het warmtever
lies door 85 vierkante meter ge
ïsoleerde spouwmuur (Rcwaarde
3,5 m2K/W). Een oplossing biedt
extra geïsoleerde beglazing,
bijvoorbeeld drievoudig HR++glas
in combinatie met geïsoleerde
kozijnoplossingen.
Installatietechnische ingrepen
De Europese lidstaten moeten
volgens de nieuwe Europese
wetgeving over een aantal jaren
eisen stellen aan technische
gebouwsystemen (zoals ver
warmings, warm tapwater en
airconditioningsystemen). Een
intrinsiek lage energievraag
zoals die bij energiezuinig of
neutraal bouwen voorop staat,
biedt allerhande mogelijkheden
voor het duurzaam invullen van
de resterende vraag. Verwar
mingsinstallaties op basis van
lage temperatuurverwarming
bijvoorbeeld, een warmtepomp of
warmtekoudeopslag in de bodem.
Tapwater kan worden verwarmd
met behulp van een zonneboiler of
warmteterugwinning uit verbruikt
water. Ventilatiesystemen voorzien
van warmteterugwinning zorgen
dat opgewekte warmte niet ver
loren gaat. Overigens zijn ook be
staande woningen met dergelijke
ingrepen een stuk energiezuiniger
te maken.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 9 04-03-2011 10:52:55
10 Energiezuinig bouwen en renoveren
Ook in bedrijfsgebouwen speelt de
opwarming van het klimaat. Het
is voor ondernemers zaak zorg te
dragen voor een aangenaam leef
en werkklimaat zónder dat daar
voor hoge extra kosten moeten
worden gemaakt. Dat komt tegelijk
de prestaties van de medewerkers
ten goede.
De crux (nog steeds) in de
gebouwschil
Een kantoor of winkelpand vangt
het grootste deel van de warmte
van de zon via het dak – tot wel 80
procent! De keuze voor construc
tie en bouwmaterialen is dus van
groot belang. Een bouwmateriaal
dat zélf bijdraagt aan aangename
klimatologische omstandigheden
in een gebouw
� is massief, dus isolerend;
� accumuleert, dus is in staat
warmte en koude (tijdelijk) op te
slaan;
� vlakt pieken in temperatuur
af (en zorgt dus net als Ytong
cellenbeton voor een fase
verschuiving; zie de figuur op
pagina 17);
� heeft een groot diffusievermo
gen, waardoor de vochtbalans
op peil blijft.
Anders in de utiliteit:(groen)daken met Hebel
Behalve bij de bouw van woningen zijn ook in de utiliteitsbouw flink wat
energie besparende en andere duurzame maatregelen mogelijk. Xella biedt
daarvoor doeltreffende oplossingen met de producten van Hebel cellenbeton.
Het Hebel groendak is een sprekend voorbeeld van een milieubewuste keuze.
Daarnaast is van belang dat de
constructie en het materiaal be
stand zijn tegen mogelijke (toe
komstige) weerextremen. Hebel
cellenbeton combineert al deze
gunstige eigenschappen, terwijl
het toch een relatief laag gewicht
heeft dankzij de duizenden met
stilstaande lucht gevulde cellen in
het materiaal. Sterker: een dak van
Hebel dakplaten is het enige lichte
massieve dak op de markt.
Het groene dak
Deze eigenschappen maken Hebel
cellenbeton een efficiënte, duur
zame oplossing voor elk utilitair
dak. En zeker voor het steeds va
ker toegepaste groene dak. Hebel
dak platen vormen een uit stekende
basis voor vegetatiedaken, bij
voorbeeld mossedumdaken. De
voordelen van dergelijke daken zijn
legio:
� ze vormen een buffer voor de
tijdelijke opvang van regenwater;
� ze vangen fijnstof op;
� ze verminderen de opwarming
van hun omgeving;
� ze besparen energie (dankzij
doeltreffende isolatie);
� ze bieden een ecologische
beleving.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 10 04-03-2011 10:52:58
Energiezuinig bouwen en renoveren 11
De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van de CO2uitstoot.
Een belangrijk deel van de uitstoot wordt veroorzaakt bij de productie en
verwerking van bouwelementen. Zaak dus om ook daar het energie en
grondstofverbruik te verminderen. Xella loopt voorop en participeert in tal van
initiatieven zoals MRPI, MJA en NIBE.
wapenfeiten bij Xella
We zullen niet ontkennen dat bij
de productie van Silka kalkzand
steen, Ytong cellenbeton en Hebel
dakplaten energie nodig is – dat is
nu eenmaal niet te voorkomen. De
meeste energie gaat zitten in het
autoclaveren van producten – het
onder hoge druk door middel van
stoom verharden van kalkzand
steen en cellenbeton. Ook het lo
gistieke proces en het bouw proces
kosten energie.
MJA Energie-efficiëntie
Xella werkt al sinds eind jaren
negentig mee aan de meerjaren
afspraak (MJA) Energieefficiëntie.
In dit convenant verplichten bedrij
ven zich om het energieverbruik
tijdens de productie doorlopend te
verlagen. Dankzij steeds verder
gaande efficiëntie en ingrijpende
maatregelen is de CO2uitstoot die
de Xellafabrieken veroorzaken
inmiddels fors afgenomen.
Uit de voortgangsrapportage MJA,
energieefficiency kalkzandsteen
en cellenbetonindustrie, blijkt dat
deze industrieën indrukwekkende
cijfers laten zien (8%) op het gebied
van energiebesparing tijdens pro
ductie. Alle producten zijn recycle
baar, waarbij wordt gestreefd naar
cradle to cradleoplossingen.
8
7
6
5
4
3
2
1
02004 2005 2006 2007 2008
jaar
Totale Energie Efficiency Verbetering (TEEV)
proc
ente
n
Resultaat:
� De totale energieefficiency in
de fabrieken van Xella is sinds
2004 met ruim 8% verbeterd.
samenwerking Agentschap Nl
De resultaten van de inspanningen
van Xella worden doorlopend in het
oog gehouden door Agentschap
NL (het vroegere SenterNovem),
onderdeel van het ministerie van
Economische Zaken, Landbouw
en Innovatie, en aanspreek
punt voor bedrijven als het gaat
om duurzaam heid, innovatie
en internationaal ondernemen.
Xellamedewerkers zijn boven
dien betrokken bij tal van samen
werkingsverbanden die we met
het agentschap zijn aangegaan.
Het gaat om projecten die bijvoor
beeld het energie en grondstof
gebruik in de productie beperken,
om buitenwandoplossingen voor
passiefgebouwen, isolatie
systemen voor nieuwbouw en
renovatie, slanke wandoplossingen
en groendaken.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 11 04-03-2011 10:52:58
12 Energiezuinig bouwen en renoveren
Energiezuinige wandoplossingen
We hebben de afgelopen jaren
geïnvesteerd in wandoplossingen
met Silka, Ytong en Ytong Multipor
die voldoen aan de strenger
wordende eisen op het gebied van
isolatie en warmteweerstand – van
traditioneel tot passief.
Resultaat:
� Een groeiend aantal direct
praktisch toepasbare oplossin
gen voor wandopbouw. Zie ook
de vijf toepassingen elders in
deze brochure.
Kringloop
Xella werkt aan het sluiten van de
kringloop in productie en (her)
gebruik van producten. Silka kalk
zandsteen, Ytong cellenbeton en
Ytong Multipor minerale isolatie
platen bestaan vrijwel geheel uit
natuurlijke grondstoffen. Boven
dien kunnen de materialen vrijwel
volledig worden hergebruikt.
Recyclingprogramma Ytong
blokken en cascopanelen
Bouw en aannemingsbedrijven
verzamelen op de bouwplaats
overtollig Ytong cellenbeton.
Daartoe ontwikkelde Xella een
afvalcontainer met comparti
menten voor cellenbeton, verpak
kingsmateriaal en overig afval. Het
cellenbeton wordt vervolgens in de
fabrieken van Xella gebruikt bij de
productie van nieuwe cellenbeton
producten.
Resultaten:
� Ytong cellenbeton bevat
gemiddeld 20% hergebruikt
materiaal.
� De hoeveelheid afval op bouw
plaatsen is sterk afgenomen.
Grondstofbewust
productieproces silka
Op de productielocaties van Silka
kalkzandsteen werkt Xella aan
het hergebruik van (zaag)afval en
productieuitval (producten die
niet aan de strenge kwaliteitseisen
voldoen). Dit overtollige kalkzand
steen gaat terug het productie
proces in. Daarnaast wordt waar
mogelijk granulaat van elders
aangevoerd en verwerkt, al blijkt
vaak dat dit granulaat uit het oog
punt van energieverbruik nuttiger
in andere industrieën kan worden
ingezet.
Resultaat:
� De hoeveelheid productieafval
is dankzij hergebruik in de
productie sterk afgenomen.
Bouwoplossingen tot 2015
(en daarna)
� Ontwikkeling van de Silka
klimaat wand (zie het kader
elders in deze brochure).
� Ontwikkeling van nieuwe wand
oplossingen met Silka, Ytong en
Ytong Multipor; doel Rcwaarde
> 5,0 bij slankere wanddiktes.
� Ontwikkeling en promotie van
massieve bouwtoepassingen in
de Nederlandse bouwpraktijk.
� Nieuwe (varianten van) energie
zuinige blokken van Ytong.
� Verdere ontsluiting van kennis
over energiezuinige bouw
oplossingen via kanalen als
bouwoplossingen.nu en
bouwwijzer.nu.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 12 04-03-2011 10:53:01
Energiezuinig bouwen en renoveren 13
Anders wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen
Hoe we ook ijveren voor het verminderen van energie en grondstofgebruik en
hoe veel aandacht we ook besteden aan recyclemogelijkheden voor onze
producten, de meeste energie verbruikt een bouwwerk tijdens de gebruiksfase.
Of het nu een woning is, een kantoor, een school, een winkelcentrum of een
ziekenhuis.
Xella is voorbereid op de normen
die vanaf 2020 gelden. Met inno
vatieve bouwproducten en door
dachte bouwmethoden die zich in
de praktijk ruimschoots hebben
bewezen en die zich in de toekomst
steeds opnieuw zullen bewijzen.
Op elk denkbaar gebied: wonen,
werken, leren, recreëren, verzor
gen – Xella heeft er een duurzame
bouwoplossing voor met als
belangrijkste uitgangspunten een
beperking van de energievraag en
het creëren van een aangenaam
binnenklimaat: een aangename
temperatuur, voldoende verse
(ventilatie)lucht en een goede
vochtbalans.
Bouwoplossingen.nu
Hoe bouw je energiezuinig of energieneutraal zonder concessies te doen
aan architectonische vrijheid, esthetica, eisen op het gebied van geluid
wering, brandveiligheid en stabiliteit? Op bouwoplossingen.nu komt
Xella met een keur aan bouwoplossingen die het pad effenen. Die laten
zien dat creatief, slank en duurzaam bouwen heel goed hand in hand
gaan. Met de producten van Silka kalkzandsteen, Ytong cellenbeton en
Ytong Multipor minerale isolatieplaten is altijd een bouwoplossing
voorhanden die aan specifi eke wensen of eisen voldoet.
Het Groene Bouwen
Xella bracht in 2009 het magazine ‘2020 Het Groene Bouwen’ uit
(ook online) als vooruitblik op de bouwpraktijk in 2020.
Zie www.hetgroenebouwen.nl. De ontwikkelingen sindsdien zijn ver
werkt in een update die is te vinden op www.YouTube.nl/XellaNederland.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 13 04-03-2011 10:53:10
14 Energiezuinig bouwen en renoveren
Nog anders wonen: het Passiefhuis
Een mogelijk concept voor het bereiken van een EPC van 0,4 of minder is het
Passiefhuis, een in Duitsland ontwikkeld bouwconcept dat ook in Nederland
steeds vaker wordt toegepast. De essentie van het Passiefhuis is het optimaal
gebruiken van de passieve energie en warmte van de zon, apparatuur en
personen in huis.
Ook aan de basis van het Passief
huisconcept staat een zo klein
mogelijke energievraag door opti
male isolatie en zongeoriënteerd
ontwerpen. De basale gedachte:
‘houden wat je hebt en er zo veel
mogelijk gratis bij krijgen’. Er
is geen actief verwarmings of
koelingssysteem; alle benodigde
warmte komt van de zon of is
restwarmte van huishoudelijke
apparatuur, installaties en in een
ruimte aanwezige personen. De
resterende energievraag komt
indien mogelijk van duurzame
energiebronnen, zodat de woning
in principe zelfs energie en CO2
neutraal kan worden uitgevoerd.
Zes basisprincipes
De bedenkers van het Passief huis
concept hebben de volgende zes
basisprincipes vastgelegd:
� een hoog niveau van thermische
isolatie;
� een grote mate van
luchtdichtheid;
� het benutten van de warmte
en energie van de zon;
� energieterugwinning uit
ventilatie;
� het gebruik van energiezuinige
huishoudapparaten;
� het gebruik van hernieuwbare
energiebronnen.
twee voorwaarden
Voor het doorrekenen van het
energieverbruik van een Passief
huis is een speciaal rekenpakket
ontwikkeld. Het resultaat van deze
berekening moet aan twee voor
waarden voldoen:
� de totale energievraag voor
ruimteverwarming en koeling is
maximaal 15 kWh per vierkante
meter gebruiksoppervlak;
� de totale primaire energiebe
hoefte voor apparatuur, warm
tapwater, ruimteverwarming en
koeling is maximaal 120 kWh
per vierkante meter gebruiks
oppervlak.
Ingrepen in het bouwproces
Voor de bouw van Passiefhuizen
volgt daaruit:
� een absoluut luchtdicht
ontwerp;
� hoge isolatiewaarden
(Rc gebouwschil tussen 6,5 en
10,0 m2K/W);
� koudebrugvrije constructies;
� toepassing van geïsoleerde
kozijnen met driedubbele
be glazing.
Xella is ervan overtuigd dat het
traditio nele bouwen de komen
de jaren de overhand houdt. Om
te laten zien dat Passiefhuizen
ook op een min of meer ‘tradi
tionele manier’ kunnen worden
gebouwd, ontwikkelden we
(met onder anderen SBR) een
serie Passiefhuis details. Deze
detaillering stelt de ont werper
in staat een Passiefhuis te
ontwerpen waarbij de voordelen
van een kalkzandsteen casco –
zoals duurzaamheid, economi
sche rentabiliteit en voldoende
thermische massa – blijven
bestaan.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 14 04-03-2011 10:53:18
Energiezuinig bouwen en renoveren 15
Anders renoveren: slim isoleren wat er al staat
Energiezuinig nieuwbouwen is al een opgave. Daarnaast zijn er in Nederland
miljoenen gebouwen die op de nominatie staan om te worden gerenoveerd. De
gevels van deze bouwwerken zijn vaak minder goed geïsoleerd dan gezien de
huidige en toekomstige regelgeving wenselijk is. Niet altijd zijn veranderingen
aan deze gevels wenselijk. Ook dan zijn er slimme oplossingen (van Xella).
Van de bestaande woning
voorraad in Nederland, in totaal
zo’n 7 miljoen woningen, staat een
aanzienlijk deel op de nominatie
voor renovatie. De opgave waar
voor de bouwwereld de komende
jaren op het terrein van reno
vatie staat, is veel groter dan de
vraag naar nieuwbouwwoningen.
Sterker: gaan we in het huidige
tempo door met renoveren, dan
kost het een slordige honderd jaar
om de volledige woningvoorraad
bij de tijd te brengen. Het is dus
noodzakelijk dat de bouwsector
zich de komende jaren veel meer
richt op renovatie – daarin zit niet
alleen meer ‘markt’, het biedt ook
de kans bestaande woningen veel
energiezuiniger of zelfs (vrijwel)
energieneutraal te maken.
Ongewenste situaties
Minder goed geïsoleerde gevels
(en daarmee lage Rcwaarden)
leiden in de winter tot onnodig
energieverbruik, in de zomer tot
hoge binnentemperaturen en
behoefte aan koeling – kortom: tot
ongewenste situaties in het kader
van duurzaamheid en een optimaal
binnenklimaat.
Binnenklimaat
Xella biedt met de minerale
isolatie platen van Ytong Multipor
en met Ytong blokken doeltreffen
de isolatieoplossingen die boven
dien een eind maken aan koude
bruggen. Met deze producten zijn
er renovatiemogelijkheden te over:
isolatie aan de binnen of juist
buitenzijde van gevels, isolatie
van nietgeïsoleerde souterrains
of parkeergarages, isolatie met
behulp van (geïsoleerde) voorzet
wanden. Het is maar net welke
toepassing in een renovatieproject
het beste past. Xella adviseert er
graag over.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 15 04-03-2011 10:53:25
16 Energiezuinig bouwen en renoveren
YtONG MultIPOR
Ytong Multipor, de minerale
isolatie plaat van Xella, isoleert
niet alleen goed, maar is ook:
� dampopen, waardoor het
materiaal ademt en vocht
reguleert;
� steenachtig, dus robuust en
stevig;
� vormvast, onbrandbaar en
vezel vrij, dus gemakkelijk,
gezond en veilig tijdens ver
werking en in de gebruiksfase
van een gebouw;
� ongevoelig voor schimmels;
� door en door gehydrofobeerd,
dus waterafstotend.
Voor binnen én buiten
De Ytong Multipor platen kunnen
op vrijwel elke bestaande onder
grond worden aangebracht, zowel
aan de onderzijde van plafonds als
aan de binnen en buitenzijde van
gevels.
Aan de onderzijde van plafonds
Plafonds van bijvoorbeeld bergin
gen en (parkeer)garages zijn vaak
slecht of helemaal niet geïsoleerd.
Vrijwel alle aanwezige warmte
gaat verloren via de muren en
plafonds en via koudebruggen ont
staat ook in woningen en kantoren
erbóven een koud en onbehaaglijk
klimaat. Ytong Multipor isoleert, is
brandwerend en geeft een prettige
uitstraling.
Aan de binnenzijde van gevels
Isolatie aan de binnenzijde ligt voor
de hand in gevallen waarbij het
aanzicht van een gebouw niet mag
veranderen, bijvoorbeeld van
wege een bepaalde uitstraling of
monumentale status. In dat geval
worden de Ytong Multipor minerale
isolatieplaten aangebracht aan de
binnenzijde. Kleine onregelma
tigheden hoeven niet te worden
uitgevlakt. Muren met grotere
onregelmatigheden kunnen beter
eerst worden voorzien van een
pleisterlaag voor de isolatieplaten
er op worden gelijmd.
Aan de buitenzijde van gevels
Isolatie met Ytong Multipor mine
rale isolatieplaten geeft gevels een
heel nieuwe, duurzame uitstraling.
Toegepast op bestaande gevels
werken de platen bijvoorbeeld
lelijk metselwerk of ouderwetse
gevelbeplating weg, terwijl het
isolerend vermogen sterk toe
neemt. De platen kunnen worden
afgewerkt met Ytong Multipor
lijmmortel, wapeningsgaas en een
geschikt buitenpleistersysteem.
YtONG BlOKKEN
Ytong blokken zijn bij uitstek
geschikt voor renovatie van grote
ruimtes en wanneer bestaande
wanden zo onregelmatig zijn dat
uitvlakken onmogelijk is. Ytong
blokken zorgen voor een nieuwe
binnenspouw en een luchtspouw
(in de regel 20 mm) vóór de
bestaande wand. Dat zorgt voor
(veel) hogere isolatiewaarden. De
precieze Rcwaarde van de com
binatiewand is afhankelijk van de
dikte en de lambdawaarde van de
toegepaste Ytong blokken.
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 16 04-03-2011 10:53:30
17 Energiezuinig bouwen en renoveren
Oplossingen van Xella
Wat u bouwt, moet duurzaam zijn en dus lang staan. Dat lukt met Silka, Ytong
en Ytong Multipor. We bieden hier vijf mogelijke toepassingen voor wandopbouw
in verschillende diktes. Ze bieden een zeer hoge Rcwaarde. Marktconforme
adviezen waarmee u slank bouwt op basis van gangbare constructies van
wanden en isolatiemateriaal.
De kalkzandsteen blokken en
elementen van Silka en de cellen
beton blokken en cascopanelen
van Ytong combineren gunstige
fysische eigenschappen met
gemakkelijke verwerking. Ze
beschikken over voor energie
neutraal bouwen geschikte
waarden als het gaat om warm
tegeleiding, volumieke massa,
warmtepenetratievermogen,
warmteaccumulatie en afkoel
gedrag.
u kiest!
De keuze voor een oplossing is aan
u, afhankelijk van het bouwproject
en de methode die voor u het pret
tigst werkt. Uiteraard zijn vakman
schap en aandacht voor zorgvuldi
ge detaillering in alle gevallen van
belang om de genoemde waarden
te kunnen bereiken.
Rc-waardecalculator
Xella biedt u de mogelijkheid de
Rcwaarde van wandoplossin
gen met de producten van Silka,
Ytong en Ytong Multipor online
te berekenen. Op www.xella.nl
vindt u de Rcwaardecalculator.
Een verwijzing staat op de
homepage.
0 6 12 18 24 0 6 12 18 24
°C30
20
10
°C30
20
10
Faseverschuiving
Binnen
Temperatuurschommelingen
Buiten
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 17 04-03-2011 10:53:36
18 Energiezuinig bouwen en renoveren
toepassing 1
Geïsoleerde spouwmuur� Silka (100 mm)
� Ytong (150 mm) G4/600
toepassing 3
Gevelbekleding met plaatmateriaal� Silka (150 mm)
� Ytong (200 mm) G4/600
� Ytong (200 mm) G2/400
toepassing 4
Massief cellenbeton met pleisterwerk of baksteenstrips� Ytong energiezuinige blokken G1, 6/300 en G3/325
� Ytong energiezuinige blokken G2/400
toepassing 5
Gevelbekledingsysteem met baksteenstrips� Silka (150 mm)
� Ytong (200 mm) G4/600
� Ytong (240 mm) G2/400
toepassing 2
Ytong Multipor buitengevelisolatie� Silka (150 mm)
� Ytong (200 mm) G4/600
� Ytong (200 mm) G2/400
Overzicht toepassingsmogelijkheden
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 18 04-03-2011 10:54:00
Energiezuinig bouwen en renoveren 19
Geïsoleerde spouwmuur
toepassing 1
Binnenspouwblad silka
� handmatig: Silka lijmblokken,
metselstenen of blokken
� mechanisch: Silka elementen
Binnenspouwblad Ytong
� handmatig: Ytong blokken
� mechanisch: Ytong casco panelen
silka (100 mm)
Rc-waarde Dikte minerale totale
wandconstructie wol (λ = 0,033) wanddikte
m2K/w mm mm
3,56 100 340
4,12 120 360
4,54 135 375
5,11 155 395
5,53 170 410
6,10 190 430
silka (100 mm)
Rc-waarde Dikte hardschuim totale
wandconstructie* isolatie (λ = 0,023) wanddikte
m2K/w mm mm
3,54 70 310
4,14 85 325
4,54 95 335
5,15 110 350
5,55 120 360
6,15 135 375
6,55 145 385
7,15 160 400
7,55 170 410
8,15 185 425
8,55 195 435
Ytong (150 mm) G4/600
Rc-waarde Dikte minerale totale
wand constructie wol (λ = 0,033) wanddikte
m2K/w mm mm
4,35 100 340
4,92 120 360
5,34 135 375
5,91 155 395
6,33 170 410
6,89 190 430
Ytong (150 mm) G4/600
Rc-waarde Dikte hardschuim totale
wandconstructie* isolatie wanddikte
m2K/w mm mm
4,34 70 360
4,94 85 375
5,34 95 385
5,94 110 400
6,34 120 410
6,95 135 425
7,35 145 435
7,95 160 450
8,35 170 460
8,95 185 475
9,35 195 485
spouwmuurisolatie
� minerale wol: bredere spouw
met traditioneel, zacht
materiaal
� pur/pir: dunnere spouw met
hard materiaal
luchtspouw
� breedte 30 tot 40 millimeter
� aanbeveling SBR: ontwerp
40 mm voor effectief 30 mm
Buitenspouwblad
� metselwerk met gevelsteen
* inclusief bijdrage van refl ecterende werking van de coating van het isolatiemateriaal
Opbouw
� binnenspouwblad Silka of Ytong
� spouwmuurisolatie minerale wol of hardschuim
� luchtspouw
� buitenspouwblad baksteen
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 19 04-03-2011 10:54:04
20 Energiezuinig bouwen en renoveren
Ytong (200 mm) G4/600
Rc-waarde Dikte totale
wandconstructie Ytong Multipor wanddikte
(λ = 0,045)
m2K/w mm mm
2,58 60 260
3,02 80 280
3,45 100 300
3,89 120 320
4,32 140 340
4,76 160 360
5,20 180 380
5,63 200 400
6,07 220 420
6,50 240 440
6,94 260 460
7,37 280 480
7,81 300 500
silka (150 mm)
Rc-waarde Dikte totale
wandconstructie Ytong Multipor wanddikte
(λ = 0,045)
m2K/w mm mm
2,81 120 270
3,25 140 290
3,68 160 310
4,12 180 330
4,55 200 350
4,99 220 370
5,42 240 390
5,86 260 410
6,30 280 430
6,73 300 450
Ytong (200 mm) G2/400
Rc-waarde Dikte van totale
wandconstructie Ytong Multipor wanddikte
(λ = 0,045)
m2K/w mm mm
3,32 60 260
3,75 80 280
4,19 100 300
4,62 120 320
5,06 140 340
5,50 160 360
5,93 180 380
6,37 200 400
6,80 220 420
7,24 240 440
7,67 260 460
8,11 280 480
8,55 300 500
Binnenspouwblad silka
� handmatig: Silka lijmblokken,
metselstenen of blokken
� mechanisch: Silka elementen
Binnenspouwblad Ytong
� handmatig: Ytong blokken
� mechanisch: Ytong casco
panelen
Isolatie Ytong Multipor minerale
isolatieplaat
� dikte (60300 mm) afhankelijk
van te bereiken Rcwaarde
Afwerking pleisterlaag
� Ytong Multipor lijmmortel met
wapeningsgaas voor mortel
weefsellaag
� afwerking met minerale pleister
conform EN 9981
Ytong Multipor buitengevelisolatie
toepassing 2
Opbouw
� binnenspouwblad Silka of Ytong
� isolatie Ytong Multipor
� afwerking pleisterlaag
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 20 04-03-2011 10:54:09
Energiezuinig bouwen en renoveren 21
Gevelbekleding met plaatmateriaal
toepassing 3
Binnenspouwblad silka
� handmatig: Silka lijmblokken,
metselstenen of blokken
� mechanisch: Silka elementen
Binnenspouwblad Ytong
� handmatig: Ytong blokken
� mechanisch: Ytong casco
panelen
silka 150 mm)
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
m2K/w mm mm
3,07 70 270
3,45 80 280
4,23 100 300
4,62 110 310
5,01 120 320
5,79 140 340
6,17 150 350
Combigeveloplossing
� Afwerking: diverse mogelijk
heden
Ytong (200 mm) G4/600
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
m2K/w mm mm
4,11 70 320
4,50 80 330
5,28 100 350
5,67 110 360
6,06 120 370
6,83 140 390
7,22 150 400
Ytong (200 mm) G2/400
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
m2K/w mm mm
4,83 70 320
5,22 80 330
5,99 100 350
6,38 110 360
6,77 120 370
7,55 140 390
7,94 150 400
Opbouw
� binnenspouwblad Silka of Ytong
� combigeveloplossing isolatie, regelwerk en afwerking
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 21 04-03-2011 10:54:16
22 Energiezuinig bouwen en renoveren
Extra energiezuinige Ytong
blokken
� handmatig of mechanisch
verwerken, afhankelijk van
blokgewicht
Afwerking met pleisterlaag
� Advies: buitenpleistersystemen
Alsecco en Strikolith
� Andere pleistersystemen: let
op eigenschappen; zie brochure
‘Energiezuinige blokken van
Ytong’, pagina 13
� Over volledige oppervlakte gaas
toepassen
� Informatie: via Xella Adviseur
Ytong energiezuinige blokken G1, 6/300 en G2/325
Rc-waarde totale wanddikte
wandconstructie (dikte van blok)
m2K/w mm
3,00 240
3,75 300
4,56 365
6,00 480
6,25 500
Ytong energiezuinige blokken G2/400
Rc-waarde totale wanddikte
wandconstructie (dikte van blok)
m2K/w mm
2,40 240
3,00 300
3,65 365
4,80 480
5,00 500
Massief cellenbeton met pleisterwerk of baksteenstrips
toepassing 4
Afwerking met baksteenstrips
� Advies: fl exibele steenstrips of
baksteenstrips
� Volg aanwijzingen fabrikant
� Informatie: via Xella Adviseur
Opbouw
� extra energiezuinige Ytong blokken
� afwerking pleisterlaag
� afwerking met baksteenstrips
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 22 04-03-2011 10:54:24
Energiezuinig bouwen en renoveren 23
Binnenspouwblad silka
� handmatig: Silka lijmblokken,
metselstenen of blokken
� mechanisch: Silka elementen
Binnenspouwblad Ytong
� handmatig: Ytong blokken
� mechanisch: Ytong casco
panelen
Gevelbekledingsysteem
� Volg aanwijzingen fabrikant
� Informatie: via Xella Adviseur
Gevelbekledingsysteem met baksteenstrips
toepassing 5
silka (150 mm)
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
(λ = 0,023)
m2K/w mm mm
3,48 80 250
4,31 100 270
5,14 120 290
5,96 140 310
6,79 160 330
7,62 180 350
Ytong (200 mm) G4/600
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
(λ = 0,023)
m2K/w mm mm
2,87 40 260
3,7 60 280
4,53 80 300
5,36 100 320
6,18 120 340
7,01 140 360
7,84 160 380
8,67 180 400
Ytong (240 mm) G2/400
Rc-waarde Dikte van het totale
wandconstructie isolatiemateriaal wanddikte
(λ = 0,023)
m2K/w mm mm
3,97 40 300
4,79 60 320
5,62 80 340
6,45 100 360
7,28 120 380
8,11 140 400
8,94 160 420
9,76 180 440
Opbouw
� binnenspouwblad Silka of Ytong
� gevelbekledingsysteem met baksteenstrips
5000.411_DuurzaamBouwen_binnen.indd 23 04-03-2011 10:54:28
2 Energiezuinig bouwen en renoveren
5000
.411
/Pro
com
m/0
311/
5.00
0Yt
ong
en S
ilka
zijn
ger
egis
tree
rde
hand
elsm
erke
n va
n de
Xel
la G
roep
Xella Nederland BV
Postbus 23
4200 AA Gorinchem
Telefoon (0183) 67 12 34
Telefax (0183) 67 13 68
E-mail verkoop@xella.nl
Internet www.xella.nl
5000.411_DuurzaamBouwen_omslag.indd 2 04-03-2011 10:58:26
top related