fatma gök ve diğerleri (ali can) kalecik tel: 0542 852 47 13 · 2017. 5. 22. · 1 proje sahİbİ...
Post on 13-Oct-2020
5 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
PROJE SAHİBİ
Fatma Gök ve Diğerleri (Ali Can)
Kalecik
TEL: 0542 852 47 13
PROJENİN ADI
FATMA GÖK VE DİĞERLERİNE AİT PETROL ATIKLARI
GERİ DÖNÜŞÜM VE DEPOLAMA ALANI PROJESİ
Çevresel Etki Değerlendirmesi
Araştırma Raporu
PROJE YERİ
Kalecik/İskele
RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBU
Derviş SOMUNCUOĞLU Kimya Mühendisi
Sibel PARALİK Çevre Mühendisi
Beste ARSLAN Jeoloji Mühendisi
RAPORU HAZIRLAYAN GRUP TEMSİLCİSİ
Sibel Paralik
Lefkoşa
Tel: 0548 864 71 71
Mayıs 2017
2
ÖN BİLGİLER
PROJE SAHİBİNİN
Adı : Fatma Gök ve Diğerleri (Ali Can)
Adresi : Kalecik İskele
Telefon : 0542 852 47 13
Fax :
E-mail : alicantrnc@hotmail.com
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN İLETİŞİM
BİLGİLERİ
Adı : Sibel Paralik
Adresi : K. Paralik Metal İşleri Ltd., Organize Sanayi Bölgesi
1. Cad., No:13, Lefkoşa.
Telefon : 0392 225 51 54, 0548 864 71 71
Fax : 0392 225 32 78
PROJENİN ADI
FATMA GÖK VE DİĞERLERİNE AİT PETROL ATIKLARI GERİ
DÖNÜŞÜM VE DEPOLAMA ALANI PROJESİ
HAZIRLANIŞ TARİHİ
Mart 2017
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN ADI, MEVKİSİ VE TAPU
REFERANSLARINI GÖSTEREN YER PLANI
Iskele-Dipkarpaz anayolu uzerinde dipkarpaz istikametinde seyrederken,
yolun sag tarafında Bogaztepe Tatil Sitesi ve yolun sol tarafında Big Old
Bazaar gecilip 550 m ilerlenerek yolun sol tarafında Safakoy ve buradan 140
m ilerlenerek Kurtulus-Ergazi kavsagına varılır. Buradan yine aynı
istikamette 790 m ileride görülen Kıbrıs Turk Petrolleri Tabelası da geçilir.
Yolun 800m ilerisindeki Kalecik Kavşağı 425m geçildikten sonra sağa denize
doğru dönülür. Projenin, döndükten sonra 1560m ileride yolun yolunda yer
alan ve Fatma Gök ve diğerlerine ait arazide uygulanması planlanmaktadır.
Arazinin Mevkisi ve Tapu referansları:
Pafta No: XV - Harita No: 22 - Kaza: Mağusa - Kasaba/Köy: Kalecik
Parsel No: 199. 8 Dönüm 1 evlek 00 ayakkare
3
Şekil 1: Proje için seçilen yerin tapu yer planı.
4
FATMA GÖK VE DİĞERLERİNE AİT PETROL ATIKLARI GERİ
DÖNÜŞÜM VE DEPOLAMA ALANI PROJESİ
Çevresel Etki Değerlendirme
Araştırma Raporu
ÇALIŞMA GRUBU
RAPORU HAZIRLAYAN GRUP
İSİM MESLEĞİ İMZASI
Derviş SOMUNCUOĞLU Kimya Mühendisi
Sibel PARALİK Çevre Mühendisi
Beste ARSLAN Jeoloji Mühendisi
5
PROJE YERİNE ULAŞIM KROKİSİ
İskele-Dipkarpaz anayolu üzerinde dipkarpaz istikametinde seyrederken,
Kurtuluş-Ergazi kavşağına varılır. Buradan yine aynı istikamette 790 m
ilerlenerek yolun sağında görülen Kıbrıs Türk Petrollerine geçit sağlayan
kavşağa varılır. Buradan yine aynı istikamette 820 m ilerlenerek Kalecik-Alpet
ve AKSA’ya geçit sağlayan kavşağa ulaşılır. Kavşaktan sağa dönülerek Alpet’e
doğru 1560 m gidilerek yolun solunda yer Fatma gök ve Bekir Gök’e ait olan
arazide uygulanması planlanmaktadır. Ulaşım krokisi Şekil 2’deki gibi olup,
proje alanının koordinatları aşağıda verildiği gibidir:
590319E ; 3910338N
Şekil 2: Proje Yerine Ulaşım Krokisi.
6
PROJE YERİNİN GOOGLE’DAN ALINMIŞ GÖRÜNTÜSÜ
Proje yerinin Google’dan alınmış görüntü üzerine işlenmiş hali Şekil 3’de
sunulmuştur.
Şekil 3: Proje yerinin Uydu’dan alınmış görüntüsü.
PROJE YERİNİ GÖSTEREN RENKLİ FOTOĞRAFLAR
Proje yerinin dört yönden çekilmiş fotoğrafları foto 1,2,3,4’de sunulmuştur.
7
Fotoğraf 1. Arazinin Doğuya doğru görünüşü.
Fotoğraf 2. Arazinin Batıya doğru görünüşü
8
Fotoğraf 3. Arazinin Kuzeye doğru görünüşü
Fotoğraf 4. Arazinin Güneye doğru görünüşü
9
FATMA GÖK VE DİĞERLERİNE AİT PETROL ATIKLARI GERİ
DÖNÜŞÜM VE DEPOLAMA ALANI PROJESİ
Çevresel Etki Değerlendirmesi
Ön Araştırma Raporu
İÇİNDEKİLER
Bölüm Açıklama Sayfa
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................................. 9
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI .................................................................... 14 I.1. Projenin Tanımı, Konusu, Kapasitesi, İşletme Süresi, Zamanlama Tablosu, Hizmet
Amaçları, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Gerekliliği. ...................................... 14 I.2. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde
gerçekleştirileceği, kapasiteleri, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak
hizmetler, kullanılacak makinaların, araçların, aletlerin ve teçhizatın özellikleri ve miktarı,
kullanılacak bacalar ve yükseklikleri. ........................................................................................... 16 I.3. Tesiste Geri Dönüşümü ve Depolaması Yapılacak Olan Katı ve Tehlikeli Atıkların (Atık
Yağ, Sıvı Petrol Atıkları...v.s) Türü, Miktarı, Kaynağı, Özellikleri, Analizleri, Depolama Yeri,
Depolanma Şekli, Nereden, Nasıl Temin Edileceği, Kullanılacak Ulaşım Tipi ve Araçlar, Bu
Araçların Sayısı, Kapasitesi, Hangi Sıklıkla Gelip Gideceği. ...................................................... 25 I.5. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin
Tanımlanması. ................................................................................................................................. 29 I.6. Proje Kapsamında Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve
Özellikleri. ........................................................................................................................................ 30 I.7. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi
(Mevcut En İyi Tekniklerden bahsedilecek - BAT). .................................................................... 30 I.8. Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca
Açıklanması, Alınmış ve Alınacak İzinler, Belgeler. .................................................................... 33
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU ................................................. 33 II.1. Faaliyet yerinin ve komşu kullanımların mevcut arazi kullanım haritası üzerinde
gösterimi. .......................................................................................................................................... 33 II.2. 1/25.000 ve/veya 1/5.000’lik Halihazır Harita Üzerinde Faaliyet Alanı Merkezli 1 km’lik
Yarıçap Üzerinde Yeraltı Sularını, Yerüstü Sularını ve Deprem Kuşaklarını Gösterir Analiz,
Jeolojik Yapı, Köy Yerleşik ve Sanayi Alanları, Ulaşım Ağı, Enerji Nakil Hatları, Arazi
Kabiliyeti, Koruma Alanları, Diğer Stratejik Bölgelerin Etkilenen Alanlarının Gösterimi. ... 34 II.3. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik
Altyapı Ünitelerinin Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı
üzerinde gösterimi, Bunlar İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat
Adetleri ve Yükseklikleri, yollar, şantiye binalarının gösterilmesi) ........................................... 35 II.4. Arazinin Mülkiyet Durumu, GPS Koordinatları (WGS 84 Datum sistemine göre),
Faaliyet Alanına ve Çevresine ait Renkli Fotoğraflar ................................................................. 35
BÖLÜM III: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI ............................. 38 III.1. Projenin gerçekleştirilmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama tablosu. ................ 38 III.2. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri: ............................................................................... 39
III.2.1. Ekonomik özellikler. ......................................................................................................... 39 III.2.2. Nüfus. ............................................................................................................................... 41 III.2.3. Gelir. ................................................................................................................................. 41 III.2.4. İşsizlik; bölgedeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı. ......................................................... 42 III.2.5. Sağlık; bölgede endemik ve sıklıkla görülen hastalıklar. ................................................. 43
10
III.2.6. Bölgedeki sosyal altyapı hizmetleri; eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden
yararlanma durumu. ...................................................................................................................... 43 III.2.7. Kentsel ve kırsal arazi kullanımı; yerleşme alanlarının dağılımı mevcut ve planlanan
kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanları vb. ............ 43 III.2.8. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus
hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu
hizmetlerden yararlanılma durumlarında değişiklikler. ................................................................ 43
BÖLÜM IV. PROJEDEN ETKİLENECEK ALANLARIN BELİRLENMESİ VE BU
ALAN İÇERİSİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI . 44 IV.1 Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi. ............................................................................ 44 IV.2. Fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı........................ 45
IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler. .................................................................................. 45 IV.2.2. Jeolojik özellikler; fiziko-kimyasal özellikler, tektonik haraketler, mineral kaynaklar,
heyelan, benzersiz oluşumlar, sel, kaya düşmesi vb. .................................................................... 48 IV.2.3. Hidrojeolojik özellikler: Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her türlü keson, derin,
artezyen vb. Kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı
suyunun mevcut ve planlanan kullanımı. ..................................................................................... 50 IV.2.4. Hidrolojik özellikler: Yüzeysel su kaynaklarından sulak alanların fiziksel, kimyasal,
bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri. . 55 IV.2.5. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı: İçme, kullanma, sulama suyu,
elektirik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu
ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar.
...................................................................................................................................................... 55 IV.2.6. Termal ve Jeotermal su kaynakları: Bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, debileri,
mevcut ve planlanan kullanımları. ................................................................................................ 55 IV.2.7. Toprak özellikleri ve kullanım durumu: Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti
sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi, erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım
durumları vb. ................................................................................................................................ 55 IV.2.8. Tarım alanları: Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü,
ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarı ile birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım
ilaçları. .......................................................................................................................................... 56 IV.2.9. Koruma Alanları: Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Doğal Sit ve Anıtlar,
Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm
Bölgeleri. ...................................................................................................................................... 56 IV.2.10. Orman alanları: Ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı,
mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları. ............................................................ 57 IV.2.11. Flora ve Fauna : Türler, endemik türler, yaban hayatı türleri, ulusal ve uluslararası
mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki
bulunuş yerleri, bunlar için belirlenen koruma kararları; av hayvanları ve bunların popülasyonu
ile yaşama ortamları. Proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterimi, proje
faaliyetlerinden canlılar için alınacak koruma önlemleri. İnşaat ve işletme aşamasında arazide
yapılacak flora çalışmasının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin
belirtilmesi. ................................................................................................................................... 59 IV.2.12. Hayvancılık ve Su Ürünleri (etki alanı içinde balıkçılık, voli yerleri, yerleştirilen türler,
beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri) .... 62 IV.2.13. Madenler ve Fosil Yakıt kaynakları: Rezerv miktarları, mevcut ve planlanan işletilme
durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik
değerleri. ....................................................................................................................................... 62 IV.2.14. Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları. ....................................................... 62 IV.2.15. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler: Askeri Yasak
Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar. ......................... 62 IV.2.16. Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından mevcut kirlilik yükünün
belirlenmesi. (Bu çalışma yapılırken hangi tarihler arasında ne tür çalışmalar yapıldığı, çalışma
metodları, çalışmanın yapıldığı dönemdeki meteorolojik şartlar belirtilmelidir.) ........................ 63 IV.2.17. Diğer özellikler. .............................................................................................................. 63
IV.3. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri: ............................................................................... 64
11
IV.3.1. Ekonomik Özellikler: Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöresel
işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi
içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler. ........................................................................................... 64 IV.3.2. Nüfus: Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları,
ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler. ................................................................................... 64 Bu bilgiler “Bölüm III.2.2. Nüfus” başlığı altında verilmiştir. ..................................................... 64 IV.3.3. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri: Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden
yararlanılma durumu. .................................................................................................................... 64 Bu bilgiler “Bölüm III.2.6. Bölgedeki Sosyal Altyapı Hizmetleri” başlığı altında verilmiştir. .... 64 IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları: Yerleşme
alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri,
konutlar, turizm alanları, vb. ......................................................................................................... 64 Bu bilgiler “Bölüm III.2.7. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları” başlığı altında verilmiştir. .... 64 IV.3.5. Gelir: Bölgede gelirin iş kollarına dağılımı iş kolları itibariyle kişi başına düşen
maksimum, minimum ve ortalama gelir. ...................................................................................... 64 Bu bilgiler “Bölüm III.2.3. Gelir” başlığı altında verilmiştir. ...................................................... 64 IV.3.6. İşsizlik: Yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı. .......................................................... 64 Bu bilgiler “Bölüm III.2.4.İşsizlik” başlığı altında verilmiştir. .................................................... 65 IV.3.7. Sağlık: Bölgede mevcut endemik hastalıklar. .................................................................. 65 Bu bilgiler “Bölüm III.2.5.Sağlık” başlığı altında verilmiştir. ..................................................... 65 IV.3.8. Diğer özellikler. ................................................................................................................ 65
BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV’TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ
ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER .......................................................................... 65 V.1. Projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek, en aza indirmek
ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler bu bölümde açıklanacaktır. ....... 65 V.2. Arazinin hazırlanması, inşaat ve tesis aşamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre
üzerine etkileri ve alınacak önlemler............................................................................................. 67 V.2.1. Arazinin hazırlanması ve ünitelerin inşaası için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne
kadar alanda hafriyat yapılacağı, harfiyat artığı toprak, taş, kum, vb. maddelerin nerelere
taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler,
araçlar ve makineler (nasıl geri kullanılacağı/ kazanılacağı/ bertaraf edileceği) .......................... 67 V.2.2. Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşaasında kullanılacak maddelerden
patlayıcı, parlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, depolanmaları, hangi işlem için nasıl
kullanılacakları, bu işler için kullanılacak alet ve makineler. ....................................................... 68 V.2.3. Arazi kazanmak amacıyla veya diğer nedenlerle herhangi bir su ortamında yapılacak
doldurma, kazıklar üzerine inşaat vb. işlemler ile bunların nerelerde yapılacağı, ne kadar alanı
kaplayacağı, kullanılacak malzemeler. ......................................................................................... 68 V.2.4. Zemin emniyetinin sağlanması için yapılacak işlemler. (deprem, sel, heyelan, kaya
düşmesi, tesisin taşıma gücü, emniyet gerilmesi...) ...................................................................... 68 V.2.5. Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı. ...................... 70 V.2.6. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler, tozun
yayılmasına karşı alınacak önlemler. (Toz emisyon miktarının emisyon faktörü kullanılarak
hesaplanması, sınır aşımı olmuşsa modelleme yapılması, hesaplamalarda kullanılan emisyon
faktörlerinin hangi kaynaktan alındığı..)....................................................................................... 70 V.2.7. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, bu altyapının inşaası ile ilgili işlemler;
kullanılacak malzemeler, araçlar, makinalar; altyapının inşaası sırasında kırma, öğütme, taşıma,
depolama gibi toz yayıcı işlemler. ................................................................................................ 71 V.2.8. Proje kapsamındaki su temini sistemi ve planı, bu sistemin inşaası ile ilgili işlemler, bu
işlemlerde kullanılacak malzemeler, suyun temin edileceği kaynak ve kullanılacak su miktarları,
içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, arazinin hazırlanmasından
başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu oluşacak atıksuların cins
ve miktarları, nasıl arıtılacağı ve nereye deşarj edileceği. ............................................................ 71 V.2.9. Proje kapsamındaki elektrifikasyon planı, bu planın uygulanması için yapılacak işlemler
ve kullanılacak malzemeler, enerji nakil hatlarının geçirileceği yerler ve trafoların yerleri,
bunların güçleri. ............................................................................................................................ 72
12
V.2.10. Arazinin hazırlanmasından ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işler sonucu
meydana gelecek katı atıkların cins ve miktarı, bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi
amaçlar için kullanılacakları, hafriyat depo sahalarının kapasitesi, atıkların geçici depolanacağı
alanların vaziyet planı üzerinde gösterilmesi, geçici depolama alanlarının özelliklerinin verilmesi
(atıkların niteliği, ömürleri konusunda detaylı bilgi verilmesi, tüzük kapsamında alınan izinler
raporda yer almalıdır.) .................................................................................................................. 73 V.2.11. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işler
nedeniyle meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi.................................. 74 V.2.12. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak
işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, bunlardan oluşacak emisyonlar. ......... 77 V.2.13. Karasal flora/fauna üzerine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler. ........................ 78 V.2.14. Toprak kalitesine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler. ....................................... 78 V.2.15. Hava kalitesine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler. .......................................... 79 V.2.16. Yeraltı su kaynaklarına olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler. .............................. 79 V.2.17. Biyolojik çevre üzerine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler. .............................. 79 V.2.18. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek
ağaçların tür ve sayıları, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin
yapılacağı. ..................................................................................................................................... 80 V.2.19. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden
çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün
türleri. ........................................................................................................................................... 80 V.2.20. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine
getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer
teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği. ....................................... 80 V.2.21. Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına;
geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere, meteryal
üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi. .................................................. 80 V.2.22. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek
işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar. ..................................................... 81 V.2.23. Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha
düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasıl
yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri vb. ............................................................. 81 V.2.24. Projenin inşaat faaliyetlerinden kaynaklanan trafik yükünün belirlenmesi ve etkilerinin
değerlendirilmesi. ......................................................................................................................... 81 V.2.25. Diğer faaliyetler. .............................................................................................................. 82
V.3. Projenin İşletme aşamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve
alınacak önlemler. ........................................................................................................................... 82 V.3.1. İşleme ve işletme ile ilgili tesislerin muhtemel su baskınlarından vb. korunması amacıyla
yapılabilecek taşkın önlemeye yönelik alınacak tedbirler. ........................................................... 82 V.3.2 İşletme sahasındaki faaliyetlerin meskun mahallere ve karayollarına olabilecek etkileri ve
giderilmesine yönelik tedbirler. .................................................................................................... 83 V.3.3. Faaliyet ünitelerinde üretim sırasında kullanılacak tehlikeli, toksit, parlayıcı ve patlayıcı
maddeler, taşınımları ve depolanmaları, hangi amaçlar için kullanılacakları, kullanımları
sırasında meydana gelebilecek tehlikeler ve alınabilecek önlemler. ............................................ 83 V.3.4. Faaliyet ünitelerinde ve diğer ünitelerde içme, kullanma, proses, kazan, soğutma vb.
amaçlarla kullanılacak suyun miktarı, kullanılacak suyun proses sonrasında atık su olarak
fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikler ve ne oranda bertaraf edilecekleri, arıtma işlemleri
sonrası atıksuyun ne miktarda, hangi alıcı ortamlara, nasıl deşarj edileceği belirtilmelidir. ........ 84 V.3.5. Proje Kapsamında Oluşabilecek Emisyonlar (Gaz, Toz vb.) Gerekli Hesaplamalar,
Alınacak Önlemler. (Bacanın yüksekliği, özellikler ve kesiti) ..................................................... 93 V.3.6. Proje kapsamında kullanılacak ana yakıtların ve yardımcı yakıtların neler
olduğu(kapasiteleriyle) hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı, ve kullanılacak yakma
sistemleri, yakıt özellikleri, anma ısıl gücü, yakıtın kimyasal analizleri. ..................................... 95 V.3.7. Proje Kapsamında İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı ve Tehlikeli Atıkların
(Atık Yağ vs.) Cinsi, Miktarı ve Özellikleri, Depolama Şekli, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği,
Arıtma Tesisinden çıkacak olan atık çamurun miktarı, bertaraf yöntemleri. (Atıklarla ilgili
13
alınmış veya alınacak olan izinlerden bahsedilmeli, mevcut izin belgeleri rapora ilave
edilmelidir.) (Depolama alanları vaziyet planında gösterilmelidir.) ............................................. 95 V.3.8. Proje Alanında Yapılacak Olan Saha Düzenlemeleri, Peyzaj Çalışmaları. ....................... 97 V.3.9. İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Olanlar,
Alınacak Önlemler, İşletme Sırasında Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri ..................... 97 V.3.10. Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi. .......................................................... 98 V.3.11. Tesisin etkilerinin (canlılar, hava, su, toprak gibi alıcı ortama) bölgenin mevcut kirlilik
yükü ve ayni bölgedeki faaliyetler ile kumülatif olarak değerlendirilmesi. ................................. 99 V.3.12. Tesisin faaliyeti sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve
diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği. .............................. 99 V.3.13. Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünelin nde bulunan kültür ve tabiat
varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal
değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi. .................. 99 V.3.14. Karasal flora/fauna üzerine olası etkiler, alınacak önlemler. ......................................... 100 V.3.15. Projenin tarım ürünlerine ve toprak asitlenmesine olan etkileri, toprak asitlenmesinin
tahmininde kullanılan yöntemler ve alınacak önlemler. ............................................................. 100 V.3.16. Yeraltı ve yüzey suyuna (mevcut su kaynaklarına) etkiler ve alınacak önlemler. ......... 100 V.3.17. Diğer faaliyetler. ............................................................................................................ 101
BÖLÜM VI: HALKIN KATILIMI .................................................................................... 101 VI.1. Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki
değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler. .......................................... 101 VI.2. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar ........................................................ 102 VI.3. Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler .................................................................. 102
BÖLÜM VII: PROJE VE YER ALTERNATİFLERİ ..................................................... 102
BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI .............................................................................. 104 VIII.1.Tesiste alınacak güvenlik önlemleri. ................................................................................ 104
VIII.1.1. Yangın. ......................................................................................................................... 104 VIII.1.2. İşçi güvenliği................................................................................................................ 105 VIII.1.3. İlk yardım. .................................................................................................................... 105 VIII.1.4. Diğer. ........................................................................................................................... 105
BÖLÜM IX: SONUÇLAR ................................................................................................... 106
KAYNAKLAR ...................................................................................................................... 109
EKLER LİSTESİ ....................................................................... Error! Bookmark not defined. EK I. ÇED araştırma raporu soru formatı ........................................ Error! Bookmark not defined. EK II. Tapu yer planı .......................................................................... Error! Bookmark not defined. EK III. Arazi tapusu ............................................................................ Error! Bookmark not defined. EK IV. Fuel Oil Standart Değerleri ve Fuel Oil no4 ve 6 veri güvenlik formları ................ Error!
Bookmark not defined. EK V. Bölgeye ait jeolojik harita ........................................................ Error! Bookmark not defined. EK VI. Hava kalitesi rapor ................................................................. Error! Bookmark not defined. EK VII. Zemin etüdü raporu .............................................................. Error! Bookmark not defined. EK VIII. Deniz araştırma raporu ....................................................... Error! Bookmark not defined. EK IX. İzinler ve belgeler .................................................................... Error! Bookmark not defined. EK X. Acil eylem planı ........................................................................ Error! Bookmark not defined. EK XI. Raporu hazırlayanların özgeçmişi ......................................... Error! Bookmark not defined. EK XII. Görüş yazıları ........................................................................ Error! Bookmark not defined. EK XIII. Vaziyet Planı ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
14
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI
I.1. Projenin Tanımı, Konusu, Kapasitesi, İşletme Süresi, Zamanlama
Tablosu, Hizmet Amaçları, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden
Gerekliliği.
Akaryakıt depolama tesislerinden ve akaryakıt kullanarak çeşitli alanlarda
üretim yapan tesislerde (elektrik santralleri, akaryakıt depolama tesisleri, beton
ve asvalt üretim tesisleri vs) tank temizliği de dahil farklı işlemlerden
kaynaklanan petrol atıklarının kontrolsüz bir şekilde doğaya atılması halinde
çevre üzerinde oluşturacağı etkileri önlemek amacı ile petrol atıkları geri
dönüşüm ve depolama projesi geliştirilmiştir. Petrol atıklarının geri
dönüştürülmesi ile bu tip atıklar geri kazanılmış olacak, ülkemize ithal
edilmekte olan saf yakıtlara alternatif olacak ve ülke ekonomisine katkı
sağlayacaktır. Fatma Gök ve Diğerlerine ait petrol atıkları geri dönüşüm ve
depolama alanı projesi İskele İlçesinin Kalecik bölgesinde bulunan, pafta no:
XV, Harita No:22, Mağuşa kazası, Kalecik köyü parsel no 199 olan, büyüklüğü
8 dönüm 1 evlek 0 ayakkare olan arazide yapılması planlanmaktadır. Projenin
bütçesi 5 milyon Türk Lirasıdır.
Elektrik santralleri, akaryakıt depolama tesisleri, beton ve asvalt üretim
tesisleriden AKSA ve Teknecik Elektrik Santallerine 6 ayda bir tank dibi
temizliği hizmeti verilmektedir. Akaryakıt tanklarının dip temizliğinden atık
madeni yağ oluşmaktadır. AKSA da her dizel makineden 18 ile 20 ton atık
madeni yağ 8 makineden aylık 25-30 ton arası bir petrol atığı madeni yağ
oluşumu söz konusudur. Teknecik Elektrik Santralinde ise aylık 50 ile 60 ton
arası bir petrol atığı madeni yağ oluşumu söz konusudur. Verilmekte olan tank
dibi temizleme hizmetleri sonucunda elde edilen petrol atıkları madeni yağlar
önce depolanıp daha sonra işlemden geçirilerek geri dönüştürülecek ve fuel oil 4
ile fuel oil 6 kategorilerinde ürün elde edilecektir. Elde edilecek olan ürünlerin
test edilmesi ürünü satın alacak firmalar olan AKSA ve Teknecik Elektrik
Santralleri tarafından kendi tessilerinde gerçekleştirilecek ve kalitesinin fuel oil
4 ve 6 kalitesine getirilene kadar petrol atıkları sisteme geri verilerek, geri
dönüştürülecektir. Petrol atıklaırnın geri dönüştürülmesi işlemi bir seperatör
yardımı ile gerçekleştirilecektir. Geri dönüştürülen petrol atıkları elektrik
santrallerine satılacaktır.
Tesis Kapasitesi
15
Farklı tesislerden toplanan günlük 25 ton tank dibi atıklarının işlenmesiyle
zenginleştirilerek Fuel Oil No:4 ve No:6 geri dönüşümü amacı taşımaktadır. İlk
aşamada tesiste 5 adet iç piyasadan elde edilecek silindirik 30 ile 50 ton
hacimsel kapasiteli depolama tankları kullanılacak, daha sonra ise tesis
depolama ve işleme kapasitesi 1,000 ton/gün’ e çıkarılacaktır. İlk aşamada,
tesiste kullanılacak olan seperatörün kapasitesi 20 ton/gün ve seri olarak
birbirine bağlanarak kapasitesi artırılabilecek nitelikte olacaktır.
İşletme Süresi
Fatma Gök ve Diğerlerine ait bu yeni yatırım projesinin ekonomik ömrü 40 yıl
olarak planlanmış olup, bu süre bitiminde günün ekonomik koşulları dikkate
alınarak yatırımın devamlılığına karar verilecektir. Planlanan günlük işletme
süresi 8 saat üzerinden olup ektra talep oluşması durumunda çalışma süreleri
vardiya usulü ile uzatılabilecektir. Tesiste inşaat aşamasında 9 kişi, işletme
aşamasında ise ilk aşamada 7 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. İkinci aşamaya
geçilerek tesisin kapasitesinin 1000 ton /yıl a çıkarılması ile tesiste çalışan
sayısının 20 kişiye çıkarılması planlanmaktadır. İşe alınacak olan personel
öncelikli olarak KKTC vatandaşı ve özellikle Kalecik ve civar köylerde ikamet
etmesine hassasiyet gösterilecektir.
Zamanlama Süresi
İşin Tanımı Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ÇED Raporu Hazırlanması ve Onayı
Uygulama Projelerinin
Tamamlanması ve Onayı
İnşaat Ruhsatının Alınması
Makine Teçhizat ve Depoların
Temini
İnşaat, Yapım ve Kurulum
Petrol Atıkları Depolama Tankları
ve İşleme Tesisinin Yapımının
Tamamlanması
Nihai Onayın Alınması
İşletmeye Alma
Tablo 1. Proje Zamanlama Tablosu.
Hizmet Amacı, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Gerekliliği
16
Projenin asıl amacı bir ada ülkesi olan KKTC de bu tür atıkların kontrolsüz
halde bulunması sebebiyle insan sağlığını tehdit eden ve doğayı kirleten bir atık
miktarını en aza indirgemek amacını hedeflemiştir. Bu rapora konu tesis
yatırımı, ülkemizin atıkların kontrollü geri kazanımının mümkün olacağı bir
ülke durumuna gelmesine katkı sağlayacak niteliktedir.
Yenilenemeyen temel enerji kaynaklarının basında yer alan ve her sektörün
dolaylı ya da dogrudan bagımlı oldugu petrol, dünya ekonomisinde, hammadde,
güç ve enerji kaynagı olarak çok önemli bir yer tutmaktadır. Fosil yakıtın mutlak
bir alternatifi henüz mevcut degildir. Bu projenin hayata geçmesi ile ülkemize
yurt dılından ithal edilmekte olan akaryakıtlara bir alternatif oluşturulmuş olacak
ithalat ikamesi ile yurt dışına para akışı da bir miktar azaltılmış olacaktır.
Bir ada ülkesi olan KKTC de gerek yer altı su kaynaklarının gerek deniz ve hava
kirliliğinin kontrolü insan sağlığı açısından son derece önemlidir. Bu proje ile
KKTC de meydana gelen atıkların tekrar kullanılabilir hale getirilmesi, doğaya
karışımını önleyerek çevreye katkı sağlaması amaçlanmaktadır.
KKTC’nin ekonomik kalkınmasında temel ihtiyaçlar arasında yer alan enerji
kaynakları içerisinde petrol, günümüzde yerini ve önemini korumakta ve
gelecekte de bu konumunu sürdürecegi düsünülmektedir. KKTC DPÖ (Devlet
Planlama Örgütü)’nün yapmış olduğu çalışmalar sonucunda, akaryakıt satışına
ilişkin derlediği istatistiki veriler, akaryakıt kullanımının gittikçe arttığını
göstermektedir. Artan nüfus, araç kullanımı ve ısınma ihtiyaçları ile bağantılı
olarak akaryakıt ihityacı da 10 sene öncesine göre artmış ve 2010-2013 tarihleri
arasında da lineer bir yapıdadır. Bu bağlamda petrol atıklarından geri
dönüştürülmesi koşulu ile üretilecek olan yakıtlara olan talebin de devam
edeceği ve bu projenin sürdürülebilir bir yapıd olacağı söylenebilir. Bu
bağlamda söz konusu petrol atıkları depolama ve geri dönüşüm tesisinin,
ülkemizin petrol ürünlerine olan talebinin bir kısmının karsılanması, yeni is
olanakları saglayarak yeni istihdam yaratılması, basta ülkemiz olmak üzere
Karpaz ve Iskele bölgeleri ekonomisine katkıda bulunulması amacıyla
planlanmaktadır.
I.2. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi
ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, faaliyet üniteleri dışındaki diğer
ünitelerde sunulacak hizmetler, kullanılacak makinaların, araçların,
aletlerin ve teçhizatın özellikleri ve miktarı, kullanılacak bacalar ve
yükseklikleri.
17
Proje kapsamında yürütülecek olan faaliyetler atık toplama ve tesise kabulden
sonra sırası ile depolama tankına aktarma, dinlendirme tankına aktarma,
dinlendirme tankında ayrışan suyun arıtma ünitesine aktarılması, kaba suyu
ayrılmış ürünün pompa vasıtası ile seperatöre aktarılması, seperatörde
ayrıştırılam çamurun çamur tankına aktarılması, seperatörde ayrıştırılan ürünün
stok tankına aktarılması şeklinde olacaktır. Kullanılacak makine ve araçların
özellikleri aşağıdaki şekilde olacaktır.
1. Tankerlerle taşıma
Atıkların tesise taşınmasında kullanılacak aşağda özellikleri belirtilen tankerlerle
olacaktır.
12 tonluk tanker – Plaka no: NM233, DAF LF 12 ton kapasiteli vidanjör aracı.
4mm 316 krom saçtan tank. Araç üzerinde 1 adet pompa, 1 adet alet dolabı, 2
kişilik oturma kapasiteli ve 2 adet 6kg yangın söndürücü bulunmatadır.
18 tonluk tanker – Plaka no: NS094, DAF CF 18 ton kapasiteli atık yağ taşıma
aracı. 4mm 316 krom saçtan tank. Araç üzerinde 1 adet pompa, 2 kişilik oturma
kapasiteli ve 2 adet 6kg yangın söndürücü bulunmaktadır.
20 tonluk tanker - yeni alım. Atık yağ taşıma aracı. 4mm 316 krom saçtan tank.
Araç üzerinde 1 adet pompa, 2 kişilik oturma gurubu ve 2 adet 6kg yangın
söndürücü bulunacaktır.
Tankerlere ait örnek görsel aşağıdaki fotoğrafta verilmektedir.
18
Fotoğraf 5. Örnek taşıma aracı.
Araçlarda kullanılan pompalar hem tankeri boşaltma hem de doldurmada
kullanılacak olup araçlara monte edilmiş haldedir. Araçlardaki hortumlar
Amerikan mali flex 32 bar basınca dayanıklı yakıt hortumları olacaktır.
Araçların üzerindeki tanklar tuzlu suya dayanıklı 4mm et kalınlığında krom
malzemeden imal olacaktır.
2. Depolama Tekniği
Tesiste, yatay yerleştirilmiş 5 adet 30 ile 50 ton hacimsel kapasiteli saç depo
bulundurulacaktır. Tanklar 15mm paslanmaz saçtan imal yer üstü depolar
olacaktır. Tanklardan bir adedinin çapı 3 m uzunluğu 4m olacaktır. Kalan
tankların çapı 2 m uzunluğu 12m silindirik olacaktır. Bu tanklar radye temel
üstüne oturtulacaktır. Tesiste kullanılacak olan radye temel sistemi kazılan
temelin kayalar ve taşlarla pekiştirildikten sonra üzerine ince bir beton
dökülmesi ve bunun üzerine de kalın demirlerin bağlantıları yapılarak alt üst ve
yanlardan örülerek 60-70 cm kalınlığında demir – çelik yığını haline
getirilmesinden oluşacaktır. Radye temelin kullanımının sebebi zemin
emniyetinin sağlanması ile zeminde meydana gelebilecek şişme vb gibi
problemlerin giderilmesidir.
Şekil 4. Tipik yerüstü yatay depolama tankı.
19
Petrol atıkları depolama tanklarının etrafına taşma / güvenlik havuzu
oluşturulacak oluşacak olan sızmaların tamamen su arıtma ünitesine aktarılması
sağlanacaktır. Sızma, taşma gibi beklenmedik bir durumda veya tankların
üzerine yağmur yağması ile oluşan petrol atığı karışımı atıksular da tank d
iplerindeki drenajla arıtma ünitesine aktarılacaktır. Depolama tankları arası
taşma / güvenlik havuzu duvarlarından en az bir metre içerde olacaktır.
Depolama kriterleri TSE EN 12285-2 standartlarına uygun olacaktır.
Tanklarda aşağıdaki sistemler mevcuttur.
1. Tasma sensoru,
2. Yangına karsı kopuk sistemi
3. Tank dısı sogutma sistemi (yangın anında)
4. Basınc ve vakum ventilleri
5. Topraklama sistemi
Seviye ölçüm cihazı manueldir ve tanklarının içerisindeki seviye ölçümleri
manuel olarak yapılmaktadır. Ayrıca her tankta ölçü ve örnekleme noktası
mevcuttur.
Bunlara ek olarak her tankta petrol atıklarının akışkanlığının sağlanması için
elektrikle çalışan bir serpantin bulundurulacaktır. Tanklara ait örnek görsel
aşağıdaki şekilde verilmektedir.
20
Şekil 5. Yerüstü yatay depolama tanklarına ait örnek görsel.
Petrol atıklarının ayrıştırılması ile stok tankında depolanacak ürünler, dönemsel
olarak tesis personeli tarafından örnekleme yapılarak test için geri
dönüştürülmüş petrol atıklarını satın alacak olan elektrik santrallaerinden dış
hizmet alınması koşulu ile sağlanacakır.
3. Aktarma Tekniği
Tesiste aktarma tekniği olarak pompa ve kompresörler, tesisat malzemesi ve
diğer ekipmanlar olarak da flanş, vana ve bağlantı elemanları, contalama
elemanları, menfez, dren ve numune alma noktaları, enstrümentasyon ve basınç
boşaltım cihazları kullanılmaktadır. Aktarma ile ilgili olarak ekipman tipleri ve
sayıları aşağıdaki şekildedir.
Ekipman Tipi Miktar
(adet)
Teknik
Özellikler
Vana 25 2 1/2 inç Flanşlı bilyeli vana
Pompa 7 Elektrikli 5 adet
Havalı 2 adet
5kVA – 16 bar
elektrikli = sabit,
havalı = seyyar
Kompresör 3 16 bar
2 adet normal tip =
100-250 litre
1 adet marine tip =
100 litre
Basınç
Tahliye
Vanaları
8 2 inç Flanşlı
Flanş, Dirsek,
Te, Düşürücü 51 2 1/2 inç Flanşlı
Giriş – Çıkış
Boru Hattı
200
metre 2 ½ inç Falnşlı kaynaklı
Tablo 2. Aktarma ekipmanları ve sayıları.
Basınç tahliye vanaları çalışma basıncı 3,5 bar, çapı 1022 inç, ve çalışma
vakumu da 25mm SS dir.
4. Arındırma Tekniği
21
Arındırma işleminde kullanılacak olan yöntem merkezkaç kuvvetine dayalı flex
seperatör sistemi ile arındırma işlemidir. Kullanılacak olan seperatör modeli
Alfa Laval Flex seperatör sistemi S-ayırıcı seperatördür. Özellikle sürekli
kullanılan ve devri daim olan yağlama için kullanılan yağların ve fuel oil gibi
ağır yakıtların içerisinde bulunan su, çamur gibi istenmeyen maddeleri, dönme
hareketi etkisi ile oluşan merkezcil kuvvetle özkütle farkından yararlanarak
ayrışma işlemine tabi tutan makinelerdir.
Alfa Laval Flex seperatör S-ayırıcı yüksek verimlilikte ağır fuel-oil ayırma
sistemleri bir dizi ilke bileşenidir. Kanıtlanmış Alcap petrol arıtma teknolojisine
dayanan, Alfa Laval, S-ayırıcı, tek bir ayırıcı içine ağır fuel-oil ve yağlama yağı
tedavisi mümkün proses kontrolörü ile ilgili parametreleri ayarlamak için
sisteme entegre yazılımı sayesinde tek cihazla arındırma işlemi
gerçekleşebiliyor.
Özellikle ağır yakıtların kullanıldığı
veya yakıtın içinde su bulunduğu
durumlarda, yakıtın temizlenmesi için
yerçekimi ile suyu ayırmak yerine
merkezkaç kuvvetin kullanılması
idealdir. Yakıtların santrifüj yöntemle
temizlenmeleri, onarım ve bakım
giderlerinin %50 oranında azalması
ve makine genel veriminin
yükselmesine
yardım eder.
Şekil 6. Seperatörün şematik çizimi.
Petrol atığı girişi
Su çıkışı
Ürün çıkışı
Çamur çıkışı
22
Şekil 7. Seperatör ve seperatör üzerindeki ekipmanlar.
Seperatörün işletilmesi esnasında herhangi bir kimyasal veya seyreltici etken
madde kullanımı söz konusu değildir. Petrol atıkları tanklarda bulunan serpatin
yardımı ile sıcaklığının 85 santrigrat dereceye ısıtılması ile ve akışkanlığının
sağlanması koşulu ile seperatöre verilir. Aşağıdaki şekilde seperatörün bağlantı
şemasını da göstermektedir.
Kontrol Ekranı Vana
Su dönüştürücüsü
içeren yağ bloğu Su bloğu
23
Şekil 8. Seperatör ve bağlantıları.
Seperatörün çalışması esnasında devamlı su kullanımı söz konusu olmamakla
birlikte seperatör 4-5 litre u verilerek bir su duvarı oluşması prensibi ile devreye
alınabilir. Buna ek olarak, 20 ton/gün kapasiteli seperatöre yakııtn kirliliğine
göre iç temizliği için de 100 litre/gün olacak şekilde bir miktar su verilecektir.
Fuel oil no4: ve no:6 üretimi esnasında seperatör 4 saatte bir temizlik yapacaktır.
Seperaötrün temizliği tavana yerleştirilecek olan H demirleri ve cavaskal sistemi
ve elle idareli vinç sistemi yardımı ile dıştan hizmet alınarak gerçekleşecektir.
Tesisin kapasitesi ileriki dönemde günde 1,000tona çıkarılacağında seçilen
seperatör sistemi seri bağlanarak kapasitesi artırılabilecek nitelikte olacaktır.
Seri bağlanmış seperatör sistemlerine ilişkin görsel aşağıdaki şekilde verilmiştir.
24
Şekil 9. Seri bağlı seperatör sistemleri.
5. Yangınla Mücadele Teknikleri:
Yangın Müdahale Teçhizatı: Yangın halinde yangın mahalline yaklasılmasını
ve gerekli mudahalenin yakından yapılmasına imkan veren yangın elbisesi ve
yangın battaniyesini, yangın sırasında ekiplerin kontrol ve sevki icin
kullanılacak sirenli megafonu, yaralıların tasınmasına yarayan sedyeyi,
yaralılara ilk mudahalenin yapılmasını saglayacak ilk yardım setini ve yangına
mudahale edecek ekibin kullanacagı alev almaz yagmurlugu kapsamaktadır.
Yangın söndürme tüpleri: Tesiste yangının cinsine gore kuru kimyevi tozlu ya
da tozlu karbondioksitli olarak, alevlenme olabilecek noktalara yerlestirilecek
olup, son derece etkili yangına ilk mudahale cihazları kullanılacaktır.
5 adet 12 kg tozlu yangın söndürme tüpü
6 adet 6 kg tozlu yangın söndürme tüpü
4 adet 12 kg CO2 (karbondioksit) yangın söndürme tüpü
5 adet 50 kg tozlu yangın söndürme tüpü
Yangın söndürme hidrantı: Yangın hortumlarının sahada duzenli olarak
muhafazası ve acil bir durumda hızla cekilerek kullanılmasına olanak saglayan
tamburlara hidrant cıkrıgı adı verilmektedir. Yangın savunma sisteminde yer
alan yangın hortumu, bu hortumların yangın vanalarına baglanması icin
25
kullanılan baglantı elemanları, hortumların baglandıgı yangın vanaları, hortum
ucundaki puskurtme nozulları (pulvarize ve solid), yangın hortum kelepcelerini,
hortum rakorlarının vanalara baglanması ve sıkılması icin kullanılan ozel
anahtarları kapsamaktadır.
3 adet hidrant, olası durumlara hortumlarla mücadele
2 adet seyyar su ve köpük topu
2 adet sabit su ve köpük topu
2 adet manuel yangın alarm kornası
Yangın pompaları: Istenmeyen bir yangın ya da benzeri durumlarda tankların
ve seperatör odasının ıslatılarak sogutulmasını temin edecek olan, terminalin
yangın guvenlik sisteminin en onemli makine parkıdır. 2 adet yangın müdahalesi
için elektrik pompası toplam kapasitesi 120m³/h.
I.3. Tesiste Geri Dönüşümü ve Depolaması Yapılacak Olan Katı ve
Tehlikeli Atıkların (Atık Yağ, Sıvı Petrol Atıkları...v.s) Türü, Miktarı,
Kaynağı, Özellikleri, Analizleri, Depolama Yeri, Depolanma Şekli,
Nereden, Nasıl Temin Edileceği, Kullanılacak Ulaşım Tipi ve Araçlar, Bu
Araçların Sayısı, Kapasitesi, Hangi Sıklıkla Gelip Gideceği.
Tesiste depolanması ve geri dönüşümü yapılacak olan atıkların türü akaryakıt
depolarının tank dibi temizliğinden elde edilecek olan atıklarla sınırlı olacaktır.
Tesise yaklaşık olarak günde ortalama 25 ton civarında bir atık transferi söz
konusudur. Elektrik üretimi yapmakta olan AKSA ve Teknecik Santrallerindeki
depolama işlemlerinden ve Uçanok, Kahveci asvalt ve Destebaşı İnşaat gibi
firmalardan toplanan dipte biriken petrol atıkları çamuru tesise aktarılacaktır. İlk
aşamada tesise 5 adet hacimsel kapasitesi 30 ile 50 ton aralığında olan tanklar
alınacaktır. Zaman içerisinde tesisin kapasitesinin 1000 tona çıkarılması
planlanmaktadır. Depolama 15mm paslanmaz saçtan imal çelik yatık silindir
şekildeki depolarda gerçekleşecektir. Atıklar 3 adet olan 15ton, 18ton ve 20 ton
hacimsel kapasiteli özel tasarımlı tankerlerle taşınacaktır. Ulaşım sıklığı tank
temizliği süreçlerinde tüm atıkların taşınma işleminin tamamlanmasına kadar
sürecek olup ortalama haftada 3 tanker olacaktır.
Seperatör işleminden önce ve seperatörde gerçekleşecek olan arındırma
işleminden sonra, sisteme giren petrol atıklarının ve sistemden çıkan yakıt
ürününün özellikleri aşağıdaki tabloda verilmektedir. Üretilecek fuel oil kalitesi
AKSA ve Teknecik Elektrik Santrallerinde kullanılmakta olan Fuel Oil %1 S
standardına uygun olacaktır.
26
Yakıtın Kimyasal Özellikleri Arındırma
işleminden önce
Arındırma
işleminden sonra
Özgül Ağırlık (20C derecede) 0.896 0.892
Parlama Noktası 93 110
Kül (%) 9 0
Kükürt (%) 0.44 0.275
Su (%) 1.3 0
Alt Isı Değeri (Kcal/Kg) 9,670 9,933
Tablo 4. Petrol atıklarının ve çıkan ürünün özellikleri.
Seperatörde arındırma işleminden sonra çıkan ürün sadece AKSA ve Teknecik
Santrallerine fuel oil no:4 ve fuel oil no:6 olarak satılacaktır. Teknecik Elektrik
Santralinden sağlanan EK IV’te sunulmakta olan kriterler alımı söz konusu
arındırma işleminden çıkan geri dönüştürülmüş atıkların sağlaması gereken
kriterlerdir. Arındırma işleminde çıkan geri dönüştürülmüş petrol atıkları bu
standartları saplayacaktır. Yine EK IV’te fuel oil no4. Ve 6 ya ait Güvenlik Bilgi
Güvenlilk formları yer almaktadır.
Fuel Oil analizleri
Ham petrolün distilasyon ürünleri ve kalan bakiyelerin harmanlanması sonucu
değişik viskozitede ağır yakıt veya fuel oil adı verilen yeni ürünler elde edilir.
Fuel oil yakıtı viskozitelerine göre numaralndırılarak sınıflandırılır. Ağır
hidrokarbonların karışımı olan bu yakıtların kimyasal bileşimi karbon ve
hidrojendir. Kükürt gibi az oranda yabancı maddeler de vardır. ASTM D. 396 ya
göre fuel oil ler beş ayrı tip olarak sınıflandırılmıştır.
NO 1: Pot tipi ocaklarda ve brülörlerde buharlaşarak yanan destile bir yakıttır.
NO 2: Ev ve benzeri yerleri ısıtmak için soba vb brülörlerinde yakılan yakıttır.
NO 3: Isıtma tertinatı olmayan küşük tip brülörde yakılabilen yakıttır.
NO 4: Isıtma tertibatı olan brülörlerde kullanılan yakıttır.
NO 5: Çok kalın viskozitede bir yakıt yakabilecek ısıtma tertibatı brülörlerde
kullanılan yakıttır.
Tablo 5. Fuel oil kategorileri.
Ülkemizde bu çeşit bir sınıflandırma yapılmasa da motorin, diesel, fuel oil no:4,
no:5 ve no:6 kullanılarak yakıt ihtiyacı karşılanmaktadır.
27
Normal ısıtma işlemlerinde ve kazan dairelerinde kullanılan fuel oil no:6 ve özel
yakıtın kimyasal özellikleri aşağıdaki tabloda verildiği gibidir.
Kimyasal Özellik Fuel Oil No:6 Özel Kalorifer
Yakıtı (Fuel
Oil No:4)
Tortu – Su (Santrifüj ile) % <1 0,5
Kükürt % <1 1,5
Viskozite, cSt, 100ºCde <40 <10
Isı değeri kcal/kg 0.940 – 0.986 0.960
Parlama noktası ºC 65 56
Kül %m/m 0.1 0.2
Yoğunluk 150ºC kg/m3 876-998 998
Tablo 6. Akaryakıt ürünleri kimyasal özellikleri.
Bu özellikler raifneri çalışması koşulları şartnamelerine bağlı olarak
değişebilmektedir. Fuel oil ve özel yakıt kontrolü için genellikle kül, parlama
noktası, viskozite, kükürt, su ve tortu ile yoüunluk ve ısı değeri tayinleri
yapılabilir.
I.4. Proje Ünitelerinde Kullanılacak Proses Yöntemleri ve Teknolojiler, Proses
Akım Şeması (Girdi ve Çıktılar Dahil).
Tesiste gerçekleşecek olan işlemler taşıma, petrol atıkları depolama, işleme,
ürün stoklama ve piyasaya sunum şeklinde olacaktır.
İş akış şeması aşağıdaki şekilde olacaktır.
28
Kaba suyu alınmış 85C dereceye ısıtılmış
ürünün SEPERATÖR e aktarılması ve
işlemden geçirilmesi
Seperatörde arındırılmış ürünün 3 nolu
tanka (STOK TANKI) aktarılması
Petrol atıklarının 1 nolu tanka
(DİNLENDİRME TANKI) aktarılması
Dinlendirilmiş petrol atıkarının 2 nolu
tanka (BEKLEME TANKI) aktarılması
ve serpantin yardımı ile ısıtma
Petrol atıklarının tankerlerle toplanması
ve tesise taşınması
Su Arıtma Ünitesi Kaba
Su
Kaba
Su
Atık
Su
Seperatörde ayrıştırılmış
çamurun 4 nolu tankta
(ÇAMUR TANKI)
biriktirilmesi
ÜRÜN
29
Geri dönüştürülen fuel oil no:4 ve no:6 kategorisindeki ürünler elektrik
santrallerine, biriktirilen çamur ise herhangi bir işlemden geçirilebilecek miktara
ulaştığında Kıbrıs’taki plastik fabrikalarına satılacaktır.
I.5. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve
Arazinin Tanımlanması.
Tesisin yapılacağı arazinin konumu incelendiğinde tarım değeri düşük arazide
ve ağır sanayi bölgesinde olduğu görülmektedir. Tesisin Kuzeyinde Altınbaş
İşletmelerine ait akaryakıt transfer ve depolama tesisi, AKSA elektrik üretim
santrali, kuzey batısında Boğaz Endüstri ve Madencilik Çimento fabrikası,
doğusunda ise Kıbrıs Türk Petrollerine ait akaryakıt transfer de deplama tesisi
bulunmaktadır.
Şekil 10. Tesisin komşu tesislere göre konumu.
Mevcut yer alternatif yere gerek duyulmayacak derecede atıkların oluştuğu
tesislere yani toplama noktalarına ve işlendikten sonra geri dönüştürülen ürünün
kullanılacağı işletmelere yakın olması sebebiyle çok uygundur.
İlk aşamada kurulacak olan tesis 2 dönümlük bir alan üzerinde konumlanacaktır.
Yatırımcıya ait parselin kalan 6 dönüm 1 evlek lik alanda ağaçlandırma
30
yapılacak toprak kalitesi el verdiği ölçüde mevye yetiştiriciliği de yapılması
düşünülmektedir.
I.6. Proje Kapsamında Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin
Miktar ve Özellikleri.
Projede ilk aşamada 3 adet 12, 18 ve 20 ton kapasiteli atık taşıma tankerleri, 5
adet hacimsel kapasiteleri 30 ile 50 ton arasında değişecek olan 15mm et
kalınlığında paslanmaz saç silindir depolar kullanılacaktır. İlerleyen zamanlarda
havuz kapasitesine göre depo alımı yapılacaktır. Aıdırma işlemi esnasında
ayrıştırma seperatörü, trasnfer pompaları ve tank vanaları kullanılacaktır.
Seperatörün tanımı ve önemi
Özellilkle ağır yakıtların kullanıldığı veya yakıtın içinde su bulunduğu
durumlarda yakıtın temizlenmesi için yerçekimi ile suyu ayırmak yerine
merkezkaç kuvvetin kullanılması gereklidir. Yakıtların santrifüj yöntemle
temizlenmeleri, onarım ve bakım giderlerini %50 oranında azalması ve makine
genel veriminin yükselmesine yardım eder.
Sistem üniteleri, makineler, araçlar ve aletlerle ilgili daha detaylı bilgi bölüm 1.2
de verilmektedir.
I.7. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin
Değerlendirilmesi (Mevcut En İyi Tekniklerden bahsedilecek - BAT).
Proje için seçilmiş olan mevcut yer, alternatif bir araştı rmaya ve alternatif bir
alan belirlenmesine gerek duyulmayacak derecede yapı lması planlanan iş için
uygundur. Petrol atı kları nın oluştuğu sanayi tesislerine yani geri dönüştürülecek
olan atı kları n kaynağına olan yakı nlı ğı , ulaşım alyapı sı mevcut ve sanayi bölgesi
niteliğinde olan bir alanda konumlanmı ş olması ve yerleşim birimlerin uzaklı ğı
sebebi ile, işlendikten, geri dönüştürüldükten sonra dönüşen ürünün
kullanı lacağı tesislere yakı n olması sebebiyle proje alanı nın yeri oldukça
uygundur.
Kullanılan teknoloji alternatifleri
Petrol atıkları farklı miktarlarda atık yağ, atıksu, kum ve diğer mineralleri
ieçrisinde barındırır. Petrol atıkları, çok değişken bir karekterizasyona sahip ve
bertaraf yöntemi çok zor olan atıklardır. Bu tip atık parametreleri hakkında net
31
bir veri verilmesi pek mümkün değildir. Petrol türevli atıkların arıtılması için
seçilecek teknoloji ne kadar iyi olursa olsun, atıkların değişken karaktere sahip
olmasından dolayı özelliklede gelişmekte olan ülkelerde bu tarz atıkların
arıtılmasında zaman zaman zorlukların yaşanması doğaldır. Genellikle, petrol
atığın içerisindeki su, yağ ve partikül birbirlerine bağlanmış durumdadır. Bu tip
bir atık içerisindeki partikülün suyunu bırakması için bir takım yardımcı
malzemelerin ve ekipmanların kullanılmasına ihtiyaç vardır. Tesis dizaynında
öncelikle çıkış ürününün nasıl değerlendirileceği önemlidir. Elde edilmesi
istenen çıkış ürünü kalitesine göre sistem dizaynı değişir.
Dekantör
Petrol ve petrol türevli atıkların bertarafı için yapılabilecek işlemler arasında
dekantörle ayrıştırma işlemi bir alternatiftir. Dekantöre gönderilen petrol atıkları
içerisindeki katı partikülün azaltılması sağlanmaktadır. Dekantörle arındırma
işlemi petrol atıklarının çok değişken karakterizasyonda olmasından dolayı
farklı emisyon kırıcı kimyasalların ilave edilmesini gerektirebilir. Kimyasal
kullanımı, atık çamurun daha fazla oluşumu, daha geniş yer kaplaması gibi
sebeplerle bu teknoloji seçilmemiştir.
Elektroflokülasyon
Elektroflokülasyon – Elektrokoagülasyon tekniği 1940 yılından bu yana bilinen
ve petrol atıklarının geri dönüştürülmesi işlemlerinde kullanılan bir teknolojidir.
Atıksuya elektrik enerjisi verilerek, enerjinin verildiği metal elektrotlar
vasıtasıyla suya OH iyonları ilave edilip, suda bulunan tehlikeli maddeler
üzerinde Zeta potansiyeli oluşmasını ve de bu yabancı/tehlikeli maddelerin
birbirlerine yapışıp, topaklaşıp, basit süzme işlemleri ile sıvıdan
uzaklaştırılmasını sağlayan bir teknolojidir. Eski teknolojilerde kullanılan demir
veya alüminyum elektrotlar ve verimsiz olarak kullanılan düz akım (DC)
günümüze kadar bu teknolojinin verimli olarak kullanılmamasına sebep
olmuştur. Yaptığımız çalışmalar neticesinde ve de gelişen karbon nanotüp
gelişmeleri ile beraber yüksek teknolojili Melez (Hybrid) elektrotların
üretilebilmesini sağlamıştır. Bu dayanıklı ve verimli melez metaller ile üretilmiş
elektrotlar sayesinde elektrokoagülasyon için gerekli enerji miktarı azaldığı gibi
yüksek frekanslı titreşimler sayesinde sistemin verimliliği eski sistemlere oranla
24 kat arttırılmıştır. Büyük hacimli atıkların kısa sürede arıtılması mümkün hale
gelmiştir. Bu teknikte oluşan floklar filtreden geçirilir. Bez kese filtrelerde
biriken atıkların filtreden alınması işleminin manuel olarak gerçekleştirilir.
Manuel olarak uygulnaması gerkli işlemlerden dolayı daha fazla bir iş gücü
gerektireceğinden bu teknoloji seçilmemiştr.
32
Evaporatör
Evaporatör sisteminde ana prensip, kaynama noktası farkına bağlı olarak yüksek
sıcaklıklarda petrol ve petrol türevli atıkların içerisindeki ürünlerin ayırımının
sağlanmasıdır. İşleme tesisindeki ham mamul tanklarında depolanan atıklar 315
dereceye kadar ısıtılan evaporator (buharlaşma) ünitesine alınır. Atık yağdan
yaklaşık %25 oranında hidrokarbon karışımlı su %10 solvent, %15 oranında
hafif ve ağır yağ karışımları ve %50 oranında dip ürün elde edilmektedir. Bu
ürünler fırınla ısıtılan evaporator ünitesinde kaynama noktası farkına
dayanılarak elde edilmektedir. Kaynamaya başlayan ürünler buharlaşarak
eşanjöre gelirler. Eşanjör soğutma ünitesine bağlı olarak çalışmakta olup
buharlaşan ürünleri 20°C sıcaklıktaki suyla soğutur. Eşanjöre buhar fazında
gelen ürünler bu soğuma etkisiyle sıvılaşırlar. Eşanjörde sıvılaşan ürünler
hidrokarbon karışımlı su, solvent ve yağ ayrı ayrı işlemden geçirme
gerektirdiğinden ve fırınlama sistemi ile yüksek enerji ihtiyacındna dolayı bu
teknoloji şeçilmemiştir. Ürüne dönüştürülen solvent ancak depolama tankına
alındıktan sonra topraklama, filtreleme ve perlitle reaksiyondan sonra mamul
olarak satışa sunulabilir. Su solvent ve yağın farklı farklı işlemlerden geçirme
gerekliliği ve oluşan çamur miktarının seperatörde arındırma işlemine göre kat
be kat fazla olması sebebi ile bu teknoloji seçilmemiştir.
Petrol atıklarının geri dönüştürülmesi için santrifüj merkezkaç sistemi ile çalışan
seperatörün kullanımı sisteme verilen petrol atığının atık yağ / su oranına göre
otomatik ayarlama yapabilen çalışma prensibi, kurulumunun kolay olması,
yüksek verimlilik göstermesi, az yer tutması, düşük işletme maliyeti gibi
avantajlarından dolayı seçilmiştir.
Tesiste kullanılacak olan petrol atıkları geri dönüştürme tesislerine ilişkin ve
seperatör ayrıştırm ünitesine ilişkin AB nin BAT olarak düzenlenmiş herhangi
bri raporu bulunmamaktadır. Depolamadan kaynaklanabilecek Uçucu Organik
Bileşikler (VOC) emisyonları için önlemler önerilirken Avrupa Komisyonu
Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü ‘Depolamadan Kaynaklanan Emisyonlar’
Mecut En Uygun Tekniklere İlişkin Referans Belge (Temmuz 2006) baz alınmış
ve bu belgede önerilen çevresel kontrol önlemleri incelenmiştir. Önlemlerin
uygulanması durumunda, tesiste oluşacak olan VOC emisyonlarında indirgeme
olacaktır. Dolum esnasında buhar dengeleme sisteminin kullanılması ile oluşma
ihtimali olan VOC havaya verilmeden yakalanarak tekrar sisteme geri
dönüştürülecektir.
33
I.8. Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve
İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Alınmış ve Alınacak İzinler, Belgeler.
Petrol atıkları geri dönüşüm ve depolama tesisine ilişkin bugüne kadar mimari,
mekanik, elektrik projelerine ilişkin KTMMOB altında aktif vize bürolarından
izinlendirme işlemi tamalanmıştır. İnşaatın yapılacağı arazide zemin sıyrılmış ve
inşaat işlerine başlanmıştır. Yapılmakta olan tesis Ali Can işletmelerinin
genişletilmesi niteliğindedir. Ali Can işletmelerinin Çevre Koruma Dairesi’nden
atık madeni yap toplama ve depolama izni, İskele Belediyesi’nden akaryakıt
depolama ruhsatı, ayrıca İskele Belediyesi’nden mevcut NS 094 ve NM 233
plaka numaralı araçlara ait akaryakıt taşımacılık ruhsatı bulunmaktadır.
ÇED prosedürün tamamlanması ile İskele Belediyesinden inşaat ruhsatı alınacak
ve bu raporda yer alan kıstaslara uygun olarak inşaat işlemeleri
tamamalanacaktır. Alınacak olan 3. Taşıma aracına İskele Belediyesi’nden
akaryakıt taşımacılık ruhsatı alınacaktır. Akaryakıt toplama ve depolamaya ek
olarak geri dönüşüm işlemlerinin de gerçekleşmesi için Çevre Koruma
Dairesi’nden ve İskele Belediyesi’nden izinlendirme prosedürü tamamlanarak
işletme izni alınacaktır. Mevcut izinler ve belgeler EK IX da sunulmaktadır.
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU
II.1. Faaliyet yerinin ve komşu kullanımların mevcut arazi kullanım
haritası üzerinde gösterimi.
Proje alanı ve yakın çevresine ilişkin verileri gösteren harita Şekil 11’ de
sunulmuştur.
34
Şekil 11: Faaliyet alanı ve yakın çevresine ilişkin verilerin
harita üzerinde gösterimi.
II.2. 1/25.000 ve/veya 1/5.000’lik Halihazır Harita Üzerinde Faaliyet Alanı Merkezli 1 km’lik Yarıçap Üzerinde Yeraltı Sularını, Yerüstü Sularını ve
Deprem Kuşaklarını Gösterir Analiz, Jeolojik Yapı, Köy Yerleşik ve Sanayi
Alanları, Ulaşım Ağı, Enerji Nakil Hatları, Arazi Kabiliyeti, Koruma
Alanları, Diğer Stratejik Bölgelerin Etkilenen Alanlarının Gösterimi.
Faaliyet alanı merkezli 1 km’lik yarıçap üzerinde ve yakın çevresine ilişkin
verileri gösteren harita aşağıda sunulmuştur.
35
Şekil 12: Faaliyet alanı merkezli 1 km’lik Yarıçap Üzerinde ve yakın
çevresine ilişkin verileri gösteren harita.
II.3. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal
Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı
İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı üzerinde gösterimi, Bunlar İçin
Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve
Yükseklikleri, yollar, şantiye binalarının gösterilmesi)
Fatma Gök ve Diğerleri tarafından gerçekleştirilmekte olan petrol atıkları geri
dönüşüm ve depolama alanı projesi kapsamındaki tüm faaliyet ünitelerinin
konumları ve alanları Ek ..’de yer alan tesisin Vaziyet Planı’nda verilmiştir.
Bu bağlamda tesiste ilk etapta 15mm paslanmaz saç silindirden yapılmış 30 -50
ton kapasiteli 5 adet depo kullanılacaktır. İlerleyen zamanlarda havuz
kapasitesine göre depo alımı yapılacaktır. 20 ton/gün kapasiteli seperatör, su
arıtma ünitesi, jeneratör ve yangın kontrol odası Blok A İdari Bina’da zemin
katta konumlanacaktır.
II.4. Arazinin Mülkiyet Durumu, GPS Koordinatları (WGS 84 Datum
sistemine göre), Faaliyet Alanına ve Çevresine ait Renkli Fotoğraflar
Kalecik’te yapılması planlanan petrol atıkları geri dönüşüm ve depolama
tesisinin, yaklaşık 8 dönüm 1 evlek’lik Fatma Gök ve Bekir Gök’e ait özel arazi
36
üzerinde yapılması tasarlanmaktadır. Proje alanının sınırlarında birkaç noktanın
WGS 84 Datum Sistemine göre koordinatları şu şekildedir.
A: 590250E ; 3910353N
B: 590419E ; 3910378N
C: 590436E ; 3910346N
D: 590327E ; 3910269N
Faaliyet Alanına ve Çevresine ait Renkli Fotoğraflar
Fotoğraf 6. Arazinin Doğuya doğru görünüşü.
37
Fotoğraf 7. Arazinin Batıya doğru görünüşü
Fotoğraf 8. Arazinin Kuzeye doğru görünüşü
38
UYGULAMASI DÜŞÜNÜLEN
TESiSiN OLUŞUM
SAFHALARI
PROJE ÖNCESİ ÇALIŞMALARI
Arazinin belirlenmesi
Topoğrafik Çalışmalar
Avam Proje ve Yerleşim Planı
PROJE ÇALIŞMALARI
Vaziyet Planının Hazırlanması
Altyapı projelerinin Yapılması
Mimari Proje
İNŞAAT UYGULAMA
ÇALIŞMALARI
Altyapı İnşaatı
Fotoğraf 9. Arazinin Güneye doğru görünüşü
BÖLÜM III: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI
III.1. Projenin gerçekleştirilmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama
tablosu.
39
Şekil 13. Fatma Gök ve diğerleri tarafından uygulanacak iş akım şeması.
Zamanlama Süresi
İşin Tanımı
Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ÇED Raporu Hazırlanması ve
Onayı
Uygulama Projelerinin
Tamamlanması ve Onayı
İnşaat Ruhsatının Alınması
Makine Teçhizat ve Depoların
Temini
İnşaat, Yapım ve Kurulum
Petrol Atıkları Depolama
Tankları ve İşleme Tesisinin
Yapımının Tamamlanması
Nihai Onayın Alınması
İşletmeye Alma
Tablo 7. Proje Zamanlama Tablosu.
III.2. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri:
III.2.1. Ekonomik özellikler.
KKTC Devlet Planlama Örgütü’nce yayınlanan “DPÖ Makroekonomik
Gelişmeler 2014” verilerine göre; sektörler itibarıyla reel gelişmeler
incelendiğinde, 2012 yılında en yüksek artış sırasıyla; mali müesseseler % 8.1,
ticaret-turizm % 6.1, ulaştırma-haberleşme sektöründe % 5.7 olmuştur. 2013
40
yılında ise en yüksek artış sırasıyla; mali müesseseler % 7.5, konut sahipliği %
3.2, serbest meslek ve hizmetler % 2.3 olmuştur. 2014 yılında ise % 8.8 oranıyla
serbest meslek ve hizmetler, % 8.5 oranı ile de sanayi ve ticaret-turizm
sektörlerinin en fazla büyüyen sektörler olduğu görülmektedir.
Tarım sektöründe 2012 yılında gerçekleşen % 3.7’lik büyüme oranını 2013
yılında kuraklığa bağlı olarak kaydedilen % 1.6’lık daralmanın ardından 2014
yılında sektördeki büyüme % 4.8 düzeyine ulaşmıştır.
Sanayi sektöründeki gelişmelere bakıldığında; taşocakçılığı ve elektrik-su alt
sektörlerinde yaşanan olumsuz gelişmelerin etkisiyle sektörün 2012 yılında %
0.7 oranında daraldığı, 2013 yılında yeniden büyüme trendine girerek % 1.7
büyüdüğü, 2014 yılında ise imalat sanayi alt sektöründeki büyümenin olumlu
etkisiyle sektör büyümesinin % 8.5 düzeyine geldiği görülmektedir.
İnşaat sektöründeki büyüme 2012-2014 yılları itibariyle negatif yönlü olup
sırasıyla % -16.0, % -0.3 ve % -4.5 oranında gerçekleşmiştir. Ticaret-Turizm
sektörüne bakıldığında, 2012 yılında gerçekleşen % 6.1 oranındaki büyümeyi
2013 yılında % 1.4, 2014 yılında ise % 8.5’lik büyüme takip etmiştir. Ulaştırma-
Haberleşme sektörü 2012 yılında % 5.7 ile en fazla büyüyen üç sektörden biri
olurken, bu sektördeki büyüme 2013 yılında % 2.0, 2014 yılında ise % 3.2
olarak gerçekleşmiştir. Mali Müesseseler sektörü 2012 yılında % 8.1 ile en fazla
büyüyen sektör olurken, bu oran 2013 yılında % 7.5, 2014 yılında ise % 0.8
olarak gerçekleşmiştir. Serbest meslek ve hizmetler sektörünün, 2012 yılında %
1.5, 2013 yılında % 2.3 ve 2014 yılında % 8.8 oranında büyüdüğü
görülmektedir.
Konut sahipliği sektörü son üç yılda sırasıyla % 3.7 , % 3.2 ve % 2.6 oranında
büyümüştür. Kamu hizmetleri sektörü 2012-2013 yıllarında % 1.9 ve % 1.4
oranında büyüme kaydederken 2014 yılında % 0.1 oranında daralmıştır.
Yukarıda bahsedilen sektörlerdeki gelişmeler sonucunda GSYİH, 2012 yılında
% 1.8, 2013 yılında % 1.1 ve 2014 yılında ise % 4.8 oranında bir büyüme
kaydetmiştir.
Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre 2015 yılında ülkemizde 15 ve daha
yukarı yaştaki kurumsal olmayan sivil nüfus (çalışma çağındaki nüfus) 239,634
kişi olarak saptanırken, istihdam edilen kişi sayısı ise 112,811’e ulaşmıştır.
Aşağıdaki tabloda ülke geneli ve İskele Bölgesi 15 ve daha yukarı yaştaki
41
kurumsal olmayan sivil nüfusun ekonomik faaliyetlere göre dağılımı
paylaşılmıştır.
Ekonomik Faaliyetler KKTC İskele
Tarım 4,579 1,106
Sanayi 11,463 772
İnşaat 8,451 774
Hizmetler 88,317 6,214
Toplam 112,811 8,867
Tablo 8. Ülke Geneli ve İskele Bölgesi Ekonomik
Faaliyetlere Göre 15+ Yaş Nüfus Dağılımı.
III.2.2. Nüfus.
2011 yılında yapılan konut ve nüfus sayımı (De-facto) sonuçlarına göre İskele
toplam nüfusu 22,492, Kalecik’in ise toplam 435’dir. 2006 yılı genel nüfus
sayımı kesin sonuçları ile karşılaştırdığımızda, hem İskele nüfusunda hemde
Kalecik nüfusunda artış gözlemlenmiştir. Aşağıdaki tabloda İskele ve Kalecik’e
ait 2006 ve 2011 yılları kıyaslamalı nüfusları verilmektedir.
İskele Nüfusu Kalecik Nüfusu
2006 Yılı 2011 Yılı 2006 Yılı 2011 Yılı
21,978 22,492 308 435
Tablo 9. İskele ve Kalecik’e ait 2006 ve 2011 yılları nüfus kıyaslaması.
III.2.3. Gelir.
KKTC’de 2015 verilerine göre hanehalkı başına düşen ortalama yıllık
kullanılabilir gelir 56,031 TL iken, ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı
kullanılabilir geliri 30,596 TL’dir. İlçelere bakıldığında; Lefkoşa İlçesi 34,933
TL ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek olan ilçe
durumundadır. Bunu, 30,796 TL’lik ortalama gelir ile Girne İlçesi izlemektedir.
En düşük ortalamaya sahip ilçe ise 22,523 TL ile İskele İlçesi’dir.
42
Tablo 10. KKTC Genelinde ve İskele Bölgesinde Yıllık Gelir
Dağılımı.
III.2.4. İşsizlik; bölgedeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı.
Devlet Planlama Örgütü İstatistik ve Araştırma Dairesi tarafından Ekim 2015
tarihinde uygulanan Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, KKTC
genelinde toplam istihdam 112,811 kişi olarak tahmin edilmiştir. Anket
sonuçlarına göre işşiz sayısı 9,043 kişi, işsizlik oranı ise %7,4’dür. İskele
Bölgesi’ne ait 2015 yılı işgücü durumu, KKTC geneline kıyaslamalı olarak
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
43
Tablo 11. KKTC Genelinde ve İskele Bölgesinde Nüfus
ve İşgücü Durumu.
III.2.5. Sağlık; bölgede endemik ve sıklıkla görülen hastalıklar.
Proje yeri ve çevresinde sık görülen ve salgın olan hastalık görülmemiştir.
Bölgeye sağlık hizmetini Yeni İskele’de bulunan Sağlık Ocağı vermektedir.
Bölgede hizmet veren İskele Sağlık Ocağının yanı sıra, Gazimağusa’nın
kuzeyinde yer alan tam teşekküllü Gazi Mağusa Devlet Hastahanesi adanın tüm
doğu bölgesine hizmet vermektedir.
III.2.6. Bölgedeki sosyal altyapı hizmetleri; eğitim, sağlık, kültür hizmetleri
ve bu hizmetlerden yararlanma durumu.
Proje yerinin bağlı olduğu İskele ilçesi sınırlarında, ilkokul, ortaokul, klasik lise,
meslek lisesi, Emniyet Teşkilatı, İtfaiye, Sağlık Ocağı, Sosyal Hizmetler, Sosyal
Sigorta, Çalışma Dairesi, Tarım Dairesi, Elektrik Kurumu, Veteriner Dairesi ve
Kaymakamlık hizmetleri verilmektedir. Bölgede atıksu arıtma tesisi
bulunmadığından atıksu sıkıntısı binaların kendi içerisinde çözüm bulmaktadır.
İçme suyu sıkıntısını yıllardır yaşayan bölge sakinleri, Bafra Deniz Suyu Arıtma
tesisinde üretilen sudan yararlanmaktadır. Bu sayede bölgede içme ve kullanma
suyu ihtiyacı yönünden büyük ölçüde rahatlama olmuştur.
III.2.7. Kentsel ve kırsal arazi kullanımı; yerleşme alanlarının dağılımı
mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri,
limanlar, konutlar, turizm alanları vb.
İskele bölgesi ile civarında kentsel ve kırsal kullanım arazisi toplam 1702.5
hektardır. Bunun 338,4’ü yerleşim bölgesi olarak belirlenmiştir. Bölgede
Kentsel arazi kullanımı oldukça yaygındır. Bunun yanında turizm faaliyetleri de
önemli bir yer tutmakta olup hızlı şekilde artmaktadır. Kırsal arazi kullanımı da
buna paralel olarak azalmaktadır.
III.2.8. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam
imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve
teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında
değişiklikler.
44
2011 yılında nüfus sayımı sonuçlarına göre İskele toplam nüfusu 22,492,
Kalecik’in ise toplam 435’dir. 2006 nüfus sayımına göre İskele nüfusunda 514
kişi artış gözlenirken, Kalecik nüfusunda da 127 kişi artış olduğu tespit
edilmiştir.
Bölgenin Yatırım Potansiyeli
İskele bölgesi eşsiz güzelliği, bakir kalmış doğası ve sahilleri ile turizme
elverişli olup, turizm yatırımcıları için cazip durumdadır. Bafra Turizm Bölgesi
proje alanının doğusunda yer almaktadır.
Bununla birlikte Kalecik’te proje alanının yer aldığı bölgede, işlenmiş Tapu
Vaziyet Planından da görülebileceği gibi Kıbrıs Türk Petrolleri ile Alpet’e ait
akaryakıt depolama alanları, AKSA elektrik santrali ve BEM yer almakta olup,
proje alanının yatırım potansiyeli ise bu yöndedir.
Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik
Projenin kalan inşaat işleri için bu aşamada günde ortalama 9 kişi çalışacaktır.
Faaliyete başlamış olan tesisin İşletme aşamasında ise şu an 3 kişi çalışmakta
olup, ilk aşamada 4 kişi daha alınması planlandığından toplam 7 kişi olacaktır.
Beklenen Sosyoekonomik Değişiklikler
İnşaat ve işletme aşamalarında çalışacak kişilerin yörede ve yakın çevresinden
sağlanması düşünülmektedir. Bu sebeple yörede yaşayan işsizlere iş imkanı
sağlanmış olacaktır. İnşaat aşamasında kullanılacak inşaat malzemeleri ve
çalışanların çeşitli ihtiyaçları yakın yerlerden sağlanacağından yörede ekonomik
canlanma yaşanacaktır. Sürekli bakım-onarım gibi çeşitli harcamaları
olacağından yöre ekonomisine katkıda bulunulacağı düşünülmektedir. Ayrıca
proje çevre açısından çok büyük bir öneme sahiptir.
BÖLÜM IV. PROJEDEN ETKİLENECEK ALANLARIN
BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇERİSİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI
IV.1 Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi.
Proje yeri ve çevresindeki faaliyetlerin belirlenmesi ve olası etkilerin
açıklanması.
45
Proje alanı Şekil 5’de işaretlenmiş olup, 10 metre güneyinde ALPET, 240 metre
güney doğusunda AKSA, 950 metre güneydoğusunda BEM, 560 metre batısında
KTP ve 1500 metre kuzeydoğusunda Kalecik köyü yer almaktadır.
IV.2. Fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların
kullanımı.
Yeni İskele’ye bağlı Kalecik bölgesinde bulunan proje alanının en belirgin
özelliği ağır sanayi bölgesi içerisinde yer alıp, denize 350 m’lik bir uzaklıkta
konumlanmış olmasıdır. Zemin Etüd Raporu’ndan alınan bilgiler ışığında proje
alanının deniz seyiyesinden ortalama 6,00 m yükseklikte olduğu ve % 1°-2°
güney-güneydoğu yönüne eğim gösterdiği söylenebilmektedir. Proje alanının
güneydoğusunda Aksa Akaryakıt Enerji Santrali, güneyinde ise Alpet Dolum
Tesisleri bulunmaktadır. Proje alanının kuzey doğusunda ise yaklaşık 20 metre
yüksekliğinde bir tepe yer almaktadır. Bu tepe, Valya Ormanı olarak bilinen ve
güneyde sahil şeridinden, kuzey doğuda Çayırova’ya kadar uzanan geniş bir
ormanlık alanın başlangıcı konumundadır. Araziye ÇED ekibi ile ziyaret
yapıldığı dönemde, proje kapsamında yapılacak olan A Bloğun inşaasına
başlanmıştı.
Bölüm IV.2.11’de bölgenin biyolojik özelliklerini kapsayan flora ve faunasıyla
ilgili ayrıntılı bilgiye yer verilmiştir. Buna göre, proje alanı ve yakın çevresinde,
toplam 4 farklı familyaya ait 10 tür tespiti yapılmış; ancak tespit edilen türler
ülkemizde çok yaygın olarak bulunan türler olduğundan dolayı, herhangi ender
bir türün ortadan kalkması söz konusu değildir.
Proje alanında yer yer zeytin ve harup ağaçlarına; proje alanına giden yol
kenarlarında ise sıra şeklinde ekilmiş olan çam ve selvi ağaçları rastlanmaktadır.
Proje kapsamında bu ağaçların kesilmesi söz konusu değildir. Proje esnasında
gerekli olacak suyun şebekeden alınması planlanmaktadır. Bunun dışında
herhangi bir doğal kaynak kullanımı söz konusu değildir.
IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler.
“Subtropikal (Yarı Kurak)” iklim kuşağında bulunan Kıbrıs adasında, yazlar
uzun, sıcak ve kurak; kışlar ise kısa, ılık ve az yağışlı geçer. Kıbrıs genelinde en
sıcak ay Temmuz ayı, en soğuk ay ise Ocak ayıdır. Şekil 14 te Kuzey Kıbrıs’ta
bulunan meteoroloji istasyonları gösterilmiştir. KKTC Meteoroloji
Dairesi’nden, proje alanına en yakın meteoroloji istasyonları olan, Kantara
46
İstasyonu ve Yeni İskele İstasyonlarına ait güncel veriler alınmış ve bu veriler
ışığında meteorolojik değerlendirmeler yapılmıştır.
Şekil 14. K.K.T.C Meteroloji İstasyonları.
Proje alanında tipik Kıbrıs iklimi hakim durumdadır. Bolgede bahar mevsiminin
hemen hemen yasanmaması veya cok kısa surmesinden dolayı, sadece sıcak yaz
mevsimi ve ılık kıs mevsiminden soz edilebilir.
Deniz seviyesinden olan yukseklik ve uzaklık bolgedeki nem oranlarını
etkilemektedir. Gunduzleri en nemli bolgeler, deniz meltemlerinin goruldugu
kıyı kesimleri ve daglık bolgeler, en kuru bolgeler ise ic kesimlerdir. Geceleri ic
kesimlerdeki nem miktarı artarak, sabah saatlerinde kıyılardan daha fazla nem
tasımaktadır.
Dogu Akdeniz bolgesinde ruzgar genellikle kıs aylarında batı ve guney batı
yonlerinden etkili olmaktadır. Kuzey-batı ve kuzey ruzgarları ise genellikle yaz
aylarında gorulmektedir. Gunduzleri denizden-karaya, geceleri karadan-denize
esen deniz-kara meltemleri ile dagların yuksek kesimleri ile dag etekleri veya
vadiler arasında esen dag-vadi meltemleri KKTC’de etkili olmaktadır.
Meltemler dısında KKTC’de esen ruzgarların onemli bir bolumu batıdan doguya
dogru esmektedir. Ancak yakın istasyonlardan alınan bilgiye göre proje alanında
rüzgar yönü kuzey ve batı olarak tesbit edilmiştir.
47
Tum adada oldugu gibi bu bolgede de sıcak yaz ayları ile sert olmayan kıs ayları
hakimdir. Bolgede kıs aylarındaki hava sıcaklıkları ile yaz aylarındaki sıcaklık
degisimi ortalama 17-18 ˚C’dir. Gunduz en yuksek ve gece en dusuk hava
sıcaklıkları arasındaki fark da yuksektir. Mevsimlere baglı olmadan hava
sıcaklıkları arasındaki fark 9 ˚C ile 13 ˚C arasında degismektedir. Bolgedeki
sıcaklıklar uzun yıllar ortalamasına gore degerlendirilirse gunluk ortalama
sıcaklık en yuksek Temmuz - Agustos, en dusuk Ocak - Subat aylarındadır.
Tablo 12 de Kantara İstasyonuna ait toplam yağış, ortalama ve en yüksek rüzgar
değerleri ve yönleri verilmiştir. En fazla yağış Aralık ve Ocak aylarına aittir.
Temmuz ve Ağustos aylarında ise herhangi bir yağışa rastlanmamaktadır.
Rüzgar durumuna bakıldığında ise en yüksek rüzgarın Ocak, Şubat ve Nisan
aylarına ait olduğu ve hakim rüzgar yönünün kuzey yönü olduğu görülmektedir.
Tablo 12. Kantara İstasyonuna ait Meteorolojik Veriler (2011-2015)
Tablo 13’de ise Yeni İskele İstasyonuna ait, ortalama sıcaklık, ortalama en
yüksek sıcaklık, ortalama en düşük sıcaklık, toplam yağış ortalama değerleri,
ortalama rüzgar değerleri, ortalama en yüksek rüzgar değerleri ve rüzgar yönüne
ait bilgiler yer almaktadır. Yeni İskele bölgesi sıcaklık değerlerine bakıldığında;
yıllık ortalama sıcaklık 19,5 ˚C, en yüksek sıcaklık Temmuz, Ağustos aylarında
34 - 35 ˚C olduğu görülmektedir. Yıllık en düşük sıcaklık ise Şubat ayında 6,1
˚C olarak ölçülmüştür. Yağış durumuna bakıldığı zaman ise, en fazla yağışın
Aralık ve Ocak aylarına ait olduğu görülmektedir. Ağustos ayında herhangi bir
yağışa rastlanmamıştır. Ortalama en yüksek rüzgar değerleri Şubat, Mart, Nisan
ve Mayıs aylarında izlenmiştir. Rüzgar yönü çoğunlukla kuzey olmakla birlikte,
mevsimsel değişimlere sıkça rastlanmaktadır.
Tablo 13. Yeni İskele İstasyonuna ait Meteorolojik Veriler (2011-2015).
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort.
Toplam Yağış Ortalama Değerleri (m/sn) 109,84 50,02 46,86 58,86 44,32 21,28 0.0 0.0 18,3 48,3 48,3 80,1 93,76
En Yüksek Rüzgar Değerleri (m/sn) (2015) 23,8 22,8 19,7 21,1 15,4 13,9 13,8 13,5 13,9 17,6 19,7 19,8 23,8
Ortalama Rüzgar Değerleri (m/sn) (2011-2014) 1,3 1,3 1,4 1,3 1,4 1,4 1,4 1,5 1,4 1,4 1,3 4,0 1,60
En Yüksek Rüzgar Yönleri (2015) N N N NE S N N N W N NE NE N
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort.
Ortalama Sıcaklık (˚C) 11,4 11,5 13,5 16,8 21,1 25,1 28,2 28,9 26,0 21,6 16,9 13,0 19,5
Ortalama En Yüksek Sıcaklık(˚C) 16,42 16,96 19,3 23,2 27,08 30,98 33,98 34,8 32,16 27,62 22,52 18,08 25,24
Ortalama En düşük Sıcaklık(˚C) 6,6 6,1 7,1 9,6 14,4 18,2 21,6 22,4 19,5 15,8 12,1 8,4 13,5
Toplam Yağış Ortalama Değerleri(mm) 72,78 45,88 24,72 17,7 54,46 6,32 1,16 0,1 9,4 30,46 33,7 69,92 366,6
Ortalama Rüzgar Değerleri (m/sn) (2011-2015) 2,8 3,0 2,9 2,6 2,5 2,6 2,6 2,6 2,4 2,5 2,6 2,7 2,6
Ortalama En Yüksek Rüzgar Değerleri (m/sn) 20 22,3 24,4 21,5 21,4 16,4 18,8 16,9 18,8 19,1 15,02 19,44 24,4
Rüzgar Yönü N N W NW SE N N NE W SW NE N N
48
IV.2.2. Jeolojik özellikler; fiziko-kimyasal özellikler, tektonik haraketler,
mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, sel, kaya düşmesi vb.
Proje alanında Mesarya Grubuna ait, erken Pliyosen’den geç Pliyosen’e kadar
uzandığını bilinen Çamlıbel Marnı ve bunun üzerinde erken Pliyosen yaşlı,
kalkarenitlerden oluşan Gürpınar Formasyonu yer almaktadır (Harita 1). Gürpınar
formasyonunun üzerinde ise, yeryer ikincil kireçtaşları ve Holosen yaşlı güncel
alüvyonel çökeller gözlenmektedir. Proje alanının hemen üzerinde yer alan
kireçtaşı blokları bu birime aittir.
“Tmç” semboliyle gösterile Çamlıbel Marnı genelde gri marnlardan oluşmakla
birlikte, seyrek kumtaşı ara katmanlıdır ve havza kenarlarında tabanında bir
çakıltaşı düzeyi bulunur. Birim, tabanındaki çakıltaşı üzerinde bir kumtaşı
düzeyi ile başlar. İstif çabucak marnlara geçer. Marnlar açık gri, mavimsi gri
renkli, belirsiz katmanlanmalı, ender kumtaşı ara katmanlı, bol planktonik ve az
bentik foraminiferli ve yer yer mollusklü olup gevşek tutturulmuştur. Alt ve üst
kesiminde molluskler bazen “bank” oluşturacak kadar yoğundur ve bu
kesimlerde mercan fosilleri de bulunmaktadır.
Çamlıbel Marnı transgresif bir istif karakterindedir. Tabandaki kötü boylanmalı
çakıltaşının oldukça ani olarak denizel marnlara geçmesi, transgresyonun hızlı
gerçekleştiğini belirtir.
Çamlıbel Marnı kendinden yaşlı her birim üzerinde, ancak genelde Miyosen
yaşlı istifler üzerine açılı uyumsuzlukla gelir. Bu transgresif istifin tabanındaki
çakıltaşı, gerek Messiniyen jipslerinin (Mermertepe Formasyonu) gerekse
üzerinde yer aldığı diğer litolojilerin parçalarını en bol miktarda içerir.
Formasyonun üzerinde geçişli olarak Lefkoşa Formasyonu yer almaktadır.
Beşparmak Dağları kenarlarında ince olarak (birkaç metreye kadar), Mesarya
Ovası’nda ise oldukça kalın bir istif oluşturarak (Doğu Mesarya sondajlarında
yaklaşık 300 metre; Fink,1967) çökelmiş olan formasyonun Güzelyurt
bölgesindeki eşdeğeri Taşpınar Formasyonu’nun alt kesimidir. Bölgeye ait
jeolojik haritası EK V de verilmektedir.
Çamlıbel Formasyonunun üzerinde yer alan ve Qmg semboliyle gösterilen
Gürpınar formasyonu, farklı bölgelerde genel olarak dört farklı fasiyes özelliği
sunmaktadır. Karpaz’a doğru, Yeni Boğaziçi köyü dolayında, birim altta ufak-
49
orta boylu, iyi yuvarlanmış ve yer yer yassı çakıllı çakıltaşlarıyla ardalanan
çapraz katmanlı kumsal kumtaşlarından oluşur ve yerel olarak kötü boylanmalı
çakıltaşı mercekleri içerir. Kumtaşları sarımsı gri renklidir ve yine kalkarenit
niteliğindedir. Gürpınar Formasyonu, Pliyosen yaşlı Lefkoşa Kumtaşı üzerine
kuzeyde uyumsuz, güneyde ise uyumlu olarak gelir. Batıda bu farklılaşmanın
sınırı Ovgos Fayı’dır. Doğuda ise genç örtü nedeniyle farklılaşma sınırı
belirsizdir. Kalınlığı 20-80 metre arasında değişir. Bu formasyon, başlıca sığ
denizel bir ortamda çökelmiştir.
Çalışma alanında zemin parametrelerini belirlemek ve mühendislik jeolojisi
değerlendirmelerini yapmak amacıyla 3 adet 15 m’lik ve 1 adet 10 m’lik sondaj
çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar ışığında bölgenin jeolojik yapısı şu şekilde
tamınlanmıştır :
0.00-0.30 m arasında bitkisel toprak, 0.30-4.00 m arasında açık kahve sarımsı
renkli, orta gevşek killi kum; 4.00-4.50 m aralığında sarımsı renkli, orta-çok
ayrışmış kumtaşı; 4.50-11.00 m arasında açık kahve sarımsı renkli, içerisinde
beyazımsı krem renkli jips kristalleri barındıran çok katı kumlu kil ve ardından
kuyu sonlarına kadar da yeşilimsi açık gri renkli çok katı marn birimleri
oluşturmaktadır.
50
Tablo 14. Sondaj kuyularından elde edilen litolojik veriler.
Proje alanının kuzey doğusundaki dağ yamacında bulunan kireçtaşı kaya
kütlelerinin düşmeye yüz tuttuğu gözlemlenmiştir. Herhangi bir tehlikeyi
engellemek amacıyla, dağ eteğine Kuzey batı-Güney doğu istikametinde 40 cm
genişliğinde, 2.5 m yüksekliğinde 50-60 m uzunluğunda istinat duvarı inşa
edilmiştir.
IV.2.3. Hidrojeolojik özellikler: Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her
türlü keson, derin, artezyen vb. Kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun
fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan
kullanımı.
Bölgenin hidrojeolojik yapısıyla ilgili Jeoloji Maden Dairesi’nden alınan bilgiler
ışığında, bölgede Jeoloji Maden Dairesi (JMD) tarafından kazılmış 5 adet sondaj
kuyusu vardır. Bu kuyularla ilgili derinlik, statik su seviyesi, pompaj seviyesi,
pompaj emme ve güvenli verim değerlerine Tablo 15’de yer verilmiştir.
51
Kuyu
Seri
No
Bölge Deneme
Tarihi
Sondaj
Derinliği
Deneme
Süresi
Statik Su
Seviyesi
Pompaj Su
Seviyesi
Pompaj
Emme
Derinliği
Güvenli
Verim
Sondaj
Amacı
Ka-3 Jips
Akiferi
Kalecik
-
17.68
-
-
-
-
-
Sulama
suyu
Ka-4 Jips
Akiferi
Kalecik
8.3.201
0
1.4.201
4
42
42
4
45.5
11.3
19.03
No data
20.51
40
38
No data
20
Sulama
suyu
Ka-9 Jips
Akiferi
Kalecik
25.6.20
14
65.5
24
63
29.7
8.4
4
İçme suyu
Ka-10 Jips
Akiferi
Kalecik
19.8.20
14
60
48
45.07
53.14
34.2
25
Çok
amaçlı
kullanım
2010/1
4
Jips
Akiferi
Kalecik
2.1.201
1
46.3
24
14
28.7
9
No data
Sulama
suyu
Tablo 15. Bölgedeki mevcut su kuyularına ait veriler.
Tablo 16. Ka-3 numaralı, 2006’da Kalecik bölgesinde kazılan
su kuyusuna ait bilgiler.
52
Tablo 17. Ka-4 numaralı, 2010’da Kalecik bölgesinde kazılan
su kuyusuna ait bilgiler.
Tablo 18. Ka-9 numaralı, 2014’de Kalecik bölgesinde kazılan
su kuyusuna ait bilgiler.
53
Tablo 19. Ka-10 numaralı, 2014’de Kalecik bölgesinde kazılan
su kuyusuna ait bilgiler.
54
Tablo 20. 2010/14 numaralı, 2010’da Kalecik bölgesinde kazılan
su kuyusuna ait bilgiler
Bu kuyulardan alınan su numunleri üzerinde yapılan kimyasal testlere ait
sonuçların bir kaçı aşağıda verildiği gibidir:
Parametreler Ka10 Nolu
Kuyu
Ka3 Nolu
Kuyu
Ka4 Nolu
Kuyu
Ka9 Nolu
Kuyu
Elektiriksel
İletkenlik
8040 µS/cm 3860 µS/cm 4500 µS/cm 13360 µS/cm
pH - 7.2 6.8 7.9
Toplam
Sertlik
2780 mg/l - 2700 mg/l -
Cl 1491 mg/l - 497 mg/l -
SAR 1.445 - 0.42 -
Tablo 21. Su numunelerine ait kimyasal test sonuçları.
Ka10 kuyusundan alınna su örneği üzerinde yapılan mikrobiyolojik tesler
sonucunda 23/100 ml total koliform ve 23/100 ml e-coli’ye rastlanmıştır. Ka4 ve
Ka9 kuyularından alınan su örnekleri üzerinde yapılan mikrobiyolojik testler bu
kuyuların mikrobiyolojik açıdan temiz olduğunu göstermiştir. Ancak bu sularda
jips kaynaklı ciddi bir sülfat problemi vardır. Bu da suda çok kötü bir kokuya
sebep olmaktadır.
Bu kuyulardan üçünün suyu Kalecik’te kurulan bir arıtma tesisinde sülfattan
arındırılıp koku giderimi yapılmakta ve Kalecik içerisinde sulama suyu olarak
kullanılmaktadır.
Şubat 2017’de hazırlanan zemin etüd raporu kapsamında, proje alanında kazılan
3’ü 15 er m’lik, 1’i 10 m’lik sondaj kuyularında herhangi bir yearaltı su
seviyesine rastlanmamıştır (Tablo 22).
Tablo 22. Sondaj kuyularının koordinatları ve yealtı su seviyeleri.
55
IV.2.4. Hidrolojik özellikler: Yüzeysel su kaynaklarından sulak alanların
fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda
mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri.
Geçmişte bu yörede balık çiftliği olarak kullanılan bir alan mevcuttu. Proje
alanının güney batısında Yılan Deresi olarak bilinen ve mevsimsel akış
değişikliği gösteren bir dere bulunmaktadır. Yine aynı yörede lagün olarak
kullanılan bir yer bulunmaktadır.
IV.2.5. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı: İçme,
kullanma, sulama suyu, elektirik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri
üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu ulaşımı tesisleri,
turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer
kullanımlar.
Bölgede yüzeysel su kaynağı olarak proje alanının 350 m güneyinde deniz
bulunmaktadır. Yine proje alanının güney batısında Yılan Deresi yer almaktadır.
Bölgede herhangi bir göl ve baraja rastlanmamaktadır. Proje kapsamında deniz
suyunun kullanılması planlanmamaktadır. Şu an arızalı olan, ancak geçmişte
günlük 2000 ton arıtma kapasitesine sahip Bafra’da arıtma tesisi yer almaktadır.
Burada arıtılan suyun bir kısmı otellere, bir kısmı ise İskele’ye verilmektedir.
IV.2.6. Termal ve Jeotermal su kaynakları: Bunların fiziksel ve kimyasal
özellikleri, debileri, mevcut ve planlanan kullanımları.
Bölgede herhangi bir termal veya jeotermal su kaynağına rastlanmamaktadır.
IV.2.7. Toprak özellikleri ve kullanım durumu: Toprak yapısı, arazi
kullanım kabiliyeti sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi,
erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım durumları vb.
Tarım Dairesi’nden 01.03.2017 tarihinde alınan bilgiler ışığında; parselin toprak
özellikleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:
Toprak serisi formülü Yr4.Cd2t1
Toprak Serisinin Adı: Yenierenköy Serisi
Üst Toprak Türü: Tın
Eğim: % 6-12
Derinlik: 50-90 cm
Taşlılık: Az taşlı
56
Tarımsal Kullanıma Uygunluk Sınıfı: 3 (Sorunlu tarım arazileri)
Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıfı: IIIse (Şiddetli sınırlayıcı faktörler içerirler. Bu
nedenle sürümü, ekim zamanını, hasat işlemini ve bitki seçimini veya bunların
birkaçını birden kısıtlar.)
Sulu Tarıma Uygunluk Sınıfı: 3ts (Sulu tarıma az uygun)
IV.2.8. Tarım alanları: Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım
arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarı ile
birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım ilaçları.
Tarım Dairesi Müdürlüğü’ne bölgenin tarım alanları hakkında bilgi almak
amacıyla yapılan dilekçeye istinaden, İskele Kaza Tarım Dairesi yerinde
incelemeler yapmış ve söz konusu arazinin kuru ve sulu tarıma yamaç
olduğundan dolayı elverişli olmadığını ve arazi içerisinde zeytin ve harup
ağaçlarına rastlandığını rapor etmiştir. Bununla birlikte, söz konusu arazi ile
ilgili aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır:
Potansiyel Arazi Kullanım Sınıfı Formülü: B11T0K17D52
Bahçe bitkileri (sulu) kullanım grubuna göre ekilebilecek bitkiler: B11
Sulu bağ, domates-patlıcan-bamya, kavun-karpuz
Tarla bitkileri (sulu) kullanım grubuna göre ekilebilecek bitkiler: T0
Bu grup için değerlendirmeye alınan kullanım türlerinin hiçbirine uygun değil
Kuru tarım kullanım grubuna göre ekilebilecek bitkiler: K17
Antep fıstık, kuruda bağ, badem, hurma
Tarım dışı kullanımlar grubuna göre yapılabilecekler: D52
Erozyon Kontrollü ağaçlandırma, doğal hayat, rekreasyon, çayır mera.
Bölgede aktif bir tarım yapılmadığından dolayı kullanılan tarım ilaçlarıyla ilgili
bir bilgi verilmemiştir.
IV.2.9. Koruma Alanları: Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar,
Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre
Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri.
57
Proje alanının 4.50 km uzağında Boğaztepe toplu konut alanı, 1.50 km uzağında
ise Boğaz Kıbrıs apartmanları yer almaktadır. Bölgede herhangi bir milli park
veya tabiat parkına rastlanmamaktadır. Ancak proje alanının kuzey doğusundan
başlayıp Çayırova’yı da içine alacak şekilde uzanan ve proje alanının güney
doğusunda sahil şeridine kadar yayılan ve Valya Ormanı olarak bilinen geniş bir
alan mevcuttur. Proje alanının 7-8 km kadar Kuzey doğusunda Kaya Artemis ve
Nuh’un Gemisi Otel gibi KKTC turizmi açısından önemli otellerin yer aldığı
Bafra Turizm Bölgesi yer almaktadır.
Proje alanında, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi tarafından, İskele Belediyesi ve
İtfaiyeden de görevlilerin katıldığı bir ekip ile birlikte, 15 farklı noktada 1.5-2
m’lik araştırma çukurları kazılmıştır (Fotoğraf 10). Bu çukurlarda herhangi bir
arkeolojik buluntuya rastlanmamıştır. Bu çukurların üzeri şu an kapatılmıştır. Bu
alanda daha sonra ağaçlandırma yapılacaktır.
Fotoğraf 10. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi tarafından kazılan
1.5-2 m’lik araştrma çukurları.
IV.2.10. Orman alanları: Ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan
büyüklükleri ve kapalılığı, mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım
amaçları.
Proje alanının kuzey doğusunda Valya Ormanı olarak bilinen, güneyde sahil
şeridine, kuzey doğuda ise Çayırova’ya kadar uzanan geniş bir ormanlık alan
mevcuttur (Şekil 15). Bu ormanlık alan içerisinde, ardıç, şinya (sakız ağacı),
zeytin ve maki bitki örtüsüne ait kısa bodur bitkiler yer almaktadır. Proje
alanında yer yer zeytin ve harup ağaçlarına rastlanmaktadır (Şekil 16). Proje
alanına giden yol kenarlarında ise sıra şeklinde ekilmiş olan çam ve selvi
ağaçları mevcuttur. Yol kenarlarındaki bu ağaçların Alpet Dolum Tesisleri
tarafından ekildiği bilinmektedir. Proje kapsamında bölgede yer alan ağaçların
58
kesilmesi söz konusu değildir. Proje sahibi Ali Can Bey, elinde hali hazırda 200
harup, 50 zeytin ve 20 incir ağacı olmak üzere toplam 270 adet ağaç
bulundurduğunu ve bu ağaçları bölgeye ekerek, bölgenin ağaçlandırılmasına
katkıda bulunacağını beyan etmiştir.
Şekil 15. Proje alanının kuzeydoğusundan başlayıp
güney sahiline kadar uzanan Valya Ormanı.
59
Şekil 16. Proje alanındaki harup ve zeytin ağaçlarından bir görünüm.
IV.2.11. Flora ve Fauna : Türler, endemik türler, yaban hayatı türleri,
ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli
tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, bunlar için
belirlenen koruma kararları; av hayvanları ve bunların popülasyonu ile
yaşama ortamları. Proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita
üzerinde gösterimi, proje faaliyetlerinden canlılar için alınacak koruma
önlemleri. İnşaat ve işletme aşamasında arazide yapılacak flora
çalışmasının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin
belirtilmesi.
Proje alanı ve yakın çevresinde, toplam 4 farklı familyaya ait 10 tür tespiti
yapılmıştır (Tablo 23) . Ancak tespit edilen türler ülkemizde çok yaygın olarak
bulunan türler olup, herhangi ender bir türün ortadan kalkması söz konusu
değildir.
Familya Cins ve Tür
Cruciferae Hirschfeldia incana
Compositae Carduus pycnocephalus
Compositae Carthamus lanatus
Compositae Centaurea hyalolepis
Compositae Chrysanthemum coronarium
Compositae Echinops spinosissimus
Compositae Onopordum cyprium
Compositae Leontodon tuberosus
Graminae Avena ludoviciana
Liliaceae Allium nigrum
Tablo 23. Proje alanı ve yakın çevresindeki flora.
Şekil 17. Proje alanınındaki florayı temsil eden bitkilerden bir görüntü.
60
Ülkemizde 30 memeli tür, 25 sürüngen ve kurbağa türü, 370 kuş türü ve 6000
böcek türü yaşadığı bilinmektedir. Proje yeri ve çevresinde tespit edilen fauna,
familya ve tür olarak sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırılma yapılırken, yöre
halkının gözlemlerinden de yararlanılmıştır. Aşağıda, bölgede gözlemlenen
memeli, kuş, iki yaşamlı ve sürüngenlere ait türler verilmiştir.
Memeliler
LEPORIDAE
Oryctolagus cuniculus (Tavşan)
CANIDAE
Canis vulpes (Vulpes vulpes ) Tilki
ERINACEIDAE
Erinaceus europaeus ( Kirpi)
CRICETIDAE
Microtus arvalis (Tarla Faresi )
PTEROPIDAE
Rhinolopus hipposiderus (Yarasa)
Kuşlar
COLUMBAE
Columba livia livia (Kaya Güvercini)
Columba palumbus palumbus ( Fassa)
Streptopelia turtur turtur (Üveyik)
Streptopelia senegalensis senegalensis (Kumru )
PHASIANIDAE
Alectoris graeca (Keklik)
Francolinus francolinus francolinus (Turaç )
Coturnix coturnix coturnix (Bıldırcın)
FALCONIDAE
Accipiter nisus nisus ( Atmaca)
Buteo rufinus rufinus ( Şahin)
CORVIDAE
Corvus corax laurencei ( Kuzgun Karga)
Corvus cornix pallescens ( Karga Kül renkli)
Corvus frugilegus frugilegus ( Karga)
Corvus monedula keve ( Küçük Karga)
61
Pica pica pica ( Saksağan)
STRIGIDAE
Otus scops cyprius (Baykuş)
Asio otus otus ( Kulaklı Baykuş)
FRINGILLIDAE
Carduelis carduelis (Saka)
Carduelis cannabina ( Keten Kuşu)
Serinus canarius serinus (Kanarya)
Fringilla coelebs cypriotis (İspinoz)
Passer domesticus biblicus (Serçe)
ALAUDIDAE
Melanocorypha calandra calandra (Tarla kuşu)
Galerida cristata cypriaca (Tepeli Tarla kuşu)
TURDIDAE
Luscinia megarhynchos megarhynchos (Bülbül)
İki Yaşamlılar
BUFONIDAE
Bufo viridis (Kara kurbağası)
Sürüngenler
TESTUDİNİDAE
Testudo graeca ( Adi tosbağı)
LACERTIDAE
Lacerta muralis ( Kertenkele)
OPHIDIA (YILANLAR)
Coluber jugularis ( Siyah Yılan)
Vibera labetina labetina (Sağır – Kör – Yılan)
Ülkemizde Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü tarafından 21/97 sayılı Çevre
Yasasının 10(2) madde altında Flora ve Faunanın Korunması Emirnamesi
yayınlanmıştır. Emirnameye göre toplam 53 adet flora türü ile 220 adet Fauna
türü koruma altına alınmıştır.
62
IV.2.12. Hayvancılık ve Su Ürünleri (etki alanı içinde balıkçılık, voli yerleri,
yerleştirilen türler, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin
ülke ekonomisindeki yeri ve değeri)
Proje alanı ağır kirli sanayi bölgesinde yer aldığı için, bu bölgedeki kıyı
şeridinde herhangi bir balıkçılık veya su ürünü yetiştiriciliği yapılmamaktadır.
İskele kazasına bağlı Kalecik Mahallesi olarak geçen bu küçük yerleşim yerinde
sadece bir iki aile 20-30 adet kadar küçükbaş hayvan yetiştirmektedir.
IV.2.13. Madenler ve Fosil Yakıt kaynakları: Rezerv miktarları, mevcut ve
planlanan işletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel
kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri.
Yakın çevrede herhangi bir maden ve fosil yakıt kaynağı bulunmamaktadır.
IV.2.14. Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları.
Yol kenarlarındaki ağaçlar ve proje alanının kuzeydoğusunda yer alan Valya
Ormanı dışında bölgede peyzaj değeri yüksek herhangi bir alana
rastlanmamaktadır. Proje alanının google earth üzerinden alınan görüntüsünden
de görüldüğü gibi (Şekil 15), proje alanının kuzeydoğusunda yer alan ormanlık
alanlar, Çayırova’yı içine alıp, güneyde sahil şeridi boyunca uzanan çok geniş
bir alana yayılmaktadır. Proje kapsamında bu ormanlık alanlar herhangi bir
kayıba uğramayacaktır.
IV.2.15. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan
araziler: Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli
amaçlarla tahsis edilmiş alanlar.
Proje alanından 4-5 km uzaklıkta, Boğaz girişinde askeri bir alan mevcuttur.
Bunun dışında yakın çevrede herhangi bir askeri alan ve kamu kurum ve
kuruluşlarına tahsis edilmiş alanlar bulunmamaktadır.
63
IV.2.16. Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından
mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi. (Bu çalışma yapılırken hangi tarihler
arasında ne tür çalışmalar yapıldığı, çalışma metodları, çalışmanın
yapıldığı dönemdeki meteorolojik şartlar belirtilmelidir.)
Araziye düzenlenen araştırma ziyaretinde hava, su, toprak ve gürültü açısından
mevcut kirlilik yüküne ait görsel değerlendirme yapımış ve ve bu gözlem
neticesinde literatür araştırması yapılmış, daha önce yapılmış deniz dibi
araştırmasına ait veriler ve kalecik hava kalitesi istasyonundan veriler
toplanmıştır.
Daha önceden bu bölgede denizde yapılan gözlemleme çalışmalarında, deniz
yasamının gayet uygun bir sekilde devam etmekte oluduğu ve bölgedeki
yatırımlardan fazla etkilenmedigi saptanmıştır. EK VIII’de daha önce bölgede
yapılmış deniz araştırma raporu bulunmaktadır. Ancak deniz dibindeki çökmüs
tortu belirlenmiş ve bunun da Bogaz Endüstri ve Madencilik Sti nden
kaynaklandıgı düsünülmektedir. Çimento ögütme degirmenlerinden çıkan toz ve
Klinker malzemesinin açık bantlardan bosaltılması sırasında uçucu küllerin
deniz dibine çökmüs oldugu düsünülmektedir. Deniz suyuna yapılan
Bakteriolojik analizler sonuçlarının gayet uygun olup herhangi bir bakterinin
olmadıgı görülmektedir.
Kalecik hava kalitesi istasyonuna ait veriler EK VI’de sunulmaktadır. Petrol
atıkları depolama ve geri dönüşüm proje alınındaki faaliyetler küçük çapta bir
depolama ve seperatör ile arındırma işlemi içereceğinden mevcut hava kalitesi
verilerinde bir değişikliğe veya emisyon değerlerinde bir artışa sebep olacağı
düşünülmemektedir.
IV.2.17. Diğer özellikler.
Projeden atkilenecek alanlar bölüm IV.1. de belirlenmiş, bölüm IV.2.1’den
IV.2.16’ya kadar mevcut çevresel özellikler açıklanmıştır.
64
IV.3. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri:
IV.3.1. Ekonomik Özellikler: Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca
sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve
hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer
bilgiler.
Gerekli bilgiler “Bölüm III.2.1. Ekonomik Özellikler” başlığı altında
anlatılmıştır.
IV.3.2. Nüfus: Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler,
nüfus artış oranları, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler.
Bu bilgiler “Bölüm III.2.2. Nüfus” başlığı altında verilmiştir.
IV.3.3. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri: Eğitim, sağlık, kültür
hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu.
Bu bilgiler “Bölüm III.2.6. Bölgedeki Sosyal Altyapı Hizmetleri” başlığı altında
verilmiştir.
IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi
Kullanımları: Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım
alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları, vb.
Bu bilgiler “Bölüm III.2.7. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları” başlığı altında
verilmiştir.
IV.3.5. Gelir: Bölgede gelirin iş kollarına dağılımı iş kolları itibariyle kişi
başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir.
Bu bilgiler “Bölüm III.2.3. Gelir” başlığı altında verilmiştir.
IV.3.6. İşsizlik: Yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı.
65
Bu bilgiler “Bölüm III.2.4.İşsizlik” başlığı altında verilmiştir.
IV.3.7. Sağlık: Bölgede mevcut endemik hastalıklar.
Bu bilgiler “Bölüm III.2.5.Sağlık” başlığı altında verilmiştir.
IV.3.8. Diğer özellikler.
Bölgedeki genel tanımlama ile ilgili her türlü bilgi yukarıda ilgili başlıklar
altında anlatılmış olup, tüm özellikler tanımlanmıştır.
BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV’TE TANIMLANAN ALAN
ÜZERİNDEKİ ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER
V.1. Projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri
önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik
önlemler bu bölümde açıklanacaktır.
Söz konusu proje petrol atıkları depolama ve geri dönüşüm tesisi olduğundan
dolayı, projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerindeki etkilerini en aza
indirgemek için projenin farklı aşamalarında yasal teknik ve idari önlemler
alınacaktır.
38/2008 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği için gerekli tüm önlemlere dikkat edilecek
olup, iş güvenlik malzemeleri ile ilgili tüm ekipman periyodik olarak gözden
geçirilecek ve uyarıcı levha ve tabelalara uyulacaktır. Tesiste, işletme
aşamasında parlayıcı ve patlayıcı maddeler depolanacağından, yangına karsı
önlemler alınacaktır. Bu baglamda yukarıda belirtilen yasal gereklilikler
yanında, 33-1977 sayılı Akaryakıt (Depolama, nakliye ve satıs) Yasası
gerekliliklerine de uyulacaktır. Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı
maddelerle çalışılan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirlere uyulacaktır.
Ayrıca tesisin tüm elektrik tertibatı ve aksamı, patlayıca ortam olması nedeniyle
ex-proof olarak tasarlanmıstır. Tesiste bulunan tanklar, ekipmanlar ve doldurma
işlemi yapan tankerlerin topraklanmaları sağlanacaktır. Tesiste kullanılan tüm
makine, ekipman ve techizat her türlü yangın ve tehlike önleyici nitelikte
seçilecektir.
66
Tesis bünyesinde inşaat ve işletme aşamasında depolanacak ürünlerin
taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal ve uluslararası
mevzuata uygun hareket edilecektir. Arındırma işleminden sonra üretilecek olan
fuel oil no:4 ve no:6 akaryakıt türlerine ait Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) EK
IV’da verilmiştir. MSDS formlarında yer alan uygulama şartlarına da
uyulacaktır.
Ayrıca yangın riskini en aza indirmek için Iskele Polis Müdürlügünce yangınları
önlemek amacıyla hazırlanan “Yangınları Önlemek Için Proje Tetkik
Raporu”nda belirtilen hususlar basta olmak üzere gerekli her türlü önlem
alınacak ve sürdürülecek olup, ilgili yasal mevzuat gerekliliklerine uyulmakta ve
uyulacaktır. Bu dogrultuda tesiste yürürlükte olan Acil Eylem Planı ve bu
kapsamda yangın durumunda yapılacak acil müdahale ile ilgili bilgiler EK X’ da
sunulmustur.
Ayrıca dönem dönem tanklarının teknik kontrolu yapılacaktır. Genellikle
depolama tanklarının hali hazır durumlarını, yıpranma hızlarını ve yıpranma
nedenlerini ortaya koymak amacı ile yapılır. Bunların bilinmesi asagıdaki
amacların veya onlemlerin gerceklestirilebilmesi icin sarttır:
1.Yangın olasılıgını azaltmak ve dolayısı ile depolama kapasitesi kaybını
onlemek
2.Guvenli calısma kosullarını surdurmek
3.Tamir etmek; ya da tamir veya yenileme zamanını belirlemek
4.Yıpranmayı durdurmak veya yavaslatmak
5.Yer altı suyunun, cevredeki akarsuların, denizlerin ve havanın
hidrokarbonlarla ve kimyasallarla kirlenmesini onlemek
Celik depolama tanklarını ve aksesuarını yıprandıran baslıca sebep korozyondur.
Dolayısı ile korozyonu algılamak ve mertebesini olcmek tank kontrolunun temel
hedefidir. Yardımcı donanım muntazam aralarla kontrol edilerek duzgun calısır
hallerini ve tankın korunmasında kendilerinden beklenen islevi kusursuz
surdurduklerinde emin olunmalıdır.
Bir tankın icten ve dıstan ayrıntılı kontrolleri arasındaki zaman fasılası onun
gecmisine bakılarak kararlastırılır. Bir tankta digerlerinden daha sık kontrolu
gerektiren ozel sebepler varsa onlara da uyulacaktır. Isletme kosullarının fazla
korozif olmaması durumunda kontroller seyreklestirilebilir. Aksine kosullar
korozif ise kontroller sıklastırılacaktır. Teknik kontrol sıklıgının korozyon
67
hızının gerektirdigi bicimde programlanabilmesi ancak tanka ait tum verilerin
elde bulunması ile mumkundur. Tesiste tanklara ait kayıtlar tam ve kesintisiz
yapılacaktır. Tanklar secilirken korozyona karsı dayanıklı olması icin
standartlara uygun et kalınlıkları secilmiştir. Tankın icinin korozyona ugrama
suresi dıs kısmının korozyona ugrama suresinden uzun olacaktır. Dıs yuzeyinin
korozyona ugrama suresi minimum 10 yıl olacaktır. Ic kısmı ise daha uzun
surecektir. Tankın dıs yuzeyinde olacak korozyon gozle tespit edilebilmektedir.
Tesiste bulunacak pompa ve diger makinelerle birlikte tanklarda haftada bir kez
gozlenecektir. Ic kısmı ise yılda iki tankların icinin temizlenmesi sırasında
kontrol edilecek ve gerektigi takdirde kumlama ve epoksi boya ile yenilecektir.
V.2. Arazinin hazırlanması, inşaat ve tesis aşamasındaki faaliyetler, fiziksel
ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler.
V.2.1. Arazinin hazırlanması ve ünitelerin inşaası için yapılacak işler
kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, harfiyat
artığı toprak, taş, kum, vb. maddelerin nerelere taşınacakları veya hangi
amaçlar için kullanılacakları, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler,
araçlar ve makineler (nasıl geri kullanılacağı/ kazanılacağı/ bertaraf
edileceği)
İlk etapta tesise alımı yapılarak yerleştirilecek olan tanklar 5 adet ve 30 - 50 ton
kapasiteli olacaktır. Tanklar silindirik bir adeti 3m çapında 4m uzunluğunda
olacak kalan tanklar 2 m çapında 12 m uzunluğunda 15mm et kalınlığında
paslanmaz saç malzemeden imal olacaktır. Bu depolar platform üzerine
yerleştirilecektir. Platformun inşaası ve platforma bitişik platformun güney
doğusunda yer alacak ofis ve seperatörün yerleştirileceği bodrum yapımı için
arazide kazı gerçekleştirilecektir.
Alanda yapılan zemin incelemesi neticesinde, yapılması planlanan tankların
radye temel üzerine oturtulması kararlaştırılmıştır. Yeraltından süzülme yolu ile
gelebilecek deniz suyundan hem bozunma /çürüme anlamında hem de yerinden
oynama anlamında etkilenmemesi için radye temel uygulaması öngörülmüştür.
Kazılan çukurların zeminine ve duvarlarına 500m3 lük radye temel
uygulanacak, radye temelin yapımı aşamasında inşaat demirleri kullanılacaktır.
68
Platform ve bodrum katlı binanın yapımı için 2100m3 lük bir harfiyat
oluşacaktır. Biriktirilecek olan topragın nakil araclarının gelis- gidislerine ve is
makinalarının calısmalarına herhangi bir engel teskil etmemesi bakımından bu
islem icin secilecek yer sahadaki uygun kısımlar olacaktır. Bu amaçla hafriyat
malzemesi, proje sahası içerisinde uygun bir alanda geçici olarak
depolanacaktır. Arazide stra ihtiyaç duyulacak malzemeler 84m3 stabilize
toprak, 28m3 blokaj olacaktır. Extra toprak, çakıl ve stabilize çakıl ihtiyacı
bölgede faaliyette olan taş ocaklarından temin edilecektir.
V.2.2. Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşaasında
kullanılacak maddelerden patlayıcı, parlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların
taşınımları, depolanmaları, hangi işlem için nasıl kullanılacakları, bu işler
için kullanılacak alet ve makineler.
Projenin inşaat aşamasında iş makinelerinin ve ekipmanların yakıt ikmalleri,
bakım ve onarımları akaryakıt ya da servis istasyonlarında yapılacaktır. Bu
işlemlerin şantiyede yapılması durumunda araçların bakımından oluşacak; atık
maddeler, atık yağlar ve benzeri petrol ürünleri kesinlikle alanda açıkta
bırakılmayacaktır. Bu nedenle de inşaat aşamasında faaliyet alanında parlayıcı,
patlayıcı, tehlikeli ve toksik madde depolanmayacaktır.
V.2.3. Arazi kazanmak amacıyla veya diğer nedenlerle herhangi bir su
ortamında yapılacak doldurma, kazıklar üzerine inşaat vb. işlemler ile
bunların nerelerde yapılacağı, ne kadar alanı kaplayacağı, kullanılacak
malzemeler.
Arazi kazanmak veya herhangi bir sebepten deniz dahil herhangi bir su ortamına
müdahale yapılmayacaktır.
V.2.4. Zemin emniyetinin sağlanması için yapılacak işlemler. (deprem, sel,
heyelan, kaya düşmesi, tesisin taşıma gücü, emniyet gerilmesi...)
Dağ eteklerinden düşebilecek kireçtaşı kaya bloklarını önlemek amacı ile kuzey
batı-güney doğu istikametinde 40 cm genişliğinde, 2.5 m yüksekliğinde 50-60 m
uzunluğunda istinat duvarı inşa edilmiştir.
69
Fotoğraf 10. İstinat duvarı.
Proje için hazırlanan zemin etüd raporunda, inceleme alanında yer alan ve
temellerin oturacağı killi kum birimi, C Grubunda değerlendirilmiş olup; C
Grubu birimleri Z2 yerel zemin sınıfında yer almaktadır. İnceleme alanında Z2
yerel zemin sınıfı için Spekrum karateristik periyotları; TA(saniye) = 0.15 TB
(saniye) = 0.40 olarak önerilmiştir. Tablo 24 ve Tablo 25 zemin etüdü
sonucunda belirlenen zemin emniyet gerilmeleri ve oturma miktarlarını
göstermektedir. Çalışma alanında 0.30 m kalınlığa sahip bitkisel toprağın
kaldırılması ve hiç bir inşaat işinde kullanılmaması önerilmektedir.
Tablo 24. Zemin etüdü sonucunda belirlenen zemin emniyet gerilmesi
değerleri.
70
Tablo 25. Zemin etüdü sonucunda belirlenen oturma miktarları.
Yapılan araştırmalar ve Kıbrıs Deprem ivme Haritasından yararlanılarak
bölgenin ivmesi 0.26-0.28 arası olarak alınması uygun görülmüştür. Zemin
etüdü ile elde edilen tüm bu veriler, projenin daha güvenli bir temele
oturtulmasına hizmet etmektedir.
V.2.5. Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl
yapılacağı.
Yapılan 4 adet sondajda herhangi bir yeraltı su seviyesine rastlanmamıştır. Bu
durum yeraltı su seviyelerinin oldukça düşük lduğunu gösterektedir. Bölge, dere
yatağı üzerinde olmadığından dolayı, taşkın sorunu ile karşılaşılması
düşünülmemektedir. Bu yüzden herhangi bir taşkın önleme ve drenaj işleminin
uygulanması düşünülmemektedir.
V.2.6. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı
işlemler, tozun yayılmasına karşı alınacak önlemler. (Toz emisyon
miktarının emisyon faktörü kullanılarak hesaplanması, sınır aşımı olmuşsa
modelleme yapılması, hesaplamalarda kullanılan emisyon faktörlerinin
hangi kaynaktan alındığı..)
Alanın hazırlanması ve tankların inşaası esnasında yapılacak calısmalardan
dolayı bir miktar toz olusumu soz konusudur. Bu asamada tozlanmayı onlemek
icin gerekli her turlu onlem (sulama, doldurma bosaltma esnasında savurma
yapılmaması, tasıma esnasında aracların uzerinin branda ile kapatılması vb.)
alınacaktır.
71
Hafriyat calısmaları sırasında hafriyat malzemesinin kazılması ve depolanması
sırasında toz emisyonu olusumu soz konusudur. Tesiste olusacak toz
emisyonunu indirgemek icin onlemler alınacaktır. Bu onlemler: Alandaki yollar
duzenli olarak sulanması; Malzeme savrulma yapılmadan bosaltma ve doldurma
islemleri yapılması; Kamyonların ve diger tasıyıcıların uzerleri branda ile
kapatılması; ve depolanan malzeme nemli tutulmasıdır. Buna ek olarak harfiyat
malzemesini arazide geçici depolanması işlemi kesinlikle açıkta yapılmayacak
ve depolanan malzemenin oluşturacağı olumsuz etkileri önlemek için
malzemenin üzeri iri taneli malzeme veya branda ile kaplanacaktır. Kazı
sırasında inşaat çevresi kapatılarak görsel kirlilik önlenecektir.
V.2.7. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, bu altyapının inşaası ile
ilgili işlemler; kullanılacak malzemeler, araçlar, makinalar; altyapının
inşaası sırasında kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı işlemler.
Proje lokasyonuna ulaşım altyapısı halehazırda mevcuttur. İskele-Dipkarpaz
anayolu üzerinde dipkarpaz istikametinde seyrederken, ilerlenerek Kalecik-
Alpet, AKSA ve BEM gibi sanayi tesislerine geçit sağlayan kavşaktan sağa
dönülerek Alpet’e doğru 1560 m gidilmesi durumunda yolun solunda proje
alanına varılabilecektir. Bu bağlamda ulaşım altyapısı ile ilgili herhangi bir
çalışma yapılması söz konusu değildir.
V.2.8. Proje kapsamındaki su temini sistemi ve planı, bu sistemin inşaası ile
ilgili işlemler, bu işlemlerde kullanılacak malzemeler, suyun temin edileceği
kaynak ve kullanılacak su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer
kullanım amaçlarına göre miktarları, arazinin hazırlanmasından
başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu
oluşacak atıksuların cins ve miktarları, nasıl arıtılacağı ve nereye deşarj
edileceği.
Projenin arazi hazırlanması ve inşaat aşamasında su ihtiyacı inşaat personeli
kaynaklı ve aynı zamanda toz oluşumunu engelleme amaçlı olacaktır.
A. İnşaat personeli kullanma suyu ihtiyacı:
İnşaatta çalışacak personelin (9 kişi) içme ve kullanma suyu ihtiyacı çalışma
saatleri içerisinde şantiyede bulunacak olan personelin iş bitiminde evlerine
döneceği varsayımı ile aşağıdaki şekilde hesaplanır. Günde ortalama toplam 9
inşaat işçisi (işçi, usta, kazı ekibi, teknik ekip ve söför) çalışacağı göz önünde
72
bulundurulursa ve kişi başına günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacının 150
lt/gün olduğu düşünülürse, su ihtiyacı;
9 *150Lt/gün = 1,350 Lt/gün = 1.35 m3/gün olacaktır.
B. Toz Olsumunu Engelleme Amaçlı Sulama Suyu ihtiyacı:
Insaat asamasında tozlanmayı önlemek için yapılacak sulama çalısmalarında
kullanılacak olan su miktarı, hafriyat yapılacak alanlarda ve hafriyat
malzemesinin dökülecegi alanlarda toprak üst tabaka örtüsünün %10 nemli
kalmasını saglayacak sekilde günlük ortalama 0.5 m3 su tüketiminin olacagı
öngörülmektedir.
Insaat asamasında toplam su ihtiyacı günde 1.35 + 0.5 = 1.85 m3 olacaktır. Bu
su ihtiyacı su sağlayıcı tedarikçilerden tankerlerle taşınarak sağlanacaktır.
Projenin inşaatı sırasında atıksu, inşaatta çalışacak personelinin (9 kişi) içme ve
kullanma suyundan oluşacaktır. Çalışma saatleri içerisinde şantiyede bulunacak
olan personel iş bitiminde evlerine dönecektir. Günde ortalama toplam 9 inşaat
işçisi (işçi, usta, kazı ekibi, teknik ekip ve söför) çalışacağı göz önünde
bulundurulursa ve kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketiminin 150
lt/gün olacağı ve bu miktarın % 85’inin atıksu olarak geri döndüğü varsayımı ile
oluşacak atıksu miktarı;
9 kişi x 150 lt/gün-kişi x 0.85 = 1,147.50 lt /gün = 1.15m3/ gün
olarak hesaplanır. Evsel atıksu niteliğinde olan bu sular inşaat işlerinde
kullanılan taşınabilir tuvaletler kullanılarak depolanacak ve dolması halinde özel
vidanjör servislerinden yararlanılarak atıksu uzaklaştırılacaktır.
V.2.9. Proje kapsamındaki elektrifikasyon planı, bu planın uygulanması
için yapılacak işlemler ve kullanılacak malzemeler, enerji nakil hatlarının
geçirileceği yerler ve trafoların yerleri, bunların güçleri.
Tesiste kurulacak elektrik tesisatları, API 497 ve 505 e göre ‘Ex-proof’ tipinde
olacaktır. Ayrıca sistemde pompalar API 677 ye uygun olacaktır. Tesisin
işletilmesi esnasında elektrik tesisatları exproof olacak olan bir trafo odası
yapılacaktır. Trafonun yola yakın tesis girişine yapılması düşünülmekle birlikte
KIB –TEK in ön göreceği yere yapılacaktır.
73
Tesiste elektriğin kesilmesi halinde faaliyetlerin aksamadan devam edebilmesi
için, gereken minimum ekipman 12kVA lık bir adet dizel jeneratör olacaktır.
Tesiste jeneratör depolama tanklarının bulunacağı bloğun doğusunda bitişik
idari binanın zemin katına seperatör ve su arıtma ğnitesinin yanına
yerleştirilecektir.
V.2.10. Arazinin hazırlanmasından ünitelerin faaliyete açılmasına dek
sürdürülecek işler sonucu meydana gelecek katı atıkların cins ve miktarı,
bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları,
hafriyat depo sahalarının kapasitesi, atıkların geçici depolanacağı alanların
vaziyet planı üzerinde gösterilmesi, geçici depolama alanlarının
özelliklerinin verilmesi (atıkların niteliği, ömürleri konusunda detaylı bilgi
verilmesi, tüzük kapsamında alınan izinler raporda yer almalıdır.)
Insaat asamasında çalısacak olan insaat personelinin yaratacagı evsel nitelikli
atıklar olacaktır. Insaat personelinden kaynaklanan günlük katı atık miktarı:
9 insaat personeli x 1.3171 kg/kişi.gün = 11.86kg /gün olacaktır.
Evsel atıkların yoğunluğu 290kg/m32 alındığında oluşacak atık miktarı:
11.86kg/gün / 290kg/m3 = 0.04m3/gün olacaktır.
Bölgeye haftada iki gün çöp toplama hizmeti verildiğinden çöp konteyneri
minimum 0.04m3/gün * 4gün = 0.16m3 (160litre) biriktirebilmelidir. İnşaat
aşamasında Belediye araçları ile uyumlu 1 adet 770 litrelik polietilen çöp
konteyneri hazır olarak bulundurulacaktır. Insaat asamasında olusan evsel
nitelikli katı atıklar sızdırmaz çöp bidonlarında biriktirilerek, görünüs, koku, toz,
sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek sekilde kapalı
biçimde saklanacaktır. Katı atıkların içerigi evsel nitelikli olacak yani organik
olarak çözünecek atıklar, cam, sise, plastik gibi ambalaj atıklar olacaktır. Bu
atıklar tesis bünyesinde depolanarak, sınırlarının baglı bulundugu Iskele
Belediyesi hizmetleri kapsamında toplanacak, katı atık depolama alanına
Belediye tarafından sevk edilecektir.
Proje kapsamında arazinin hazırlanması sırasında kullanılacak makinelerin
bakımları, yakıt ikmalleri ve yağ değişimleri; ruhsatlı istasyonlarda yapılacaktır.
1 EUROSTAT news release, 2015. 481kg/cap.yr 2 Integrated Solid Waste Management, George Tchobanoglous, 1993.
74
Bu nedenle inşaat aşamasında atık yağ ve makine ve ekipmaların bakım
çalışmalarından kaynaklı tehlikeli atık oluşmayacaktır.
V.2.11. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete
açılmasına dek yapılacak işler nedeniyle meydana gelecek vibrasyon,
gürültünün kaynakları ve seviyesi.
KKTC’ de izin verilen gürültü seviyesi ile ilgili düzenlemeler Çevre Yasası
21/97, Madde 17 altındaki Tüzük ile yapılmıştır. Arazinin hazırlanması
esnasında çalışacak olan makine ve araçların gürültü seviyeleri ve kullanılacak
makineler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Kullanılacak Ekipman Gürültü Seviyesi (dBA)
Eskavatör 105
Kamyon 85
Paletli Kepçe 110
Kompresör 115
Greyder 115
Beton Karıştırıcı 115
Yükleyici 115
Tablo 26. İnşaat aşamasında kullanılacak makine ve gürültü seviyeleri.
Listede verilen iş makineleri inşaatın farklı aşamalarında kullanılacağından, ayni
anda hizmet verebileceği düşünülen en elverişsiz durumun kazı anında oluşacağı
varsayılmıştır. Kazı sırasında kullanılacak her gürültü kaynağının (ekskavatör,
yükleyici, kamyon) “r” (10 m ve 2000 m arası) mesafelerine bağlı olarak gürültü
seviyeleri ayrı ayrı hesap edilmiştir. Her gürültü kaynağının “r” mesafesine göre
ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesap edildikten sonra “r” mesafesindeki ortalama
gürültü seviyeleri (Lport) aşağıdaki formül ile hesaplanmıştır:
burada,
Lp = X mesafedeki gürültü seviyesi (dBA)
Lw = Kaynagın gürültü seviyesi
r = X mesafede yarıçap
Q = sabit deger (2)
75
En elverişsiz durum için mesafelere (r) göre hesaplanan Lp değerleri aşağıdaki
gibidir:
r Değeri Eskavator (dBA) Yükleyici (dBA) Kamyon (dBA)
10 77,02 87,02 57,02
20 71,00 81,00 51,00
30 67,48 77,48 47,48
40 64,98 74,98 44,98
50 63,04 73,04 43,04
100 57,02 67,02 37,02
200 51,00 61,00 31,00
300 47,48 57,48 27,48
400 44,98 54,98 24,98
500 43,04 53,04 23,04
600 41,46 51,46 21,46
700 40,12 50,12 20,12
800 38,96 48,96 18,96
Tablo 27. Lp değerleri.
Her gürültü kaynağının “r” mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesap
edildikten sonra “r” mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri (Lp ort) aşağıda
verilen formüllerle hesaplanmış ve Gürültü Dağılım Grafiği çizilmiştir:
burada,
n = Kaynak adedi = 4 (kamyon, kompresör, beton karıştırıcı, yükleyici)
r (m) Lp ort.
10 78,99
20 72,97
30 69,44
40 66,95
50 65,01
100 58,99
200 52,97
300 49,44
400 46,95
76
Şekil 18. Gürültü dağılım grafiği.
Yukarıda bulunan değerler Çevre Yasası 21/97, Madde 17 altında yayımlanarak
yürürlüğe giren "Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğünde" belirlenen ve kabul edilir
en yüksek gürültü seviyelerini gösteren değerler ile karşılaştırılmıştır. Gürültü
ve Ses Kontrol Tüzüğüne göre uyulması gerekli değerler aşağıdaki şekildedir.
Gürültüye Maruz Kalınan Süre
(saat/gün)
Max. Gürültü Seviyesi
(dBA)
7.5 80
4 90
2 95
1 100
0.5 105
0.25 110
0.125 115
Tablo 28. Maruz kalma süresine göre gürültü seviye limitleri.
Elde edilen veriler değerlendirildiğinde 10 m mesafede Gürültü Seviyesi'nin
Tüzükte bulunan 80dBA üst sınırının hemen altında olduğu görülmektedir. Bu
tespite karşın, yapılan hesaplarda, gürültünün kaynaktan uzaklaşmasıyla
atmosferde meydana gelecek belirli bir yutuş olayının gerçekleşmesi ve
hesaplamaların en elverişsiz durum olan iş makinelerinin hepsinin aynı anda,
günde 7.5 saat çalıştığı kabulü ile yapılmış olduğu ve bu söz konusu iş
makinelerinin hepsinin aynı anda 7.5 saat süreyle çalışmayacağı düşünülürse,
bulunan değerler kabul edilebilir sınırlardadır. Ancak çalışan işçilerin
Ortalama Ses Düzeyi-Mesafe Grafiği
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
10 20 30 40 50 100 200 300 400 500 600 700 800
Mesafe (m)
Ort
. S
es D
üzeyi
(dB
A)
dBA
500 45,01
600 43,42
700 42,09
800 40,93
77
gürültüden etkilenmesi söz konusudur. Bu etkinin azaltılabilmesi için; makineler
devamlı bakımlı tutulacak ve ayrıca gürültü konusunda 35/2008 Sayılı “İş
Sağlığı ve Güvenliği” Yasası ve bu yasa altında çıkarılan “Çalışanların Maruz
Kaldıkları Gürültü Riskine Karşı Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü”
uyarınca gerektiği takdirde önlem alınacak, faaliyet alanında çalışanların
gürültüden etkilenmemeleri için kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. Proje
alanında çalışma saatleri yasaya uygun zamanda yapılacaktır.
V.2.12. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete
açılmasına dek yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim
miktarları, bunlardan oluşacak emisyonlar.
Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında çalışacak iş makineleri yakıt olarak
mazot tüketecektir. Bunun haricinde bir yakıt tüketimi olmayacaktır. Çalışacak
iş makinelerinin listesi ve tüketilecek mazot miktarları aşağıdaki tabloda
verilektedir.
Araçlar ve İş
Makineleri
Adet Maksimum
Çalışma Süresi
(saat/gün)
Araç Yakıt
Tüketimi
(Lt/saat)
Toplam Yakıt
Tüketimi
(Lt/gün)
Kamyon 2 4 12 96
Ekskavatör 1 4 15 60
Transmixer
(8-13m3)
1 4 12 48
Dozer 1 4 20 80
Yükleyici 1 4 12 48
Beton
Pompası
1 4 15 60
Toplam 7 4 392
Tablo 29. İnşaat aşamasında aynı anda çalışacak iş makineleri.
Kullanılacak olan mazot, Akaryakıt Birimi’nin belirlemiş olduğu değerlere ve
kimyasal ve fiziksel özelliklere uygun olarak ithal edilmekte olan ve halehazırda
ülkemizde kullanılan euro-diesel olacaktır. Günde 392 Lt kullanım, (yoğunluk=
0.845 kg/Lt), 331.24 kg yani 0.33 ton yakıt kullanımı olacaktır.
Günde kullanılan yakıt ağırlığının parametre olarak kullanıldığı emisyon
faktörleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.
78
Dizel Ağır
İş Vasıtaları
Birim
(U)
TSP
(kg/U)
SO2
(kg/U)
NOx
(kg/U)
CO
(kg/U)
VOC
(kg/U)
Şehir içinde 1,000km 0.9 4.29 11.8 6 2.6
Ton yakıt 4.3 20 55 28 12
Şehir
dışında
1,000km 0.9 4.15 14.4 2.9 0.8
Ton
Yakıt
4.3 20 70 14 4
Anayollarda
sürüş
1,000km 0.9 4.15 14.4 2.9 0.8
Tablo 30. Emisyon Faktörleri - Economopoulos 1993
TPS=4.3 kg/ton yakıt x 0.33 ton/gün x 1 gün/10 saat= 0.14 kg/gün
SO2=20 kg/ton yakıt x 0.33 ton/gün x 1 gün/10 saat = 0.66 kg/saat
NOx=70 kg/ton yakıt x 0.33 ton/gün x 1gün/10 saat = 2.31 kg/saat
CO=14kg/ton yakıt x 0.33 ton/gün x 1gün/10 saat = 0.462 kg/saat
VOC=4kg/ton yakıt x 0.33 ton/gün x 1gün/10 saat = 0.132 kg/saat
Tesisin yapım aşamasında18/12 Çevre Yasası ve hava kalitesi ve hava
kirliliğinin kontrolü ile ilgili yürürlükte olan tüm tüzüklerin esaslarına uygun
olarak inşaat faaliyetleri yürütülecektir. İnşaat esnasında oluşacak emisyonlar
önemli miktarda olmayacak fakat en aza indirgemek için kullanılacak araçların
mümkün olduğunca yeni ve bakımlı araçlar olması sağlanacaktır.
V.2.13. Karasal flora/fauna üzerine olası etkiler, alınacak tedbirler ve
önlemler.
ÇED raporunun hazırlanması konusunda görev alınması ile birlikte araziye
yapılan ziyarette arazi içerisinde kazı işlerinin başladığı ve özellikle bitki
örtüsünün sıyrılarak temel çukurlarının da kazıldığı gözlemlenmiştir. Araziye
düzenlenen araştırma ziyaretinde yapılan görsel değerlendirme esnasında ve
yapılan literatür araştırmalarında karada koruma açısından ön plana çıkan az
rastlanır veya endemik flora veya fauna türüne rastlanmamıştır. Bu sebeplerle
inşaat aşamasında bu raporda detaylandırılan önlemlerin alınması yeterli
olacaktır. Herhangi bir tür popülasyonlarının etkilenmesi öngörülmemektedir.
V.2.14. Toprak kalitesine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler.
79
İnşaat aşamasında katı atıkların oluşumu, konteynere aktarılması ve araziden
Belediye ekiplerince uzaklaştırılması esnasında bölüm V.2.10 da detaylandırılan
tedbirlerin alınması ile toprak üzerinde kirlilik yaratacak bir durumun oluşması
beklenmemektedir.
V.2.15. Hava kalitesine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler.
Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında oluşabilecek emisyonlar bölüm
V.2.6 de detaylandırıldığı gibi toz emisyonları ve bölüm V.2.12 detaylandırıldığı
gibi inşaat makine ve araçlardan kaynaklanan yakıt kullanımına ilişkin
oluşabilecek olan emisyonlar ile sınırlı olacaktır. Bu emisyonların hava
kalitesine olabilecek olan etkilerinin azaltılmasına ilişkin bu bölümlerde
belirtilen önlemler alınacaktır. Esas olarak bu önlemler düzenli araç egzoz
sistemleri kontrolü, toz tutma yöntem ve önlemlerinin uygulanması, yolların
sulanması şeklinde olacaktır.
V.2.16. Yeraltı su kaynaklarına olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler.
Projenin inşaatı aşamasında, su kaynaklarına olabilecek etkiler ancak oluşacak
olan evsel nitelikli atıkların önlem alınmaksızın yüzey sularına deşarj edilmesi
ya da inşaat süresince kullanılacak olan az miktardaki bazı maddelerin (boya,
yağ vb) bir sızıntı veya dökülme olması halinde yüzey ya da yer altı sularına
ulaşması durumunda olabilir. İnşaat aşamasında taşma ve dökülmelere azami
özen gösterilecektir. Ayrıca bölüm V.2.10 da detaylandırılan atıkların
uzaklaştırılmasına ilişkin alınacak önlemler neticesinde yeraltı su kaynaklarının
kalitesini etkileyecek bir durum oluşmayacaktır.
V.2.17. Biyolojik çevre üzerine olası etkiler, alınacak tedbirler ve önlemler.
Faaliyet alanında hale hazırda gerçekleştirilen bitkisel toprak sıyrılmasına bağlı
olarak alanda ortadan kalkan türler, bölgede geniş bir yayılıma sahip
olduğundan bu türlerin ortadan kalkması ile tür neslinin tehlikeye düzmesi gibi
bir durum söz konusu olmayacaktır. Arazinin hazırlanması sırasında oluşacak
olan harfiyat artığı toprak, taş, kum ve benzeri maddeler, tesis inşaatı sonra
erdikten sonra peyzaj işlerinde kullanılacaktır.
80
V.2.18. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini
amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, ortadan kaldırılacak tabii bitki
türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı.
Bu ÇED araştırma raporunun hazırlanması aşamasında alana yapılan ziyarette,
binanın ve tankları taşıyacak platformun konumlanacağı alan hazırlanmış
durumda idi ve bu alanda herhangi bir ağaç bulunmamaktaydı. İnşaat alanının
hazırlanmasının tamamlanması aşamasında herhangi bir ağaç kesimi
olmayacaktır. Tesis, arazide bulunan mevcut ağaçların korunması ilkesine bağlı
kalınarak parselde konumlandırılmıştır.
V.2.19. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini
amacıyla elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi
kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri.
Arazinin hazırlanması ve inşaatı aşamasında tarıma uygun herhangi bir arazinin
elden çıkarılması söz konusu değildir.
V.2.20. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete
açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu
personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının
nerelerde ve nasıl temin edileceği.
Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında arazide çalışacak inşaat işçisi ve
inşaat ustası civar köylerde ikamet etmektedir. Müteahhit firmanın araçları ile iş
başı saati araziye gelmekte ve çalışma saatleri sona erdikten sonra yine aynı
araçlarla evlerine dönmektedirler.
V.2.21. Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve
tabiat varlıklarına; geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara,
korunması gerekli doğal değerlere, meteryal üzerindeki etkilerinin şiddeti
ve yayılım etkisinin belirlenmesi.
Proje alanının bulunduğu parsel güney ve güney doğusunda Akdeniz ve çimento
fabrikası ve elektrik üretim santrali, batısında kuru tarım arazileri ve petrol
dolum tesisi bulunmaktadır. Alana en yakın yerleşim yerleri Kuzey Doğusunda
Kalecik Köyü (1.5km) ve güney batısında Boğazköy (3km) dir. Tesisin
konumlanacağı bölge yerleşimden uzak, mevcut faaliyetlerden dolayı
endüstriyel niteliği devam etmekte olduğu bir bölgedir. Proje alanının
çevresinde herhangi bir kültürel miras niteliğindeki bir yapı, oluşum veya kalıntı
tespit edilmediğinden herhangi bir etkileşim de olmayacaktır.
81
V.2.22. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete
açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve
tehlikeli olanlar.
Proje alanının bulunduğu alanda arazinin hazırlanması ve inşaat esnasında insan
sağlığı ve çevre için risk oluşturabilecek temel faaliyetler inşaat sektörünün
genel olarak faaliyeti sırasında oluşabilecek olan risklerle sınırlı olacaktır. İşin
yapımı esnasında fiziki çevre şartları, malların taşınması ve makinalar, vinçler,
greyderlerin kullanımı sebebi ile dış ortamda çalışan işçiler için riskleri de
beraberinde getirebilmektedir.
Projenin inşaat aşamasında olası iş kazalarına karşı 35/2008 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Yasası ve bu yasa altında çıkarılan başta İş yerlerinde Asgari Sağlık
ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü olmak üzere söz konusu tüzükler kapsamında yer
alan gereklilikler sağlanarak inşaat sahasının girişine ve saha içerisine uyarıcı
levhalar yerleştirilecektir. İşçilerin sürekli olarak uyarılması ve gerekli koruyucu
donanımların (elbise, kulaklık, gözlük, maske ve kask, gerekmesi durumunda
yelek) sağlanması koşulu ile inşaat işleri yürütülecektir.
V.2.23. Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla
yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri
vb.) ne kadar alanda nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç
türleri vb.
Arazinin hazırlanması sırasında oluşacak olan harfiyat artığı toprak, taş, kum ve
benzeri maddeler, tesis inşaatı sonra erdikten sonra peyzaj işlerinde
kullanılacaktır. Arazide tesisin konumlanacağı alanda peyzaj çalışması
yapılırken yörenin doğal vejetasyonuna uygun bitkiler seçilecek ve bakımları
düzenli olarak yapılacaktır. Dolum ve peyzaj işlerinin sona ermesi ile artan
bitkisel toprak İskele Belediyesinin park ve yeşil alan yeşillendirme
çalışmalarında kullanılmak üzere Belediyeye verilecektir. Ayrıca aynı arazi
içinde tesisin kuzey doğusuna yetiştirme amacı ile ekim çalışması yapılacaktır.
V.2.24. Projenin inşaat faaliyetlerinden kaynaklanan trafik yükünün
belirlenmesi ve etkilerinin değerlendirilmesi.
İnşaat faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında kullanılacak olan yollar hale hazırda
asfaltlanmış olan Boğaz - Kalecik Köyü yolu ve K.T. Petrollerine giden özel yol
ayrımı geçildikten sonra ayrılarak elektrik santrali, akaryakıt dolum ve depolama
82
tesisi ve çimento fabrikası gibi tesislere giden gidiş- geliş yol kullanılacaktır.
Tesise giden yol günde en çok 50 aracın kullandığı etraftaki diğer sanayi
tesislerinin kamyonları veya çalışanların özel araçları tarafından
kullanılmaktadır. İnşaat faaliyetleri esnasında kullanılacak olan kamyon, dozer,
vinç gibi ağır vasıtalar yatırım alanında kalacağından yollara fazladan bir yük
getirmeyecektir. Bu bağlamda yollarda alınması gerekli önlem araziye taşınacak
olan inşaat malzemesi veya atık petrol tankları kamyon üzerine yollarda seyir
halinde olan araçlara zarar vermeyecek şekilde üzerlerinin örtülerek
yerleştirilmesi olacaktır. Ayrıca trafik kurallarına, yerlerdeki işaretlere ve hız
limitlerine uyulacak, ağır vasıtaların yollarda bulunabileceği saatlere rağbet
edilerek faaliyetler sürdürülecektir.
V.2.25. Diğer faaliyetler.
Yukarıda detaylandırılan faaliyetler haricinde yürütülecek başka bir faaliyet
yoktur.
V.3. Projenin İşletme aşamasındaki faaliyetler, fiziksel ve biyolojik çevre
üzerine etkileri ve alınacak önlemler.
V.3.1. İşleme ve işletme ile ilgili tesislerin muhtemel su baskınlarından vb.
korunması amacıyla yapılabilecek taşkın önlemeye yönelik alınacak
tedbirler.
Tesis alanının olası yerüstü sularından etkilenmemesi için proje alanı etrafında
ve içerisinde yeryüzü ve modifiye edilmis yeryüzü alanlarında egime baglı
olarak drenaj kanalları yapılacaktır. Tesis alanında yeraltı suyu hareketi
mevsimsel olarak degiseceginden ve yüzey sularının yapı temeli, temel zemini
etkileyecegi düsünülerek sahada oturtulacak yapıların çevresi drene edilerek
yüzey sularının toplanması ve saha dısına nakledilmesi veya bir depoda
toplanması saglanacaktır. Tesis alanı, bitki örtüsü ile kaplı oldugundan dolayı
geciktirilmis yüzey akımlarının taskın olusturması çok düsük olasılıklardadır.
Söz konusu drenaj kanalları, sulamadan ve yagıstan dönen suları tahliye etmek
amacıyla 10 yılda olusabilecek maksimum debileri desarj etmek ve taban
suyunu düsürmek amacıyla planlanacaktır. Söz konusu projeden kaynaklı bu
kanalda herhangi bir taskın olması durumunda faaliyet sahibi gerekli
83
sorumlulukları üstlenecektir. Yagmur sularına akaryakıt karısması ya da sızması
durumunda kanalda toplanan sular bir kontrol vanası yardımıyla dinlendirme
tankına, dinlendirme tankından bekleme su tankı oradan da da seperatöre
gönderilecektir. Seperatör çıkıs suları ise tesiste kurulacak olan arıtma sistemine
gönderilecektir.
V.3.2 İşletme sahasındaki faaliyetlerin meskun mahallere ve karayollarına
olabilecek etkileri ve giderilmesine yönelik tedbirler.
Projenin işletme aşamasında kullanılacak olan yol Boğaz Kalecik köyü anayolu
ve Kalecik Kavşağından denize doğru dönülerek kullanılacak olan ve hale
hazırda asfalt olan tali yoldur. Bu tali yol, bu rapora konu geri dönüştürme tesisi
araçlarına ek olarak petrol dolum tesisi, çimento fabrikası, elektrik üretim
santrali olan diğer özel şirketlere ait tankerlerin kullanma durumu olacaktır.
Fatma gök ve Diğerlerine ait petrol atıkları geri dönüşüm ve depolama
projesinin hayata geçmesi ile petrol depolama tesislerinde tank temizliğinden
elde edilecek petrol atıklarını toplayarak taşıyacak olan tankerlerin karayollarına
extra bir yük getireceği düşünülmemektedir. Bunun haricinde, normal taşıt
araçları da tali yolu ve anayolu kullanacaktır. Yoğunluk öngörülmediğinden
herhangi bir önlem alınmasına gerek duyulmayacaktır.
V.3.3. Faaliyet ünitelerinde üretim sırasında kullanılacak tehlikeli, toksit,
parlayıcı ve patlayıcı maddeler, taşınımları ve depolanmaları, hangi
amaçlar için kullanılacakları, kullanımları sırasında meydana gelebilecek
tehlikeler ve alınabilecek önlemler.
Akaryakıt depolama ve dağıtımı gerçekleştiren özel şirketlere veya elektrik
üretimi yapması dolayısı ile akaryakıt ikmali ve depolaması yapan elektrik
üretim santrallerine verilen tank temizliği hizmetleri sonucunda oluşacak olan ve
bu tesislerde bulunan seperatörlerden çıkacak olan petrol atıkları, tesise tuzlu
suya dayanıklı 4mm et kalınlığında krom hazneleri bulunan tankerlerle
aktarılacak ve paslanmaz saçtan imal silindir depolara aktarılacaktır. Tesiste
kimyasal ürün depolanması söz konusu degildir. Ilk aşamada 4 adet olarak
tesiste yerleştirilecek olan 50 m3 lük 15mm et kalınlıklı paslanmaz saçtan imal
84
depolar taşma havuzu / tank seti içerisine yerleştirilecektir. Tanklar arası mesafe
uygun olarak planlanacaktır.
38/2008 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği için gerekli tüm önlemlere dikkat edilecek
olup, iş güvenlik malzemeleri ile ilgili tüm ekipman periyodik olarak gözden
geçirilecek ve uyarıcı levha ve tabelalara uyulacaktır. Tesiste, işletme
aşamasında parlayıcı ve patlayıcı maddeler depolanacağından, yangına karsı
önlemler alınacaktır. Bu baglamda yukarıda belirtilen yasal gereklilikler
yanında, 33-1977 sayılı Akaryakıt (Depolama, nakliye ve satıs) Yasası
gerekliliklerine de uyulacaktır. Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı
maddelerle çalışılan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirlere uyulacaktır.
Ayrıca tesisin tüm elektrik tertibatı ve aksamı, patlayıca ortam olması nedeniyle
ex-proof olarak tasarlanmıstır.
Depolama ve seperatör ile ayrıştırma işlemi esnasında herhangi bir patlatma
işlemi yapılmayacaktır. Tesiste bulunan tüm tanklar ve ekipmanların
topraklanmaları sağlanacaktır. Tesiste kullanılan tüm makine, ekipman ve
teçhizat her türlü yangın ve tehlike önleyici nitelikte seçilecektir.
Tesis bünyesinde işletme aşamasında seperatör işleminden geçirildikten sonra
depolanacak olan ve satışı gerçekleşecek ürünler Fuel oil no.4 ve fuel oil no.6
olacaktır. Bu ürünlerin taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal
ve uluslararası mevzuata uygun hareket edilecektir. Depolanacak olan akaryakıt
türlerine ait Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) EK IV’ de verilmiştir.
V.3.4. Faaliyet ünitelerinde ve diğer ünitelerde içme, kullanma, proses,
kazan, soğutma vb. amaçlarla kullanılacak suyun miktarı, kullanılacak
suyun proses sonrasında atık su olarak fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik
özellikler ve ne oranda bertaraf edilecekleri, arıtma işlemleri sonrası
atıksuyun ne miktarda, hangi alıcı ortamlara, nasıl deşarj edileceği
belirtilmelidir.
Su ihtiyacı:
Tesisin işletme aşamasında oluşacak olan su ihtiyacı aşağıdaki şekilde
sınıflandırılabilir.
A. Personel Kullanma Suyu İhtiyacı:
85
Tesiste sistemin çalıştırılmasında, taşıma, aktarma, biriktirme ve seperatör
işlemleri yönetiminde 7 kişi görev alacaktır. Mevcut personelin kullanım suyu
ihtiyacı tankerlerle özel şirket tedarikçilerden sağlanacaktır. İçme suyu ihtiyacı
ise özel bir tedarikçiden damacanalarla karşılanacaktır. Kullanım suyu ihtiyacı
150 Lt/gün.kişi olarak düşünüldüğünde işletme aşamasında personele ait toplam
su ihtiyacı:
150 Lt/gün.kişi * 9 kişi = 1,350 Lt/gün = 1.35 m³/gün’dür.
B. Yangın Önleme Suyu:
Tesiste inşaa edilecek olan 30 m3 lük betonarme su tankı olası yangınlara karşı
kullanılacak olup, devamlı olarak dolu şekilde tutulacaktır. Yangın önleme suyu
ihtiyacı 10 m³ olacaktır. Kullanılması durumunda eksilen miktar kadar su ilave
edilecektir. Bu su tankı içerisindeki su seviyesi devamlı olarak belli bir
yükseklikte tutularak yangınla mücadele kapsamında su hazır edilecektir.
C. Petrol atıkları Depolama Tankları Temizleme Suyu:
Tesiste bulunan akaryakıt depolama tankları senede iki kez sadece su
kullanılarak temizlenecektir. Tesisde, ilk aşamada yerleştirilecek olan depolama
tanklarının toplam hacmi 4x50=200m3’e ulaşacaktır. Bu tanklardan bir tanesi
tesiste farklı faaliyetlerden oluşacak olan sludge/çamurun biriktirilmesi için
kullanılacak ve herhangi bir temizleme işlemine tabi tutulmayacaktır. Tank
temizliği işlemleri için toplam su ihityacının senede 1.5m3 olacağı
düşünülmektedir. Bu da ayda 0.125m3 (0.006m3/gün)e tekabül eder. Temizlik
amaçlı su kullanımı sonucunda oluşacak olan atıksu tesiste oluşacak tüm atıksu
ve yağmur suları, aşağıda Su Arıtma Ünitesi başlığı altında detaylandırılan
arıtma işlemleri sonrasında Tablo 23 te verilen 9/1990 Çevrenin Korunması ve
Kirliliğin Önlenmesi İçin Uyulması gereken Yöntem ve Standartlar Tüzüğü
Petrol Sanayi (Petrol Dolum Tesisleri ve Benzerleri) alıcı ortam deşarj
standartları sağlanacak ve arıtma çıkış suyu arazide ağaçlandırılacak olan
parsellerin sulamasında kullanılacaktır.
D. Tank Soğutma Suyu:
Tesiste konumlanacak olan petrol atıkları depolama tanklarının, tank yüzey
sıcaklığının yüksek değerlere çıkmasını, olası patlama ve yangın risklerini
önleme ve petrol atıkla ürünlerinin sıcaklıkla genleşerek kayıpların oluşmasını
minimize etme amacı ile tank tavan ve yanlarına borulama sistemi ile soğutma
86
suyu akıtılacaktır. Bu işlem her hafta gerçekleştirilecektir. Her seferde 5m³ su
kullanımı söz konusu olacaktır. Tank soğutma suyu ihtiyacı 5/7= 0.71 m³/gün
şeklinde hesaplanır.
E. Seperatör Su İhtiyacı:
Arındırma işlemi için seçilmiş olan seperatör operasyon esnasında devamlı su
harcamaz. Sepratörü devreye alırken çalışma prensibine de bağlı olarak cihazın
bir su duvarı oluşturması gerekir. Bunun için de her çalıştırılacağında 10 litelik
bir su kullanımı olur. Günde bir sefer, çalışma saatleri boyunca çalıştırılacağı
varsayımı ile günlük su ihtiyacı 10 litre olur.
Seperatör aynı zamanda otomarik olarak kendi kendini temizleme özelliği
vardır. Bunun içinde 4 saatte bri temizleme yapacağı düşünüdüğünde 100 litrelik
toplam temizleme suyu ihtyacı olacağı ön görülebilir.
Seperatörün toplam günlük su ihtiyacı = 10 + 100 = 110 litre / gün olur.
Tesisin işletme aşamasında tüm su ihtiyacı toplamı (1.35+0.71+0.006+0.11=)
2.176m³/gün ve bir seferlik olarak yangın suyu 10 m³ olarak hesaplanmıştır.
İşletme aşamasında oluşacak tüm tatlı su ihtiyacı tanker servisi sağlayan özel
şirketlerden sağlanacaktır.
Atıksu ve bertarafına ilişkin işlemler:
İşletme aşamasında atık su oluşumu ve bertarafına ilişkin detaylar aşağıdaki
şekildedir.
A. Evsel Nitelikli Atık Su:
Tesiste çalışacak olan personelin su kullanımı sonucunda evsel nitelikli atık su
oluşacaktır. Evsel nitelikli atık su özelliklerine bağlı olarak kirlilik yükleri
aşağıdaki şekilde olacaktır.
Parametre Konsantrasyon
(mg/Lt)
Su kullanımı
(Lt/gün)
Kirlilik Yükü
(kg/gün)
pH 6-9
87
AKM 200 1,200. 0,240.
BOİ5 200 1,200. 0,240.
KOİ 500 1,200. 0,600.
Toplam Azot 40 1,200. 0,048.
Toplam Fosfor 10 1,200. 0,012.
Tablo 31. Evsel nitelikli atık su teknik özellikleri.
Yatırımın düşünüldüğü alan İskele Belediyesi sınırları içerisindedir ve bu
bölgede kanalizasyon sistemi bulunmamaktadır. Bölgede kanalizasyon sistemi
yerine, ülkemizin bir çok bölgesindeki uygulanan septik tank ve emici kuyu
vasıtası ile arıtma sağlanacaktır.
Tesis personeli 9 kişinin oluşturacağı atık su miktarı şu şekilde hesaplanır.
9 kişi x 150 lt/gün-kişi = 1.35 m³/ gün olacaktır.
Evsel atıksu niteliğinde olan bu suyun bertarafı tesiste konacak olan septik tank
ve emici kuyudan yararlanılması ile gerçekleşecektir. Emici kuyunun dolması
durumunda İskele Belediyesi vidanjör hizmetlerinden yararlanılacak ve bu atık
su belediye tarafından bertaraf edilecektir.
B. Endüstriyel Atık Su:
B1. Depolama Tankları Temizleme Sonucu Oluşacak Atık Su:
Tesiste bulunan tankların temziliği yılda iki kez yapılacaktır. Tank temizliği
sonucunda oluşacak olan atık su temizlik esnasında dipte birikecek olan su ile
petrol atıkları karışımı proses kaynaklı sıvı atıklardır. Petrol atıkları depolama
tanklarının hacmi sludge/çamurun biriktirileceği tank hariç 50x3=150m3
olacaktır. Tank temizliği sonucunda oluşacak olan ve arıtılması gerekli atık su
miktarının senede 1.5m3 ayda 0.125m3 (0.006m3/gün) olacağı ön
görülmektedir.
Temizlik sonrası tanklardan boşaltılan petrol atıkları su karışımı artıma ünitesine
üzere kapalı bir drenaj sistemi pompalanacaktır. Gerekli dikkat ve özen
gösterilerek tanklar manuel olarak boşaltılacaktır. Tanklar boşaltılırken özellikle
sabit boşaltım borularının bulunduğu yerlerde dikkat edilecektir. Bu durumda,
suyun kalan son kısmı da atıldığından ve sonraki su çekilmeleri de önce
88
depolanan petrol atığının yerini alacağından boşaltım borusu, petrol atığı ile
dolu olacaktır.
B2. Tank soğutma sonucunda oluşacak olan atık su:
Her hafta gerçekleştirilecek olan tank soğutma işlemi sonucunda oluşacak olan
ve arıtılması gerekli atık su miktarının 0.71 m³/gün olacağı ön görülmektedir.
B3. Seperatörden çıkan atıksu:
Arındırma işlemi için seöilen seperatörün çalışma prensibine bağlı olarak
sistemi devreye almak için ve 4 saatte bir oomatik temizlik işlemini
gerçekleştirmesi için bir su ihtiyacı vardır. Buna bağlı olarak da temizlik için
kullanılan su ile bir atıksu oluşumu söz konusu olacaktır. Çıkacak olan atıksu
miktarı petrol atığı yakıtta buluan su miktarı ile değişebililir. %2 veya 3
oranında bir atıksu oluşumu düşünülmektedir. Seperatörün kapasitesi 20ton/gün
olacağından, günlük oluşacak atıksu miktarı şu şekilde hesaplanır
20,000 kg/gün / 99,79kg/m3(petrol yoğunluk değeri)3 x 0,03 = 6m3/gün
B4. Yağış kaynaklı atık su:
Tesis içerisinde tank yüzeylerinden akan yağmur sularının serbest dolaşımının
engellenmesi gerekmektedir. Yağmur suları tankların bulunduğu kısma
yapılacak olan taşma havuzu ve drenaj sistemi ile kapalı drenaj sistemi ile drene
edilecek, seperatöre aktarılacak ve daha sonra da tesiste kurulacak olan kimyasal
arıtma tesisine pompalanacaktır.
Tesisin bulunduğu alanda ortalama yağış miktarı yılda 366.60mm’dir. Petrol
atıkları depolama tankları tank seti ölçüsü tankların konumlanacağı alanla
sınırlıdır ve 300 m2 dir. Tank setinin yüksekliği 50m kalınlığı 30cm ve
betonarme olacaktır. Bu tank setinden kapalı drenaj hattı ile yağan yağmur suyu
3 TC Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü.
89
drene edilecektir. Toplanacak olan yağmur suyu çift kademeli filtre sistemi
içeren yağlı su seperatörüne (oily water seperator) ve ardından kimyasal arıtma
birimlerine gönderilecektir.
Tank setinin amacı olası taşma ve acil durumlarda petrol atıklarının akıntılar
oluşturup toprağa karışmasını engellemektir. Tank setleri içerisinde kapalı
drenaj hatları bulundurulacak ve yağmur suyu bu kanallar vasıtası ile ön ve
kimyasal arıtma sistemine aktarılacaktır.
Yağmur suyunun düşeceği alan ve kontamine olduktan sonra arıtılması gereken
su miktarı şu şekilde hesaplanır;
Ortalama yağmur miktarı x yağmurun toplanacağı yüzey alanı = 0.366m/sene x
300m²) = 109.80m³/sene dır. Günlük kontamine olan yağmur miktarı
109.80/365= 0.30 m³/gün olacaktır.
Tank soğutma işleminden kaynaklanacak olan atık su ve taşma havuzu ve tank
setleri yardımı ile toplanacak olan kirlenmiş yağmur suyu toplamı arıtım
sisteminin kapasitesini belirleyecektir.
Arıtma Sistemi Kapasitesi= tank temizliğinden oluşacak olana atık su + drene
edilmiş yağmur suyu + seperatörden çıkana atıksu + tank soğutmadan oluşan
atıksu = 0.006m³/gün + 0.71 m³/gün + 6 + 0.30 m³/gün = 6.016 m³/gün
ARITMA İŞLEMİ
Arıtma işlemi sonucunda çıkış suyu kimyasal özellikleri, 9/1990 sayılı Çevrenin
Korunması ve kirliliğin Önlenmesi İçin Uyulması gereken Yöntem ve
Standartlar Tüzüğü Tablo 11.2’ de Petrol Sanayi (Petrol Dolum Tesisleri ve
Benzerleri) için verilen alıcı ortam deşarj standartlarına uygun olacak şekilde
tasarlanacatır. Çıkış suyuna ait olması gerekli kimyasal ve mikrobiyolojik
değerler aşağıdaki tablodaki gibidir.
Parametre Kompozit
Numune (2
saatlik) (mg/Lt)
Kompozit
Numune (24
saatlik) (mg/Lt)
90
Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ5) 100 50
Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) 400 200
Askıda Katı Madde (AKM) 60 30
Yağ ve Gres 40 20
Hidrokarbonlar 6 5
Fenol 2 1
Toplam Siyanür (CN-) 0,5 0,2
Sülfür (S-2) 2 1
pH 6-9 6-9
Tablo 32. 9/1990 Çevrenin Korunması ve Kirliliğin Önlenmesi İçin
Uyulması gereken Yöntem ve Standartlar Tüzüğü Petrol Sanayi (Petrol
Dolum Tesisleri ve Benzerleri) alıcı ortam deşarj standartları.
Yeni kurulacak olan separatör yoğunluk farkının etkisiyle petrol atıkları -su
karışımını birbirinden ayıracaktır. Seperatörden çıkan sudan ayrıştırılımış petrol
atıkları ürün tankına, atıksular ise tesiste yapılacak olan kimyasal arıtma tesisine
pompalanacaktır.
Su-petrol atıkları karışımı atıksuyun birbirinden ayrılması için kullanılacak olan
separatörün çalışma prensibi seperatör ünitesinin giriş bölümüne teğet giren su
ve içinde petrol ve petrol türevi ürünleri hızlı bir dönme hareketinin oluşturacağı
santrifüj kuvveti ile birbirinden ayırması esasına dayanacaktır. Yoğunluğu sudan
az olan petrol ve petrol türevleri atıkları çeper boyunca aşağıya düşer ve toplama
haznesinde toplanır. Bu kısım ürün depolama tanklarına gönderilir. Ayrıştırılmış
su filtreden dışarı çıkar önce yağlı su seperatörüne (oily water separator) ve daha
sonar da kimyasal arıtma tesisine pompalanır.
Kimyasal arıtma işleminden çıkacak olan arıtılmış su tesisteki bitkilerin sulama
işlemlerinde kullanılacaktır.
SU ARITMA ÜNİTESİ
Ön atırma
Yağlı su seperatörü (Oily Water Separator)
91
Tank temizliğinden, yağış kayanklı, depolanarak bekletilen ve dinlendirilen
petrol aıtklarından, seperatörde gerçekleşecek olan arındırma işleminden çıkacak
olan atıksu yüksek oranda yağ içerecektir. Bu atık sular öncelikle ön arıtma
işlemine tabi tutularak çift kademeli bir filter sistemi olan yağlı su seperatörüne
yönlendirilecektir. Yağlı su seperatörlerinden, 15ppm oranının altında bir yağ
oranı ile çıkış suyu elde edilebilir. Yağlı su seperatöründen çıkan su ileri
kimyasal arıtma sistemine yönlendirilecektir.
Kimyasal Arıtma Birimleri
1. Dengeleme Tankı
Kimyasal arıtma tesisi giriş suyu debisi mevsimsel olarak ve tesiste
gerçekleştirilecek olan dönemsel işlemlere göre değişiklik gösterebilir.
Seperatörden gelecek olan endüstriyel nitelikli atıksu bu haznede toplanarak,
arıtma ünitesine atık su girişi sabit debide gerçekleşecektir. Otomatik seviye
kontrollü besleme pompası ile koagülasyon ünitesine iletilecektir.
2. Koagülasyon (Pıhtılaştırma) Ünitesi
Tesiste, atık su içerisinde bulunan küçük koloit yapıdaki partiküllerin ve bakteri
hücrelerinin kimyasalların eklenmesi ile kümeleşerek çökmeye hazır hale
getirilmesi için koagülasyon işleminden yararlanılacaktır. Koagülasyon,
kimyasal arıtma prosesinin ilk adımıdır ve hızlı karıştırma olarak da
adlandırılabilir. İyi dizayn edilen bir hızlı karıştırma prosesi, gerekli olan
kimyasal miktarının azalmasına ve flokülasyon ünitesinin veriminin artmasına
sebep olacaktır. Etkili bir koagülasyon yapabilmek için, su kütlesi boyunca
üniform olarak koagülantın hızlı dağılımı gereklidir. Böylece koagülant sudaki
bütün koloit yapıdaki veya askıda katı maddelerle ilişki kurar. Koagülasyon
ünitesi içerisinde mekanik karıştırıcı olarak pervane kullanılacaktır.
3. Flokülasyon (Yumaklaştırma) Ünitesi
Kimyasal ilave edildikten sonra, flokülasyon veya yavaş karıştırma işlemi
kimyasal arıtma prosesinin önemli bir adımıdır. Flokülasyon yavaş hareket eden
pedallarla hafifçe karıştırarak geliştirilir. Yavaş karıştırma sonucu, küçücük ve
gelişmiş flokların birbirleriyle teması sonucu kolay çökebilen yumaklar
meydana gelir. Floklar büyürken, şiddetli bir karıştırma flokların
parçalanmasına sebep olur. Karıştırma işlemi dikkatli bir şekilde kontrol
edilmelidir. Böylece uygun boyutta flok teşkil edecek ve daha hızlı çökecektir.
92
Bu adımda da karıştırma işlemi için mekanik sistem kullanılacaktır. Düşey milli
pedallı karıştırıcılar veya yatay milli pedallı veya kanatlı karıştırıcılar
kullanılabilir.
4. Çözelti Tankları ve Dozlama Pompaları
İhtiyaç duyulan arıtma sistemi kapasitesine göre koagülasyon ve flokülasyon
ünitelerinin her birine ait çözelti tankının ve çözeltiyi tank içerisine pompalyan
dozaj pompalarının bulundurulması gerekecektir. Kimyasal olarak, pıhtılaştırma
yumaklaştırma işleminde Ca(OH)2 veya alüm, FeCl3, FeSO4 ve polimerler de
kullanılabilir. Yumaklaştırma işlemini hızlandırmak ve daha büyük yumaklar
elde etmek için yumaklaştırma işleminde aktif silika, polielektrolitler, kil veya
kalsit gibi yardımcı koagülant maddeler de kullanılacaktır.
5. Çöktürme Tankı
Çöktürme ünitesine gelen atıksu sıvı katı ayrıştırma işlemine tabi tutulacaktır.
Flokülasyon ünitesinden gelen ve içerisinde çökelebilen flokların oluştuğu
atıksu ayrışarak katı partiküller çöktürme tankının tabanındaki konik tabana
çökecek ve kimyasal olarak arıtılmış temiz su havuz yüzeyindeki savaktan
savaklanarak arıtılmış su deposuna iletilecektir.
Çöktürme tankı dibinde biriken çamurlar tesiste bulunacak olan 4 adet 50m3 lük
tanktan çamur biriktirmek için ayrılmış olanına pompalanarak biriktirilecektir.
Arıtma tesisinden kaynaklı çamur tehlikeli atık kategorisine girmektedir. Arıtma
tesisinden çıkacak olan çamur mikarının 0.0059 m3/gün olacağı ön
görülmektedir. Çöktürme ünitesinde oluşan çamur da biriktirme tankına
yönlendirilecektir.
6. Filtrasyon
Filtrasyon, atıksudan yüksek kalitede su elde etmek için kullanılan temel
işlemlerden bir tanesidir. Kimyasal arıtma işlemlerinden geçmiş atıksudaki
çökmeyen partikülleri ve kolloidleri uzaklaştırır. Tesise kurulacak olan
filtrasyon ünitesi kimyasal arıtma işleminden sonra suda askıdaki maddeler,
bulanıklık, fosfor, BOİ, KOİ, ağır metaller, bakteri virüs ve benzeri maddelerin
uzaklaşmasını sağlayacaktır.
93
V.3.5. Proje Kapsamında Oluşabilecek Emisyonlar (Gaz, Toz vb.) Gerekli
Hesaplamalar, Alınacak Önlemler. (Bacanın yüksekliği, özellikler ve kesiti)
Projenin işletme aşamasında kullanılacak olan yakıt türleri depolanacak ve
seperatör işleminden geçirildikten sonra tekrar tanklara aktarılarak satış öncesi
biriktirilecek olan petrol atık ürünleri ile kısıtlı olacaktır. Depolanacak olan
ürünlere ait detaylar bölüm I.3. te verilmiştir. Buna ek olarak tesiste herhangi bir
yakma işlemi gerçekleşmeyeceğinden, bunlardan kaynaklanacak emisyon
oluşumu söz konusu değildir. Bu sebeple de herhangi bir emisyon ölçümü
yapılmayacaktır.
Tesis, petrol atı kları depolama ve işleme tesisi olacağı ndan petrol türevli
emisyonlar (Uçucu organik Bileşikler VOC) oluşacaktı r. Petrol atıkları dolum
ve depolama tesislerinde VOC emisyonlar (A) Bağlantı ekipmanlarından ve (B)
Depolama Tanklarının havalık/nefesliklerinden olmak üzere iki ana baca dışı
kaynaktan oluşmaktadır. Aşağıdaki hesaplamalar petrol atıkları depoları ve
ekipmanlar için yapılmıştır.
A. Bağlantı ekipmanlarından VOC emisyonu:
Tesiste yer alan bağlantı ekipmanlarından ve havalık/nefesliklerden kaynaklı
VOC emisyonları kütlesel debilerinin hesaplanmasında Kasım-1995 tarihinde
gerçekleştirilen Protocol for Equipment Leak Emission Estimates (EPA 453-
R/95-017 ) adlı çalışmadan faydalanılmıştır.
Tesiste bulunan bağlantı ekipmanlarından uçucu organik
emisyonlarınoluşacaktır. Tesiste yer alan bağlantı ekipmanlarından kaynaklı
VOC emisyonları emisyon faktörleri ve kütlesel debilerinin hesaplanması
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Ekipman Tipi Adet Emisyon
Faktörü
(kg/saat.kaynak)
Bağlantı
ekipmanlarından
toplam emisyon
(kg/sa)
Vana 25 0.00023 0.00575
Pompa
Kaçakları
7 0.0021 0.0147
Kompresör 3 0.636 1.908
94
Kaçakları
Basınç Tahliye
Vanaları
8 0.16 1.28
Flanş, Dirsek,
Te, Düşürücü
51 0.00025 0.01275
Giriş – Çıkış
Boru Hattı
(1 adet yaklaşık
200m 2.5 inç)
0.0023 0.0023
TOPLAM 3.2235
Tablo 33. Bağlantı ekipmanlarından emisyonlar.
Tesiste maksimum depolama kapasitesi göz önüne alındığında bağlantı
ekipmanlarından kaynaklı toplam 3.2235 kg VOC/saat meydana gelecektir.
B. Depolama Tanklarının havalık/nefesliklerinden VOC emisyonu:
Tesiste yer alan tankların nefesliklerinden kaynaklı VOC hesabı için Kasım-
1995 tarihinde gerçekleştirilen Protocol for Equipment Leak Emission Estimates
(EPA 453-R/95- 017) adlı çalışmada yer alan 0,000635 kg VOC/saat emisyon
faktörü kullanılarak hesaplanmıştır.
Nefesliklerden kaynaklı VOC emisyonu;
5 adet petrol atık ve ürün tankı x 1 (her tankta bir adet) x 0,000635 kg VOC/saat
=0.003175 kg VOC/saat
Bu emisyonlar baca dışı emisyonlar olacak, bunlar haricinde tesiste herhangi bir
emisyon oluşumu söz konusu olmayacaktır. Hiçbir önlem alınmaması
durumunda tesiste oluşacak toplam emisyon oranı saatte 3.2267 kg VOC
olacatır. Tesis, 18/12 Çevre Yasası ve hava kalitesi ve hava kirliliğinin kontrolü
ile ilgili yürürlükte olan tüm tüzüklerin esaslarına uygun olarak faaliyet
gösterecektir.
VOC emisyonlarının azaltılması:
Buhar Dengeleme Sistemi:
Dolum ve boşaltım işlemlerinde referans belgede bahsedilen ‘Buhar Dengeleme
Sistemi’ kullanılacaktır. Buhar dengeleme, tanktan sıvı transferi yapılması
95
esnasında yeri değişen buharların toplanması ve bunların ürünün gönderildiği
tank olan stok tankına gönderilmesi işlemlerinden oluşur.
Dengeleme sisteminin amacı, buharların dinlendirme tankından stok tankına
transferi ile sıvının yer değiştirmesi işlemlerinden kaynaklanan havaya
emisyonların azaltılmasıdır. Stok tankından çıkarılan ürün hacminin yerini
atmosferden menfezler aracılığıyla tank içine sürüklenen hava yerine buhar alır.
Böylece, geri dönen buharların doymuşluk seviyesine bağlı olarak buharlaşma
azaltılır. Bu nedenle tank devir sayıları gibi etkenlere bağlı olarak söz konusu
uygulamalar için maksimum elde edilebilir etkinlik yaklaşık % 80 ile sınırlıdır.
Buhar dengeleme sistemi tesisteki dolum boşaltım işlemleri esnasında
kullanılacaktır.
V.3.6. Proje kapsamında kullanılacak ana yakıtların ve yardımcı yakıtların
neler olduğu(kapasiteleriyle) hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı, ve
kullanılacak yakma sistemleri, yakıt özellikleri, anma ısıl gücü, yakıtın
kimyasal analizleri.
Projenin işletme aşamasında kullanılacak olan yakıt türleri depolanacak olan
petrol atıkları ile kısıtlı olacaktır. Tesiste herhangi bir yakma işlemi veya
bunlardan kaynaklanacak emisyon oluşumu söz konsu değildir.
V.3.7. Proje Kapsamında İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı ve
Tehlikeli Atıkların (Atık Yağ vs.) Cinsi, Miktarı ve Özellikleri, Depolama
Şekli, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği, Arıtma Tesisinden çıkacak olan atık
çamurun miktarı, bertaraf yöntemleri. (Atıklarla ilgili alınmış veya
alınacak olan izinlerden bahsedilmeli, mevcut izin belgeleri rapora ilave
edilmelidir.) (Depolama alanları vaziyet planında gösterilmelidir.)
İşletme aşamasında meydana gelecek katı atıklar şu şekilde sınıflandırılabilir.
A. Evsel Nitelikli Katı Atık:
İşletme aşamasında tesiste çalışan personelin yaratacağı evsel nitelikli atıklar
olacaktır. Personelden kaynaklanan günlük katı atık miktarı;
96
7 kişi * 1,3174 kg/kişi.gün = 9.219 kg /gün olacaktır.
Evsel atıkların yoğunluğu 290kg/m35 alındığında oluşacak atık miktarı
0.032m3/gün olacaktır. İşletme aşamasında oluşan evsel nitelikli katı atıklar
sızdırmaz çöp bidonlarında biriktirilerek, görünüş, koku, toz, sızdırma ve
benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı biçimde
türlerine göre (organik, kağıt, plastik, metal vs) ayrıştırılarak ayrı ayrı kapalı
kaplarda depolanacak İskele Belediyesi hizmetleri kapsamında olanlar Belediye
tarafından toplanarak tesisten uzaklaştırılacak ve bertaraf edilecektir. Haftada iki
gün çöp toplama hizmeti verildiğinden konteynerler minimum 0.032m3/gün *
4gün = 0.127m3 biriktirebilmelidir. Tesiste bir adet Belediye araçları ile uyumlu
770 litrelik polietilen çöp konteyneri hazır olarak bulundurulacaktır.
B. Endüstriyel Katı Atık:
Tank Dibi Çamurları:
Tesiste petrol atıklarının depolandığı tankların temizliği sonucunda tank
dibinden oluşan çamurlar (tortu) endüstriyel nitelikli katı atık olacaktır. Tank
diplerindeki çamur miktarı sıcaklık, ürün türü, bekleme zamanı, tank zemini
türü, alış yöntemi (tanker, boru hattı) vs gibi faktörlere bağlıdır.
Tesiste oluşacak tank dibi çamur miktarının senede her 100m³ akaryakıt veya
petrol atık tankı için 0.5m³ tank dibi çamur oluştuğu ön görülerek
hesaplanmıştır. (1m³ tank hacmi = 0.005m³ çamur) Petrol atıklarının tanklarının
toplam hacmi çamurun biriktirileceği tank hariç 200m3 olarak kabul edilir.
Senede beklenen tank dibi çamuru (200*0.5/100=) 1m3 olarak hesaplanır.
Bu durumda tesiste her sene ortalama 1m³ tank dibi çamuru oluşacağı
öngörülmektedir. Bu atıklar tehlikeli atık kategorisinde değerlendirilecek olup
tesise konacak olan paslanmaz saç silindir depolardan bir tanesinin çamur
depolama amacı ile ayrılması koşulu ile biriktirilecektir.
Çamurların tesis içerisinde aktarılması işlemi esnasında 35/2008 İs Sağlığı ve
Güvenliği Yasası gerekleri uygulanacaktır. 18/12 sayılı Çevre Yasası ve altında
4 EUROSTAT news release, 2015. 481kg/cap.yr 5 Integrated Solid Waste Management, George Tchobanoglous, 1993.d=290kg/m3
97
çıkartılan Tüzükler ve yürürlükteki Tüzükler’de belirtilen koşullara uygun
olarak Çevre Koruma Dairesi’nin belirleyeceği standartlarda bu depolama
tankında geçici olarak biriktirilecektir. Çamur dönemsel olarak kaydı tutularak
analiz ettirilecek ve yapılan tespit doğrultusunda ÇKD esaslarına ve
standartlarına uygun olarak geçici olarak depolanacaktır.
Biriktirilen çamur taşıma ve herhangi bir işlemden geçirilebilecek miktara
ulaştığında Kıbrıs’taki plastik fabrikalarına satılacaktır.
C. Tehlikeli Atık:
Tesis işletme aşamasında tesis sınırları içerisinde herhangi bir sağlık hizmeti
verilmeyecek olup acil durumlarda en yakın sağlık birimine başvurulacaktır.
Proje kapsamında herhangi bir tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir. İşletme
aşamasında kullanılmış lastik, akü, pil, kablo vb gibi tehlikeli atıklar meydana
gelecektir. Eser miktarda oluşacak olan bu tip atıklar geçirimsiz kapaklı plastik
konteynerlerde ayrıltırılarak biriktirilerek 18/2012 sayılı Çevre yasası ve onun
altındaki tüzüklerin koşullarına uygun olarak bertaraf edilecektir. Konteynerlere
aktarma işlemlerinde çalışacak personelin sağlık güvenliği 35/2008 İş Sağlığı ve
Güvenliği Yasası standartlarında sağlanacaktır.
V.3.8. Proje Alanında Yapılacak Olan Saha Düzenlemeleri, Peyzaj
Çalışmaları.
Proje alanında kullanım alanlaır ve tesis alanı dışında kalan, tesisin kuzey
doğusunda yer alan, yatırımcıya ait yaklaşık 7 dönüm arazi ağaçlandırılacaktır.
Projenin inşaat aşamasının tamamlanması ile birlikte bahsi geçen araziye 200
adet harnıp, 50 zeytin, 20 incir ekilecektir. Buna ek olarak tesisin sınırlarını
belirleyecek olan tel boyunca ise servi ve ardıç ekilecek, tesis ve çevresine
peyzaj öğesi olarak kazandırılacaktır.
V.3.9. İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve
Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler, İşletme Sırasında Çalışanların Sağlık
ve Güvenlik Tedbirleri
Proje kapsamında, tesisin isletilmesi asamasında insan saglıgı ve çevre açısından
en önemli husus yangın ve petrol atıkları sızıntılarıdır. Petrol atıkları,
98
seperatörde ayrılştırılmış ürün ve çamurun biriktirleceği tanklardan
kaynaklanacak sızıntı sonucu olusacak petrol atıklarının insan saglıgı ve çevre
saglıgı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, 18/12 Sayılı Çevre Yasası altında
çıkartılacak ilgili tüzük maddelerine uygun olarak en aza düsürecek sekilde atık
yönetimi saglanacaktır.
Ayrıca yangın riskini en aza indirmek için Iskele Polis Müdürlügünce yangınları
önlemek amacıyla hazırlanan “Yangınları Önlemek Için Proje Tetkik
Raporu”nda belirtilen hususlar basta olmak üzere gerekli her türlü önlem
alınacak ve sürdürülecek, ilgili yasal mevzuat gerekliliklerine uyulacaktır. Bu
dogrultuda tesiste yürürlükte olan Acil Eylem Planı ve bu kapsamda yangın
durumunda yapılacak acil müdahale ile ilgili bilgiler EK X’da sunulmustur.
Proje kapsamında olası is kazalarına karsı 35/2008 Sayılı “Is Saglıgı ve
Güvenligi” Yasası ve bu yasa altında çıkarılan basta “Isyerlerinde Asgari Sağlık
ve Güvenlik Kosulları Tüzügü” olmak üzere söz konusu tüzükler kapsamında
yer alan gereklilikler saglanacak olup, bu baglamda sahaya uyarıcı levhalar
yerlestirilecek, isçiler sürekli olarak uyarılacak ve personele gerekli koruyucu
donanımlar (elbise, kulaklık, gözlük, maske ve kask) verilecektir. Söz konusu
faaliyette gerekli bakım-kontrol-test-ölçüm ve isler periyodik olarak
yapılacaktır.
Isletme asamasında uyulacak olan izleme programı asagıdaki gibi olacaktır:
Tesisin her türlü güvenligi saglanacaktır.
işlemler günümüz teknolojisine uygun halde sürdürülecektir.
Tesisin çevresi çevrilerek emniyeti saglanacaktır.
24 saat bekçi olacaktır.
Sivil Savunma Teskilat Donatım ve Tedbirler Tüzügü uygulanacaktır.
Is akım seması güncel tututup uyulacaktır.
Katı atıklar düzenli bir sekilde en yakın katı atık toplama alanına sevk
edilecektir.
Çevre Koruma Dairesinin belirleyecegi parametreler (H2S, VOC, HCO
gibi) akredite almıs laboratuvarlarda Çevre Koruma Dairesi’nin koyacagı
sartlar ve belirleyecegi süreler çerçevesinde izlenecektir.
V.3.10. Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi.
Petrol atıkları depolama ve işleme tesisi için Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve
Zararlı Maddelerle Çalışan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirler hakkında
99
yapılan tüzük ve standartlara uyulacaktır. Tesiste mevcut saülık koruma bandı
mesafesi 15 metre olarak belirlenmiştir. Tesis etrafı yetkisi olmayan insanların
tesise girişini engellemek amacı ile en az 2m yükeklikteki çit veya duvarla
tamamen çevrilerek izeole edilecektir. Tesis alanı, yangın gibi acil durumlarda
tesis içi birimlere müdahae için gereken tüm araçların kolayca erişebileceği
şekilde düzenlenecektir.
V.3.11. Tesisin etkilerinin (canlılar, hava, su, toprak gibi alıcı ortama)
bölgenin mevcut kirlilik yükü ve ayni bölgedeki faaliyetler ile kumülatif
olarak değerlendirilmesi.
Proje yerine özel olarak bir hava kalitesi emisyon ölçüm çalışması
yapılmamıştır. Bununla birlikte, proje alanının sınırından 100 metre mesafedeki
AKSA elektrik santralinden kaynaklanan emisyonun proje alanını kapsayan
bölgedeki hava kalitesi üzerine olumsuz etkileri arazinin ziyareti esnasında
gözlemlenmiştir. AB finansmanı ile 2010 yılında alınan Kalecik köyüne
yerleştirilen hava kalitesi ölçüm istasonu aracılığı ile bölgede geröekleştirilen
hava kirliliği ölçümleri sonuçları ÇKD den sağlanarak EK VI’de sunulmuştur.
V.3.12. Tesisin faaliyeti sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı
nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve
nasıl temin edileceği.
Tesiste çalışacak personel sayısı 7 olacaktır. Tesiste görev alacak personelin
seçimi esnasında İskele ve civar köylerde ikamet etmekte ve ağır vasıta ehliyeti
olan kişiler arasından olacaktır Konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçları
kendi ikamet bölgelerinde mevcut hizmetler kapsamında karşılanacaktır.
V.3.13. Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünelin nde bulunan
kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik
kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki
etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi.
Bölüm IV.2.9 da detaylandırıldığı şekilde arkeolojik buluntu tespiti için alanda
yapılan kazı çalışmalarında herhangi bir buluntu tespit edilmemiştir. Proje
alanının yakın çevresinde endüstriyel tesisler bulunmaktadır. Tesisin bulunduğu
alan sanayi bölgesi olabilecek nitelikte bir bölgede konumlanmıştır. En yakın
100
yerleşim alanına uzaklığı 1.5km (Boğaz Kıbrıs Apartmanları) turistik tesislere 7-
8km dir. Bu sebeplerle projenin kültür ve tabiat varlıklarına, bu raporda
detaylandırılan önlemlerin alınması şartı ile herhangi bir olumsuz etkisi olacağı
düşünülmemektedir.
V.3.14. Karasal flora/fauna üzerine olası etkiler, alınacak önlemler.
Bölüm V.2.13 te detaylandırılmıştır.
V.3.15. Projenin tarım ürünlerine ve toprak asitlenmesine olan etkileri,
toprak asitlenmesinin tahmininde kullanılan yöntemler ve alınacak
önlemler.
Proje kapsamında bekletme ve dinlendirme tankından ve separatörlerden ayrılan
su, su arıtma ünitesine verilecektir. Proje sahibi arıtmadan çıkan suyu aynı
arazide ekeceği bitkiler için sulama suyu olarak kullanmayı planlamaktadır. Bu
suyun pH değerinin basit bir pH metre kullanılarak düzenli bir şekilde takip
edilmesi ve pH değerinin 6,5 ile 8 arasında olması durumunda kullanılması
gerekmektedir. pH değeri 6,5’in altında olan sular asidik su sınıfına girip
toprakta asitlenmelere yol açacağı gibi, biyolojik canlılara ve bitkilere de zarar
verecektir. Bunun yanında, toprakta oluşabilecek olası bir asitlenmeyi tespit
etmek amacıyla, toplanan toprak numuneleri üzerinde 1:2,5 oranında toprak:saf
su çamuru hazırlanıp pH metre yardımıyla pH değerleri de kontrol edilebilir.
Sulama suyu olarak kullanılması planlanan su arıtma ünitesinden çıkan bu
suyun, pH’ının kontrolü dışında kanserojen ve zehirli ağır metal (As,Cd, Pb, Zn,
Cr, Hg etc.) testlerinin de yapılması ve limit değerinin üzerinde bulgulara
rastlandığı taktirde sulama suyu olarak kesinlikle kullanılmaması
gerekmektedir.
V.3.16. Yeraltı ve yüzey suyuna (mevcut su kaynaklarına) etkiler ve
alınacak önlemler.
Akdeniz kıyısında yer alan proje alanına en yakın yüzeysel su kaynağı, alanın
yaklaşık 167 m batısından geçen Karamağra Dere olup, bu derenin tesis
faaliyetlerinden etkilenmesi söz konusu değildir. Tesisin yeraltı ve yüzey
sularına (mevcut su kaynaklarına) etkileri tesiste kurulacak olan atıksu ve
yağmur suyu toplama ve drenaj kanalları ile arıtma tesisine yönlendirilmesi
koşulu ile potansiyel etkiler önlenebilecektir. Bu sebeple tip suların yeraltı
sularını kirletmesi sözkonusu olamaz. Ayrıca acil durumlarda tesiste
101
uygulanacak işlemler için detaylı acil eylem planı hazırlanmış olup, EK X da
sunulmuştur.
V.3.17. Diğer faaliyetler.
Tesiste yukarda detaylandırılan faaliyetler haricinde bir faaliyet söz konusu
değildir.
BÖLÜM VI: HALKIN KATILIMI
VI.1. Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın
görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için
önerilen yöntemler.
Proje alanına en yakın köy olarak başta Kalecik köyü sakinleri olmak üzere
civar bölgelerde ikamet etmekte olan halkı, projenin konusu, yapılmak istenen
işlemler, olası etkiler ve alınacak önlemelerle ilgili bilgilendirmek amacı ile
halkın katılımı toplantısı düzenlenecektir. Toplantının yeri saati ile ilgili halkın
bilgilendirilmesi ve davet edilmesi için kalecik köyündeki köy kahvesine bir
bilgilendirme notu asılarak davet gerçekleşecektir. Bununla birlikte gazeteye de
ilan vermek koşulu ile toplantı duyurulacak ve toplantı ile ilgili bilgilendirme
yapılarak arzu edenlerin katılması sağlanacaktır. Toplantı için uygun yer olarak
Boğaz bölgesindeki retaurant lardan ceya cafe lerde bir tanesi seçilecektir.
Toplantı sonrasında halkın hassasiyetleri doğrultusunda raporda öngörülmüş
olan işlemler, teknikler ve önlemler tekrardan gözden geçirilecektir.
102
VI.2. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar
Bahse konu proje petrol atıkları geri dönüşüm ve depolama alanı projesi
olduğundan, bu raporun hazırlanması esnasında, depolama tanklarının özellikleri
depolama kıstasları ile seperatörün uygun teknoloji olarak seçimi konularında
Akaryakıt Birmi ile irtibat halinde çalışma tamamlanmıştır. Yine aynı şekilde
yangınla mücadele kapsamında alınması gerekli önlemler ve uygulanması ön
görülen acil eylem planı konularında Polis Genel Müdürlüğü İtfaiye Birimi ile
danışıklı olarak çalışma yapılmıştır. Bu ÇED raporunun ekinde yer alan farklı
dairelerde verilmiş görüş yazıları da dikkate alınmıştır.
VI.3. Bu konuda verebileceği diğer bilgi ve belgeler
Bu aşamada bu konuda verilebilecek extra bir bilgi veya belge mevcut değildir.
BÖLÜM VII: PROJE VE YER ALTERNATİFLERİ
Proje için seçilmiş olan mevcut yer, alternatif bir araştı rmaya ve alternatif bir
alan belirlenmesine gerek duyulmayacak derecede yapı lması planlanan iş için
uygundur. Petrol atı kları nın oluştuğu sanayi tesislerine yani geri dönüştürülecek
olan atı kları n kaynağına olan yakı nlı ğı , ulaşım alyapı sı mevcut ve sanayi bölgesi
niteliğinde olan bir alanda konumlanmı ş olması dolayı sı ile yer seçimi
uygundur. Buna ek olarak proje alanı nın tarıma uygunluğunun düşük olması ve
yerleşim birimlerinden uzaklı ğı , işlendikten ve geri dönüştürüldükten sonra
dönüşen ürünün kullanı lacağı tesislere yakın olması sebebiyle proje alanı nın yeri
oldukça uygundur.
Proje alternatifleri
Petrol atıklarının geri dönüştürülmesinde kullanılıması ön görülen teknoloji
seperatör tekniğinin uygulanması yönündedir. Özellilkle ağır yakıtların
kullanıldığı veya yakıtın içinde su bulunduğu durumlarda yakıtın temizlenmesi
için yerçekimi ile suyu ayırmak yerine merkezkaç kuvvetin kullanılması
gereklidir. Yakıtların santrifüj yöntemle temizlenmeleri, onarım ve bakım
giderlerini %50 oranında azalması ve makine genel veriminin yükselmesine
yardım etmektedir. Buna ek olarak seperatörle arındırma işlemi tek teçhizat
içermekte ve atıksu veya katı atık/çamur oluşumu da minimumda gerçekleşir.
Bu Petrol atıklarının geri dönüştürülmesi işlemlerinde en etkin, verimliliği en
103
yüksek, çevreye olan etkileşimi en düşük olan teknoloji olması dolayısı ile de
seperatörle arındırma işlemi seçilmiştir. Geri dönüştürülecek olan petrol
atıklarının, fuel oil no:4 ve no:6, alıcısı olan AKSA ve Teknecik Elektrik
santrallerinin talebi üzerine de bu sektörde dünyada en iyi marka olarak
nitelendirilen Alfa Laval S model Flex seperatör kullanılacaktır. Kullanılması ön
görülen arındırma tekniğine alternatif oluşturan diğer teknolojilerle ilgili kısa
bilgi aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.
Teknoloji
Dekantör 1.Petrol atıklarının çok değişken karakterizasyonda
olmasından dolayı farklı emisyon kırıcı
kimyasalların ilave edilmesini gerektirir.
2. Geniş yer kaplar.
3. Oluşan atık çamur fazladır.
Elektroflokülasyon 1.Elektrik enerjisi ihtiaycı yüksektir.
2.Manuel filtreleme işlemi dolayısı ile işletim
maliyetleri yüksektir.
Evaporatör 1.Fırınlama tekniği ile 315C ye ısıtma işlemi
dolayısı ile yüksek enerji ihtiyacı vardır.
2.İlave işlemlerle satışı mümkün olabilecek mamül
elde edilebilir.
3. Önlemler gerektirebilecek çevresel etkileri daha
fazladır.
Tablo 34. Alternatifler ve Değerledirme.
104
BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI
Faaliyetin inşaatı, işletmesi ve işletme sonrası önerilen izleme programı ve acil
müdahale planı.
Faaliyetin işletme aşamasında aşağıdaki izleme programı çerçevesinde ÇKD ne
gerekli raporlamalar yapılacaktır.
Su arıtma ünitesinden çıkacak arıtılmış suya ilişkin
Tesiste oluşacak petrol türevi atıksuların arıtımı için kurulacak olan su arıtma
ünitesinden çıkan arıtılmış su arazideki peyjaz öğelerinin ve yetiştirilecek olan
meyve ağaçlarının sulamansında kullanılacaktır. Çıkış suyu kriterleri her altı
ayda bir test edilmeli ve gözlemlenmelidir. Tüm metal analizleri ve tarıma
uygunluk testleri yapılarak toprağın ve yeraltı sularının korunması sağlanacaktır.
Ayrıca, Çevre Koruma Dairesinin belirleyecegi parametreler (H2S, VOC, HCO
gibi) akredite almıs laboratuvarlarda Çevre Koruma Dairesi’nin koyacagı sartlar
ve belirleyecegi süreler çerçevesinde izlenecektir.
Katı Atığa ilişkin
Çamur tankında biriktirilecek olan çamurlarının senede bir kez kimyasal analizi
yapılarak atık kategorisi belirlenerek raporlanacaktır.
VIII.1.Tesiste alınacak güvenlik önlemleri.
Tesiste alınacak olan güvenlik önlemleri EK X da verilen acil eylem planı
raporunda irdelenmiştir. Raporda, korunma ve güvenlik tedbirleri acil durum,
yangın, doğal afet olması durumunda müdahale ekiplerinin oluşmasını ve hangi
koşul ve şartlarda müdahale edilerek önlemlerin alınacağı detaylı olarak
anlatılmaktadır.
VIII.1.1. Yangın.
Yangın söndürme ekibinin oluşması, yetki ve sorumlulukları, yangın söndürme
ve yangınlardan korunmaya ilişkin kıstaslar, sebepleri sınıflandırılması,
105
korunma tedbirleri, yangın çıkması durumunda yapılacak işler ve uygulama
metotlarına ilişkin detaylar EK X Acil eylem planında sunulmuştur.
VIII.1.2. İşçi güvenliği.
Personelin saglık güvenligi 35/2008 Is Saglıgı ve Güvenligi Yasasının ön
gördügü sekilde saglanacaktır. Bu yasa ve bu yasa altında çıkarılan ilgili
tüzüklerin gerekliliklerine uymak için alınması gerekli tüm önlemlere dikkat
edilecek olup, is saglıgı ve güvenligiyle ilgili tüm ekipman düzenli olarak
gözden geçirilecek, uyarıcı levha ve tabelalara uyulacaktır.
Proje kapsamında olası is kazalarına karsı 35/2008 Sayılı “Is Saglıgı ve
Güvenligi” Yasası ve bu yasa altında çıkarılan basta “Isyerlerinde Asgari Sağlık
ve Güvenlik Kosulları Tüzügü” olmak üzere söz konusu tüzükler kapsamında
yer alan gereklilikler saglanacak olup, bu baglamda sahaya uyarıcı levhalar
yerlestirilecek, isçiler sürekli olarak uyarılacak ve personele gerekli koruyucu
donanımlar (elbise, kulaklık, gözlük, maske ve kask) verilecektir.
VIII.1.3. İlk yardım.
İlk yardım arama ve kurtarma ekibinin oluşması, ekibin yetki ve sorumlulukları,
ekibin görevleri EK X Acil eylem palnında detaylı olarak anlatılmaktadır.
VIII.1.4. Diğer.
Doğal afet durumlarında sorumlulukların dağılımı, doğal afetlerin
sınıflandırılması, korunma tedbirleri ve doğal afet olması durumunda yapılacka
işler EK X Acil eylem planında detaylı olarak anlatılmaktadır.
106
BÖLÜM IX: SONUÇLAR
Fatma Gök ve Diğerlerine ait petrol atıkları geri dönüşüm ve depolama alanı
projesi İskele İlçesinin Kalecik bölgesinde bulunan, pafta no: XV, Harita No:22,
Mağuşa kazası, Kalecik köyü parsel no 199 olan, büyüklüğü 8 dönüm 1 evlek 0
ayakkare olan arazide yapılması planlanmaktadır. Proje elektrik santralleri,
akaryakıt depolama tesisleri, beton ve asvalt üretim tesisleri gibi endüstriyel
tesislerden tank temizliği de dahil farklı işlemlerden kaynaklanan petrol
atıklarının geri dönüştürülmesi ile bu tip atıkların geri kazanılmasını ve
ülkemize ithal edilmekte olan saf yakıtlara alternatif olarak ülke ekonomisine
katkı sağlamasını içermektedir.
Tesisin yapılacağı arazinin konumu incelendiğinde tarım değeri düşük arazide
ve ağır sanayi bölgesinde olduğu görülmektedir. Bu sebeplerle bşlgenin sanayi
yatırımı potansiyeli bulunmaktadır. Tesisin Kuzeyinde Altınbaş İşletmelerine ait
akaryakıt transfer ve depolama tesisi, AKSA elektrik üretim santrali, kuzey
batısında Boğaz Endüstri ve Madencilik Çimento fabrikası, doğusunda ise
Kıbrıs Türk Petrollerine ait akaryakıt transfer de depolama tesisi bulunmaktadır.
107
Verilmekte olan tank dibi temizleme hizmetleri sonucunda elde edilen petrol
atıkları madeni yağlar önce depolanıp daha sonra işlemden geçirilerek geri
dönüştürülecek ve fuel oil 4 ile fuel oil 6 kategorilerinde kükürt oranı %1 olan
Fuel Oil %1 S ürün elde edilecektir. Elde edilecek olan ürünlerin test edilmesi
ürünü satın alacak olan firmalarca gerçekleştirilecek ve kalitesinin fuel oil 4 ve 6
kalitesine getirilene kadar petrol atıkları sisteme geri verilerek, geri
dönüştürülecektir. İlk aşamada, 3 adet tankerle atıklar tesise transfer edilecek,
tesiste 5 adet iç piyasadan elde edilecek silindirik 30 ile 50 ton hacimsel
kapasiteli depolama tankları kullanılacak, daha sonra ise tesis depolama ve
işleme kapasitesi 1,000 ton/gün’ e çıkarılacaktır. Tesiste depolama kriterleri
TSE EN 12285 – 2 standardına uygun olacaktır. Petrol atıklarının geri
dönüştürülmesi işlemi bir seperatör yardımı ile gerçekleştirilecektir. İlk
aşamada, tesiste kullanılacak olan seperatörün kapasitesi 20 ton/gün ve seri
olarak birbirine bağlanarak kapasitesi artırılabilecek nitelikte olacaktır.
Bu proje ile bölgeye beş milyon TL değerinde yatırım gerçekleştirilmiş olarak
ve bölgedeki işsizlere iş imkanı yaratılacak ve istihdam sağlanacaktır. Bölgede
gerçekleşecek bu yatırımla inşaat sektörü alt sektörlere de para akışı
gerçekleşecek canlanma olacaktır.
Söz konusu proje petrol atıkları depolama ve geri dönüşüm tesisi olduğundan
dolayı, projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerindeki etkilerini en aza
indirgemek için projenin farklı aşamalarında yasal teknik ve idari önlemler
alınacaktır.
38/2008 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği için gerekli tüm önlemlere dikkat edilecek
olup, iş güvenlik malzemeleri ile ilgili tüm ekipman periyodik olarak gözden
geçirilecek ve uyarıcı levha ve tabelalara uyulacaktır. Tesiste, işletme
aşamasında parlayıcı ve patlayıcı maddeler depolanacağından, yangına karsı
önlemler alınacaktır. Bu baglamda yukarıda belirtilen yasal gereklilikler
yanında, 33-1977 sayılı Akaryakıt (Depolama, nakliye ve satıs) Yasası
gerekliliklerine de uyulacaktır. Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı
maddelerle çalışılan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirlere uyulacaktır.
Ayrıca tesisin tüm elektrik tertibatı ve aksamı, patlayıca ortam olması nedeniyle
ex-proof olarak tasarlanmıstır. Tesiste bulunan tanklar, ekipmanlar ve doldurma
işlemi yapan tankerlerin topraklanmaları sağlanacaktır. Tesiste kullanılan tüm
makine, ekipman ve techizat her türlü yangın ve tehlike önleyici nitelikte
seçilecektir.
108
Ayrıca yangın riskini en aza indirmek için Iskele Polis Müdürlügünce yangınları
önlemek amacıyla hazırlanan “Yangınları Önlemek Için Proje Tetkik
Raporu”nda belirtilen hususlar basta olmak üzere gerekli her türlü önlem Acil
Eylem planında detaylandırıldığı gibi alınacak ve sürdürülecek olup, ilgili yasal
mevzuat gerekliliklerine uyulmakta ve uyulacaktır.
Bu rapor, arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında ve işletme aşamasında
taşkın önleme, toz oluşumunun yayılımının engellenmesi, vibrasyon ve
gürültünün azaltılması, su ihtiyacının karşılanması, oluşan atıksu ve katı
atıkların yönetimi konularında önlemler içermektedir. Böylelikle biyolojik çevre
korunmuş olacak, yeraltı su kaynakları üzerinde oluşabilecek olumsuz etkiler
minimize edilmiş olacaktır. Projenin işletme aşamasında ise su ihtiyacı, atıksu
oluşumu, çamur oluşumu, katı atık oluşumları hesaplanmış ve bertaraflarına
ilişkin öneriler getirilmiştir. Petrol atıklarının taşınması, aktarması ve
depolanması aşamalarında oluşabilecek VOC emisyonlarının oluşumunun
engellenmesi ve oluşan VOC lerin yakalanmasına ilişkin buhar dengeleme
sisteminin uygulanması ön görülmüştür. İşletme döneminde insan sağlığı ve
çevre açısında riskli ve tehlikeli olan işlemler detaylandırılmış ve alınacak
önlemler anlatılmıştır. Buna ek olarak yangın, doğal afet gibi riskli durumlarda
uygulanması için tesise özel acil eylem planı geliştirilmiştir.
Petrol atıklarının geri dönüştürülmesinde kullanılması ön görülen teknoloji
seperatör tekniğinin uygulanması yönündedir. Özellikle ağır yakıtların
kullanıldığı veya yakıtın içinde su bulunduğu durumlarda yakıtın temizlenmesi
için yerçekimi ile suyu ayırmak yerine merkezkaç kuvvetin kullanılması
gereklidir. Yakıtların santrifüj yöntemle temizlenmeleri, onarım ve bakım
giderlerini %50 oranında azalması ve makine genel veriminin yükselmesine
yardım etmektedir. Buna ek olarak seperatörle arındırma işlemi tek teçhizat
içermekte ve atıksu veya katı atık/çamur oluşumu da minimumda gerçekleşir.
Bu Petrol atıklarının geri dönüştürülmesi işlemlerinde en etkin, verimliliği en
yüksek, çevreye olan etkileşimi en düşük olan teknoloji olması dolayısı ile de
seperatörle arındırma işlemi seçilmiştir.
Bu ÇED raporu ÇKD tarafından sağlanmış olan formata uygun olarak
hazırlanmıştır. Proje kapsamında yer alan faaliyetlerin her aşamasında riskli
faaliyetlerin ve tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin çevresel etkilerin azaltılması
için yasal mevcut tüm gereklilikler yerine getirilecektir.
109
KAYNAKLAR
DPÖ, http://www.devplan.org, “2014 YILI MAKROEKONOMİK VE
SEKTÖREL GELİŞMELER”.
DPÖ, http://www.devplan.org, “EKİM 2015 HANEHALKI İŞGÜCÜ ANKETİ
SONUÇLARI”.
DPÖ, http://www.devplan.org, “HANEHALKI GELİR DAĞILIM
SONUÇLARI, 2015”.
DPÖ, http://www.devplan.org, Nüfus Sayımı ile İlgili Gelişmeler.
18/12 Sayılı Çevre Yasası
Çevresel Etki Degerlendirmesi Tüzügü
Çevre Koruma Dairesi Gürültü ve Ses Kontrol Tüzügü
Hava Kalitesinin Kontrolü ve Korunması Tüzügü
Katı Atık Kontrol Tüzügü
Tchobanoglous, G. Burton, F.L. and Stensel, H.D. (2003). Wastewater
Engineering treatment and reuse. Metcalf and Eddy Inc. 4th Edition
Nalbantoglu, N., Ince, A. Iderman, E. ve Çakırdag, S. (2004). KKTC Tarımsal
Yapı ve Üretimi ((Tarım ve Orman Bakanlıgı yayını), Lefkosa, KKTC.
Dereci R., Kapur, A.S., Kaya Z ., Gök M., Ortas, I. (2000), KKTC detaylı toprak
edüd ve haritalama projesi. Tarım ve Orman Bakanlıgı Yayını.
Hakyemez H.Y., Turhan N, ve Sönmez I., (2002). Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti’nin Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Jeoloji Etütleri
Dairesi teknik rapor.
K.K.T.C. Etüd ve Haritalama Projesi , 2000.
Meikle,R.D, Flora of Cyprus,The Herbarium, Royal Botanic Gardens,Kew,
Vol.1., ISBN 0 9504876 3 5 Bentham-Moxon Trust, 1977.
Meikle,R.D, Flora of Cyprus,The Herbarium, Royal Botanic Gardens Vol.2.,
ISBN 0 9504876 4 3, Bentham-Moxon Trust, Royal Botanic Garden, Kew,1985.
110
Tarım ve Orman Bakanlıgı, Tarımsal Yapı ve Üretim 2005.
Viney, D.E., An Illustrated Flora of North Cyprus, ISBN 3 87429 364 5
Germany. 1 878762 60 5 USA, Published By Koeltz Scientific Books (USA),
Koenigstein, Germany, 1994.
Algermissen, S., Rogers, A., An Earthquake Hazard Assessment of Cyprus,
www.undp-act.org/data/articles/bdp_earthquake.pdf.
Avrupa Komisyonu Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü, Depolamadan
Kaynaklanan Emisyonlar Konusunda Mevcut En Uygun tekniklere Iliskin
Referans Belge, Temmuz 2006
Environmental Guidelines for Petroleum Distributaion Installations, Energy
Institute, London, November 2006
94/63/EC Uçucu Organik Bilesiklerin Kontrolü AB Direktifi
2010/75/EC Endüstriyel Emisyonlar Direktifi
Endüstri Atık Sularının Arıtılmasında Ileri Arıtma Teknikleri, Prof.Dr. Aysen
Türkman, Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisligi Bölümü, Bornova,
top related