fillet e se drejtes leksioni 1

FLLET E SE DREJTESMr.Asc. Ina Carçani

Në praktikën e përditëshme kërkohen kuadro të specializuar të cilët do tu përgjigjen me ndershmëri dhe profesionalizëm kërkesave dhe nevojave të qytetarëve.

Shkaku kryesor është ndarja gjithnjë dhe më e thellë e punës brenda shoqërisë psh raportet ndermjet njerëzve dhe organizatave etj.

Realiteti na kerkon specialist profesionstë në fusha të ndryshme dhe konkretisht në fushën juridike.

Pervec lendes Fillet e se drejtes shteti dhe e drejta studiohen ne aspekte te ndryshme nga shkenca te ndryshme si psh filozofia , sociologjia , historia , ekonomia etj.

Elementet thelbesor te pandryshusheme te shtetit pavarsisht shkences se kush e studjone jane:

1-Teritori, 2-Pushteti, 3-Popullsia As Toka as njerëzit nuk paraqesin fakte juridike pra as

njëra prej tyre nuk mund të jetë për veten e vet objekt i studimit juridik për këtë arsye Teoria e së drejtës nuk meret me këta njerëz dhe me vetë tokën por qëllimi kryesor i kësaj i kësaj teorie është:

STUDIMI I DISPOZITAVE JURIDIKE Të CILAT VEPROJN MBI KË TO ELEMENTE

Të gjitha shkencat juridike për objekt studimi në një formë ose në një formë tjetër

SHTETIN dhe të DREJTEN

Objekt studimi i filleve të së drejtës (Përkufizim). Shkenca e cila na ofron njohurit fillestare dhe

thelbesore, nisëse lidhur me nocionet shteterore dhe juridike si dhe ligjshmerin e ketyre dukurive .

Fillet e së drejtës objektin e vet e studjon në mënyrë të përgjithshme të përgjithësuar madje do të thekësonim në mënyrë abstrakte.

Fillet e së drejtës shërben si krijuse e elmentëve fllestare the thelbësore duke krijuar nocionet më të larta me dukuritë që i përkasin sferës shtetërorë.

CFARE KUPTOJMË ME

TERMIN

E

DREJTA ?

CFARE KUPTOJMË ME

TERMIN

SHTET ?

E drejta është një fenomen shoqëror i cili luan një rol të rëndësishëm në organizimin dhe funksionimin e cdo shteti.

Ajo konsiderihet mjet i pakontestushëm për sigurimin, stabilitetin dhe funksionimin efikas të shoqërisë në përgjithesi.

E drejta perfshine mardhenjet reciproke midis njerzve në aspektin juridik dhe politik.

Si fenomen shoqëror e drejta spjegohet nga shumë aspekte e në radhë të parë nga aspekti historik, juridik, politik, filozofik, sociologjik etj.

Në aspektin juridik e drejta është tërësi e normave juridike me të cilat mbrohet rendi juridik i një shteti.

Në aspektin politik e drejta është shprehje e vullnetit të shtresës udhëheqëse e cila gjitet në pushtet.

Përkufizimi më i plotë është ky:

E drejta është tërësi(sistem) i normave me të cilat rregullohet sjellja e njerëzve në shoqëri, rregulla të cilat i miraton dhe sanksionon shteti me anë të mekanizmave të tij në mënyrë të organizuar nëpërmjet formave të ndërshkimit/dënimit që në kohën bashkohore mer përkufizimin sanksion.

1. Personi Fizik (PF) = Individi

2. Personi Juridik (PJ) = Krijimet qe i ben individi qe quhet ndryshe krijim artificjal psh shoqatat, organizatat, institucionet etj

1 2

PERSONI FIZIK (PF) PERSONI JURIDIK (PJ)

1

2

ZJ ZV

ZJ ZV

212) ZJ dhe ZV fitohet ne te njejtin kohe pra ne

momentin e regjistrimit

3-identifikohen me numrin e biznesit.

Fitohet ne momentin

qe konceptohet gjalle

automatikisht me lindjen e

tij.

1 1

Me mbushjen e moshes madhore (18 vjec) kemi 1

rast perjasht MOSHA 16 vjec.

i afte psiqikisht dhe

fizikisht.

-Nese nuk eshte i aftë

vepron 1-Prindi

2-Birësusi3-Avokati

23-identifikohen me KARTE

IDENTITETIPF PERFUNDON = SHPALLET I

ZHDUKUR, VDES

PJ PERFUNDON NE MOMENTIN QE FALIMENTON

Fillesat e lindjes se shtetit egzistojne qe ne momentin e zhvillimit te shoqerise. (Zvillimi ekonomik beri ndarjen klasore)

Shteti eshte produkt i vete shoqerise.

H.Kelzen = personifikim i rendit juridik

Shteti = trup kordinues vepron ne interese te pergjithshem .

Shteti eshte: 1-Organizate shoqerore 2-Organizat specifike e shoqeris 3-Eshte force kontrolluse4-Synon zhvillimin e procesit te prodhimit dhe

mbrojtjen e tij.5-Pervec elementeve te dhunes ushtron edhe

sherbime publike ne interes te pergjithshem

TERITORI POPULLSIA PUSHTETI

1 2 3

1. E drejta dhe shteti janë dy fenomene shoqërore të cilat u krijuan sëbashku.

2. Si fenomen shoqëror shteti dhe e drejta u paraqitën në një perjudhë të caktuar të zhvillimit historik dhe shoqëror.

3. Shteti dhe e drejta nuk kanë egzistuar gjithmon.(per shkak të ni velit të ulët te vedijes dhe të forcave prodhuse) pasi nuk ka pasur diferenca në sferën ekonomike dhe shoqërore.

Faktorët kryesor që kanë ndikuar:1. Zhvillimi i përgjithshëm i shoqëris njerëzore.2. Zhvillimi i përgjithshëm i mbiprodhimit shoqërorë.3. Lindja dhe zhvillimi i pronës private.4. Nevoja për tu mbrojtur nga sulmet e ndryshme.5. Motivet për zhvillim të mëtejshëm të shoqëris njerëzore.6. Ndarjet e mëdha të punës shoqërore ndikuan që

shoqëria njerëzore të ndahet në dy shtresa të kundërta: -Në Eksploatues -Në Eksploatorë.

Sa i përket raportit midis shtetit dhe së drejtës egzistojnë tre pikpamje kryesore që janë:

1.Sipas pikpamjes së parë shteti i paraprinë së drejtës.

2.Sipas pikpamjes se dyte e drejta i paraprië shtëtit dhe e përcakton bashkveprimin e tij.

3.Sipas pikpamjes së tretë shteti dhe e drejta janë dy fenomene të lidhura ngushtë në mes veti dhe janë të pandara.

Kjo është pikpamja më e drejtë

Shkenca juridike per nga objekti i studimit te dukurive

Ndahet ne 3 grupe: 1-Shkenca e pergjithsheme juridike 2-Shkenca juridiko-historike 3-Shkenca juridike pozitive

Metodat ne fillet e se drejtes 1-Metoda juridike2-Metoda sociologjike

LIGJERATA E PAREPrishtine