gatunki drewna stosowane w budownictwie
Post on 11-Jul-2015
269 Views
Preview:
TRANSCRIPT
5/11/2018 Gatunki Drewna Stosowane w Budownictwie - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/gatunki-drewna-stosowane-w-budownictwie 1/3
@mw® materiałoznawstwo str. 1
Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r.
Drewno jako materiał budowlany
Gatunki drewna stosowane w budownictwie
Gatunki iglaste
Sosna pospolita (Pinius silvestris). Biel sosny pospolitej o kolorze jasnoółtym lub
ółtoszarym jest szeroki. Twardziel ma zabarwienie czerwonobrunatne i charakteryzuje się intensywnym zapachem ywicy. Słoje roczne sosny są wyraźne z szerok ą stref ą drewna późnego.
Najlepsze właściwości techniczne ma drewno sosny z drzew ściętych w wieku 80-120 lat. W
drzewach starszych drewno jest mniej spoiste. Drewno sosny jest średnio ciękie, ma dobre
właściwości wytrzymałościowe, a dzięki duej zawartości ywicy jest stosunkowo trwałe, odporne
na działanie umiarkowanej wilgoci i dobrze zachowuje się pod wodą . Biel daje się dobrze nasycać
impregnatami, podczas gdy twardziel jest praktycznie nieprzesią kliwa. Drewno sosnowe ma
uniwersalne zastosowanie w budownictwie. Wykonuje się z niego konstrukcje nośne (dachowe,
stropy, ściany, słupy, ramy, kratownice itp.), tarcicę jako surowiec do dalszego przerobu, stolark ę
budowlaną , podłogi, sklejki, okleiny, obłogi i wyroby drewnopochodne. Drewno sosnowe dobrze
przyjmuje farby i lakiery z wyją tkiem miejsc ywicznych.
Świerk (Picea excelsa). Drewno świerka jest słabo ywiczne, ma twardziel białą z ółtym
odcieniem u odmiany białej lub czerwonobiałą u odmiany czerwonej. Ma wyraźne słoje roczne
(odmiany północne i wysokogórskie są wą skosłoiste). Najlepsze właściwości techniczne ma
drewno z drzew ściętych w wieku 80-120 lat. Drewno świerka jest lekkie, miękkie, ma średnie
parametry wytrzymałościowe. Jest łupliwe i „trudne” w obróbce mechanicznej. Przewanie ma
wiele sęków rozmieszonych w regularnych okółkach oraz pęcherze ywiczne. Drewno świerkowe
jest materiałem trwałym, gdy jest stosowane w miejscach suchych i przewiewnych lub gdy stale
znajduje się pod wodą . Świerk wysokogórski i północny ma lepsze właściwości wytrzymałościowe
i jest trwalszy od świerka nizinnego. Drewno świerkowe nie nadaje się do nasycania ciśnieniowego,
natomiast mona go impregnować w k ą pielach lub innymi metodami. Nadaje się do malowania i
bejcowania, lecz nie do polerowania. Świerk ma zastosowanie podobne jak sosna, jest jednak materiałem od niej gorszym.
Jodła ( Abies pectinata). Drewno jodły zawiera najmniej ywicy spośród wszystkich drzew
iglastych. Ma twardziel jednolicie białą lub ółtawobiałą róowieją cą ku rdzeniowi, czasem z
odcieniem szarym lub zielonkawo-szarym. Drewno jodły ma kwaśny zapach garbników.
Wzrokowo trudno je odrónić od świerka. Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z drzew
ściętych w wieku ok. 100 lat. Drewno jodłowe ma średnie parametry wytrzymałościowe. Jest
miękkie, łupliwe, ma wiele sęków wypadają cych z tarcicy, skłonność do pękania i paczenia. Jest
twardsze i trudniejsze w obróbce od świerka, bardzo trwałe w wodzie. Drewno jodłowe ma
zastosowanie w budownictwie wodnym, mostowym i budownictwie ogólnym.
Modrzew ( Larix europaea). W przekroju poprzecznym modrzewia wyrónia się wą ski,ółtawobiały biel, czerwonobrą zową twardziel oraz wyraźne słoje roczne z szerok ą stref ą drewna
późnego. Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z drzew ściętych w wieku 100-120 lat.
Drewno modrzewiowe jest ciękie, ywiczne, twarde i łupliwe. Jest trudne w obróbce i skłonne do
pękania. Ma zapach silnie ywiczny i wyraźny połysk. Drewno modrzewiowe jest najlepszym i
najtrwalszym drewnem budowlanym.
Gatunki liś ciaste
Dą b (Quercus robur, Quercus petraea). Biel u dębu jest wą ski, ółtawobiały, twardziel zaś ółtobrunatna z odcieniem zielonkawym lub zielonkawo-szarym. Na przekroju poprzecznym
widoczne są jasno połyskują ce promienie rdzeniowe, które na przekroju promieniowym przyjmują postać wysokich błyszczą cych smug (błyszcz). Najlepsze właściwości techniczne ma drewno z
drzew ściętych w wieku ok. 180 lat. Drewno szerokosłoiste jest twarde, trudne w obróbce, ma duą wytrzymałość i odporność na ścieranie. Drewno wą skosłoiste jest miękkie i łatwe w obróbce. Biel
5/11/2018 Gatunki Drewna Stosowane w Budownictwie - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/gatunki-drewna-stosowane-w-budownictwie 2/3
Str. 2 Rodzaje drewna budowlanego
Data utworzenia 2005-12-20 17:33 Data ostatniego wydruku 2006-06-06 14:29
jest nietrwały i nieuyteczny, gdy łatwo moe być zaatakowany przez owady. Drewno dębowe ma
silny i trwały kwaśny zapach garbników, w wodzie twardnieje i z czasem czernieje, w wyniku
reakcji chemicznych między garbnikami znajdują cymi się w drewnie, a zwią zkami elaza
znajdują cymi się w wodzie. Elementy z drewna dębowego łatwo ulegają pękaniu i paczeniu,
dlatego materiał przed uyciem powinien być dobrze wysuszony. Drewno dębowe ma zastosowanie
w budownictwie lą dowym i wodnym. Wykonuje się z niego podkłady kolejowe, podwaliny ścian,
stolark ę budowlaną , posadzki, uywa się go w szkutnictwie, kołodziejstwie i bednarstwie.
Jesion (Fraximus excelsior ). Jesion ma wą ski biel i twardziel o jednolitej barwie
cytrynowobiałej u drzew młodych i brunatnoółtej u drzew starszych, wyraźne słoje. Drewno
szerokosłoiste jest ciękie, twarde, o duej wytrzymałości, trudne w obróbce, natomiast
wą skosłoiste jest lejsze, miękkie, o mniejszej wytrzymałości i łatwe w obróbce. Drewno jesionu
jest elastyczne. Świee drewno pod wpływem parzenia łatwo się wygina, dobrze się poleruje. W
warunkach suchych drewno jesionu jest trwałe, a w zmiennych wilgotnych szybko ulega
zniszczeniu. Stosuje się je do wyrobu stolarki budowlanej, boazerii, robót posadzkarskich itp.
Buk (Fagus silvatica). Drewno buka jest bez-twardzielowe, jasno-zielonkawoółte z
róowym odcieniem, a słoje wyraźne. W drewnie buka często występuje szarobrunatna fałszywa
twardziel. W przekrojach są wyraźnie widoczne błyszczą ce promienie rdzeniowe. Buki wycina się w wieku ok. 110 lat. Drewno buka jest ciękie, łupliwe, o duej kurczliwości, skłonne do pękania i
paczenia. Trudno je konserwować; jest trwałe w warunkach suchych, tak e wówczas gdy stale
znajduje się pod wodą . Pod wpływem wilgoci i zmiennych warunków atmosferycznych drewno to
staje się nietrwałe. Trwałość i właściwości mechaniczne buka są lepsze ni dębu. Drewno buka
łatwo ulega zniszczeniu przez owady. Daje się łatwo nasycać pod ciśnieniem. Wykonuje się z niego
stolark ę budowlaną , posadzki, schody i balustrady.
Wią z (Ulmus campestris, Ulmus montana). Biel wią zu jest jasnoółty, twardziel od jasno-
do ciemnobrunatnej z ółtymi, fioletowymi lub zielonkawymi odcieniami. Naczynia i promienie
rdzeniowe są widoczne gołym okiem. Drewno wią zu jest ciękie, trudno łupliwe, trudne w obróbce,
trwałe na powietrzu i pod wodą , twarde i charakteryzuje się dobrymi parametramiwytrzymałościowymi. Dobrze się toczy, trudno poleruje, parzone dobrze – dobrze się wygina. Z
drewna wią zu wykonuje się stolark ą budowlaną , boazerię, posadzki.
Olcha ( Alnus glutinosa). Drewno olchy jest beztwardzielowe o zabarwieniu
pomarańczowobiałym w stanie świeym i róowobrunatnym po wysuszeniu. Czasem w drewnie
olchy występuje szaro zabarwiona fałszywa twardziel. Słoje są niewyraźne. Są widoczne liczne
brunatne plamki rdzeniowe. Drewno olchy jest lekkie, miękkie i łupliwe, łatwo się obrabia i
poleruje. Ma przeciętne właściwości mechaniczne. Dzięki duej zawartości garbników drewno
olchy znajdują ce się stale pod wodą jest bardzo trwałe, zaś w zmiennych warunkach
atmosferycznych mało odporne. Łatwo ulega zniszczeniu przez owady. Ma zastosowanie do
produkcji sklejek, płyt pilśniowych, wiórowych itp.
Brzoza ( Betula verrucosa, Betula pubescens). Beztwardzielowe drewno brzozy jest białe z
ółtawym lub czerwonym odcieniem. Słoje są niewyraźne. Widoczne są liczne plamki rdzeniowe.
Ma średnią gęstość, jest średnio twarde i łupliwe. Właściwości mechaniczne brzozy są dobre. Jej
trwałość i odporność na grzyby domowe jest mała. Drewno brzozy jest stosowane do produkcji
sklejek, oklein, narzędzi itp.
Grab (Carpinus betulus). Drewno grabu jest beztwardzielowe o zabarwieniu białym z
szarym odcieniem. Czasem występuje szarobrunatna fałszywa twardziel. Słoje są niewyraźne, o
falistym zarysie. Na przekroju poprzecznym są widoczne szerokie promienie rdzeniowe. Drewno
grabu ma duą gęstość, jest trudno łupliwe, bardzo twarde. Charakteryzuje się korzystnymi
właściwościami mechanicznymi. Jest trudno ścieralne. Stosuje się je na deszczułki posadzkowe i jako drewno narzędziowe.
5/11/2018 Gatunki Drewna Stosowane w Budownictwie - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/gatunki-drewna-stosowane-w-budownictwie 3/3
@mw® materiałoznawstwo str. 3
Wg „Budownictwo ogólne – materiały i wyroby budowlane” – tom 1 / 2005 r.
Materiały drzewne (ogólnie)
Podział drewna budowlanegoDrewno budowlane najogólniej mona podzielić na dwie podstawowe grupy: drewno okrą głe i tarcicę
(iglastą i liściastą ). Oprócz tych materiałów wyodrębnić naley jeszcze grupę obejmują cą wyroby z drewna i
z materiałów drewnopochodnych.
Drewno okrą głe
Z części pnia, po odcięciu wierzchołka, usunięciu kory oraz odcięciu gałęzi i sęków równo z
obwodem drzewa, otrzymuje się drewno okrą głe. W zaleności od średnicy i długości drewno
okrą głe dzieli się na następują ce sortymenty: grubiznę, dłuyce, kłody, wyrzynki, erdzie, szczapy i
wałki. Drewno okrą głe ma zastosowanie do wyrobu takich elementów jak: pale słupy, podpory i
belki mostowe, słupy do rusztowań, stemple oraz stanowi surowiec tartaczny.
Średnice drewna okrą głego nie moe być mniejsza ni 7 cm. Długość dłuyc z drzew iglastych
wynosi minimum 9 m, z drzew liściastych zaś minimum 6 m. Długość kłód z drzew iglastych wynosi 2,5 ÷
8,9 m, a z drzew liściastych 2,5 ÷ 5,9 m. Długość wyrzynków nie przekracza 2,5 m. erdzie mają długość do
6 m, a średnicę 7 ÷ 14 cm.
W przypadku elementów z drewna okrą głego lepiej wykorzystuje się przekrój oraz zachowuje się
części tkanki łyka chronią cej biel przed wpływami atmosferycznymi i zakaeniami. Wadą drewna okrą głego
stosowanego do budowy konstrukcji moe być trudniejsze wykonywanie połą czeń lub jego zbieystość. W
belkach złoonych mona wyrównać rónice w grubości elementów i uzyskać jednakową wysokość
przekroju przez naprzemianległy układ dłuyc. Wymagania w zakresie wymiarów i jakości drewna
okrą głego są podane w BN-75/9220-01.
Drewno okrą głe przeciera się w tartakach na elementy o rónych wymiarach. Zalenie od kształtów i
wymiarów przekroju poprzecznego uzyskuje się poszczególne rodzaje sortymentów tarcicy, np. deski, bale.
Tarcica
Materiał przetarty z drewna okrą głego nazywa się tarcicą . Przecieranie drewna odbywa się wtartakach. Drewno zwykłe miękkie lub mniej wartościowe przeciera się na trakach pionowych
jedno- lub wielopiłowych. Cenniejsze rodzaje drewna twardego przeciera się piłami taśmowymi
blokowymi na trakach poziomych. W zaleności od sposobu przetarcia, tarcicę dzieli się na grupy,
a w grupach na sortymenty. Drewno okrą głe moe być przecierane jednokrotnie – na ostro, lub
dwukrotnie – z pryzmowaniem. Materiał uzyskany z przetarcia na ostro nosi nazwę tarcicy
nieobrzynanej. Przecieranie dwukrotne polega na uformowaniu pryzmy przez odcięcie materiału
bocznego, a następnie na przetarciu pryzmy obróconej o k ą t 90º . Materiał uzyskany z przetarcia
dwukrotnego z pryzmowaniem lub z przetarcia na ostro i następnie obrzynania równoległego do osi
wzdłunej nosi nazwę tarcicy obrzynanej. Materiał przetarty na ostro i następnie obrzynany
nierównolegle do osi wzdłunej nosi nazwę tarcicy zbieyście obrzynanej. Jeśli na naroach
przekrojów poprzecznych tarcicy pozostają części obwodu okrą glaka, tzw. obliny lub oflisy, to
materiał drzewny określa się jako obliniasty.
Rys. 1-1. Tarcica: a) nieobrzynana; b) obrzynana.
Podział tarcicy oraz nazwy i określenia są podane w PN-75/D-01001. Sortymenty tarcicy obejmują deski, bale, łaty, krawędziaki i belki. Podział tarcicy iglastej, wymiary poszczególnych sortymentów oraz
charakterystyk ę klas jakości wg wad drewna podane są w PN-75/D-96000, a tarcicy liściastej w PN-72/D-
96002. Podział wg długości obejmuje tarcicę: długą (2,4 ÷ 6,3 m) i tarcicę średniej długości (0,9 ÷ 2,3 m).
top related