geografia – morza Świata
Post on 08-Jan-2016
60 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Morze Bałtyckie Morze Czerwone Morze Śródziemne Morze Kaspijskie Morze Czarne Morze Północne Morze Sargasowe Morze Karaibskie Morze Koralowe
Płytkie morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w
północnej Europie. Połączone z Morzem
Północnym przez Cieśniny Duńskie (Sund, Mały i Wielki
Bełt) oraz Kattegat i Skagerrak. Za zachodnią
granicę Bałtyku właściwego przyjmuje się cieśninę Sund i próg podwodny ciągnący się na głębokości 18–20 m
od przylądka Gedser (wyspa Falster) do przylądka Darßer
Ort ; na zachód od tej linii znajduje się akwen Bałtyku Zachodniego o powierzchni
ok. 8000 km² nazywany przez Niemców także
Ostsee; akwen ten obejmuje m.in. część wód Cieśnin
Duńskich (oprócz Małego i Wielkiego Bełtu) a także
mniejsze: Alsenbelt, Fehmarnbelt,
Langelandsbælt.
Morze śródlądowe między Afryką, a Półwyspem Arabskim,
część Oceanu Indyjskiego. Morze Czerwone połączone jest przez cieśninę Bab al-Mandab z
Morzem Arabskim, a przez Kanał Sueski z Morzem
Śródziemnym. Na północy posiada dwie zatoki - Zatokę
Sueską i Zatokę Akaba, otaczające z dwóch stron
Półwysep Synaj. Mimo że jest to morze śródlądowe, nie jest
morzem szelfowym. Środkiem dna Morza Czerwonego biegnie
dolina ryftowa. Jest to Ryft Morza Czerwonego. Jego dno stanowi skorupa oceaniczna zbudowana z bazaltu. W tym miejscu Afryka oddala się od
Azji, a właściwie płyta afrykańska od płyty arabskiej.
Proces ten rozpoczął się w eocenie i przyśpieszył w czasie
oligocenu.Liczne wyspy, rafy koralowe, głównie na południu. Jest to
najdalej na północ wysunięty akwen z rafami koralowymi.
Morze międzykontynentalne leżące pomiędzy Europą, Afryką i Azją, o powierzchni około 2,5 mln
km². Zasolenie wód Morza Śródziemnego wynosi 33-39 ‰.
Na zachodzie jest połączone Cieśnin Gibraltarską z Oceanem
Atlantyckim, przez Cieśninę Dardanele łączy się z Morzem Marmara i dalej przez Cieśninę Bosfor z Morzem Czarnym, zaś przez Kanał Sueski z Morzem Czerwonym i dalej Oceanem
Indyjskim. Nad Morzem Śródziemnym leżą (zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Gibraltar, Hiszpania, Francja,
Monako, Włochy, Malta, Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina,
Czarnogóra, Albania, Grecja, Cypr, Turcja, Syria, Liban, Izrael (w tym Strefa Gazy), Egipt, Libia,
Tunezja, Algieria i Maroko. Większość państw basenu Morza Śródziemnego współpracuje w
ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego. Fauna
Morza Śródziemnego liczy w przybliżeniu około 5000
gatunków.
Bezodpływowe słone jezioro reliktowe w Azji i w niewielkiej
części w Europie. Jest największym jeziorem świata z
powierzchnią wynoszącą ok. 370 tys. km² (zmieniającą się wskutek
wahań poziomu wody, w 1930 roku wynosiła ona aż 442
tys. km²). Dla porównania powierzchnia całkowita Polski to ok. 313 tys. km². Maksymalna
głębokość to 1025 m. Zasolenie od słodkowodnej części północnej do 10-12‰ w części środkowej i południowej i do bardzo dużego,
sięgającego nawet 300‰ w zamkniętej zatoce Kara-Bogaz-Goł. Czas wymiany wód wynosi 250 lat. W Starożytności nosiło różne nazwy: Ocean Hyrkański,
Morze Azarskie i Morze Kwalijskie. Morze Kaspijskie, tak jak Morze Śródziemne i Morze Czarne, jest
reliktem Oceanu Tetydy. Ponieważ zasilane jest rzekami,
poziom wody podnosił się i opuszczał znacząco wiele razy, a w suchych okresach wysychało odkładając pokłady soli na dnie,
pokryte później osadami naniesionymi przez wiatr.
Morze śródlądowe rozciągające się pomiędzy Azją Mniejszą na
południu, Kaukazem na wschodzie, Niziną
Wschodnioeuropejską na północy i Półwyspem Bałkańskim na zachodzie. Wchodzi w skład
systemu oceanicznego Oceanu Atlantyckiego. Nazwa pochodzi
od siarczków (morze jest największym na świecie
zbiornikiem wody beztlenowej) barwiących wodę na czarno. Jest
połączone cieśninami Bosfor i Dardanele z Morzem
Śródziemnym, północna część oddzielona przez Półwysep
Krymski nosi odrębną nazwę: Morze Azowskie, łączy je
Cieśnina Kerczeńska. Powierzchnia wynosi 422 000
km² (461 000 km² razem z Morzem Azowskim), objętość 555 000 km³, średnia głębokość 1315 m, maksymalna głębokość 2258 m, długość wzdłuż równoleżnika 1150 km, wzdłuż południka 580
km.
Morze szelfowe przy brzegach Europy, część Atlantyku.
Morze Północne położone jest między wybrzeżami Danii, Szwecji
i Norwegii na wschodzie, Wysp Brytyjskich na zachodzie, i
Niemiec, Belgii, Holandii i Francji na południu. Z Morzem Bałtyckim
połączone jest cieśninami Kattegat (przez Limfjord), Sund,
Wielki Bełt oraz Mały Bełt.Na dnie Morza Północnego
znajduje się Krater Silverpit. Istnieje hipoteza, według której powstał on na skutek upadku na
Ziemię przed 65 mln laty fragmentu tej samej komety, której główna część utworzyła Krater Chicxulub. Katastrofa ta
mogła być przyczyną wymierania kredowego. Fale tsunami powstałe podczas kolizji w
Kraterze Silverpit, powinny zalać wybrzeża Morza Północnego
powodując ogromne powodzie.
Morze Sargassowe to akwen morski leżący w zachodniej
części północnego Atlantyku, mniej więcej pomiędzy 20 i 35 N oraz 30 i 70 W, rozciągając się od wysp Bahama, poprzez Bermudy, aż niemal po Azory. Zasięg morza jest szczególnie trudny do określenia od strony
wschodniej i częściowo południowej, ale jego granice
wyznaczają w praktyce otaczające go ze wszystkich
stron silne prądy powierzchniowe: Zatokowy (Golfsztrom), Kanaryjski i
Północno-Równikowy. Morze Sargassowe jest nietypowe
m.in. dlatego, że jest jedynym obszarem wód w pełni
oceanicznych (fragment oceanu), który w nazwie
posiada określenie "morze", jako że morze (w znaczeniu
terminu geograficznego) zazwyczaj styka się w
jakikolwiek sposób z lądem. Stąd też trudne określenie
dokładnych granic i powierzchni tego akwenu.
Od pełnych wód Oceanu Atlantyckiego oddzielają go łańcuchy
wysp Małych Antyli na wschodzie i Wielkich Antyli na północy. Wyspa Kuba i półwysep Jukatan oddzielają
go od Zatoki Meksykańskiej. Z akwenem Zatoki Meksykańskiej połączone jest przez Cieśninę
Jukatańską, a z Oceanem Atlantyckim przez Cieśninę Zawietrzną. Z Morza Karaibskiego można dostać się na
Ocean Spokojny przez Kanał Panamski. Jego powierzchnia wynosi
2 754 000 km². Najgłębszy punkt znajduje się w Rowie Kajmańskim,
pomiędzy Kubą a Jamajką, na głębokości 7680 m. W ukształtowaniu dna Morza Karaibskiego wyróżnia się trzy baseny: Jukatański, Kolumbijski i
Wenezuelski. Wybrzeże Morza Karaibskiego jest dość urozmaicone.
Występuje tu kilka dość dużych zatok: Honduraska, Moskitów, Darién czy
Wenezuelska z jeziorem Maracaibo. Ważniejsze miasta położone nad
Morzem Karaibskim to: Santiago de Cuba, Port-au-Prince, Santo Domingo,
Caracas, Maracaibo, Barranquilla, Cartagena, Colón, Belize City, Cancun
i Playa del Carmen. Cały obszar Morza Karaibskiego oraz leżące na nim wyspy nazywane są Karaibami.
Duże półotwarte morze na Oceanie Spokojnym przy
północno-wschodnich wybrzeżach Australii i
południowo-wschodnich wybrzeżach Nowej Gwinei
(Zatoka Papua). Od zachodu graniczy z Oceanem Indyjskim
poprzez Cieśninę Torresa. Od północy graniczy z
Morzem Salomona, a od południa z Morzem
Tasmana i Morzem Fidżi. Od zachodu przy brzegach
Australii znajduje się Wielka Rafa Koralowa.
Granicę z otwartym oceanem wyznaczają
wyspy: Santa Cruz, Nowe Hebrydy (Vanuatu), Wyspy
Lojalności i Nowa Kaledonia. Głównymi portami nad Morzem Koralowym są: Cairns
(Australia), Port Moresby (Papua-Nowa Gwinea) i
Numea (Nowa Kaledonia).
top related