hazirlayan-sunanhilminamli.baun.edu.tr/calisma/p2008-2009/ismail_surge...k aritma y biyolojik...

HAZIRLAYAN-SUNANİSMAİL SÜRGEÇOĞLU

DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ

NAMLI

DÜNYADA yılda 40.000 km³ tatlı su okyanuslardan karalara transfer olmaktadır. Bu suyun büyük bir kısmı taşkın vb. nedenlerle kaybolurken kullanılabilir su miktarı yıllık olarak 9.000 km³ olmaktadır. Dünya nüfusunun yıllık su gereksinimi kişi başına ortalama 350 m³civarındadır. Ancak su kirlenmesi nedeni ile su gereksinimi kişi başına 700 m³ değerine ulaşmaktadır.Dünya nüfusunun zaman içinde artışı ve su kaynaklarının eşit olmaması su kirliliğini önemli bir sorun olarak karşımıza çıkartmaktadır.

ATIK SU

•

KONUTLAR BAŞTA  OLMAK   ÜZERE 

SANAYİ,TARIM GİBİ ALANLARDA 

ZORUNLU  İHTİYAÇLAR 

SONUNCUNDA  OLUŞAN SULAR ATIK 

SU OLARAK İFADE  EDİLİR.

ATIK SULAR NASIL ARITILIR? ATIK SU ARITMA: Suların çeşitli kullanımlar sonucunda atıksu haline dönüşerek yitirdikleri fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özelliklerinin bir kısmını veya tamamını tekrar kazandırabilmek veya boşaldıkları alıcı ortamın doğal fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özelliklerini değiştirmeyecek hale getirebilmek için uygulanan fiziksel, kimyasal ve biyolojik arıtma işlemlerinin birine veya birkaçına atıksu arıtma denir.

ATIK SU ARITMA

FİZİKSEL ARITMA KİMYASAL ARITMA BİYOLOJİK ARITMA

FİZİKSEL ARITMA  Atık su içerisindeki kirletici maddelerin fiziksel işlemlerle atık sudan alınması amacı ile kullanılan proseslerdir. Uygulamaları; ızgaralar, elekler, kum tutucular, yüzdürme sistemleri, çöktürme havuzları, dengeleme havuzlarıdır. 

BİYOLOJİK ARITMABiyolojik arıtma atık su içerisindeki çözünmüşorganik maddelerin bakteriyolojik faaliyetlerle ayrıştırılarak giderilmesi işlemidir. Bakterilerin arıtma işlemini gerçekleştirebilmeleri için pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, toksik maddeler gibi parametrelerin kontrol altında tutulmasıgerekmektedir. Uygulamaları; aktif çamur sistemleri, biyofilmsistemleri, stabilizasyon havuzları, havalandırmalılagünler ve damlatmalı filtrelerdir.

KİMYASAL ARITMAKimyasal arıtma sistemleri suda çözünmüş veya askıda  bulunan maddelerin fiziksel durumunu değiştirerek çökelmelerini sağlamak üzere uygulanan arıtma prosesleridir. Kimyasal arıtma işleminde, uygun pH değerinde atıksuya kimyasal maddeler (koagülant, polielektrolit vb.) ilave edilmesi sonucu, çöktürülmek istenen maddeler çökeltilerek çamur halinde sudan ayrılır.Uygulamaları; nötralizasyon, flokülasyon ve koagülasyondur. 

NÖTRALİZASYONAsidik ve bazik karakterdeki atıksuların uygun pHdeğerinin ayarlanması amacı ile yapılan asit veya baz ilavesi işlemidir.pH ayarlamada HCl, NaOH ve kireç yaygın olarak  kullanılmaktadır.

KOAGÜLASYON Koagülant maddelerin uygun pH’da atık suya ilave edilmesi ile atık suyun bünyesindeki kolloidal ve askıda katı maddelerle birleşerek flok oluşturmaya hazır hale gelmesi işlemidir.Koagülant madde olarak en yaygın kullanılanlar    FeCl3(Demir üç

klorür), Al2(SO4)3 (Alüm) ve  

FeSO4 (Demir sülfat)’tır.

FLOKÜLASYONFlokülasyon (yumaklaştırma), atık suyun uygun hızda karıştırılması sonucunda koagülasyonişlemi ile oluşturulmuş küçük taneciklerin, birbiriyle birleşmesi ve kolay çökebilecek flokların oluşturulması işlemidir.

Su Kirliliği Kontrolü

Yönetmeliği Yayımlandığı

Resmi Gazete :Tarih 31 Aralık Cuma 2004 Sayı

:25687

PARAMETRE BİRİM KOMPOZİT 

NUMUNE

2 SAATLİK

KOMPOZİT 

NUMUNE

24 SAATLİKKİMYASAL OKSİJEN 

İHTİYACI (KOİ)  (mg/L) 170 160

YAĞ

VE GRES (mg/L) 60 30

pH 6-9 6-9

• Sektör: Gıda Sanayi (Süt ve Süt Ürünleri) 

SEKTÖR: EVSEL NİTELİKLİ ATIK SULAR

PARAMETRE BİRİM KOMPOZİT 

NUMUNE

2

SAATLİK

KOMPOZİT NUMUNE

24 SAATLİKBİYOKİMYASAL 

OKSİJEN İHTİYACI 

(BOİ5) (ÇÖZÜNMÜŞ) 

(mg/L)  75  50 

KİMYASAL OKSİJEN 

İHTİYACI (KOİ)  (mg/L) 150  100 

ASKIDA KATI 

MADDE (AKM) 

(mg/L) 200  150 

pH 6-9 6-9

KİMYASAL  ANALİZLER

•pH

ölçümü•BİYOKİMYASAL   

OKSİJEN İHTİYACI•KİMYASAL OKSİJEN 

İHTİYACI•ASKIDA KATI MADDE•YAĞ

–GRES ANALİZİ

•METAL  ANALİZLERİ

pHölçümü

SU KİMYASINDA  EN ÖNEMLİ

VE EN 

ÇOK KULLANILAN  TESTTİR.

BİYOKİMYASAL OKSİJEN İHTİYACIBOİ sularda mikroorganizmalar tarafından ayrıştırılabilen organik maddelerin miktarınıbelirlemekte kullanılan bir parametre olup bu maddelerin ayrıştırılması için gerekli olan oksijen miktarını belirtir.

Su kaynaklarının kirlenme derecesi Atık suların kirlenme potansiyeliArıtma sistemlerinin tasarımı ve işletilmesi gibi konularda Nehir kirliliği kontrol çalışmalarındaBOİ temel öneme sahiptir.

KİMYASAL OKSİJEN İHTİYACISu ve atıksularda organik  maddelerin konsantrasyonlarındaki değişimleri incelemek üzere kullanılır.KOİ deneyi toksik durumların ortaya çıkarılmasında ve biyolojik olarak indirgenmeyen organik maddelerin belirlenmesinde oldukça yararlıdır. Organik maddelerin yanma reaksiyonudur.

CxHy + O2                       CO2 + H2O

KOİ deneyi, bileşenleri iyi bilinen atık sularda bu maddelerin derişimlerindeki değişimleri incelemek üzere kullanılır. BOİ testinin çok başarılı olmadığı endüstriyel atık sularda arıtma tesisinin çalışmasını denetlemede çok sık KOİtestine başvurulur.

ASKIDA KATI MADDE TAYİNİAskıda katı madde miktarı atık sularda filtre üzerinde kalan maddelerin kurutulup soğutulmasıyla bulunur. Atık sularda katı madde tayini oldukça önemlidir.Evsel atıkların kirlilik derecesi ve arıtma tesislerinin verimini belirlemede önemli bir parametredir.

Katı maddeler, su ve atık su içerisinde askıda veya çözünmüş olarak bulunmaktadır.Katı maddeler su ve atık su kalitesini olumsuz yönde etkiler.Çözünmüş katı madde içeren suların  lezzetleri kötüdür ve kısa süreli tüketicide elverişsiz fizyolojik reaksiyonlara neden olabilmektedir.

YAĞ GRES

Fiziksel olarak benzer özellik gösteren ve organik çözücülerde benzer çözünme gösteren maddeler yağ ve gres olarak tanımlanır.

YAĞ‐GRES İKİ

ANA TEMEL 

DURUM İÇERİR.

1)HAYVANSAL YAĞLI  MADDELER

2)BİTKİSEL  KAYNAKLI VE 

PETROL KAYNAKLI  HİDROKARBONLAR

YAĞ GRES analizlerinde incelenen bileşenler  atık su arıtma sistemini etkiler fazla miktarda bulunması durumunda atık su arıtma yönteminin etkinliğini azaltır.Atık suda veya arıtma suyunda bulunmasıdurumunda yüzeyde film tabakası oluşturur ve çevresel  bozunmalara neden olur.

METAL ANALİZLERİAAS

ICP-MS

EK BİLGİAtıksu:Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özelliklerikısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden ocakları ve cevher hazırlama tesislerinden kaynaklanan sular ,yapılaşmış kaplamalı ve kaplamasız bölgelerinden cadde, otopark ve benzeri alanlardan yağışların yüzey veya yüzeyaltı akışa dönüşmesi sonucunda gelen sulardır. 

Su Kirliliği Kontrolü YönetmeliğiYayımlandığı Resmi Gazete :Tarih 31 Aralık Cuma 2004 Sayı :25687

BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve KapsamMadde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Ülkenin yeraltı ve yerüstü

su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemektir. 

Bu Yönetmelik su ortamlarının kalite sınıflandırmaları ve kullanım amaçlarını, su kalitesinin korunmasına ilişkin planlama esasları ve yasaklarını, atıksuların boşaltım ilkelerini ve boşaltım izni esaslarını, atıksu altyapı tesisleri ile ilgili esasları ve su kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılacak izleme ve denetleme usul ve esaslarını kapsar.

BİYOKİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI  NEDİR?

Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı aerobik oksidasyonadayanır ve besin maddesi olarak kullanılan organik maddelerin 20oC de karışık bir mikroorganizma topluluğu tarafından tüketilen oksijen miktarının ölçümünü içeren bir yaşam (bioassay) testi olarak bilinir.

BİYOKİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI VERİLERİ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Biyolojik olarak ayrışabilen organik maddelerin miktarınıölçmekte kullanılan tek test olması açısından önemlidir. BOİ verileri arıtma sistemlerinin; tasarımı, işletilmesi, performansı ve alıcı ortama verdikleri atık suyun kirliliğinin deşarj limitlerine uygunluğunun kontrol edilmesi açısından önemlidir.BOİ özellikle nehir kirlenmesi kontrol çalışmalarında nehire gelen organik kirlilik yükünü belirlemede ana kriterdir.  

BİYOKİMYASAL OKSİJEN İHTİYACI TESTİNİN  ÖLÇÜM ESASI

Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı

testinde aerobik  oksidasyon

sonucu tüketilen oksijen miktarı

temel 

olarak aşağıdaki iki yolla belirlenebilir.Oksijence doygun hale getirilmiş seyreltme suyu ile  atık su karışımında çözünmüş oksijeninin azalmasının belirlenmesi yoluyla.Atık su bulunan kapalı bir sistemde oksijene ait kısmi basıcın azalmasının izlenmesiyle.   

METAL ANALİZLERİGenel olarak daha çok ağır metallerin analizleri yapılmaktadır. Ağır metallerin toksik özellik göstermesinden dolayı atık suda olması durumunda tehlikeli bir durum oluşturabileceği için önemli bir durumdur.Toksik elementler 3 grupta toplanabilir.1)Cd,Pb ve Hg (her derişimde toksik)2)As,Bi,Sb, TI ve In (düşük seviyede tutulur.)3)Cu,Zn,Co,Ni.V,Cr,Fe(belirli bir değerin üstünde toksik)