hekla
Post on 12-Jul-2015
272 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Höfundur:Guðmundur Freyr Gylfason
Hekla Hekla er eitt þekktasta fjall
landsins. Fyrr á öldum
töldu menn um gjörvalla
Evrópu fjalllið vera einn af
inngöngum helvítis og
jafnvel helvíti sjálft.
Stundum varð hinn eilífi
vítiseldur það magnaður
að eldurinn náði til
yfirborðs og stóð þá
eldstókurinn upp úr
heklugjá.
Fyrstir á tindinn Fyrstir manna til að
ganga á heklutind, að
því talið er, voru þeir
Eggert Ólafsson og
Bjarni
Pálsson, aðfaranótt 20
júní 1750.
Ógurlegast! Hekla er ógurlegasta
eldfjall á landinu en einnig eitt hið
óvenjulegasta
Hún er næstvirkasta eldfjall landsins á sögulegum tíma
○ hefur að meðaltali gosið á 55 ára fresti síðan land byggðist
Að minnsta kosti 17 gos eru þekkt úr Heklu sjálfri frá þessum tíma
Fjallið stendur á hinni 5,5 kílómetra löngu Heklugjá úr henni hafa flest eldgosin
komið
Hekla Mörg gosanna úr
Heklu hafa valdið miklu tjóni sérstaklega ber þar að
nefna gos sem úr henni kom á sögulegum tíma
Það átti sér stað árið 1104 og þeytti gríðarlega miklu magni af gjósku yfir landið Gosið lagði stór
landsvæði í auðn sérstaklega í þjórsárdal
Hekla Iðulega hefur orðið
mikið öskufall í
upphafi gosa
oftar en ekki valdið
tilfinnalegu tjóni víða
um sveitir landsins
ekki er vitað hve
margar jarðir Hekla
hefur lagt í auðn
Hekla Samkvæmt eldritum
Markúsar Loftsonar
hefur hún eytt fimm
hreppum að
mestu, alls 90-100
býlum að minnsta
kosti
Að öllum líkindum eru
þó fleiri
Hekla Flest öll Heklugos á
sögulegum tíma
hafa verið blandgos
Gosefni eru hraun og
gjóska en einnig
fylgja gosgufur og
vatnsgufur
Gosin hefjast yfirleitt
á gjóskugos en
fljótlega byrjar hraun
að renna
Hekla Gjóskumyndun er
langmest fyrstu klukkustund gossins En efir það fer að draga
úr henni og efir fyrsta sólarhringinn eða svo berst lítið af gosefnum frá fjallinu sem gjóska
Eftir það ræður hraunrennsli ríkjum og sumum Heklugosum líkur með hreinum flæðigosum, eins og gosinu 1947-48
Hekla Ekki hefur tekist að finna
með vissu nema um 15 hekluhrauna sem runnið hafa á síðustu 1000 árum
Skýringin á því er sú að hraunin hafa margsinns runnið hvort yfir annað og slíkt gerðist til dæmis í gosinu 1980 En hraun úr því gosi rann
yfir hraun frá 1947 og huldi hluta þess
top related