helcom jako międzynarodowe narzędzie ochrony środowiska naturalnego bałtyku
Post on 06-Jan-2016
38 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
HELCOM HELCOM jako międzynarodowe jako międzynarodowe narzędzie ochrony środowiska narzędzie ochrony środowiska
naturalnego Bałtykunaturalnego Bałtyku
Prof. Mieczysław S. Ostojski, Prof. Mieczysław S. Ostojski,
Przewodniczący Komitetu HelsińskiegoPrzewodniczący Komitetu Helsińskiego28 28 maja maja 20072007 r. r., , Senat RP, PolskaSenat RP, Polska
Spis treści
• Prezentacja HELCOM
• Najważniejsze problemy w zakresie ochrony środowiska naturalnego
• Rzetelne naukowe doradztwo koniecznym warunkiem wdrożenia kompleksowego podejścia do ekosystemu
• Plan działań na rzecz Morza Bałtyckiego
• Wnioski
HELCOM
• Komitet Helsiński (HELCOM) – Organ zarządzający wdrażaniem Konwencji w sprawie
ochrony środowiska naturalnego regionu Morza Bałtyckiego
– Ciało, które odgrywa ważną rolę w międzynarodowej współpracy w kwestii ochrony środowiska naturalnego regionu Morza Bałtyckiego
• Podstawowe zadanie: ochrona środowiska morskiego Bałtyku przed wszelkimi źródłami zanieczyszczeń pochodzenia lądowego
• 10 Umawiających się stron (9 Państw Nadbałtyckich i Wspólnota Europejska)
• Międzynarodowa współpraca od 1974 r. (nowa Konwencja została podpisana w 1992 r.)
Jak to robimy?
• Wspólne inicjatywy Państw Nadbałtyckich i organizacji międzynarodowych (EU, IMO)
• Ujednolicone, a w razie potrzeby najsurowsze, wdrażanie międzynarodowych uregulowań w zakresie ochrony środowiska naturalnego
• Działania podejmowane w regionie Morza Bałtyckiego:
– Środki (Konwencja, Zalecenia, Deklaracje ministerstw)
– Wspólne inicjatywy i przedsięwzięcia
Morze BałtyckieGłówne problemy w zakresie ochrony środowiska naturalnego
• Eutrofizacja spowodowana nadmierną ilością odprowadzanych substancji odżywczych
• Substancje niebezpieczne
• Zagrożenia dla środowiska związane z coraz intensywniejszą działalnością człowieka na lądzie i morzu
• Spadek bioróżnorodności i liczby siedlisk
Eutrofizacja – dopływ substancji odżywczych
Ilość azotu i fosforu odprowadzanego do Bałtyku na głowę mieszkańca, dane uśrednione
za lata 1997-2003
Azot, odprowadzana ilość głowę mieszkańca
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
Niemcy
Dania
Estonia
Finlan
dia
Litwa Ło
twa
Rosja
Polska
Szwec
ja
Średn
ia
kg/in
d
Fosfor, odprowadzana ilość głowę mieszkańca
0.00
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80
0.90
1.00
Niemcy
Dania
Estonia
Finlan
dia
Litwa Ło
twa
Rosja
Polska
Szwec
jaSUM
A
kg/in
d
EutrofizacjaZmiany w środowisku naturalnym
• Azot x 2.4
• Fosfor x 3.1
• Ogółem N 20-50%
• Ogółem P 80-150%
• Produkcja biomasy x 2.5
Dopływ
Stężenia
Skutki
Spadek bioróżnorodnoci i liczby siedlisk
Zmiany gęstości trawy morskiej i biomasy epifitów przy wzrastającej eutrofizacjiZdjęciaL Nanna Rask (Funen County) i Georg Martin (Uniwersytet w Tartu).
Stężenie substancji niebezpiecznych
Zawartość dioksyn w mięśniach dorsza w równych łowiskach (HELCOM 2004).
Maksymalny dopuszczalny poziom
Morze
Półn
ocn
e
Wyb
rzeże
Mekle
mb
urg
ii
Reg
ion
Ru
gii
Na p
ołu
dn
ie
od
B
orn
holm
u
Na w
schód
od
B
orn
holm
u
Wyb
rzeże
Polski
Wyb
rzeże
Litwy
Na p
ołu
dn
ie o
d
Gotla
nd
ii
Wsch
. Zato
ka
Fińska
Zach
. Zato
ka
Fińska
Zato
ka B
otn
icka
Morze
Botn
ickie
Arch
ipela
g
Fiński
Działalność na morzu i związane z tym zagrożenia dla środowiska naturalnego
Liczba i miejsca wypadków morskich w 2006 r.
HELCOM
Rodzaje wypadków na Morzu Bałtyckim w 2006 r.
Rodzaj wypadkuKolizja
Wejście na mieliznę
Pożar
Uszkodzenie maszyn
InneDane:
Łączna liczba wypadków:
Osiągnięcia HELCOM
• Uzgodnienie programów monitoringu w Państwach Nadbałtyckich
• Obniżenie dopływu substancji odżywczych i substancji niebezpiecznych (zwłaszcza z punktowych źródeł zanieczyszczeń)
• Dostępność zaawansowanych środków służących ograniczaniu wpływu żeglugi na środowisko naturalne
• Potwierdzona gotowość reagowania w przypadkach zanieczyszczeń powstałych na skutek katastrof
• Sieć Chronionych Obszarów Morza Bałtyckiego• Poprawa stanu populacji :
– orła bielika– kormorana– dzikiego łososia bałtyckiego– fok (w północnych rejonach Bałtyku)
Nadal istnieje wyraźna potrzeba podejmowania dalszych działań
• Długi okres oczekiwania na widoczne skutki oddziaływania zastosowanych środków na środowisko naturalne
• Ograniczone uprawnienia legislacyjne Umawiających się Stron i HELCOM w niektórych sektorach o najwyższym znaczeniu np.
– Rolnictwo (Wspólna Polityka Rolna EWG)
– Rybołówstwo (Wspólna Polityka Rybołówstwa EWG)
• „Niedoskonałe” wdrażanie środków uzgodnionych przez Umawiające się Strony
Wizja: Zdrowe środowisko naturalne Bałtyku o zróżnicowanym składzie biologicznym pozostającymw równowadze, co skutkuje dobrym stanem ekologicznym korzystnym dla szerokiego zakresu zrównoważonej gospodarczej i społecznej działalności człowieka.
Zdrowe Morze
Bałtyckie
Zdrowe Morze
Bałtyckie
Dobry stan ekologicznyDobry stan ekologiczny
Szeroki zakres zrównoważonej
działaności gospodarczej i społecznej
Szeroki zakres zrównoważonej
działaności gospodarczej i społecznej
Zróżnicowane czynniki biologiczne
pozostające w równowadze
Zróżnicowane czynniki biologiczne
pozostające w równowadze
Polityka i działania regulujące działalność człowieka
Polityka i działania regulujące działalność człowieka
Od wizji do Planu działań na rzecz Morza Bałtyckiego Wyjątkowe szanse i przykład dla innych regionalnych programów ochrony mórz
• Wykorzystanie ugruntowanej współpracy regionalnej i szeroki udział zainteresowanych stron (na szczeblu rządów, przedstawicieli przemysłu, organizacji pozarządowych itp.)
• Oparcie w rzetelnej naukowej wiedzy o środowisku
• Skuteczne powiązanie z działaniami podejmowanymi na szczeblu krajowym i międzynarodowym :– Plan uznawany przez EWG jako pilotażowy przykład
regionalnej realizacji Europejskiej Strategii Morskiej,– Wkład do Planów Zarządzania Dorzeczem (River Basin
Management Plans)
• Jednolite ustawodawstwo w zakresie ochrony środowiska naturalnego na większości obszaru objętego planem działania
• Wysoka świadomość społeczna
Od Wizji do Planu działań na rzecz Morza Bałtyckiego Wyjątkowe szanse i przykład dla innych regionalnych programów ochrony mórz
• Wykorzystanie ugruntowanej współpracy regionalnej i szeroki udział zainteresowanych stron (na szczeblu rządów, przedstawicieli przemysłu, organizacji pozarządowych itp.)
• Oparcie w rzetelnej naukowej wiedzy o środowisku
• Skuteczne powiązanie z działaniami podejmowanymi na szczeblu krajowym i międzynarodowym :– Plan uznawany przez EWG jako pilotażowy przykład
regionalnej realizacji Europejskiej Strategii Morskiej,– Wkład to Planów Zarządzania Dorzeczem (River Basin
Management Plans)
• Jednolite ustawodawstwo w zakresie ochrony środowiska naturalnego na większości obszaru objętego planem działania
• Wysoka świadomość społeczna
BSAP - Eutrofizacja Przejrzystość wódwskaźniki i wstępne zamierzenia
0
2
4
6
8
10
12
ZatokaBotnicka
MorzeBotnickie
Bałtykogólnie
ZatokaFińska
ZatokaRyska
Kattegat
Se
cc
hi
de
pth
(m
)
Nieskażony
Obecnie
Docelowo
BSAP - Eutrofizacja Przykładowy scenariuszPrzejrzystość wód otwartego morza
0
10
20
30
40
50
60
Zatoka Botnicka Bałtyk ogólnie Zatoka Fińska
%
Redukcja N Redukcja P
Wpływ na wiązanie azotu i produkcję biomasy
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
Zatoka Botnicka Bałtyk ogólnie Zatoka Fińska
%
Radukcja WA Redukcja PB
Wymagana łączna redukcja dla Bałtyku : 35 % P i 10% N
BSAP – EutrofizacjaOdpowiedź wobec potrzeby ograniczeń
• Możliwość przyspieszenia wdrażania dotychczasowej legislacji EWG (np. UWWTD);
• Włączenie stwierdzonych potrzeb Bałtyku do Planów Zarządzania Dorzeczem (River Basin Management Plans) i programów krajowych;
• Wprowadzanie detergentów nie zawierających fosforu,
• Wkład w kontrolę skuteczności realizacji Wspólnej Polityki Rolnej EWG,
• Paleta środków do wyboru zależnie od potrzeb poszczególnych podregionów …
Terminarz• 2003 przyjęcie ekosystemowego podejścia na
szczeblu HELCOM
• 2005 decyzja o opracowaniu Planu działań narzecz Morza Bałtyckiego
• 15.11.2007 przyjęcie Planu działań na rzecz Morza Bałtyckiego HELCOMzawierajacego cele, zamierzenia, działania
(ministrowie ds. środowiska)
• 2009 przyjęcie Planów Zarządzania Dorzeczem( River Basin Management Plans)
• 2016 opracowanie programów wprowadzenia środków służących osiągnięciu dobrego
stanu środowiska morskiego (projektDyrektywy EWG w sprawie strategii działań
na rzecz morza)
Wnioski Rola HELCOM dla Bałtyku
• Ważny uczestnik działań podejmowanych w regionie Morza Bałtyckiego
• Stała współpraca 9 państw i EWG od ponad 30 lat
• Potwierdzone osiągnięcia w rozwiązywaniu problemów środowiska naturalnego
• Centrum wiedzy - HELCOM regularnie prezentuje ukierunkowane, terminowe oceny rzetelne pod względem naukowym.
WnioskiRecepta na sukces Planu działań na rzecz Morza Bałtyckiego• Wykorzystanie wspólnej wiedzy i priorytetów przy
tworzeniu zasad polityki regionalnej, europejskieji światowej
• Potrzeby środowiska naturalnego Bałtyku powinny zostać uwzględnione we wszystkich zasadach polityki i programach wdrażanych w regionie Morza Bałtyckiego
• Silne zaangażowanie Państw Nadbałtyckich w sprawie finalizacji i wdrożenia Planu działań na rzecz Morza Bałtyckiego HELCOM
– zaangażowanie polityczne
– zaangażowanie finansowe
– zapewnienie wystarczających zasobów kadrowych.
Dziękuję Państwu!
W sprawie dalszych informacji, prosimy o kontakt z:
Komitet Helsiński(HELCOM)Katajanokanlaituri 6 BFI-00160 Helsinki Finlandia
www.helcom.fi
top related