ho bieu chanh no doi - quyen nhut

Ð i 1 www.hobieuchanh.com

i Bi u Chánh

Quy n nh t

PHÚ QUÍ MÊ NG I

Nhà n c m i m cái l qu n-h t cho xe-h i ch y t Sài Gòn xu ng C n Th .Nh n-dân d c theo l n y, thu nay c x n b n trong ch n thôn quê lo l p v n làmru ng, ph n nhi u ch a th y nh ng x o1 v n-minh phát hi n n i th -thành, b i v y hnghe ti ng xe-h i ch y trên l , thì công c y công m ng loi-nhoi d i ru ng uxóng l ng xây m t mà ngó, còn trong xóm trong làng thì con nít ng i l n u b nhàch y ra sân ng mà coi.

t bu i tr a, tr i ui-ui, gió mát-m , có m t cái xe-h i phía d i M Thu n ch ylên, qua kh i ch Cai-L y m t i r i r -r ng ng ngay cái xóm nhà d a l , bên mé taytrái.

Nh n-dân trong xóm ch y túa ra ng dài theo l ng mà coi, n-ông có, n-bà có, bà-già có, con-nít có, song ai n y u ng xa xa mà ngó ch không dám l i g n,không hi u t i h s cái m u-nhi m c a món c -x o l lùng, hay là t i h kiêng h i oainghiêm c a ng i ch xe sang tr ng.

Cái xe còn m i tinh nên kèn c n chói sang lòa, l i s n màu lá cây s m nên coi m n-mòi p- .

Ng i s p -ph m c a xe leo xu ng, m c tây tr ng, mang giày tây tr ng, it c ng màu tr ng, gi tay ngo t ám dân làng và kêu mà nói r ng: “Ê! m y ng i l i

ây ng h i th m m t chút coi nào”.

oai nghiêm, gi ng c ng-c i, ai n y t ng ho c quan l n i vãng dân vãng làng,ho c i qu n i ki m b t o-t c, nên tr m t nhìn nhau, không dám b c l i. Ng i

p-ph kêu n a r ng: “Ai ó, i l i ây m t ng i cho bà l n h i th m m t chút; kêusao ng tr tr ó”.

Ông cai-lân C , tu i ã 64, mà s c còn m nh-m , tóc x p-x p, râu le-the, nhìn m ct cái qu n v i tr ng c tr màu lu c-lu c v i m t cái áo qu ng- ông v i xiêm tay

ng, vai có v t m t cái kh n v n s c xanh s c tr ng, ông ngh mình có ch c s c l n nhchút nh trong p, không l không m- ng trong c h i n y mà t d u trên tr ctrong xóm, b i v y ông n m cái kh n v n mà lau mi ng, t ng-h ng m t ti ng mà làm

n-d , r i th ng-th ng i l i ch xe u. M y ng i ng v i ông, ngó th y ông i thì i

1 Khéo léo

theo, có l không n cho ông i m t mình, mà c ng có l mu n coi cái xe h i chong-t n, song k nhát ng i d n nên i r i-rác sau xa.

Ông Cai-lân i g n t i thì ng i s p-ph n t r ng: “D hôn! Kêu l i h i m t chút,mà làm b ng ng! Ông ây có làm ch c gì hay không?”

Ông b r y, li n ch p tay khum l ng mà xá và áp r ng: “Th a, tôi làm ch c Cai-lân”.

Ng i s p-ph th y ông lóm-khóm s -s t thì t c c i nên i gi ng nói d u r ng:“À, ông làm Cai-lân! Ông i ri t l i g n ây cho bà l n h i th m m t chút, ông Cai-lân”.

Ông Cai-lân l i t i, th y trên xe có ba a nh v i m t bà u choàng kh n màutr ng gà, mình m c áo màu xám tro. Ông nghe nói “bà l n” thì s , nên v a th y thì rúccái kh n v n v t vai, vò tròn trong tay mà xá.

Ng i n-bà ng i trên xe mà s p-ph x ng hô “bà l n” ó, g c u r i h i r ng:“Ông xóm n y, ông bi t H ng thân Luông hay không?”.

Ông Cai-lân ng ng -ngáo, d ng nh không hi u câu h i. Ng i n-bà nói ti png: “H ng-thân Luông thi t tên là Ph m-gia-Luông, anh ru t c a ông Ph Ph m-gia-ng, nghe nói h i tr c xóm d a bên ch Cai-L y ây, ông không bi t hay sao?”

Ông g c-g c u mà áp r ng: “ , ! T ng h i ai, ch H ng-Thân-Luông tôibi t l m, sao l i không bi t. H ng-Thân-Luông ch t h i m t c2 l n mà”.

Ng i s p-ph b c l i v vai ông Cai-lân mà nói r ng: “Ê! ông Cai-lân, bà l nây là bà Ph trên Saigon, ông tr l i ph i có phép t c, l -m tù ch t, ch không ph i

ch i âu”.Ông Cai-lân day l i ngó s p-ph r i xá bà l n mà nói r ng: “Xin l i bà l n, tôi quê

mùa không hi u”.Bà l n c i mà áp r ng:-Ph i, H ng-Thân-Luông ch t lâu r i, tôi bi t. Mà v con còn ây hay không?-B m bà l n, v c ng ch t lâu r i.

a, ch t h i nào?-B m, thím H ng-Thân ch t h i n m kia, n m nay mãn khó r i.-C kh d hôn! V y mà tôi có hay âu! Ch ch t còn con bây gi âu?-V ch ng có m t a con gái; h i thím m t, Cai-tu n Kim th y con nh b -v chú

th ng, nên chú em v chú nuôi m y n m nay.-Cai-tu n Kim nhà g n ây hay không?-B m, nhà ng tr c kia, ngay ch cây c t dây-thép th nhì ó.-Con nh bao l n?

2 N m tu t

-B m, n m nay nó c 15-16 tu i.âu, ông làm n d t xe tôi l i nhà Cai-tu n Kim m t chút ng coi con nh ra làm

sao. Tôi ây là bà Ph T ng, em dâu c a H ng-Thân-Luông. Ông bi t quan l n c a tôihay không?

-B m, tôi bi t h i nh . M y ch c n m nay quan l n không có v trong làng, nênp ch c tôi quên.

p-ph m c a xe và bi u ông Cai-lân leo lên ng i ch nhà Cai-tu n Kim. ÔngCai-lân du-d , ngó cái xe mu n leo lên, song i h i3 nói r ng: “ Tôi i b c mà”.

p-ph n m cánh tay ép ông leo lên và nói r ng: “Ông i b theo sao k p xe. Ông lênng i ng ch nhà cho tôi ng ng ch ”.

Ông Cai-lân C lên ng i d a bên S p-ph , trong ng c ph p-ph ng; ch ng nghemáy r ông càng thêm s , nên quíu hai tay ch n.

Xe rút ch y; m y ng i ng d c theo l ng th y ông Cai-lân ng i trên xe thìth y làm l , không hi u t i sao ông l i c i xe, nên chong m t ngó theo mà h i nhau.

Ông Cai-lân m i c ng i xe-h i l n th nh t, ông l y làm c ý, m t tay c m cáikh n v n, m t tay vu t râu, mi ng chúm-chím c i. Ông ch phía tr c mà nói v i s p-ph r ng: “C u ng ng ngay cái nhà, ch cây c t dây-thép tr c kia, ch có b i cây ch n-

u4 ó. Nhà Cai-tu n Kim ó a”.

Ông nói d t l i, th y có m t a con gái, ch ng 15-16 tu i, ng ng trên lng mà coi xe, ông li n ngo t và kêu mà nói l n r ng: “Ph c, có bà l n Ph ki m m y

ây nè; tr v nhà cho mau. Tr v ”.

Ông l i day l i phía sau mà nói v i bà Ph r ng: “B m bà l n, con nh ó là cona chú H ng-Thân.”

Bà Ph g c u, r i xe ng ng ngay m t cái nhà lá ba c n xông, nhà d n vén-khéoch s , tr c có sân p lúa, hai bên hè có tr ng rau t chút nh.

p-ph m c a xe. Ông Cai-lân leo xu ng, mi ng c i ng n-ngo n. Ông ngó m tám ng i ta ng ng trong sân và kêu mà nói l n r ng: “Chú Cai-tu n, có bà l n

Ph ki m chú ây. Chú b c ra cho bà l n bi u”. Ông b c l i ng g n ch bà Ph ng imà nói r ng: “Có hai v ch ng chú Cai-tu n Kim nhà h t kia. tôi kêu chú ra âycho bà l n h i th m”.

Bà Ph nói: “Thôi, tôi vô nhà. Nhà g n mà”. Bà v a nói v a leo xu ng t. Baa nh c ng theo bà mà leo xu ng, m t a con gái ch ng 13-14 tu i, và hai a con

trai ch ng 9-10 tu i, con gái m c áo tím qu n tr ng, i giày thêu nh n-nha, còn con traic tây xám, u i k t en, coi ch m-h m l m.

3 làm b t ch i4 trâm b u

Bà Ph tr c ch ng 45 tu i, nh thó, th p ng i, m t d i ph n tr ng toát, ch n màyo nh rí, nh ng mà c p m t oai nghiêm, t ng i y u- u. Ông Cai-lân C th y Cai-

tu n Kim t i l thì nói r ng: “Bà l n Ph ây là em dâu c a chú H ng-Thân-Luông h itr c. Bà l n ki m chú mà h i th m con Ph c. Bi u bày tr ch y kêu con Ph c v âycoi. Tôi m i th y nó i phía trên kia.”

Cai-tu n Kim ch ng 40 tu i, en- úa, v m-v , nghe nói bà Ph thì l t kh n mà xávà nói r ng: “M i bà l n vô nhà”. Anh ta day l i kêu v mà bi u vô quét ván tr i chi u.

Bà Ph v i m y a nh i theo Cai-tu n Kim mà vô sân. Ông Cai-lân C ngo tkêu con Ph c om-sòm, bi u ch y v cho mau. Còn dân trong xóm t u l i, t p ng chungquanh cái xe-h i mà coi, t p i theo coi bà Ph và m y a nh .

Bà Ph vô nhà v a ng i, thì ông Cai-lân d t con Ph c vô mà nói r ng: “B m bàn, con nh n y là con c a chú H ng-Thân-Luông ây”. Ông l i day qua mà nói v i

con nh r ng: “Bà l n ó là thím dâu c a cháu a. T i nghi p quá! nghèo kh , côi-cút, cócô bác giàu sang mà có bi t âu mà i tìm. Bà l n ph i th t công i tìm cháu nh v y,thi t bà l n nh n c quá”.

Bà Ph th y con Ph c m c áo qu n b ng v i en c xì, u tóc r i nùi, tay ch nlem-lu c, nh ng mà g ng m c sáng r nh tr ng r m, n c da tr ng trong, hai môi chói, ch n mày nh mà l i cong-vòng nh v , mi ng t nhiên mà c ng nh chúm-chím

i hoài, hai bàn tay ngón nh mà dài, c p con m t long-lanh a tình a c m. Bà th ynhan s c y thì bà khen th m trong b ng, nên bà g c-g c u mà h i r ng: “Má c a cháu

t h i nào? Sao cháu không g i th cho chú thím hay?”

Con Ph c áp r ng:-Th a, cháu không bi t chú thím âu, nên không bi t làm sao mà g i th .-Cháu c m y anh em?-Th a, cháu có m t mình, không có anh em nào h t.-N m nay cháu m y tu i?-Th a, 16 tu i.-T ngày má cháu m t r i cháu v i hai v ch ng anh Cai-tu m Kim ây ph i

hôn?-Th a, ph i. M Cai tu n th ng cháu nên em cháu v nuôi.-Có bà con chi hay không?

m t xóm thu nay quen bi t cha v i má cháu, ch không có bà con.

Cai-Tu n Kim chen vô nói r ng: “Th a bà l n, trong xóm quen bi t nhau lâu. Chng Thân m t, v ch ng tôi th y cháu b -v t i nghi p, nên em nó v làm ph c”.

Bà Ph c i mà nói r ng: “Anh không có bà con, mà anh nh v y, thi t là anh t tm. Quan l n c a tôi ng hay ch c là ng c m n anh bi t ch ng nào. H i tr c anh

ng-Thân nhi u cái không ph i, quan l n c a tôi ng gi n, nên ng không ch u nhìnnh là anh em n a. Tuy v y mà ch ng nghe nh m t r i thì v ch ng tôi c ng bu n,

không bi t v con nh ra làm sao. M y n m nay tôi có ý i ki m tìm m con ch ngem v Saigon r i giúp v n cho ch làm n. Ng t vì ng-sá cách-b c, i không ti n,

nên không bi t làm sao. Nay nh nhà-n c m cái l n y cho xe h i ch y, tôi v Cái-n, quan l n tôi d n ti n ng ph i ghé ki m m con ch . Thi t ch m t, v ch ng tôi

không hay, ch n u tôi hay, thì d u xa-xuôi cách nào c ng xu ng ng tr c lo chôn-c tch , sau em cháu v nuôi, ai n nó b -v nh v y. V ch ng anh Cai-tu n ra côngnuôi nó m y n m nay, thi t là ph c c l n l m. Thôi, nh tôi không g p thì không nóigì; bây gi tôi g p cháu tôi ây, tôi nói v i hai v ch ng cho tôi r c nó v Saigon. Công

n hai v ch ng nuôi nó m y n m nay, quan l n tôi không quên c âu. H tôi v tôinói l i ây thì ch c quan l n tôi s xu ng mà cám n”.

Cai-tu n Kim ng d a cây c t nghe bà Ph xin r c con Ph c thì c i mà ápng:

-V ch ng tôi nuôi nó m y n m nay c ng m n tay m n ch n. Ph n tôi không cócon gái, nên tôi th ng nó lung l m. Bà l n b t nó thì t i nghi p v ch ng tôi.

-Ph i, tôi bi t ch nuôi nó thì t nhiên ch th ng; bây gi tôi r c nó i thì làm saomà ch kh i bu n c. Nh ng mà tôi xin ch Cai-tu n ph i ngh u5 n y: Quan l n tôing làm t i ch c Tri Ph Hàm, giàu có sang tr ng, danh giá L c-Châu ai ai c ng u

bi t. N u ng b con cháu r i-r t, không em v mà nuôi, thì còn gì là danh giá c a ng.Tôi ph i em nó v ng cho nó h c ch ngh a bánh m t, h c thêu thùa may vá, r i tôiki m ch sang tr ng x ng áng mà g nó l y ch ng, ch n u nó ây i6 hai vch ng, thì thiên h h c i quan l n tôi, mà r i cái thân nó ngày sau c ng c c kh t inghi p.

Ông Cai-lân C chen vô nói r ng: “Bà l n nói ph i l m. Thím Cai-tu n ch ng nêncãi, ph i cho bà l n em con Ph c v Saigon bà l n nuôi nó, ng nó nh ngày sau.Thím th ng nó thì ph i cho nó i, ch th ng mà thím gi nó l i thì c ng nh thímghét thím h i nó. Chú Cai-tu n ngh th coi tôi nói ó ph i hay là qu y.”

Cai-tu n Kim th dài mà nói r ng: “Ông nói ó ph i l m ch . Bà l n th ng conPh c, bà l n em nó v tr n mà nuôi, y là cái ph c c a nó, có l nào tôi l i c n tr . Màbà l n là thím dâu, còn v ch ng tôi là ng i d ng, tôi có quy n gì mà dám c n. Nh ngcòn ng i m t u n y là không bi t con Ph c nó ch u i hay không ch .”

Bà Ph c i mà nói r ng: “Có l nào nó không ch u i”. Bà ngo t con Ph c mà nóiti p r ng: “L i ây cháu, l i g n cho thím h i m t chút. Cháu ch u lên Saigon i chúthím hay không? Cháu lên tr n r i Thím may áo qu n t t cho cháu b n, thím mua dây

5 u6 v i

chuy n, s m vàng, s m bông cho cháu eo, thím cho i h c, nh m y a em c a cháuây v y. Sao, cháu b ng lòng i d i thím hay không?”

Con Ph c th y cái xe h i ã chóa m t, th y bà Ph và m y a nh i d i bà nc lòe lét thì ã ng lòng, l i còn nghe nh ng l i d d d u ng t nh v y n a, thì có

th nào mà nó không mê cho c, b i v y nó ngó v ch ng Cai tu n Kim r i cúi uáp nh -nh r ng: “Th a, cháu b ng lòng”.

Bà Ph c i mà nói r ng: “ , v y m i ph i ch ”.Cai-tu n Kim không còn l i chi mà c n n a c, nên ph i c i g ng mà bi u

con Ph c r ng: “Thôi con vô gói áo qu n mà i d i bà l n”.Con Ph c i vô bu ng. V Cai-tu n Kim ngó theo, mà ch y n c m t, nên ph i l y

t áo mà lau.Ông Cai-lân C ngó ba a nh mà h i bà Ph r ng:-Cô v i hai c u nh ây là con hay là cháu c a bà l n?-Con c a tôi h t.-Bà l n v i quan l n c m y ng i con?-Có ba a ó.-Có ph c quá, giàu c a mà c ng giàu con. c t i hai ng i con trai. Bà l n còn

làm ph c em cháu v nuôi ây, ch c tr i ph t còn cho bà l n có con trai thêm n a.-Thôi, bao nhiêu ó c ng r i.Cai-tu n Kim cùng nhi u ng i khác n a c ng chen vô mà nói chuy n.Còn con Ph c vô bu ng ng x p qu n áo mà gói. Th ng Hi n, là con c a Cai-tu n

Kim, n m nay ã c 18 tu i nó ng ng i ch m-h m t i c a sau, nó th y con Ph cthì b c l i g n mà h i r ng: “Em i v i bà ó hay sao?”

Con Ph c c i mà áp r ng: “ i”.

Th ng Hi n ng ngó trân-trân, b bu n th m l m. Ch ng con nh gói g nxong, Hi n m i nói ti p r ng: ”Em i qua bu n l m, ch c qua ch t, ch h c gi ng gì

c n a”.

Con ph c day qua th y Hi n a n c m t, nh ng vì cái màu phú quí nó m nh h ncái th m thi t c a Hi n. B i v y con Ph c ã không c m ng mà l i ành n c i vàáp r ng: “Gi ng gì mà bu n. Tôi i r i lâu lâu tôi v tôi th m. Thôi, anh nhà m nh

gi i”. Nó nói d t l i r i xách gói b c ra kh i c a bu ng.

Bà Ph ng ng i khoe giàu khoe sang v i m y ng i trong xóm, bà th y conPh c s a so n r i bà bèn nói r ng: “Thôi, tôi ki u m y bà con ng em con nh v cho

m k o quan l n tôi nhà ng trông.V ây ch c ng m ng l m. Con Ph c th a v i vch ng anh Cai-tu n Kim mà i cháu c n gì mà ph i em áo qu n theo nhi u; v tr n r ithím may l a nhi u cho mà b n, ch d i n y mà em v Saigon b n sao

Con Ph c b c l i ch p tay cúi u xá v ch ng Cai tu n Kim. Hai v ch ng caitu n c m ng nên không nói c m t ti ng chi h t.

Bà Ph d t ba a con v i con Ph c ra xe, sau l ng ng i ta i theo r n r n, kkhen bà Ph nh n c, ng i m ng cho con Ph c có ph c.

Con Ph c xách gói lên ng i phía tr c v i s p-ph , m t mày h n h , mi ng chúmchím c i hoài. Ông Cai-lân C nói r ng: “Thôi bà l n v tr n m nh gi i. Xin nói dùm

i quan l n bà con trong làng g i l i th m quan l n. Còn con Ph c, cháu c nh v ylà nh cái c c a bà l n. Cháu v tr n ph i g ng n t -t cho quan l n bà l n th ng

ng sung s ng t m thân. T rày s p lên cháu kh e r i, kh i i mót lúa, kh i i itrâu n a”.

Bà Ph nói r ng: “Thôi, ông Cai-lân v i v ch ng anh Cai-tu n l i m nh gi i.Hai v ch ng Anh Cai-tu n có công nuôi cháu tôi m y n m nay, thi t tôi cám n l m. ít ngày r i quan l n tôi s xu ng mà th m hai v ch ng. Bây gi có l , nên i d r i. Tôiki u h t m y bà con”.

Xe h i rút ch y, bà Ph t i c i, con Ph c h n h .

Ai n y ng ngó theo th y u vui, duy có th ng Hi n, ng phía sau, nó r ng r ngc m t r i b i tr c vô nhà.

CON LÀ MÁU CHÁU LÀ M

i ch C u Kho i theo ng Nguy n-T n-Nghi m lên tr i lính t p Aux Mares,qua kh i ng Galliéni7 m t khúc xa xa, th y bên tay trái có m t cái nhà l u ba c n, m i

n u cu ng c a bán nguy t, ngoài có hàng rào s t s n lòm, trong có sân r ng l ntr ng nhi u th hoa qu , m t bên có nhà xe, m t bên có nhà b i nhà b p. Vì nhà cnên ki u v không khéo, nh ng mà nh cái sân r ng, nên ng ngoài l ngó vô c ng có

nguy nga p- .

Cái nhà y là nhà c a ông Tri-Ph Hàm Ph m-Gia-T ng.

Ông Ph T ng g c Cai L y. H i nh ông có h c hai th ch : Ch nho và chtây. Tuy th ch nào ông h c c ng tham-nham8 mà thôi ch không gi i, song khi ông

c 20 tu i, cha m m t khu t h t r i, ông không ch u d i anh là Ph m-Gia-Luông,ông tu t lên Saigon quy t chí kiên nh n, t n th ng l p thân, l p nghi p. Ông l n-lóc

i kinh thành trong m y n m, vi c gì ông c ng làm, ch nào ông c ng ; nh tánh ôngnh -nhen, nh t là nh l i ông lanh l i, nên ông th ng c no c m lành áo.

t b a n , T ng i l u-kh u may g p cô Võ-Th -Phuông ng i Cái-V n, ki n ch ng, b Tòa-s C n-Th bát n, cô ch ng án lên Tòa Phúc-Án9, nên cô lên Saigon

ki m Tr ng-s m n cãi giúp. T ng lãnh em ng ch n o, m u tránh d i tìm khôn;trong m y tháng cô Phuông c án ch ng, mà r i cô l i ánh p v i T ng, m n ph

chung, k t tình ân ái. Trong lúc dìu-d t h u ki n, T ng ã bi t cô Phuông là con gái c at nhà giàu l n, m m t s m, còn cha thì già, tuy cô có m t ng i anh c v i m t ng i

em trai, song b nào ngày sau cô c ng c h ng gia tài c a cha m , b i v y T ngquy t l y o v ch ng mà l p ng công danh, nên h n non th bi n, làm cho cu ctr ng gió tr nên cu c á vàng.

Thi t qu , cách vài n m sau, ông già c a cô Phuông qua i, anh em cô thu n phângia tài, cô Phuông lãnh ph n n c 30 ngàn ng b c m t v i 200 m u ru ng t t t iCái-V n m i n m cho m n c b y ngàn gi lúa.

ng th y k l p nghi p ã thành t u, ng công danh ã r ng m , m i òn- bày xu t 10 ngàn ng b c mua cu c nhà nguy-nga mình m i th y tr c ó. Còn 20 ngàn

thì làm v n cho vay. Cách cho vay c a T ng thi t là khôn khéo: nh t nh ch ng ch ugiùm cho ai s v n quá m t ngàn, mà ai mu n vay t n m tr m s p lên m t ngàn thì ph itreo ru ng ho c treo ph cho ch c-ch n m i ch u ra b c. T ng th ng d n v ph i làmnh v y m i kh i m t v n, b i vì m y ch vay l n n u h không tr thì mình l y ru ng

7 Hi n nay là i l Tr n H ng o8 lam nham9 phúc th m

y ph mà tr , còn m y ch vay nh d u m i n m có m t hai ng i tr n i n a, thì sti n l i c a ng i khác c ng mà p s v n m t, không n n i thi t h i c.

ch ng chuyên có m t ngh vay mà s ru ng t ngày càng t ng hoài, s b cn c ng t ng b ng n m, b ng b y, r i l i c th ng ch c Huy n-Hàm, sau xu t n m

ngàn ng b c c u giúp th y tai m i th ng h c Ph -Hàm.

Lúc vi t truy n n y thì v ch ng ông Ph T ng có 3 a con:

1. Con gái Ph m-Th -Liên-Hoa, 13 tu i

2. Con trai Ph m-Gia-Trinh, 11 tu i,

3. Con trai Ph m-Gia-T ng, 9 tu i.

ch ng c ng con không ai bì k p, mà l i c ng c ng b c ti n ch ng có chi b ng,i v y cách m i m y n m tr c Ph m-Gia-Luông, là anh c a ông Ph , nghe em giàu

có, lên h i m n 200 ng b c ng em v mua trâu làm ru ng. Th i v n ch ng maynên trâu ch t, l i ru ng th t, Luông không tr 200 ng b c l i c, v ch ng ông Ph

ng nhi c u, r i c m bi t không cho Luông t i nhà n a. Khi Luông ch t, vLuông có m n ng i lên cho hay, mà v ch ng ông Ph c ng không thèm v , ch g icho 5 ng b c mà thôi. Hôm nay bà Ph v Cái-V n th m anh em, nh có l m i nên ingang qua Cai-L y; ông Ph nh t i thân t c, ông d n bà ghé h i th m, nên bà m i ghévà r c con Ph c ó.

i 5 gi chi u xe h i c a bà Ph T ng v t i nhà, ch y th ng vô sân mà u.

Con Ph c thu nay ch a lên Saigon, mà c ng ch a t i nhà giàu m t l n nào, b iy trên xe leo xu ng nó ngó quanh qu t, th y nhà l u s , th y v n hoa p- , trong

lòng h i h p, tay ôm gói áo qu n ng trân-trân.

Ông Ph T ng trong nhà nghe xe v , ông b c ra sân m ng v m ng con; ôngôm hai a con trai nh ông hun, r i ông day l i th y con Ph c thì ông h i bà r ng: “Connh nào ây? Bà m n d i ph i hôn?”

Bà Ph và b c xu ng xe và áp r ng:

-Không. Con c a anh hai ó á.

-Anh hai nào?

-Anh hai mình d i Cai-L y, ch anh hai nào.

Ông Ph nghe nói nh v y thì ông ch m ch ngó con Ph c r i h i bà n a r ng:

-Con c a anh hai mà bà ch nó lên trên n y làm gi ng gì?

-Ch ch t r i, nó b -v i ng i ta, tôi th y v y nên tôi em nó v ó.

em v mà làm gì! Ch ch t h i nào?

-Ch t ã mãn tang r i.

Con Ph c t nh chí l n không bi t m t chú. Nay nó g p thì trong b ng m ngth m, t ng chú ngh tình c t nh c mà ni m-n . Ch ng nó nghe m y l i l t l o y thìtrong lòng nó l nh ng t, nên nó ng ng n-ng .

Ông Ph h i nó r ng:

-M y c m y anh em?

-Cha m cháu sinh có m t mình cháu mà thôi.

-H ! N m nay M y m y tu i?

-Th a, cháu c 16 tu i.

-T khi má m y ch t t i bây gi m y d i ai?

-Cháu d i v ch ng c u Cai-tu n Kim.

m t n m bao nhiêu?

-Th a, v ch ng c u Cai-tu n Kim th y cháu côi cút b v thì th ng nên emcháu v nuôi, ch không ph i m n cháu.

-N u v y thì v trên n y mà c ng ph i, gi hai a nh và d c nó i h c.

Bà Ph ti p n i r ng: “Tôi c ng tính nh v y nên tôi em nó v ó. Nó i mìnhthì có ngh a h n là i ng i ta, may áo may qu n cho nó b n r i giao hai a nhcho nó a r c i h c.”

Ông Ph g c u r i d t ba a con vào nhà. Bà Ph kêu m t ông già ang lui cuii bông g n ó mà nói r ng: “Ông Cao, ông d t con Ph c xu ng nhà b i cho nó c t

qu n áo, r i m t lát tôi s kêu nó lên nhà l u tôi sai c t ph n vi c cho nó làm”. Bà d y r ibà i th ng vô nhà l u v i ch ng con, còn con Ph c tay ôm gói áo i theo ông Cao xu ngnhà b p.

Con Ph c i coi cùng trong nhà b i nhà b p, r i l n l n b c ra ng núp váchng nhà l u mà xem hoa.

Tr i chi u mát m , hoa n màu, ti ng c i inh i trên l u, xa mã r n-r n ngoài. C nh tình coi l m t mà b n c ng ch a yên, con Ph c b i h i trong lòng r i nh

xóm mình x a nay, nh cái nhà c a Cai-tu n Kim r ng-r ng n c m t.

Ng i n u n b ng lên nhà trên mà d n c m, ông Cao thôi t i bông, ông c ngph mà b ng, song hai ng i không ai nói ng n con Ph c. Nó th y v y m i lén i

n c a ngõ mà ngó ngoài ng, th y xe kéo ngh u ngh nh không hi u là xe gì, th ythiên-h l i qua có nhi u ng i m c áo qu n không gi ng v i ng i Cai-L y. Nó ng

ng ngó mông, thình-lình ông Cao ch y ra kêu mà nói r ng: “Nè em, bà l n kêu nãy gi tr ng. Làm gi ng gì mà ng ngoài n y? Bà l n bi u vô coi cho c u ba, c u t nm”.

Con Ph c theo ông Cao mà tr vô. B c lên nhà l u, nó th y v ch ng ông Ph v iba a con ng ng i t i bàn n c m.

Bà Ph châu mày h i r ng: “M i ó mà m y i âu m t v y?”

-Con Ph c c i ng n ngo n áp r ng:

-Cháu ra ng ch i ngoài c a ngõ.

-Ch i gi ng gì ngo i? Con gái không c phép ra ng ngoài ng. L y ngsau l ng c u ba c u t ây, coi g p n cho hai c u n.

Con ph c ã quen cái thói hèn h , l i th y bàn gh t gi ng trong nhà cái nàong p, nên nó m c ngó , không ý n m y l i qu nó ó.

Ông Ph nói: “Con nh b n d dáy quá. N u bà tính giao s p nh cho nó, thìph i may áo tr ng cho nó b n s ch-s m i c ch ”.

Bà Ph g t u áp r ng: “Ch sao. mai r i tôi mua v i m n may m i chonó b n. Gi s p nh mà n b n d dáy sao c”.

Bà l i day qua nói v i con Ph c r ng: “Mai m y t m-r a cho s ch-s nghe hôn.Ph i r a m t g u, ch ng làm nh thói d i ru ng v y không c. Nhà tao lànhà quan, khách-kh a t i th ng. Ph i n nói cho có l phép, ph i gi áo qu n cho s ch

. Thôi, l i góc kia v n èn lên coi nào”.

Con Ph c nghe bà Ph bi u thì v ng l i, ngó theo tay bà ch mà i l i góc váchng, song l i ó r i nó ng l láo, không th y cái èn nào h t, nên không bi t t i sao

mà bi u k nh v y. Ông Ph bi t nó quê mùa, không hi u èn khí10, ông bèn buông a,c l i d y nó cách t èn t t èn. Nó th y v n m t chút àng n y, mà èn l i b c

cháy àng kia, thì nó l y làm l h t s c, nên ng ch ng-h ng.

Ông Ph v n cháy h t các èn trong nhà sáng tr ng. Cho t càng thêm h c-h ,con Ph c dòm th y l i càng thêm c ý h n n a.

p nh n c m r i, bà Ph bi u con Ph c coi r a tay r a mi ng và b ng n c chochúng nó u ng. Ch ng ng i n u n b ng n u n d em xu ng b p h t r i, bà Ph

i kêu ông Cao mà d n ch ng d i nhà b p n c m thì kêu con Ph c n v i. Thi t m tlát ông Cao lên kêu con Ph c xu ng nhà b p mà n c m v i ông, ng i n u n và ng i

p-ph .

ng h gõ 8 gi , cô Liên-Hoa, là con gái c a ông Ph ng trên th m nhà l u kêumà nói r ng: “Ph c, m y l y gi ng gì ó? Bà bi u m y lên nhà trên cho bà d y vi c”.

Ng i s p-ph c i và nói v i ông Cao r ng: “con Ph c là con nhà bác, ng vaich , mà cô hai kêu b ng : “m y” ch !

10 èn n

Con Ph c nghe m y l i bình ph m y, song nó không bu n, h ng-hái b c lên nhàu. Nó th y ông Ph n m trên b ván l n, ng làm thu c á-phi n mà hút, bà Ph n m

phía bên kia, cô Liên-Hoa ng d a bàn c sách còn hai c u nh thì gi n ch i, c i laom sòm.

Bà Ph th y con Ph c thì bà nói r ng: “ âu b c l i g n ây ng nghe thím d nnè. M y là con cháu trong nhà, thím tin c y l m, nên thím m i em v thím nuôi. V yph i h t lòng lo coi sóc công vi c trong nhà cho chú thím. ng có làm công chuy n

i nhà b p, d i có th ng b p nó lo. Còn ngoài v n thì có ông già Cao ng lo nh t i cây, m y c ng kh i làm nh ng vi c y. M y ch lo n i nhà trên v i coi s p nh

mà thôi. Con Liên Hoa nó h c nhà tr ng. M t tu n nó m i v nhà m t ngày, mà nó i haylà v u có xe h i a r c, nên m y kh i lo, duy có hai a nh nó h c tr ng C u-Kho ây, m i bu i h c ph i a, ch ng tan h c ph i r c. X a rày ông già Cao a r chai a nó mà ng già c l m-kh m quá nên thím không v a lòng. Thím mu n m y lãnh

a r c em i h c thì thím m i ch c ý. V y h khuya th c d y thì m y lo quét nhà choch s , r i a hai em i h c. M t lát tr v coi gi t áo gi t qu n cho nó, lo d n d p trên

nhà l u, g n tan h c i r c em, r i v coi ch ng nó n ng . Công vi c c a m y ch cóbao nhiêu ó mà thôi: d n d p trên nhà l u, s n-sóc hai a nh ”.

Ông Ph nói ti p r ng: “Thím m y d n ó, ph i nh mà làm. Con gái ph i siêngng, ch ng có ham ch i-b i mà h thân. Ph i g ng làm công chuy n cho gi i, r i

thím m y s m áo qu n cho mà b n. T i ph i ng trên nhà trên, ng b ván phía sauó, ng có vi c gì thím m y kêu cho d . Chú nói ó nh hôn?”

Con Ph c d và cúi u, ch không nói chi h t.

Bà Ph nói: “Thôi, l i bóp ch n cho thím m t chút. Ngày nay ng i trên xe h i saoi b p ch n quá”.

Con Ph c b c l i ng d a ván mà bóp ch n cho Bà Ph , bóp ch n r i n mng, bóp m trót n a gi ng h , hai tay m i mu n r ng r i bà m i d c vô trong, cht b ván nh có tr i m t chi c chi u tr ng c mà bi u n m ó ng . Tr c khi b c ra

bà d n thêm r ng: ”Thôi, ng cho s m ng sáng d y s m m c a quét nhà, r i i theoông Cao a s p nh i h c m t l n cho bi t ng. mai tao i ch mua v i m nmay áo qu n m i cho mà b n.

Con Ph c vì l ng i l ch , nên n m thao th c hoài ng không c. Tuy nó nm d v i b n bè d i nhà b p, tuy ph n vi c c t cho nó làm là ph n vi c c a tôi t , tuy

nó ng m t b ván nh v i m t manh chi u c không có mùng m n, nh ng mà nó không ý n nh ng vi c y, nó c nh c i xe h i, c n m trong nhà l u, nh t là nh

nh ng câu: “Con cháu trong nhà”, “tin l m m i em v nuôi”, ”may áo qu n m i cho màn” b i v y trong lòng nó vui v , không h n chú-thím, không bu n b n ph n chút nàot.

Cách m t lát, nó nghe bà Ph kêu Ông Cao bi u óng c a r i bà d t ba a con lênu. Ông Ph n m hút thêm ít u r i ông c ng t t èn mà lên l u, mang giày hàm ch

c lên thang l u ti ng nghe l p-x p.

Con Ph c c ng còn thao th c n a, nó nh m t cha h i tr c c ng gi ng nh m tchú nó, duy cha nó còn tóc, còn chú nó thì h t tóc ma-ninh, cha nó nghèo nên áo qu n crách, chú nó giàu nên ch n v ch n giày. Nó nh chú nó g p nó không có nh c t i chanó. Nó suy ngh không hi u t i sao v y, suy ngh ri t r i ng quên.

Tr i sáng con Ph c m i th c d y m c a i r a m t, r i ki m ch i quét nhà, quétván, lau gh , lau bàn.

Ông Ph d y tr c, ông bi u cô Liên-Hoa s a so n r i ông kêu s p-ph em xei ra mà a cô vô nhà tr ng cho k p gi h c. Ông l i bi u con Ph c coi b n áo qu n

cho hai a con nh c a ông là Trinh và T ng, coi l y bánh mì v i s a bò cho chúng nón, r i d t chúng nó l i tr ng C u-Kho, ông Cao c ng i theo mà ch ng m t l n cho

con Ph c bi t ng sau nó a r c m t mình cho c.

Xe h i a cô Liên-Hoa tr v nhà r i bà Ph m i th c d y. Bà trang m thoai, thay qu n i áo trót m t gi ng h r i bà m i lên xe h i mà i ch B n Thành.

Ch ng bà tr v , bà kêu con Ph c ch y ra xe ôm vô m y gói c a bà mua. Ông Ph h ibà mua v t gì mà l c c c t i ba b n gói. Bà m m t gói ra là gói v i en, bà nói mayqu n cho con Ph c. Bà m m t gói n a, là gói v i tr ng mà có l n v i bông, bà nói haith v i ó may áo cho con Ph c. Bà m luôn gói th ba, bà l y ra m t cái kh nchoàng h u b ng l a tr ng, bà kêu con Ph c l i mà bi u i th cho bà coi. Con Ph c

c da tr ng , g ng m t tròn tr a, nó i cái kh n m i lên thì m t mày sáng r coip vô cùng.

Bà Ph nh m nó bà c i, r i móc túi l y ra m t gói nh b ng ngón tay, bà a chonó mà nói r ng: “Thím c ng có mua m t ôi bông nh n h t ây. eo th coi”.

Con Ph c th y ôi bông thì chóa m t, trong lòng kh p kh i, c m ph c chú thím h tc. Tuy ôi bông áng giá ch ng m t ng r i, nh ng mà thu nay nó th y ch ch a

c eo l n nào, b i v y nó m ng c ng nh ng i ta m i s m c ôi bông xoàn. Vch ng ông Ph d t nhau lên l u, nó lén l i ng tr c m t cái t ki n mà soi, th y hai tráitai h t chói sáng sáng, thì nó l y làm c ý.

Th ng nghe th y m t ng t nên ch t ru i, kim ti n hay mê chúng. Thi t qu conPh c vì m y l i d u ng t c a bà Ph , r i l i vì m y th c v i v i m t ôi bông tai, mà nósanh m i c m trong lòng, m i v m t vài ngày mà nó th ng yêu kính ph c chú thímnh tr i nh bi n. a r c hai a nh i h c thì nó ân-c n s t-s ng, mà v nhà ch nglúc nào nó không, quét nhà, quét c a r i thì lau bàn, lau t ; tr a n ng thì gi t emph i; chi u mát thì lo t m s p nh . ã v y mà nó còn ph i lo h u tr u n c cho bà Ph ,ban êm ph i m bóp cho bà. Nó làm không h tay, mà trong lòng nó l i vui, không ti ccái thú quê mùa mà thong th d i Cai-l y chút nào h t.

Cách m y ngày bà Ph m n may áo qu n m i xong r i, bà Ph a cho con Ph ct cái áo v i tr ng bông v i m t cái qu n v i en, bà bi u b n th cho bà coi. Con

Ph c nó có s c s n, mà h m nay nó t m g i, m t mày tay ch n u sach s , tóc tai b ivén khéo, nên b n m i vô coi nó càng thêm p b i ph n. Bà Ph ngó nó bà c i,

i bà i m t l y ra m t chi c ng tr n bà a cho nó mà nói r ng: “Có m t chi cng h i tr c s m cho con vú c a th ng T ng ây. Con Vú, thôi , tao gi n tao òi l i.

ây m y eo th coi v a hay không?”

Con Ph c th y chi c ng mà eo vô tay trái, vì c m tay nó tr ng n n l i no tròn,nên nó eo chi c ng khít-khao coi v a l m. Bà Ph nói: “ eo v a thì l y mà eo, songph i gi , ng làm móp nghé”. Con Ph c c eo bông tai, c b n áo qu n m i mà

i c eo vòng ng n a, thì s vui m ng c a nó ch ng có chi b ng. N u lúc n y mà ch ng Cai-tu n Kim lên khóc lóc n n-n xin nó tr v , thì ch c d u nói th nào nóng không ch u.

c m y tháng, con Ph c tuy làm c c, song nó không phi n. Nó ch bu n cót u là hay b cô Liên-Hoa m ng ch i và b hai c u nh ánh p ng t véo.

t b a ch nh t, l i 5 gi chi u, có m t bà H trong Cholon ra th m bà Ph .Con Ph c l ng-x ng lo tr u n c, cô Liên Hoa trong nhà t m cô kêu nó ôm sòm bi u

y áo qu n cho cô thay, mà nó m c ch n c nên không v ng l i mau l c. Ch ngnó l y áo qu n ôm vô nhà t m, thì cô Liên Hoa g t cái qu n p trên u nó mà ch i

ng: “ chó , tao kêu m y sao m y mi t ngo i? Cái m t sao gi ng ng a quá!”

Con Ph c b ánh qu n trên u và b ch i n a thì nó t c gi n thái quá, không thn c nên nó la l n r ng:”M y h n ha, Liên-Hoa? tao mét v i chú thím cho m y

coi”.

Cô Liên-Hoa x trong m t nó mà nói r ng: “M y mét thây k cha m y. Tao khôngâu. !”.

Con Ph c gi n a n c m t, nó quây qu tr lên nhà l u, th y bà Ph ng ng inói chuy n v i bà H thì nó b c l i ngay m t mà nói r ng: “Th a thím, con Liên Hoanó h n quá! Nó p qu n trên u tôi, nó ch i cha tôi, nó m ng tôi là chó , ng a”.

Bà Ph châu mày, tr n m t n t r ng: “É! Nó ch i m y thây k m y! Tu ng m ty ó nó p qu n trên u không áng hay sao? vô phép! Có khách nó theo làm

n, không nói chuy n “.

Con Ph c ríu ríu b c ra, li c th y ông Ph ng n m làm thu c á phi n t i bván g n ó, mà ông không nói chi h t, thì nó b c l i cái th m bên chái nhà ng i màkhóc thút thít. M t lát khách v , bà ph kêu nó vô bà nói r ng: “M y vô phép quá!Tao ãcó d n m y: nhà tao là nhà quan, n ph i cho có l ngh a. Tr c m t khách sao m ydám kêu tao b ng thím, sao m y dám kêu cô hai b ng con Liên Hoa? Tao nói m t l n n y

a cho m y bi t: n u m y mu n trong nhà tao thì m y ph i kêu Liên Hoa b ng “cô

Hai”, ph i kêu hai a nh b ng “c u ba và c u t ” ch không c phép kêu con n y,th ng kia n a. Còn h i nãy t i sao con Liên Hoa m ng ch i m y?”

Con Ph c b u b o th a r ng: “Th a, H i nãy tôi m c ch n c trà cho khách u ng.Cô hai i t m, cô kêu tôi em qu n áo, mà tôi m c ch n c, nên ph i ch m tr m t chút,cô gi n cô ánh ch i tôi”.

Ông Ph buông ng hút, ông men-men i l i g n mà nói r ng: “D hôn! Chuy nnh m n nh v y mà c ng th a g i l n x n. Nó bi u l y qu n áo cho nó thay, sao không

y cho mau, nó l nh nó au r i làm sao? ng có v y n a”.

Con Ph c nghe chú nói nh v y thì h t tr l i c ng trân trân. V ch ng ôngPh d t nhau ra sau xem hoa.

Sáng b a sau Liên-Hoa lên xe h i i vô Nhà-Tr ng, Con Ph c a Trinh và T ngi h c, nó còn nh vi c hôm qua ã b m ng ch i mà l i còn b qu trách, nên trong

lòng không vui. Thình lình T ng v t ch y tr c, nó s th ng nh v p té, nên la l nng: “ ng có ch y; m y ch y r i m y té tao b r y sao”.

T ng nghe la thì ng l i, tr n m t ngó con Ph c. Ch ng con Ph c v i th ngTrinh i t i thì nó nói r ng: “Con chó, sao m y dám r y tao?”. Nói v a d t l i thì nó l i

y sách mà p con Ph c. Trinh ch y l i xô T ng ra mà nói r ng: “M y h n h T ng?Sao m y kêu ch Ph c là con chó? M y h n tr i ánh m y cho mà coi!”

T ng th y Trinh binh con Ph c thì gi n, nên cùng qu n b mà i, mi ng nói l m-m r ng: “ tao v mét má cho mà coi.” Trinh nói r ng: “M y gi i thì v mét i. Tao

làm ch ng cho Ch Ph c. M y h n, m y ch i m y ánh ch , l i còn h m v nhà mét n ach !”.

Con Ph c tuy b ánh b ch i, song th y Trinh binh nó thì nó h t phi n, nên d ung t d hai a nh mà d t vô tr ng. Ch ng nó tr v m t mình, i d c ng nó nh

y l i T ng h m mét má h i nãy thì trong long nó lo s , lo T ng mét r i chú thímy n a.

Nó và i và suy ngh , thình-lình sau l ng có ti ng ng i h i r ng: “Em iông Ph bà Ph ph i hôn em? m t tháng bao nhiêu v y?”

Nó day l i thì th y m t ng i n-bà gánh bánh-canh v i chè- u i bán, ng itr c ch ng 35 tu i, m c qu n lãnh và áo bà-ba xuy n en, b dong-dãy g n gàng. Ng iy th y con Ph c day l i thì c i mà h i r ng: “Em n bánh-canh hôn em? Bánh-canh

a nay ngon l m”.

Con Ph c ng l i, c ng c i mà áp r ng:

- Tôi không n. Tôi không có em ti n theo.

- Không sao âu mà. Qua bán ch u cho. Em v i ông Ph Qua bi t, xa l gì saomà ng i.

Ng i n-bà y và nói và gánh d a l ng r i múc m t chén bánh-canh màa cho con Ph c, bánh-canh còn nóng, h i lên ngui-ngút. Con Ph c th y bánh-canh

ngon, l i ngh th ng Trinh khi thì cho nó m t xu khi thì cho hai xu, m y tháng nay nógi u dành c m t c c ai nhà, d u xài vài ba xu c ng không h i gì, b i v y nó

ng chén bánh-canh và h i r ng:

- Ch múc bao nhiêu v y?

- Hai xu.

- Tôi n r i mai m t tôi g p ch n a, tôi s tr ti n a.

- c mà, ch em, th m t hai xu mà ngh a gì, d u không tr c ng c.

- Ch bán ch u, có nhi u ng i x u, h n r i không tr ti n thì ch c t v n ch .

- Ta coi theo ng i, ta bán ch u ch .

- Ch bán cho tôi, thì b a nào tôi g p ch tôi s tr ti n, ch ng có l i nhàmà òi a, nghe hôn.

- Ai mà d i quá v y, nên em ph i d n.

Con Ph c ng i d a cái gánh mà n.

Ng i bán chè ngó nó r i h i n a r ng:

- Em nhà ông Ph có s ng hay là c c?

- Không ph i mà.

- Coi! Qua th y em trong ó còn cái nhà c trong ng Nguy n-T n-Nghi m kia ch âu.

- Ph i, tôi ó, mà không ph i .

- y ch sao?

- Tôi là cháu c a ông Ph ó, tôi kêu ông b ng chú ru t.

- Cháu ông Ph !

Ng i bán chè th y làm l , ng i ngó con Ph c trân-trân, con Ph c và bánh-canh mài và nói n a r ng:

-Tôi nói thi t ch . Cháu ru t a. Cha tôi h i tr c là anh ru t c a ông Ph , cha mtôi m t r i, chú thím tôi m i ki m em v nuôi.

-Cháu ông Ph sao b n v i, i ch n không, in nh v i ng v y? Em ngch u. Em v nói v í ông Ph ph i mua hàng l a cho em b n, ph i s m giày dép choem mang. Ông Ph giàu sang, con gái ng th y b n t t, i xe h i, còn cháu ng saocho n b n nh nay t v y!

-R c tôi v r i, thím tôi m i mua may qu n áo n y cho tôi b n ó.

-T t lành gì! ng thèm. H i tr c em âu?

-Tôi d i Cai-L y.

-Em nghe l i qua, v òi may áo qu n hàng cho em b n, òi mua giày cho emmang. Cháu ông Ph gì mà eo bông h t chai, ph i òi mua bông h t xoàn mà eo.

-Ai mà dám.

-Em s v ch ng ông Ph ó hay sao?

-Sao l i không s .

-Hay ánh em l m sao?

-Không có ánh, chú thím tôi có r y chút nh. Mà có a con gái l n v i th ng útnó h n l m, nên nó hay ánh ch i tôi.

-H ! Hai a nh h n nh v y, mà ông Ph bà Ph không r y nó hay sao?

-Không. Chú thím tôi c ng con l m.

-Con là máu, cháu là m ! T i em nghèo nàn côi-cúc nên m i b h t-h i cái thân nhy ó, ch ph i em giàu th coi. Nuôi em trong nhà có b t em làm công chuy n hay

không?

-Không có làm gi ng gì l m. Ph n tôi thì a r c hai a nh i h c. V nhà tôiquét nhà quét c a, lau gh , lau bàn, gi t , t m r a cho s p nh , có khách thì lo tr u

c, thay ng nh , t i thì bóp ch n m l ng cho thím tôi v y thôi.

-Tr i i công vi c làm quá công vi c c a m t a ày t , v y mà em nói không cógi ng gì l m. V y ch còn i gi ng gì n a!

-Công vi c làm không c c gì l m. Tôi phi n có cái hai a nh nó m ng ch i ó.

-Nuôi mà bi t th ng kìa, cho em n h c, làm cho em sung s ng t m thân, chnuôi mà b t làm công vi c nh ày t , l i kh i tr ti n m n, ó là l ng công, ch nuôigi ng gì. ng thèm . Qua coi em l ch s l m, m t mày tr ng tr o, tay chon d u nhi u.Em i theo qua, r i qua gã em l y ch ng, ch c em sung s ng l m.

-Tôi còn nh mà l y ch ng gi ng gì?

-L n i còn gì! Em n m nay m y tu i?

-Tôi 16 tu i, t t n y m i 17 tu i.

-D hôn! M i sáu m i bay tu i r i, còn nh gì n a. C ó có ch ng ph i l mch .

Con Ph c n h t bánh canh, tr chén cho ng i bán, r i ng i b p xu ng t, khoanhtay trên u g i mà suy ngh . Ng i bán chè r a chén và úp lên tràng và c i mà nói

ng: “Cái s c c a em ó n u có t k 11, thì m y ông m y th y h trét. i n y congái có s c p thì lo gì không sung s ng”.

Ng i bán chè m i nói t i ó, thì có m t cái xe h i mui ki n ch y t i, trong xe cót ng i n bà tr tu i, trang m thi t p, qu n áo thi t t t, ng i coi nh tiên n h

Xe qua kh i r i, ng i bán chè nói r ng: “Ng i ó là con hai Kiêu, h i nh má nónghèo, nó i gánh n c l vai, nó l y Tây m y n m r i sau ó ng m t th ng mái chínhmê nó quá, bây gi nó có nhà t t, nó i xe h i, coi s ng hôn? Qua bi t nó l m. Nó làcon c a thím Ti u h i tr c Ch i ch âu. H i nh nó có l ch s c nh em v yâu”.

Con Ph c th dài m t cái r i ng v y ph i ít. Ch bán chè c ng ng d y, gánh lên vai mà nói r ng: “B a nào em có r nh qua nhà qua ch i. Qua ngoài c u R ch-

n. Em ra t i c u ó em h i th m “ch Ba có bán chè” thì ai c ng bi t h t”.

Ch bán chè nói d t r i, ch gánh gánh mà i và ch rao: “Ai n bánh canh chè- uhôn”, ti ng nghe l nh lót.

Con Ph c th ng-th ng i v , bên tai còn v ng-v ng nh ng l i c a ch Ba Có, tr ct còn lao-xao cái xe c a cô Hai Kiêu.

11 ch ng di n

CON GÁI V I CH TRINH

Ngày qua tháng l i, tuy con Ph c làm công vi c kh mà l i còn b r y la m ngch i, tuy nó nghe nh ng châm chít c a ch Ba Cô làm cho nó h t hân hoan vui-v , songnó c ng an ph n mà làm tôi m i cho chú thím m t n m r i.

t bu i s m m i, con Ph c i r c Trinh van T ng n nhà, thì th y có m tng i trai ch ng 20 tu i, m t tr ng-tr o, m c m t b âu-ph c b ng n xám, ch nmang giày vàng, ng ng i t i b gh gi a mà nói chuy n v i v ch ng ông Ph và kêuông Ph b ng d ng.

Bà Ph th y Trinh và T ng thì kêu mà nói r ng: “L i xá anh hai ây nè. Quên anhhai hay sao?”

Trinh và T ng b c l i xá ng i trai y. Ng i y níu tay kéo hai a nh vàolòng.

Con Ph c i th ng vô trong thì th y ông già Cao quét d n m t cái gi ng s t thunay tr ng, không. Ông Ph b c vô nói v i ông Cao r ng: “ , d n quét cho s ch si, r i lên l u vác t m ni m12 l n ó mà tr i. D n cho c u Hai ng d i n y ng banêm c u h c cho thong-thã”

Ng i trai ng i ngoài tr c nói chuy n, mà ông Ph kêu b ng c u Hai ó, tên làVõ-Phi-Hùng, con trai l n c a th y H i ng Võ-Phi-Thành Cái V n, d i C n Th .Thu nay c u h c tr ng trung- ng Albert Sarraut ngoài Hà N i, thi tú tài u c l nth nh t r i, nay nghe tr ng trung ng Chasseloup-Laubat Saigon m các l p h cthi tú-tài, nên c u v xin vô ó h c thêm m t n m chót, ng thi l n th nhì mà l y b ng-

p Tú-tài cho hoàn-toàn. Nh ng mà c u s trong tr ng tù-túng, nên c u tính ngoàii mua xe máy m i b a c i i h c cho thong-th . V bà Ph có m t ng i anh trai v it ng i em trai mà thôi, anh là th y H i ng Võ Phi Thành, còn em là Võ Phi Lung,i c c p b ng làm Cai t ng, c ng mi t Cái-V n. C u Võ Phi Hùng, là con trai c a

th y H i ng Thành, thì kêu bà Ph b ng cô ru t, b i v y c u ghé th m v ch ng ôngPh và xin u mà i h c. ã có tình cô cháu, mà cha m c u l i giàu sang, t nhiên vch ng ông Ph ni m n tr ng ãi, ch u cho li n, nên d n d p gi ng ni m l ng-x ngó.

ng m t h ng cháu, mà cháu c a ông thì hèn h nh tôi t , l i còn b ánh ch i;còn cháu c a bà thì c h u ãi nh th ng khách, c ng gi ng s t ni m gòn, cn c m chung v i v ch ng ông Ph .

12 n m

n y con Ph c còn c c h n thêm n a, nó ph i gi t kh n, gi t v , gi t áo qu nmát cho c u Hai Hùng; c u t p cho nó ít l n r i nó ánh nón, ánh giày tr ng cho c u

u Hai có tánh vui v , nói v i con Ph c thì dùng l i d u ng t luôn luôn, c u hainói chuy n v i nó, mà h nói thì c u c i, n m ba b a c u l i cho nó ho c 5 xu, ho c m t

c mà n n nó gi t cho c u. B i c u nh v y, nên con Ph c c c thêm mà nókhông phi n, coi b nó l i s t s ng mà ph c s c u l m.

u Hai Hùng nhà ông Ph , ban êm c u ng m t mình trong m t cái phòng ng d i; con Ph c tuy ng t ng d i, song nó n m trong m t cái xép nh phía sau,

còn v ch ng ông Ph v i m y a con thì ng trên l u. êm nào c ng v y, l i 9 gi thì ch ng ông Ph d t con lên l u. C u Hai th c h c khuya, ch ng có b a nào c u t t èn

i ng tr c 11 gi .

u Hai c vài tháng. M t êm n , tr i m a d m d , giông gió v t-v t. Vch ng ông Ph bi u ông Cao óng c a r i d t m y a con lên l u. C u Hai Hùng ng i

i bàn vi t mà làm bài. Ngoài sân m a gió m- m, d u t ng d i la làng, trên l ung không nghe. C u Hai buông cây vi t, c u l y m t u thu c mà hút, r i c u i nh

nh vô phía sau, l i cái xép nh t i mò, ch con Ph c ng ó, c u kêu mà h i r ng: “Ph ca, Ph c h i s m m i qua a cái kh n mu-soa cho em gi t r i em âu em?”

Con Ph c d và áp r ng: “Th a, tôi gi t r i, tôi x p tôi trong gi ng c u.

u Hai v a b c và nói r ng: “ âu em d y l y mà a cho qua. Tr i m a mu n m i”.

u tr ra bàn vi t mà ng i. M t lát con Ph c c m cái kh n em ra a cho c u.u vói n m tay nó mà kéo l i m t bên c u. Nó day m t ngó lên thang l u, mi ng chúm

chím, m t m c c s ng, nó và trì l i và g tay c u. C u m t tay c n m ch t tay nó cònt tay choàng ôm ngang mình nó và h i r ng: “Em mu n i kh n m i hay là mu nc d u th m hôn, qua mua cho”. Con Ph c c i và nói nh r ng: “C u buông ra. Chú

thím tôi hay, ph i òn ch t”.

u ôm mà hun hai bên gò má nó. Nó g ra c r i i ri t vô cái xép mà ng .

i b a sau, c u Hai Hùng c ng ng i h c m t lát, nghe trên l u im lìm, c u s léni vô bu ng c a c u mà l y m t cái kh n l a, m t ve d u th m c u mua h i chi u, c u l i

bóp ph i l y m t ng b c gi y, r i c m h t trong tay mà i nh nh vô xép conPh c. B a nay tr i có tr ng nên trong cái xép không t i l m. M m c u th y d ng conPh c n m co trên m t b ván nh . C u v a b c vô thì nó c a mình, r i day qua mà ngó,song không h i, không nói chi h t. C u bi t nó th c, c u bèn ng i ghé trên b ván, nhnh kéo tay nó mà nói nh r ng: “H i chi u i h c v , qua ghé ch B n-Thành mà muacho em m t cái kh n v i m t ve d u th m ây. Qua c ng cho em m t ng b c em c t dành n bánh, ch ng nào xài h t em nói r i qua cho n a”.

i nghi p cho thân ph n con gái, nh t là con gái không có h c th c, không hi unh n tình, g p cái c nh nh v y thì âu có trí mà m ng ch ng c ng gi mình ti ttrong giá s ch cho c. N u la lên, thì s x u h , mà l i e còn b ánh b ch i n a, b

i ra kh i nhà. Mu n n n n xin c u Hai ng làm vi c qu y cho c. Hu ng chiph n mình hèn h , còn ph n c u sang giàu, c u có ti n nhi u, c u b n t t, c u h cgi i, c u nói hay, m y tháng nay c u t t v i mình bây gi c u l i mua cho mình n a,có l nào mình kháng c mà làm mích lòng c u.

Có l t i c nh tình nh v y ó nên con Ph c n m l y cái kh n, ve d u và ng b c.u Hai Hùng xô nó n m xít vô trong, r i c u n m v i nó, mà nó c ng không ch ng c

chi h t, c u thong-th mu n th nào t ý.

Vi c gì c ng v y, khó t i kh i u mà thôi. ng i qua m t l n, l n sau ch ngcon b ng gì n a qua êm sau c u Hai Hùng h c r i c u t t èn i ng thì c u i th ngvô cái xép n m tay d c con Ph c qua phòng c u mà ng v i c u, ng n h ng sáng r inó m i tr v cái xép c a nó. T ó v sau c u Hai c làm nh v y hoài, song ban ngày

u t t nh nh th ng, c u nói ngay th ng, ch ng bao gi c u pha l ng.

Con Ph c càng ngày càng i dáng, bây gi nó n m c s ch s h n h i tr c, tóctai vén khéo h n, mà nhan s c coi c ng p h n. Ông Ph là n ông nên ông không th ycháu tr mã s a dáng. Còn bà Ph là n bà, t nhiên con m t bà khác h n ông, bà dòmth y con n i thay dáng thì bà phát nghi, r i ít tháng sau bà th y b ng nó ngày càng l nthì bà càng thêm nghi n a.

Có l , nên các tr ng cho h c sinh ngh m t tu n. C u Hai Võ Phi Hùng v Cáin th m nhà.

t êm bà Ph bi u Liên Hoa d t hai em lên l u mà ng tr c, bà còn n m t i bván, ch ông hút mà nói chuy n v i ông. Ch ng s p nh i r i, bà m i nói v i ông r ng:

- Tôi coi b con Ph c sao tôi nghi quá.

- Nghi gi ng gì?

- Tôi coi b ng nó sao m t ngày m t l n in là nó có ch a.

- Nó nhà ây hoài, l y ai c mà có ch a?

- Ông khéo nói! Sao l i l y trai không c. M i ngày nó a r c b y tr , nómu n l y trai có gì khó âu. Mình có theo mà gi nó âu nên nó s .

- a r c b y tr , nó i có m t lát r i v , ngày gi âu có mà trai gái.

- Sao l i không có. a hay là r c c ng v y, ây l i ó mà nó i h n m t ging h . Nó a b y tr l i tr ng, r i nó ghé nhà n nó trai gái, mình bi t sao c.

- Mà bà th y b ng nó l n thi t hay sao? Tôi b t ý coi.

- n thi t a! Coi nh có ch a b n n m tháng.

- âu mai tôi coi l i coi. N u thi t nó làm vi c kh n n n, l y trai có ch a,làm x u h cho mình, thì p u nó ra ngoài sân ng nó i làm , ch ch a nó trongnhà n a mà làm gì.

- Ông ng có nóng. Vi c âu còn có ó, th ng-th ng coi l i coi.

- Thôi sáng mai tôi coi l i. N u thi t nó có ch a, thì tôi ánh i nó ra kh inhà li n.

Qua ngày sau, v ch ng ông Ph th c d y r i ng i l i bàn n mà n cháo lót lòngi m y a con. Con Ph c ng sau l ng c u Trinh ng coi ch ng múc cháo cho haiu nh n. Ông Ph ngó nó m t h i r i h i r ng: “Ph c, sao b ng m y l n d v y?”

Con Ph c l t t l y tay che cái b ng, day m t ch khác không tr l i.

Bà Ph Liên Hoa và hai a nh u chong m t ngó nó. Nó càng thêm khó ch u,nên a n c m t.

Ông Ph ng i n h t chén cháo r i ông buông a mà nói r ng: “Cha m m y ch tt, m y thân s th t s b a ói b a no. Thím m y th y v y t i nghi p nên em v mà

nuôi. M y c m no lành l r i l i sanh ch ng, m y khôn nên thì m y nh ; m y d iy h thì m y ch u tao không c n gì. Ng c vì m y trong nhà tao, ai c ng bi t n y là

cháu c a tao, m y ch a oan l nh nh v y thì còn gì danh giá c a tao. Tao nuôi m ym no sung s ng, r i m y n n cho tao ó ã a há? kh n n n! M y làm x u cho

tao, tao ph i p ch t m y tao m i v a lòng. M y l y th ng nào có ch a ó, m y nói chotao nghe th coi”.

Con Ph c ng cúi m t xu ng t, n c m t ch y ròng ròng, mà c ng làm thinh,không ch i nói ti ng chi h t.

Bà Ph nói r ng: “Th y nó i ng i ta c c kh t i nghi p nên tôi mang v âynuôi. Ai dè nó kh n n n nh v y. Mà c ng ph i l m, c p con m t nó ó, không l y traisao c. Ông không nh hay sao? B a tôi r c nó v ó, t i l i thì nó ra ng ngli n. Cái óc nó là óc làm mà. Th con cháu h nh v y ó, bi u th ng nó thì làm saomà th ng cho c ây, mà mình có gi n mình i nó i, kh i nó ra ngoài r i nógia ti ng oán nó nói mình c ác”.

Ông Ph nghe bà nói ông n i nóng nên ông ng d y ch y l i gi tay mu n b ttai13 con Ph c, mà r i ông không ánh, ông xô cái vai nó và n t r ng: “ m i r ! M ygi ng giòng nào âu, ch giòng c a tao không có h thúi nh v y! Tao mu n p ch t

y cho khu t con m t tao! M y l y th ng nào âu m y ph i ch ra cho tao bi t m t chútcoi”.

Con Ph c và khóc thút-thít và nói r ng:

“C u Hai l y tôi!”

Ông Ph ng nóng n y, mà b n ti ng nói nh nh y v a bay ra thì làm cho lòngông l nh ng t. Ông ng xuôi x , day l i ngó bà, không bi t nói sao c.

Bà Ph bi n s c, môi tái xanh, bà dùng ng d y g n-gàng, bà b c l i h i conPh c r ng:

- y nói, m y l y c u Hai mà c u Hai nào?

- u Hai trong nhà n y ây

- Hã! M y nói sao? Cái léo m tiên t m y, m y h , m y thúi, m y làm l ytrai âu, cho có ch a b ng thè-lè, r i bây gi m y nói xán-xã cho cháu tao h ? Cháutao nh r ng nh ph ng, còn m y là quân n mày, m y r a ít cho nó c ng ch a c,sao m y dám nói nh v y?

Bà Ph và nói và x vào trong m t Con Ph c, nó s quá nên a hai tay b m m t.Bà gi n, bà bèn g t cây ch i lông gà máng theo cây c t g n ó, bà áp p lo n trên

u trên vai nó. Con Ph c v t ch y vô trong mà tránh òn. Bà Ph và r c theo và m ngng: “ chó! M y ph i i ra kh i nhà tao li n bây gi ây. i, i cho mau, tao không

ch a n a.”

Con Ph c ch y vô cái xép, ch nó ng mà tr n. Bà Ph vô theo và bà nói r ng: “L tôi bông tai v i chi c ng tr l i ây, r i tr l i mau. T ng m y t -t thì cho eo vòng,eo bông, ch m y kh n n n nh v y thì không cho gi ng gì h t. Mau c i tr l i ây

mau”.

Con Ph c c i chi c ng v i ôi bông giao l i cho bà. Bà l y y b vào túi, r ivà b c ra và nói r ng: “M y gói áo gói qu n mà i ra kh i nhà tao l p t c. M y còn nán thì tao ánh m y ch t, nói cho mà bi t. Tao cho áo qu n ó là ph c c c a m y

n l m, l thì tao l t tr n l t tru ng m y m i v a b ng tao”.

Bà Ph ra ngoài tr c u ng n c, r i ng i l i b ván mà n tr u, b bà còn gi nm. Bà th y ông Ph ng t èn s a-so n mâm hút, bà nói r ng: “Ông th y hôn! Tôi

làm ph c cho cháu ông, tôi r c nó v tôi nuôi, bây gi nó tr n cho tôi ó! Quân kh nn thi t! Rau nào sâu n y, cha m nó nh v y, l i sanh nó nh v y ph i l m”.

Ông Ph ng i chùi ng hút, ông nín khe, không nói m t ti ng.

Cách m t h i, con Ph c xách m t gói áo qu n trong b c ra, n c m t, n c m ichàm-ngoàm. Nó b c l i ng ngay tr c m t ông Ph và xá và nói r ng: “Th a, chú

i m nh gi i, cháu i”. Ông Ph g m u ngó mâm hút ông không nói chi h t. Con Ph ctr l i xá bà Ph r i i ra c a.

Liên-Hoa ng ngó theo mi ng chúm-chím c i.

13 ánh vào tai

u Trinh c ng ng ngó mà b c u bu n l m. Trông theo c u th y con Ph c c uch i không c hay sao, nên ch ng con n xách gói b c xu ng th m thì c u kêu mà

i r ng: “Ch Ph c, ch i thi t hay sao?”

Con Ph c day l i, l y v t áo lau n c m t, r i l m-l i ra c a ng mà i tu t.

CH PH I V CH QU Y

Tuy con Ph c lên t Saigon ã hai n m r i, nh ng mà ngày nh êm nó m clàm tôi m i, c ra kh i nhà là lúc a r c hai c u nh i h c mà thôi, ch không

c i ch i âu h t. ng sá thì nó bi t có khúc ng t nhà ông Ph T ng l i tr ngc C u kho. Thân t c thì tr ông Ph ra, nó ch ng có bà con n i ngo i xa g n nào kháca.

Nay b ánh i nó ph i i, mà ra ngoài ng r i nó b i-r i không bi t ph i iâu. Vì nó quen khúc ng l i C u kho, nên nó th ng-th ng i l i ó.

Còn l , h c-trò ch a i h c, nhà tr ng óng c a v ng hoe. Con Ph c cái góitrên l ng Galliéni r i ng i khoanh tay m t bên ó. Lúc y ã 9 gi s m m i, tr i

ng g t. Nó bèn m gói l y cái kh n l a tr ng c a c u Hai Hùng mua cho nó ó mà ing che n ng. M t nó bu n mà nó i cái kh n lên thì g ng m t nó có cái v thiên

ch n nghiêm ngh , coi p vô cùng.

ng Galliéni h i ó ch a có xe- n ch y, ch có xe h i, xe ki ng v i xe kéo màthôi. Nó ng i ngó xe qua l i r i b i h i không bi t i âu. Ph i tr v Cai-l y ch ng? V

y v ch ng Cai-tu n Kim mà xin cho l i. Nghe nói i Cai-l y thì i xe l a xu ng Mtho r i i b v Cai l y c. Con Ph c thò tay vô túi móc ti n c a c u Hai cho n bánhó em ra mà m, thì còn có n m c c hai xu, làm sao à i xe l a c. Phãi ch c u Hai

lên mà t công vi c cho c u Hai nghe r i xin ti n c u v m i c. Mà nghe nói l nghc, c u v Cái-v n m t tu n r i c u m i lên. Bây gi m i bi t âu mà ch c u.

Con Ph c ng i suy ngh t i ó r i nó s c nh nó có quen v i ch Ba Có, là ch bánchè. Ch hay r nó ra nhà ch ch i. ch ch nhà ch c u R ch-B n, ra t i c u ó h i thì ai

ng bi t. Nó tính i ki m nhà chi Ba Có mà xin u ít b a ch c u Hai lên xin ti n r i v Cai-L y.

Nó bèn xách gói i dài theo ng Galliéni h i th m h mà ra c u Rach B n, i d cng nó th y ai ngó nó c ng m c c , nên cái gói tr c b ng hoài. Ra t i c u R ch

n, nó th y tr c dãy ph lá có m t bà già ng i út c m cho m t a nh n. Nó bènghé mà h i th m nhà ch Ba Có.

Bà già châu mày ngó nó r i l i h i nó r ng:

-H i th m Ba Có nào?

-Ch Ba Có bán bánh canh chè u ó mà.

-À, ! Nó không có ây n a. Nó có ch ng r i d n nhà i ã b y tám tháng nayn mà.

Con Ph c nghe nói nh v y thì bu n hiu. Bi t có m t mình ch Ba Có, mà ch l ikhông còn ây n a, bây gi còn bi t n ng d a v i ai! Nó ng ng -ngáo r i h i bàgià r ng:

-Không bi t chi Ba Có d n nhà i ch nào âu bà há?

-Nó d n ra ngoài kia. Ki m con Có chi v y? Có bà con v i nó hay không?

-Th a, tôi không có bà con, ch em quen bi t lâu, h i tr c ch ch nhà cho tôi vàbi u tôi có r nh ghé ch i. Tôi ki m th m ch , ch không có chuy n chi h t. Bà bi t ch

n nhà ch nào, xin bà làm n ch giùm cho tôi.

-Ph i ki m nó mà òi ti n hay không?

-Th a, không. Tôi âu có ti n cho ch m n mà òi.

, n u không ph i òi ti n thì ta ch giùm cho, b i vì nó hung l m, n u ch nhà chong i ta òi ti n nó thì nó vô nó ch i m ng nát. Nó có ch ng r i m n ph ngoài

ng Luovani.

ng ó ch nào âu bà?

-Không bi t hay sao? ây i th ng ra B n-Thành, i m t i g p cái ngã t . Cáing ngang ó là ng Luovani. Qu o qua ng tay m t th y có m t dãy ph ngói

ch ng vài ch c c n. Con Có nh m c n th ba.

- Cháu cám n bà. Thôi, cháu i ki m th coi.

Con Ph c t giã bà i. Thi t qu nó i m t lát thì g p ng t , nó qu o qua tay m t,có m t dãy ph dài, nó m n c n th ba, r i ng ngoài l ngó vô coi có th y ch BaCó hay không.

t lát, Ch Ba Có phía sau i ra tr c, b n áo dài b ng l a tr ng, b n qu n lãnhen, ch n mang gu c, m t mày s ch s , tóc tai v n-van, ch không ph i u xù nh h i bán

chè v y. Con Ph c ngó th y thì m ng quýnh, nên kêu: “Ch Ba” r i xâm-xâm i vô c a.

Ba Có th y nó thì ch ng h ng14, nên nói l n r ng: “ a em! D hôn, t h i ó ngi m i ch u ghé nhà ch a. Ai ch cho em bi t ch ây mà em l i?”

Con Ph c l t kh n và cái gói trên bàn r i c i mà áp r ng:

-Em ghé trong c u R ch-B n em ki m, nh h ch nên em m i bi t mà ki m raây.

- Em i âu mà có gói ó?

- Em thôi d i chú thím em r i. Chú thím em ánh i nên em m i i ây.

- Sao v y?

14 ng c nhiên

Con Ph c m c c nên không tr l i. Nó th y có b u n c l nh v i cái ly trên bànnó b c l i rót n c mà u ng. Ba Có kéo gh ng i têm tr u mà n và nói r ng:

- Em c ra kh i nhà ó là em có ph c l n. Th làm m i mà không n mà làmgì.

- Em ngh thi t ch nói trúng l m: làm m i mà không n.

- M i l n qua th y em có eo ôi bông tai v i chi c ng sau âu m t r i? B hi mà h còn l t l i hay sao?

- Ph i a, thím em l t l i h t.

- Nh m n quá! Mà t i sao i em v y?

Con Ph c châu mày, th ra, ng suy ngh m t h i r i v t nói r ng: “Nói em l ytrai có ch a, làm x u làm h nên ánh i em”.

Ba Có ngó m t và ngó b ng con Ph c r i nói r ng:

-Mà thi t em có ch a mà. Em trai gái d i ai v y?

- C u Hai l y em ch ai. T i em khai thi t, thím em gi n, m i ánh i em ó.

- C u Hai nào?

- C u Hai Hùng là cháu kêu thím em b ng cô, c u u trong nhà mà i h c.

- C u l y em có ch a, r i bây gi b c u không tính gì h t sao?

- L ngh h c, c u v Cái-V n th m nhà, không có trên n y.

- Ch ng nào c u lên?

- Nghe nói ngh tr n m t tu n l , b a nay m i có 3 b a.

- Ch ng c u lên c u ph i tính sao m i c ch . L y ng i ta có ch a r i làm l ,ng i ta lôi l ng ch . Mà t i sao trong nhà, mà c u Hai l y em cho t i có ch a màkhông ai hay, âu em c công chuy n cho qua nghe th coi.

Con Ph c tuy quê mùa thi t-thà, nh ng mà nó c ng có liêm s , nó c ng bi t làmthân con gái ch ng có chi quí giá b ng cái trinh ti t, b i v y nó nghe Ba Có h i t ichuy n nó ân ái v i c u Hai Hùng thì nó h th n, cúi m t xu ng t, r ng-r ng n c

t. Ba Có th y v y bèn nói r ng: “Qua th y em qua th ng c ng nh em ru t c a quay. Em còn nh d i, có vi c gì em ph i t thi t cho qua bi t ng qua ch ch d i khôn

cho. Ch em mà m c c n i gì?”

Ph n con Ph c m côi, thu nay bu n hay là vui, c-u t hay là c ý, nó không bi t d i ai. Nay nó nghe m y l i d v êm-ái c a Ba Có, thì ch ng khác nào cây khô g p

c m a, b i v y nó kéo gh ng i g n Ba Có r i kh -kh m15 thu t h t công chuy n cho

15 thì th m

Ba Có nghe. Nó nói ban u c u Hai Hùng Hùng t t v i nó làm sao, c u mua cho nót gì, cách c u làm sao mà c nó, nó nói không sót m y-múng nào h t.

Ba Có nghe r u uôi, ch ta ng i suy ngh m t h i lâu r i h i r ng:

- C u Hai ó giàu hôn? Con c a ai âu v y?

- C u là cháu kêu thím em b ng cô ru t. Nghe nói c u là con c a ông H i ng gì i Cái-V n không bi t, th khi cha m c u giàu, nên c u n m c sung s ng l m.

- C u trai gái v i em mà c u có th th t c u s c i em hay không?

- C u không có nói t i cái ó.

- C u không có h a làm v ch ng v i em hay sao?

- Không có.

- Em d i quá. N u c u mu n em, thì em ph i mu n làm khôn mà bu c c u cho ch cch . cho ng i ta l y tr c r i bu c sao c. C u hay em có ch a hay không?

- Hôm tr c em có nói v i c u.

- Em nói r i c u có tính l nào không?

- C u nói em nói b y, ch gi ng gì mà có ch a. Coi c u t ng em nói g t c u.

- Th ng m chó! L y ng i ta có ch a r i mu n làm l a!

Ba Có b c ra c a nh bã tr u r i tr vô h i n a r ng:

- Bây gi em mu n làm sao ây?

- Em có bi t làm sao âu. Em l d i thì em ph i ch u. Em tính ki m ch ng xinch làm n cho em u ít ngày ch c u Hai lên, em xin c u ít ng b c ng i xe vCai l y.

- Ý! cái gì mà xin ít ng b c! Sao em kh quá v y? n cái danh giá cho em ít nàong ph i n m ba tr m m i c ch . Mà em v Cai l y làm gi ng gì? Có bà con anh em

gì d i hay sao?

- Em m côi cha m , ch có chú em ó mà thôi, ch không có bà con n i ngo i nàokhác n a h t.

- V y thì em v Cai l y i ai?

- Em tính tr v d i c u Cai-tu n Kim.

- Có bà con hay không?

- Không. H i má em m t, v ch ng c u g n, th y ph n em b -v thì th ng nênem v nuôi, sau thím em xu ng ki m em mà b t em v trên n y ó.

- Không có bà con mà tr v ó sao c. H i nào c ng i ta t -t , em khôngthèm d i ng i ta, l i b i theo bà Ph , bây gi mang b ng ch a tr v , ai mà ch ich a.

Con Ph c nghe câu ó thì bi t l i, nên ng i khóc ròng.

Ba Có cho nó khóc m t h i cho b t cái u t r i nói r ng: “Em tính tr v Cai l ythì sái l m. Thân con gái duy có trinh ti t là tr ng h n h t. Cha m em d u giàu d unghèo c ng v y, b nào c ng có danh giá trong xóm trong làng. Nay cha m em m t r i,em b x mà i, l i l y trai có ch a, n u em tr v trong làng, chi cho kh i thiên-h chê

i em là gái h , mà h l i c i n cha m em n a, h nói cha m em b c c nên concháu m i làm l y trai h nh v y. Qua t ng em v Cai l y thì mang x u, ch khôngai th ng yêu âu mà v ”.

Con Ph c nghe l i c t ngh a nh v y, nó t i ph n, nên càng khóc h n n a. Nó nóiu-b o r ng : ”N u em v Cai L y không c thì em ph i ch t, ch bi t i âu bây

gi ”.

Ba Có c i mà áp r ng:

- Chuy n gì mà phãi ch t? Ch t âu cho u ng v y.

- V y ch em bi t làm sao?

- ây i qua. Tuy qua nghèo mà qua t t l m, tuy qua không có bà con, mà quabi t th ng em, ch không ph i nh v ch ng ông Ph v y âu. Em th y thiên h haych a h ? H giàu sang, h nhà t t, h ng i xe h i, b ngoài coi h c h , mà trong ru t

không ra kh gì h t. Cái i n y là i kh n n n, i tr ng b c ti n, khinh nh n ngh a. có ti n dù qu y c ng t t c ng sang, h không có ti n d u ph i cho m y a i n ang không ra gì. Qua nói cho em bi t, h i nh qua có h c ch nho b n n m r i qua h c

ch qu c ng ba n m n a. Qua không ph i là con ngu d i, mà b cái i kh n n n ó nênthân qua m i ra nh v y. Qua oán thiên h h t th y, qua nói thi t, tr ra ng i nào quath ng thì thôi, k d qua quy t l t túi g t u h h t th y. N u qua ch a làm cho th achí y là t i tr i, ph t không giúp, ch không ph i t i qua không mu n âu. Qua ph i trthù cho b ng c r i qua s n chay ni m ph t.

Ba Có nói t i ó, m t ph ng ph ng, b gi n d l m. Ch ta têm tr u n n a, r itay x a thu c ngoai r ch mà nói ti p r ng: “Em ngh ó mà coi, nh ph n em côi cúc,may l i có m t ông chú giàu sang, nhà l u nguy nga, làm t i ch c ông ph . L thì khicha m em còn s ng, chú em ph i ân c n b o-b c cho cha m em làm n, ch ng cha mem khu t r i ph i em v mà nuôi d ng, cho em n h c, r i ch ng em khôn l n ki mch t t g em l y ch ng. Cái n y khi cha m em còn s ng, chú em không ngó ngàn t i,ch ng cha m em khu t, c ng không c n t i em. May thím em có d p i Cái V n v ghé

i th m ch i, ngó th y em s ch s l i ngh trong nhà thi u y t gái, m i làm bth ng yêu, nói r c em v nuôi. H ! nuôi gi ng gì v y! nuôi sao l i b t gi t , b t súcng nh , b t m l ng bóp c ng, b t a r c con i h c. ó là m n y t mà kh i tr

ti n, ch nuôi gi ng gì. ã v y chú thím c a em nuôi th ng cháu trong nhà, không lo d y nó, cho nó phá duyên con gái nhà nghèo. L thì ch ng nghe câu chuy n nh v y

ó, thím em ph i r y cháu r i ph i tính th nào v i em cho vuôn tròn, ch có âu l i ápch , ánh i em i cho nh m vi c. c âu vi c n y nhi m16 vi c c hay sao. Còn

u Hai ó, c u l i kh n n n n a. C u là con nhà giàu sang, c u th y ng ti n mà choát b t mi ng em là gái nghèo kh . C u trai gái v i em t i em có ch a mà c u l i làm b

không tin. Rõ ràng c u là m t con qu sanh ra ng phá trinh phá ti t c a con gái thi tthà, ch không có liêm s chi h t. Em th y hay ch a? Chú thím c a em tuy giàu sang,ngoài m t làm b coi nh n ngh a l m, mà s hành thì c ác ch có nh n ngh a chi âu.Còn c u hai Hùng tuy c u h c gi i, song vi c c a c u làm có gi ng sách c a c u h c âu.

i kh n n n nh v y ó, ch ng ph i chú thím c a em hay c u hai Hùng mà thôi âu,ph n nhi u thiên h u nh v y h t th y, h gi nh n ngh a gi t ng i ta, h dùng

c th c l a k d i. Thôi em ng có bu n, ây qua nuôi. Em ng có ng i quach ng ph i nh chú thím c a em, nuôi em ng b t làm tôi m i âu. Qua nuôi em thì quaph i làm cho em c giàu sang cho t i nó ghê qua m i nghe; mà ví d u không cgiàu sang b ng chúng nó, thì ít n a em c ng c sung s ng t m thân”.

Con Ph c ng i nghe Ba Có ch ch ph i v ch ch qu y ch ng khác nào nh soilòng t m trí cho nó, b i v y ch ng Ba Có nói d t l i thì nó áp r ng:

- Ch th ng em, ch ch ch khôn d i cho em hi u, thì em mang n ch ã nhi ui. Ch còn b o em ây d i ch cho ch nuôi, thi t em ái ng i quá.

- Ái ng i n i gì?

- Ch không ph i bà con, mà ch c ng không giàu có, cho em ây thì t n hao choch . Em m nh gi i thì em làm công vi c cho ch mà n c m, ch ng nói làm chi r i ch ngem m i bi t làm sao.

- Khéo lo d hôn! Qua nghèo thi t, song c m nuôi em mà. Ch ng em thì quang nuôi, có sao âu mà s . Qua bây gi khá mà, qua có ch ng r i, em hay hôn?

- H i nãy em i ki m ch trong c u R ch B n, em nghe h nói ch có ch ng r i.

- qua có ch ng r i. Anh Ba c a em làm th y ký kho cho nhà thu c ngoài Catinat,n l ng t i 80. Anh Ba c a em tr a v ây n c m ngh tr a, r i chi u v nhà trên Chí

Hoà. nh có nhà, có t, có nuôi ng a ua n a. Ch l n tr n v i 3 a con, còn nhn c n ph n y cho qua , nh v ây có bu i tr a mà thôi.

- Té ra nh có v l n hay sao?

- , mà ch ó s nh l m; qua làm bé ch ch không dám nói ng t i qua. tr aanh Ba em v ây, em là em b n dì v i qua nghe hôn.

- Ch ch a em trong nhà, nh r y hôn?

16 nh m

- R y cái gì? nh t t l m mà. tr a nh v ây cho em coi. Thôi, em em gói vô c t trong bu ng, r i óng c a ra sau b p ph n u c m v i ch . Nè, mà c u Hai

Hùng b a nào lên?

- H t l , r i c u m i lên ng i h c.

- c. b a nào th y h c trò i h c r i qua s d t em i ón c u. C u phá trinhti t c a ng i ta, c u làm cho ng i ta có ch a, thì c u ph i tính l nào, ch c u làm lcó c âu. Em ph i ch c u cho qua bi t m t ng qua nói chuy n v i c u. N u c u nóilôi-thôi, qua kéo l ng ch ph i ch i sao.

Con Ph c c t gói áo qu n, r i ch em hi p nhau làm cá n u c m.

T TÌNH

Thi t tình, Ba Có làm bé th y Khuyên ã b y tám tháng r i. Th y ã 48 tu i, cònBa Có m i 35 tu i. Th y ch n-ch t hi n lành, còn Ba Có thì giòn-giã lanh-l i, b i v yth y c ng v nh , không cho bán chè- u bánh-canh n a, m n ph ngói cho , l i choti n n xài ph phê.

n tr a th y Khuyên c i xe máy v n c m. Ba Có d t con Ph c ra trình di n,nói r ng nó là em b n dì, ch ng b mà l i có ch a, không n i n ng t a, nên n xin

u. Th y Khuyên g c u nói r ng: “Em út nó nghèo mình ph i nuôi nó ch sao. nói mình cho có b n mình i âu thì nó coi nhà. c l m a.”

Con Ph c th y tánh tình th y t -t mà l i vui-v , thì h t ái ng i n a.

Cách ít ngày Ba Có i ch v , m i b c vô c a thì kêu Con Ph c mà nói r ng:“Em Hai a, b a nay h c trò i h c. V y thì sáng mai ch em mình th c d y s m ngcùng nhau i ón c u Hai. Em bi t th ng c u i h c c u hay i ng nào?”

Con Ph c nghe nh c t i c u Hai thì nó h th n, nên làm thinh m t chút r i ápng:

- M i l n i h c em th y c u i lên ng phía trên nghe h kêu ng Ô-Ma-Ô-i gì ó.

- Bi t r i. ng trên ó là ng Ô Ma. Mà th ng b a c u i xe h i hay xekéo?

- C u i xe máy.

- V y thì d l m. Th ng thì c u i gi nào? V gi nào?

- S m m i úng 7 gi c u i t i 11 gi c u v . Bu i chi u g n 2 gi c u i, cònn vê không ch ng, b a v s m, b a v t i.

- Bu i chi u ón không ti n, b i vì th y Ba quá 2 gi r i th y m i i làm, 2 gimình i không c. mình ón bu i s m m i. Qua d n tr c em, h g p c u Hai emph i làm m t gi n cho hung, em nói em có ch a, em bu c c u ph i tính cho vuôn-tròn,không thôi thì em kéo l ng c u. Em ph i nói cho g c, r i qua ti p qua nói cho. N u c unói lôi-thôi, em ph i m ng mi t c u m i c.

- Nói n ng s c u gi n c u ánh ch .

- Cha ch ! Gan tr i a! Có qua ó chi. C u gi i c u ánh còn khá h n n a. Emng s gì h t. Ph i nói cho h n-hoi ng c u s c u m i nuôi em n mà ch .

- Khó nói quá; em không quen nên không bi t nói sao c.

- Nh em không bi t nói, thì em c làm m t gi n, em bu c c u ph i c i, r i quati p qua nói cho.

- , ch ph i ti p v i em m i c.

- Ch sao.

Sáng b a sau, m i 6 gi thì Ba Có ã d t con Ph c lên ng Ô Ma i th th n màón c u Hai Hùng, th y ai i xe h i c ng ngó ch ng coi có ph i c u Hai Hùng hay

không. L i 7 gi có m t ng i b n tây tr ng, c i xe máy, trong ng Nguy n T nNghi m ch y ra. Con Ph c ng ngó r i nói r ng: “ C u Hai kia!”

Ba Có ng gi a ng, ch ng xe máy c u Hai ch y g n t i thì ch ta kêu mà nóing: C u Hai, C u Hai, ghé u cho tôi h i th m m t chút”.

u Hai Hùng th y con Ph c thì c u bi n s c, ph n Ba Có chàng-ràng tr c cái xe,u lính- quýnh p không c, nên c u nhãy xu ng r i kéo cái xe vô l ng.

Ba Có th y con Ph c ng xa mà khóc, bèn kêu mà nói: “L i ây em, l i nóichuy n ch , sao ng ng”

Con ph c l y v t áo lau n c m t và men-men i l i. Nó không nói chi h t, mà c uHai c ng ng làm thinh. Ba Có th y v y bèn nói v i c u Hai r ng: “Con Ph c là em c atôi. Nó là con c a dì tôi h i tr c. Nó kh d i, c u d d trai gái làm cho nó có ch a,Ông Ph , bà Ph gi n l t ánh i nó i. Bây gi nó b -v , không ch , không c mn, ph n thì thiên-h chê c i n a. Vi c n y c u tính l nào xin c u nói cho tôi bi t; ch

nó bu n r u, nó òi t v n ngày m t, c u mu n làm l , c u cho nó ch t hay sao.

u Hai Hùng b i-r i trong trí, mà c u th y nh ng ng i i ng, d u i qua hayi l i, ai c ng dòm ngó c u, c u m c c , nên c u cúi m t xu ng t và nói nh nh r ng:

“Tôi có bi t chuy n gì âu mà tính”.

Ba Có tr n m t h i r ng: “C u nói sao? C u l y em tôi có ch a, r i bây gi c umu n ch i h ? Ê! chuy n n y không ph i d âu. C u ph i tính c i nó, ho c c u ph inuôi nó, ch c u lôi thôi, tôi bi u nó lôi l ng c u xu ng bót cho c u coi”.

Ng i i ng nghe Ba Có nói lên gi ng thì ng l i mà coi.

Ba Có không ái ng i chi h t, ch ta nói ti p r ng :” C u là con nhà giàu, c u l i cóc th c n a, c u ph i bi t nh n ngh a ch . C u còn nh mà c u ch i n h u quá, thìu làm nên sao n i. C u ph i suy ngh l i. Em tôi kh d i, bây gi tôi ph i r c nó v

mà nuôi. Nhà tôi trên ng Louvain, c n th 3. T i nay c u ph i ra ó cho tôi nóichuy n cho c u nghe. Tôi nói cho c u bi t, n u t i nay c u không ra thì sáng mai tôi bi unó ón kéo c u cho c u mang x u, tôi không v tình n a”.

C u Hai m c c quá, c u c i ng n-ngo n, và d t xe máy mà i. Ba Có kéo conPh c i theo và nói láp dáp r ng: “G p ch ng mà nó c ng khóc, không bi t nói ti ngchi h t. Con t quá!”

u Hai leo lên xe máy i, không nói chi h t, mà c ng không t giã, Ba Có kêu mànói vói r ng : “ T i c u ra hay không c u Hai. Ch em tôi ch a”. C u Hai p xe máych y tu t, Ba Có c i và nói r ng: “Câ n y p trai há. B thi t-thà. Qua th y v y qua

i hâm do cho c u s . t i c u ra nhà r i mình s b m ng t c u l i. Cách mình bu cng i ta, thì ph i làm nh v y. Ban u ph i nói g c cho c u kiên n , r i sau ó ng t c u

i dính. qua o b xu i c u v nhà xin ti n nuôi em. Em b t nh n quá! Qua ã có d ni, mà sao g p c u em không làm gi n c, em không nói chi h t, c ng khóc hoài”.

Con Ph c áp r ng: “ Th y c u Hai, em m c c quá, nên nói không c”.

Ba Có c i và nói r ng: “B ng chành-ành còn m c c n i gì! i ph i cho lanhi m i c, khi ph i làm b gi n, khi ph i làm b m ng, khi ph i làm b bu n, khi ph i

làm b vui. G p c nh nào thì mình ph i làm c nh y thì m i nên vi c. Em giàu haynghèo, s ng hay c c là t i c h i n y a, nói cho em bi t”.

Hai ch em d t nhau i th ng ra ch B n-Thành mua ng v n u c m.

i b a y Ba Có i t i 10 gi mà không th y c u Hai Hùng ra. Ch ta bi u conPh c óng c a i ng và nói l m b m r ng: “ Th ng m thúi n y mu n ch t. sángmai r i m y coi tao”.

Sáng b a sau Ba Có d t con Ph c i ón c u Hai Hùng n a, l i d n nó, h g p thìnéo kéo c u, làm cho v -l ra t i bót t i toà thì có ch ta, không sao âu mà s . Hai chem ng ch hôm qua mà ón t i 8 gi r i, song không th y t m d ng c u, nên ph i bmà i ch . n 10 gi Ba Có m c lo n u c m, nên sai con Ph c i ón m t mình d n nó

g p thì níu, bu c c u ph i cho ti n n . Con Ph c ón t i 12 gi mà không th y c uHai i h c v . Bây gi nó m i bi t gi n, nên x nó i ón n a, ón t i chi u t i màkhông g p c u i h c bu i chi u, l i c ng không th y c u i h c v .

Ba Có nghi c u Hai s g p nên tr n i ng khác, ch li n bi u con Ph c ón thng Galliéni, con Ph c nghe l i, b a thì ón ng Ô Ma, b a thì ón ng Galliéni,

ón t i 2 tu n l mà c ng không g p c.

t bu i s m m i, con Ph c i ón v , v a b c vô nhà thì nó khóc mà nói v i BaCó r ng:

- Ch nói nó là th ng m thúi, thi t qu r i ch ôi!

- H ? Em nói ai là m thúi?

- C u Hai Hùng ó ch ai.

- Sao v y?

- Nó tr n mà i Tây ã n m sáu b a rày r i.

- Sao em bi t? Ai nói v i em?

- Em m i g p ông già Cao là ng i b n c a chú thím em, ng nói em m i hay.

- ng nói làm sao?

ng nói hôm l r i nó lên h c có m t hai b a gì ó, k nó i xe h i v i thím em vCái V n xin gi y xin t . Nó d i sáu b y b a, r i tr lên s a so n xu ng tàu i Tây mà

c. Nó i ã n m sáu ngày r i.

- Phãi r i, mình ón g p nó l n u, nó th t kinh không dám i h c n a, nên tính iTây mà h c ng kh i g p mình ch gì. Hèn chi h m nay em ón ng nào c ng khôngth y h t. khi p-nh c quá! n nh v y h c làm sao cho nên c.

- Quân kh n n n thi t.

- Em th y hay ch a? H giàu sang, h h c gi i, h n nh v y ó. Mình nghèo, nhìn bà-con là h mu n mình làm m i cho h , ch không ph i nhìn ng h b o b c

làm nên cho mình. Mình là con gái, h mu n mình là h mu n làm cho ph tình-d c c a, mình d i cho h l y thì mình ch u, d u có ch a có nghén c ng thây k mình, h ã

không bi t lo chu c cái t i h phá trinh ti t mình, mà h c ng không k gì n máu th ta h , là a nh trong b ng ó. Qua th y cái i nh v y nên qua oán thiên h h t

th y. Thi t cách 10 n m tr c qua th i chí, qua mu n c o u lên núi l p am mà tu,ng ng có th y nh ng u b t nh n b t ngh a, nh ng vi c nh -nhu c t i b i c a th

gian-n a. Mà r i qua ngh n u m i ng i th y c ch ê ti n c a th gian thì gi n r i bmà i tu h t d ng y thì còn ai mà v ch ch nh ng thói ê ti n y cho ng i i bi t mà

a i tánh-tình. B i qua ngh nh v y nên qua còn ây, ng mà v ch m t ngoáytai ng i i, mà r n d y tr ng-tr thiên h . V ch ng ông Ph vô nh n ngh a, emch ng m t mà coi qua r n d y. Cái c u Hai Hùng vô liêm-s , em yên lòng mà ch quatr ng tr . H vay thì ph i tr , n i không th nào tr n ch y n a âu.

Con Ph c thi t thà, thu nay ch a t ng nghe ai nói lu n vi c cao xa, ch a t ngnghe ai ch thói i m-l nh, nay nó ng u t vì tình mà ngã lòng th i chí, nó ngbu n gi n thói en b c c a ng i nó trông c y, mà nó c nghe nh ng l i châm-chítcay ng c a Ba Có, thì ch ng khác nào nh ai ó r i sáng tâm-trí c a nó, b i v y nó n igi n, v t ng v y nói r ng: “Ch nói ph i l m! Thi t thiên h không ra chi h t! Tôi kínhtr ng h mà h coi tôi không b ng con heo. Tôi th ng yêu h mà h coi tôi ch ng khácnào m t ôi gu c, h mang i cho s ch ch n, r i ch ng g p giày thì h á gu c vôvách. Tôi t c quá mà bi t làm sao tr thù cho c bây gi ”

Ba Có nhích mép c i m t cách r t cay ng mà nói r ng: “ Ph i tr thù. N u emmu n thì qua giúp cho. Thân ch ngày nay ph i ra nh v y, bây gi em c ng v y n a, au

n bi t ch ng nào. Còn gì n a mà tính nh n ngh a, mà mong th ng yêu, mà lo kínhtr ng thiên h . Hai a mình k t thành ch em ng hi p nhau gi t h ch i cho h bi tch ng.

Con Ph c li c m t ngó Ba Có thì th y m t ch ta khác th ng, l cái v hi n t dth ng-m n, mà l i có v kh c b c áng ghê áng s . Rõ ràng là cái t ng c a ng i t

v i k l ng-thi n, hung ác v i-tay gian -d i.

Ba Có ng i ngó s ng ra ngoài ng, không hi u ch ta ngh th nào, mà cách m ti m t ch ta l i i gi n ra vui và nói v i con Ph c r ng: “Thôi, em ng bu n gì h t.

Có qua ây, qua rán nuôi em, có c m n c m v i nhau, có cháo n cháo v i nhau. Ch ngem qua c ng lo cho, n u không ti n thì vô nhà th ng thí mà n m, có sao âu mà em

. Em r i coi, không bi t ch ng r i ngày sau em có ch ng sang tr ng h n th ng mó n a, em giàu có h n v ch ng ông Ph mà coi”.

Con Ph c a n c m t mà áp r ng:

- Em ngh l i, em gi n c u Hai h n h t.

- Qua hi u, t i em th ng yêu C u quá, nên bây gi em m i oán nh v y ó. Emphãi t p tánh l i, ng th ng ai n a h t, b i vì có ai th ng mình âu mà mình th ng

cho u ng công. i mình ph i coi thiên h là m t b y-gian x o gi -d i h t th y.Mình ph i rèn lòng úc trí cho c ng nh s n nh á, ng thèm th ng, ng bi t gi n,thì mình m i kh i b h l ng g t và m i có th gi t h c.

- T i sao mà ch c ng oán thiên-h d v y?

- Vi c riêng c a qua, khó nói cho em nghe c. Qua ch xin em tin ch c r ng quang là m t ng i b xã-h i v y b a nh em v y. Em bi t bao nhiêu ó là r i.

Con Ph c thu dài, l y tay r b ng, r i ng v y i l y ch i quét nhà.

Con ng i có nhi u cái tình nó phát hi n m t cách l lùng, không th c c ngh ac. Ba Có t ng m o kh c b c, m mi ng ra thì nói nh ng l i oán h n loài ng i, mà

i v i Con Ph c thì ch ta tuy không bà con, song th ng yêu nó nh ch em ru t.Ch ng l bây gi l y nó l ch n trái b c, chiu-chít b -v nên m i th ng, s th ngyêu y phát bi u t khi m i g p nó m t l n u. T i th y thân ph n nó con gái côi-cúcnghèo-nàn, bi t nó th nào c ng là m t v t làm vui cho n ông mà th ng, hay là t ith y nó có nhan s c nghiêng n c nghiêng-thành mu n l i d ng cái nhan s c y màth ng? u y khó oán c, b i vì Ba Có kín-mít, không ch u bày tâm s c a mình,mà c ng không t ý riêng cho ai bi t.

Con Ph c n ng-náu d i Ba Có ã c m y tháng, thân c no- m, trí cth nh-th i. Th y Khuyên th y nó nh -nhoi thi t-thà th y c ng th ng.

trong nhà Ba Có d y nó t ng chút, d y cho nó bi t cách khôn d i i, d y cáchng ng i có duyên, d y cách n nói úng m c, d y cách li c truy n ý, d y cách c ia tình, d y cách u làm cho ng i mê, d y s a s c làm cho chúng ngó, d y không sótt ch nào h t. Ch ta th y nó b n áo c t qu n v i mà thôi, ch ta m i òn- xin ti n

Th y Khuyên mà dành r i tháng thì may cho nó m t cái qu n l a tr ng, tháng thì maycho nó m t cái áo xuy n en dài, b i v y thân nó c m no th nh th i mà c ng lành l .

n m t tu n nay, b Con Ph c t- t17 l m. M t bu i s m m i sáng chúa-nh tBa Có dòm th y nó âm- 18, nghi nó t i th i k khai hoa, bèn khoá c a g i nhà cho ng i

m t bên r i d t Con Ph c vô nhà b o-sanh Ch -L n. Ch ta lanh l i, vô t i nhà th ngthì i ki m cô m -chánh làm quen, r i c y cô coi giùm coi ch ng nào Ph c . Cô m coi

i nói có l Ph c t i ngày mai 9-10 gi m i sanh. Ba Có l i h i cô coi nh v y mà cô cóbi t tr c s sanh con trai hay là con gái hay không? Cô m c i r i áp r ng: “Con emch c là sanh con trai ch gì. Tôi nói có sai thì em mà chém tôi i”. Ba Có h i: “Làm saomà cô bi t tr c s ó c?”. Cô m tr n m t áp r ng: “Tôi nhà th ng n y ã 17

m, tôi coi 10 ng i tr t ch ng m t là nhi u. r i coi mà”.

Vì ngày chúa-nh t th y Khuyên không có n c m, Ba Có r nh-rang, nên khôngt- t gì v . Ch ta con Ph c l i phòng thí, r i i dài theo m y phòng nhà giàu mà

ch i. i ngang qua m t cái phòng h ng nh t, Ba Có th y m t cô tr c ch ng 25, 26 tu i,t tr ng tr o, b ng chành-bành, ng ng ng i m t cái gh tr c phòng, b coi

bu n-hiu. Ch ta mu n làm quen, nên ng l i ngó cô n mà c i ng n-ngo n và h ing:

- Cô n m phòng n y ph i không cô?

- Ph i.

- Ch ng nào sanh mà b coi âm- d v y? Cô có m n cô m chánh coi giùm haykhông? M n c coi i. Cô m chánh nhà th ng n y h n c coi gi i l m .

- C coi cho tôi r i.

- C có nói ch ng nào sanh hay không?

- C nói khuya nay, mà có tr l m l i b y tám gi s m m i mai.

- N u v y thì cô sanh tr c con em tôi m t chút. Con em tôi l i m i gi mai. Nè,cô m n y có ngh hay l m, cô coi tay mà c bi t con trai hay là con gái. Cô có m ncô m coi giùm cái ó hay không?

- Tôi không có m n, song c có nói c ch c tôi sanh con gái. C nói nh v y màmình tin sao c. Tr c khi i lên n m nhà th ng, th y Cai có d t tôi l i ông c-t

n-Th coi m ch ng tiêm thu c d ng thai cho tôi. Th y Cai có c y ông c-T coith coi tôi sanh con trai hay con gái. Ông c-T c i ng t, ông nói vi c ó dù th ythu c gi i n b c nào c ng không oán tr c c. Nay lên ây cô m c nói tôi sanhcon gái, tôi không bi t sao mà tin.

17 có v n ng n , ch m ch p18 au ngâm ngâm

- Không. Thu nay tôi th ng nghe ng i ta n cô m n y coi vi c ó hay l m.Không bi t c h c ngh ó âu, mà c coi m i ng i không sai m t.

- C coi hay thi t sao?

- Hay thi t, ch không ph i nói ch i âu.

Cô n nghe Ba Có nói nh v y r i th dài r i b c vô gi ng mà n m, m t coibu n b c l m.

Ba Có còn mu n nói chuy n n a, nên b c vô phòng kéo gh mà ng i r i h ing:

- Cô m chánh nói cô sanh con gái hay sao?

- Ph i. C nói tôi sanh con gái. N u l i c nói mà úng thì tôi vô ph c l m.

- Con gái hay là con trai c ng là con, tr i cho sao thì mình nuôi v y, sao cô sanhcon gái mà cô l i nói vô ph c?

- Ch không rõ gia- o c a tôi. Tôi ph i sanh con trai thì m i khá, ch sanh congái thì không ích gì h t.

- Cô âu mà n m nhà th ng ây?

- Tôi d i C n Th .

- D hôn! d i mà lên sanh t i trên n y.

- Có xe h i thì i m y h i. Th y cai tôi th y mu n nh v y, nên th y l y xe h inhà th y a tôi lên ây r i th y v làm vi c, th y d n ch ng nào sanh thì ánh dây thépcho th y hay.

- Cô n m nhà th ng có m t mình, không em ai theo ng mà nuôi cô hay sao?

- Có ch . Tôi có em theo m t ng i vú-già. Tôi lên n m sáu b a rày. Hôm m ilên quan Th y coi m ch r i nói tôi còn lâu, song bi u tôi n m tr c trong nhà th ng

ng u ng thu c an-thai. Hôm i không em áo qu n theo nhi u, ph n thì tôi t ng cònlâu m i sanh, nên h i khuya n y tôi sai ch vú i xe ò v d i l y áo-qu n thêm cho tôi

n. Ch ng dè h i nãy tôi mu n au b ng, tôi m n cô m coi, c nói có l khuya n ysanh. B t nh n quá, tôi sai l ch vú v d i, chi u mai ch tr lên m i t i, ch ng tôi sanhây có m t mình.

- Có sao âu mà cô lo. Trong n y có m y ng i h c m thi u gì. Nh cô không cóai nuôi, cô có c n dùng vi c gì, thì cô c y m n m y ng i y c mà. Té ra cô ây làcô Cai-T ng d i C n-Th ?

- Phãi. nhà tôi là Cai- T ng Lung d i Cái V n.

- Cô có c m y ng i con r i?

- Tôi ch a có con; tôi sanh l n n y là sanh con so.

- Hèn chi cô không mu n sanh con gái!

- Không phãi v y. H nói sanh con gái u lòng d nuôi h n ch . Mà tôi mu nsanh con trai là t i m t vi c riêng. Ch ng gi u chi ch , tôi là v c a Th y Cai Lung, mà

nh ch không ph i v chánh. Ch Cai l n có sanh c ba a con, mà gái h t, chkhông có trai. Tôi có nghén x a rày Th y Cai tôi nói hoài, th y nói n u tôi sanh cho th y

t chút trai ng có ng i n i nghi p cho th y,thì th y c ng tôi l m, th y r c tôi vchung nhà l n li n. T i nh v y ó nên tôi m i mu n sanh con trai ch . Th y Cai tôi giàucó l m, n u tôi sanh con trai th y m i nhìn, r i sau con tôi m i c n gia tài, ch congái th y có n 3 a r i, th y màng gì n a.

Ba Có nghe chuy n nh v y thì ch ta ng i suy ngh . Ng i khôn lanh vi c gì tínhng l . Ch ta kéo gh ng i g n cô Cai -T ng Lung mà nói nh nh r ng: “D u mà cô

con gái, n u cô mu n nó hoá ra con trai thì c ng c có khó gì âu”.

Cô Cai nghe m y l i cô l m-c m ng i d y ngó Ba Có mà h i r ng:

- Con gái làm sao hoá con trai c?

- Mình i.

- Ai có con mà ch u i?

- L a ng i nghèo c c, mình i mình bù ti n nhi u, thì có l h ch u ch .

- Cha ch , n u l tôi sanh con gái, mà ai ch u i con trai cho tôi, d u bù n m b ych c ho c m t tr m tôi c ng bù.

- N u cô mu n, thì tôi lãnh tôi i ki m tôi nói giùm v i ng i ta cho. Mà m t tr mít quá, s ng i ta không ch u. Cô không nghe ng i ta nói con trai giá áng m t ngànhay sao?

- Vi c tình c , tôi không có s n ti n nhi u ây, n u quá s y thì tôi không thbù n i.

- Cô nói gia tài c a Th y Cai l n l m. N u cô mu n con c a cô là tr ng-namng sau h ng ít nào c ng phân n a cái gia tài y thì bây gi cô t n hao m t hai ngàn có lã gì âu. Hu ng chi cô có con trai, th y Cai l i còn c ng cô h n v l n nhà, cô nh

bi t bao nhiêu.

- Ch nói ph i l m. Ng t vì bây gi thình-lình, tôi không có ti n s n, bi t làm sao.

- Thôi, tôi làm n tôi ki m h tôi nói th coi có ai ch u hay không.

- Khoan! Ch i tôi nói chuy n m t chút. Tôi s làm lôi thôi, ngày sau b , th yCai th y phi n th y b tôi ch .

- Làm sao mà b c? Cô nói ch vú v d i chi u mai ch m i lên. Khuyanay ho c sáng mai thì cô sanh; nh mà cô sanh con trai thì thôi, còn nh r i cô sanh con

gái thì cô i tr c khi ch vú lên, làm nh v y ch vú bi t sao n i, mà ch ng ánh dây-thép cho Th y Cai lên th y th y con trai thì th y hay con trai, có cái gì mà nghi c.

- S m y cô m h th y mình i ch n l n xôn, h mách v i quan th y ch .

- Vi c ó có can c p gì v i h . Sanh thì v ph n cô m chánh, c bi t con trai haylà con gái. Ch ng sanh r i mình làm sao t ý mình, c có c n bi t t i làm chi. Mi n là lúcsanh r i, ng i ta l i h i tên h ng l p khai sanh, mình trình a nh úng con mình,có cô m làm ch ng, r i mình i ai bi t c.

- , còn khai sanh nó n a! Tôi con gái thì tôi ph i khai con gái. Ch ng v nhàtôi em con trai v , không trúng v i khai sanh, m i làm sao? Tôi làm b n v i th y Caikhông có hôn thú.

-N u v y thì quá d . Theo phép l p khai sanh mà không có m t th y Cai, l i côkhông có trình hôn-thú, thì t nhiên a nh ph i khai theo h m , còn ch tên h ng icha thì ng i ta ph i biên “không bi t cha là ai”. Còn m là n bà, không có gi y thuthân, t nhiên mình mu n khai tên h gì c ng c, ai bi t âu mà cãi. H hai àng ng-thu n i con r i, ch ng cô , n u con gái thì cô khai sanh con gái, song tên h m thìcô l y tên c a ng i kia mà khai. Ch ng ng i kia sanh, h con trai thì h khai sanh contrai, song h l y tên h c a cô mà khai ng i m , làm nh v y trong nhà th ng bi t sao

i ch .

- Nh ng ng i kia h có ch ng phép, khai sanh có tên h cha r i làm sao?

- Ai d i gì i l a ng i nh v y! Nói thi t v i cô, tôi có m t con em có ch ngkhông hôn thú, mà ch ng nó b nó r i. Tôi m i em nó vô nhà th ng h i nãy, cô mchánh coi r i ch ng 10 gi mai nó sanh, l i ch c sanh con trai. V y tôi i nói v i nóth coi nó ch u i con hay không, r i tôi tr l i cho cô hay.

- c a, âu ch làm n nói giùm th coi.

Ba Có v i-vã tr l i phòng thí kêu con Ph c ra ng i h i nh r ng:

- Em tính sanh r i em con em nuôi, hay là em cho ng i ta?

- Ch nh l nào t ý ch .

- Mình nghèo, n u nuôi con, mình m c ôm m nó ó, i làm l ng không c, thìch t ói còn gì.

- Em oán th ng Hùng l m, em r i em ki m k hung d em cho, ng th ngnh ngày sau nó làm du-côn n-c p cho cái dòng th ng cha nó mang x u ch i.

- c! M y tháng nay em h c v i qua ã kha khá r i, nên em m i bi t tính trthù nh v y ó. Mà em tính nh v y thì hay song không có l i. qua nói cho em nghe

hung d h nghèo, h m c lo ki m n, h có thèm nuôi con nuôi làm chi mà em cho.

Mà d u h có ch u nuôi i n a, có l em ph i ch u ti n cho h , ch h ng19 cho emti n a. Ch em mình nghèo, ph i lo ki m ti n. Em r i ph i lo s m vi-ki n ng cóki m ch ng. N u không ti n làm sao. Qua m i làm quen c m t cô nhà quê, mà giàu

m, c n m phòng nh t mà m coi nói c s sanh con gái. C r u quá, c nghe nói em ssanh con trai thì c mu n i con v i em, nh em ch u c bù m t tr m ng b c ch uhôn?

- Ch u ch . Mà c bù 100, r i c b t mình ph i nuôi con c thì c c mình quá.

- Em kh quá! H i con r i mình mu n làm gì thì t ý mình; mình mu n nuôithì , hay là mu n cho ai thì cho ch .

- N u v y thì c.

- C xin bù 100 r i mà qua ch a ch u. Qua òi m t ngàn, c nói không có ti n s nây. Vi c ti n b c qua lo cho, qua òi c nhi u ch ng nào càng t t ch ng y. Qua

khôn d i âu.

- Ch tính l nào em c ng vâng l i h t. Mà cô nào, âu mà l i i con nh v y?

- Em không bi t âu, ng i ta d i L c-T nh mà.

- T i d i v n lên ch ráng g t nó, B nó có l i gì nên nó m i mu n có con trai;mình phãi th a d p n y.

- Qua bi t mà, có l nào qua i em d y. Mà em ph i con trai m i c a.

- Ch ch u ph t i. Ch c con trai. Nh r i sanh con gái thôi b t quá m t côngtính, ch t n hao gì mà em s .

Ba Có th y Ph c hi p ý v i mình thì m ng, nên l t- t l i cho cô Cai-T ng Lunghay, song v s b c òi thì nói Ph c òi n m t ngàn. Cô Cai n n n , nói vi c tình cmình không có t i s b c y. Cô xin ch ng i con cô a 100, r i i th y cai lên l pth xin th y mà a thêm ít ch c n a. Ba Có nói vi c ti n b c ch ng i con r i stính l i.

Ch ta lân-la trong phòng nói chuy n ch i v i cô Cai t ng Lung. n tr a, ch tanh Con Ph c có nói c u Hai Hùng là con c a m t ông H i ng Cái V n, ch ta bèn

i cô Cai r ng:

- Cô Cái V n mà cô bi t C u Hai Hùng là con c a ông H i ng nào ó haykhông? C u Hai Hùng h i tr c h c trên Saigon, c u m i i Tây ch ng b n n m thángnay.

- Sao l i không bi t. Nó là con c a anh ch ng tôi là H i ng Thành, nó kêu th yCai tôi b ng chú ru t. Sao ch bi t nó?

19 ng: ng thèm= không bao gi ch u

- H i c u h c trên Saigon, c u có quen v i tôi. Có l ông H i ng Thành giàum hay sao mà cho c u i Tây?

nh c ng giàu, song thua th y Cai tôi nhi u. nh góp ch ng 10 ngàn gi , cònth y Cai tôi góp trên 40 ngàn. ã v y nh ánh b c l n l m, nghe nói nh m c n c ng

Ba Có c bi t c n nguyên c a c u Hai Hùng, r i nh t i vi c i con, thì ch tay làm l cho cái thiên-c khéo s p t. Mà s p t nh v y là may hay là r i? u y

không th oán tr c c. Ch ta ngh riêng nh v y mà thôi, ch ch ng h ló mòi chocô Cai bi t, mà nh t nh gi u kính không cho con Ph c hay.

n x Ba Có v , có h a v i Ph c khuya s tr vô th m.

Khuya l i ch ta khoá c a, g i chìa khoá cho ng i m t bên d n n u tr a th yKhuyên v thì nói r ng ch ta m c vô th m Con Ph c , xin th y ra ti m n c m m t

Ch ta vô t i nhà b o-sanh, nh m lúc cô Cai ng chuy n b ng, n 8 gi thi tcô sanh m t a con gái. Ch ta i m làm thu c t m em r i i h t, ch ta m i l n vôphòng thì th y cô Cai n m bu n xo.

Cô Cai v a th y m t Ba Có l c u nói r ng: “Thi t qu con gái r i ch “.

Ba Có g c u áp r ng :

- Tôi hay r i. Tôi vô t t ng sáng t i gi . Tôi nghe cô chuy n b ng mà tôi nhátquá, tôi không dám vô. Cô sanh m nh gi i tôi m ng cho cô.

- Tôi bu n quá, ch . Sanh th con gái có ích gì âu. Cô làm sao nói i giùm chotôi con trai cho tôi thì tôi mang n l m.

- Nó ch a nên ch a bi t con trai hay gái. Mà nó òi t i m t ngàn, bi t làm sao.

- Tôi l y ch làm n nói giùm. B i tôi không có ti n s n ch nh có thì bao nhiêutôi c ng ch u h t.

- Nó mu n chuy n b ng ng. ch ng nó sanh s hay.

- Ph i làm sao mà i tr c khi ch vú lên, ch th y con gái r i i sao c.

- Cô ng lo. Có l n i bu i s m m i n y mình tính xong. Cô nói chi u ch vúi lên mà s gi ng gì. Nè, mà n u s m m i n y có th y ký l i h i tên h ng l p khai

sanh thì cô khoan khai, i con kia nó r i s khai luôn nghe hôn. Cô nói th ngth ng chi u hay mai cô ki m tên t t cô t cho con nh r i cô s khai. Theo lu t còn 8

a còn khai c, mình tr m t hai ngày có h i gì.

- Cha chã! Mà có cái n y khó quá ch .

- Cái gì khó?

- Tôi con gái, m chánh m ph u bi t. N u tôi i con trai, sáng mai cô mph l i t m cho em, c th y khác, c h i r i b vi c ch vú bi t còn gì.

- Tôi ã có tính t i chuy n ó r i, cô ng lo. Phàm ng sanh cho nhà giàu thìph n c a cô m chánh, song sanh r i c không bi t t i n a. Còn m ph nào ng giúpó thì m i b a c lo s n-sóc t m-r a cho em. Ng i khác không xen vào c. h i nãy

cô sanh, tôi ng ngoài ch i mà tôi ã nhìn m t cô m -ph ó r i. N u cô i con, thì tôio b nói tr c v i cô m ph ng c kín mi ng, r i ch ng cô v cô n- n cho c vàich c ng b c thì êm ch gì.

- Ch tính hay quá. Xin ch u ình giùm, n u xong vi c thì tôi không quên nch âu.

Cô m ph xách hai ve n c nóng vô phòng th y Ba Có ng i nói chuy n thì h ing:

- Cô nh nh ngoài Saigon vô n m phòng thí h i s m m i hôm qua ó ph i làem c a cô hôn?

- Ph i, sao ó cô m ?

- Con so mà c sanh l quá.

- Sanh r i hay sao? Con trai hay con gái?

- Con Trai. Th ng nh l n quá, còn ng t m ng ch a cân, mà tôi ch c nóng ít nào c ng 3 kilo 8.

Ba Có ngó Cô Cai mà c i r i ch y l i phòng sanh mà coi. Cách m t h i ch tatr l i nói v i Cô Cai r ng: “May cho nó l m. Thi t con em tôi sanh con trai.”

Cô Cai c i r i day qua ngó con, th y nó n m ng , lòi hai bàn tay ngón tr màdài, cái m t tròn-tr a d th ng, thì cô a n c m t.

Ba Có nói r ng:

- Con em tôi g t quá, nh t nh m t ngàn nó m i ch u i, ch ít h n không c.Nó nói nó th ng con nó l m.

- Tôi không có ti n bi t làm sao ây. Tôi nói thi t v i ch hôm Th y Cai a tôilên ây th y a cho tôi 200$00. H m nay n xài và a cho ch vú i xe, hao h t 30$00.Bây gi trong mình tôi còn 170$00. Thôi tôi ch u 150$00.

- Nó nói không c, ph i s m t ngàn. Tôi nói giùm h t s c mà nó khôngch u b t.

- Kh quá! thôi, tôi nói nh v y; bây gi ch a 150$00, ch ng tôi ánh dâythép cho Th y Cai lên, tôi xin thêm c bao nhiêu thì tôi a h t cho ch n a, c hôn.

- tôi nói l i v i nó coi c không. Tôi t ng n u nó không ch u, thì cô ac bao nhiêu hay bao nhiêu, còn thi u bao nhiêu thì cô làm gi y r i sau v d i cô s

i lên tr , có khó gì.

Cô Cai n m suy ngh m t lát cô nói ch m-h m r ng: “ c làm gi y thì tôi làmcho, r i sao tôi s g i tr d n. Xin ch nói giùm v i c ”.

Ba Có i m t lát r i tr l i nói Con Ph c ch u i theo l i Cô Cai xin. Ch ta bènbàn tính v i cô Cai bây gi hai a nh ph i khai sanh tên gì, m tên h gì. Cô Cai nóith y Cai tên Lung thì con c a th y ph i t tên là L ng. Mà cô tên là Lê th M o thì khaisinh ph i a nh là Lê V n L ng. Còn con ru t c a Cô thì ph i khai là Th Hai vì nó

u lòng.

Ba Có là tay khôn ngoan nh m l , vi c khó cho m y ch ta tính c ng ph i d . Chta tu t lên phòng gi y o b th y ký ng khai sanh luôn cho hai a nh . Th y ký c mgi y vi t i xu ng nhà sanh, vô phòng cô Cai thì Cô khai tên là Ph m Th Ph c 22 tu i,cô t tên con là Ph m Th Hai. Qua bên phòng thí thì con Ph c khai tên nó là Lê Th

o 25 tu i, nó t tên con nó là Lê V n L ng. Th y ký biên r i th y ký ngó con Ph cmà nói r ng: “ Cô c t tu i lên chi v y? Cô ch ng 17-18 tu i ch gì t i 25 l n”. Ba Có

t mà áp r ng: “Không, con em tôi nó nh vóc, ch nó tr ng tu i l m ó th y. Nó 25tu i thì nó khai 25, ch khai gian làm chi. n bà có thu má gì mà ch ng tu i cho maura lão”.

Th y ký rùn vai r i b i lên phòng nhà gi y.

Ba Có i ki m cô m ph mà on thông m u, xin cô kín mi ng thì cô Cai s chovài ch c ng b c, cô m nghe h a n n thì cô nh n l i li n, l i cô t ng Ph c nghèo

i con b t quá có l i ch ng ít ch c ng b c là nhi u, nên cô không kèo nài chi h t.

Ba Có s p t xong r i m i b ng con c a Con Ph c em giao cho cô Cai Lung.Cô Cai móc túi l y ra 150$00 mà a cho Ba Có, r i bi u Ba Có b ng con c a cô màgiao l i cho Con Ph c. Ch ng Ba Có b ng con nh mà i thì cô Cai ngó theo, cô ch y

c m t, và nói vói r ng: “Xin ch làm n nói v i cô ó ráng nuôi giùm con tôi cho t tnhé”.

Ba Có l i lãnh i ánh dây thép giùm mà cho th y Cai T ng Lung hay r ng côCai sanh con trai, m con m nh gi i.

Chi u l i ch ta lên nhà l y hai t r i khai sanh mà giao cho hai ng i, t c a Lên L ng, m là Lê Th M o thì giao cho Cô Cai, t c a Ph m Th Hai, m là Ph m Th

Ph c thì giao cho Ph c.

Chi u b a sau Th y Cai T ng Lung lên t i, th y bi u a th ng nh cho th yng th ; th y b t kh n en, b n áo dài, mang giày tây, râu ng nh trê, mà th y b ng th ng

nh còn hói, th y i qua i l i, mi ng c i ng n ngo n, coi ng quá. Cô Cai a tkhai sanh cho th y coi, th y nói t tên L ng ph i l m. Th y ngó th ng nh m t h i r i

th y nói r ng: “ Th ng L ng coi nó gi ng tôi quá mình há. Tôi có con trai n i dòng r i,tôi không lo gì n a. Mình ph i ch u c c nhà th ng cho 10 b a, ng tr c là mình

d ng, sau n a th ng L ng nó c ng cát. T rày tr i mình mu n th gì tôi c ng chot thãy. Tôi trên n y th m mình vài b a r i tôi v làm vi c, úng 10 ngày tôi s em

xe lên r c mình v i th ng L ng”.

Cô Cái nói r ng:

trên n y t n hao lung quá. Th y ph i cho tôi ít tr m ng b c tôi n ny cô m và tôi mua ch i.

c mà. Mình con trai cho tôi nh v y, d u h t nhà tôi c ng không phi n.Mình c n lo b d ng, lo chi vi c hao t n.

Th y th ng nh n m trong nôi, r i m bóp ph i l y a cho v 300$00 và nóing: “ ó, mình mu n n xài vi c gì tu ý, mi n là mình vui thì thôi. Còn n n cho m

thì b a lên r c mình tôi s a ti n cho mà n n”.

Th y Cai m n phòng khách s n ngoài Saigon mà ngh ng vô ra th m hai b ai v . Cô Cai t thi t v i Ba Có r ng Th y Cai cho có 300$00. Cô không dám xin nhi u, th y nghi, cô a thêm cho Ba Có 200$00 và h a ít b a c ng cát ng i d y c r i

cô s làm gi y thi u 650$00, sau cô s tr .

Ph c n m nhà th ng 8 b a, ng i ta không cho n m n a. Ba Có vô r c nó, l i ghé phòng cô Cai mà bi u cô ph i làm gi y thi u Ph m Th Ph c 650$00, h a quam sau s tr l i, song n u có ti n thì tr tr c l n l n c ng c.

Cô Cai th y ch ng vui m ng, không nghi chi h t, nên cô làm gi y li n, l i n nriêng cho Ba Có 20$00

Ph c b c l i hun th ng L ng, r i b ng con Hai i v v i Ba Có, Cô Cai ngó theomà r ng r ng n c m t.

C NG LÀM BÀ

Ph c b ng con nh v nhà, con nh khát s a nó khóc, nên Ph c ph i v ch áo lênmà cho nó bú.

Ba Có ngó th y thì ch c l i l c u mà nói r ng: “Không c, em cho nó bú r i c p vú còn gì!”

Ph c nghe m y l i thì l y làm l , nên ngó s ng Ba Có mà h i r ng:

- V y ch nó khóc bi t làm sao? Ph n s a c ng khó ch u quá, nên con bú b tch .

- Qua tính cho em làm bà n y bà kia, ch qua có tính cho em nuôi vú âu mà emlo cho bú. Ph i tính th nào, ch qua không mu n cho em nuôi con nh n y chút nào h t.

- Không nuôi thì b cho ai nuôi? Mình i con v i ng i ta h l i bù ti n chomình n a, không nuôi sao c.

- Không. Vi c nuôi ó không có giao kèo. Mình mu n nuôi c ng c, hay làmu n cho ai t ý mình ch . Mà em nuôi con c a ng i ta làm chi? N u em nuôi nó, em

nhà ôm nó mà cho bú hoài r i làm sao?

- V y ch b nó cho ai bây gi ?

- Qua tính sáng mai qua b ng nó lên nhà nuôi m côi trên Tân- nh qua choph t r nh.

- Ch tính sao c ng c, song em ngh con c a mình h em v h c nuôi t -t ,còn con c a h giao cho mình mà mình em b nhà m -côi, coi c ng k l m ch .

- i n y ch ng có cái gì g i b ng k h t. Em t ng h i con c a em ng hnuôi hay sao, ó là t i h th ng nó l m hay sao? Có ph i v y âu! H vì cái l i tr c

t, h mu n t gia tài, nên h m i làm nh v y ch . H tính l i thì mình d i gì màbo-bo nh n ngh a. H bù cho em v m t v ch u m t ngàn ng b c, nhi u nhõi gì ó, màem ph i thí thân ng nuôi con cho h . Không c âu. qua i mua m t h p s a bò

i khu y mà cho con nh bú t i sáng mai qua b ng nó qua em cho nhà nuôi m côi.Nhan s c c a em c u m t muôn ng b c, bi t qua ch u i hay ch a, có l nào vì có m tngàn ng b c mà ph i h y cái nhan s c y.

Ph c sanh s n r i thì s c l i càng p h n tr c, xinh b i ph n, l ng eo, ng c n ,da tr ng , m t no tròn, c i h u duyên, i y u u. Nó v n bi t nó có s c, nh ng mànó nghe Ba Có khen, thì nó th n nên day m t ngó ch khác.

Ba Có ngó li c nó r i nói r ng:

- Em i nhà th ng n m sanh, v ti n xe, v ti n bánh hàng, v ti n n n cho, t n hao không y 5 ng b c, mà mình có l i b c m t c 370$00. Còn 650$00

a, ó g p gì mà òi. B nào h c ng tr , b i vì qua bi t h s mình khai thi t r i hvi c c a h , bao gi h dám ch i. Hi n bây gi 370$00 c a em còn y nguyên ây, emmu n mua th gì em nói i, ng qua mua s m cho.

- B c y là b c c a ch làm ra, ch nào ph i b c c a em mà em dám bi t. Em nhch mà em c no m lành m nh ây, cái n y tr l n l m, em không bi t làm sao mà

n c, có l nào em dám nói t i vi c b c ti n v i ch .

- Em ng nói v y. Qua nuôi em là mu n làm nên cho em, ch không ph i quatính làm l i cho qua âu. Thi t qua mu n có ý l i d ng em, song l i d ng ng tr thùxã-h i ch i, ch không ph i l i d ng ng qua ki m ti n. th ng th ng ngày sau r iem s bi t b ng qua. Còn em nói em mang n qua, em không bi t làm sao mà báo áp.Em mu n n n cho qua thì không có khó gì, em c làm theo l i qua d y, em không tráiý qua, bao nhiêu ó thì n n r i. Qua nói tr c cho em bi t, qua không d y vi c h icho em, mà qua c ng không mu n vi c em làm không c u. D u l i qua d y hay ýqua mu n, c ng u mong làm l i ích cho em mà thôi, n u qua chung h ng là h ngcái vui c th y tr oán tr thù ó thôi.

- Thân em nh có ch nên m i còn s ng c nh v y. Em nói thi t, d u ch emmà bán em i n a em c ng vui lòng. Vì ch không mu n t tâm s c a ch cho em hi u,nên em không rõ ý ch nh th nào. Nh ng mà ch d y cách nào, ch mu n vi c gì, em

ng làm theo h t th y.

- L i em nói ó, em ph i nh ó

- Em th ch ng bao gi quên.

Ba Có ng i suy ngh m t h i r i nói r ng: “ Sáng mai s em con nh lên nhà-côi qua cho. Còn s b c mình ki m c ây, mà dùng s m chút nh qu n áo và n

trang cho em, còn bao nhiêu ph i cho em h c. H c chi có ích, ph i h c m i c”.

Ph c th dài mà áp r ng:

- H i nh vì cha m em nghèo, nên em không i h c c. Bây gi l n r i mà h cgi ng gì?

- Nh thì h c theo nh , bây gi l n thì ph i h c theo l n, sao l i h c không c.Em t ng qua bi u em i h c ng làm cô-giáo hay sao? Có ph i v y âu. H c chi v ycho m t ngày gi , mà không danh v ng gì h t. Qua mu n cho em h c ng làm bà nhàgiàu, ho c làm bà H i ng, hay là bà Huy n, bà Ph kìa m i sang tr ng ch .

- Có tr ng h c nh v y hay sao?

- Tr ng c a qua ây. Em không hi u, qua c c ngh a cho em nghe. i n yn-ông trong x mình h t n b lung l m; không ph i h t n b v tài ngh , hay là vn h c, hay là v c x o, hay là v o c. Không, m y khoa y h không thèm ngói, mà n u có ai h c gi i h l i ganhn ghét kích bác, n u có ai m n o c h l i khinh ng o bán. H t n b có m t khoa mà thôi, là khoa háo s c. Tánh háo s c c a h , không

bi t h trau d i th nào, mà qua coi nó m nh m c c m, m nh m n n i h th y gáip thì h tr t, không k gì ph m giá c a gái son, không bi t tr ng ch trinh cho n bà

có ch ng. Mi n là h ph tình d c c a h thì thôi, d u t n hao bao nhiêu h không c n,u ph m danh ngh a th m y h c ng không s . Cái i nh v y ó n u mình không

ng theo mà c u l i c u danh thì mình quê quá. Qua nói thi t v i em, vì cái tính háoc c a n ông ó mà ngày nay thân qua m i ra nh v y ây. Nh c t i thân ph n c a

qua thì qua t c gi n oán thù l m. Ti c vì qua không có s c, mà l i tr ng tu i, nên quakhông th báo thù c. Em có s c mà l i còn nh , nên qua tính d y em ng tr thù choqua, em ch u hay không?

- Em ã nói d u ch em em i bán, em c ng vui lòng n a, y v y ch ng có vi c gìch d y mà em không ch u.

- c l m. Qua tính d y em h c là d y các u cho n ông mê. X a rày quaã d y em cách i ng cho d u dàng, d y u nói chuy n cho thanh nhã, ã g n xongi. Bây gi ph i d y cho em bi t ch qu c ng , ng em c ti u thuy t coi nh t trình,i d y em h c n, h c ca, h c ngâm, h c làm thu c á phi n, ph i d y cho em th o y ngh y thì m i làm cho n ông mê c.

- Cha ch , h c nhi u th quá, bi t ch ng nào m i r i.

- Em ng lo. H c các th m t l t, trong sáu tháng thì xong h t. Em c lo ti png cho thân th c ng cáp i, r i kh i công mà h c. Qua làm c h c, qua c n c n thì

ch c em h c mau l m.

Ph c c i. Ba Có i mua s a ng cho con nh bú.

Sáng b a sau, Ba Có kêu m t cái xe kéo, bi u Ph c a cái khai sinh c a con Hai,i b ng con nh mà i, nói em lên nhà nuôi m -côi trên Tân nh mà g i cho h nuôi.

Xe ch y v a kh i t-Thánh tây thì có m t ng i n bà che dù , kêu mà h ing: “Ch Ba, ch i âu ó?”

Ba Có ng ng xe. Ng i n bà y i l i, té ra là cô N m Liêu, ch em quen bi ti tr c. Hai ng i m ng nhau, r i cô n m Kiêu h i r ng:

- Ch b ng con i âu mà a nh còn l m-lói v y?

- Không ph i con c a tôi. Con c a h , vì h nghèo quá nuôi không n i, nên hn tôi em cho nhà nuôi m côi.

- H ! Con âu mà em cho nh v y! âu a cho tôi coi th . Con trai hay là congái v y?

- Con gái.

- Nè, con nh ng quá há? M t d th ng l m ch . Nó sanh c bao lâu r i ây?

- c tám, chín b a.

- M i sanh mà con nh c ng quá. Tôi mu n xin ng tôi nuôi ch i.

- Cô nuôi làm gì? Cô không có con hay sao?

- âu mà có. B i v y nên tôi m i mu n nuôi ch .

- Có mu n nuôi thì tôi cho cô nuôi, ch cho nhà m -côi c ng v y.

- Tôi mu n xin tôi nuôi quá. Mình không có s a, mình cho nó bú b ng s a bòc không?

- c l m ch .

- Con nh n y có khai sanh phép hôn?

- Sao l i không có, nhà th ng không khai sanh sao c.

- Thôi, tôi m i ch l i nhà tôi ch i, l i ó ng tôi nói cho nhà tôi hay, r i tôilãnh tôi nuôi cho.

Cô N m Kiêu kêu m t cái xe kéo n a, r i d t Ba Có v nhà ng Champagne.Ch ng c a N m Kiêu là m t tay bác20, ch không có ngh nghi p chi h t, song n

c sung s ng, nhà c a h c h , tuy m t c n ph mà d n d p vén khéo s ch s l m.

Cô N m Kiêu nói chuy n mình mu n nuôi con nh cho ch ng nghe, thì ng ich ng b ng lòng, và l y 5$00 mà a cho Ba Có, m n em v a cho m con nh . BaCó giao con nh v i lá khai sanh r i lên xe tr v , nói d i v i Con Ph c r ng ng i ta cócho 5$00. Ph c tin Ba Có, nên không g n h i chi h t.

t tháng v a qua, thì thân th c a Ph c ã m nh kho l i nh x a, mà Ba Cóng ã s m vi ki n cho nó r i h t, may áo qu n thêm, mua giày thêu, mua kh n s t,

mua m t chi c vòng c m th ch, mua m t ôi bông nh n h t sa-lông.

n y, b a nào c ng v y, h n c m chi u r i thì Ba Có trang m cho Ph c,bi u ánh r ng cho tr ng, d y thoa son làm môi , bi u chu t móng tay r i nhu m phao

ng h ng, bi u d i ph n t m t cho t i c , cho t i bàn tay bàn ch n, r i ch em d t nhaui ra B n Thành mà ch i. Ch thì c m c en, còn em thì c b n qu n tr ng áo màu.

Khi màu tím, khi màu h t gà, khi màu khói nhang, khi màu thi t.

Ph c ã có s c s n, mà bây gi nó ra mã n bà, l i nh trang m khéo, y ph ct, nên s c p càng b i ph n, p vì cái g ng m t có v hi n t , p vì hình vóc m, má dong dãy, nh t là p v cái mi ng c i r t có duyên, vì ti ng nói d u dàng, ing y u u, Nh ng trai i ch i ch ng có m t nào g p m t Ph c mà không li c ngó,

ch ng tr m tr .

t bu i chi u, hai ch em ng i ch i t i m t cái b ng, ngoài ng kính l p. Cácht h i có hai th y, phía d i mé sông i lên, r i c ng ng i x n i cái b ng y, phía

ng kia, m t th y tr c tr ng 22-23 tu i, m t th y tr c tr ng 25-30 tu i, th y l n b n

20 bài b c

tây, th y nh b n mát, song b n l a tr ng m i tinh, l i ch n mang giày hàm chng m i. Th y l n nói v i th y nh r ng:

- H i hôm toa n b n gì hay quá, m a ng i m a nghe c m h t s c.

- Ch c là anh nói b n V n Thiên T ng ch gì.

- M a không bi t tên b n gì. b a nào toa n l i, r i t i cái b n ó m a s chcho toa.

- H i hôm tôi n cây tranh, mà anh khen hay, ch c là anh khen b n V n-Thiên-ng ch gì. Anh ch a nghe tôi n cây kìm. Tr i i, c m cây kìm mà tôi n nam thì

ng tr m l c nh n nghen anh. b a nào tôi n cho anh nghe th coi.

- Toa n kìm còn hay h n n a sao?

- úng l m. t V nh Long các th y n u cho tôi t i nh t v cây kìm.

Hai th y nói chuy n t i ó thì Ba Có xen vô mà h i r ng: “Xin l i th y, khôngbi t th y d y n thì th y n bao nhiêu ti n công, m t b n là bao nhiêu v y th y h ?”

Th y l n c i ng t mà áp r ng:

- Tôi có bi t âu.

- Nãy gi tôi nghe th y nói chuy n n, tôi t ng th y d y n ch .

- Phãi. Th y n hay l m, ngón t i, nh p ch c, mà th y làm th y thông chkhông ph i làm th y n.

Th y nh b n mát, kêu b ng th y t ó, day qua h i cô Ba Có r ng:

- Cô h i th y n chi v y?

- Tôi mu n cho con em tôi ây h c ít b n n tranh, ít b n n kìm, mà không bi tth y n âu ng cho nó h c.

Hai th y nghe nh v y bèn li c m t ngó Cô Ph c.

Ph c ng i nghiêm ch nh, c ngó ngay tr c m t, d ng nh không dè ng i tanhìn mình.

Th y l n nói v i Ba Có r ng:

- Cô mu n cho cô em h c n thì cô nói v i th y t ây th y d y giùm cho cmà. Th y có thua th y n nào âu.

- Th y làm th y thông th y ký, tôi âu dám vô phép mà c y th y d y em tôi.

- c mà. Th y không có v con, ban êm th y th i ch i b y c ng v y, th yy giùm còn có ích h n, không bi t ch ng th y d y mà th y không n ti n công n a .

- N u th y không n ti n công thì tôi âu dám cho h c. B m th y, không bi t h cn m t b n ph i tr bao nhiêu ti n?

Th y nh c i mà áp r ng:

- Cái ó không có ch ng, tu theo tài c a ông th y, mà c ng tu theo th l c c ac trò n a. H c thành th c r i có ng i h n n 3 ng m t b n, có ng i n n 5ng m t b n, có ng i t i 10 ng.

- Xin l i th y t , không bi t nhà th y âu v y th y T ?

- Tôi không có d n nhà riêng, Tôi u i anh tôi ng Bourdais.

- Té ra c ng g n tôi mà. Hai ch em tôi ng Louvani. Tôi dãy ph 20 c n ó,nhà tôi s 72. M i hai th y b a nào có i ch i vô ngã ó, ghé nhà tôi u ng n c. Tôi nhà có hai ch em, ch không có ai h t.

Ba Có nói d t l i r i li n ng d y r Ph c xu ng ch c mua trái cây và cúi u hai th y mà i, Ph c c ng ch p tay cúi u mà t giã, b nghiêm ngh l m.

i c m t khúc, Ba Có nói nh v i Ph c r ng:

- Em ng ngó l i ch hai th y ng i ó nghen hôn.

- Sao v y?

- N u mình ngó l i, thì ng i ta bi t mình ngó ch ng, r i ng i ta cho mình là b n“t th i” i trêu b o ng i ta. Mình ng thèm ngó l i, h m i mê mà i theo mình.

- Ch nói ph i l m.

- May quá i ch i t m b y mà ki m c th y cho em h c n h c ch ch .

- Ng i ta làm th y thông, ng i ta ng ch u d y mình a.

- D y mà. r i em coi, t i nay th y s l i nhà mình; l i mà d y giùm mà khôngn ti n âu.

- Sao ch bi t? Th y có h a d y âu.

- Em quê mùa qúa! Qua th y c p nhãn c a th y thì qua ã bi t th y mê em r i.Qua nói th y s t i nhà mình, em mu n cá bao nhiêu qua c ng cá h t. Th y nói th ykhông có v , qua nói mình nhà có hai ch em, có cái gì ng n c n âu mà th y không l inhà mình?

- Ch oán nh th y bói.

Hai ch em i vòng xu ng ch c r i th ng th ng tr v nhà, nh c gh tr ca mà ng i nói chuy n ch i. Thi t qu , l i 8 gi t i thì th y T b n mát h i chi u ó

th ng th ng i ngang qua, day m t vô ph dòm ki m s nhà. Ba Có kh u tay Ph c màch , r i b c ra chào th y, mà m i th y ghé nhà ch i.

Th y T n y tên Cao con c a H ng s Hàng V nh Long. Th y m i 22 tu i, thira tr ng r i xin i làm vi c t i phòng v n quan c lý thành ph Saigon ã c m t

m r i mà ch a c i v . Th y u t i nhà m t ng i anh nhà bác, là ông Phán Kh i,làm vi c s T o-Tác.

Ba Có ti p th y T Cao vô nhà, m i th y ng i, h i Ph c rót n c trà, l y thu cu mà ãi.

Th y T Cao b -ng , không dám ngó Ph c, th y ngh không l ng i l ng thinhhoài, nên th y nói r ng: “ ng n y mát quá, ban êm tôi hay i ch i phía trên n y hoàimà không dè ch ây”.

Ba Có nghe th y kêu b ng ch , thì hi u ý th y, nên c i mà nói r ng:

- Bây gi bi t r i thì t i th y lên ch i, tôi có ch ng mà ch ng tôi ban êm v nhàn trên Chí Hoà, không có ây. Tôi nhà có hai ch em. Con Hai ây là con c a dì tôi

nó g c d i Cai L y, nó lên v i tôi ng h c n h c ch cho bi t chút nh v ing i ta. H i chi u tôi nghe nói th y n hay. N u th y vui lòng d y giùm con Hai thì tôimang n th y l m.

- N u cô Hai mu n h c v i tôi, thì có l nào tôi dám t , song tôi m c làm v c, banêm m i r nh c.

- Thì c u h c ban êm c ng mà. êm nào th y r nh thì lên d y giùm nó ít gi ,n gì ph i d y t i ban ngày. Nè, mà nó nghèo, nh ng th y d y thì tôi xin th y n ti n

công re r v y nghe hôn, ch th y òi m c quá, nó không có ti n mà tr a.

- Không mà. Tôi d y giùm cô Hai mà ch i, ch ti n g o gì.

- Th y không n ti n, tôi s th y d y không h t lòng ch .

- Không n ti n d y m i k a ch .

- Th y làm nh v y thì n ngh a l n quá, con em tôi làm sao mà n áp cho n i.

- Tôi làm n ngh a thì cô Hai l y n ngh a mà áp, có khó gì.

Ph c b c l i m i th y T Cao u ng n c, li c m t h u tình ngó th y, mi ng c inh hoa bán khai mà nói r ng:

- Th a th y, th y m i bi t em mà th y nói nh v y, thì em c m-tình l m. Song emxin t v i th y, ví nh th y mu n làm n ngh a v i em, ch ng ph i em s em không có

n ngh a mà áp l i. Ngo t vì i n y là i kim ti n, n u em dùng n ngh a mà ápi. Ng t vì i n y là i kim ti n, n u em dùng n ngh a mà áp n ngh a, em s trái

mùa ch ng?

- i kim ti n, mà mình làm nh n ngh a, mình m i cao ch .

- Cao thì m t.

- M t mà vui.

Trai gái ngó nhau, m t li c mi ng c i, coi tâm u ý hi p l m. Ba Có th y v y thìnói r ng:

- Nè mà th y d y nó h c n, th y ph i t p nó ca n a a, nghe hôn.

- Cô Hai mu n h c th gì tôi c ng d y h t th y.

- Nó mu n h c ch qu c ng n a.

- C ng c n a.

- Ch ng nào kh i công d y?

- N u cô Hai mu n h c g p, thì tôi d y li n bây gi c ng c. nhà có n haykhông?

- Không có. mai i mua m i h c c.

- Ch kh i mua. Tôi có n s n, t i mai tôi em l i tôi d y.

- Th y s n lòng nh v y thì con Hai mang n l m.

Ba Có b i ra ng sau, con Ph c nói chuy n v i khách cho thong th .

Th y T Cao mê-m t, ng i nói chuy n ch i t i 11 gi khuya m i ch u v .

êm sau Th y T em m t cây kìm v i m t cây tranh lên mà d y Ph c h c. Banu còn ké-né e l , d y trong vài êm r i, thì tình bi t tình, ngh a th m ngh a, gió tr ng

mang mát, ong b m v n v , khi thì d y n khi thì d y ca n khuya t i d t nhau ra chn mì, khi thì chong èn trò chuy n sáng êm, kh ng khít th nguy n tràng-tr ân ái.

Trong m y tháng mà Ph c ã n c ít b n tranh, ít b n kìm, bi t ca trúng nh p,i bi t c nh t báo, th y d y ã không tính ti n công, mà l i s m gi ng s t, mùng l i

cho h c trò n m, s m m t ôi bông xoàn cho h c trò eo, s m m t b dây chuy n, s máo s m qu n, s m giày s p dép, không thi u v t chi h t.

t êm th b y, Th y T Cao m c i n ti c v i chúng b n, th y không lên nhàBa Có c.

Ph c n m trên ván mà nói chuy n v i Ba Có, ch m rãi nói r ng: “Th y T th yth ng em lung l m, th y nói h th y xa em ch c th y ch t. Em mu n th gì th y c ngmua cho h t th y. Không bi t t i sao mà em bi u th y làm hôn thú ng v ch ng d n v

chung v i nhau, thì th y c làm l hoài”.

Ba Có nghe m y l i thì l m c m ng i d y ngó ph c mà h i r ng:

- Em mu n làm hôn thú chi v y h ?

- Làm hôn thú cho ch c ch n ch chi.

- Tr i t i! em quên l i qua d n r i sao? Qua ã có nói v i em; ph n mình làn bà, h mu n mình là h mu n làm cho ph cái tình d c c a h , ch không có ngh a

gì h t. Qua ã có khuyên em; i ph i t p tánh l i, ph i rèn lòng úc trí cho c ng nh

n nh á, ng thèm th ng ai, ng thèm gi n ai thì m i kh i b ng i ta l ng g t,sao em ch a thoát kh i cái bi n n y? Em t ng th y T th ng em l m sao? Ch chith y th ng thi t, thì th y ã v nói v i cha m th y mà c i em r i. Mà qua nuôi em,qua d y em, có ph i qua tính cho em làm cô thông thím ký âu; qua mu n cho em làm“bà” kìa ch . Em làm v Th y T sang tr ng sung s ng gì ó mà mong? Th y n l ng

t tháng ít ch c ng b c, n u em làm v th y thì b t quá ng i ta kêu em là “côthông” mà em ph i xách r i ch , em ph i vô b p n u n, r i sau em sanh con, em ph im b ng cho bú c c kh . Qua làm l cho em ân ái v i th y T , là qua mu n tr c cho

em h c n, h c ca, h c ch , sau n a cho em có vi ki n mà cao bay xa ch y. Nay emc g n thành, mà vi ki n c ng có ít nh r i, qua ng tính k d t dây cho em bay cao,

sao em l i tính bu c ch n bu c c ng.

- N u d t dây thì t i nghi p cho th y l m.

- H ! em quên mau quá! T i nghi p! T i nghi p! v y ch h i ó h d t dây emó, h có t i nghi p cho em hay không?

Ph c n m l ng thinh m t h i lâu r i ng i d y mà nói r ng: “ Ch nói ph i. Em h ccòn non m t chút. Em h a ch c v i ch t rày v sau em không d i nh v y n a âu”.Thà là em g t thiên h , ch em không cho h g t em n a.

Ba Có g c u và c i.

Cái v n mu n t cho cô hai Ph c làm Bà, là m t v n quan h c a Ba Có,ngày êm ch ta ch ng h quên. Ch ta ngh n u mu n cho Hai Ph c làm “Bà l n” thìtr c h t ph i cho l n vào ám giàu sang. Mà mu n t c cái m c ích y thì u c nnh t là ph i có ti n ng s m áo qu n cho t t, lên xe xu ng ng a thì m i c chen l nvào ám giàu sang c.

Tuy m y tháng nay Th y T Cao có ph ti n cho Ph c n xài c ng b n, nh ng mà b c c a cô Cai T ng Lung a h i tr c nó tiêu mòn l n l n, còn không y m t tr m.

Tuy th y T Cao có s m áo qu n n trang cho Ph c nh ng mà nh ng y là t mth ng, không làm cao ph m giá cho Ph c c. V y ph i i C n Th ki m v bé c ath y Cai T ng Lung mà òi ti n.

Ba Có h tính r i thì làm li n. Ch ta nói cho Ph c hay r i m t mình tu t xu ngn th .

Lê th M o sanh cho th y Cai T ng Lung m t a con trai thì th y coi nh vàngnh ng c, nên th y ã em m con cô v chung t i nhà l n, v l n c a th y y u th nênkhông dám c n nh n ng n c n chi h t.

Th M o th y Ba Có n nhà thì bi n s c, song m y tháng nay cô gi u út giành ã s b c r i. Cô nói v i v ch ng th y Cai T ng r ng Ba Có là ng i cô k tlàm ch em h i lúc cô n m nhà th ng mà sanh, nay có d p i C n Th nên ghé th m cô.Ba Có là tay th , mu n có ti n ch không ph i mu n h i ai làm chi, b i v y v a th y m t

cô cai nh thì ch ta m ng r , h i th m l ng x ng, b ng th ng L ng mà n ng, làm b coinh thân thích l m v y. V ch ng th y Cai ni m n , không nghi u chi h t, l i c m ch i b a sau m i v .

i l i th a lúc không có ai, Ba Có m i nói nh v i th M o r ng: “Ch em tôinghèo quá, nên xu ng ây c y cô cho m n ti n v xài”.

Th M o g c u, ngó tr c ngó sau không th y ai, m i móc túi l y m t gói màa cho Ba Có nói r ng: ”Tôi tr s sáu tr m r i, ch trao cái gi y cho tôi h i tr c

ó l i cho tôi”. Ba Có b c ra sàn m b c, r i tr vô giao cái gi y cho cô M o. Hai ng i ngó

nhau mà c iTh M o h i nh r ng:- Con Hai m nh gi i th nào ch ?- S s a l m. Bi t tr n r i.- Ch làm n nuôi giùm nó. Ba Có g c u khoác tay, r i h i nh l i r ng: “Th y cai có nghi hay không?”Th M o l c u và c i.Sáng b a sau, Ba Có tr v Saigon. Có ti n nhi u ch ta m i t may y ph c, và

n ch Ph c r t p . M i bu i chi u ch ta bu c Ph c ph i ng i xe-kéo i ch i m tvòng, và m i t i th b y ch ta l i d t i coi hát C i-L ng ho c i coi hát bóng.

Cô Hai Ph c ã có s c khuynh thành, mà l i còn bi t n ca, v n nói khôn khéo,i v y nh ng ông giàu sang n ch i ai c ng tr m tr g m ghé.

Ph c ã n i danh chút nh; may lúc y có m t H i ph c thi n t ch c m t cu c l y ti n c u giúp n n l t, l i có bày cu c u s c p. Cu c thi y cô g t c gi i

nh t. Các nh t báo u ng tên c a cô, chân dung c a cô mà khen ng i làm cho danhti ng c a cô b ng lên, t Nam chí B c ai c ng u bi t m t “Cô Hai Ph c” là gái pnh t trong L c T nh.

Khách làng ch i l i càng xôn xao h n n a, em xe t i giành nhau mà r c cô ich i, ph i t n b c tr m m i nói chuy n c v i cô. T rày cô Hai Ph c th ng có b cngàn trong nhà, b n xài ch ng khác b c giàu sang.

Th y T Cao t ý không mu n cho cô i ch i. Cô châu mày h i r ng: “Th y c ch u m i tháng 500$ cho tôi xài hay không, mà th y không mu n cho tôi i n ca?”

Th y T Cao cúi u, không tr l i, mà s c m t bu n l m.

C N C THANG U

Th y T Cao c ng còn u t i nhà Ông Phán Kh i mà i làm vi c.

t bu i chi u, th y i làm vi c v , th y b c vô nhà thì th y ông thân v i bàthân c a th y ng ng i nói chuy n v i bà Phán. Th y chào m ng cha m , r i ng i t ió mà nói chuy n, ch không thay . Cách m t lát ông Phán Kh i v , ông c ng ng i l ió mà h i th m bà con cô bác d i t quán.

Ông H ng S Hàng, là ông thân c a th y T Cao, nói chuy n v i ông Phán ítcâu r i day qua h i th y T Cao r ng: “M y làm gi ng gì mà m c n n b c ngàn, nên

i th xin m t ngàn mà tr n ?”.

Th y T cúi m t xu ng áp nh nh r ng:

- Con n xài thâm th ng m t ngày m t ít, nên m c n có làm gi ng gì âu.

- M y làm vi c n l ng m i tháng 40 ng. M y u t i nhà anh Phán m yây, m i tháng m y tr ti n c m có 12 ng, t i sao xài không mà t i thâm th ng?

- May áo qu n b n, vô h i n y h kia v i ng i ta, có 28 ng làm sao mà .

- M y b n Tây, may m t b giá ch ng n m ng b c. Không l m i tháng m ymay n ba b n b . Còn hi p h i v i anh em thì b t quá m y vô ch ng 5 h i là nhi u,ví nh m i h i m y óng m t ng b c, thì t n có 5 ng b c ch bao nhiêu. M y nói thnào kia, ch m y nói s m áo qu n v i vô h i mà ph i m c n b c ngàn, thì m y khing i ta quá.

Th y T ng i l ng thinh, không tr l i c.

Ông H ng s Hàng li c m t ngó con, r i c i g n mà ti p r ng: “Công vi c c ay trên n y tao v i má m y u bi t h t th y. M y ng có gi u. Tao ngh l i công tao

cho m y n h c t n hao b c ngàn thi t là u ng l m. H c làm chi mà h quá v y? Ph i taodè nh v y thì h i nh tao b t m y gi trâu, r i l n tao b t m y làm ru ng, nh hai th nganh c a m y, thì xong quá”.

Th y T b cha qu trách, th y a n c m t và nói nh nh r ng: “Con có làmvi c chi qu y âu mà h ?”

Ông H ng s châu mày n t r ng:

- M y mê nh v y ó, m y nên l m h ?

- Con có mê âu.

- V y mà nó còn ch i n a ch ! Không mê , v y ch làm gi ng gì mà m c n b cngàn? M y mu n h thì tao b cho m y h . Tao không bi t t i m y là con n a âu. M y

có m c n m c k m y; m y tr không n i h ki n m y r i giam thân m y thì m y ch u.Ph i, tao làm c c kh cho có ti n ng l i cho con. Mà cho con là con nên kìa, chcon h nh m y thì ng có trông lãnh gia tài c a tao. Không l tao làm m hôi xótcon m t ng có ti n cho m y nuôi .

Th y T Cao không tr l i c n a.

Ông Phán Kh i mu n v t giùm cho th y T , nên can r ng: “Th ng T nó còn nh , nhiên nó ch i-b i chút nh. Chú gi n chú nó nh v y, ch l nào mà b nó, h nó có

ôi b n thì nó lo làm n ch gì.”

Ông H ng - S tr n m t áp r ng : “Nó mê m thì nó l y quân ó, c i t - t cho nó mà làm gì.”.

Ông Phán th y ông H ng-s còn gi n quá, ông không giám nói n a.

C m d n r i, bà Phán m i hai v ch ng Ông H ng-s i n c m. T i l i ôngng-s i vô Cholon mà th m m t ng i quen. Ông v a ra kh i nhà, thì bà H ng-s

nói r ng : “ Con làm b y, cha con gi n con lung l m. X a rày ng c y mai nh m i, tínhi con c a th y Ban-Bi n cho con. ng tính g n xong k nghe con trên n y sanh tâm

trai-gái ào- , ng gi n h t s c. Hôm kia ng c th con g i xin m t ngàn mà tr n ,thì ng càng gi n thêm n a, ng gi n n n i b n b ng . d i nhà ng r y-rà lung

m, ng h m ng t con, nói cho con bi t. Sao con d y d v y ? Cha m rán làm có ti ncho con n h c, con mu n v t gì cha m c ng cho h t th y. M y n m con h c trên Sàigòn

i n m t n hao t i hai ba tr m, cha m c ng vui lòng mà ch u. Bãi tr ng v nhà, conmu n h c n, cha m c ng r c th y d n cho con h c. T nh chí l n con n h c t nhao c a cha m không bi t bao nhiêu. Con ra làm vi c m y n m nay, con có l ng-

ng, mà con không giúp cho cha m thì thôi, ch sao con l i sanh chuy n mà làmcho phi n lòng cha m n a. Má khuyên con hãy b cái tánh ch i-b i b y-b ó i; con cóth ng con nào thì c ng d t ph t cho r i, con lo tu b l i r i l n l n má s th ng-th 21 v icha con ng xin ng tha l i cho con, ch con còn eo- i theo ó, ng gi n ch cng b luôn con à, nói cho con bi t”.

Th y T Cao ng b i - r i v n n n, l p ti n góp, l p b c tháng, h òi ttung, th y ch u không n i. Thi t n u có ch ng 500 ng b c thì th y tr d t n h t.Nh ng mà th y vi t th v xin cha m m t ngàn y là th y mu n cho có d ng th y

m d n nhà mà v i cô Hai Ph c. Ch ng dè cha m không ch u cho b c ngth y tr n mà l i còn r y th y v s ch i - b i. Th y có ch i - b i gì âu? Th y th ngcô Hai Ph c, th y có ân tình v i cô, t nhiên th y ph i nuôi cô. Cô là gái không ch ng,th y là trai không v , hai àng ân ái v i nhau, có can danh ph m ngh a ch nào âu, mà

i r ng h , r ng qu y. K t ôi b n tr m n m ph i cho cha m c i m i nên, ch còn cho thong th cho tình ki m tình ng thinh ng khí mà ph i hi p thì h hay sao? Cái

lý thuy t nh v y có cái g c ch c - ch n gì âu mà bu c mình ph i nh m m t làm theo

cho c. Mà l i làm con không phép cãi l i cha m , h cha m r y thì ph i ch u. Chay tuy cha nói n ng l i, song không có ti ng gay - g t, còn m r y, tuy m nói ngon

ng t, song l i nói châm trong gan trong ru t nên khó ch u không bi t ch ng nào.

Th y T ng i nghe m nói thì th y bu n hiu.

ch ng ông Phán Kh i nói có ban hát hay m i l i, nên m i bà H ng - S icoi hát ch i cho vui. Th y T ng bu n nên th y ki m ch c nói nh c u mà nhà.Th y i ra i vô m t mình, s bu n càng d n-d p th y ch u không c, nên th y b n mát, ch n mang gu c, l n l n i lên ng Louvain.

i tr c c a Ba Có, th y th y có m t cái xe-h i u ngoài ng, còn trong nhàthì có ba ng i khách: m t ng i ch ng 45 tu i, râu ng nh trê, m c áo dài,b t kh nen, còn hai ng i n a thì l i 25-30 tu i m c âu ph c, mà t ng m o sang tr ng l m. Ba

ng i khách ng i chung quanh cái bàn gi a mà nói chuy n. Cô Hai Ph c c ng ng ichung v i khách, cô b n áo màu h t gà, m t d i ph n môi thoa son, nói c i ng -ng n,coi l -l i l m. Ba Có thì ng i t i cái gh d a vách, s t vô trong nhà n tr u, m t mày coi

ng h n h .

Th y T Cao ng bu n r u v n i riêng, mu n l i cho g p cô Hai Ph c ho cmay có b t bu n ch ng. Nào dè l i t i ây l i th y cái c nh nh v y ch ng-h ng. Th ytính tháo tr v , mà i c vài b c thì th y tr l i, óng ngó vô nhà n a. Cô Hai Ph c

ng c c i gi n v i khách. Th y T Cao l y làm x n m t khó ch u, nên th y nh t nhi vô coi khách nào ó cho bi t, th y không th n v y ph c c a th y khi m l .

Th y T xâm-xâm i vô c a. Ba ng i khách ngó th y trân-trân. Cô Hai Ph c cnói chuy n, cô không chào h i, mà c ng không thèm ngó. Duy có m t mình Ba Có nói

ng: “Ng i trên ván ó ch i th y T “.

Ng i b n áo dài h i r ng : “ Th y ây là ai ? “

Ba Có h t mà nói r ng : “ Th y d y con Hai n ca ó a “.

M t ng i khách b n Tây nói r ng : “May d hôn ! Có s n th y n ây, thôii n ít bài cho Cô Hai hát nghe ch i”.

Th y T Cao gi n m t, th y b c l i b ván mà ng i, m t ngó ng i kháchbi u n ó l m-l m mà nói r ng : “Tôi t p n ng khi nào tôi bu n tôi n cho tôitiêu khi n, ch không ph i h c n d ng n cho thiên-h nghe âu.”

Cô Hai Ph c châu mày, day l i nói v i th y T Cao r ng:

- Th y vô l quá : M y ông mu n nghe th y n, m y ông dùng l i l ch-s mài th y. D u th y không ch u n thì th y c ng nói cho có l ngh a, ch sao th y t l i

khinh-r ng i ta nh v y.

21 n ng n

- Ch n y mà l -ngh a gì ?

- Th y nói sao ?... Th y mu n làm nh c tôi h ?

- Ng i khách b n áo dài th y b hai àng mu n xung t, bèn can r ng : “Thôi,thôi, t ng th y vui lòng, mình m i th y n ng ca ít bài nghe ch i. Th y không ch uthì thôi, ép th y làm chi.”

Th y T ng i l ng thinh, mà m t coi gi n l m.

Ng i khách y day qua nói v i Ba Có r ng :

- Ch Ba, sao ch không m n m t cái nhà bánh- ch cho r ng-rãi s ch-s hoa-khôi s c p ng anh em t i ch i, ch c n ph ch t-h p n c-n i quá, s hoa-khôi

nh ch .

- Tr i i! Ch em tôi nghèo mu n ch t, ti n b c âu mà dám m n nhà bánh- chmà . Quan Huy n t ng ch em tôi là i n ch nh quan Huy n v y sao ?

- Nhà bách- ch m n m t n m ch ng n m sáu ch c, ch bao nhiêu.

- Th a ph i. Ch ng n m sáu ch c; mà ph i có ti n ng tr ti n m n, ch ch emtôi làm gì có ti n tr n i. N u quan Huy n ch u tr ti n m n thì ho c may.

- c mà. Ch m n mà d n i. Ti n nhà anh em tôi ch u cho.

- M n nhà h bu c ph i óng ti n tr c ít n a là m t tháng. L i d n nhà ít n aph i có bàn gh t gi ng. Ch em tôi làm sao mà tr tr c ti n nhà và mua s m ccho n i.

- tôi a tr c cho ch m t m d n nhà…… ng có lo không ti n mà……

- Ông và nói và phành bóp-ph i l y ra n m t m gi y n22 mà a cho cô HaiPh c và nói r ng : “ ó, d n nhà i. D n cho xong ng tu n sau tôi lên ch i. D n chnào trên n y thì nói cho ông Th y Thu c bi t, ng ch ng tôi lên ng d t tôi l i“.

Cô Hai Ph c c m n m t m gi y s n, m t li c ông r t h u tình c i và nói r ng:“Em cám n ông. Mà ch ng em d n nhà t t , ông lên ông ph i ó, ch ng có ngoài nhà hàng ó n a a “.

Ông g t u áp r ng :

- Nh i m t mình thì ng, ch n u i có bà thì sao ng.

- Ông s bà l m sao ?

- Không ph i s . Nh ng mà vi c ch i, cho n-bà h bi t làm chi.

- Chuy n sau ông lên ông ph i mua n tân-gia ã nghe hôn.

- c, cô mu n tôi i h b ng v t gì ?

22 (cent): 100

- Em mu n ông i cho em m t chi c vòng nh n ch ng n m h t xoàn. Em th yngoài nhà hàng có bán m t chi c vòng em mu n quá. Nó giá là 350 ng.

- c mà.

Khách nói chuy n t i 10 gi r i r i lên xe h i mà i, h n v i nhau tu n sau sp nhau mà n l tân-gia.

Cô Hai Ph c a khách i r i cô tr vô, tay n m s p gi y b c mi ng chúm-chími.

Th y T Cao ng i ngó cô l m-l m và h i r ng : “Cô Hai, bây gi cô quy t làmcái ngh nh c-nhã n y hay sao ?”.

Cô Hai nghiêm s c m t mà h i l i r ng :

- Ngh gì mà th y dám g i là ngh nh c-nhã?

- Ngh a c a tr c r c c a sau, ngh rù qu n b m ong mà l y ti n, ch nghgì. Cô làm nh v y ó thanh cao l m há ?

- Tôi c n h c v i th y là h c n h c ca mà thôi, ch tôi không c u th y d yphong hóa. Cái môn phong hóa c a th y ó là gi -d i, g t ng i, ch không có giá-tr gì.

- Nh ng vi c và nh ng ng i mà th y cho là thanh cao ó b ngoài coi t t p,còn b trong thì thúi-o c. Th y ng có khoe thanh cao v i tôi.

- Th y T l c u, th ra, n c m t r ng r ng, không nói c n a.

Cô Hai nói ti p r ng : “Th y là ng i có n h c mà th y vô l quá. H i nãy th y b cvô nhà tôi, th y th y khách c a tôi, thì th y l y m t mà ngó, ch không chào. Ng i ta

i th y n ch i, th y l i tr l i khi m nhã. Tôi t ý trách th y, thì th y l i cùn-qu nnói ch n y mà l ngh a gì. Sao tr c m t khách c a tôi mà th y dám nh c tôi nh v y?Tôi nói cho th y bi t, t rày s p lên n u th y còn mu n t i lui ch i, thì h g p nhà tôi cókhách th y ng có vô. Còn nh th y vô thì ph i chào h i cho l . N u th y cãi l i tôithì tôi c m tuy t không cho th y t i n a”.

Th y T gi n m t, th y ng d y nói r ng: “Cha ch , bây gi cô còn b t l i tôia h ?. Tôi không ánh cô ó là may ph c cho cô l m. Cô ng có mà ch c gi n

tôi”.

Nãy gi Ba Có ng i nghe hai àng cãi l n, ch ta không nói chi h t. Ch ng ch ta th yth y T nói l n l i lên tay lên ch n thì ch ta x c l i xô th y mà nói r ng: “Th y có ganthì ánh th coi. Th y ánh m t cái, tôi làm heo cho th y n li n. Th y có quy n gì màth y c lên gi ng v i em tôi?”

- Cô Hai làm cho em bu n l m. Ch ba i!

- Th y vui hay là bu n c ng v y, có n thua gì v i tôi âu.

- Không n thua sao c. Ch ngh l i mà coi, tôi g n cô Hai m y tháng nay, tôith ng yêu cô, tôi ra công d y cô h c, tôi t n hao v i cô n n m b y tr m ng b c...

- Thôi, thôi, th y ng có k công n. Th y t ng n m b y tr m ng b c c a th y ónhi u l m sao? Th y không th y h i nãy ó sao? Em tôi nó nói m t ti ng c ng có n m

y tr m.

- Ch Ba, xin ch nín em nói chuy n ph i qu y cho ch nghe. Không ph i em kcông hay là k c a. Em nh c chuy n mà nghe v y thôi. Em ra công d y cô là vì emth ng cô. Bây gi cô sanh tâm làm vi c hèn h nh c-nhã quá, mà l i làm tr c m t em,thì em au n h t s c. Em ph i ch t, ch em s ng mà th y nh v y em ch u không

- V y ch th y mu n cho nó nh n ói mà l y th y ph i hôn? Th y quê mùa quá! Cáith i k “Tr ng ngh a khinh tài” ã qua lâu r i, th y không dè hay sao? Th i i n y làth i i “ a khôn l t da a d i”. Th y ng có t ng vi c nó làm ó là hèn-h hay lành c nhã. Không có âu, thi u gì b c cao sang h l p m u mà l t l ng thiên h , h c ng

n l i, h c ng b o hình, mà có ai chê c i gì âu, ng i ta l i còn khen h khôn,khen h gi i n a ch .

Th y T nghe m y l i thì th y ng n-ng . Th y ng suy ngh m t h i r i ch c l ic u mà nói r ng: “U ng cái tình tôi th ng cô Hai quá!”. Th y nói d t l i li n b c

ra c a. Ba Có c i và nói r ng: “Tôi khuyên th y, i mình ph i th ng l y mình, chng có mong th ng thiên h . Ai c ng tính l t l ng h t th y, không ai th ng mình âu

mà mình th ng h .”

Th y T l m l i i tu t. Ba Có ngó Cô Hai Ph c và c i và nói r ng: “ ó, h c màt là v y ó. H c theo sách ch không h c i. Th y t n v i mình có n m b y tr m,

mà h c c bài h c i, có ph i là m c âu”.

Trong nhà ã có ti n, sáng b a sau Ba Có v i cô Hai Ph c ng i xe kéo i ki m nhàmà m n. Vô t i xóm Tân An g n Kho n, th y có ba cái nhà bánh ch treo b ng cho

n m i cái giá 45$00 m t tháng. Hai ch em th y xóm thanh t nh, l i nhà c ng r ngrãi mát-m , có nhà t m, có nhà xe, tr c có sân tr ng bông, sau có nhà b i b p , bèn

n m t cái r i mua t , gi ng, bàn, gh d n v mà .

Th y Khuyên là ch ng c a Ba Có, tr a c ng theo v ó mà ngh .

n nhà m i c hai b a. M t bu i chi u, cô Hai Ph c v i Ba Có nh c gh ra sânng i h ng mát. Cô Hai Ph c nh l i h i tr a có mua m t s nh t trình mà cô ch a coi, côbèn l y ra c cho Ba Có nghe ch i. Cô v a m i m ra thì th y tr ng th nh t có m tbài t a ch l n nh v y:

TH Y CAO T T

Cô Hai Ph c bi n s c, Ba Có thôi thúc nên cô c bài y nh v y:

“ m m i hôm qua, m t ng i quét lá cây trong v n Bách Thú l i t i góc m t câyda l n, g n ch chu ng nh t rùa, x y th y m t ng i trai, m c Âu ph c, th c ctreo tòn-ten trên nhánh cây. Tri hô lên. Cò Bót l i t i, m dây em xu ng thì ng itrai y ch t ã lâu r i, mình m y không có th ng tích chi h t. Phóng viên c a b nbáo i u tra, m i hay ng i b c m ng n y là th y Cao, n m nay 23 tu i, làm ký

c t i dinh quan c-lý Thành ph Saigon. Th y không có v , u t i nhà m tng i anh nhà bác, là ông Phán Kh i ng Bourdais. Theo l i ông Phán Kh inói thì m y tháng nay th y Cao có t tình v i m t cô mua h ng bán ph n, th ymê-sa say- m nên m c n . Cha m th y V nh long nghe tin y thì có lên qutrách th y. Có l th y bu n v n i cha m r y, mà l i thêm lo vi c n n n n a nênth y chán ngán cu c i mà t -t cho h t cái ki p lao tâm kh -trí.”

Cô Hai Ph c c r i, cô khóc mà nói r ng: “Th y T ch t ch c là t i em b c v ith y quá, ch không ph i m c n , hay là t i cha m r y âu. Em ngh l i em n-n n h t

c. T i nghi p quá, th y th ng em thi t, ch không ph i gi -d i nh thiên h .”

Ba Có châu mày, coi s c m t ch ta c ng bu n, song nét bu n v a l ra thì l i it li n, r i thay m t cái nét gi n, mà nói r ng: “ i! h i nào mà th ng ti c! Ng i n y

ch t là t i ng i kia, r i ng i kia ch t là t i ng i n . i v n công mà gi t nhau, có gì. Th y T là m t cái n c thang u cho em b c mà leo lên cái a v cao-sang.

Em còn ph i b c nhi u nh c thang khác n a, ch nào ph i m t cái ó là âu. N ui b c n c u mà em d -d mu n ng l i ó, thì làm sao mà trèo cao c. Qua ã

n em ng th ng ai h t mà”.

Cô Hai Ph c lau n c m t, r i m i qua chuy n khác, mu n bày cu c n ca mà nng cô d n nhà m i.

NG MÁI -CHÍN

t êm. L i m i gi , có m t cái xe h i l i u ngay c a ngõ cô Hai Ph c, s p-ph leo xu ng m c a xe. Cô Hai Ph c v i Ba Có b c xu ng. Cô Hai Ph c m c m t b

màu H -Châu, tay ôm bóp da xám. Còn Ba Có thì m c l a tr ng. Hai ng i b cxu ng xe r i cô Hai Ph c m bóp l y m t ng b c mà a cho s p-ph và nói r ng:“Anh l y ng b c ây i u ng n c r i s v . Xin anh nói l i giùm tôi cám n quanHuy n l m”.

Cô nói r i xâm-xâm vô c a ngõ, mùi d u th m bay bát ngát. Ba Có ã nh n chuôngn mà kêu b i nên có m t ng i trai ra m c a ngõ.

Hai ch em vô nhà v n èn khí lên thì th y c h c-h , bàn m t á, gh xích u, c m lai, tranh s n thu , m y c a s có treo màn t i, ch ti p khách có tr i ta-bi23 trên

bàn có bình bông t i, d a c a có ch u ki ng ki u24, có s m ván i-o n n m hút thu cá phi n, có s m th n cho khách hoà ch i.

Khi b c vô nhà thì cô Hai Ph c và c i và nói v i Ba Có r ng:

- Mình v coi b ông Huy n ng bu n d . T i sao ch thúc v quá v y ch Ba? Cònm mà.

- M y ng ch i nhu v y vô l l m. Qua không mu n cho em l i ó n a.

- M y ng c ng t t v i em nh th ng, ch h có th t l v i em âu mà ch b ti.

- Không phãi h t t ó là . Em ph i nh r ng em là “hoa-khôi-s c- p”. mà emi có cái tài n ca hay, nói chuy n gi i. Em v a có s c v a có tài, n ông con trai u

nao-n c mu n em. Em ph i gi ph m giá cho cao, thì ng i ta m i tr ng, r i em m i cói l n, ch ai r c em i n ca, em c ng i h t th y, b c t m th ng trong túi có ôi ba

ch c c ng c g n em, em làm nh v y, ph m giá em nh quá, r i cái s c v i cái tàia em có quí gì âu. Qua phi n m y ông h i nãy, là t i h không bi t tr ng em. ã có

em r i, h còn kêu thêm hai cô ca nhi kia n a làm chi. N u em ó thì em gi ng nh haicô ca nhi kia, nh th c a em quá, c âu.

- Ch nói ph i l m, song ông Huy n, ng r c mình n mà mình b ng mình vnh v y s ng phi n ch .

- Th ng cha ó phi n hay không phi n c ng v y không c n gì.

- ng i ch em mình c ng khá l m ch . ng cho mình ti n ng d n nhà,ng còn i h cho em m t chi c vòng n a, ng nh v y còn gì n a.

23 (tapis) th m24 làm b ng s g i là ki u

- Em t ng bao nhiêu ó là nhi u l m sao? Qua coi th ng cha ó rít-róng l m, xàikhông c. Anh ta m mi ng ch ng là i n ch L c t nh, mà xu t m t ng b cthì run en phát rét. Em không nh hay sao? Hôm mình d n nhà lên trên n y em bi u anhta i h cho em m t chi c vòng nh n xoàn. Anh ta làm l , qua ph i nh c t i hai ba l n, l icó hai th ng cha p tàu25 ó nó c n a, anh ta m i ch u mua, mà mua chi c vòng có200, nh n xoàn u26, coi nh b . M y tháng nay lên nghe n, n m hút m y l n r i,mà nó tr m t a hoài. Hôm tr c qua b o mua cho em m t cái xe h i, nó ki m chuy nnói lãng.

- mình x m i nó r i th ng-th ng mình d t nó, ch mu n làm g p quá saoc.

- Qua coi t ng th ng cha nó dóc l m, khoe c a, s v , các tánh x u h t, xàikhông vô âu. Em t ng nó a cho em 500 ng d n nhà ó là nó thi t có h o tâm haysao? Không âu. Vì có hai th ng cha theo c p tàu ó nó mu n ch ng giàu27, nên làm

nh nh v y ó. Nó ngh a 500 mà g n c m t “hoa khôi s c p”, l i sau h lênSaigon thì có ch n, ng , ch i, kh i t n ti n n a, nó tính ch 28 nên nó m i lòi ra ó ch .Còn hôm n anh ta i có v theo, anh ta lén vô ây, mà lo ra quá, ch i m t lát r i l t t

s v nghi; ng i ã b n s n, mà l i s v n a, thì có ích chi mà mình ph i v tình vngh a. i n y gi ng n ông th y u háo s c, mà h l ng l m. Mình ph i dè d c m i

c. Ông nào có mu n em thì em c nói em s qua r y, r i em m c qua u- ìnhcho. Em ph i nh em ng có th ng ai h t, cái m c ích c a mình là c o u, l t da-h tth y, không ch a th ng nào. Ph i lo làm cho có ti n, h có ti n r i em làm “bà l n” c ng

c n a.

Cô Hai Ph c c i ng t r i nói r ng: “Cha ch ! N u em làm “Bà l n”, em i ámti c r i g p chú thím em r i làm sao?”

Ba Có c ng c i mà áp r ng: “V y coi ng l m ch . N u h th n thì v ph n ai,ch có ph i ph n em âu mà em lo.Qua mu n nh v y l m”.

Hai ch em thay r i t t èn i ng .

n lúc n y th y Khuyên th y cô Hai Ph c th ng có khách giàu sang n nhà,thì th y ké-né, b i v y th y m n c nhà d n xa s c a th y, nên th y n c m tr a vàngh u nhà m t ng i anh em b n d i B n-Thành, ch th y không lên n c m v i BaCó n a. Tuy v y m i tu n th y u ghé th m Ba Có có m t l n, có l n th y n c m nóichuy n ch i, có l n th y th m m t chút r i i.

t bu i chi u th b y, th y Khuyên ghé th m, th y v a b c vô c a thì cô HaiPh c m ng r và nói r ng:

25 (ti ng lóng): ké, ch u rìa, h ng nh26 nh nh h t u27 khoe giàu28 b , c l i nhi u mà không khó nh c.

- May d hôn! Có anh Ba ghé ây. i lên Th D u M t n c m ch i, anh Ba.

- C m âu tr n mà n?

- Lên nhà hàng mình n. H n nhà hàng Th D u M t n u n úng l m. Lênn c m r i mình ki m s u riêng mua ch i.

- Tôi không r nh, s i không c.

- Ban êm anh có làm vi c gì âu mà không r nh? T h i chi u t i bây gi , haich em tôi mu n i, ng t không có n ông nên i không ti n. Nh anh ch u i, thì em sai

i xu ng Saigon m n m t cái xe h i lên ây cho mình i. i ch i anh Ba.

- Tôi i không ti n.

- Anh i v i em và ch Ba, anh h th n hay sao, nên anh không ch u i?

- Sao mà h th n? T i tôi m c vi c, nên i không c ch .

- M c vi c gì, âu anh nói cho em nghe th coi?

- Chi u mai trên tr ng ua có ua h i, ng a v nh t lãnh ph n th ng t i haingàn ng. Tôi ã ng con ng a Xài Qu c a tôi ng ch y ó. Tôi lo quá, h m naytôi d t thì nó ch y hay l m, song không bi t ông bà có cho tôi lãnh th ng hay không.

êm nay tôi ph i coi d m s ng nó và cho nó u ng thu c ng mai nó ch y. Tôi i ch i bày tr nhà, nó làm b y b không c.

- Con ng a anh mua 700 h i n m ngoái ó ph i hôn?

- Ph i. Con Xài-Qu ó.

- D hôn! Ng a mua giá có 700, mà ua lãnh th ng gì t i 2 ngàn l n?

- Ch sao. h i ng a lai mà. Ph n th ng H i nh là 3.200$, chia ra con nh t2.000$, còn con nhì 800$, con ba 400$.

Ba Có xen vô h i r ng:

- D hôn! Nh con ng a c a mình v nh t mình lãnh ti n th ng t i 2.000$ l nsao?

- Ch sao.

- Chà chà! N u v y thì nên nuôi ng a ua l m. Làm giàu c, ch ph i ch i âu.

- Ph i. Mà ng a mình ph i v nh t thì m i khá, ch m t h ng thì không c lãnhth ng, mà mình còn ph i t n ti n ng tr nài, nh mình ánh cá thì còn thua thêm ti nnhà n a.

- H t th y m y con ng a ch y v i ng a mình?

- h i ch y t i 11 con.

- Tr i i! Ch y ông qúa, làm sao mình ch c n cho c.

- Tuy ông v y, ch ph n nhi u ng a không ra gì. Con Sài-Qu c a tôi hay l m.Nó k có hai con là con D ng Ti n v i con Tái H ng mà thôi. Song con D ng Ti nhay âm, còn con Tái H ng nó què m i h t, b i v y con Sài Qu có hy v ng nhi u.

- Tôi mu n i coi ch i quá. Mai hai ch em tôi lên tr ng ua coi c hôn?

- c l m ch .

- Làm sao vô c a c mà coi? Th y em hai ch em tôi vô c hôn?

- Tôi ph i em ng a vô tr c ng s p t. Mình v i con Hai lên ó r i mua gi ymà vô nh h , không khó gì âu.

- Tôi mu n i v i th y ng th y ch con ng a c a th y cho tôi coi và c c ngh a nthua cho tôi hi u, ch tôi không hi u gì h t.

- Tôi m c lo ng a l n x n l m. Mình c vô ó thì có tôi. May c ng có má bày tri n a.

- Có ch i n a sao? Cha ch , ch g p tôi ch c ch ghét tôi l m.

- Có bi t mình âu mà ghét.

- Nói ch i v y ch ghét hay là th ng c ng v y, có h i gì âu. Mai i nghen hôn,em hai.

Cô Hai Ph c c i và áp r ng: “ i ch . X a rày em nghe nói trên tr ng ua vui,em mu n i l m, ng t không ai d t i. mai hai ch em mình lên ó ánh cá ch i”.

Tr a b a sau, cô Hai Ph c v i Ba Có trang m r i kêu xe kéo mà i tr ng ua,Ba Có thì n m c tuy s c s o, song d n theo ng i nghiêm trang l n tu i, y ph c khônghoa hoè, m t mày không son ph n. Còn cô Hai Ph c thì cô ch ng di n theo cái ph m“hoa khôi s c p”, b n áo thi t t t, d i ph n thi t khéo, có bao nhiêu n trang cô eo

t, nên cô ra ng ch ng ai th y cô mà ch ng ngó, mà ngó r i thì trong b ng ph i khenth m.

Lên t i tr ng ua, hai ch em mua gi y vô c a r i d t nhau i coi ng a mà ki mth y Ba Khuyên, i t i âu thiên h u ngó cô Hai Ph c mà tr m tr .

Cô Hai Ph c dòm th y tr c m t cái chu ng ng a có m t ám ông ng i ngng bàn lu n, r i cách ó m t khúc l i có th y Ba Khuyên ng ng nói chuy n v it ng i m p-m p, m c b tây b ng b xám. Cô ch tay mà nói: “Anh Ba kia kìa!”

i n m tay d t Ba Có i ri t l i ch th y Ba Khuyên. Khi g n t i cô kêu mà h i r ng:“Anh Ba, con Sài-Qu c a anh là con ng a nào? Anh ch cho tôi coi th tài t ng nó m tchút ng em ánh cá”.

Th y Ba Khuyên ch m t con ng a h ng ng trong chu ng. Cô Hai Ph c v i BaCó i l i g n mà coi.

Ng i m c tây xám ngó cô Hai Ph c trân trân, r i i theo cô, mi ng chúm chími.

Cô Hai Ph c coi ng a Sài Qu r i nói v i Ba Có r ng: „Con ng a c a anh Ba t tquá, em ch c h i nó s v nh t. Có ti n bao nhiêu em c ng dám cá h t th y”.

Ng i m c tây xám b c l i ng khít m t bên cô Hai Ph c và nói nh v i công: “Xin cô bi t thì b ng, ng có nói ra cho h nghe”.

Cô Hai Ph c day qua mi ng c i m t li c r t có duyên và h i ng i y r ng:

- T i sao mà không nên nói cho h nghe?

- mình cá mình n ti n m i nhi u ch .

- ! V y h ! Tr i t i! Tôi có dè âu.

- Nãy gi tôi d coi thì th y thiên h ph n ông h m n ánh con D ng-Ti n v icon Tái H ng l m. Cô không th y hay sao? Kia kìa, h áp coi hai con ng a y ch t n tkia.

- V y h ? âu th y làm n d t tôi l i coi hai con ng a y coi ra sao?

- Cô i v i tôi.

Cô Hai Ph c i v i ng i y. Ba Có ng l i h i th y Ba Khuyên r ng:

- Ng i ó là ai mà quen v i mình v y?

- Mình không bi t hay sao? Mai Ngân, kêu là mái-chín29 Ngành ó a. Y làm th ukhoán, trong ch l n, giàu l n l m, có ti m c a, có lò g ch, l i có hùn hãng tàu iNam-Vang n a.

- Giàu sao n m c lôi thôi d v y?

- Cái chú n xín-xái30 v y ó, ch y có hai ba cái xe h i n-xài úng l m.

- Coi b y th y con Hai y tr t theo nó.

- S con Hai th y y l n tu i nó chê, ch nó ng y nó no l m s ng h n ông Ph ,ông Huy n nào h t.

Cô Hai Ph c v i Mái Chín Ngành tr l i. Cô Hai Ph c v n vai th y Ba Khuyên vànói nh r ng: “Em ch c anh no r i. Nè, mà lát n a mua gi y ánh cá ch nào? Nói làmsao mà mua? Anh ph i d t em, ch em nhà quê tr t, em có bi t âu”.

Mái Chín Ngánh nói r ng:

- Th y Ba m c lo ng a, ph i cho th y thong-th . lát n a cô mu n ánh connào, tôi mua gi y giùm cho. Tôi thay m t cho th y Ba c.

29 (ti ng Tri u Châu): ng i thay m t hãng buôn l n lo vi c thu mua. Gi ng Hán Vi t: mãi t n30 (ti ng Tri u Châu): b qua, tha th , ây: lôi thôi

- , th y làm n làm hoa-tiêu31 giùm cho tôi, ch tôi nhà quê m i bi t tr ng ua,tôi không hi u chi h t.

Mai-Chín-Ngánh h i th y Ba Khuyên r ng:

- Cô ây là em c a th y ph i hôn th y Ba?

- Ph i. Em c a tôi. Mai-Chín-Ngánh không bi t nó hay sao? “Hoa-khôi-s c- p”là nó ó.

Mái-Chín-Ngánh ch ng h ng day l i ngó cô Hai Ph c r i nói r ng:

-Té ra cô ây là cô Hai Ph c hay sao?

-Ph i.

-Xin l i cô, nãy gi tôi không dè. Tôi th y hình c a cô trong nh t trình. Tôi nghen tên c a cô lung l m. Thu nay tôi không có d p g p cô, nên tôi không bi t. B a nayp cô, tôi cá ng a ch c tôi trúng l n.

- Tôi ch con nào, th y c ánh con ó thì ch c trúng.

- Tôi s nghe theo l i cô.

Chuông rung len-ken, nh ng ng a ch y u u d t ra Ba-d c ng qu ng chocông chúng xem. Mái-Chín-Ngánh r cô Hai Ph c v i Ba Có i coi ng a, r i ba ng i

t nhau mà i, b Mai-Chín-Ngánh hân hoan l m.

Cô Hai Ph c v i Ba Có ng v n tay trên hàng rào mà coi ng a, Mái Chín Ngánhng sau l ng cô Hai Ph c, y không thèm ngó m y con ng a, y ch ngó hai cái tay cô

ch m mái tóc cô d n sóng, cái c c a cô da tr ng trong, tay cô v n hàng rào coi d u nhi u,gió ph t mùi h ng c a cô bát ngát thì y ng -ng n bàng hoàng nh mê nh say.

Thình-lình cô Hai Ph c ch m t con ng a kim mà nói r ng: “Nè th y, th y ánh conng a n y ch c nó v nh t a th y”.

Mai-Chín-Ngánh b c t i ng mình cô mà cô không tránh cô l i c i mà h ing:

- Con ng a ó tên gì th y bi t hôn?

- S 3, ng a ó tên Kim Cúc. Cô coi ng a gi i quá. Con Kim Cúc hay l m, tu ni ch y hai ngàn t mà nó v nh t. Tôi s nghe l i cô, tôi mua gi y ánh nó. Cô

mu n ánh bao nhiêu, tôi mua gi y luôn cho cô?

- Không, th y mua cho th y i, tôi i ng a c a anh Ba tôi ch y, tôi s ánh.

Ba ng i d t nhau i mua gi y r i d t nhau lên l u ng i ch coi ng a ch y.

31 ng i lái tàu hay lái máy bay, ây : ng i h ng d n

Thi t qu u con Kim Cúc v nh t. Mái Chín Ngánh ánh 50 nh t 50 nhì, lãnhc nh t 120 nhì 60, c ng 180, l i 80.

Qua th nhì, Mái Chín Ngánh c y cô Hai Ph c coi ng a giùm ng cho anh taánh n a. Hai ng i d t nhau mà i. Ba Có dòm th y chú Mái Chín Ngánh ã tr t v i

“hoa khôi s c p”, b i v y ch ta l y c không bi t coi ng a mà ng i l i trên l u, khôngch u i theo. Nh m ngày hên th nào không bi t, mà cô Hai Ph c ch m t con ng a ô choMái Chín Ngánh ánh trúng, l i c 50$ n a.

i h i, ng i ta d t 11 con ng a ra qu ng. Mái Chín Ngánh d t cô HaiPh c và Ba Có i coi. Công chúng ph n ông u x m-xì, quy t ánh con D ng Ti n

i con Tái H ng.

Mái Chín Ngánh i mua gi y, h i cô Hai Ph c mu n ánh con ng a nào và ánhbao nhiêu. Cô m bóp l y ra m t t m gi y hai ch c mà a cho Mái Chín Ngánh và nói

ng: “Th y làm n mua giùm con Sài Qu cho tôi, mua gi y nh t h t, ch ng muanhì”.

Mái Chín Ngánh i mua m t lát r i em l i a cho cô Hai Ph c m t x p gi y. Côy mà b vào bóp, r i i lên l u mà ng i. Nài lên l ng ng a mà c i vô vòng tr ng ua.

Cô Hai Ph c ng i h i h p trong lòng không an, nên ng i m t bên Mái Chín Ngánh mà công thinh, không nói không c i nh h i nãy n a.

Ng a dàn ra s p hàng. Mái Chín Ngánh ng d y mà ngó. Cô Hai Ph c v i Ba Cóng ng d y. Ph t c , ng a phát ch y. Công chúng u ngó m t mà ngó. Mái Chín

Ngánh nói :”Con D ng Ti n d n u”.

Cô Hai Ph c ng khít m t bên Mái Chín Ngánh mà h i r ng:

- Con Sài Qu ch y th 3... nó rút lên th nhì r i..

- H ? Nó ch y th nhì ó h ? Th y coi nó rút lên nh t c hôn?

- Cha ch ! Con D ng-Ti n d n u mà b nó còn kho l m.....nài còn nui....coith con Sài Qu khó qua quá...

- Còn con Tái H ng?

- Nó ch y theo t p sau ó........ i! Không xong! Con Tái H ng què n a....nó gião kìa..

- Cha ch ! Con D ng Ti n ch y quá, con Sài Qu ch c theo không k p.

Ng a v còn ch ng 300 th c n a thì t i m c. Thình lình con ng a ch y u trt cái r i tr nh y ngang qua rào mà ch y t m-qu n, ch không trong vòng n a.

Mái Chín Ngánh v tay la l n r ng: “Con D ng-Ti n âm ng r i! Con SàiQu v nh t, s ng l m! S ng l m”.

Cô Hai Ph c m ng quá, quên ké-né, tay v n vai Mái Chín Ngánh và c i và nói :“Rút lên, Sài Qu ! Rút ri t i, gi i, gi i l m!”.

Sài Qu d n u ch y v ngang khán ài, công chúng v tay lóp bóp, nh t là MáiChín Ngánh v i hai ch em cô Hai Ph c và v tay và la inh i.

i m c, con Sài Qu h ng nh t, b con Kim than h ng nhì, t i 2 mình ng a.

Mái Chín Ngánh ngó cô Hai Ph c mà c i và nói r ng: “Mình trúng l n l m, m tng ch c trúng 3 ng r i. Tôi nghe l i cô thi t hên quá. T rày s p lên h chúa nh t

thì tôi r c cô lên tr ng ua ch cho tôi ánh nghen hôn”.

Cô ph c g c u và c i và nói:

- c tôi ch u. Mà h th y trúng thì ph i chia cho tôi 10 ph n tr m m i cch .

- c mà. Cô l y h t c ng c n a, mi n là trúng thì thôi.

Ba Có m ng quýnh nên xen vô h i r ng:

- Mái Chín Ngánh v y ch th y Ba c lãnh ti n th ng hai ngàn hôn?

- Lãnh ch . Tôi bi t th y Ba còn ánh cá, th y còn trúng thêm m y tr m n a à.Còn ph n cô Hai ây ngoài 7 tr m l n a.

Cô Hai Ph c ch ng h ng, cô ngó Mái Chín Ngánh mà h i r ng:

- Gi ng gì mà trúng nhi u d v y? Tôi ánh có 20 mà trúng gì t i 700 ?

- Không ph i 20 mà. Cô l y gi y ra tính l i coi.

Cô Hai Ph c m bóp. Mái Chín Ngánh móc túi. Mái chín m 60 t m gi y và nói :“Tôi ánh 300 v n. Tôi ánh 300 v n. Tôi ch c s l nh ít n a là m t ngàn, còn cô có baonhiêu gi y ó?

Cô Hai Ph c m r i nói:

- Tôi có 40 t m.

- M i t m 5 ng, cô tính th coi bao nhiêu?

- Hai tr m... Tr i i!H i nãy tôi m n th y mua gi y có 20, mà sao bây gi 200?

- Tôi cho cô m n ánh thêm ó. Ch c trúng quá, cái gì l i ánh có 20.

Ba Có v i cô Hai Ph c nghe nói nh v y thì ngó nhau mà c i. Có ng i i ngangqua, h nói con Sài Qu nh t n t i 4 ng, còn nhì- thì 2$20

Mái Chín Ngánh ngó cô Hai Ph c mà nói: “Cô s lãnh c 800 còn ph n tôi thì1.200. Tôi ch c th y Ba lãnh 2.000$ ti n th ng v i ít n a là 400$ ti n cá n a.

Ba ng i u vui m ng và r nhau i ki m th y Ba Khuyên. G p nhau m ng rkhông xi t k . Th y Khuyên nói th y ít ti n nên rán ánh có 100$, th y n ti n cá có400$ tr 100$ v n, thì l i có 300$.

Mái Chín Ngánh d t m y cô i lãnh ti n. Anh ta giao cho cô Hai Ph c 800$ vàkhuyên b vô bóp.

Ba Có nói r ng: “Mái Chín Ngánh làm n cho em tôi, a h t ti n trúng cho nó thìnó cám n. Thôi nó tr 180$ b c v n l i cho Mái Chín Ngánh ch ”.

Mái Chín Ngánh khoát tay nói r ng: “Xín xái mà! Tôi trúng nhi u, b a nay tôi nn m t ngàn. Cô hai hên l m, s b c ó tôi t ng cô Hai mà làm k ni m ngày quen

nhau”.

Cô Hai Ph c c i và cúi u nói: “Cám n”

Cô có 800$ thì cô no h i, nên t ý mu n v . Mái Chín Ngánh nói, nh hai cô mu n thì anh ta s l y xe h i mà a v , vì anh ta c ng không ng ánh m y sau n a.”

Lên xe-h i, Cô Hai Ph c ng i gi a, Ba Có ng i tay m t, còn Mái Chín ng i tay trái. t i nhà, Cô Hai Ph c m i Mái Chín vô u ng n c cho mát r i s v . Mái Chín ci thì ch u li n. Ba Có say b i lên xe h i i mua r u la -ve v i n c á em v mà ãi

khách, ba ng i ng i chung m t bàn mà u ng r u vui c i, d ng nh thân thi t ã tlâu r i. n chi u, Mái Chín l i m i hai cô lên Xuân-Tr ng n c m, i v i nhau t i 11gi khuya. Mái Chín m i a v .

Khi b c vô nhà thì Ba Có c i nói v i Hai Ph c r ng: “Chú Mái Chín, tuy là ch ckhách, mà chú xài úng h n m y ông l n, m y ông giàu c a mình l m. Chú g p em coi

chú m t ri t. Mai m t chú l i ây n a cho mà coi. Th y k , em ó cho qua lo. N uchú m h i mu n em, thì qua bu c chú ph i s m h t xoàn, ph i mua xe h i cho em thìem m i ng. Nh em không có m ng làm “Bà l n”, thì em làm “Bà nhà giàu” c ng c

Cô Hai Ph c c i vang nói:

Th y Mái Chín l n tu i quá.

Ch ng 40 tu i, ch bao l n. Thi u gì a nó còn nh h n em n a, mà nó ng t iông già hay sao. i, i n y, mi n có ti n thì sang tr ng.

Thi t qu , t i b a sau Mái Chín Ngánh i xe h i l i m i Ba Có và Hai Ph c i ch ia. B a nay anh ta t thi t anh ta th ng cô Hai Ph c và xin k t ngh a cang th ng v i

cô, tuy ai nhà n y, song anh ta h a s b o b c m i vi c, ti n nhà, ti n ch , ti n xài, anhta s bao ch u h t.

Ba Có giành mà tr l i. Ch ta ki m ch c mà làm khó, nói Ph c ã có m t ôngHuy n Hàm mu n c i, nói Ph c còn nh n u ng Mái chín s e thiên-h chê c i. Nói

qua cãi l i m t h i r i Ba Có bu c ph i s m m t ôi bông xoàn l n, v i m t cái xe h ii thì Ph c m i ng.

Mái Chín Ngánh ch u h t. Anh ta mua cho cô Hai Ph c m t ôi bông xoàn giá1.200$. m t cái xe m i giá 2.800$, l i còn a riêng 500$ cho hai cô s m qu n, s m áo,mua ph n, mua d u. Ti n nhà, ti n ch , ti n b p, ti n b i, ti n s p-ph , ti n s n nh t, anhta lãnh ch u h t th y, mà l i còn h a m i tháng s cho cô Hai 300$ b túi i ch i.

t óa “hoa khôi s c p” mà làm v m t ng i Mái Chín, l i v không có gi y t , thìng tài u ng s c thi t. Nh ng mà danh thì không r m, ch ti n b c y, cái n bù cái

kia, nên Ba Có c ng m ng cho cái m c ích t c h n phân n a.

ho bieu chanh no doi - quyen nhut

Documents

ho bieu chanh lac duong

ho bieu chanh doa hoa tan

ho bieu chanh tu hon

ho bieu chanh cu kinh

ho bieu chanh thiet gia gia thiet

ho bieu chanh nhon tinh am lanh

ho bieu chanh hai tha cuoi vo

ho bieu chanh tai toi

ho bieu chanh cha con nghia nang

ho bieu chanh ngon co gio dua - quyen thu 1

ho bieu chanh nang ganh cang thuong

ho bieu chanh song thac voi tinh

ho bieu chanh ai lam duoc

ho bieu chanh hai khoi tinh

ho bieu chanh con nha ngheo

ho bieu chanh ngon co gio dua - quyen thu 5

ho bieu chanh ong cu

ho bieu chanh no tinh

ho bieu chanh chut phan linh dinh

ho bieu chanh doan tinh