iederéén kan lezen, daisy voor jong en oud!

Een luisterboek,dat spreekt voor zich!

Daisy voor jong en oud!Saskia Boets – Oost-Vlaanderen – 21 juni 2011

inhoud

– Kids– Samenwerking openbare bibliotheken –

SBB – Luisterpunt• bevraging• uitwisseling ideeën, tips, op- en

aanmerkingen

– Ouderen– Nog ter info

kids

Kids- Leesbiografie Ruben Depauw- Good practices – internationaal - Vlaanderen – beleid / praktijk- Verbreden jeugd- Luisterpunt- Info leesbeperking- School versus bib- Dyslexietraject Bree- Projecten in samenwerking

Nota

• bibliotheek personen met een leesbeperking Denemarken

• 5 jaar onderhandeld met uitgevers

• jongerencampagne dyslexie– vooral gericht op scholen– met bekende schrijver (met dyslexie)– jongeren zelf aan het woord

link cijfers (dia’s 5, 6, 7)

Zweden

• TPB

• Distributie volledig via openbare bibliotheken

• Apple shelf

• Voorbeeld: stadsbibliotheek Goteborg

verbreden - jeugd

• internationale tendens (IFLA)

• maatschappelijk draagvlak (vb. zie onderwijs – filmpje UGent)

• kinderen en jongeren met leesmoeilijkheden

dyslexie, autisme, concentratiemoeilijkheden, nieuwkomers, …

• samenwerking met intermediaire sociaal-culturele organisaties

– verenigingen / onderwijs

– aanpak / communicatie

– aandacht voor en inspraak in jeugdcollectie

Vlaanderen

Beleidsmatig

• Overleg Vlaamse UitgeversVereniging (VUV)– uitbreiding dyslexie (en fysieke beperking): OK– downloaden / streaming (drager / beveiliging): NOK

• Memorandum of Understanding (09-’10/04-’11)– Federation of European Publishers (FEP)– European Blind Union (EBU)– European Dyslexia Association (EDA)

Vlaanderen

Beleidsmatig

• veel vraag naar samenwerking– Die-’s-lekti-kus / Letop.be– Sprankel– Vlaamse Vereniging voor Logopedisten (VVL)– directieraad CLB’s– Hogescholen– …

• Scholen- en jeugdcampagne

Bekendmakingscampagne – waarom?

– Daisy-boeken kunnen kinderen & jongeren met leesmoeilijkheden

echt helpen: minimaal: lezen oefenen / in het beste geval

leesplezier ontdekken

– Enthousiasme bij kennismaking Luisterpunt, maar Luisterpunt wordt

slechts incidentieel ‘ontdekt’ (beurzen, Die-’s-lekti-kus, via via, …)

– Interesse vanuit scholen, maar ook vanuit CLB’s, logopedisten,

hogescholen ergo, logo, leraren

– We merken grote vraag en groot potentieel

Vlaanderen

Vlaanderen

Beleidsmatig

• Kritische succesfactoren jeugd- en scholencampagne– overeenkomst met de VUV – extra subsidie (minister van onderwijs = minister

van jeugd = minister van gelijke kansen)– partnership / goodwill openbare bibliotheken– samenwerking met andere belangrijke, relevante

organisaties en verenigingen

Vlaanderen

Praktijk

• Luisterpunt op standen, praktijkmarkten, studiedagen, …

• overleg met stakeholders

• streven naar meer jeugdcollectie in meer bibliotheken

• groei jeugdige lezers

Luisterpunt

jeugdcollectie

• ± 15 % van de Daisy-collectie

• opdeling in leeftijdscategorieën

• gevarieerd aanbod: populaire boeken,

spannende verhalen, alle Kinder- en

Jeugdjuryboeken, aantal Makkelijk

Lezenboeken

communicatie

communicatie en promotie -

aandachtspunten– opstelling open kast

– Daisy-boeken zijn gedrukte boeken in

aangepaste leesvorm geen leengeld

Bib Ichtegem

Luisterpuntmeubel bibliotheken West-Vlaanderen (foto’s Francis Vlieghe)

verklaring op eer

Bekendmaking als persoon met een leesbeperking: verklaring op eer

• voorbeeld: ‘Ik verklaar dat ik geen gewoon boek

kan lezen of hanteren, of heel moeilijk.

Ik ben blind – slechtziend – ik heb fysieke

beperking – dyslexie – andere’• markeren in lenergegevens (slechts 1 X verklaren)

verbreden- jeugd

• openbare bibliotheken

– meer collectie in meer bibliotheken

– verdere uitbouw bruikleencollecties

– meer aandacht voor jeugdcollectie (link

met scholenwerking)

– kennismakingskit / anderslezenkoffertje

bibliotheek Lokeren

verbreden- jeugd

• samenwerking met onderwijs

– leerkrachten en directie

– zorgleerkrachten

– CLB’s

– ouderverenigingen

– hogescholen (lerarenopleiding, ergo, logo)

• samenwerking met andere intermediairs

zoals logopedisten, Sprankel

• samenwerking samenwerking samenwerking

• Uit in Merelbeke

• Dyslexietraject bib Bree

• Makkelijk Lezen Pleinen – principes

• klasbezoeken / luisterbox

• auteurslezingen (bv. Do Van Ranst-koffertje)

• kennismakingskit

• luisterbox / luisterzuil

verbreden- jeugd

• website Luisterpunt

-luisterfragmenten

-lijst bibliotheken (met vermelding als jeugdboeken) op verschillende pagina’s

-lijst jeugdboeken (per leeftijdscategorie)

-Knetterende Letteren voor kids

• Daisy-promotiefilmpje

Luisterpunt

interessante infoLees- / leer- / taalstoornis(sen)

– www.sprankel.be

http://www.sprankel.be/index.php?option=com_content&task

=view&id=315&Itemid=306

– www.letop.be

– www.dyskus.be (volwassenen met dyslexie)

– www.autismevlaanderen.be

http://www.autismevlaanderen.be

/info/autisme/invloedontwikkeling/sigkinderen.asp

www.autismecentraal.com

– www.afasie.be

interessante info

Leesmoeilijkheden

– www.slideshare.net

» Luisterpunt

– www.letop.be

Visuele beperkingen

– Blind/slechtziend/oogziektes

http://www.kimbols.be/ogen/zien/blind_slechtziend.php

http://www.kimbols.be/ogen/ziektes/index.php

school versus bib

• in schoolverband aangepaste software zoals (bv.) Kurzweil en Sprint

• AdiBib: Aangepaste DIgitale Bibliotheek (leerboeken)

- voor leerlingen met een beperking in de schriftelijke communicatie

i.c. dyslexie en dyspraxie, attesten type 4, 6 en 7

- studieboeken worden bewerkt voor Kurzweil en Sprint

- is gratis

- meer info: www.letop.be (Die-’s-lekti-kus vzw)

• Daisy: leesplezier voorop

schoolbibliotheek Heilige Familie Sint-Niklaas

• Doel:

-Mensen informeren over leesproblemen en dyslexie

-Mensen met dyslexie en leerkrachten en ouders kennis laten maken met Daisy-boeken

-Gratis aanbieden van software om Daisy-speler op pc te installeren

-Kinderen en jongeren met dyslexie kunnen met Daisy-boeken ook dikkere en spannendere/leukere/interessantere boeken lezen/beluisteren

Dyslexietraject bib Bree

• Doelgroep:

-Leerkrachten basisonderwijs en secundair onderwijs (die hun lln in contact willen brengen met Daisy-boeken)

-Kinderen en jongeren met leesproblemen – via hun ouders en leerkrachten (die met de software op hun pc boeken willen lezen/beluisteren)

-Ouders en begeleiders (logopedisten!) van mensen met leesproblemen (die meer info willen over leesproblemen / die mensen in contact willen brengen met Daisy-boeken)

Dyslexietraject bib Bree

• Partners:

-Secundaire scholen:leerkrachtenleerlingenoudervereniginglogopedisten!

-Basisscholenleerkrachten, zeker ook zorgleerkrachtenleerlingenoudervereniginglogopedisten!

-Bibliotheek: logistieke ondersteuning, bibliotheekgebouw, organisatie

Dyslexietraject bib Bree

• Inhoud – 1ste fase: leerkrachten in contact brengen met Daisy-boeken

-Secundaire scholen:.leerkrachten (talen) en directie uitnodigen om Daisy-project voor te stellen (eventueel in de school onder de middagpauze, of net na school)

-Basisscholen.zorgcoördinatoren en andere geïnteresseerde leerkrachten, en ev. ook logopedisten uitnodigen (afspreken school of bib).lezing over leesproblemen voor ouders, liefst i.s.m. school en logo.workshop gebruik Daisy-boeken voor ouders en kinderen/jongeren.collectie Daisy-boeken (voldoende ruim en gevarieerd, liefst in samenspraak met school, meerdere exemplaren van titel mogelijk)

Dyslexietraject bib Bree

• Inhoud – 2de fase: avond voor ouders

-Uitnodiging via school (brief via agenda aan alle ouders)

-Informatie / lezing over leesproblemen en dyslexie, door deskundige uit de omgeving (bv. Centrum voor leerstoornissen, logopedist die in aantal scholen werkt en die theoretisch kan omkaderen, iemand van CLB dat dyslexie-attesten uitschrijft)

-Daisy en andere leeshulpjes

-Afsluiter (in Bree bv. auteurslezing door Kaat Vrancken, die zelf boekje voor Luisterpunt heeft ingelezen)

Dyslexietraject bib Bree

• Inhoud – 3de fase: activiteiten en rondleidingen

-Bij klasbezoeken ook aandacht voor Daisy-boeken

-Bij auteurslezing, op thematafel ook Daisy-boeken van auteur

-Specifieke rondleidingen voor leerlingen secundair onderwijs (hogere graad met als hoofdvakken menswetenschappen, verzorging, e.d.) aan bod: 3 doelgroepen: kinderen in de bib, senioren en mensen met een handicap. Hierbij wordt steeds het hele pakket leeshulpjes besproken en getoond

-Bij rondleidingen (ook voor senioren, rusthuis, sociaal-culturele verenigingen enz.) wordt ook steeds het hele pakket leeshulpjes besproken en getoond.

Dyslexietraject bib Bree

• Inhoud – 4de fase: nieuwbrief, website en stadsmagazine of gemeentelijk infoblad

-Info over het hele pakket leeshulpjes

-Verslag van traject: bruikbare getuigenis, interessante lezing, foto, beschrijving van werking in school die opgezet is vanuit traject, …

Aandachtspunten:

• Compenserende ondersteuning (boek + Daisy / samen uitlenen)

• Klemtoon op leesplezier

Dyslexietraject bib Bree

Daisy-spelers

TPB Reader – software

Daisy-software – geconverteerd boek

Daisy-spelers

TPB Reader – software

Daisy-software – Daisy-boek

Daisy-spelers

Amis – software

Daisy-software – Daisy3-boek

mp3

Je kan Daisy-boeken ook beluisteren

met:- Windows Media Player

- elke cd- en dvd-speler die mp3 speelt

nadelen: - (meestal) geen geheugen

- beperkte navigatiemogelijkheden

- geen aangepaste voorleessnelheid!

(belangrijk voor kids met dyslexie)

inclusief boek

Rare Snuiters

Inclusief boek,met ingebouwde gps

Project van BLLen Poëziecentrum Gent

2011 …… samen met de bibliotheken en de provincies:Hoe gaan bibliotheken met Daisy aan de slag?Hoe werken bibliotheken samen met relevante lokale actoren?Wat / Hoe zijn de ervaringen (de positieve, maar ook de negatieve)?

Hoe kunnen we beter ideeën uitwisselen?Hoe kunnen we onze dienstverlening voor de verschillende

doelgroepen nog verbeteren?Hoe kunnen we elkaar ondersteunen en versterken?Hoe kunnen we bruikleencollecties vernieuwen en actualiseren?… verhaal is niet af … het begint pas …

bevraging

• Daisy-spelers:- moeilijk versus groot gebruiksgemak- luisteren via dvd/cd/mp3-speler nadelen!

• Collectie:- meer jeugd- hoe vernieuwen? (collectie wisselen en actuele titels)- boeken aanvragen buiten bruikleencollectie

• Verklaring op eer• Ondersteuning

door SBB / door Luisterpunt• Blijvende aandacht voor promotie en communicatie

belangrijk

ouderen

ouderen• samenwerking met lokale actoren

• kennismakingskit (volwassenen)

• promotie voor groteletterboeken, luisterboeken en Daisy-boeken convergeren

met elkaar

• boekendienst-aan-huis (of aan rusthuis)

• aan doelgroepen: infosessies / ontbijtworkshop / boekentips / Daisy-leeskring …

– personeel OCMW

– rusthuizen en lokale dienstencentra (ergotherapeuten / vrijwilligers)

– seniorenraad

– ouderenverenigingen

– lokale context, bv. ziekenzorg

ouderen

Maar informeer en betrek ook intermediairs zoals:

– huisdokters, oogartsen en opticiens – thuisverpleging, ziekenzorg – de lokale mutualiteit – (zelf)hulporganisaties voor mensen met (lees)beperkingen – ziekenhuizen met een oogafdeling of een afdeling geriatrie– centrum voor basiseducatie

ouderen

Tussenkomst voor personen met een handicap– Slechtziende personen onder de 65 jaar met een Vlaams

Agentschapsnummer: tussenkomst bij aankoop Daisy-speler. Alle informatie: website Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (www.vaph.be).

Daisy-fonds van de Brailleliga– Mensen boven de 65 jaar met een gezichtsverlies van

minimaal 30% kunnen, op voorwaarde dat ze lid zijn van Luisterpunt en van de Brailleliga (beide gratis), een Daisy-speler kopen aan 110 euro (+ verzendkosten). Meer informatie bij Luisterpunt.

nog ter info

Vragen?

saskia.boets@luisterpuntbibliotheek.be

02 423 04 13

veronique.rutgeerts@luisterpuntbibliotheek.be

070 246 070