in liibro utia'al in kanik ts'iib - poblacion maya · pdf filesuku'un yaan ts...
Post on 15-Feb-2018
230 Views
Preview:
TRANSCRIPT
In Liibro Utia'al In kanikTs'íib
Cuaderno de Ejercicios
Población Maya de Campeche, y Quintana Roo
Delegaciones Campeche, y Quintana Roo
Instituto Nacional para la Educación de los Adultos
In Liibro Utia'al in kanikTs'íib
SECRETARÍA DE EDUCACIÓN PÚBLICAINSTITUTO NACIONAL PARA LA EDUCACIÓN DE LOS ADULTOS
Secretaría deEducación PúblicaMiguel Limón Rojas
Dirección General delINEAJosé Antonio Carranza
Dirección de programasy servicios educativosEnrique García Arista
Unidad de producciónde mediosGuadalupe Ruiz Narváez
Delegaciones Estatales
Felipe Cervantes García
Normando Ariel Medina Castro
Yamile Monserrat Medina G.
Desarrollo de contenidos ycoordinación lingüísticaLázaro Dzul PolancoFidencio BriceñoOtto Schumann Gálvez
Asesoría técnico-pedagógicaDirección de Contenidos,Métodos y Materiales
Diseño gráficoRicardo Osorio JiménezLourdes López A. PortilloSonia T. Ruiz ContrerasAlberto Vivero Armendáríz
IlustraciónFrancisco J. BautistaMa.Teresa AlmanzaCarlos Ramírez BenítezMelquiades González
FotografíaLuis Villaseñor Valadez
CorrecciónEliseo Brena Becerril
Producción editorialJavier García ManzanoJulio C. Tovar HernándezGuillermo Campos Nava
© 1996 Instituto Nacional para laEducación de los Adultos.
ISBN 968-29-3955-0 (Obra general)
ISBN 968-29-3957-7
Derechos Reservados conforme a la ley.Prohibida su reproducción total o parcialpor cualquier medio.Impreso y hecho en México.
2002 1ra. reimpresión corregida
ÍNDICE
Lección InicialLección 1Lección 2Lección 3Lección 4Lección 5Lección 6Lección 7Lección 8Lección 9Lección 10Lección 11Lección 12Lección 13Lección 14Lección 15Lección 16
713151723253133373941455155597177
in k'aaba'e'
5
Lección Inicial
Nup u mejen raayail le ba'alo'obo'.
7
Nup u mejen raayail le ba'axo'ob ts'íibta'ano'
8
Ts'íibt le ba'alo'obo' je'e bix beeta'anilo'
9
Ts'íibt le leetrao'ob yéetel le t'aano' tu yóok'ol le raayao'obo', je'e bixbeeta'anilo'.
10
Ts'íibt le leetrao'ob yéetel le t'aano' tu yóok'ol le raayao'obo', je'e bixbeeta'anilo'.
11
Lección 1
Chúukbes le t'aano'obo' yéetel a wa e le bix unaj a tukultike'.
13
e
bin
kaaj
abal
jub
naj
Xok le t'aano'obo', ku ts'o'okole' ka yéeyik le yaan b tio'obo' ka ts'íibtiko'obtu yóok'ol le raayao'obo', ku ts'o'okole' ka yéeyik le t'aano'ob yaan j kats'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo'.
14
janal
bej
bajab
bakal
nej
Lección 2
Chúukbes le t'aano'obo' yéetel i wa o le bix unaj a tukultike'.
15
o
kib
bakal
lak
abal
nal
Xok le t'aano'ob yaan ta xts'íiko', ku ts'o'okolo'
16
k I
Lección 3U
lukum
mukuy
jub
uj
Chúukbes yéetel leetra u le t'aano'oba'
ku janal
u jub
u najil
Xok le t'aano'ob yaan ta xts'íiko', ku ts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol leraayao'obo'.
17
u
Chúukbes le t'aano'oba' yéetel le leetrao'ob a, e, i, o, wa u.
18
a
e
o
baj
nej
kib
okom
jub
janal
Xok le t'aano'ob yaan ta xts'íiko', ku ts'o'okole' ka chúukbesik le yano'ob taxno'ojo'.
19
aballukumujnej
kitamtojolbejokom
atanjubkojek
bakalkijkibjanal
Xok le t'aano'ob yaan ka'analo', ku ts'o'okole' ka yéeyik le t'aano'ob yaan atio'obo' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo', bey xan ken a beetil ti' let'aano'ob yaan e, i, o yéetel u tio'obo'.
20
a e
i o u
II ba'ax yaan bona'an te'ta xts'íiko', ts'íibt u k'aaba'o'ob yóok'ol le raayao'obyaan ta xno'ojo'.
21
Lección 4
n m
nuul
múul
nojoch
makal
náay
máak
k'an
k'úum
meen
néen
Ti' le páalabrao'ob k'ala'ano' yéey le ka tuklik unaj u chúukbesik le t'aano',ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
23
néen
Memo
k'an
meen
najmanaj
k'úum
janal
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antak te' ka'analo' yéey le ka tuklik unaj u bisik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik yóok'ol le raayao'obo'.
24
Lección 5
Ts'íibt le saltiyo ' yóok'ol le raayao'obo' utia'al u chúukbesik le t'aano', kuts'o'okole' ka xokik.
25
ja'as kool ki' naj
Xok le páalabrao'ob yaan ka'analo', ku ts'o'okole' ka chúukbesik let'aano'obo' yéetel le páalabrao'ob unaj a tukultike', ku ts'o'okole' kats'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo'.
26
kaan
paal
naj
áak
ek
lukum
ja'as
jub
Ti' le páalabrao'ob k'ala'ano'obo' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano'obo', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
27
aa áa
cháak
chaak
báat
bat
kool
kóol
miis
míis
Ti' le páalabrao'ob k'ala'ano'obo' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao', tu ts'ooke' kats'íibtik le t'aano'obo' tu yóok'ol le raaya yaan kaabalo'.
28
bu'ul
búul
mo'ol
móol
múul
lu'um
kéej
je'ej
Ti' le páalabrao'ob k'ala'ano'obo' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao', tu ts'ooke' kats'íibtik le t'aano'obo' tu yóok'ol le raayao'ob yaan kaabalo'.
29
u'u úu
Lección 6
paal
pool
pool
póol
pi'im
páak
paak
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano' ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
31
P
Lección 7
iis
si'
saay
síinik
sakan
chimes
us
miis
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
33
s
ixi'im
xúul
xikin
xóolte'
xaanab
xooy
ya'ax
ma'ay
Tí' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
34
Ts'íibt yóok'ol le raayao' u k'aaba' le ba'alche' ka wilik ta xts'íiko'
35
Lección 8
t
úurichtakay
tóoloktuuch
aruxta'ab
xtuuxmeerech
turixtuunich
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tuklik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'
r
37
Lección 9w
witskay
wenelyu'ubik
yaachwíinik
wakaxso'oy
yiitswáal
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj jun chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
39
y
Lección 10
chiich
chi'
yotoch
chóoch
chooch
tuunich
che'
cheem
Ti'le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
41
ch
A'al ti' le nukuch máako'obo' ka u yilo'ob le ba'alo'ob yano'ob tu xts'íiko' kuts'o'okole' ka u ts'íibto'ob ba'ax le ku yiliko'obo'.
42
mejen
nojoch
kaax
sak
box
miis
chichan
paal
peek'
kajtal
kool
naj
Meent mejen t'aano'ob yéetel le páalabrao'ob k'ala'antak te' ka'analo', kuts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'obo'.
43
Lección 11
paalp'aak
pu'uchp'uuch
p'eekpeek'
póokp'óok
paakp'aak
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao', tu ts'ooke' ka ts'íibtik let'aano'ob tu yóok'ol le raayao'ob yaan kaabalo'.
45
p p'
A'al ti' le nukuch máako'obo' ka u yilo'ob le ba'alo'ob yano'ob tu xts'ííko' kuts'o'okole' ka u ts'íibto'ob ba'ax le ku yiliko'obo'.
46
Chichan p'aaka'
Nojoch p'úulo'
Xok le t'aano'ob yaan ka'analo' ku ts'o'okole' ka beetik t'aano'ob yéetel, tuts 'ooke' ka ts'íibtik le t'aan tu'ux yaan le ba'alo'obo'.
47
le
k'
iikiik'
kuumk'úum
kiikk'i'ik'
baakbak'
k'ankaan
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
48
Ts'íibt je'e ba'ax t'aanil a wojele'
49
kin
ku
ku
tin
jaantik
konik
manik
jaantaj
sak
box
chak
mejen
bu'ul
ixi'im
iik
k'úum
bak'
k'uxub
k'óol
ki'
k
k'
Meent mejen t'aano'ob yéetel le páalabrao'ob k'ala'antak te' ka'analo', kuts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo'.
50
Lección 12tin
juntúul
in
tso'ots
a
ten
ts'oya'an
in
ts'aak
tso'
ts'u'
lúubul
wuk'ik
tu
suku'un
yaan
ts
ts'
Meent mejen t'aano'ob yéetel le báalabrao'ob k'ala'antak te' ka'analo', kuts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo'.
51
ts ts'
tso'otselts'óots'
ts'aaktsúuk
tso'ts'a'ay
tsáabts'aak
ts'íimmoots
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'.
52
Ts'íibt je'e ba'ax t'aanil a wojele'.
53
Lección 13tu meentik tin u tuuxo'
t'u'ul tin kiimsaj in jaantaj
juntúul ta'ab tóolok t'uuch t'eel
le tu xik'nal kuchaj tu
t
t'
Meent mejen t'aano'ob yéetel le páalabrao'ob k'ala'antak te' ka'analo', kuts'o'okole' ka ts'íibtiko'ob tu yóok'ol le raayao'obo'.
55
ch ch'
chiich
ch'íich'
chooch
ch'óoch'
ch'e'en
chéen
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao', tu ts'ooke' ka ts'íibtik let'aano'obo' tu yóok'ol le raayao'ob yaan kaabalo'.
56
t t'
síit'
sit
tuuch
t'uuch
t'uut'
toot
t'eel
teen
Ti' le páalabrao'ob k'ala'antako' yéey le ka tukultik unaj u chúukbesik let'aano', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol le raayao'obo'.
57
Ts'íibt je'e ba'ax t'aanil a wojele'.
58
Lección 14
Nup u mejen raayail le ba'alo'obo', ti' a káajsik ti' nuumero 1 tak kenk'uchukech tu ts'ook nuumero.
59
Nup u mejen raayail le naja', ti' a káajsik ti' nuumero 1 tak ken k'uchukech tuts'ook nuumero.
60
1 juntúul báalam.
2 ka'atúul muuch.
3 óoxtúul miis.
4 kantúul weech.
5 jo'otúul wakax.
Xok le nuumero'obo' yéetel le t'aano'obo' tu yo' olal a kanik.
61
1 jump'éel naj.
2 ka'ap'éel luuch.
3 óoxp'éel wits.
4 kamp'éel lool.
5 jo'op'éel p'óok.
Xok le nuumero'obo' yéetel le t'aano'obo' tu yo'olal a kanik.
62
Xok jayp'eel ba'alo'ob yaan te'ela'kuts'o'okole' ka ts' íibtik u nuumeroilichil le mejen kuaadro yaan chúumuk tio'obo', tu ts' ooke'ka ts'íibtiko'ob jéetel leetra yóok'ol le raayao'ob yáan yáanalo'obo'je'e bix beeta'anil le yáaxo'.
63
2 3
Kaxt u keetil le ba'alo'ob yaan kaabalo' ti' ichil le yano'ob ka'analo', kuts'o'okole' ka ts'íibtik buka'aj tu yóok'ol le raayao'obo'.
64
Xok jayp'éel ba'alo'ob yaan te'ela' ku ts'o' okole'ka ts'íibtik u nuuneroilichil le mejen kuaadro yaano'ob chúumuko'tu ts' ooke' ka ts'íibtikyuéetel leetra yóok' ol le raayao'obo'.
65
= 6
= 7
= 9
= 10
= 5
= 4
= 3
Xok le ba'alo'obo' yéetel le nuumero'obo' tu yo'olal a kanik.
66
= 1
= 8
Xok le ba'alo'obo' yéetel le nuumero'obo', ku ts'o'okole' ka ts'ííbtik lenuumero'ob tu yóok ol le raayao'obo'.
67
Xok le ba'alo'obo', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik u nuumeroil ichil ba'al wóoliso'.
68
10
15
20
Nup yéetel junp'éel raaya le ba'alo'obo' yéetel le nuumero le bix unaj atukultike'.
5
69
Lección 15
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
1
2
3
4
5
7
8
9
10
=
=
=
11
20
Beet le suumao'oba'
71
10
Beet le suumao'ob yaan ta xts'íiko', ku ts'o'okole' ka nupik le buka'aj ken uts'ao' yéetel le nuumero'ob yaan ta xno'ojo', je'e bix beeta'anil le yáaxo'.
72
18
16
17
9
10
20
1
11
21
2
12
22
3
13
23
4
14
24
5
15
25
6
16
26
7
17
27
8
18
28
9
19
29
1 2
13
5
17
10
E'es le suumao'ob ti' le nukuch máako'obo', ku ts'o'okole' ka wa'alik tio'ob kau chúukbeso'ob le nuumero'ob yaan kaabalo'.
73
1
10
46
64
73
82
91
100
2
29
47
65
92
12
21
57
75
4
13
31
40
76
85
5
23
32
50
95
24
42
51
69
87
7
16
43
61
79
8
17
35
71
89
18
27
54
99
Chúukbes u nuumeroil le kwadro'obo'.
74
100 + 30 =
100 + 40 =
100 + 67 =
56 130 2
187 113 140
10 167 60
Ichil le nuumero'ob yaan la xno'ojo' k'al le ku ts'áaik le suumao'ob yaan ichille kwadro.
75
92
75
85
2
105
Beet le reestao'ob yaan ta xts'íiko', ku ts'o'okole' ka nupik le buka'aj ken uts'ao' yéetel le nuumero'ob yaan ta xno'ojo', je'e bix beeta'anil le yáaxo'.
7
5
7
3
2
4
76
Lección 16
Beet le suumao'obo' yéetel le reestao'obo'.
77
6425
3215
1423
4611
3512
5421
9863
8412
2311
Binen tin koole' ka tin t'okaj 20 u p'éelelk'úum, ka ka'a binene' ka tin t'okaj uláak'45 u p'éelel. Jayp'eel k'úum tin t'okaj.
Tin meentaj 40 u p'éelel xúuxak utia'al inkonej, ku ts'o'okole' ka tin meentaj uláak'34 u p'éelel. Jayp'éel xúuxak yaan utia'alin konej.
Beet le kweentao'ob ku ts'o'olol te'ela', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol leraayao' le buka'aj ken u ts'ae'.
78
Beet le kweentao'ob ku tso'olol te'ela', ku ts'o'okole' ka ts'íibtik tu yóok'ol leraayao' le buka'aj ken u ts'ae'.
79
Xok le ba'ax ts'íibta'an te'ela', ku ts'o'okole' ka núukik le k'áat chi'o'obo'.
80
In Liibro Utia'ál In kanik Ts'íibCuaderno de Ejercicios
Población Mayade Campeche, yQuintana Roo
México, D.F. enero 2002
Secretaría de Educación Pública
EL INEA EDITÓ ESTE LIBRO
PARA SU DISTRIBUCIÓN GRATUITA
EN APOYO A LA EDUCACIÓN DE LOS ADULTOS
top related