interculturele competenties internationale …flamenco-vzw.be/files/forum_7 november 2013_sessie...
Post on 18-Oct-2020
21 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Opleiding VerpleegkundeCampus Mechelen
INTERCULTURELE COMPETENTIESINTERNATIONALE COMPETENTIES
Peter De Wachter1
‘getuigenis’
• Waarom
• Hoe: ‘vallen en opstaan’
2
• Eigenheid van verpleegkunde
• Aanwezigheid binnen onze gezondheidszorg
• Studenten
• Demografische evolutie
• Missie onderwijs en studenten
CULTUURSENSITIEVE ZORG
3
EIGENHEID VAN VERPLEEGKUNDE
4
• Breed zorgplan –totaalbenadering - holistische
• etnisch culturele diversiteit
• VP technische• specifieke doelgroepen
• Ouderenzorg: 1ste – 2de – 3de generatie Openheid <> zorg op maat
» Taal» Halalmaaltijden» TV» bezoek
• Thuisverpleegkunde• GGZ:
» Taboe/stigmatiserend karakter» Vluchtelingen/asielzoekers
AANWEZIGHEID BINNEN ONZE GEZONDHEIDSZORG
5
• Ziekenhuis» Urgente zorg (spoed – verloskwartier)» Medisch onderzoek (lichaamscontact)» Behandeling (ramadan – maagdelijkheid – ingrediënten)» Bezoekersregeling» Lijktooi en rouwrituelen
AANWEZIGHEID BINNEN ONZE GEZONDHEIDSZORG
6
• weinig in- en uitstroom studenten van andere etnisch-culturele origine <> info-avonden
• ‘blanke’ studentenpopulatie -> veelal stedelijke rand
Stadsvlucht ’70-’80 => ‘blanke’ stadsrand
Beeldvorming
− Stadscentrum: verschillende cultuur-etnische minderheden – laag op sociale ladder – associatie met criminaliteit
− Beperkte kennis diversiteit
STUDENTEN
7
JeugdOnderzoeksPlatform (2012- UA/UG/KUL)
DEMOGRAFIE
8
Antwerpen Gent
≤ 24 jaar 30% 28%
Buitenlandse origine 1/3 1/5
1/1/2012
− 82. 571 inwoners op 1/1/2012118 nationaliteiten
− 22.672 personen van etnisch- culturele minderheden (legaal en langdurig in België, en bij geboorte geen Belgische nationaliteit of afwezigheid van Belgische nationaliteit bij één van beide ouders )= 27.5 % van de bevolking
» EU herkomst: 4.104 personen» Niet EU- herkomst: 18.568 personen
44% = 0 – 24 jaar (8.170 personen)
6% = 65- plus
ETNISCH CULTURELE MINDERHEDEN IN MECHELEN
9
etnisch-culturele minderheid
Maghreb 46%
Turkije 8%
Rijke OESO-landen 1%
Zuid- Europa 4%
Oost- Europa 3%
Noord- en West- Europa 4%
Nederland 6%
Andere landen van Azië (+ Armenië) 8%
Andere landen van Afrika 8%
Oost- Europa niet EU 10%
Zuid- en Centraal Amerika 2%
STAD MECHELEN: ETNISCH CULTURELE MINDERHEDEN NAAR HERKOMSTLANDEN
10
• …
• onze afgestudeerden en medewerkers zijn trendsetters in werkveld en samenleving
• het leren is gericht op het verwerven van sleutelcompetenties voor de toekomst
• onze afgestudeerden en medewerkers zijn wendbaar en veerkrachtig
• onze afgestudeerden zien de opportuniteiten van een internationale en gedigitaliseerde samenleving
• …
VISIE ONDERWIJS EN STUDENTEN THOMAS MORE
11
HOE ‘INTERCULTURALISEREN’ VAN HET CURRICULUM
12
• themavergaderingen: o.a. Belgische huisarts met Marokkaanse roots – collega vroedvrouw die voordien in Afrika werkzaam was - …
• Centrum voor Intercultureel Management en Internationale Communicatie (CIMIC)
Online enquête bij lectoren verpleegkunde
− 100% van de respondenten vindt het belangrijk om in een hedendaags curriculum verpleegkunde aandacht te besteden aan interculturaliteit en diversiteit
− 47% besteedt geen aandacht aan cultuursensitieve zorg (CSZ) binnen haar vak; 53% wel
− 37,5% besteedt geen aandacht aan CSZ op stage; 62,5% wel
EEN VAK (50%) OF TRANSVERSAAL (82%) ?
opo• Volgens mij moet je OPO hebben waar je
aandacht schenkt aan cultuursensitieve zorg
• Bij andere vakken link leggen naar het vak ronddiversiteit, aandacht vestigen op.
transversaal• in elk vak kan het; overal raakvlakken (4x)• toelichting binnen de verschillende vakken en
een paper die vakoverschrijdend loopt en meetelt voor het punt stageverslag
• Integratie van dit aspect in diverse opleidingsonderdelen. Ik meen dat de wijze en de inhoud kan en mag verschillen afhankelijk van de lesmaterie.
• Aandacht voor diversiteit doorheen verschillende vakken, zoals we ook gekozen hebben om de geriatrische afstudeerrichting niet meer in te richten maar geriatrische aspecten doorheen heel het curriculum aan bod te laten komen.
• Respect is ook ingebed in alle vakken, zodoende ook cultuursensitieve zorg
13
Vermits zorg geworteld is binnen een holistische mensvisie is diversiteit ingebed in het streven naar 'goede zorg'. Ik meen dat hier niet gekozen dient te worden tussen OF vak OF transversaal. Ik denk veeleer in termen van EN/EN
Concreet: In bepaalde vakken kunnen cultuurspecifieke aspecten aan bod komen (bv. communicatie, psychologie e.d.); tegelijkertijd kan in een vak apart een inleiding tot andere culturen gegeven worden -> dit kan dan verder worden uitgediept transversaal
• 4 docenten (op 14) geven aan geen of weinig expertise te hebben
• Specifieke topics:− Cultuur-hyper-sensitieve zorg op spoedgevallen
− als kwaliteitscoördinator procedures uitgeschreven hoe mensen met andere taal aanspreken, vertaallijsten gemaakt, ...
• Specifieke ervaringen:− Heb wat ervaring met de Joodse gemeenschap
− vroeger werkzaam in Stuivenberg ziekenhuis Antwerpen
− omgang met allochtone patiënten
− werken met ouderen, dementerenden en niet dementerenden
− omgaan met oudere zorgvragers van vreemde origine in een wzc
− Ik heb gewerkt in een buitenlands ziekenhuis gedurende een jaar, waar verschillende nationaliteiten kwamen
− in school als ombuds grote diversiteit van studenten
• Algemeen: − 'betrokken aandacht' als ethische dimensie op de noden van de hulpvrager
− contacten met zorgverlening in andere culturen (bezoek ik vaak zorginstellingen, of zoek ik contacten op met zorgverleners in het buitenland bijvoorbeeld tijdens een vakantie)
• Casussen binnen ziekenhuisverpleegkunde en bedrijfsverpleegkunde
• Op 11 reacties geven 5 mensen aan dat ze geen of weinig kennis ter zake hebben
AANWEZIGE ERVARINGEN BIJ DOCENTEN M.B.T. INTERCULTURALITEIT& DIVERSITEIT
14
1. Kennis van culturele competenties van docenten verruimen en versterken:
• Analyse van kennis van culturele competenties aan de hand van een voormeting door gebruik van de ICWijzer;
• Aan de hand van het resultaat van de analyse een vormingsaanbod op maat organiseren;
• Evaluatie en heroriëntering van vorming aan de hand van een nameting door gebruik van de ICWijzer.
2. Kennis van culturele competenties van studenten verruimen en versterken:
• Analyse van kennis van culturele competenties aan de hand van een voormeting door gebruik van de ICWijzer;
• Aan de hand van het resultaat van de analyse een vormingsaanbod op maat organiseren;
• Evaluatie en heroriëntering van vorming aan de hand van een nameting door gebruik van de ICWijzer
3. Integreren van culturele competenties in het curriculum van de opleiding verpleegkunde:
• Analyseren, aanvullen en uitbreiden van alle opleidingsonderdelen (inclusief stage en bachelorproef) op integratie van cultuursensitieve zorg.
4. Voortzetting nascholingsaanbod m.b.t. cultuursensitieve zorgaspecten
PROJECT ‘CULTUURSENSITIEVE VERPLEEGKUNDE’
15
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Beginner
Basis
Doorgroei
Gevorderd
Expert
Multiperspectiviteit
Conflicthanteringsv.
Comm vaardigheid
Rel competentie
Kennisverwerving
Ontvankelijkheid
Veerkracht
Flexibiliteit
Zelfkennis
' Als ik aan de leraren denk die belangrijk voor mij waren, dan duiken vooral termen als vertrouwen, geloof, empathie en passie op. Die zorgen voor ontluikende interesse en uiteindelijk autonome motivatie bij de student. Hoe kan je deze passie bijbrengen ? Als je het aan mij vraagt: door zelf passie te hebben en die passie te tonen......’
• Taalvaardigheid• Interculturele competenties• Internationale betrokkenheid (global engagement)• Persoonlijke groei• Internationale vakkennis (international disciplinary learning)
INTERNATIONALE COMPETENTIES
19
INTERCULTURELE COMPETENTIES
20
21
INTERNATIONALE BETROKKENHEID
22
PERSOONLIJKE GROEI
23
INTERNATIONALE VAKKENNIS
24
Cultuursensitieve verpleegkunde
Bevraging derdejaars studenten:
Werken in een interculturele omgeving?
Resultaat IC-Wijzer
Cultuursensitieve verpleegkundeContactname tijdens stage
met zorgvragers van een anderstalige cultuur
Nooit< 10 keer10-20 keer20-50 keer> 50 keer
Cultuursensitieve verpleegkundeCompetent samenwerken met zorgvragers en/of zorgverleners
van een andere culturele achtergrond
Competent voelen Niet competent voelen Beide
Cultuursensitieve verpleegkundeReden wel en/of niet competent voelen
0
5
10
15
20
25
Competent Niet competent
Reden opleiding
Reden prive
Talenkennis
Cultuursensitieve verpleegkundeCompetent door opleiding
Stage-ervaringen
Keuzemodule diversiteit
Bassispakket voor verpleegkundig handelen en interventies
Cultuursensitieve verpleegkundeReden wel en/of niet competent voelen
0
5
10
15
20
25
Competent Niet competent
Reden opleiding
Reden prive
Talenkennis
Cultuursensitieve verpleegkundePersoonlijke competenties
Karakter, openstaan voor diversiteit
Aanpassingsvermogen en inleving
Ervaringen
Talenkennis
Reizen
Cultuursensitieve verpleegkundeReden wel en/of niet competent voelen
0
5
10
15
20
25
Competent Niet competent
Reden opleiding
Reden prive
Talenkennis
Cultuursensitieve verpleegkundeNiet competent
Onvoldoende kennis cultuur
Onvoldoende talenkennis
Cultuursensitieve verpleegkundeBelang om IC te verwerven binnen de opleiding
Matig belangrijk
Belangrijk
Heel belangrijk
Cultuursensitieve verpleegkundeBelang is afhankelijk van eigen interesses en werk
0 5 10 15 20 25
Multiculturele maatschappij
Werkveld
Zorg op maat
Vertrouwensrelatie
Aantal studenten
Cultuursensitieve verpleegkundeKijk op IA
05
101520253035
volledig eens
eens
oneens
volledig oneens
Cultuursensitieve verpleegkunde - Kijk op IABelang internationale ervaring
0 10 20 30 40 50
Int stage
Int conferentie
Int studiebezoek
Int gastspreker
Int web conferentie
Begeleiden int student
Neen
Ja
Cultuursensitieve verpleegkundeBesluit
25 competent 4 opleiding, 21 persoonlijk
20 niet competent onvoldoende kennis cultuur en taal
2 wel en niet competent competent persoonlijk
niet competent door opleiding
25 studenten belangrijk, 15 matig en 7 heel belangrijk
Leven in multiculturele maatschappij (23x)
Competenties nodig voor het werkveld (8x)
Toch blijft belang afhankelijk van eigen interesses en jobs
Cultuursensitieve verpleegkundeBesluit
Kijk naar internationale accenten:
28 Niet goed geïnformeerd over act int gebeurtenissen en zetten zich niet in om een genuanceerde mening te vormen over migratievraagstukken.
26 kunnen zich vlot uitdrukken in een andere taal
43 leggen vlot contact
29 voelen zich zelfverzekerd
24 kennen voorbeeld van een verpleegkundige vaardigheid in het buitenland, 23 niet
Int ervaring als meerwaarde: Int stage, Int conferentie, Int studiebezoek, Int gastspreker en begeleiden van een inkomende buitenlandse student
• 2de jaar: − ‘pak je biezen’ − Voorbereidende procedure− uitwisseling ervaring 3de jaars
• 3de jaars: − get reddie (praktische aspecten)− Keuzemodule ‘Intercultural communication’− Voorbereidingsdag van de associatie
INTERNATIONALISERING ‘EXTRATERRITORIAAL’ - STUDENT
40
• Projecten− London
− Nador
− Ethiopië
• Personeelsmobiliteit• …
INTERNATIONALISERING ‘EXTRA TERRITORIAAL’ - LECTOR
41
• Draagvlak bij lectoren− ‘we doen al voldoende’ -> ‘waarom-verhaal’
− Interculturaliteit en diversiteit -> breed opentrekken van bij aanvang via internationale competenties
• Vocabularium• Andere onderwijsaspecten
− actualisatie leerinhouden, werkvormen, evaluatievormen, leeractiiteiten, ...
• Tijdsperiode− Conversie competenties -> DLR
− visitatie − examen
− Fusies (KHM -> Lessius -> Thomas More)
• Personeelswissel − opleidingshoofden
− coördinatoren internationalisering
‘HINDERNISSEN’
42
• Draagvlak uitbouwen
• Wervende collega-coördinator internationalisering
• Lokaal netwerk
• Leernetwerk (impulsfonds binnen zorg - vivo)
• Uitbouw matrix
• Matrix als werkinstrument
• Herkenbaarheid binnen opleiding
• Jaarlijkse themavergadering
• bijscholingsaanbod
• Agendapunt binnen curriculumwerkgroep (palliatieve – internationale week –bachelorproeven - …)
FOLLOW-UP
43
CULTUURSENSITIEVEVERPLEEGKUNDE
Internationale competenties in VDI 2 1° programmajaar semester 2
INHOUD VDI 2
1. Acute zorg : pré – en postoperatieve zorg, wondzorg, zorgen aan de maag
2. Diabetes mellitus: diagnostiek, complicaties, behandeling
3. Ouderenzorg: demografie, tendensen, normale veroudering, woonvormen
ALGEMEEN: INTERNATIONALE COMPETENTIES
Functioneren in een internationale werkcontext 21° eeuw
Recent en relevant cijfermateriaal rond de onderwerpen Diabetes mellitus en ouderenzorgVergelijking tussen België, Europa en de wereld
TAALVAARDIGHEID
De student begrijpt een geschreven tekst in een andere taal en kan de gedachtegangen grotendeels weergeven
Nog onder voorbehoud:Anderstalig artikel rond bv benadering van de ouderenzorg in verschillende culturen
INTERCULTURELE COMPETENTIE
Culturele zelfkennis: Aan de hand van uitspraken, mediabeelden, Benidorm bastards … toetst de student zijn visie rond ouderenzorg aan andere zienswijzen
Culturele flexibiliteit: student past zijn gedrag en communicatiestijl aan Situatieschetsen uitwerken met bv (moslim) diabetespatiënten > informatie en educatie. Project dr Riffi ?
INTERCULTURELE COMPETENTIE
Culturele kennisDeel acute zorg en wondzorg: herkennen van afwijkingen van een gekleurde huid adhv afbeeldingen. Beleving van littekens …
Multiperspectiviteit: de student begrijpt een situatie vanuit meerdere culturele invalshoeken.Verschillende situatieschetsen voorzien met een multiculturele dimensie // met de reeds uitgeschreven situatieschetsen in de cursus om de verschillen/gelijkenissen in de aanpak duidelijk te stellen.Schriftelijk examen/ praktijktoets adhv een gelijkaardige casus
PERSOONLIJKE GROEI
Zich flexibel opstellen: afwijken van de planning ….Andere perspectieven onderzoeken: openstaan voor andere mogelijkhedenCreativiteit tonen: innovatieve oplossingen zoeken
Deze competenties inoefenen door de studenten te confronteren met diverse situaties bvb maagsonde plaatsen bij patiënt met acute verwardheid of bij dementerende persoon, wat doen bij diabetespatiënt die insuline weigert …
INTERNATIONALE VAKKENNIS
Vakkennis in internationale context
Studenten laten uitzoeken hoe ouderenzorg wordt georganiseerd in verschillende culturen – noord/zuid ASA categorieën Internationale organisaties zoals WCS ( wondzorg) …
1 VPKverpleegkundige vaardigheden
Casus vpk vaardigheden aanpassen aan allochtone zorgvragerBespreking tijdens vpk vaardigheden: hoe omgaan met een allochtone zorgvrager die enkel door een mannelijke verpleegkundige verzorgd wil wordenBv. voedingsgewoonte tijdens een opname in de Ramadan bespreken. Hoe hiermee omgaan als vpk?O2-tekort, beginnende intertrigo bij ‘anderskleurigen’ herkennenHoe kan je aan iemand van een andere taal uitleggen dat je een lavement komt geven?Zorgvrager bv. laten wassen door familielid indien hij/zij dit wenstBv. zorgplan laten opstellen voor een patiënt die wenst te bidden en bedlegerig isBv. hoe omgaan met oudere persoon die in sommige culturen gezien wordt al de meest wijze persoon. Dit kan in tegenstrijd zijn met de gedachten van de verpleegkundige.Geen vooroordelen tijdens briefings.
52
geriatrische verpleegkunde 1 analyseren liedjesteksten (taalvaardigheid)gebruik van artikels (taalvaardigheid)thema eigenheid en diversiteit (culturele zelfkennis)uit verschillende oogpunten kijken naar geriatrie (culturele zelfkennis)eigen referentiekader ontdekken via studiebezoek (culturele zelfkennis)theorie over geloof = ter info (culturele kennis)vrijheidsbeperking, therapietrouw (culturele conflicthantering)Katz schaal vergelijken met Nederland (global engagement)Casus, opdrachten en adhv teksten werken aan persoonlijke groeiSchalen, andere zorgvormen, financiering van de zorg, zorgaanbod/consumptie (internationale vakkennis)
53
theorie vd verpleegkunde Media volgen i.f.v. het economisch, sociaal en ethisch beleidStudent zoekt 1 Engelstalig relevant artikelStudent kan eigen definitie van gezondheidszorg geven en argumenteren vanuit een mensvisieDe invloed van de EU oop vpk/trend en maatschappelijk evolutiesStudent moet trends binnen de maatschappij kunnen aangeven en de gevolgen voor de vpk duidenVerhogen van de beroepsfierheidAan de hand van casusbesprekingen andere perspectieven onderzoekenOrganisatie van de gezondheidszorg in andere landen onderzoeken (echelonnering)
54
55
top related