jakość materiałów budowlanych w -...
Post on 01-Mar-2019
221 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Jakość materiałów budowlanych w
Polsce.
Systemy oceny, atesty, polskie normy.
Badania.
Polskie przepisy wprowadzające
uregulowania UE - OBSZAR
REGULOWANY - budownictwo
– Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca1994 (Dz. U z 2006 r. Nr 156, poz. 1118);
– Ustawa o systemie oceny zgodności z dnia 30 sierpnia 2002 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. Nr 166, poz. 1360 z późniejszymi zmianami)
– Ustawa o wyrobach budowlanych z 16 kwietnia 2004 (Dz. U. Nr 92 poz. 881 z
późniejszymi zmianami)
Polskie przepisy wprowadzające
uregulowania UE
- OBSZAR REGULOWANY - budownictwo
– Rozporządzenia Ministra Infrastruktury:
w sprawie systemów oceny zgodności, wymagań, jakie powinny spełniać notyfikowane jednostki uczestniczące w ocenie zgodności, oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowaniem CE” z dnia 11 sierpnia 2004 (Dz.U. Nr 195 Poz. 2011),
w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym z dnia 22 grudnia 2006 r. (Dz. U. Nr 245, poz. 1782)
Polskie przepisy wprowadzające
uregulowania UE - OBSZAR
REGULOWANY - budownictwo
– Rozporządzenia Ministra Infrastruktury:
w sprawie europejskich aprobat technicznych oraz polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania z dnia 14 października 2004 (Dz. U. 237 poz. 2375)
w sprawie aprobat technicznych oraz polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania z dnia 8 listopada 2004 r. (Dz.U. Nr 249, poz. 2497)
Polskie przepisy wprowadzające
uregulowania UE - OBSZAR
REGULOWANY - budownictwo
– Rozporządzenia Ministra Infrastruktury:
W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z 2003r. Nr 33, poz. 270 z 2004 r. Nr 109, poz. 1156 z 2008 r. Nr 201, poz. 1238 oraz z 2009 Nr 56, poz. 461)
WYRÓB BUDOWLANY
Wyrób lub zestaw
wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub w ich częściach,
którego właściwości wpływają na:
właściwości użytkowe obiektów budowlanych
w stosunku do podstawowych wymagań
dotyczących obiektów budowlanych
PRODUCENT
osoba fizyczna lub prawna
która:
• produkuje wyrób budowlany,
• zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie,
i wprowadza ten wyrób do obrotu
pod własną nazwą lub znakiem firmowym
ZADANIA PRODUCENTA
Odpowiada za:
Prowadzenie badań próbek wyrobów, rozpatrywanie reklamacji, ewidencjonuje skargi, wyroby niezgodne i wycofane od użytkowników, informuje dystrybutorów o działaniach w zakresie monitorowania;
Zapewnia identyfikację swoich wyrobów (nr typu, partii lub serii, itp.);
Zapewnia identyfikacje producenta (nazwa, adres ..);
Zapewnia instrukcje obsługi i informacje na temat bezpieczeństwa;
Podejmuje niezbędne środki naprawcze w celu zapewnienia zgodności wyrobu;
ZADANIA PRODUCENTA
Odpowiada za:
Sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych
Sporządzenie dokumentacja techniczna opisującej wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych
Okres przechowywania 10 lat lub inny ustalony prze KE
Umieszczenie oznakowanie CE lub znaku budowlanego ;
Zapewnia istnienie procedur zapewniających utrzymanie deklarowanych właściwości użytkowych wyrobu;
Wymagania podstawowe dyrektywy
89/106/EWG
• Dotyczą projektowania i wznoszenia obiektów budowlanych
• Wyrażone są w kategoriach ogólnych celów: – ER 1: Nośność i stateczność,
– ER 2: Bezpieczeństwo pożarowe,
– ER 3: Higiena, zdrowie i środowisko
– ER 4: Bezpieczeństwo użytkowania,
– ER 5: Ochrona przed hałasem,
– ER 6: Oszczędność energii i ochrona cieplna
• Są przedmiotem przepisów i wymagań technicznych Państw Członkowskich
Wprowadzanie wyrobów budowlanych na polski rynek
4
Powszechny obrót i stosowanie w budownictwie
Jednostkowe
stosowanie
w obiekcie
budowlanym
Krajowe
przepisy
Wyroby nie
mające wpływu
na spełnienie
wymagań
podstawowych
Wykazy takich
wyrobów,
ewentualnie
wykaz Komisji
1 2
Wyroby, dla których jeszcze nie ma zharmo-
nizowanych specyfikacji
technicznych W okresie
przejściowym
Znak CЄ
3
Warunki
i sposób
znakowania
określają
krajowe
przepisy
Warunki i sposób
znakowania określają
przepisy zgodne z
Dyrektywą
Znak budowlany
Wyroby, dla których są
zharmonizowane specyfikacje
techniczne
Po zakończeniu
okresu przejściowego
Rozporządzenia MI dotyczące
„...sposobu znakowania znakiem
budowlanym”
• Załącznik nr 1- przenosi decyzje Komisji
Europejskiej i przypisuje systemy oceny
zgodności z wiązane z zamierzonym
zastosowaniem
- 1, + 1, 2, 2+, 3 , 4
Dostępne zharmonizowane specyfikacje
określony system oceny zgodności
Udział jednostki notyfikowanej
Udział jednostki akredytowanej
Deklarowany typ wyrobu według wyboru producenta (dowolny segment rynku EOG)
Deklarowany typ wyrobu zgodny z wymaganiami polskich przepisów dot. określonego zastosowania 13
14
Elementy systemów oceny
zgodności
WYRÓB
• wstępne badanie
typu wyrobu
• badanie próbek
zgodnie z ustalonym
planem badania
• badania gotowego
wyrobu
• badania sondażowe
wyrobu
PRODUKCJA
• zakładowa kontrola
produkcji
• wstępna inspekcja
zakładu i ZKP
• ciągły nadzór nad
ZKP
15
Elementy systemów oceny
zgodności
• WYRÓB
• wstępne badanie typu wyrobu
• badanie próbek zgodnie z ustalonym
planem badania
• badania gotowego wyrobu
• badania sondażowe wyrobu
16
Wstępne badanie typu
• Ustalony w hEN lub ETA pełen zestaw badań lub
innych procedur wykonywanych w celu określenia
wszystkich właściwości użytkowych wyrobu
reprezentatywnych dla jego typu
• definiuje deklarowane przez producenta poziomy lub
klasy zharmonizowanych właściwości użytkowych
wyrobu, które można ograniczyć do cech
związanych z przewidywanymi zastosowaniami,
• typ wyrobu może obejmować kilka wersji wyrobu,
pod warunkiem, że różnice pomiędzy nimi nie
wpływają na zadeklarowany poziom właściwości
użytkowych wyrobu
ATESTACJA ZGODNOŚCI BEZ OKREŚLENIA TYPU WYROBU NIE JEST MOŻLIWA
17
Zakładowa kontrola produkcji
• ciągła, wewnętrzna kontrola produkcji prowadzona
przez producenta,
• wszystkie jej elementy, wymagania i postanowienia
przyjęte przez producenta powinny być zapisane w
postaci zasad i procedur postępowania oraz
systematycznie dokumentowane,
• udokumentowany zakładowy system kontroli
produkcji powinien zapewnić stabilność produkcji i
uzyskiwanie stałych cech wyrobu, zgodnych z
wymaganiami
ATESTACJA ZGODNOŚCI BEZ ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI NIE JEST MOŻLIWA
oznakowanie CE - ( )
Wymagania podstawowe (zał. I Dyr.)
Dokumenty interpretacyjne
Mandat dla CEN Mandat dla EOTA
Wytyczne EOTA do
wydawania aprobat
U s t a l e n i a T e c h n i c z n e
Europejskie normy hEN Europejska aprobata techniczna
Atestacji zgodności wyrobów z ustaleniami technicznymi
Certyfikacja zakładowej
kontroli produkcji (2 i 2+)
Certyfikacja
zgodności (1 i 1+)
ZKP
badanie typu (3 i 4)
Specyfikacje
techniczne
krajowe
CZW
DZ+CE
BPZZP
OZKP
WIZKP
WBT
ZKP
1
DZ+CE
CZKP
WBT
BPZZP
WIZKP
ZKP
2+
DZ+CE
WBT
ZKP
3
CZW
DZ+CE
BSP
BPZZP
OZKP
WIZKP
WBT
ZKP
1+
Systemy oceny zgodności dotyczące Dyrektywy
89/106/EWG – ustawa o wyrobach budowlanych
•DZ+CE – deklaracja zgodności + oznakowanie CE
•WIZKP – wstępna inspekcja zakładowej kontroli
produkcji
•CZKP – certyfikat zakładowej kontroli produkcji
•OZKP – ocena zakładowej kontroli produkcji
•BPZZP – badanie próbek zgodnie z planem
•CZW – certyfikat zgodności
•BSP – badanie sondażowe próbek
•ZKP – zakładowa kontrola
produkcji
•WBT – wstępne badanie typu
Kolorem niebieskim – zadania producenta
Kolorem czerwonym zadania jednostek
notyfikowanych (CE)
lub akredytowanych (B)
DZ+CE
CZKP
WIZKP
WBT
ZKP
2
DZ+CE
WBT
ZKP
4
Ocena zgodności
• Ocena zgodności to porównanie cech
(wyrobu budowlanego) z wymaganiami (w tym
przypadku Normy lub Aprobaty Technicznej).
Pozytywny wynik porównań decyduje o
uznaniu wyrobu za zgodny z wymaganiami.
Dokumenty związane z oceną zgodności
• Producent musi zawsze posiadać: – raport z badań typu wyrobu (badania własne lub
notyfikowanego laboratorium),
– dokumenty potwierdzające prowadzenie zakładowej kontroli produkcji według zasad określonych w specyfikacji technicznej (EN, ETA, PN, AT).
• W zależności od systemu oceny zgodności ustalonego w decyzji Komisji Europejskiej mogą być ponadto wymagane: – certyfikat zakładowej kontroli produkcji, albo
– certyfikat zgodności wyrobu
wydane przez niezależną od producenta jednostkę certyfikującą/notyfikowaną.
Specyfikacje techniczne zharmonizowane
z dyrektywą 89/106/EWG
• zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi są:
– Zharmonizowane z dyrektywą Normy Europejskie wyrobów – opracowywane na zlecenie Komisji Europejskiej (mandat) przez Europejski Komitet Normalizacyjny - CEN
– Europejskie Aprobaty Techniczne – opracowywane na zlecenie producenta przez europejskie jednostki aprobujące działające w ramach Europejskiej Organizacji ds. Aprobat Technicznych – EOTA
22
Zharmonizowana norma europejska
• norma europejska (lub jej część) opracowana na
podstawie mandatu i wypełniająca postanowienia
zawarte w DYREKTYWIE,
• określa charakterystyki i właściwości użytkowe
wyrobu,
• podaje metody (obliczenia, badania) weryfikacji
cech,
• ustala system oceny zgodności,
• ustala zasadnicze cechy, które należy podać w
informacjach towarzyszących oznakowaniu CE 23
Europejska aprobata techniczna
• Pozytywna ocena techniczna wyrobu, stwierdzająca
jego przydatność do stosowania w budownictwie
• udzielana przez europejskie jednostki aprobujące,
notyfikowane przez swe władze państwowe Komisji
Europejskiej i pozostałym Państwom Członkowskim
zgodnie z art. 10 dyrektywy, tworzące Europejską
Organizację ds. Aprobat Technicznych - EOTA
Europejskie specyfikacje techniczne
wyrobów budowlanych
• Obejmują wszystkie cechy wyrobów wymagane w jednym, kilku lub wszystkich Państwach Członkowskich
• Określają metody weryfikacji i oceny tych cech,
• Zawierają różne poziomy lub klasy właściwości użytkowych,
• Pozwalają na zastosowanie opcji „właściwość użytkowa nie oznaczona - NPD” w przypadku cech, które nie są wymagane we wszystkich Państwach Członkowskich lub nie dotyczą wszystkich zastosowań,
• Wskazują poziomy progowe w przypadkach niezbędnych ze względów technicznych
Dokumenty pomocnicze
nie przewidziane do harmonizacji
• zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi nie są opracowywane na podstawie mandatów Komisji Europejskiej dokumenty pomocnicze:
– Normy EN dotyczące wspólnych metod badań wyrobów oraz kryteriów klasyfikacji, na które powołują się normy zharmonizowane
– EOTA – Wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych, stanowiące wspólne zasady oceny przydatności wyrobów innowacyjnych, obowiązujące europejskie jednostki aprobujące
Definicja Aprobaty Technicznej
• Aprobata Techniczna jest pozytywną oceną techniczną przydatności wyrobu budowlanego do zamierzonego stosowania, uzależnioną od spełnienia wymagań podstawowych przez obiekty budowlane, w których wyrób budowlany jest stosowany.
(Art. 2, pkt. 2 - ustawa o wyrobach
budowlanych)
Dla jakich wyrobów udzielane są
Aprobaty techniczne? (1)
• Aprobaty techniczne udziela się dla wyrobu
budowlanego, dla którego nie ustanowiono
Polskiej Normy wyrobu, albo wyrobu
budowlanego, którego właściwości użytkowe,
odnoszące się do wymagań podstawowych
różnią się istotnie od właściwości określonej w
Polskiej Normie wyrobu, objętego:
Art. 9, ust. 1 - ustawy o wyrobach budowlanych
CERTYFIKACJA
OBOWIĄZKOWA DOBROWOLNA
Prawo
Umowy
Zadania wykonuje
jednostka notyfikowana
CE lub do oznakowania
akredytowana
jednostka certyfikująca
wyroby
Wymagania
dokumentów
zharmoni-
zowanych
dla ZKP
Wymagania
ISO 9001
dla
systemu
zarządzania
jakością
Różnice między systemem jakości
zgodnym z wymaganiami PN-ISO 9001:2001
a systemem zakładowej kontroli produkcji,
zgodnym z wymaganiami dokumentów zharmonizowanych
Kluczowe etapy badań
• Przygotowanie do pobrania próbek (próbka
reprezentatywna dla typu wyrobu)
• Pobranie próbek
• Przygotowanie próbek do badań
• Badanie
• Analiza uzyskanych wyników
• Przygotowanie sprawozdania
• Utylizacja próbki (po pełnej weryfikacji
badania)
Badania
• Wyroby budowlane muszą posiadać
odpowiednie cechy fizyczne, fizykochemiczne,
mechaniczne i chemiczne. Cechy te określane
są parametrami technicznymi i badane przed
dopuszczeniem materiałów na rynek.
• Badania prowadzi się podczas produkcji i
odbioru na budowie w zakresie możliwym do
sprawdzenia: np. wymiary dostarczonych
wyrobów, data przydatności do stosowania np.
cementu itp.
34
Badanie
• Producent jest zobowiązany prowadzić
kontrolę laboratoryjną dla każdej partii
dostarczanych materiałów. Ilość i zakres
badań a także częstotliwość ich prowadzenia
określają specyfikacje techniczne (normy
aprobaty techniczne).
• Badania muszą potwierdzać deklarowane
właściwości i typ wyrobu metodami
wskazanymi w specyfikacji technicznej.
35
III. HIGIENA, ZDROWIE, ŚRODOWISKO
Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki
sposób, aby podczas ich budowy, użytkowania i rozbiórki nie
stanowiły zagrożenia dla higieny ani zdrowia mieszkańców i
sąsiadów, nie wywierały w ciągu ich całego cyklu życia nadmiernego
wpływu na jakość środowiska naturalnego ani na klimat
VII. ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW
NATURALNYCH
Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane, wykonane i
rozebrane w taki sposób aby wykorzystanie zasobów naturalnych
było zrównoważone i zapewniało:
– Recykling obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich skład
materiałów i części po rozbiórce
– Trwałość obiektów budowlanych
– Wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych
środowisku surowców i materiałów wtórnych
Wniosek KE – nowe wymagania podstawowe
36
Obowiązki producenta
• Prowadzenie i dokumentowanie zakładowej kontroli produkcji, prowadzenie badań wyrobu zgodnie z planem badania,
• Wykonanie lub zlecenie wykonania badań typu wyrobu oraz ewentualnych badań sondażowych,
• Zapewnienie udziału strony trzeciej, jeżeli wymaga tego system oceny zgodności przewidziany dla wyrobu i uzyskanie stosowanych certyfikatów lub raportów z badań,
• Zadeklarowanie cech wyrobu i zaświadczenie o dokonaniu właściwej oceny zgodności przez wystawienie deklaracji zgodności wyrobu,
• Umieszczenie oznakowania CE na wyrobie 37
Brak możliwości oznakowania znakiem
budowlanym
• Wyrób spełnia wymagania definicji zawartej w
ustawie o wyrobach budowlanych - ma wpływ na
spełnienie wymagań podstawowych,
• Nie jest objęty Polską Normą wyrobu,
• Nie może być objęty aprobatą techniczną, bo nie
jest objęty dotychczas wydanymi mandatami dla
CEN i EOTA
Można jednak ubiegać się o Europejską Aprobatę Techniczną wydaną według art. 9 ust. 2 CPD
38
Obowiązek oznakowania
znakiem budowlanym
• Wyrób spełnia wymagania zawartej w ustawie
definicji wyrobu budowlanego i jest objęty Polską
Normą niezharmonizowaną
• Wyrób podlega udzielaniu krajowych aprobat
technicznych
• Nie ma możliwości oznakowania CE wyrobu
objętego zharmonizowaną specyfikacją techniczną,
np. brak notyfikowanej jednostki
39
Wprowadzanie wyrobów
budowlanych na rynek wg
dyrektywy CPD
oznakowanie CE wyrobu wraz z informacjami towarzyszącymi
hEN ETA Producent stosuje się do ustaleń dotyczących
oceny i atestacji zgodności wyrobu z jego typem
1+ 1 2+ 2 3 4
Wstępne badania typu – zakres wg hEN lub ETA (opcje NPD)
Certyfikat zgodności wyrobu
z hEN lub ETA (opcje NPD)
Certyfikat ZKP prowadzonej wg hEN
lub ETA
deklaracja zgodności wyrobu z hEN lub z ETA
40
Atestacja zgodności wyrobów
z wymaganiami specyfikacji technicznych
należy do obowiązków PRODUCENTA lub jego
PRZEDSTAWICIELA, mającego swoją siedzibę we
Wspólnocie (CE) w Polsce oznakowanie
Podsumowanie
Specyfikacje techniczne – norma lub aprobata techniczna
powinny określać system oceny zgodności, któremu mają
podlegać zestawy wyrobów do wykonywania ścian
osłonowych.
System oceny zgodności wskazuje mandat a następnie
decyzja Komisji Europejskiej i w także Polsce
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury
Opracował dr inż. Jan Bobrowicz
top related