kæbefrakturer - odont.au.dk · afdeling for kæbekirurgi og oral patologi, au . kæbekirurgisk...

Post on 16-Jan-2020

4 Views

Category:

Documents

2 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbefrakturer

Forelæsning 8. semester 1.4.2014

Sven Erik Nørholt, overtandlæge, klinisk professor, ph.d.

Kæbekirurgisk afdeling, AUH

Afdeling for Kæbekirurgi og Oral Patologi, AU

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk afdeling Århus Sygehus

• 283 patienter med maxillofaciale skader

• Perioden maj 1999 til november 2001

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Aldersfordeling

3-88 år (gennemsnit 32 år)

• Kønsfordeling

–63 kvinder (22,3%)

–220 mænd (77,7%)

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• I hvilken forbindelse skete skaden?

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Frakturtype - transportform

• Antal patienter/ type af fraktur

• A: Til fods

• B: Cykel/ knallert

• C: Motorcykel

• D: Bil

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Mandibelfrakturer diagnostik – objektive fund

•Malokklusion

•Hæmatom

•Mobilitet

•Asymmetri

•Trismus

•Radiologi

•Dilacerationer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

CT scanning

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Mandibelfrakturer - behandling

Dentale skinner, IMF

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Valg af behandling

• Observation

–Børn/inkomplet fraktur/almene forhold

– skånekost

• Konservativ behandling

–kondylfraktur/børn/inkomplet fraktur

–Dentale skinner, skånekost, fiksering

• Operation

–osteosyntese

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Mandibelfrakturer - behandling

Reponering af

fraktur

Osteosyntese

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Behandlingsprincip Mandibelfrakturer

• Rigid intern fiksation (RIF)

– Tensionslinier iflg. Champy

• 2 plader mellem foramina mentales

• 1 plade bag for. mentale

• Titanium miniplader

– 1 mm tykke

– Skruer

• 5-7 mm monokortikale

• 9-13 mm bikortikale

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Principper for Osteosyntese

• Enkelt fraktur, ukompliceret

– ”load sharing” osteosyntese

• Flere frakturer, knusning, substanstab

– ”load bearing” osteosyntese

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Comminute

• Infected

– I&D, AB, Tooth extraction

• Defect

– Injury, infection etc

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Sequence - multifragment

Simplification w/

miniplates superiorly - and at inferior border

Apply reconstruction

plate

Restore occlusion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Opnås når frakturer er:

– Rigidt fikserede

– Anatomisk reponerede

• Gap heling

– Primær heling ved spalter

op til 1 mm

• Kontakt heling

– Fraktur ender i direkte kontakt

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Initial reaktion (0-5 dage)

–Vævsskade, nekrose af knogle og muskel

– Inflammation, ødem

–Aktivering af celler i periost

–Granulationsvæv

• Proliferation af fibroblaster

• Indvækst af kar

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Callus dannelse

–Ekstern callus, stabiliserer fraktur

– Intern callus, bedre blodforsyning

• Direkte dannelse af ossøs callus

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Ossøs callus dannelse (4-40 dage)

–Forkalkning sv.t. endochondral ossifikation

–Yderligere vaskularisering

–Tilfældig orientering af knogletrabekler

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Remodellering (25-50 dage)

–Wowen bone remodelleres til lamellær knogle

–Struktur bestemt af funktion (Wolff´s lov)

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Mellemansigts- og kraniofaciale frakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Samarbejde med andre specialer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Neurokirurgi

• Oftalmologi

• Øre-næse-hals

• Plastikkirurgi

• Anæstesi

• Ortopædkirurgi

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Neurokirurgi

• Kraniofaciale traumer

• Neurokirurgisk udredning

• Behandling af kæbefrakturer i forlængelse af neurokir. indgreb

• Hvis muligt endelig behandling primært

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Øjenlæsioner

• Findes ved op til 2/3 af ansigtstraumer

• 18 % alvorlige

• 3 % førte til blindhed

• Derfor : konferere med øjenlæger

Holt & Holt ´83

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Øjenlæger

• Synlige skader bulbus, konjunktiva, palpebrae

• Synsændringer

• Nedsat motilitet

• Ændret lejring af bulbus

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Øre-næse-hals

• Tracheotomi

• Næsefrakturer

• Septumhæmatom

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Plastikkirurgi

• Store bløddelsskader

• Substanstab

• Sjældent primær rekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Anæstesi

• Livreddende førstehjælp

• Planlægning af behandling

–Stabilisering af patient

–Planlægge anæstitype og tubeplacering

• Postoperativ / intensiv pleje

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Ortopædkirurgi

• Modtagelse og udredning

–Traumeteam

• Koordinere behandling

• Kirurgi i samme anæstesi

• Postoperativ plan

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Diagnostik

• Anamnese / oplysninger om pt

–Skadesmekanisme

–Almen helbredstilstand

– symptomer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Diagnostik

• Bevidsthedsniveau efter traumet

–Ofte kranietraumer ved mellemansigtsfrakturer

– Indikation for scanning, neurokir tilsyn ?

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Diagnostik

• Klinisk undersøgelse

–Palpation af frakturer (evt mobilitet)

–Hæmatomer (periorbitale, intraorale)

–Malokklusion, trismus

–Ændret perkussionstone af maksil

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Inddeling

– Le Fort I, II, III

– Kombinationer

– Komminutte

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Inddeling

– Le Fort II

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Inddeling

– Le Fort III

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Symptomer

– Palpable frakturer

– Næseblødning

– Periorbital hæmatom

– Dilacerationer

– Paræstesi

– Affladninger

– Breddeøgning af næseryg

– Malokklusion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Objektive undersøgelse

– Palpation

– Mobilitet

– Perkussion

– Bevægelighed af øjne

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Behandling

• Osteosyntese via

intraaoral adgang

• Elastisk IMF 1-4

uger

• Flydende/blød kost

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Behandling

• Osteosyntese via

ekstraoral adgang

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

• Behandling

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Maxilfrakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Frakturer Postoperative ordinationer

– Antibiotika

– Analgetika

– Klorhexidin

– Næsedråber

– Øjendråber

– Flydende kost 1 uge,

blød 4 uger

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Patientcasus 28 årig mand, overfald

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Behandlingsplan

• Tracheotomi

• Dentale skinner

• Eksponering af frakturer

• Osteosyntese af collum mandibulafraktur

• Osteosyntese af mellemansigt

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Collumfraktur - genskabe underansigtshøjde og sagittale relation

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Eksponering af frakturer disimpaktere frakturer, lokalisere stabil knogle

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Osteosyntese fiksere zygoma – maxil, kontrollere orbitavægge

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Røntgenkontrol

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

16 årig pige, trafikulykke

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

• Fract mandibulae (symfyse, corpus, collum)

• Fract maxillae (Le Fort III dxt, Le Fort II sin, Le Fort I bilat)

• Orbitafrakturer

• Bløddelskader

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Sekundær rekonstruktion efter multitraume

• 27 årig kvinde

• Multitraume 8 mdr tidligere

• Funktionelle og kosmetiske gener

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Venstre Højre

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Inddeling

– Os zygomaticus

– Arcus zygomaticus

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Subjektive symptomer

– Smerter

– Nedsat gabeevne

– Paræstesi

– Dobbeltsyn

– Næseblødning

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Objektive symptomer

– Affladning

– Periorbitalt

hæmatom

– Subkonjunktivalt

hæmatom

– Øjenmobilitet

– Paræstesi

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Radiologiske fund

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Behandling

• Arcus zygomaticus

– Reponering via

intraoral adgang

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Zygomafrakturer

• Behandling

• Os zygomaticus

– Reponering og fixation via ekstra/intraoral adgang

– Evt.

knogletransplantat

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Orbitarekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Blow out frakturer

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Blow out frakturer

• Subjektive symptomer

– Dobbeltsyn

– Paræstesi

– Smerter

– næseblødning

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Blow out frakturer

• Inddeling

– Orbita bund

– Orbita loft

– Orbitas lateral/medial

væg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Orbitarekonstruktion materialer ?

• Autolog knogle

• Autolog brusk

• Allogen knogle, brusk, dura

• Polyetylen, silicone, polyuretan

• Resorberbare materialer

• Titanium plader / net

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Primær rekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Primær rekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Sekundær rekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Rekonstruktion

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Virtuel planlægning og simulering

• 3D CT anvendes rutinemæssigt

• Muligheder for udnyttelse

–Virtuel plan, spejle rask side

–Mål for displacering, defekt størrelse

–Navigation

• Fysisk model

–Tilpasse osteosyntese

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Frontal frakturer

• Behandlingsovervejelser

– Liquorré?

– Er bagvæggen i sinus frontalis involveret?

– Orbita loft?

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Sinus frontalis

• Udvikles i 5-års alderen

• Ofte asymmetriske med knogleseptum

• Agenesi af en eller begge hos op til 20%

• Dræner via ostium eller kanal til næsen

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Sinus frontalis frakturer

• Fraktur af forvæg og bagvæg

Behandlingsmuligheder:

– Observation

– Reponering, osteosyntese

– Udrømning af mucosa

– udfyldning med

muskel/knogle/alloplastisk mat.

– Obliterering af ductus

nasofrontalis

– kranialisering

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

El Khatib et al, J Cranio-Max-

fac Surg 2004

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk afdeling

Århus Universitetshospital

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk afdeling

Århus Universitetshospital

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk afdeling

Århus Universitetshospital

Kæbekirurgisk Afdeling

Århus Universitetshospital, Århus Sygehus Regionshospitalet Viborg

Kæbekirurgisk afdeling

Århus Universitetshospital

top related