khiang phra na khon

“อาชพนเหมอนเราได ท าบญไปในตว

พไมกลวผหรอกครบ

และพกคดวาเรามา

สงพวกเขากลบบาน”

คณจะไมมวนเขาใจวา การท าบาตร “ ตราบใด ทมอคณไมไดจบคอน...

มนคอการรกษาพทธศาสนาไดอยางไร? ”

Content วถชวตบางกอก...สมหานครแหงวฒนธรรม

History

เรองเลาวดสระเกศ (13) ตรอกเลกๆ ยานบ ารงเมอง (53)

Columnist รองเทา บก. (3)

Culture ทองอดต (11)

วถชมชนคนตรอกฯ (57)

Insight กแคบาตรใบหนง (41)

Explore เปดโฉมหนา คาตวคนบานบาตร (37)

พกชม รมทาง (10)

People

มโนอยางมคณคา (45)

Special Exclusive รไวกอนเดนทาง (5)

ไรศาสนแตไมไรศล (19) 9 เรองทควรร......สประตบานบาตร (27)

รหรอไมวา... (61)

เดนไปคดไป (69)

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 02

รองเทา Columnist

03

สนสง

แกว บก. เคยงพระนคร ขอตอนรบทกทานมารวมเดนเทาไปกบพวกเราตาม life style ในแบบผาใบ คชช สนสง รองเทาแตะ และรองเทาแกว พวกเราจะพาทกทานไปเยอนกรงเกา และชมชนทอยรอบๆ วดสระเกศ ซงมประวตความเปนมาตงแตสมยอดตจนถงปจจบนทแฝงไปดวยวฒนธรรมอนหลากหลาย มาเรยนรสายใยแหงวถชวต และอาชพของผคนทผกพนกบพระพทธศาสนา ทหากทกคนรแลวรบรองวาจะตองรสกถงความมหศจรรยอยางแนนอน ขอใหทกคนมความสขไปกบการเดนเทาของพวกเรา

รองเทา บก.

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 04

Bang Mod Physics Science

สนสง

ผาใบ แกว คชช แตะ ปวรศ นมตรกล

นสา มากะ

อภวฒน เพชรสหาย

วษฎา ปญญาเสวนมตร

ยพด คลายสบรรณ

รไว! Special Exclusive

05

ส า ห ร บ ท ร ป น เ ร า จ ะ ม า ล อ งเดนทางออกมาเทยวรอบเขตพระนครทางดานตะวนออกกนบาง ทรปนเราจะไปกนท วดสระเกศ(ภเขาทอง)-ชมชนบานบาตร-ตรอกเซยงไฮ ซงจะอยในเขตปอมปราบศตรพาย ทตงอยตดกบเขตพระนคร เมอเราเดนทางออกจากเขตพระนคร

จดเรมตนของการเดนทางในทรปนกคอ วดสระเกศ-(ภเขาทอง) หรอจดท 1 เราจะเขาไปเยยมชม สถานทตางๆในวดสระเกศ และขนภเขาทอง เมอลงจากภเขาทอง เราเดนทางออกจากวดสระเกศโดยออกทางประตฝงถนนบรพตร เดนเลยบถนนบรพตร

กอนเดนทาง บรพตรมาเรอยๆ จะมาถงจดมงหมายตอมาของเรา นนกคอ ซอยบานบาตร แตในระหวางตลอดทางเดนจะพบกบรานขายเฟอรนเจอรไมหลายรปแบบจ านวนมาก และกอนจะถงซอยบานบาตร เรากตองมาเรยนรทมาและการท าบาตรจากพหรญกอนนนกคอ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 06

จดท 2 กลมอนรกษบาตรไทยและภมปญญาไทย บรเวณแยกเมรปน จากนนเดนเทาตอไปยงซอยบานบาตร(จดท 3) หรอชมชนทยงคงอนรกษการท าบาตรไทยเอาไว

และแลวกมาถงทสดทายหรอทเราก าลงจะเดนตอไปยง ตรอกเซยงไฮ ซงสถานทสดทายในทรปน เราจะเดนออกจากซอยบานบาตร มาตามถนนบานบาตร เลยวขวา ออกถนนบ ารงเมอง เดนตามถนนมาเรอยๆ มองฝงตรงขามถนน กจะพบกบปายใหญเขยนวา ตรอกเซยงไฮ ภายในจะพบกบรานท าโลงศพ ทท าสบทอดตอกนมาถง 3 รน นอกจากน เราจะได เรยนรความเชอและวธการท าโลงศพในปจจบน

Special Exclusive 07

2

3

บานบาตร

แยกเมรปน

แยก ส าราญาษฎร

สนสง

ตรอกเซยงไฮ

1

4 มกเจรญ

บานบาตร

แยกเมรปน

Little Home

5

ประปาแมนศร

Explore 09

เปนรานทไดเชลชวนชมแหงแรกในประเทศไทย สวนเรองรสชาตรบรองวาถกปากคนไทย โดยเฉพาะ กวยเตยวควไก ทเปนรสชาตดงเดมไมเหมอนใคร การเดนทางมาชมอาหารรานมกเจรญน คอ เมอเดนจากกลมอนรกษบาตรไทยและภมปญญาไทย บรเวณแยกเมรปน รานจะอยฝงตรงขาม เยองทางดานซาย

พกชม รมทาง

ราน มกเจรญ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 10

รานเบเกอรทเปดมานานกวา 60 ป เบเกอรมความอรอยเฉพาะตว และนอกจากเบเกอรแลว ยงมอาหารชาตตะวนตกไวใหนกทองเทยวไดลมลองกนอกดวย

Little Home

อกดวย บรรยากาศภายในรานไดอยางสวยงามสไตลตะวนตก ส าหรบการเดนทาง เมอออกจากตรอกเซยงไฮ เลยวซายเดนมาทางแยกแมนศร เมอถงแยกแมนศรเลยวขวา เดนตามทางมาเรอยๆ สงเกตทางดานขวามอจะพบรานลตเตลโฮม

สนสง

วนท าการ: จนทร-อาทตย เวลาท าการ: 7.00 -18.00 น.

การทองเทยวท าใหวฒนธรรมนนคงอยได ตางคอยเกอหนนกนและเปนตวขบเคลอนของสงคม บทบาทหนงของวฒนธรรมทสนบสนนการทองเทยว ไมใชเปนเรองเพยงแคพ ธ ก ร รม การทองเท ยวก เปนวช าชพ อตสาหกรรมใหญอนหนงซงเรยกวา ทนทางวฒนธรรม วฒนธรรมจะเปนเพอ การทองเทยวอยางเดยวไมได มแตการใช มสทธรอยหรอ พงทลาย

วฒนธรรมกจะอยไมได ภมปญญาวถตางๆกเชนกน เมอมนถกใช ถกเอา เปรยบ ถกมองขาม เราตองมองในมมอกดานหนง หากไมมวฒนธรรม การทองเทยวกไปไมได ในทางกลบกนการทองเทยวกเปนตวสนบสนน เกอหนนใหวฒนธรรมด ารงอยได ทกสงทกอยางจะคงอยไดเมอมนเกดความสมดล เมอมการใชสอย กจะตองมการบ ารงรกษา

ทองอดต Culture

11

วฒนธรรมกจะอยไมได ภมปญญาวถตางๆกเชนกน เมอมนถกใช ถกเอา เปรยบ ถกมองขาม เราตองมองในมมอกดานหนง หากไมมวฒนธรรม การทองเทยวกไปไมได ในทางกลบกนการทองเทยวกเปนตวสนบสนน เกอหนนใหวฒนธรรมด ารงอยได ทกสงทกอยางจะคงอยไดเมอมนเกดความสมดล เมอมการใชสอย กจะตองมการบ ารงรกษา

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 12

ทมา : Image Source: Chicago History Museum

ประตพฤฒบาศภเขาทอง วดสระเกศฯ ถายเมอราว ป พ.ศ.๒๔๓๖

รองเทาแกว

History 13

วดสระเกศไดถกกอตงขนในสมยรชกาลท 1 แตเดมมชอวา วดสะแก ตอมาในภายหลงพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชไดพระราชทานนามใหมเปน วดสระเกศ ซงใชกนมาถงกาลปจจบน พอถงสมยรชกาลท 3 กไดมการบรณะใหมเกอบทงหมดโดยสถาปตยกรรม

เรองเลาวดสระเกศ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 14

วดสระเกศถอวามสงส าคญครบในสงเวชณยสถานท ง 4 โดยม เ สาหนอ โศกจ าลองซ งอญเชญมาจากประเทศเนปาลทลมพน แสดงถงเรองของการประสต สวนตนโพธแสดงถงการตรสร พระบรมสารรกธาตบนภเขา

ภเขาทอง เสนกลางหนาวดจะแบงว ดออกเปน 2 ส วน ทางด านขวามอจะเรยกวาเขตพฤธาวาส เปนเขตทตงของพระพทธรป วหารหลวงพอโอถรส ฝงซายจะเปนทอยของพระสงฆเรยกวาสงฆวาส วดสระเกศมซมเสมาทสวยงามมาก โดย

History 15

โดยรอบเรยกวาวหารคด มการอญเชญพระพทธรปสมยอยธยา 163 องค ปกตจะมในวดส าคญ ตวอยางเชน วดมหาธาต วดพระแกว

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 16

วดสระเกศเปนวดหลวงมาแตเดม ลกษณะหรอรปแบบของวดสระเกศ การจดวางหรอต าแหนงสถานทส าคญในวดถอวาเปนแบบอยางทด ตวอยางเชน เมอมองลอดซมประตหนาวดเขาไป ประตทกบานจะเตมพอด จนเหนพระประทาน บรเวณลานโพธ จะมตนโพธขนาดใหญ ซงมชอวา

ตนโพธลงกา ซงเปนกงท 3 จากตนพทธคยาทประเทศอนเดย โดยการทในสมยตอๆมา มการอญเชญมาทเมองอนราธประทประเทศศรลงกา และไดมการแบงเปน 37 กง แลวมการอญเชญมาทประเทศไทย 3 กง

ดวยกน กงหนงมาทวดสระเกศ อกกงหนงไปทวดมหาธาต สวนกงสดทายไปทวดสทศน

รองเทา แกว

History 17

ดอกของตนโพธกเหมอนกบปญญา กวาจะเตบโตจนงอกงาม ยอมตองใชเวลาและความอดทน

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 18

Special Exclusive 19

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 20

France

Special Exclusive 21

It’s really nice and I really like the culture and I like the Buddhist religion. Totally difference. It’s really more relax here and the weather is better than Europe “Good weather really nice people smelling”

“Good weather, Really nice people, Smiling”

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 22

“Good weather, Really nice people, Smiling”

มนเปนอะไรทดมากๆและผมกชอบวฒนธรรมกบศาสนาพทธ แมวาตวผมเองจะไมไดรอะไรมากเกยวกบวฒนธรรมคณ แตสงทพบไดเหน ประสบพบเจอ กยงแอบทงไมไดกบประเทศทเปนเมองพทธน ผมคดวามนคอนขางทจะแตกตางกนโดยสนเชง ผมรสกผอนคลายกวาเมออยทนและอากาศกดกวา ผคนกใจดแบบไมเหมอนใคร นสนะถงเปนนยามของเมองไทย

Special Exclusive 23

มนเปนอะไรทแตกตางจากบานของเรามาก เรามาจากอาร เจนตนา ซ งมลกษณะคลายกบยโรป เพราะฉะนนทกๆอ ย า ง จ ะ แ ต ก ต า ง ไ ม ใ ช เ พ ย ง แ ตสถาปตยกรรม แตรวมถงวฒนธรรมทตางกนดวย แตในความตางนน มนกมความลงตวของมน ความสวยงามทไมมชาตใดในโลกเลยนแบบได

Argentina

“Argentina” is more like Europe. So everything is

difference not only Architecture but also

your culture

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 24

Germany

มนเปนทนาชนชมยนดและมหศจรรยมาก ฉนไมเคยพบเจอกบสงเหลานมากอนและพวกเรากกลวทจะท าอะไรผดในสงทเราไมร ตวอยางเชน พวกเราไมรวา ณ ทนอนญาตใหถายรปไดหรอเปลา พวกเราไมรอะไรเลยเกยวกบวฒนธรรมของคณ ท าใหเรากลวทจะกระท า

“ We don't know anything about your culture so

we afraid that we will do something wrong. ”

Special Exclusive 25

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 26

We afraid that we will do something wrong. It’s over whelming, It’s fantastic. I never seen something like this before. So we don’t know, It is allowed to take picture. We don’t anything about your culture so we feel don’t do anything wrong. We respect Buddha but we don’t know anything about it, so it’s very difficult not to do the wrong thing. Don’t offend anyone, so it’s difficult as long as I didn’t see such of thing I can take the photo. Keep my finger cross for you.

กระท าสงใดผด หรอกระท าใหใครไมพอใจหรอรสกแย เพราะตวเราเองไมไดนบถอศาสนาใด แตเมอเรามาทองเทยวทน เราเคารพในศาสนาของคณ

รองเทา แกว

“ We don't know anything about your culture so

we afraid that we will do something wrong. ”

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 26

1 3 4 5 6 7 8 เรองทควรร.......... สประต บาตร

บาน

Q: ของแทตองมตะเขบ ?

A: นอกจากพระสงฆทจ าเปนตองมเครองอฐบรขารอยางบาตรแลว ยง ยงมชาวตางชาตทตองการของทระลกอยางบาตรพระ ไวเปนของ

ฝากจากเมองไทย

A: ตามพทธประวตในศาสนาพทธ ไดมการก าหนดบท บทบญญตเกยวกบลกษณะของรอยตอบาตรวา ม 8 ตะเขบ

1

2

Q: ใครกนทใชบาตร ?

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 28 Special Exclusive

27

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 28

Special Exclusive 29

Q: บาตรพระ ไมใชกระเปา จะมรปทรงไดหรอ ?

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 30

Q: เคามาจากอยธยาจรงหรอปาว ? A: ผมหมายถงชางท าบาตรครบ เดมทหลายคนสงสยกนวาตกลงตระกลชางท าบาตรมทมาทไปยงไง จากจากพดคยกบปาณารนท 5 ของตระกล ธรรมบษด ปาแกเลา เดมตระกลคณทวดเปนคนอยธยาเมอสมยเกดสงครามอยธยา คณทวดไดหนสงครามขนเหนอไปทางนครสวรรค แลวปกหลกอยทอางทอง ทเปนแหลงท าบาตร และไดเอาวชาชพกลบมาดวย ฉะนนชมชนบานบาตรทเขตพระนครแหงน แทจรงแลวกคอภมปญญาจากคนอยธยานนเอง

3

4

A: ครบ เดมทการตบาตรจะมดวยกน 3 รปทรง ไดแก 1. ไทยเดม 2. ตะโก 3. มะนาว ทมาทไปเกดจากการตบาตรแลวเกดความโคงงอจนเปนรปทรงคลายกบสงทชาวบานน ามาเปรยบเทยบ แตในปจจบนมรปทรงเพมขนอก 2 แบบ นนกคอ ทรงลกจนทร และทรงหวเสอ ซงในความเปนจรงแลวทรงหวเสอเปนทรงไทยเดม แตพระทน าไปใชตอนททานคว าบาตรไวลกษณะของบาตรคลายกบหวเสอ จงกลายมาเปนชอทรงหวเสอในปจจบน

A: แตกตางกนอยางแนนอนครบเรมตงแตขอก าหนดทางพระวนย คอ บาตรบเปนบาตรทถกตองตามหลกพระธรรมวนย คอจะมชนสวน 8 ชน ซงเมอน ามาตอกนจะได 8 ตะเขบ สวนบาตรปมจะไมมตะเขบ คอจะมลกษณะเปนชนเดยวแบบไรรอยตอ ถอวาผดพระธรรมวนย แตสมยนหาซอไดสะดวกกวาและราคาถกผคนจงนยมกน

ในแงของความคงทนนนบาตรบทมราคา 3000 จะมความคงทนสงมากใชงานเปนรอยๆ ปกไมเกดการช ารดเสยหาย แตบาตรปมนนตวบาตรจะมความบางมากกวาบาตรบ ใชงานไดไมนานกอาจช ารดเสยหายได และในแงของความประณตบาตรบซงมกรรมวธการผลตจากชางฝมอทมความช านาญเฉพาะดาน และมประสบการณมานบสบๆ ป ทกขนตอนการท าบาตรจะมชางประจ าของแตละขนตอนเปนคนๆ ไป บวกกบใจรกในอาชพ ยอมท าใหไดบาตรทออกมามความสวยงาม ประณตมาก ซงแตกตางจากบาตรปมทใชเครองจกรผลต ในแตละวนผลตไดจ านวนหลายรอยใบกจรง แตความสวยงามความละเอยดมไมเทากบบาตรบอยางแนนอน

Q: 300 กบ 3000 ตางกนตรงไหน ? 6

Q: ตอนนบาตรมกชนด ?

A: บาตรทเราเหนทกวนนม 2 ชนด คอ 1. บาตรปม บาตรชนดนมกรรมวธการผลตจากเครองจกรของโรงงานผลตบาตร มขายใหเหนทวไปตามรานสงฆภณฑทวไป ราคาอยทประมาณ 300-700 บาท 2. บาตรบ เปนบาตรทผลตโดยใชชางฝมอมอเฉพาะ ผานกระบวนการหลายขนตอน มทงการประกอบ และการตขนรปจนกลายเปนบาตรออกมา ราคาอยทประมาณ 2000-3000 บาท

5

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 32

ในแงของความคงทนนนบาตรบทมราคา 3000 จะมความคงทนสงมากใชงานเปนรอยๆ ปกไมเกดการช ารดเสยหาย แตบาตรปมนนตวบาตรจะมความบางมากกวาบาตรบ ใชงานไดไมนานกอาจช ารดเสยหายได และในแงของความประณตบาตรบซงมกรรมวธการผลตจากชางฝมอทมความช านาญเฉพาะดาน และมประสบการณมานบสบๆ ป ทกขนตอนการท าบาตรจะมชางประจ าของแตละขนตอนเปนคนๆ ไป บวกกบใจรกในอาชพ ยอมท าใหไดบาตรทออกมามความสวยงาม ประณตมาก ซงแตกตางจากบาตรปมทใชเครองจกรผลต ในแตละวนผลตไดจ านวนหลายรอยใบกจรง แตความสวยงามความละเอยดมไมเทากบบาตรบอยางแนนอน

Special Exclusive 33

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 34

Q: ของเคาถกกวา แลวเราจะขายใคร ?

ถงแมวาบาตรปมจะมราคาถกกวาบาตรบหลายเทา และหาซอไดงายกวา แตกใชวาบาตรบจะขายไมได ปจจบนนมนกทองเทยวจ านวนมากทชนชอบและสนใจอยากไดบาตรบไวเปนของประดบตกแตง หรอใสเหรยญ ดวยเอกลกษณเฉพาะตวทเมอเคาะแลวจะให

ให เสยงด งกงวาน มความเงา และประณตสวยงาม ซงเขาคดวามเฉพาะทนหนงเดยวในโลก และนอกจากนยงมผทอยากจะอนรกษ อยากจะใชบาตรทถกตามหลกพระธรรมวน ย เปนเคร องอฐบรขาร เปนจ านวนมากมาสงซอ

7

Special Exclusive 35

Q: พอปคอใคร ?

Q: เมอไรจะไหวคร ?

A: พอปเกดจากจนตนาการของชางท าบาตรในสมยกอน รงสรรคปนเปนรปปนดนเหนยวลกษณะเหมอนพราหมณ เพอเปนตวแทนในการยดเหนยวจตใจ กอใหเกดพลงใจในการท างาน

A: ทกวนพฤหสทสองของเดอนเมษายนของทกป จะมการจดงานพธไหวพอป และมการละเลน มงานรนเรงของชาวบานบาตร ถงแมวาบางคนจะเลกอาชพท าบาตรไปประกอบอาชพอนแลว แตกตองกลบมาทนเพอไหวพอปเปนประจ าทกป ถอเปนการรวมญาตพนองชางท าบาตรไปในตวอกดวย

8

9

ผาใบ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 36

เปดโฉมหนา คาตวชางท าบาตร

Explore 37

เงนทองนนหายากตองล าบากตบาตรไป เอะยงไงครบคณ... เคาม ด แตเงนทองนนหายากตองล าบากออกเรอไป กแหมไหนๆ ก เราเขามาบานชางตบาตรทงทกตองมาสบกนหนอยส ด. ครบวาลงๆ ปาๆ ทนงหลงขดหลงแขงกนมาทงวนพวก ก เขาไดคาตอบแทนยงไงกนบาง!!!

ผมไดความจากพสะใภชางตบาตรมาวา การท าบาตร 1 ใบจะตองใชชางผชาญเฉพาะดานถง 8 คน มหนาทประจ าแตละขนตอนของการท าบาตร แตกมบางกรณอยางโกหลงวงทอยมานานช านาญการพเศษทสามารถท าไดคนเดยว 8 ขนตอนกม O_O ถาจะสงสยวาท าไมผมตองตกใจเอาไวไปดแตละขนตอนดกวาวาเคาท าอะไรกนบาง ซงแตละขนตอนจะมความยากงายและคาแรงแตกตางกนไปขนกบจ านวนหรอปรมาณทชางคนหนงจะสามารถท าไดใน 1 วน เรมจาก......

ขอบเลก 40 บาท/ชน ขอบใหญ 150 บาท/ชน ชางท าขอบ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 38

ชางประกอบกง จะตดแผนเหลกเปนรปกากบาท ซงเรยกวา ‘กง'

การท าขอบเปนขนตอนแรกของการท าบาตรพระ เนองจากขอบบาตรจะเปนตวก าหนดวาบาตรใบนนจะมขนาดและรปทรงอยางไร การขนรปขอบบาตรเรมจากการน าเหลกมาตดตามแตขนาดของบาตร เชน บาตรขนาด 7 นว จะตองตดแผนเหลกใหมความยาว 8 นว เพอเหลอเนอทไวประกบปลายทงสองขาง เมอไดเหลกทมขนาดตามตองการแลว กน ามาตขมวดเปนวงกลม

บาตรเลก 50 บาท/ชน

ขอบเลก 40 บาท/ชน ขอบใหญ 150 บาท/ชน

บาตรใหญ 150 บาท/ชน

จากนนจงดดงอขนรปแลวน ามาตดกบขอบบาตร เมอขนรปเสรจจะเหลอชองวางรปสามเหลยมใบโพ 4 ชอง ชางจะวดและตดแผนเหลกรปรางเหมอนใบหนาวว 4 ชน ทเรยกวา

‘หนาวว' จกฟนโดยรอบเพอใชเปนตะเขบเชอมกบสวนตางๆ ตใหงอเลกนอยตามรปทรงของบาตร ซงเมอประกอบกนแลว จะไดบาตรทมตะเขบ 8 ชนพอด

Explore 27

ชางแลนบาตร คอการเชอมประสานรอยตะเขบ ใหเหลกเปนเนอเดยวกน โดยใชผงทองแดงกบน าประสานทองทาใหทวบาตรกอน เพอใหน าประสานทองเชอมโลหะไมใหมรรว สมยโบราณใชเตาแลนแบบทใชมอสบลมเรงไฟ แตปจจบนเปลยนมาใชเครองเปาลมไฟฟาแทน

บาตรเลก 50 บาท/ชน บาตรใหญ 150 บาท/ชน

บาตรเลก 40 บาท/ชน บาตรใหญ 150 บาท/ชน

ตใหรอยตะเขบทยงขรขระเรยบเสมอกน

ชางตตะเขบ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 28

ชางจะใชคอนเหลกตผวดานนอกของบาตรใหรอบ เพอใหสวนทนนออกมาจากการลายเรยบ

ชางลายบาตร หรอการออกแบบรปทรง เปนการน าบาตรทแลนแลวมาเคาะให

ไดรปทรงทตองการ โดยจะใช ‘คอนลาย’ ซงเปนคอนรปโคงงอ หวคอนมลกษณะแหลม เคาะดานในของบาตร ส าหรบทรองเคาะนนเปนทงไมสเหลยมขนาดพอเหมาะกบบาตร บาตรเลก 100 บาท/ชน บาตรใหญ 200 บาท/ชน

ชางตบาตร

เรยบเสมอกน รวมทงตใหรอยตะเขบทยงขรขระเรยบเสมอกน จากนน

ตองน าไป ‘ตลาย’ บนทงไม เพอใหไดรปทรงตามตองการ แลวน าไปเจยรตอโดยใชเครองเจยรไฟฟา

บาตรเลก 60 บาท/ชน บาตรใหญ 150 บาท/ชน

ชางลายบาตร

ชางตะไบ ตะไบตกแตงใหสวยงามอกครง ซงจะไดบาตรสเงนขนเงาแวววบ บาตรเหลก 150 บาท/ชน บาตรสแตนเลส 200 บาท/ชน

เ พ อ ป อ ง ก น ก า ร เ ก ด สน ม โ ด ย ในสมยกอนจะใชก ามะถนทา จากนนจงน าบาตรมากองรวมๆ กน แลวใชหมอครอบสม เชอเพลงทใชจะเปนเศษไมสกจากรานขายเครองไมซงมอยรอบภเขาทอง เนองจากไมสกเปนไมทใหความรอน

รอนสง ซงบาตรทไดจากการสมจะมสด า จากนนใชน ามนมะพราวทาทบอกครง แตปจจบนนยมใชน ามนกนสนมชโลมใหทวตวบาตรแทน จากนนท าใหบาตรเปนสตางๆ เชน สเขยว สด าสนท ถอเปนเทคนคเฉพาะตวของชางแตละคน

ชางลงด า สมเขยว บาตรเลก 30 บาท/ชน บาตรใหญ 100 บาท/ชน

Explore 39

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 40

ผาใบ

เอาละครบ/คะ เราสองคนจะเรมพาคณออกจากวดสระเกศมาทางประตฝงถนนบรพตร เดนเทามาจนถงแยกเมรปน จะเหนจดแรกของโรงเรยนสอนท าบาตร จากนนเลยวขวาเขาถนนบรพตรมองซายมอ คณจะพบกบประตสบานบาตร

ใบหนง

ในสวนของผม บาตร คอ เครองอฐบรขาร มมาในสมครพทธกาล......@%$#@$$%^^&^^%$##$# เอะๆ หยดกอนนะครบคณคดเหมอนผมไหมครบ ใครจะไปอยากรวาบาตรคออะไร ? เกดในสมยไหน ? ทมาของชมชนเปนอยางไร ? โถ...อยาวาแตคนอานเลยครบ คนเขยนเรองราวอยางผมแคนกถงการบรรยายกอยากจะหลบแลว ผมมองวาสงเหลาน เปนเรองส าคญ แตเปนขอมลททกๆ คนสามารถหาไดจากเวบไซตตางๆ แตตองไมใชสงทผมอยากจะบอกกบคณวา กแคบาตรใบหนง

องคสมมา ทานก าหนด บทบญญต อยางแนชด เครองอฐะ บรขาร เกยวกบบาตร แปดตะเขบ เปนต านาน แตโบราณ ในสมย พทธกาล

นาใจหาย กบตระกล ชางท าบาตร สบเครอญาต วามหา นอยเหลอหลาย ใครจะท า มากงานอน รนสบาย แลสดทาย ใชบาตรปม ล าราคา

สมยน ศาสนพธ ใชศรทธา ศาสนา พาเพยงแค งานสงสรรค บวชกนท งานเลยงแขก นยมกน แตบาตรนน สงฆภณฑ หางายเอย

Insight 41

เหอ! กจรงนะคะทบาตรปมจะมราคาถก

กวาบาตรบ แลวไงละคะ ? ถงแมวาคนจะหน

ไปนยมบาตรปม แตชาวบานบาตรกยงคงลก

ขนมาตบาตรทกวนเหมอนเคย พวกเขา

ตบาตรทกวนทงๆ ทบางวน

กไมมคนมาซอ พวกเขาตบาตรกนเสยงดงกอกๆ อยในตรอกเลกๆ แตภาพท

มองเขามาชางดเงยบงนเสยเหลอเกน

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 42

Insight 43

แตเดยวกอน นาสงสย ชมชนน สองรอยป อยมาได เหตฉไหน

กบอกอย วาบาตรปม ถกบรรลย สรางท าไม แคบาตรบ มากขนตอน

โถหนนอย ทถามมา ไมรหรอ หาหนงสอ สกกเลม เฉลยไหม

ของแบบน ทท าอย มนคอใจ ถงตองไฝว พนโรงงาน ปากยอม

ปาจะบอก สงส าคญ ไวอยางหนง ถงทพง ยดจตใจ เราทงผอง

แมนพอป บชามา ตามครรลอง ศรทธาตอง เพยรรกษา คงตอไป

ชางตบาตรแตละคนกอายเกนครงคนเสยแลว ท าอยางไร ? บาตรบจง

จะไมสญหายไปพรอมกบพวกเขาเหลาน การทบาตรบอยมา

ไดกวาสองรอยปคงไมใชเรองธรรมดาแนนอน ความพเศษไมไดอยทบาตรเสยทงหมด

แตมสงหนงทมความพเศษมากกวาตวบาตรกคอ “ชางท าบาตร’’ นนเอง พวกเคา

สามารถสบทอดอาชพของการท าบาตรมาไดถงทกวนน เพราะอะไรกน !!! ปาณาพอจะ

บอกพวกเราหนอยไดไหมคะ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 44

ผาใบ และ คชช

ทแทชาวบานทนกมศรทธาอนมนคงตอพระพทธศาสนาในแงมมของพทธบญญตกบบาตรแปดตะเขบ และมพอปคอยเปนสงยดเหนยวจตใจของพวกเขามาเปนรอยๆ ป เพราะทกคนมศรทธาและความเชอ

ทวา การเลนดนตรบชาครฉนใด การตบาตรยอมบชาครฉนนน เพอเปนการเบกความส าเรจในการท างาน

นอก นอกจากนหลกการด าเนนชวตในแตละวนของชาวชมชนบานบาตรยงยดถอความเพยรตามหลกเศรษฐกจพอเพยงของในหลวง พวกเขาดเรยบงาย ไมหวอหวา ชางมอดมการณทนานบถอ และนายกยองเอาเปนแบบอยาง แลวภม

ภมปญญาดๆ เปนอาชพเกาแกทอยเคยงคกบศาสนาพทธจะใหแตพวก เขาท านบ าร งรกษาอยางเดยวกคงไมได แลวหนาทน ของ ใครก นล ะ ป า หนา ? พระสงฆ ? ลงหรญ ? ลงอ าพร ? หรอวาพวกเรา

People 45

ภาพบอกอดต: หลอเลยงนบรอยปใหชวไดชมช า

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 46

“ตานา” เขตชมชนบานบาตร

ทายาทรนสดทายของตระกล ธรรมบษด 1 ใน 5 ตระกลชางท าบาตรอยธยา

คณปากฤษณา แสงไชย

People 47

พวกเรามาศกษาวฒนธรรมของชมชนน ทกแววตาและสายตาของลงๆ ปาๆ ตางยนดกบการมาของพวกเรา หารไมวา ณ ตอนนม

แต นศ. ทก าลงจะเปนวาทวศวกร วาทนกฟสกส วาทนกเคม

แลวจะมไหมละ....วาทชางตบาตรบ

ใชนทาน เพยงต านาน....ลงหรญ ทายาท เสอศรเสรม 1 ใน 5 ตระกลชางท าบาตร

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 48

ทงปาณา หรอลงหรญ ตางบอกกบพวกเราวา ตอนนไมกลวบาตรปมแลว เพราะพวกเรามสอตางๆคอยสนบสนน มยอดสงซอจากตางชาต มยอดเขามาจากพระบวชใหม พวกเราวาลงกบปาลมอะไรไปบางอยางนะครบ “มแตยอดขาย แลวยอดคนท าละครบ ลงกบปาจะไปหาจากทไหน” คนทอายนอยทสดทท าบาตรเปนในตอนน พวกเราวาไมนาจะต ากวา 30 ปแลวนะครบ จะมนอยกวานสกกคน คนทช านาญทสดอยาง ลงอ าพร ก 50 กวาเขาเขาไปแลว นนหมายความวาพวกเราท าไดแค

รอวนทบาตรบใบสดทายจะเขาไปอยในพพธภณฑ หรอปาวครบ พวกเราฐานะ

เยาวชนรนหลงตองท าอยางไรดทจะรกษาภมปญญานไว ใครจะไปรเมอพวกเราจบการศกษาอาจจะกลายเปนวศวกรในโรงงานปมบาตรกเปนได แลวทางออกทดทสดละครบคออะไร

People 49

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 50

ตราบใดทมอคณไมไดจบคอน แลวกมลงตบาตรเปนเวลากวา 10 ชม. คณจะไมมวนเขาใจวาการท าบาตรบ มนคอการรกษาพทธศาสนาไดอยางไร

ลง “อ าพร” อยมาได หาสบป มากหนาท ไมถดถอย หรอเลอนไหล เหตเพราะลง อยากรกษา สงนไง ตอใหไป เปลยนอาชพ แกไมท า

นาขนลก กบแววตา ของปา “ณา” เธอเกงกลา พาชมชม เหลาเพอนผอง แตละคน มากอาย อยางช าชอง จงตรกตรอง ทรงคณคา คอบาตรไทย

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 52 People

51

ผาใบ และ คชช

ตราบใดทมอคณไมไดจบคอน แลวกมลงตบาตรเปนเวลากวา 10 ชม. คณจะไมมวนเขาใจวาการท าบาตรบ มนคอการรกษาพทธศาสนาไดอยางไร

ลง “อ าพร” อยมาได หาสบป มากหนาท ไมถดถอย หรอเลอนไหล เหตเพราะลง อยากรกษา สงนไง ตอใหไป เปลยนอาชพ แกไมท า

นาขนลก กบแววตา ของปา “ณา” เธอเกงกลา พาชมชม เหลาเพอนผอง แตละคน มากอาย อยางช าชอง จงตรกตรอง ทรงคณคา คอบาตรไทย

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 52 People

51

History 53

ยานบ ารงเมอง จรงๆแลวทแหงนเปนพนททเปนตรอกเลกๆมชาวจนอพยพมาตงถนฐานอยกนในเมองไทย ชาวจนทมาอาศยอยทตรอกแหงนกมอยหลายเชอชาต ไดแก แตจว ฮกเกยน ไหหล า เปนตน ซงชาวจนเหลานสวนใหญมาจากเมองเซยงไฮ

ตรอกเลกๆ

พอสมควรส าหรบตรอกเซยงไฮ ตอมาในสมยรชกาลท 4 ไดมการขยายพนทแหงนใหเพยงพอกบจ านวนคน เมอมาตงถนฐานอยทนท าใหชาวจนเหลานประกอบอาชพขนโดยท าอาชพขายและรบท าเฟอรนเจอรทท าจากไมสก ในสมยนนผคนใหความนยมกบเฟอรนเจอรจากตรอกนคอนขางมาก

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 54

และเนองจากมชาวจนเซยง ไฮอยมากทสดในตรอกน ท าใหผคนตดปาก เรยกตรอกนวา “ตรอกเซยงไฮ” และไดมการขนปายตรอกเซยงไฮ ในปพ.ศ. 2514 โดยจ านวนคนทอพยพมามประมาณ 40 ครอบครว ซงถอวาเปนจ านวนคนทมาก

แตในภายหลงไดมกลมนายทนย กษ ใ หญท ท า ธ ร ก จ เ ก ย วก บเฟอรนเจอรททงสวยและราคาถก ท าใหผคนในตรอกแหงนโดนแยงอาชพน ไป หลายครอบครวจงตดสนใจยายออกไปอยทอน แต

History 55

บางครอบครว กเปลยนมาประกอบอาชพขายและรบท าหบศพแทน

“คงไมมใครเขาใจหรอกวา การทถกแยงเครองมอทากนไปจากมอ มนนา

เจบปวดเพยงใด และคงไมมใครเขาใจหรอกวา ทาไมคนทนถงสตอดวยมอเปลา

จวบจนปจจบน”

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 56

“คงไมมใครเขาใจหรอกวา การทถกแยงเครองมอทากนไปจากมอ มนนา

เจบปวดเพยงใด และคงไมมใครเขาใจหรอกวา ทาไมคนทนถงสตอดวยมอเปลา

จวบจนปจจบน” สนสง

Culture 57

คนตรอกฯ

เมอได เขามาสมผสเรยนรเรองราวความเปนมา วถชวตชมชนในตรอกเซยงไฮน ท าใหเราไดรบรถงวฒนธรรม ความเชอ ความเปนอยของชาวไทย จน และตางชาต มากขน ถงแมวาจะเปนเรองราวแคของหบศพเทานน แต เรองราวน เองทสะทอนความชอของคนแตละชาตได จะเหนไดจากการประกอบอาชพ จะเหนวาชาวจนจะประกอบอาชพเดม ตงแตสมยบรรพบรษ สวนใหญเปนเรองของการคาขาย เนองจากลงทนนอยไดก าไรมากแลวในครงนเรากไดพดคยกบพโจทเปนชางท าหบศพในตรอกเซยงไฮน พโจเขาบอกวา เขาเปนตงแตรนปนนเอง

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 58

เปนชางท าหบศพรนทสามในตรอกเซยงไฮ เปนกจการทสบทอดกนมาตงแตรนปนนเอง ทรานกจะรบท าหบศพอยทงหมด 3 แบบ ไดแก แบบไทย แบบจนและแบบครสต

Culture 59

บาน หลงสดทาย

นอกจากนหลายคนอาจจะคดวาอาชพนเปนอาชพทไมคอยนาท าและ

นากลว แตพโจกลบบอกวา “อาชพนเหมอนเราไดท าบญไปใน

ตว พไมกลวผหรอกครบ เราคดดท าดอยแลว และพก

คดวาเรามาสงพวกเขากลบบาน” จากทพโจไดพดมาเรากไดเหนมมมองทแตกตางระหวางคนทนและคนเมองทแสวงหาแตทรพยสน

ความเจรญในดานวตถ แตคนในตรอกเซยงไฮยดมนในวถของตวเองท

สะทอนใหเหนถงคณคาของจตใจไดอยางชดเจน

โดยคนไทยจะเชอเรองของการเผาผ ถาไมเผากจะไปเกดใหม ไม ได สวนคนจนถกป ล ก ฝ ง ใ น เ ร อ ง ข อ ง ค ว า ม ก ต ญญ สมยกอนกเลยนยมท าฮวงซยเพอทจะไดใหลกหลานกลบไปดแลได แตชวงหลงกลวลกหลานไมดแลกเลยนยมเผาแบบคนไทย ทางดานของคนทนบถอศาสนาครสตมความเชอทวา คนเราเกดมาจากดน ดงนนเมอถงเวลากตองกลบลงสดน

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 60

แตะ

หลงจากทไดทองเทยวเรยนรวฒนธรรมในตรอกเซยงไฮกนแลว ท าใหเราไดรบความร วถชวต ความเปนมาของตรอกเซยงไฮ จากแตกอนทเคยเปนตรอกท าเฟอรนเจอรจากไมสกจนปจจบนกลายมาเปนตรอกทมแครานขายหบศพรานเดยวแตกท าใหเรารเรองราวของหบศพไดอยางมากทเดยว ไหนๆเรากรความเชอเกยวกบหบศพ ตอมาเราจะมาดเกรดทวไปทเราอาจไมเคยรเกยวกบหบศพกนบาง

รหรอไมวา

หลงจากทไดทองเทยวเรยนรวฒนธรรมในตรอกเซยงไฮกนแลว ท าใหเราไดรบความร วถชวต ความเปนมาของตรอกเซยงไฮ จากแตกอนทเคยเปนตรอกท าเฟอรนเจอรจากไมสกจนปจจบนกลายมาเปนตรอกทมแครานขายหบศพรานเดยวแตกท าใหเรารเรองราวของหบศพไดอยางมากทเดยว ไหนๆเรากรความเชอเกยวกบหบศพ ตอมาเราจะมาดเกรดทวไปทเราอาจไมเคยรเกยวกบหบศพกนบาง

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 62

Special Exclusive 63

หบศพของคนทนบถอศาสนาครสตนจะมลกษณะเปน 6 เหลยม มทรงคลายกบไมกางเขน นยมประดบตกแตงดวยไมกาง เขน ส วนสท น ยม ใช ค อ ส ขาว เนองจากเปนสสภาพนนเอง

ชาวครสต

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 64

ส าหรบของไทย ลวดลายจะมลาย เทพพนม แตทคนไทยนยมคอลายเทพพนม เพราะเชอวาเมอเสยชวตแลวจะไดไปอยบนสววรค สวนสทปรากฏบนหบศพนนเปนสอะไรกได ไมไดมเคลดหรอความเชอแตอยางไร นอกจากนสวนฐานของหบศพทเราเหนวาม 1 2 และ3 ชน แลวแตบางหบศพนน กขนกบก าลงทรพยของลกคา ถายงมชนมากราคากจะยงแพงขน สวนไมทใชท าหบศพนนเปนไมอดเนองจากคนไทยนยมทจะเผาศพมากกวาการฝงศพ

¥นพทธ Special Exclusive

65

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 66

Special Exclusive 67

หบศพของจนนนจะมรปแบบเปนแบบทเรยกวา ทรงจ าปา ซงหบศพนจะท าขนจากไมสก เนองจากคนจนสวนใหญนยมฝงดนหรอฮวงซย ไมสกนจะทนตอความชนไดดมากกวาไมอด สวนลวดลายของหบศพนยมไมมลวดลาย แตถาตองการลวดลายกจะมลายเปนลายมงกรกบลายหงส ส าหรบลายมงกรจะใชเมอเปนศพของผชาย สวนศพของผหญงจะเปนลายหงส สวนสของของหบศพจะขนอยวาเปนจนเชอชาตใด และขนาดของหบศพจะขนอยกบขนาดของศพและก าลงทรพยของผซอ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 68

แตะ

กกจน

Special Exclusive 69

เดนไป

คดไป

กรงเทพมหานคร เมองอมรฟาทใครๆ ตางใฝฝน เปนพนทเลกๆ ทเจรญทสดของประเทศไทย เปนศนยรวมของทกอยางทส าคญ ทงดานเศรษฐกจ การทองเทยว ศลปวฒนธรรม จงท าใหมผคนอาศยอยทนอยางแนนขนด ทงคนตางจงหวดท เข ามาท างานเล ยงชพจ านวนมาก คนกรงเทพโดยพนเพ และนก

นกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอน ถ อ ได ว าท แห งน เ ป นห ว ใ จของประเทศไทยเลยทเดยว พนททกตารางนวในกรงเทพมหานครแหงนแฝงไปดวยประวตศาสตร ความเปนมาอยางชานาน ทใครหลายคนอาจไมเคยรมากอนและไมคดวาจะมอยกเปนได

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 70

วดอรณราชวราราม ราชวรมหาวหาร (วดแจง) กรงเทพมหานคร ทมา : Vintage Postcards

เคยมละครเรองหนงทฉนดกครงกไมเคยเบอเลย คงไมมใครไมเคยไดยนเรอง “สแผนดน’’ ของหมอมราชวงศคกฤทธ ฉนไดเรยนรเรองราวของกรงรตนโกสนทรผานบทละครเรองน ท าใหฉนเหนภาพประวตศาสตรท เคยเรยนรมาจากตวหนงสอกลายเปนภาพเคลอนไหว เหนแผนดนกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครตงแตสมยพระพทธเจาหลวง (รชกาลท 5) จนถงสมยรชกาลท 8 ไดเรยนรวถชวตของครอบครวท

ไดถวายการรบใชพระมหากษตรย ตลอดจนทศนคตของคนในสมยนน จนกระทงถงการเปลยนแปลงระบอบการปกครอง ภาพของกรงเทพมหานครในสมยนนยงสญจรทางเรอกนอยเลย และคอยๆ เรมมการใชถนน โดยเรมจากพาหนะเปนรถมา รถยนต ตามล าดบ ภาพทเหนชาง

Special Exclusive 71

เคยมละครเรองหนงทฉนดกครงกไมเคยเบอเลย คงไมมใครไมเคยไดยนเรอง “สแผนดน’’ ของหมอมราชวงศคกฤทธ ฉนไดเรยนรเรองราวของกรงรตนโกสนทรผานบทละครเรองน ท าใหฉนเหนภาพประวตศาสตรท เคยเรยนรมาจากตวหนงสอกลายเปนภาพเคลอนไหว เหนแผนดนกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครตงแตสมยพระพทธเจาหลวง (รชกาลท 5) จนถงสมยรชกาลท 8 ไดเรยนรวถชวตของครอบครวท

ไดถวายการรบใชพระมหากษตรย ตลอดจนทศนคตของคนในสมยนน จนกระทงถงการเปลยนแปลงระบอบการปกครอง ภาพของกรงเทพมหานครในสมยนนยงสญจรทางเรอกนอยเลย และคอยๆ เรมมการใชถนน โดยเรมจากพาหนะเปนรถมา รถยนต ตามล าดบ ภาพทเหนชาง

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 72

ทมา : magnoliabox ชางภาพ : Robert Lenz

ถนนเจรญกรง พ.ศ. ๒๔๓๗

Special Exclusive 73

วดสระเกศฯ กรงเทพมหานคร (พระนคร) พ.ศ.๒๕๑๒ ทมา : lucha23, United States

มาวนนเมอฉนไดมโอกาสมาสมผส มา

เรยนร วถชวตบรเวณยานกรงเกา-ภเขาทอง พบว าทน ย งคงมร องรอยแหงความทรงจ า ในอดตหลงเหลออยบาง ทแหงนม เรองราว ความเปนมาอยางนาประหลาดใจ หากใครไดรบรกคงตองรสกเหมอนๆ กนอยางแนนอน ความสมพนธระหวางวด ผคน และชมชน ฉนเรยนรไดจากทแหงน

วดสระเกศฯ กรงเทพมหานคร (พระนคร) พ.ศ.๒๕๑๒ ทมา : lucha23, United States

ภเขาทองทสวยเดนเปนสงา ตงตระหงานอยทามกลางชมชนโดยรอบ เปนททใครๆ กชอบพากนมาดมด ากบความสวยงาม มาถายรป ไหวพระ ขอพรจากสงศกดสทธใหโชคดมชย แลวกจากไป แตทแหงนมอะไรมากกวาทเหน ใครบางจะรวาทแหงนเปนททปฐมกษตรยแหงราชวงศจกรเคยเสดจมาท าพธแลวปราบดาภเษกขนครองราชย ภเขาทองทฉนเหนนนแสดงถงความเจรญรงเรองของบานเมองเราในสมยกอน และท าใหรสกตระหนกถงความเลอมใสศรทธา ความตงมนในพระพทธศาสนาของพระมหากษตรยไทยตงแตอดตจนปจจบน ททรงเปนแบบอยางแกประชาชน ท าใหประชาชนมทยดเหนยวจตใจ

Special Exclusive 75

ภเขาทองทสวยเดนเปนสงา ตงตระหงานอยทามกลางชมชนโดยรอบ เปนททใครๆ กชอบพากนมาดมด ากบความสวยงาม มาถายรป ไหวพระ ขอพรจากสงศกดสทธใหโชคดมชย แลวกจากไป แตทแหงนมอะไรมากกวาทเหน ใครบางจะรวาทแหงนเปนททปฐมกษตรยแหงราชวงศจกรเคยเสดจมาท าพธแลวปราบดาภเษกขนครองราชย ภเขาทองทฉนเหนนนแสดงถงความเจรญรงเรองของบานเมองเราในสมยกอน และท าใหรสกตระหนกถงความเลอมใสศรทธา ความตงมนในพระพทธศาสนาของพระมหากษตรยไทยตงแตอดตจนปจจบน ททรงเปนแบบอยางแกประชาชน ท าใหประชาชนมทยดเหนยวจตใจ

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 76 Special Exclusive

75

วดสระเกศฯ กรงเทพมหานคร ปพ.ศ.๒๕๕๗ ปจจบน

ออกจากภเขาทองกมงหนามาตามถนนบรพตร เขาสตรอกเลกๆ เราจะไดยนเสยงมากอนภาพ เปนเสยงเคาะดงเปนจงหวะสม าเสมอ ฉนไดพบกบอาชพหนงทไมเคยคดวาจะมหลงเหลออย ซงกคออาชพ “ชางท าบาตรพระ’’ ฉนเหนคณลงอายมากแลวนงใชคอนตบาตรดวยความช านาญ และความเคยชน คนทนใชชวตกนอยางสงบเรยบงาย อยบานไม บานแบบสมยกอน ในชมชนเลกๆ ทามกลางเมองทวนวาย อาชพท าบาตรพระนเคาท าสบตอกนมาเปนรอยๆ ป อยาง

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 78

กรงเทพมหานคร (พระนคร) | ปพ.ศ.๒๕๐๙ ทมา : Jim Bielask

อยางทกลาวไปแลววาสมยกอนบานเมองเราเจรญรงเรอง ศาสนาเฟองฟ ผชายทกคนตองบวชเรยน เลยมอาชพนกอเกดมาพรอมๆ กน การตบาตรใชวาจะท ากนงายๆ ตองมทงศาสตรและศลป ปจจบนเหลอเพยงไม

Special Exclusive 79

วดสระเกศฯ กรงเทพมหานคร พ.ศ.๒๔๕๗ ทมา: elephants collector, Germany

อยางทกลาวไปแลววาสมยกอนบานเมองเราเจรญรงเรอง ศาสนาเฟองฟ ผชายทกคนตองบวชเรยน เลยมอาชพนกอเกดมาพรอมๆ กน การตบาตรใชวาจะท ากนงายๆ ตองมทงศาสตรและศลป ปจจบนเหลอเพยงไม

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 80

ไมกครอบครวทยงประกอบอาชพท าบาตรอย เพราะมโรงงานปมบาตรเขามา และผสบตอในการท าบาตรมนอยมาก นาเสยดายเหลอเกนอาชพทอยเคยงคกบศาสนา คอยผดงศลปวฒนธรรมของเราเหลอนอยเตมท

ถดออกมาจากชมชนบานบาตร เดนเทาไปตามถนนบ ารงเมอง เราจะพบกบตรอกเลกๆ ทมชอวา “ตรอกเซยงไฮ’’ ทนกมอกอาชพหนงซงในบางครงเราอาจมองขามไป แตอาชพนมความส าคญตอชวตคนเราทกคน คนเราเมอเกดมาสดทายแลวกตองจากไป ตายแลวจะไปไหน เราอยาเพ งค ดถง เลยว าจะไปนรก หรอสวรรค เราลมไปหรอเปลาวาเรายงไมมทนอนเลย เราตองหาทนอนของเรากอน ซงทนอนของคนตายกคอ “โลงศพ’’

“โลงศพ’’ นนเอง ทตรอกเซยงไฮแหงนมนมกจการท าโลงศพภายในชมชน สบทอดมาจากชาวจนทมาจากเซยงไฮ มการท าสบตอกนมารนสรนแลว ฉนไดมองเหนบานหลงสดทายของคนเราทกคนในทแหงน ซงกมดวยกนหลายแบบ ท ง ไ ทย จ น ฝ ร ง ช า ง ท า โ ล งท นเปรยบเสมอนกบวศวกร และสถาปนก ทคอยออกแบบบานในวาระสดทายของชวต พวกเขาดประณตและตงใจ โดยไมค านงวาสงทพวกเขาสรางจะถกเผาหรอฝงใหสลายไปในทสด

Special Exclusive 81

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 82

ภาพของกรงเทพมหานครทฉนเหนในเรองสแผนดน กบภาพพระนครทฉนไดเหนในวนนมความแตกตางกนอยางมาก เน อ ง จ า กม ค ว าม เ จ รญ เ ข าม ามาก โดยเฉพาะความเจรญทางดานวตถ ถนนหนทาง ตกรามบานชอง ผคน การแตงกายดเปลยนไปอยางสนเชง ซงบางครงเรากยงไมทนตงตวทจะยอมรบกบมน เมอมสงใหมๆ

มสงใหมๆ เขามา ยอมเปนธรรมดาทสงเกาๆ จะหายไป รวมไปถงสงดงามทเราเคยมกอาจเลอนหายไปดวย แตกนบวาโชคดทยงมชมชนเลกๆ รอบภเขาทอง ยงคงเหลอสงเกาแกทมคาไวใหเราไดศกษา ไดมาเหน ไดจดจ า และไดรสกภมใจ พนทชมชนเลกๆ ทฉนไดมาเยอนในวนน ได มอบประสบการณทางความคด

กรงเทพมหานคร (พระนคร) ป พ.ศ.๒๕๕๗ ปจจบน

มสงใหมๆ เขามา ยอมเปนธรรมดาทสงเกาๆ จะหายไป รวมไปถงสงดงามทเราเคยมกอาจเลอนหายไปดวย แตกนบวาโชคดทยงมชมชนเลกๆ รอบภเขาทอง ยงคงเหลอสงเกาแกทมคาไวใหเราไดศกษา ไดมาเหน ไดจดจ า และไดรสกภมใจ พนทชมชนเลกๆ ทฉนไดมาเยอนในวนน ได มอบประสบการณทางความคด

ความคดอนยงใหญ ใหกบคนรนหลง ไดดเลยทเดยว ทกสงทไดพบเหนลวนเปนสงมคาทบรรพบรษของเรา พระมหากษตรยของเรา ไดสรรคสรางขนมา เพอใหคนรนหลงไดอยดกนด เราควรตระหนกถงคณคาของสงทเรามอย ซงจะท าใหเกดเกดความหวงแหน อยากทจะอนรกษสงดๆเพอทจะสงตอไปยงลกหลานของเราสบตอไป

กรงเทพมหานคร (พระนคร) ป พ.ศ.๒๕๑๐ ทมา : John Everingham Kiang Phra Na Khon

E-Magazine 84

ภเขาทองสองหลา เสยดฟา กรงเกาแตกอนมา อยได กษตรยมงรกษา แสนหวง แหนนา หวงเพอลกหลานไซร สขลนบารม

หลากวถใหญนอย กรงเกา นนนา มชางบาตรลอเลา คาล า รนหลงปลอยสญเปลา ไรคา สนสดลงชอกช า เรงรสบสาน

กจการงานเซยงไฮ ตรอกแคบ หบศพหลากหลายแบบ ทวหลา ไทย ฝรง จน องแอบ ไมหลด พนเอย ถงไมเรวกชา จบสนทกคน

อยากเชญชวนทกทาน มาเยอน กรงเกาชวยย าเตอน สตได อดตมลางเลอน ลบลาง ดวงแด อนรกษสบไว อยยงยนยง

Special Exclusive 85

คชช

Kiang Phra Na Khon E-Magazine 86