kiyi kentleri̇nde tasarim ve planlama

KIYI KENTLERİNDE TASARIM VE PLANLAMA Örnek: İstanbul Ataköy-

Avcılar Kıyı kesimi

Prof. Dr. Mehmet TunçerGazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi

Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, CİDE ATÖLYESi, Nisan 2013

İki kıtanın birbirine bağlandığı özel bir coğrafyada bulunan İstanbul kenti, binlerce yıllık kültür mirasıyla dünyada çok önemli bir konuma sahiptir. İstanbul kenti yüzyıllardır farklı yaşam alışkanlıklarına ve farklı geleneklere ev sahipliği yapmış, bu özellikleri nedeniyle de Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.

Bu Proje Kapsamında, 18 Km. Kıyı Bandının Düzenlemesine İlişkin “Kentsel Tasarım”, “Peyzaj”, “Kent Mobilyası”, “Proje Alanında Yer Alan Tesislere İlişkin Avan Projeler” Ve “Altyapı Avan Projeleri” Hazırlanmıştır.

Tüm Araştırma Ve Projeler Kitap Halinde Belediyesi Tarafından Yayımlanmıştır. (İstanbul Büyükşehir Belediyesi)

Deniz ulaşımının gelişimiyle Boğaziçi ve Adalar, banliyö trenlerinin hizmete girmesiyle de bu hatların paralelinde gelişen Bakırköy, Florya, Yeşilköy, Yeşilyurt, Kızıltoprak, Fenerbahçe, Göztepe, Erenköy, Suadiye, Bostancı ve Caddebostan gibi semtler sayfiye bölgesi olarak önem kazanmışlardır.

İstanbul’da Tarih İçinde Su ve Kıyı Kullanımı

Haliç Kıyısında Hatice Sultan Yalısı

19. YY Sonunda Göksu Deresi

Kentsel tasarım, birçok disiplinin bilgi ve birikiminden yararlanan bir uzmanlık dalıdır. Bilim ve teknoloji alanında

yaşanan gelişmeler farklı disiplinlerin ve uzmanlık alanlarının doğmasına neden olmuştur. Ancak bu uzmanlık

alanları ve disiplinlerin oluşması birçok meslek dalı tarafından dışlanmış ve bir mesleki yetki tartışmasına

dönüşmüştür. Kentsel tasarım da bu uzmanlık alanlarından

bir tanesidir.

Kıyı Planlama İlkeleri1. KIYI PLANLAMASINDA su ve yeşil ile insanın kaynaşması,

bütünleşmesi, karşılıklı etkileşim içinde bulunması esas amaçtır.

2. Bu amaca ulaşırken su kalitesinin bozulmaması, kirlilik yaratılması, ekolojik dengenin korunması da başlıca amaçlardan biri olmalıdır.

3. Ulaşımın doğayı, var olan yeşil dokuyu tahrip edecek şekilde değil, mevcut izleri kullanacak şekilde tasarlanması uygun olacaktır.

4. Var olan araç/yaya yolları, patikalar ve yangın izleri yaya/taşıt/bisiklet vb ulaşım amaçlı kullanılmalıdır.

5. Kirlilik oluşturmamak amacı ile kıyı boyunca belirli noktalarda toplanmış servis/odak noktaları planlanmalı ve bu odaklarda yeme/içme (gastronomi), wc, çöp toplama, sağlık, telefon vb servis ve hizmet üniteleri bulunmalıdır. 6. Uygun alanlarda bu odaklar, çay bahçesi, kafe gibi daha geniş kitleye hizmet verecek şekilde tasarlanabilir.

7. Kıyı doğal bitki örtüsünün korunması ve kıyıda görselliği bozacak yapılaşmalar yapılmaması esas ilkedir.

8. Park alanına ana yollardan giriş özel olarak planlanmalıdır. Ana ulaşım girişleri, parkın özelliğine uyumlu olarak geliştirilmelidir.

9. Yaya patikaları kullanılış yoğunluğuna göre planlanmalıdır. Genellikle iki yönlü yaya patikaları ortalama 3-5 metre genişliğinde olmalıdır.

Ataköy-Büyükçekmece arası, yani Ataköy ve Avcılar dahil olmak üzere sahil şeridinin düzenleme projesi. Bu proje 18,5 km sahil şeridinin düzenlenmesidir ve 3 ayrı belediye -Bakırköy, Küçükçekmece ve Avcılar- hudutları dahilinde yaklaşık olarak belki 5 milyondan fazla insanın sahil şeridini ilgilendiren bir kuşaktır.

ALT PROJE ALANLARI

TASARIM ve UYGULAMA SÜREÇLERİ

MEVCUT PEYZAJ DEĞERLERİNİN SAPTANMASI

KAVRAMSAL PROJE SEÇENEKLERİ

Kavramsal Proje Seçenekleri- Seçenek 1 : Kırmızı Seçenek

Kavramsal Proje Seçenekleri- Seçenek 2 : Yeşil Seçenek

Kavramsal Proje Seçenekleri- Seçenek 3 : Turkuaz Seçenek

P1 ATAKÖY KIYI KESİMİ

Birinci bölge Ataköy Galeria’dan başlayarak Ayamama Deresi’ne kadar olan kesimdir (P1 )

P2 Yeşilköy-Yeşilyurt Kıyı Kesimi

“Yeşilköy’den Küçükçekmece göl ağzına kadar kalan alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce Menekşe ve Çiroz Plajları olarak düzenlenmiş ve 2006 yılında halkımızın hizmetine ücretsiz olarak sunulmuştur. Daha önce bakımsız olan ve halkın kullanımına tamamen kapalı olan, kısıtlı sayıda insana hizmet veren bu alanda mevcut 450 yerleşim birimi yıkılarak, 1 milyon 200 bin m2 alan rekreasyon, gezi ve piknik alanı olarak düzenlenerek hizmete alınmıştır. Sahilin yıkım öncesi ve sonrasındaki sahil düzenlemesini içeren hava fotoğrafları ektedir.Bilindiği gibi, Florya sahillerinde, tüm İstanbul sahillerinde olduğu gibi 25 yıldır deniz kirliliği sebebiyle denize girilemiyordu. Dolayısıyla Menekşe Halk Plajı dışında zaten açılışı yapılmayan bu alanda girişin yasaklanması gibi bir durum sözkonusu değildir.”

http://www.ibb.gov.tr/tr-tr/Haberler/Pages/BasinBultenleri.aspx?bbulteniID=5644

P3 Florya Sahil Bandı

İstanbul BŞB Florya Güneş Plajı

P4 Küçükçekmece İç ve Dış Kumsal

Ken YEANG (2006) projesi (www.arkitera.com)

Ken KUMA (2006) projesi (www.arkitera.com)

MVRDV(2006) projesi (www.arkitera.com)

Küçükçekmece İçin Açılan Uluslararası Yarışma Projeleri

P5 Avcılar – Büyükçekmece Sahil Bandı

Avcılar Dünya İklim Serası

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

ATAKÖY – BÜYÜKÇEKMECE ARASI SAHİL DÜZENLEME AVAN PROJESİ