kl. vi · słowotwórstwo: rozróżnia wyrazy podstawowe i pochodne. tworzy rodzinę wyrazów przy...
Post on 24-Mar-2021
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
Wymagania edukacyjne
Szkoła Podstawowa
kl. VI
2
Spis treści
lp Przedmiot strona
1. J. polski 3
2. Matematyka 9
3. Zajęcia informatyczne 23
4. Muzyka 28
5. Plastyka 31
6. Zajęcia techniczne 33
7. Historia i Społeczeństwo 35
8. Przyroda 62
9. Język angielski 83
10. Religia 94
11. w-f 101
3
KRYTERIA OCENIANIA Z J.POLSKIEGO
DO PODRĘCZNIKA „JUTRO PÓJDĘ W ŚWIAT”
OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania oraz zna
lektury spoza programu, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych.
OCENE BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres
wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami.
Kształcenie literackie i kulturowe:
Wypowiedzi ustne i pisemne formułuje poprawnie pod względem językowym i merytorycznym.
Potrafi samodzielnie zanalizować i zinterpretować utwory poetyckie i
prozatorskie.
Prace pisemne świadczą o znajomości problematyki i kompozycji.
Potrafi poprawnie posługiwać się słownikami.
Wyjaśnia pojęcia poznane podczas zajęć.
Biegle posługuje się słownikami i encyklopedią.
Samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy.
Bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę redagowania charakterystyki porównawczej i autocharakterystyki; określa motywację
czynów bohaterów, ocenia ich postępowanie.
Opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów,
charakterystyki.
Ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu,
opowiadania.
W sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej.
Bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, a w pracy
poświęconej oglądanemu filmowi lub spektaklowi teatralnemu podejmuje
próby recenzji.
Rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice,
4
wierszu, nowych gatunkach literackich (ballada, odmiany powieści,
dramat).
Dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia tropy stylistyczne, odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego.
Fleksja i składnia:
Opanował omawiane zagadnienia gramatyczne: części mowy, wypowiedzenia i ich rodzaje.
Posługuje się związkami frazeologicznymi i potrafi je wyjaśniać.
Wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia zastosowanie skróconych form zaimków rzeczownych.
Biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaj stopniowania, pisze
poprawnie „nie” z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym.
Rozpoznaje różne typy liczebników, określa jego formy gramatyczne i funkcję w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego liczebnika; odmienia
trudniejsze liczebniki.
Stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych (podmiotu, dopełnienia, przydawki).
Rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę.
Omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz
podmiotu, przydawki i dopełnienia.
Wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządy, przynależności; wskazuje zasady
ich tworzenia.
Przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie, rysuje ich wykresy.
Słowotwórstwo:
Rozróżnia wyrazy podstawowe i pochodne.
Tworzy rodzinę wyrazów przy pomocy formantów.
Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazów pochodnych od wyrażeń
przyimkowych i od czasowników.
Wskazuje przyrostek lub przedrostek jako formant w jednym wyrazie i
jako składnik podstawy słowotwórczej w innym.
Podaje przykłady wyrażeń z obocznymi tematami słowotwórczymi.
Daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych formantów.
5
Ortografia:
Zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne.
OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i
umiejętności przewidziane podstawą programową dla klasy VI
Kształcenie literackie i kulturowe:
W stopniu dobrym zna treść omawianych lektur oraz tekstów.
Posługuje się poprawną polszczyzną.
Potrafi poprawnie tworzyć plany wydarzeń.
Buduje spójny tekst adekwatny do adresata i tematyki.
Posługuje się krótkimi formami wypowiedzi pisemnej, zgodnie z
poznanymi zasadami.
Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania.
Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone
podstawą programową: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami
opisu; list literacki, charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu teatralnego, filmu.
Dobra znajomość tekstu pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów
bohaterów, omówienie elementów świata przedstawionego.
Poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy.
Wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu.
Fleksja i składnia:
Potrafi odmieniać części mowy.
Rozpoznaje i wskazuje je w tekście.
Rozpoznaje i stosuje zdania pojedyncze.
Wymienia rodzaje zaimków.
Wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje sposób ich
utworzenia.
Poprawnie stopniuje przymiotniki, wie, czemu służy stopniowanie.
Podaje przykłady różnych typów liczebników, odmienia trudniejsze
liczebniki.
Na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażenia orzeczenia i
6
podmiotu.
Wyróżnia w zdaniu związki wyrazów i nazywa je.
Tworzy poprawny związek zgody, rządu i przynależności.
Układa przykłady czterech rodzajów zdań złożonych współrzędnie.
Słowotwórstwo:
Tworzy rodziny wyrazów i wyrazy pochodne.
Od podanego wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych
będących różnymi częściami mowy.
Rozpoznaje wyraz pochodny, który może być podstawowym dla innego
wyrazu.
Tworzy wyrazy pochodne od wyrażenia przyimkowego i od czasownika.
Wyjaśnia pisownię podanego wyrazu, odwołując się do wiadomości ze słowotwórstwa.
Ortografia:
Dobrze opanował zasady ortograficzne i interpunkcyjne, potrafi je zastosować.
OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i
umiejętności zawarte
w podstawie programowej, w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym
uczeniu się.
Kształcenie literackie i kulturowe:
Potrafi samodzielnie odtworzyć treść utworu w czasie jego omawiania na
lekcjach.
Wskazuje elementy świata przedstawionego.
Odróżnia prozę od poezji.
W stopniu dostatecznym posługuje się odpowiednimi formami wypowiedzi
pisemnej.
Jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu.
Zna przewidziane programem gatunki literackie.
Odróżnia podmiot liryczny od bohatera utworu.
Fleksja i składnia:
7
Właściwie używa form gramatycznych poznanych części mowy.
Wyróżnia w zdaniach podmiot, orzeczenie i ich określenia.
Buduje poprawne zdania pojedyncze i złożone.
Potrafi przeprowadzić analizę składniową prostych przykładów zdań
pojedynczych i złożonych.
Rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, przymiotniki i liczebniki; potrafi rozpoznać ich związek z wyrazem określanym.
Stopniuje przymiotniki.
Rozróżnia przyimki proste i złożone, wyrażenia przyimkowe.
Na łatwiejszych przykładach omawia sposób wyrażenia podmiotów.
Rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe.
Nazywa w zdaniu części zdania (na prostszych przykładach).
Układa zdania złożone z podanych zdań pojedynczych.
Wśród zdań złożonych rozróżnia złożone podrzędnie i współrzędnie.
Słowotwórstwo:
Potrafi utworzyć wyraz pochodny.
Posługuje się właściwymi słownikami.
Ortografia:
Zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne i stosuje je w
prostych
przykładach.
OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i
umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela
wykonanie zadania o niewielkim stopniu trudności.
Kształcenie literackie i kulturowe:
Potrafi udzielić odpowiedzi na proste pytania, dotyczące analizowanego
tekstu.
Przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu
trudności.
Technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu.
8
Potrafi wskazać podstawowe elementy świata przedstawionego.
Ma ubogi zasób słownictwa.
Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy
o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia.
W wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne,
logiczne i ortograficzne nie przekreślają wartości prac i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie.
Fleksja i składnia:
Potrafi odmieniać podstawowe części mowy wg podanego wzoru.
Układa proste zdania pojedyncze i złożone.
Rozpoznaje w zdaniu podmiot i orzeczenie.
Przy pomocy nauczyciela rozpoznaje części mowy i określa ich funkcję w zdaniu (na prostych przykładach).
Odróżnia zdania pojedyncze od złożonych i próbuje określać ich rodzaj.
Łączy wyrazy w zespoły składniowe.
Słowotwórstwo:
Zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych. Przeprowadza
analizę słowotwórczą wyrazu o przejrzystej budowie – wskazuje podstawę
słowotwórczą i formant.
Nazywa typy formantów.
Tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów.
Ortografia:
Zna podstawowe zasady ortograficzne („rz”, „Ŝ”, „ó”, „u”, „ch”, „h”, wielka,
mała litera itp.)
OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań
na ocenę dopuszczającą w zakresie:
Kształcenia literackiego i kulturowego:
Nie zna treści utworów lirycznych, epickich i dramatycznych.
Nie przeczytał lektur przewidzianych programem klasy VI.
Nie potrafi zredagować poprawnie żadnych form wypowiedzi pisemnej.
Ma ubogi zakres słownictwa i nie podejmuje prób wzbogacenia go.
9
Nie potrafi nawet pod kierunkiem nauczyciela sformułować dłuższej
wypowiedzi.
Fleksji i składni:
Nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji i składni.
Nie odróżnia form części mowy.
Nie potrafi ich odmieniać.
Nie rozróżnia zdań złożonych od pojedynczych.
Nie rozpoznaje części zdania.
Ortografii:
Nie zna i nie stosuje w wypowiedziach pisemnych żadnych zasad
ortograficznych i interpunkcyjnych.
Wymagania edukacyjne z matematyki
1. W zakresie sprawności rachunkowej uczeń: • wykonuje działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, • zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych, • wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych, • wykonuje zamianę ułamków zwykłych na dziesiętne nieskończone okresowe, dzieląc licznik przez mianownik ułamka zwykłego, • stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w
10
tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia, • rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100, • rozpoznaje liczbę złożoną na podstawie tabliczki mnożenia w zakresie 100 oraz gdy na istnienie dzielnika wskazuje znana cecha podzielności, • oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych, liczb całkowitych, prostych ułamków zwykłych i dziesiętnych oraz liczb mieszanych, • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe o mianownikach jedno- lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane, • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w prostych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach), • stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, • szacuje wyniki działań, • zaokrągla ułamki dziesiętne, • posługuje się kalkulatorem, • interpretuje liczby wymierne dodatnie i ujemne na osi liczbowej, • porównuje liczby wymierne dodatnie i ujemne, • oblicza ułamek danej liczby wymiernej dodatniej, • wykonuje obliczenia związane z czasem oraz jednostkami masy i pieniędzy, • dokonuje właściwego wyboru modelu matematycznego w celu rozwiązania zadania tekstowego.
2. W zakresie wykorzystania i tworzenia informacji uczeń: • interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, w tabelach, na diagramach i wykresach, • rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, • zna podstawową terminologię, • formułuje odpowiedzi i poprawnie zapisuje wyniki.
3. W zakresie modelowania matematycznego uczeń: • dobiera odpowiedni model matematyczny do nieskomplikowanej sytuacji, • korzysta z prostych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną, • oblicza pola trójkątów i czworokątów przedstawionych na rysunkach oraz w sytuacjach praktycznych, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki pola, włącznie z arami i hektarami, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki pojemności i objętości, włącznie z litrem i mililitrem, • oblicza objętość i pole powierzchni graniastosłupa przy danych długościach krawędzi, • przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne.
4. W zakresie kształcenia wyobraźni geometrycznej uczeń: • sprawnie posługuje się przyrządami matematycznymi w celu sporządzania rysunków, • rozpoznaje i nazywa podstawowe figury geometryczne, w tym wielokąty, • rozpoznaje odcinki, proste prostopadłe i równoległe, również w figurach płaskich i przestrzennych, • rozpoznaje, mierzy i rysuje kąty o podanej mierze, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe i kąty przyległe oraz korzysta z ich własności, • rozpoznaje kąty odpowiadające i kąty naprzemianległe oraz korzysta z ich własności,
11
• rozpoznaje i nazywa wszystkie rodzaje trójkątów, • stosuje twierdzenie o sumie kątów trójkąta, • rozpoznaje i nazywa czworokąty oraz zna ich najważniejsze własności, • wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany, uzasadnia swój wybór, • rozpoznaje i rysuje siatki graniastosłupów prostych, • rozpoznaje i rysuje siatki ostrosłupów.
5. W zakresie rozumowania i tworzenia strategii uczeń: • czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe, • odczytuje dane przedstawione w różny sposób (tabele, rysunki, mapy, diagramy), • dostrzega zależności matematyczne w otaczającym świecie, • ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, • dostrzega zależności między podanymi informacjami, • dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne poprawne oraz wygodne dla niego strategie rozwiązania, • do rozwiązania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje zdobytą wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii, nabyte umiejętności rachunkowe oraz własne poprawne metody, • weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania.
6. W zakresie praktycznego zastosowania matematyki uczeń: • dokonuje właściwego wyboru metod rozwiązywania problemów, • interpretuje 100% danej wielkości jako całość, 50% - jako połowę, 25% - jako jedną czwartą, 10% - jako jedną dziesiątą, 1% - jako setną część danej wielkości, • w przykładach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza procent danej wielkości, • wykonuje obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach, • zapisuje minuty jako dziesiętne części godziny, • wykonuje proste obliczenia kalendarzowe dotyczące dni, tygodni, miesięcy, lat, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki: monetarne, długości, masy, pola, objętości i pojemności, • oblicza zależności między prędkością, drogą i czasem w ruchu jednostajnym, stosuje różne jednostki prędkości, • w przykładach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza: koszty zakupów, remontu mieszkania, czasu i kosztów podróży, liczbę kalorii artykułów spożywczych, • przedstawia dane na diagramach kołowych, słupkowych i w tabelach oraz je odczytuje, • wykonuje obliczenia na podstawie planów i map oraz tabel.
Wymagania na poszczególne oceny:
a) Wymagania konieczne (na ocenę dopuszczającą) obejmują wiadomości i umiejętności umożliwiające uczniowi dalszą naukę, bez których uczeń nie jest w stanie zrozumieć kolejnych zagadnień omawianych podczas lekcji i wykonywać prostych zadań nawiązujących do sytuacji z życia codziennego.
12
Uczeń: • odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi i odwrotnie, • odczytuje współrzędne punktów zaznaczonych na osi liczbowej, • dodaje i odejmuje liczby naturalne w zakresie do 200, • mnoży i dzieli liczby naturalne w zakresie do 1 00, • zapisuje liczby za pomocą cyfr rzymskich (w zakresie do 39), • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • oblicza drugie i trzecie potęgi liczb naturalnych jedno- i dwucyfrowych, • zna i stosuje właściwą kolejność działań w wyrażeniach dwudziałaniowych, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby trzy- i czterocyfrowe, • sprawdza wynik odejmowania przez dodawanie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • mnoży pisemnie liczby dwu- i trzycyfrowe, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • wykonuje dzielenie z resztą (proste przykłady), • zna i stosuje cechy podzielności przez 2, 5 i 10, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, • zna, rysuje i oznacza prostą, półprostą i odcinek, • rozróżnia wzajemne położenie dwóch prostych i odcinków na płaszczyźnie, • wskazuje, w prostych przykładach, odcinki prostopadłe i równoległe w figurach płaskich,
• rozwiązuje elementarne zadania dotyczące prostych, półprostych, odcinków i punktów, • rysuje koła i okręgi, • wskazuje i nazywa elementy koła i okręgu: środek, promień, średnicę, cięciwę, łuk, • rozpoznaje, wskazuje, rysuje i mierzy kąty ostre, proste i rozwarte, • posługuje się kątomierzem do mierzenia kątów wypukłych, • podaje przykłady figur płaskich, • wskazuje i nazywa elementy wielokątów: boki, wierzchołki, przekątne, kąty wewnętrzne, • rozpoznaje trójkąt ostrokątny, prostokątny i rozwartokątny, • zna twierdzenie o sumie kątów w trójkącie, • rozpoznaje trójkąt równoboczny, równoramienny i różnoboczny, • oblicza długości boków trójkąta równobocznego przy danym obwodzie, • rozpoznaje odcinki, które są wysokościami w trójkącie, • wskazuje wierzchołek, z którego poprowadzona jest wysokość, i bok, do którego jest ona prostopadła, • rysuje za pomocą ekierki wysokości w trójkącie ostrokątnym, • wskazuje boki prostopadłe, boki równoległe i przekątne w prostokątach i równoległobokach, • oblicza obwody czworokątów, • rozpoznaje i rysuje wysokości równoległoboku, trapezu, • wskazuje trapezy wśród innych figur, • rysuje trapezy przy danych długościach podstaw, • wybiera spośród podanych figur te, które mają oś symetrii, • zapisuje ułamek w postaci dzielenia, • zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe i ułamki niewłaściwe
13
na liczby mieszane, • porównuje ułamki o tym samym mianowniku, • rozszerza ułamki do wskazanego mianownika, • skraca ułamki w prostych wypadkach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o jednakowych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • w prostych przykładach dodaje i odejmuje ułamki ze sprowadzeniem ich do wspólnego mia nownika, • mnoży ułamek lub liczbę mieszaną przez liczbę naturalną z wykorzystaniem skracania, • mnoży ułamki z wykorzystaniem skracania, • znajduje odwrotności ułamków, liczb naturalnych i liczb mieszanych, • dzieli ułamki z wykorzystaniem skracania, • zapisuje ułamek dziesiętny w postaci ułamka zwykłego, • zamienia ułamek zwykły na dziesiętny przez rozszerzanie ułamka, • odczytuje i zapisuje słownie ułamki dziesiętne, • w prostych wypadkach zapisuje cyframi ułamki dziesiętne zapisane słownie, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe dotyczące dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, • mnoży i dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, • mnoży pisemnie ułamki dziesiętne, • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez jednocyfrową liczbę naturalną, • potrafi posługiwać się kalkulatorem (bez wykorzystywania funkcji pamięci), • zamienia jednostki czasu (godziny na minuty, minuty na sekundy, kwadranse na minuty, godziny na kwadranse), • zna podstawowe jednostki masy, monetarne (polskie) i długości, • zamienia mniejsze jednostki na większe, • oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych, • odczytuje dane z tabeli, • zamienia procenty na ułamki, • określa, czy zamalowano 25%, 50%, 75%, 100% figury, • oblicza pozostałą część jako procent całości, • odczytuje dane z diagramów w prostych wypadkach, • oblicza pole prostokąta jako iloczyn długości boków, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola równoległoboku, • oblicza pole trójkąta przy danym boku i odpowiadającej mu wysokości, • odczytuje liczby całkowite z osi liczbowej, • zaznacza na osi liczbowej podane liczby całkowite, • rozróżnia i wskazuje elementy brył: krawędzie, wierzchołki, ściany boczne, podstawy,
• rozróżnia graniastosłupy i ostrosłupy w otoczeniu oraz na rysunkach, • zna podstawowe jednostki objętości, • oblicza objętości brył zbudowanych z sześcianów jednostkowych, • oblicza objętość prostopadłościanu złożonego z sześcianów jednostkowych.
b) Wymagania podstawowe (na ocenę dostateczną) obejmują wiadomości stosunkowo łatwe do opanowania, przydatne w życiu codziennym, bez których nie jest możliwe kontynuowanie dalszej
14
nauki. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych): • zaznacza na osi liczbowej punkty spełniające określone warunki, • zna i rozumie istotę zapisu dziesiętnego i pozycyjnego, • potrafi stosować skróty w zapisie liczb naturalnych (np. 3 tys.; 1,54 mln), • odczytuje liczby zapisane cyframi rzymskimi, • zapisuje wiek na podstawie podanego roku, • zna i stosuje w obliczeniach przemienność i łączność dodawania oraz mnożenia, • stosuje rozdzielność mnożenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu liczb dwucyfrowych przez liczby jednocyfrowe, • mnoży liczby zakończone zerami, pomijając zera przy mnożeniu i dopisując je w wyniku, • dzieli liczby zakończone zerami, pomijając taką samą liczbę zer na końcu w dzielnej i dzielniku, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • zapisuje potęgi w postaci iloczynu, • zapisuje iloczyn tych samych czynników w postaci potęgi, • oblicza potęgi liczb, także z wykorzystaniem kalkulatora, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartość trzydziałaniowego wyrażenia arytmetycznego, zawierającego również nawiasy, • dopasowuje zapis rozwiązania do treści zadania tekstowego, • szacuje wynik pojedynczego działania dodawania lub odejmowania przez stosowanie zaokrągleń liczb, • stosuje szacowanie w sytuacjach praktycznych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • zna i stosuje cechy podzielności przez 3 i 9, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia z resztą i interpretuje wynik działania stosownie do treści zadania, • wskazuje w zbiorze liczb liczby złożone na podstawie cech podzielności przez 2, 3, 5, 10, • zapisuje liczbę dwucyfrową w postaci iloczynu czynników pierwszych, • znajduje brakujący czynnik w iloczynie oraz dzielnik lub dzielną w ilorazie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące punktów, odcinków, półprostych i prostych, • wskazuje odcinki przystające, • znajduje odległość między dwoma punktami, • rozumie definicję koła i okręgu, • stosuje znane własności koła i okręgu do rozwiązywania prostych zadań geometrycznych, • rozpoznaje, wskazuje i rysuje kąty pełne, półpełne, wklęsłe i wypukłe, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe, przyległe i dopełniające do 360°,
15
• rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem różnych rodzajów kątów, • szacuje miary kątów przedstawionych na rysunku, • rysuje kąty o danej mierze, mniejszej niż 180°, • rozwiązuje elementarne zadania rysunkowe dotyczące obliczania miar kątów, • oblicza wymiary figur geometrycznych i obiektów w skali, • stosuje nierówność trójkąta, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów w trójkącie, stosując twierdzenie o sumie ich miar, • oblicza obwód trójkąta, mając dane zależności między jego bokami, • wskazuje różne rodzaje trójkątów jako części innych wielokątów, • rysuje różne rodzaje trójkątów, • rysuje za pomocą ekierki wysokości w trójkącie ostrokątnym i prostokątnym, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem wysokości trójkąta, • rysuje kwadrat o danym obwodzie oraz prostokąt o danym obwodzie i danym jednym boku, • oblicza miary kątów w równoległoboku,
• oblicza długość boku rombu przy danym obwodzie, • rysuje równoległobok przy danym boku i danej wysokości prostopadłej do tego boku, • rozpoznaje rodzaje trapezów, • rysuje trapezy przy danych długościach podstawi wysokości, • oblicza długości brakujących odcinków w trapezie, • wskazuje poznane czworokąty jako części innych figur, • wykorzystuje twierdzenie o sumie miar kątów w czworokącie do obliczania brakujących miar kątów w czworokącie, • zapisuje w postaci ułamków rozwiązania elementarnych zadań tekstowych, • doprowadza ułamki właściwe do postaci nieskracalnej, a ułamki niewłaściwe i liczby mieszane do najprostszej postaci, • porównuje ułamki o takich samych licznikach, • rozszerza ułamki do wskazanego licznika, • znajduje licznik lub mianownik ułamka równego danemu po skróceniu lub rozszerzeniu, • sprowadza ułamki do wspólnego mianownika, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków 0 jednakowych mianownikach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o różnych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o różnych mianownikach, • oblicza ułamek liczby naturalnej, • mnoży liczby mieszane, stosując skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem mnożenia ułamków i liczb mieszanych, • dzieli liczby mieszane, stosując skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dzielenia ułamków, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń na ułamkach zwykłych, stosując ułatwienia - przemienność 1 skracanie, • zapisuje cyframi ułamki dziesiętne zapisane słownie,
16
• zaznacza ułamki dziesiętne na osi liczbowej, • porównuje ułamki dziesiętne, • zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne skończone, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne w pamięci, • znajduje dopełnienie ułamka dziesiętnego do pełnych całości, • oblicza składnik sumy w dodawaniu oraz odjemną lub odjemnik w odejmowaniu ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z dodawaniem i odejmowaniem ułamków dziesiętnych, • odczytuje z osi liczbowej brakujące ułamki dziesiętne, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia ułamków dziesiętnych, • dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowan iem dzielenia ułamków dziesiętnych i porównywania ilorazowego, • zamienia jednostki zapisane za pomocą ułamka dziesiętnego na jednostki mieszane lub mniejsze jednostki, • wykonuje działania na ułamkach dziesiętnych, posługując się kalkulatorem, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem jednostek, np.: koszt zakupu przy danej cenie za kilogram lub metr, • przelicza jednostki masy, długości i czasu, • oblicza upływ czasu między wskazaniami zegara z przekroczeniem godziny, • rozwiązuje elementarne zadania dotyczące czasu z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach, na diagramach i w kalendarzu, • rozwiązuje elementarne zadania z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach, na rysunkach, diagramach, mapach i planach, • oblicza rzeczywistą odległość na podstawie mapy ze skalą mianowaną, • oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych, • rozwiązuje zadania tekstowe polegające na obliczeniu średniej arytmetycznej, • określa, jaki procent figury zamalowano, • oblicza 1%, 10%, 25%, 50%, 75% i 100% liczby naturalnej, • zamienia procent na ułamek w prostych wypadkach, • oblicza procent liczby z wykorzystaniem kalkulatora,
• redukuje jednomiany podobne znajdujące się po jednej stronie równania, • oblicza wartości liczbowe prostych wyrażeń algebraicznych, • sprawdza, czy dana liczba jest pierwiastkiem równania, • rozwiązuje równania typu 2 • x + 3 = 7, • na płaszczyźnie z wprowadzonym kartezjańskim układem współrzędnych odczytuje i zaznacza punkty o danych współrzędnych całkowitych, • oblicza pola figur znajdujących się na kratownicy, • wykorzystuje pole prostokąta do obliczania pól innych figur, • mierzy przedmioty w kształcie prostokąta i oblicza ich pole, • oblicza pole i obwód prostokąta przy danym jednym boku i zależności (ilorazowej lub różnicowej) drugiego boku, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • oblicza pole równoległoboku i rombu narysowanych na papierze w kratkę z możliwością odczytania potrzebnych wymiarów,
17
• oblicza pole i obwód równoległoboku na podstawie danych długości boków i wysokości, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola rombu z wykorzystaniem długości przekątnych, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem pól równoległoboku i rombu, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trójkąta, • oblicza pole trójkąta umieszczonego na kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych długości, • oblicza pole trójkąta prostokątnego o danych przyprostokątnych, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trapezu, • oblicza pole trapezu umieszczonego na kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych długości, • wyznacza liczby przeciwne do danych, • porównuje liczby całkowite, • rozwiązuje zadania na podstawie danych przedstawionych w tabeli, na mapie pogody, • dodaje liczby całkowite jedno- i dwucyfrowe, • określa znak sumy dwóch liczb całkowitych wielocyfrowych, • oblicza za pomocą osi liczbowej różnicę między liczbami całkowitymi, • oblicza różnicę między wartościami temperatury wyrażonej za pomocą liczb całkowitych, • wykonuje proste działania dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb całkowitych, • rysuje rzuty graniastosłupów i ostrosłupów, • dobiera jednostkę do pomiaru objętości danego przedmiotu, • oblicza objętość prostopadłościanu i sześcianu jako iloczyn długości krawędzi, • rozumie pojęcie siatki prostopadłościanu, • rysuje siatkę sześcianu o podanej długości krawędzi.
c) Wymagania rozszerzające (na ocenę dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, które są przydatne na kolejnych poziomach kształcenia. Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych i podstawowych): • stosuje rozdzielność mnożenia i dzielenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu i dzieleniu liczb wielocyfrowych przez jednocyfrowe, • zapisuje liczbę postaci podaną z 10n bez użycia potęgowania, • wyznacza liczbę naturalną, znając jej kwadrat, np. 25, 49, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem potęgowania, • zapisuje wyrażenia arytmetyczne do prostych treści zadaniowych, • dopisuje treść zadania do prostego wyrażenia arytmetycznego, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego w postaci jednego wyrażenia kilkudziałaniowego, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby wielocyfrowe, • zna pojęcie wielokrotności liczb, • zna pojęcia liczby pierwszej i liczby złożonej, • zapisuje liczbę w postaci iloczynu czynników pierwszych, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby dwucyfrowe, • znajduje i mierzy odległość punktu od prostej i odległość między prostymi równoległymi, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z wykorzystaniem własności koła i okręgu, • rozwiązuje zadania związane z mierzeniem kątów, • wskazuje kąty równe, które powstaną, gdy dwie proste równoległe
18
przetniemy trzecią prostą, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów, • rozumie pojęcie kątów przystających, • oblicza miary kątów w trójkącie na podstawie podanych zależności między kątami, • wskazuje osie symetrii trójkąta,
• rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności trójkątów, • zna własności równoległoboku, rombu, trapezu, deltoidu i potrafi narysować ich wszystkie wysokości, • rozwiązuje zadania związane z rysowaniem, mierzeniem i obliczaniem długości odpowiednich odcinków w równoległobokach, • rysuje trapez o danych długościach boków i danych kątach, • potrafi klasyfikować czworokąty, • podaje przykłady wielokątów foremnych i określa ich własności, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem obliczania ułamka liczby, • wskazuje w zbiorze ułamków ułamki nieskracalne przy wykorzystaniu cech podzielności, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach, • porównuje ułamki o różnych mianownikach, • oblicza składnik w sumie lub odjemnik w różnicy ułamków o różnych mianownikach, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o różnych mianownikach oraz porównywania różnicowego, • oblicza ułamek liczby mieszanej i ułamek ułamka, • oblicza brakujący czynnik w iloczynie, • mnoży liczby mieszane i doprowadza wynik do najprostszej postaci, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem odwrotności liczb, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dzielenia liczb mieszanych, • oblicza wartości wyrażeń zawierających trzy i więcej działań na ułamkach zwykłych i liczbach mieszanych, • porównuje ułamki dziesiętne ze zwykłymi o mianownikach 2, 4 lub 5, • zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne nieskończone okresowe, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń zawierających dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych, • zapisuje i odczytuje duże liczby za pomocą skrótów, np. 2,5 tys., • zaokrągla ułamki dziesiętne z określoną dokładnością, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem działań na ułamkach dziesiętnych, • oblicza dzielną lub dzielnik przy danym ilorazie, • potrafi posługiwać się kalkulatorem, wykorzystując funkcję pamięci, • wyraża w jednej jednostce sumę wielkości podanych w różnych jednostkach, • porównuje wielkości podane w różnych jednostkach, • zamienia jednostki długości i masy z wykorzystaniem liczb dziesiętnych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe dotyczące czasu z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach i kalendarzu, • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem danych zapisanych w różnych źródłach, • oblicza, ile towaru można kupić za określoną kwotę przy podanej cenie jednostkowej, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem porównywania różnicowego i
19
ilorazowego na podstawie danych z tabel, • wykonuje obliczenia na podstawie planów i map, • oblicza rzeczywiste wymiary obiektów, znając ich wymiary w podanej skali, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem średniej arytmetycznej, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania wielkości procentowych, • rozumie pojęcie procentu jako ułamka całości, • oblicza w prostych wypadkach, jakim procentem całości jest dana wielkość, • zamienia procent na ułamek dziesiętny, a następnie ułamek dziesiętny na ułamek zwykły nieskracalny, • zapisuje ułamek dziesiętny i ułamek zwykły o mianowniku 100 w postaci procentu, • wykonuje obliczenia dotyczące porównywania ilorazowego i różnicowego, z wykorzystaniem danych z diagramów, • przedstawia dane na diagramach, • rozwiązuje równania typu 5 • x - 1 = 3 • x + 7, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem zależności między prędkością, drogą i czasem w ruchu jednostajnym, • na płaszczyźnie z narysowanym kartezjańskim układem współrzędnych zaznacza punkty, których współrzędne spełniają określone warunki, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • podaje możliwe wymiary prostokąta o danym polu,
• oblicza wysokość równoległoboku przy danym polu i długości boku, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem pól i obwodów równoległoboku, rombu oraz deltoidu, • rozwiązuje zadania z praktycznym wykorzystaniem pola trójkąta, • oblicza pola figur umieszczonych na kratownicy, które dadzą się podzielić na prostokąty, równoległoboki i trójkąty, • oblicza pole trapezu przy podanej zależności między jego bokami a wysokością, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem pola trapezu, • oblicza pole wielokąta umieszczonego na kratownicy, który da się podzielić na trapezy o łatwych do obliczenia polach, • wyraża pole powierzchni figury o wymiarach danych w różnych jednostkach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z wykorzystaniem jednostek pola, • porządkuje liczby w zbiorze liczb całkowitych, • oblicza temperaturę po spadku o podaną liczbę stopni, • oblicza wartość bezwzględną liczby, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania liczb całkowitych, • wskazuje liczbę całkowitą różniącą się od danej liczby o podaną liczbę naturalną, • mnoży i dzieli liczby całkowite, • oblicza wartości wyrażeń złożonych z dwóch lub trzech działań na liczbach całkowitych, • podaje przykłady brył o danej liczbie wierzchołków, • podaje przykłady brył, których ściany spełniają dany warunek, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem objętości prostopadłościanu i
20
sześcianu, • rysuje siatkę prostopadłościanu o danych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu prostopadłościanu, • ocenia, czy rysunek przedstawia siatkę prostopadłościanu, • oblicza objętość prostopadłościanu, korzystając z jego siatki, • nazywa graniastosłupy na podstawie siatek, • rysuje siatkę graniastosłupa przy podanym kształcie podstawy i podanych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu graniastosłupa.
d) Wymagania dopełniające (na ocenę bardzo dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności złożone,
owyższym stopniu trudności, wykorzystywane do rozwiązywania zadań problemowych. Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających): • rozwiązuje zadania z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartości wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych (także z potęgowaniem), stosuje odpowiednią kolejność działań, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego z zastosowaniem porównania różnicowego i ilorazowego w postaci jednego kilkudziałaniowego wyrażenia, • uzupełnia nawiasami wyrażenie arytmetyczne tak, aby dawało podany wynik, • szacuje wynik wyrażenia zawierającego więcej niż jedno działanie, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w liczbach, w działaniu dodawania pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w działaniu mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem cech podzielności i wielokrotności liczb, • rozkłada na czynniki pierwsze liczby wielocyfrowe, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem cech podzielności, dzielenia pisemnego oraz porównywania ilorazowego, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące prostej, półprostej i odcinka na płaszczyźnie, • wskazuje różne rodzaje kątów na bardziej złożonych rysunkach, • oblicza miary kątów przedstawionych na rysunku (trudne przykłady), • oblicza miary kątów między wskazówkami zegara o określonej godzinie, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące rodzajów i własności trójkątów, • rysuje romb za pomocą cyrkla i linijki, • rysuje równoległobok przy danych przekątnych i zawartym między nimi kącie, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności czworokątów, • porównuje ułamki, wykorzystując relacje między ułamkami o tych samych licznikach lub o takich samych mianownikach, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych, • porównuje ułamki zwykłe z ułamkami dziesiętnymi, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania
21
ułamków dziesiętnych, • odczytuje brakujące liczby na osi liczbowej, gdy podane liczby różnią się liczbą miejsc po przecinku, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe związane z dodawaniem, odejmowaniem, mnożeniem i dzieleniem liczb dziesiętnych, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem przeliczania jednostek, • rozwiązuje zadania wymagające działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych, • rozwiązuje praktyczne zadania wymagające obliczenia pola i obwodu wielokąta, • rozwiązuje praktyczne zadania wymagające wyznaczenia objętości brył, • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem rozkładu jazdy, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe dotyczące czasu i kalendarza, • rozwiązuje zadania, w których szacuje i oblicza łączny koszt zakupu przy danych cenach jednostkowych oraz wielkości reszty, • wykorzystuje funkcję pamięci w kalkulatorze do szybkiego obliczania wartości wyrażeń, • potrafi wymyślić strategię rachunkową w oparciu o prawa działań, • wyznacza rzeczywistą odległość między obiektami występującymi na planie i na mapie, posługując się skalą mianowaną i liczbową, • oblicza średnią arytmetyczną liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem obliczania średniej liczb wyrażonych różnymi jednostkami, • oblicza sumę liczb na podstawie podanej średniej, • oblicza jedną z wartości przy danej średniej i pozostałych wartościach, • rozwiązuje zadania na podstawie danych przedstawionych na diagramie słupkowym i kołowym, • wyraża prędkość za pomocą różnych jednostek, • podaje liczby spełniające daną równość, • rozwiązuje proste równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z obliczaniem pól prostokątów, • oblicza pola figur złożonych z prostokątów, równoległoboków i trójkątów umieszczonych na kratownicy, odczytuje potrzebne wymiary, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z polem trójkąta, • oblicza wysokości trójkąta prostokątnego przy danych trzech bokach, • oblicza wysokość trapezu przy danych podstawach i polu, • oblicza drugą podstawę trapezu, gdy dane są: wysokość, podstawa i pole, • rozwiązuje zadania tekstowe z wykorzystaniem różnych jednostek pola, • porównuje powierzchnie wyrażone w różnych jednostkach, • zamienia jednostki pola, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania różnicowego i dodawania liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania polegające na odczytywaniu z osi liczbowej liczb różniących się od podanych o daną wielkość,
22
• oblicza potęgi liczb całkowitych o wykładniku naturalnym, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem działań na liczbach całkowitych, również z wartością bezwzględną, • rysuje siatki graniastosłupów i ostrosłupów, również z zastosowaniem skali, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące graniastosłupów i ostrosłupów, • porównuje własności graniastosłupa z własnościami ostrosłupa, • zamienia jednostki objętości, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem objętości, • oblicza wysokość prostopadłościanu przy danej objętości i krawędziach podstawy, • rozwiązuje nietypowe zadania z wykorzystaniem siatki sześcianu, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące siatek graniastosłupów.
e) Wymagania wykraczające (na ocenę celującą) - stosowanie znanych wiadomości i umiejętności w sytuacjach trudnych, nietypowych, złożonych.
Zajęcia Komputerowe
I. Wymagania edukacyjne z zajęć komputerowych w klasie 6 szkoły
podstawowej
1. W zakresie opracowywania arkuszy w programie Excel uczeń:
• wyjaśnia pojęcia: arkusz kalkulacyjny, komórka, arkusz,
• potrafi wskazać komórkę w skoroszycie według jej adresu, • formatuje komórki w arkuszu kalkulacyjnym, • sortuje dane w tabeli, • odróżnia funkcję od formuły, • wpisuje i prawidłowo używa funkcji SUMA, • tworzy arkusz, w którym można obliczyć przykładowy budżet ucznia,
23
• przedstawia dane liczbowe za pomocą dobranego wykresu, • formatuje wykres.
2. W zakresie opracowywania prezentacji i programów w programie Baltie uczeń:
• zna interfejs programu Baltie, • korzysta z banku przedmiotów, • zapisuje scenę, program, bank przedmiotów • rysuje scenę, korzystając z banku przedmiotów, • tworzy program w Trybie Programowanie: Nowicjusz, • zna pojęcie pętli i stosuje pętlę w programie, • stosuje elementy poprawiające czytelność kodu (nowe linie, komentarze), • pisze program zmieniający postać Baltiego, • wstawia scenę do programu, • zmienia tempo poruszania się postaci, • rozumie pojęcie instrukcji warunkowych i potrafi ją zastosować w praktyce, • tworzy własną grę z wykorzystaniem sterowaniem z klawiatury. 3. W zakresie opracowywania nagrań za pomocą komputera (w programie Audacity) uczeń:
• zna interfejs programu Audacity, • obsługuje podstawowe narzędzia Audacity, • importuje dźwięk, usuwa niepotrzebne fragmenty nagrania, • używając komputera, nagrywa swój głos, odsłuchuje nagranie i „czyści" je z niepotrzebnych fragmentów, • łączy nagranie, np. lektora z plikiem muzycznym, • eksperymentuje z efektami specjalnymi w nagraniu, • współtworzy magazyn radiowy.
4. W zakresie opracowywania rysunków za pomocą komputera (w programie GIMP) uczeń:
• zna podstawowe narzędzia programu GIMP, • wyjaśnia pojęcie warstwy w programie graficznym, • korzystając z kilku warstw, rysuje proste rysunki, • zmienia kolejność warstw, • korzysta z warstwy tekstowej i zmienia ją na warstwę graficzną, • korzysta z różnych opcji zaznaczania obiektów, • skaluje zaimportowane obrazy, • reguluje jasność i kontrast zaimportowanego zdjęcia, • dokonuje fotomontażu, • współtworzy plakat do filmu, korzystając ze wszystkich poznanych technik.VII. Wymagania na poszczególne oceny
Uwaga ! W wymaganiach na poszczególne oceny wzięto pod uwagę tematy zawarte w materiale „Zagadnienia dodatkowe" (działy: Z mikrofonem i ze słuchawkami - czyli zabawy z dźwiękiem i małe studio radiowe w programie Audacity i Malowanie na warstwach - czyli poznajemy program GIMP). Wymagania z tego działu zostały wyróżnione niebieską czcionką.
1. Wymagania konieczne (na ocenę dopuszczającą) obejmują wiadomości i umiejętności umożliwiające uczniowi dalszą naukę,
24
bez których uczeń nie jest w stanie zrozumieć kolejnych zagadnień omawianych na lekcjach i wykonywać prostych zadań nawiązujących do życia codziennego.
Uczeń:
• uruchamia program Excel • zna i stosuje pojęcia: arkusz kalkulacyjny, komórka, wiersz, kolumna, nagłówek, sortowanie, • zna pojęcie formuły i funkcji • z pomocą nauczyciela wprowadza podstawową formułę dodawania w programie Excel, • z pomocą nauczyciela wstawia wykres do arkusza programu Excel, • uruchamia program Baltie, • wstawia w programie Baltie przedmiot z banku przedmiotów, • tworzy prostą sceną w programie Baltie, • uruchamia Tryb: Czarowanie w programie Baltie i kieruje postacią czarodzieja, • zna i stosuje podstawowe polecenia w programie Baltie: idź, skręć, • zna i stosuje w programie Baltie polecenia: wstaw scenę, tempo, • przepisuje i uruchamia program pokazany w podręczniku, • uruchamia program Audacity, • z pomocą nauczyciela importuje materiał dźwiękowy do programu Audacity, • potrafi odtworzyć dźwięk w programie Audacity, • wie, do którego gniazda w komputerze podłączyć mikrofon i go podłącza, • z pomocą nauczyciela nagrywa swój głos, • z pomocą nauczyciela uczeń importuje nagranie lektora, • z pomocą nauczyciela uczeń uruchamia program GIMP, • wie, jak włączyć okno warstw w programie GIMP, • z pomocą nauczyciela tworzy napis w programie GIMP, • otwiera zdjęcie w programie GIMP, • zaznacza obiekt w programie GIMP.
2. Wymagania podstawowe (na ocenę dostateczną) obejmują wiadomości i umiejętności stosunkowo łatwe do opanowania, przydatne w życiu codziennym, bez których nie jest możliwe kontynuowanie dalszej nauki.
Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych):
• przełącza się między arkuszami programu Excel, • zna zasadę adresowania komórki w programie Excel, • formatuje nagłówek tabeli w programie Excel, • sortuje tabelę w programie Excel, • rozróżnia funkcję od formuły w programie Excel, • dobiera w programie Excel odpowiedni wykres dla określonych danych, • wstawia w programie Baltie przedmioty co najmniej z trzech ekranów banku przedmiotów,
25
• tworzy prostą scenę w programie Baltie, • zapisuje scenę w programie Baltie, • tworzy w programie Baltie prosty program z zastosowaniem rozkazów (idź, skręć, liczba powtórzeń), • korzysta z pomocy w programie Baltie, • wstawia scenę do programu w aplikacji Baltie, • korzysta w programie Baltie z polecenia czarowanie bez chmurki, • analizuje kod programu z podręcznika • zna podstawowe narzędzia Audacity • zna różnicę między projektem programu Audacity a wyeksportowanym plikiem • nagrywa dźwięki za pomocą programu Audacity i odsłuchuje nagrany materiał • przeprowadza prosty montaż dźwięku w programie Audacity (usuwa z nagrania niepotrzebne dźwięki), • rozumie pojęcie warstwy w programie GIMP, • tworzy nową warstwę w programie GIMP, • zna niektóre narzędzia programu GIMP, • korzysta z Pędzla i Wypełniania kolorem w programie GIMP, • rozróżnia warstwę tekstową od graficznej w programie GIMP, • używa opcji Tekst na zaznaczenie w programie GIMP, • z pomocą nauczyciela uczeń skaluje obraz w programie GIMP, • reguluje jasność i kontrast obrazu w programie GIMP, • zaznacza obiekt w programie GIMP.
3. Wymagania rozszerzające (na ocenę dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, które są przydatne na kolejnych poziomach kształcenia.
Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych i podstawowych):
• nadaje arkuszowi programu Excel nazwę i kolor • formatuje komórki o podanym adresie w programie Excel, • zna różnicę w znaczeniu i zapisie zakresu komórek, i pojedynczej komórki w programie Excel, • sortuje tabelę z wykorzystaniem opcji sortowania programu Excel, • stosuje formuły oraz funkcję Suma do obliczeń w programie Excel, • tworzy niepełny arkusz programu Excel do obliczenia budżetu domowego, • formatuje wykres wstawiony w programie Excel, • tworzy własne przedmioty w programie Baltie, • tworzy i zapisuje rozbudowaną scenę w programie Baltie, • rysuje scenę w programie Baltie, korzystając m.in. z powtórnego wstawiania przedmiotów, • wykorzystuje pętlę dla bloku poleceń programu Baltie, • dzieli linie kodu zapisane w programie Baltie, • zmienia postać czarodzieja w programie Baltie, • na podstawie programu w podręczniku programuje sterowanie
26
Baltiem za pomocą klawiatury, • rozumie pojęcie instrukcji warunkowych w programie Baltie, • rozpoznaje ciszę i dźwięk na wykresie w programie Audacity, • zaznacza fragmenty nagrania w programie Audacity, • w programie Audacity montuje materiały na dwóch ścieżkach i dzieli materiał na części, • korzysta z narzędzia Obwiedni dźwięku w programie Audacity, • w programie GIMP rysuje na różnych warstwach, • zmienia kolejność warstw w programie GIMP, • zmienia tryb warstwy z tekstowej na graficzną w programie GIMP, • zmienia parametry wpisanego tekstu na obrazie utworzonym w programie GIMP, • wypełnia zaznaczenie na obrazie utworzonym w programie GIMP, • używa opcji Dodaj do zaznaczenia w programie GIMP, • kopiuje i wkleja zaznaczone elementy w programie GIMP.
4. Wymagania dopełniające (na ocenę bardzo dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności złożone, o wyższym stopniu trudności, wykorzystywane do rozwiązywania zadań problemowych.
Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających):
• używa różne opcje kopiowania i wklejania w programie Excel, • stosuje formatowanie warunkowe w programie Excel, • tworzy arkusz obliczający budżet kieszonkowy w programie Excel, • stosuje w programie Excel funkcje inne niż Suma, np. Średnia, Iloczyn, • formatuje tło i inne elementy wykresu w programie Excel, • tworzy w programie Baltie szczegółową scenę z wykorzystaniem samodzielnie przygotowanych przedmiotów, • tworzy w programie Baltie scenę zawierającą samodzielnie wykonane przedmioty (praca jest wykonana starannie i szczegółowo), • tworzy w programie Baltie prosty program z wykorzystaniem Pętli, używa Komentarzy, • wykorzystuje w programie Baltie „znikanie" (zasłonięcie elementu czarnym obiektem) w swoim programie, • w programie Baltie tworzy program przedstawiający wyjście czarodzieja i Baltycjusza z labiryntu (na podstawie opisu w podręczniku), • w programie Baltie tworzy podprogram (pomocnika) i korzysta z niego, • w programie Baltie potrafi zaprogramować zdarzenie spotkania czarodzieja z przedmiotem (z wykorzystaniem instrukcji If), • • sprawnie stosuje popularne skróty klawiszowe programu Word, • przemieszcza się między otwartymi oknami programu Word za pomocą skrótu Alt + Tab, • tworzy poprawnie sformatowane teksty w programie Word, • używa wcięć do oddzielenia akapitów w dokumencie programu Word, • w programie Audacity wycina niepotrzebne fragmenty nagrania i eksportuje zmontowany materiał, • w programie Audacity łączy zmontowane materiały i eksportuje gotowy montaż,
27
• w programie Audacity łączy nagranie lektora z plikiem muzycznym i stosuje efekty specjalne, • korzysta z różnych ustawień pędzli w programie GIMP, • zmienia wartość krycia warstw oraz tryby nałożenia warstw w programie GIMP, • w programie GIMP wylewa gradient do zaznaczenia, • w programie GIMP używa filtrów: Światło i cień oraz Rzucanie cienia • twórczo eksperymentuje z różnymi filtrami w programie GIMP, • stosuje filtry i efekty do wklejonych elementów, tworzy z nich kompozycję.
5. Wymagania wykraczające (na ocenę celującą) obejmują stosowanie znanych wiadomości i umiejętności w sytuacjach trudnych, złożonych i nietypowych.
28
Muzyka kl.IV-VI
Ocenianie jest ważnym elementem procesu nauczania. Ze względu na
możliwości intelektualne i zdolności muzyczne uczniów nauczyciel,
dokonując oceny, bierze przede wszystkim pod uwagę:
– predyspozycje indywidualne,wysiłek wkładany podczas realizacji zadań, umiejętności muzyczne (śpiew, gra na instrumentach), postawę i
zaangażowanie w podejmowane działania, opanowanie wiedzy w zakresie
wybranych tematów, uzyskany poziom wiedzy i umiejętności w zakresie
różnych form aktywności muzycznej,umiejętność pracy w zespole, rozwój inwencji twórczej, podejmowanie dodatkowych działań, rozwijanie
własnych zainteresowań i umiejętności.
Narzędziami pomiaru są:
– sprawdziany i testy,odpowiedzi ustne (z ostatniej lekcji), śpiew, gra na instrumentach, analiza utworów muzycznych, zeszyt przedmiotowy,
zadania domowe, aktywność ucznia na lekcji, wkład w przygotowanie
imprez szkolnych i udział w nich
Kryteria wymagań z muzyki w klasach IV–VI na poszczególne oceny
Na ocenę celującą uczeń:
– wykazuje się wiedzą muzyczną wykraczającą poza program, – swobodnie posługuje się terminologią muzyczną,
– zna sylwetki i charakteryzuje twórczość słynnych kompozytorów,
– ma szeroką wiedzę na temat folkloru regionu, w którym mieszka,
– bezbłędnie rozpoznaje różne utwory muzyczne,
– rozpoznaje dźwięki poszczególnych instrumentów muzycznych, – śpiewa indywidualnie i w grupie, prawidłowo pod względem
intonacyjnym, z poprawną dykcją,
– gra swobodnie na instrumentach,
– wykonuje kroki różnych tańców, – tworzy własne kompozycje rytmiczne i melodyczne,
– orientuje się w wydarzeniach muzycznych swojej miejscowości, kraju,
– dyskutuje na tematy związane z muzyką,
– bierze aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, – reprezentuje szkołę podczas konkursów muzycznych, festiwali – osiąga
sukcesy w konkursach, przeglądach lub ma inne porównywalne
osiągnięcia,
– wykorzystuje wiedzę zdobytą w pozalekcyjnych zajęciach muzycznych
lub uczęszcza do szkoły muzycznej bądź ogniska muzycznego i wykazuje się umiejętnością gry na dowolnym instrumencie,
– jest członkiem grupy muzycznej lub zespołu muzycznego,
– kolekcjonuje dzieła muzyczne;
a ponadto: – pracuje samodzielnie,
– dba o bardzo dobrą realizację zadań,
– jest zaangażowany i troszczy się o swój rozwój,
– jest zawsze starannie przygotowany do zajęć,
29
– jest życzliwy, kulturalny, zdyscyplinowany,
– stosuje nietypowe rozwiązania, wykazuje zapał twórczy.
Na ocenę bardzo dobrą uczeń: – rozpoznaje brzmienie większości instrumentów,
– śpiewa indywidualnie i w grupie, prawidłowo pod względem
intonacyjnym, z poprawną dykcją,
– gra na wybranych instrumentach, – wykonuje kroki podstawowych tańców,
– tworzy własne kompozycje muzyczne,
– wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń i zabaw muzycznych;
a ponadto: – pracuje samodzielnie,
– dba o bardzo dobrą realizację zadań,
– jest zaangażowany i troszczy się o swój rozwój,
– jest zawsze starannie przygotowany do zajęć.
Na ocenę dobrą uczeń:
– przyswoił zdecydowaną większość wiadomości objętych programem, – zna sylwetki omawianych kompozytorów,
– rozpoznaje charakterystyczne fragmenty wysłuchanych wcześniej
utworów,
– rozpoznaje brzmienie instrumentów, – śpiewa w grupie z właściwą postawą śpiewaczą,
– gra proste kompozycje melodyczne na wybranym instrumencie,
– próbuje tworzyć własne kompozycje muzyczne,
– wykazuje dużą aktywność podczas ćwiczeń i zabaw muzycznych; a ponadto:
– jest przygotowany do lekcji, choć zdarza mu się nieprzygotowanie,
– zazwyczaj pracuje samodzielnie, a trudności pokonuje przy pomocy
nauczyciela.
Na ocenę dostateczną uczeń:
– przyswoił większość wiadomości objętych programem,
– rozpoznaje melodie najpopularniejszych utworów,
– rozpoznaje brzmienie podstawowych instrumentów, – śpiewa w grupie,
– gra proste melodie na instrumentach perkusyjnych,
– aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach i zabawach muzycznych;
a ponadto: – systematycznie przychodzi na lekcje, chociaż często jest
nieprzygotowany,
– ma braki w wiadomościach,
– niechętnie podejmuje prace samodzielne, – ma trudności z realizacją ćwiczeń.
30
Na ocenę dopuszczającą uczeń:
– w niewielkim stopniu przyswoił wiadomości objęte programem,
– wymienia grupy instrumentów,
– śpiewa w grupie, – podejmuje próby grania prostych melodii na instrumentach
perkusyjnych,
– wykonuje ćwiczenia oraz uczestniczy w zabawach muzycznych;
a ponadto: – nie przeszkadza w prowadzeniu zajęć, chociaż jest bierny,
– wykazuje niewielkie zainteresowanie przedmiotem.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: – nie opanował podstawowych wiadomości objętych programem,
– nie bierze czynnego udziału w zajęciach,
– nie jest przygotowany do lekcji;
a ponadto: – lekceważy przedmiot,
– spóźnia się na lekcje,
– przeszkadza w prowadzeniu zajęć,
– opuszcza bez usprawiedliwienia godziny lekcyjne.
Nauczyciel umożliwia uczniom szczególnie uzdolnionym muzycznie
zdobycie umiejętności
i pogłębianie wiedzy w zakresie szerszym niż wymagany od pozostałych
uczniów.
31
PLASTYKA
Ocena niedostateczna:
- uczeń nie opanował wiadomości,
- nie prowadzi zeszytu,
- nie oddaje prac w terminie,
- nie angażuje się w realizację zadań plastycznych,
- nie jest w stanie rozwiązać elementarnych zadań,
- nie przynosi narzędzi i materiałów do pracy,
- jest nieaktywny na lekcji.
Ocena dopuszczająca:
- uczeń pracuje na zajęciach lekcyjnych,
- samodzielnie wykonuje prace plastyczne
- posługuje się prostym słownictwem plastycznym:
- barwa, faktura, kompozycja, kontur, plama,
Ocena dostateczna:
- uczeń opanował poziom konieczny i również:
- wymienia i stosuje rodzaje barw,
- rozróżnia kompozycje statyczne i dynamiczne
- posługuje się słownictwem poznanym na zajęciach
- utrzymuje swój warsztat pracy w czystości
- orientuje się w chronologii historii sztuki
- jest przygotowany do lekcji
Ocena dobra:
- uczeń posługuje się swobodnie poznanym słownictwem plastycznym na zajęciach
- zna zasady kompozycji i wymienia jej rodzaje
32
- chętnie pracuje na zajęciach, jest systematyczny i przygotowany
- prowadzi zeszyt przedmiotowy
- oddaje prace plastyczne w terminie
- wymienia zabytki Legnicy
- zna kierunki w sztuce i jej twórców
- opisuje dzieła sztuki z wybranej epoki
Ocena bardzo dobra:
- uczeń opanował poprzednie wymagania
- jest zawsze przygotowany do lekcji
- stosuje własne pomysły artystyczne w pracach
- wykonuje prace dodatkowe( gazetki, albumy)
- zna doskonale zagadnienia poznane na lekcji
- uczestniczy w konkursach szkolnych
Ocena celująca:
- uczeń stosuje wiadomości wykraczające poza program nauczania w klasie szóstej
- prace wykonuje w sposób indywidualny i twórczy,
- bierze udział w konkursach plastycznych szkolnych i pozaszkolnych
- zdobywa nagrody za swoje dzieła
- tworzy własne wystawy lub wskazuje na inne rozwiązania na polu sztuk
plastycznych
33
ZAJĘCIA TECHNICZNE
• Stopień celujący otrzymuje uczeń, który pracuje systematycznie,
wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, a także starannie i poprawnie pod względem merytorycznym. Opanował wiedzę
wykraczającą poza wymagania programowe, uzyskuje bardzo dobre
oceny ze sprawdzianów, a podczas wykonywania praktycznych zadań
bezpiecznie posługuje się narzędziami i dba o właściwą organizację miejsca pracy. Ponadto bierze udział w konkursach przedmiotowych,
np. z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym czy wiedzy
pożarniczej.
• Stopień bardzo dobry przysługuje uczniowi, który pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie oraz wykonuje zadania
poprawnie pod względem merytorycznym. Ponadto uzyskuje co
najmniej dobre oceny ze sprawdzianów i wykonuje działania techniczne
w odpowiednio zorganizowanym miejscu pracy i z zachowaniem podstawowych zasad bezpieczeństwa.
• Stopień dobry uzyskuje uczeń, który podczas pracy na lekcjach
korzysta z niewielkiej pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów. Ze
sprawdzianów otrzymuje co najmniej oceny dostateczne, a podczas
wykonywania prac praktycznych właściwie dobiera narzędzia i utrzymuje porządek na swoim stanowisku.
• Stopień dostateczny przeznaczony jest dla ucznia, który pracuje
systematycznie, ale podczas realizowania działań technicznych w dużej
mierze korzysta z pomocy innych osób, a treści nauczania opanował na poziomie niższym niż dostateczny. Na stanowisku pracy nie zachowuje
porządku.
• Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który z trudem wykonuje
działania zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji, a le podejmuje w tym kierunku starania. Ze sprawdzianów osiąga wyniki poniżej oceny
dostatecznej. Pracuje niesystematycznie, często jest nieprzygotowany
do lekcji.
• Stopień niedostateczny uzyskuje uczeń, który nie zdobył
wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. W trakcie pracy na lekcji nie wykazuje zaangażowania, przeważnie jest
nieprzygotowany do zajęć i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne.
Podczas oceniania osiągnięć uczniów poza wiedzą i umiejętnościami
bierze się pod uwagę: • aktywność podczas lekcji,
• umiejętność pracy w grupie,
• obowiązkowość i systematyczność,
• udział w pracach na rzecz szkoły i ochrony środowiska naturalnego. W wypadku zajęć technicznych uwzględnia się stosunek ucznia do
wykonywania działań praktycznych. Istotne są też: pomysłowość
konstrukcyjna, właściwy dobór materiałów, estetyka wykonania oraz
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Ocena odzwierciedla indywidualne podejście ucznia do lekcji, jego motywację i
34
zaangażowanie w pracę. W nauczaniu zajęć technicznych ocenie
podlegają następujące formy pracy:
• test,
• sprawdzian, • zadanie praktyczne,
• zadanie domowe,
• aktywność na lekcji,
• odpowiedź ustna, • praca pozalekcyjna (np. konkursy, projekt).
35
Historia i Społeczeństwo
poziom P – podstawowy
poziom R – rozszerzający
poziom D – dopełniający poziom W – wykraczający
* Pełne opanowanie wymagań sformułowanych w podstawie programowej jest warunkiem koniecznym do
wystawienia uczniowi oceny celującej. Nauczyciel określa, które wymagania wykraczające poza podstawę programową są dodatkowymi elementami decydującymi o ocenie celującej.
Poziom Ocena
K
K+P K+P+R
K+P+R+D
K+P+R+D+W
dopuszczająca
dostateczna dobra
bardzo dobra /
celująca*
celująca
36
WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLASY VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
według programu „Wczoraj i dziś” autorstwa dr. Tomasza Maćkowskiego
(dostosowane do podręcznika o tym samym tytule, którego autorem jest dr Grzegorz
Wojciechowski)
Opracowanie: Dariusz Judek
Badana czynność uczniów
Poziomy
wymagań
K P R D W I. Walka o odzyskanie niepodległości
Wiadomości
- wie, że „Mazurek Dąbrowskiego” jest jednym z polskich symboli narodowych
+
- wymienia wydarzenia z historii Polski, do których nawiązuje
tekst „Mazurka Dąbrowskiego” +
- wyjaśnia znaczenie terminów: rewolucja, emigracja +
- rozumie, w jakim celu powstały Legiony Polskie +
- tłumaczy, kim był Józef Wybicki +
- wie, czym była rewolucja francuska +
- prezentuje postać Napoleona Bonapartego +
- podaje datę powstania Księstwa Warszawskiego +
- wie, jak zmieniały się granice Księstwa Warszawskiego +
- wyjaśnia, dlaczego Księstwo Warszawskie przestało istnieć +
- opowiada o zasługach księcia Józefa Poniatowskiego +
- omawia teorie na temat przyczyny śmierci Napoleona
Bonapartego +
- podaje datę wybuchu powstania listopadowego +
- wyjaśnia znaczenie terminów: represje, konfiskata +
- zna najważniejsze wydarzenia z okresu wojny polsko-
rosyjskiej w 1831 roku +
- wie, że podczas powstania listopadowego sejm podjął
uchwałę o barwach narodowych +
37
- tłumaczy, jakie decyzje dotyczące ziem polskich podjęto na
kongresie wiedeńskim +
- wymienia miejsca najważniejszych bitew stoczonych podczas
powstania listopadowego +
- tłumaczy, dlaczego Dzień Podchorążego przypada 29 listopada
+
- podaje imiona i nazwiska wybitnych Polaków, którzy
wyemigrowali po klęsce powstania listopadowego oraz w
czasach późniejszych
+
- wie, czym była Wielka Emigracja +
- wymienia wybitnych Polaków żyjących współcześnie na emigracji
+
- wyjaśnia znaczenie terminów: romantyzm, emisariusz +
- wie, co wydarzyło się w Europie w 1848 roku +
- podaje datę wybuchu powstania styczniowego i określa czas
trwania tego zrywu +
- przedstawia cele, jakie przyświecały powstańcom listopadowym i styczniowym
+
- tłumaczy, na czym polegała walka partyzancka +
- podaje przykłady represji zastosowanych wobec Polaków po
klęsce powstań narodowych +
- wyjaśnia znaczenie terminów: manifestacja, branka, katorga +
- wymienia przyczyny manifestacji patriotycznych Polaków w
1861 roku +
- wie, kim był Romuald Traugutt +
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu daty: 1795, 1797, 1807 +
- tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, na czym polegała
rola gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w tworzeniu Legionów Polskich
+
- interpretuje tekst „Mazurka Dąbrowskiego” +
38
- ocenia, jakie znaczenie dla dążeń niepodległościowych
Polaków miała klęska Napoleona w wojnie z państwami
zaborczymi
+
- wymienia elementy narodowe w umundurowaniu polskich
legionistów +
- zaznacza na osi czasu okresy trwania powstań:
listopadowego i styczniowego +
- wskazuje na mapie miejsca ważniejszych bitew stoczonych w
trakcie powstania listopadowego i styczniowego +
- wymienia przyczyny i skutki powstania listopadowego +
- określa, dlaczego powstanie listopadowe zakończyło się klęską
+
- opowiada o represjach stosowanych wobec Polaków przez
władze carskie po upadku powstań narodowych +
- ocenia, czy decyzja o zorganizowaniu powstania
listopadowego była słuszna +
- omawia na podstawie zebranych informacji zasługi Fryderyka
Chopina, Adama Mickiewicza i Heleny Modrzejewskiej dla
kultury polskiej
+
- rozpoznaje najważniejsze cechy utworów romantycznych +
- charakteryzuje sposób walki w czasie powstania styczniowego
+
- wyjaśnia sens tekstu pieśni „Boże, coś Polskę” +
- opowiada o funkcjonowaniu państwa podziemnego w okresie
powstania styczniowego +
- wskazuje na mapie obszary, na których podczas powstania
styczniowego toczyły się walki partyzanckie
+
- porównuje powstanie listopadowe ze styczniowym +
II. Pod zaborami K P R D W
39
Wiadomości
- wyjaśnia znaczenie terminów: rusyfikacja,
germanizacja +
- omawia zasługi Bolesława Prusa, Henryka
Sienkiewicza, Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejki,
Stanisława Moniuszki oraz Heleny Modrzejewskiej dla rozwoju polskiej kultury
+
- zna przyczyny wybuchu strajku polskich dzieci we
Wrześni +
- tłumaczy, czym były rugi pruskie +
- wie, jaką rolę odegrał Michał Drzymała w walce z germanizacją
+
- wymienia sposoby walki Polaków z germanizacją i
rusyfikacją +
- wyjaśnia znaczenie terminów: rewolucja przemysłowa,
fabryka, manufaktura, maszyna parowa, kolej żelazna, statek parowy, silnik elektryczny, telegraf
+
- opisuje warunki pracy w XIX-wiecznej fabryce +
- podaje przyczyny emigracji zarobkowej Polaków w XIX
wieku +
- wie, w jaki sposób XIX-wieczni robotnicy walczyli o
swoje prawa +
- zna zasługi Hipolita Cegielskiego dla rozwoju
gospodarczego ziem polskich w XIX wieku +
- wymienia dokonania Marii Skłodowskiej-Curie +
- omawia zasługi Ignacego Łukasiewicza dla rozwoju
polskiego przemysłu naftowego +
- podaje daty: otwarcia pierwszej linii kolejowej, skonstruowania telefonu przez Aleksandra Grahama
Bella, wynalezienia żarówki przez Tomasza Edisona
+
- wymienia odkrycia dokonane przez Ludwika Pasteura i +
40
Wilhelma Roentgena
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu datę strajku polskich dzieci we
Wrześni +
- opowiada na podstawie tekstu źródłowego o
prześladowaniach polskich uczniów w zaborze rosyjskim +
- omawia na podstawie zebranych informacji rozwój polskiej kultury pod zaborami
+
- wyjaśnia, na czym polega symboliczne znaczenie
postawy Michała Drzymały oraz strajku dzieci we
Wrześni
+
- porównuje współczesne szkoły z tymi działającymi pod zaborami
+
- charakteryzuje sytuację Polaków w poszczególnych
zaborach +
- rozróżnia rzemieślnicze i fabryczne formy produkcji
przemysłowej +
- pokazuje na mapie najbardziej uprzemysłowione
miasta na ziemiach polskich +
- wskazuje na mapie świata państwa, do których Polacy
najczęściej emigrowali z przyczyn ekonomicznych +
- wymienia przyczyny i skutki zastosowania maszyny parowej w przemyśle i transporcie
+
- omawia proces uprzemysłowienia w XIX wieku +
- rozróżnia emigrację polityczną i zarobkową +
- przedstawia znaczenie Łodzi we współczesnej Polsce +
- porównuje sposoby podróżowania w XIX i XXI wieku +
- charakteryzuje życie w mieście pod koniec XIX stulecia +
- ocenia, które spośród XIX-wiecznych wynalazków wywarły największy wpływ na życie mieszkańców miast
+
- opowiada o życiu i osiągnięciach Marii Skłodowskiej- +
41
Curie
III. Odrodzenie państwa polskiego K P R D W
Wiadomości
- podaje daty wybuchu I wojny światowej i jej
zakończenia +
- wyjaśnia znaczenie terminów: państwa centralne, ententa, traktat wersalski, front
+
- wie, kim byli bolszewicy +
- wymienia społeczne i gospodarcze skutki I wojny
światowej +
- omawia zasługi postaci, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości: Józefa
Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego Jana
Paderewskiego
+
- wskazuje, które wydarzenie z historii Polski upamiętnia
się podczas Narodowego Święta Niepodległości +
- podaje datę Bitwy Warszawskiej +
- wie, kogo nazywa się Orlętami Lwowskimi +
- wymienia czynniki, które zadecydowały o odzyskaniu
niepodległości przez Polskę +
- wyjaśnia, w jakich okolicznościach Polacy odbudowywali swoje państwo po zakończeniu I wojny
światowej
+
- wymienia postanowienia traktatu wersalskiego
dotyczące sprawy polskiej +
- omawia proces kształtowania się granic II Rzeczypospolitej oraz wymienia wydarzenia, które
zadecydowały o zasięgu terytorialnym Polski
+
- wyjaśnia znaczenie terminów: plebiscyt, Wolne Miasto
Gdańsk +
- tłumaczy, w jakim celu powołano Ligę Narodów +
42
- opowiada o działalności szpiegów na terytorium
Wolnego Miasta Gdańska +
- zna oficjalną nazwę państwa polskiego w latach 1918–
1939 +
- wyjaśnia znaczenie terminów: parlament, partia, opozycja
+
- tłumaczy, na czym polegał ustrój utrwalony w Polsce
przez konstytucję z 1921 roku +
- wskazuje na wielonarodowy charakter społeczeństwa II
Rzeczypospolitej +
- wymienia mniejszości narodowe i religijne, które zamieszkiwały II Rzeczpospolitą
+
- omawia trudności, z którymi zmagała się odrodzona
Rzeczpospolita +
- wyjaśnia, jakie były zasługi Eugeniusza
Kwiatkowskiego dla rozwoju polskiej gospodarki +
- tłumaczy, jakie znaczenie dla II Rzeczypospolitej miała
budowa portu w Gdyni oraz utworzenie Centralnego
Okręgu Przemysłowego
+
- wymienia najważniejsze kulturalne i sportowe
osiągnięcia II Rzeczypospolitej +
- określa, jaką rolę we współczesnej Polsce odgrywa
Gdynia +
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu daty: 1914, 1918 +
- odnajduje na mapie państwa centralne oraz kraje
należące do ententy +
- wskazuje na mapie Europy obszary, na których toczyły działania wojenne podczas I wojny światowej
+
- rozpoznaje nowe rodzaje broni, które zastosowano w
trakcie wojny 1914–1918 +
43
- określa przyczyny i skutki wydarzeń w Rosji w 1917
roku +
- porównuje sytuację we współczesnej Europie z
sytuacją, która panowała na kontynencie europejskim na
początku XX wieku
+
- zaznacza na osi czasu datę 11 listopada 1918 roku +
- odszukuje informacje o zasługach Józefa Piłsudskiego i
Romana Dmowskiego dla państwa polskiego +
- porównuje koncepcje Józefa Piłsudskiego i Romana
Dmowskiego dotyczące odzyskania niepodległości przez Polskę
+
- opisuje na podstawie tekstu źródłowego nastroje
Polaków w pierwszych dniach wolności +
- ocenia, jaki wpływ na odzyskanie niepodległości przez
Polskę miał wybuch konfliktu między państwami zaborczymi
+
- zaznacza na osi czasu okresy trwania powstania
wielkopolskiego i III powstania śląskiego oraz datę Bitwy
Warszawskiej
+
- omawia, jak kształtowały się granice Polski w latach 1918–1922, oraz wskazuje na mapie najważniejsze
zmiany terytorialne
+
- ocenia znaczenie zwycięstwa w wojnie polsko-
bolszewickiej dla odrodzonej Rzeczypospolitej +
- wskazuje na mapie granice II Rzeczypospolitej oraz wymienia jej sąsiadów
+
- zaznacza na osi czasu daty: uchwalenia konstytucji
marcowej, wyboru Gabriela Narutowicza na prezydenta
oraz zamachu majowego
+
- określa na podstawie mapy, jakie obszary II +
44
Rzeczypospolitej zamieszkiwali przedstawiciele
poszczególnych mniejszości narodowych i religijnych
- wymienia przyczyny i skutki zamachu majowego +
- charakteryzuje warstwy społeczne II Rzeczypospolitej +
- opowiada o problemach i sukcesach gospodarczych II
Rzeczypospolitej +
- wskazuje na mapie najważniejsze ośrodki przemysłowe
w międzywojennej Polsce +
- omawia na podstawie zebranych informacji sytuację
gospodarczą swojego regionu w okresie
międzywojennym
+
- prezentuje postać Józefa Piłsudskiego +
IV. Świat między wojnami K P R D W
Wiadomości
- wymienia najważniejsze zmiany terytorialne, jakie
dokonały się w Europie po I wojnie światowej +
- prezentuje dokonania Charlesa Lindbergha, Aleksandra
Fleminga oraz Alberta Einsteina +
- wyjaśnia znaczenie terminów: penicylina, jazz, film
animowany +
- tłumaczy, jak rozwój nauki i techniki wpłynął na
codzienne życie ludzi w okresie międzywojennym +
- rozwija skrót ZSRR +
- omawia metody sprawowania władzy, które stosował
Józef Stalin +
- wyjaśnia znaczenie terminów: totalitaryzm,
propaganda, łagier +
- wie, kim był Adolf Hitler i jakie były jego poglądy +
- tłumaczy znaczenie terminów: nazizm, rasizm, obóz koncentracyjny, Hitlerjugend, ograniczenie praw
obywatelskich, III Rzesza
+
45
- rozumie, dlaczego nazistom udało się zdobyć władzę w
Niemczech +
- wyjaśnia, w jaki sposób Adolf Hitler umacniał swoją
władzę +
- wie, dlaczego we współczesnym świecie walczy się z rasizmem
+
- omawia metody kształtowania „nowego człowieka”,
które wykorzystywano w Związku Radzieckim i w
nazistowskich Niemczech
+
- wymienia żądania wysuwane przez Hitlera wobec Polski pod koniec 1938 roku
+
- podaje datę zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow i
tłumaczy, czego dotyczył ten dokument +
- wyjaśnia, w jaki sposób Hitler łamał postanowienia
traktatu wersalskiego +
- rozumie, jakie zagrożenie dla Rzeczypospolitej wynikało z zawarcia
przez Niemcy i ZSRR paktu Ribbentrop-Mołotow +
- tłumaczy, kim był Józef Beck +
- wyjaśnia, dlaczego współcześnie funkcjonują organizacje międzynarodowe strzegące pokoju
+
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu datę podpisania traktatu
wersalskiego +
- wskazuje na mapie miejsce podpisania traktatu
wersalskiego oraz państwa, które powstały w Europie po I wojnie światowej
+
- ocenia znaczenie odkrycia dokonanego przez
Aleksandra Fleminga dla rozwoju medycyny +
- tworzy historyjkę obrazkową przedstawiającą jeden
dzień z życia człowieka w epoce międzywojennej +
- zaznacza na osi czasu daty: 1922, 1932 +
46
- ocenia sposób sprawowania władzy przez Józefa Stalina +
- opisuje na podstawie tekstu źródłowego warunki
panujące w łagrach +
- przedstawia Koreę Północną jako przykład
współczesnego państwa totalitarnego +
- porównuje sposób sprawowania władzy w państwie totalitarnym z rządami w kraju demokratycznym
+
- omawia na podstawie tekstu źródłowego, w jaki sposób
prześladowano Żydów w nazistowskich Niemczech +
- uzasadnia konieczność walki z rasizmem we
współczesnym świecie +
- zaznacza na osi czasu datę 23 sierpnia 1939 roku +
- wskazuje na mapie państwa, które w okresie
międzywojennym padły ofiarą zaborczej polityki
nazistowskich Niemiec
+
- tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, jakie było stanowisko Polski wobec żądań, które wysunął Hitler w
1939 roku
+
- umieszcza na osi czasu daty przyłączenia Austrii do III
Rzeszy oraz rozbioru Czechosłowacji +
- ocenia stanowisko polskich władz wobec żądań hitlerowskich
Niemiec +
- wyjaśnia, dlaczego pakt Ribbentrop-Mołotow jest nazywany IV
rozbiorem Polski +
- opowiada o życiu i dokonaniach Aleksandra Fleminga +
V. II wojna światowa K P R D W
Wiadomości
- podaje daty wybuchu II wojny światowej oraz ataku
ZSRR na Polskę +
- wymienia ważne wydarzenia, które rozegrały się
podczas kampanii wrześniowej: obronę półwyspu +
47
Westerplatte, obronę Poczty Polskiej w Gdańsku, bitwę
nad Bzurą
- wyjaśnia znaczenie terminów: kampania wrześniowa,
wojna totalna, internowanie, Korpus Ochrony Pogranicza +
- wie, kim byli: Władysław Raczkiewicz, gen. Władysław Sikorski, gen. Franciszek Kleeberg, mjr Henryk
Dobrzański „Hubal”, Stefan Starzyński
+
- tłumaczy, w jaki sposób współcześnie upamiętnia się
bohaterstwo polskich żołnierzy walczących w kampanii
wrześniowej
+
- podaje daty ataku III Rzeszy na ZSRR oraz agresji
Japonii na Stany Zjednoczone +
- wyjaśnia znaczenie terminów: inwazja, państwa osi,
alianci, koalicja antyhitlerowska, Pearl Harbor +
- wymienia najważniejsze działania wojenne prowadzone w Europie w latach 1940–1942
+
- opowiada o działaniach wojennych prowadzonych na
Dalekim Wschodzie +
- tłumaczy, jakie znaczenie dla współczesnych
Amerykanów ma Pearl Harbor +
- podaje miejsca i daty najważniejszych bitew II wojny światowej, w których brały udział polskie formacje
wojskowe
+
- wyjaśnia, kim byli: gen. Stanisław Sosabowski, gen.
Władysław Anders, gen. Stanisław Maczek, gen. Zygmunt Berling
+
- podaje dokładną datę zakończenia II wojny światowej
w Europie +
- wie, co wydarzyło się w 1945 roku w Hiroszimie i
Nagasaki +
48
- określa, kiedy zakończyła się II wojna światowa na
Dalekim Wschodzie +
- wyjaśnia znaczenie terminów: Polskie Państwo
Podziemne, Armia Krajowa, powstanie warszawskie,
sabotaż, mały sabotaż
+
- rozwija skrót AK +
- opisuje sytuację Polaków na terenach okupowanych
przez III Rzeszę i ZSRR z użyciem terminów: okupacja,
łapanka, getto, robotnicy przymusowi
+
- tłumaczy, czym była zbrodnia wołyńska +
- podaje datę wybuchu powstania warszawskiego +
- wyjaśnia, co wydarzyło się w Katyniu +
- rozumie, dlaczego powstało Muzeum Powstania
Warszawskiego +
- opisuje warunki panujące w gettach w czasie II wojny
światowej +
- wyjaśnia znaczenie terminów: Holokaust, obóz zagłady, Auschwitz-Birkenau
+
- podaje datę wybuchu powstania w getcie warszawskim +
- wie, kim był Janusz Korczak +
- wyjaśnia, na czym polegała działalność „Żegoty” +
- omawia zasługi Ireny Sendlerowej +
- tłumaczy, w jaki sposób upamiętnia się osoby, które pomagały Żydom w czasie II wojny światowej
+
Umiejętności
- umieszcza na osi czasu daty: 1 września 1939 roku, 17
września 1939 roku +
- wskazuje na mapie państwa, które dokonały agresji na
Polskę we wrześniu 1939 roku +
- zaznacza na mapie linię podziału ziem polskich między
Niemcy a ZSRR +
49
- wymienia przyczyny i skutki klęski Polski w kampanii
wrześniowej w 1939 roku +
- opowiada o przebiegu kampanii wrześniowej +
- opisuje na podstawie tekstu źródłowego przygotowania
Polaków do obrony Grodna przed atakiem Armii Czer-wonej
+
- ocenia postawę polskich żołnierzy i cywilów w
pierwszych tygodniach wojny +
- zdobywa informacje o losach swoich przodków w 1939
roku +
- tworzy mapę myśli dotyczącą kampanii wrześniowej +
- wskazuje na mapie państwa, które padły ofiarą
niemieckiej agresji po 1939 roku, oraz kraje będące
sojusznikami III Rzeszy
+
- ocenia, jakie znaczenie dla przebiegu II wojny
światowej miało przyłączenie się Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego do walki po stronie aliantów
+
- zaznacza na osi czasu daty: ataku III Rzeszy na ZSRR,
bitwy pod Kurskiem, inwazji na Normandię, kapitulacji
Niemiec i Japonii
+
- wskazuje na mapie państwa zajęte przez Armię Czerwoną w latach 1944–1945
+
- omawia udział Polaków w walkach na frontach II wojny
światowej +
- opowiada, w jaki sposób współcześnie upamiętnia się
polskich żołnierzy, którzy walczyli podczas II wojny światowej
+
- gromadzi informacje dotyczące 2. Korpusu Polskiego +
- ocenia, czy decyzja Amerykanów o użyciu broni
atomowej była słuszna +
50
- przedstawia historię niedźwiedzia Wojtka +
- zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania
warszawskiego +
- tłumaczy, w jaki sposób społeczeństwo polskie walczyło
z okupantami +
- przedstawia przyczyny i skutki wybuchu powstania warszawskiego
+
- wskazuje na mapie największe getta, hitlerowskie
obozy koncentracyjne oraz miejsca na Wschodzie,
w których zamordowano polskich oficerów
+
- charakteryzuje metody walki, które stosowali Polacy w trakcie powstania warszawskiego
+
- gromadzi informacje o sytuacji w swojej miejscowości w czasie II wojny światowej
+
- opowiada na podstawie tekstu źródłowego, w jaki
sposób ratowano żydowskie dzieci żyjące w gettach +
- wyjaśnia, w jaki sposób Polacy pomagali Żydom w
czasie okupacji +
- ocenia postawy, jakie przyjmowali Polacy wobec losu
Żydów w trakcie II wojny światowej +
- przedstawia sylwetkę Ireny Sendlerowej +
VI. Polska Rzeczpospolita Ludowa K P R D W
Wiadomości
- podaje daty utworzenia NATO i Układu Warszawskiego +
- wyjaśnia znaczenie terminów: Układ Warszawski,
Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), mur
berliński, wyścig zbrojeń
+
- tłumaczy, czym była zimna wojna +
- wymienia współczesne cele NATO +
- omawia rolę, którą odgrywa Polska w Organizacji Paktu
Północnoatlantyckiego +
51
- wie, co oznacza skrót PRL +
- przedstawia okoliczności objęcia władzy w Polsce przez
komunistów +
- opowiada, w jaki sposób polskie społeczeństwo
uczestniczyło w powojennej odbudowie kraju +
- rozwija skróty: PZPR, UB, MO +
- tłumaczy, jakie były skutki przesiedleń ludności w
Polsce po zakończeniu II wojny światowej +
- podaje datę uchwalenia konstytucji PRL +
- wskazuje wady i zalety życia w Polsce czasów
komunistycznych +
- wyjaśnia, dlaczego rządy panujące w PRL określa się jako dyktaturę partii komunistycznej
+
- wymienia charakterystyczne cechy gospodarki PRL +
- wyjaśnia znaczenie terminu cenzura +
- tłumaczy, dlaczego w historii Polski lata 1944–1956 są
określane jako „czasy stalinowskie” +
- rozumie termin opozycja demokratyczna +
- omawia rolę, jaką odegrał Kościół katolicki w okresie
PRL +
- podaje datę wyboru Karola Wojtyły na papieża +
- wyjaśnia, dlaczego bojowników podziemia
niepodległościowego określa się jako Żołnierzy Wyklętych
+
- podaje daty najważniejszych protestów Polaków
przeciw władzy komunistycznej w latach 1956, 1970,
1976 i 1980
+
- wymienia zasługi kardynała Stefana Wyszyńskiego +
- przedstawia formy oporu Polaków przeciwko
komunistycznej władzy +
52
- prezentuje zasługi Lecha Wałęsy i księdza Jerzego
Popiełuszki dla odzyskania przez Polskę suwerenności +
- podaje datę podpisania porozumień sierpniowych w
Gdańsku +
- wyjaśnia znaczenie terminów: strajk, stan wojenny +
- rozwija skrót SB +
- opisuje warunki życia Polaków w czasie stanu
wojennego +
- omawia działania opozycji demokratycznej z użyciem
określenia walka bez przemocy +
- wymienia postacie i organizacje, które działają współcześnie w obronie praw człowieka
+
Umiejętności
- wskazuje na mapie państwa europejskie, które w
okresie zimnej wojny należały do NATO oraz do Układu
Warszawskiego
+
- wyjaśnia na podstawie tekstu źródłowego, czym była żelazna kurtyna
+
- zaznacza na osi czasu daty: utworzenia NATO,
powstania Układu Warszawskiego oraz budowy muru
berlińskiego
+
- tłumaczy, na czym polegała rywalizacja ZSRR i Stanów Zjednoczonych w okresie zimnej wojny
+
- porównuje mapę współczesnej Europy z mapą
kontynentu europejskiego po 1945 roku +
- wskazuje na mapie granice Polskiej Rzeczypospolitej
Ludowej i wymienia jej sąsiadów +
- porównuje granice II Rzeczypospolitej z granicami PRL +
- umieszcza na osi czasu daty powstania PZPR oraz
uchwalenia konstytucji PRL +
- na podstawie tekstu źródłowego wymienia metody, +
53
które pozwoliły komunistom odnieść zwycięstwo
wyborcze w 1947 roku
- wyjaśnia, z jakimi trudnościami zmagano się podczas
odbudowy Warszawy po 1945 roku +
- opowiada o społeczeństwie PRL z użyciem terminów: likwidacja analfabetyzmu, awans społeczny, cenzura,
ukryte bezrobocie, łamanie praw obywatelskich,
propaganda sukcesu
+
- opisuje życie codzienne mieszkańców PRL na podstawie
relacji osób starszych +
- wskazuje różnice między PRL a współczesną Polską ze
szczególnym uwzględnieniem warunków życia
codziennego
+
- zaznacza na osi czasu daty protestów społecznych w
PRL oraz datę wyboru Karola Wojtyły na papieża +
- porównuje, czym różnią się współczesne strajki od
demonstracji z czasów PRL +
- ocenia, jakie znaczenie dla polskiego społeczeństwo
stanowił wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża +
- na podstawie zebranych informacji przedstawia sylwetkę wybranego żołnierza podziemia
niepodległościowego
+
- omawia przyczyny i skutki powstania NSZZ
„Solidarność” +
- tłumaczy, za jaką działalność jest przyznawana Pokojowa Nagroda Nobla, oraz wyjaśnia, dlaczego Lech
Wałęsa otrzymał to wyróżnienie
+
- charakteryzuje na podstawie tekstu źródłowego
politykę władz komunistycznych wobec opozycji
demokratycznej w Polsce
+
54
- opowiada o działalności papieża Jana Pawła II +
- wymienia przyczyny strajków w 1980 roku +
- wyjaśnia, na czym polegały prześladowania opozycji
demokratycznej w czasach komunistycznych +
- na podstawie zebranych informacji przygotowuje
prezentację dotyczącą księdza Jerzego Popiełuszki +
- proponuje zmiany, jakie należy wprowadzić w szkole w
celu poprawy warunków nauki +
VII. Współczesna Polska K P R D W
Wiadomości
- określa, od kiedy państwo polskie jest nazywane III Rzeczpospolitą
+
- wymienia najważniejsze postanowienia Okrągłego Stołu +
- omawia rolę, jaką odegrał Tadeusz Mazowiecki w
okresie przemian w 1989 roku +
- wyjaśnia, co oznacza termin wolne wybory +
- podaje nazwisko pierwszego prezydenta Polski wybranego w wyborach powszechnych
+
- przedstawia najważniejsze wydarzenia, jakie rozegrały
się w Europie z latach 1989–1992: upadek muru
berlińskiego, zjednoczenie Niemiec, rozpad ZSRR i rozpad Jugosławii
+
- rozumie, że wraz z upadkiem ZSRR zakończyła się
zimna wojna +
- wymienia zmiany, które dokonały się w polskim
szkolnictwie na skutek przeobrażeń politycznych po 1989 roku
+
- tłumaczy, czym był „Jarmark Europa” +
- podaje oficjalną nazwę państwa polskiego +
- określa w przybliżeniu powierzchnię Polski oraz omawia +
55
podział administracyjny kraju
- zna datę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej +
- tłumaczy, w jakich dziedzinach życia przejawia się
demokratyczny charakter państwa polskiego +
- wymienia najważniejsze organy władzy państwowej w Polsce: prezydenta RP, premiera i Radę Ministrów, Sejm
i Senat, sądy
+
- wyjaśnia znaczenie terminów: konstytucja, wolne
media, wolność słowa, opinia publiczna +
- omawia zadania poszczególnych organów władzy państwowej oraz władz samorządowych
+
- wskazuje, w jaki sposób uczniowie mogą wpływać na
organizację życia szkoły +
- wymienia prezydentów III Rzeczypospolitej +
- tłumaczy, dlaczego sądy w Polsce są niezależne od pozostałych
organów władzy +
- podaje przykłady konkretnych działań podejmowanych
przez samorząd w miejscu swojego zamieszkania +
- określa rodzinę jako podstawową grupę społeczną +
- wymienia uczniowskie prawa i obowiązki +
- wyjaśnia znaczenie terminu prawa człowieka +
- rozumie, w jakim celu powołano urzędy Rzecznika Praw
Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka +
- podaje przykłady instytucji, do których można się
zwrócić w przypadku łamania praw dziecka +
- rozwija skrót ONZ i określa, czym zajmuje się Organizacja Narodów Zjednoczonych
+
- wie, za jakie zasługi przyznaje się Order Uśmiechu +
- wymienia przykłady działań mających na celu ochronę +
56
praw człowieka na świecie
- wskazuje pracę jako jedną z podstawowych form
działalności człowieka +
- podaje przykłady grup społecznych +
- wyjaśnia znaczenie terminów: gospodarka
wolnorynkowa, prywatyzacja, bezrobocie +
- rozumie, że funkcjonowanie społeczeństwa możliwe
jest dzięki odpowiedniemu podziałowi pracy +
- wie, czym są kwalifikacje zawodowe +
- wymienia skutki emigracji zarobkowej Polaków +
- tłumaczy, dlaczego wciąż powstają nowe zawody, a
niektóre zajęcia są coraz rzadziej wykonywane +
- wyjaśnia znaczenie terminu Unia Europejska +
- podaje daty powstania Unii Europejskiej oraz
wstąpienia Polski do tej organizacji +
- tłumaczy, co oznaczają terminy: integracja europejska,
europejska solidarność +
- przedstawia rolę, jaką w procesie integracji
europejskiej odegrał Robert Schuman +
- określa, ile państw należy do Unii Europejskiej +
- omawia działania podejmowane przez państwa
członkowskie UE w celu integracji gospodarczej, rozwoju regionalnego i ochrony środowiska
+
- wyjaśnia, czym była Europejska Wspólnota
Gospodarcza, oraz podaje, w którym roku powstała ta
organizacja
+
- wymienia władców, którzy podejmowali w średniowieczu próby zjednoczenia Europy
+
- przedstawia najważniejsze wydarzenia w procesie
integracji Polski z UE +
57
- podaje przykłady argumentów, które wysuwali
zwolennicy i przeciwnicy wstąpienia Polski do Unii
Europejskiej
+
- określa, jakie znaczenie dla Polaków miało
przystąpienie Rzeczypospolitej do strefy Schengen +
- tłumaczy, w jaki sposób Polska wykorzystuje fundusze
unijne +
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu daty: 4 czerwca 1989 roku,
1990 rok, 2 kwietnia 1997 roku +
- ocenia znaczenie wyborów z 4 czerwca 1989 roku w procesie przemian demokratycznych w Polsce
+
- wskazuje na mapie państwa europejskie, które
powstały lub odrodziły się po upadku komunizmu +
- przedstawia przyczyny i skutki obrad Okrągłego Stołu +
- opowiada, jak doszło do powstania „Jarmarku Europa” +
- odnajduje na mapie państwa sąsiadujące z Polską oraz województwo, w którym mieszka
+
- wskazuje fragmenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, które świadczą o demokratycznym charakterze państwa
polskiego +
- omawia na podstawie schematu procedurę powoływania władz samorządowych w Polsce
+
- wymienia problemy miejscowości lub gminy, które są
najistotniejsze z punktu widzenia mieszkańców +
- wyjaśnia, na czym polegają prawa i obowiązki
obywateli RP +
- tłumaczy, jakie są zadania Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka
+
- ocenia, jakie znaczenie miało uchwalenie Powszechnej
deklaracji praw człowieka +
58
- określa znaczenie pracy w życiu człowieka +
- wyjaśnia, na czym polegały reformy gospodarcze w
Polsce po upadku komunizmu +
- omawia role, jakie odgrywają poszczególne grupy
społeczne we współczesnym społeczeństwie +
- wymienia na podstawie informacji uzyskanych z różnych źródeł (np. w trakcie rozmów z osobami
starszymi) najistotniejsze problemy współczesnej Polski
+
- ocenia przemiany gospodarcze po 1989 roku +
- na podstawie infografiki określa, jakie kwalifikacje są
potrzebne do wykonywania różnych zawodów +
- rozpoznaje symbole Unii Europejskiej: flagę i hymn
(„Odę do radości”) +
- zaznacza na osi czasu datę powstania Unii Europejskiej +
- tłumaczy, na czym polega polityka otwartych granic w
Unii Europejskiej +
- opowiada o początkach integracji europejskiej +
- omawia na podstawie mapy etapy poszerzania wspólnoty
europejskiej o kolejne państwa +
- umieszcza na osi czasu datę wstąpienia Polski do Unii
Europejskiej +
- przedstawia przyczyny i skutki wstąpienia Polski do UE +
- opisuje zmiany, jakie dokonały się w Polsce po
przyjęciu do Unii Europejskiej +
- wymienia korzyści oraz obowiązki i ograniczenia
wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej +
- ocenia, jak przynależność Polski do UE może wpłynąć na życie młodych ludzi
+
- prezentuje sylwetkę Roberta Schumana +
VIII. Problemy ludzkości K P R D W
59
Wiadomości
- wymienia nowoczesne środki transportu +
- tłumaczy, co oznacza powiedzenie „świat stał się
mniejszy”, oraz wskazuje przyczyny określanego w ten
sposób zjawiska
+
- wyjaśnia znaczenie terminów: podbój kosmosu, lądowanie człowieka na Księżycu, wahadłowiec, sztuczny
satelita, nawigacja GPS
+
- podaje daty najważniejszych wydarzeń związanych z
podbojem kosmosu +
- wie, kim był Jurij Gagarin +
- określa, w jaki sposób katastrofy ekologiczne wpływają na zanieczyszczenie środowiska naturalnego
+
- omawia działania, które są podejmowane w celu
ograniczenia zanieczyszczenia środowiska +
- wymienia korzyści i zagrożenia wynikające z
korzystania z mediów elektronicznych +
- wyjaśnia znaczenie terminów: komputer osobisty,
internet, portale społecznościowe +
- podaje zasady, których powinni przestrzegać
użytkownicy internetu +
- rozumie, czym jest kultura masowa +
- tłumaczy, dlaczego współczesny świat określa się jako „globalną wioskę”
+
- omawia podstawowe problemy krajów Trzeciego Świata +
- podaje przykłady działań podejmowanych przez
organizacje międzynarodowe w celu pomocy
najbiedniejszym krajom
+
- dostrzega różnice dzielące współczesny świat na
bogatą Północ i biedne Południe +
- wymienia nazwy organizacji, które niosą pomoc +
60
mieszkańcom krajów Trzeciego Świata lub działają w
obronie praw człowieka
- podaje przykłady problemów, z którymi borykają się
dzieci mieszkające w państwach biednego Południa +
- wyjaśnia znaczenie terminu wojna lokalna +
- opowiada o tym, co wydarzyło się w Nowym Jorku 11 września 2001 roku
+
- tłumaczy, jakie działania są podejmowane w celu
zapobiegania konfliktom na świecie +
- wskazuje na zagrożenia, jakie dla międzynarodowego
pokoju stwarza terroryzm +
- wymienia przyczyny konfliktu palestyńsko-izraelskiego +
Umiejętności
- zaznacza na osi czasu daty związane z podbojem
kosmosu: lata 1961 i 1969 +
- omawia na podstawie infografiki pozytywne i negatywne
skutki postępu technicznego we współczesnym świecie +
- na podstawie tekstu źródłowego wymienia skutki niszczenia środowiska naturalnego
+
- ocenia wpływ człowieka na środowisko naturalne +
- opowiada, jak wyobraża sobie postęp w technice w
najbliższych latach +
- na podstawie artykułu wymienia argumenty wysuwane
przez osoby twierdzące, że Amerykanie w 1969 roku nie
wylądowali na Księżycu, oraz przez osoby, które są
przekonane o powodzeniu misji Apolla 11, a następnie wyraża własną opinię na omawiany temat
+
- tłumaczy, w jaki sposób wykorzystuje się nowoczesne
technologie w szkołach +
- na podstawie tekstu źródłowego podaje zasady
bezpiecznego korzystania z internetu +
61
- określa wpływ kultury amerykańskiej na życie ludzi na
całym świecie +
- na podstawie własnych obserwacji opisuje metody
wykorzystywane przez media w celu przyciągnięcia
uwagi odbiorców
+
- wskazuje na mapie świata obszary, na których odsetek
ludzi cierpiących głód jest najwyższy, oraz tereny, na
których jest on najniższy
+
- wyjaśnia, z czego wynikają problemy państw biednego
Południa +
- wskazuje formy pomocy udzielanej państwom biednego
Południa, które uważa za najskuteczniejsze +
- na podstawie zebranych informacji opisuje dowolną
akcję przeprowadzoną przez jedną z organizacji
charytatywnych
+
- zaznacza na osi czasu datę ataku terrorystycznego na
USA z 11 września 2001 roku +
- tłumaczy, dlaczego konflikty należy rozwiązywać drogą
dialogu +
- wskazuje na mapie świata regiony, w których wybucha współcześnie najwięcej konfliktów zbrojnych
+
- wyjaśnia na przykładach przyczyny i skutki konfliktów
zbrojnych +
- wskazuje problem współczesnego świata, który uważa
za najważniejszy, a następnie proponuje sposób jego rozwiązania
+
- na podstawie zebranych informacji omawia wybrany
współczesny konflikt zbrojny +
- tłumaczy, jaki wkład w rozwój nowoczesnych
technologii wniósł Steve Jobs +
62
Przyroda klasa VI – „Tajemnice przyrody” – Wydawnictwo Nowa Era
Tytuł
w podręcznik
u
Numer
i temat lekcji
Wymagania
konieczne
(ocena
dopuszczająca)
Wymagania podstawowe
(ocena dostateczna)
Wymagania
rozszerzające
(ocena dobra)
Wymagania dopełniające
(ocena bardzo dobra)
Wymagania
wykraczające
(ocena celująca)
1. O czym
będziemy się
uczyć na
lekcjach
przyrody
w klasie 6?
Uczeń: wymienia zagadnienia, które będą omawiane w klasie 6; wyjaśnia, na czym polega przedmiotowy system oceniania; wymienia
przykładowe sposoby pracy na lekcjach przyrody; prezentuje sposób korzystania z płyty CD
Dział 1. Ziemia częścią Wszechświata
1. Miejsce
Ziemi we
Wszechświecie
2. Miejsce
Ziemi we
Wszechświecie
odczytuje informacje
z kartki z kalendarza
(D); wyjaśnia, czym
jest doba i rok (B);
rozpoznaje na ilustracji twórcę teorii
heliocentrycznej (B)
wyjaśnia, czym są
gwiazdozbiory (B)
omawia najważniejsze
założenia teorii
heliocentrycznej (B)
wskazuje praktyczne
zastosowania wiedzy o
ruchach ciał niebieskich
(B)
prezentuje informacje
o życiu i pracy
Mikołaja Kopernika (D)
2. Układ
Słoneczny
3. Poznajemy
budowę
Układu
Słonecznego
podpisuje
przedstawione na
ilustracji ciała
niebieskie, używając
nazw: gwiazda,
planeta, planeta
karłowata, księżyc,
kometa, planetoida (C)
wskazuje różnice między
planetami a gwiazdami
(C); opisuje wygląd
komety (B)
wymienia w kolejności
planety Układu
Słonecznego,
rozpoczynając od
znajdującej się najbliżej
Słońca (A); rozpoznaje
ciała niebieskie na
podstawie opisu (C);
wyjaśnia, czym są
planetoidy (B)
wymienia typy planet
(planety typu
ziemskiego, planety
olbrzymy i planety
karłowate) (A); wyjaśnia
różnice między
meteorami
a meteorytami (B)
przedstawia ciekawostki
dotyczące poszczególnych
planet Układu
Słonecznego (D)
4. Ziemia – planeta życia
pokazuje na tablicy dydaktycznej Ziemię
i Księżyc (B)
wyjaśnia, dlaczego na Ziemi panują warunki
sprzyjające życiu (B)
wyjaśnia, jaką rolę pełni atmosfera ziemska dla
organizmów żywych (B)
wyjaśnia, dlaczego na Księżycu nie istnieje
życie (B)
przedstawia dodatkowe informacje na temat
Księżyca (D)
63
5. Jak
poznawano
kosmos?
wymienia imię
i nazwisko Polaka,
który odbył podróż
kosmiczną (A)
wymienia narodowości
(lub nazwiska): pierwszego
człowieka w kosmosie
i zdobywców Księżyca (A)
przedstawia na taśmie
chronologicznej historię
badań kosmosu (C);
omawia budowę kosmosu
(B)
wymienia przykłady
praktycznych korzyści,
jakie przynoszą badania
kosmosu (C)
przedstawia współczesne
badania kosmosu,
korzystając z
dodatkowych źródeł
informacji (D)
3. Jak działa
siła grawitacji?
6. Poznajemy
prawo
powszechnego
ciążenia
wyjaśnia, dlaczego
ciała pozbawione
podpory spadają (B);
podaje z własnego
otoczenia przykłady
oddziaływań
grawitacyjnych (B)
wyjaśnia, czym jest siła
przyciągania ziemskiego
(B); wymienia imię
i nazwisko odkrywcy
prawa powszechnego
ciążenia (A)
wyjaśnia, od czego zależy
siła oddziaływania
grawitacyjnego (B)
wyjaśnia znaczenie
terminu pole
grawitacyjne (B);
definiuje prawo
powszechnego ciążenia
(A)
wyjaśnia, czym
spowodowany jest stan
nieważkości na Księżycu
(B)
7. Ciężar i
masa ciała
wyznacza masę kilku
przedmiotów (C)
wyjaśnia znaczenie
terminów: masa i ciężar ciała (A)
wymienia jednostki masy
i ciężaru (A); rozróżnia masę i ciężar ciała (C)
uzasadnia, dlaczego
występują różnice ciężaru tego samego
ciała w zależności od
jego odległości od środka
Ziemi (C)
4. Podsumo-
wanie
8.
Powtórzenie:
„Ziemia
częścią
Wszechświata”
Tematy 1–7
9. Sprawdzian:
„Ziemia
częścią
Wszechświata”
Tematy 1–7
Dział 2. Światło i dźwięk w przyrodzie
1. Światło i zjawiska
świetlne
10. Poznajemy źródła światła
podaje przykłady naturalnych
i sztucznych źródeł
światła (A); wyjaśnia,
dlaczego nie można
dotykać mokrymi
rękami urządzeń elektrycznych, w których płynie prąd
(B)
rysuje prosty obwód elektryczny (C); bada
przewodzenie prądu
przez różne materiały (C)
wyjaśnia, czym jest prąd elektryczny (B)
wyjaśnia znaczenie terminów: przewodniki
prądu elektrycznego
i izolatory prądu
elektrycznego (B);
wymienia przykłady
izolatorów
i przewodników prądu
elektrycznego (A)
omawia zasadę działania bezpieczników (C)
64
11. Prosto-
liniowe
rozchodzenie
się światła
wymienia po 2
przykłady ciał
przezroczystych
i nieprzezroczystych
(B)
wyjaśnia, jak powstaje
cień i półcień (B)
wyjaśnia znaczenie
terminów: cień, półcień
(B)
rysuje schemat zjawiska
zaćmienia Słońca
i Księżyca (C)
przedstawia informacje
dotyczące zaćmienia
Słońca
– daty, zdjęcia (D)
12. Na czym
polega odbicie
i załamanie
światła?
rysuje schemat odbicia
promieni świetlnych
od powierzchni
gładkiej (C);
rozpoznaje na
rysunkach
rozproszenie, odbicie i
załamanie promieni świetlnych (C)
rysuje odbicie promieni
świetlnych od
powierzchni chropowatej
(C); rysuje odchylenie
promienia świetlnego
przy przejściu
z powietrza do wody (C)
wyjaśnia znaczenie
terminów: odbicie
lustrzane światła,
rozproszenie światła (B);
wyjaśnia,
w jakiej sytuacji zachodzi
zjawisko załamania
światła (B)
omawia schemat
powstawania obrazu
pozornego na zwierciadle
(B); wyjaśnia, w jakiej
sytuacji nie zachodzi
zjawisko załamania
światła (B)
wskazuje przyrządy,
w których działaniu
wykorzystano zjawisko
odbicia i załamania
światła (B)
2. Jak widzimy
świat?
13. Światło
białe i światła
barwne
wymienia, na
podstawie obserwacji,
barwy tworzące
światło białe (C);
podaje przykład
występowania
zjawiska
rozszczepienia światła
w przyrodzie (C)
wyjaśnia, co to jest
rozszczepienie światła
(B)
wyjaśnia, co można
zaobserwować w trakcie
przechodzenia światła
białego przez pryzmat (B)
wyjaśnia znaczenie
terminu widmo światła
białego (B)
udowadnia, że światło
białe składa się z wielu
barw widmowych (D)
14. Jak
widzimy
barwy?
wymienia barwy
światła podstawowe
i dopełniające (A); wskazuje na rysunku
elementy budowy oka
ludzkiego (B)
wyjaśnia, dlaczego
niektóre przedmioty są
czarne, a inne białe (B)
omawia sposób
odbierania wrażeń
świetlnych przez oko człowieka (B); wyjaśnia
znaczenie terminu filtr
świetlny (B)
wyjaśnia sposób
odbieranie wrażeń
wzrokowych, posługując się schematycznym
rysunkiem oka ludzkiego
(B)
prezentuje ciekawostki
dotyczące różnic
w sposobie widzenia barw przez zwierzęta (D)
3. Co to jest
dźwięk?
15. Jak
powstaje
dźwięk?
wyjaśnia, jakie ciała
są źródłami dźwięku
(B)
wyjaśnia, w jaki sposób
człowiek odbiera dźwięki
(B)
wyjaśnia, czym jest fala
dźwiękowa (B); wyjaśnia,
co nazywamy długością
fali dźwiękowej (B)
wyjaśnia, co nazywamy
częstotliwością fali (B)
prezentuje ciekawostki
dotyczące sposobów
odbierania dźwięków
przez zwierzęta (D)
65
16. W jaki
sposób
odbieramy
dźwięki?
omawia sposób
rozchodzenia się fal
dźwiękowych
(kierunek, rodzaj
ośrodka) (B);
wskazuje na rysunku
elementy budowy ucha
ludzkiego (B)
wyjaśnia, jak powstaje
echo (B); wymienia
przykłady zwierząt
porozumiewających się
za pomocą
ultradźwięków (A)
na podstawie schematu
omawia sposób odbierania
dźwięków przez ucho
ludzkie (B); wyjaśnia,
czym jest echolokacja (B)
wyjaśnia, czym są
ultradźwięki (B);
wymienia przykłady
wykorzystania
echolokacji przez
człowieka (A)
4. Podsumo-
wanie
17. Powtó-
rzenie:
„Światło i
dźwięk
w przyrodzie”
Tematy 10–16
18. Sprawdzian: „Światło
i dźwięk
w przyrodzie”
Tematy 10–16
Dział 3. Ziemia – nasza planeta
3.1 Położenie geograficzne
1. Kula
ziemska
– kształt i
rozmiary
19. Kształt
i rozmiary kuli
ziemskiej
opisuje kształt Ziemi
(B); wskazuje na
globusie północny
i południowy biegun
geograficzny (A)
wyjaśnia, czym jest
globus (B); odczytuje z
rysunku wymiary Ziemi
(B)
wyjaśnia, czym jest oś
ziemska (B)
wymienia podstawowe
wymiary kuli ziemskiej
(A)
wykonuje model Ziemi np.
z plasteliny w ustalonej
przez siebie skali (D)
2. Pole
magnetyczne
Ziemi
20. Poznajemy
oddziaływania
magnetyczne
wymienia przykłady
ciał przyciąganych
przez magnes (A);
wymienia przykłady
zastosowania igły magnetycznej, np.
busola, kompas (A)
rysuje linie sił pola
magnetycznego (C);
wymienia przykłady
magnesów naturalnych
(A); pokazuje na globusie (w
przybliżeniu) bieguny
magnetyczne Ziemi (C)
wyjaśnia, co to jest pole
magnetyczne (B);
wyjaśnia znaczenie
terminów: bieguny
jednoimienne i bieguny różnoimienne
(B); wykazuje za pomocą
kompasu istnienie pola
magnetycznego Ziemi (C)
wyjaśnia położenie
biegunów
geograficznych i
magnetycznych na kuli
ziemskiej (B)
wyjaśnia, dlaczego Ziemia
jest wielkim magnesem,
wykorzystując wiadomości
na temat budowy jej wnętrza
(B)
66
3. Jak określić
położenie
punktu na kuli
ziemskiej?
21. Czym jest
siatka
geograficzna,
a czym
kartograficzna
?
pokazuje na mapie
i globusie: południki,
równoleżniki, równik
(C); określa kierunki
świata na mapie (C)
wyjaśnia znaczenie
terminu siatka
geograficzna i siatka
kartograficzna (B)
wyjaśnia, czym różni się
równik od pozostałych
równoleżników (B)
omawia różnice między
południkami
i równoleżnikami (C)
określa (stosując stopnie
i minuty) położenie geogra-
ficzne dowolnego punktu na
mapie (D)
22. Co to są
współrzędne
geograficzne?
nazywa współrzędne
geograficzne (A);
zaznacza na rysunku
globusa półkule:
wschodnią, zachodnią,
północną i południową
(C)
wyjaśnia, co to jest układ
współrzędnych
geograficznych (B);
wymienia jednostki
określania
współrzędnych (A)
określa półkule, na
których położone są
wybrane kontynenty,
państwa, miasta
wyjaśnia, do czego
wykorzystuje się
określanie
współrzędnych
geograficznych (B)
23. Określamy szerokość
geograficzną
zaznacza na mapie lub globusie punkty
o jednakowej
szerokości
geograficznej (C)
zaznacza punkty o warto-ściach najmniejszych
i największych
szerokości
geograficznych (C);
wskazuje na mapie
obszary, które mają
szerokość geograficzną
północną, szerokość
geograficzną południową
(B)
określa na globusie i na mapie szerokość geo-
graficzną wybranych
miejscowości (C)
odczytuje na mapie (w przybliżeniu)
szerokość geograficzną
swojego miejsca
zamieszkania (C);
określa szerokość
geograficzną wybranych
punktów na różnych
kontynentach (D)
24. Określamy
długość geograficzną
zaznacza na mapie lub
globusie punkty o jednakowej długości
geograficznej (C)
zaznacza na mapie
punkty o długości geograficznej 0°, 180°
(C); wskazuje na mapie
lub globusie obszary,
które mają długość
geograficzną wschodnią
i zachodnią (B)
określa na globusie lub
mapie długość geograficzną wybranych
miejscowości na kuli
ziemskiej (C)
odczytuje w przybliżeniu
długość geograficzną swojego miejsca
zamieszkania (C);
określa na mapie lub
globusie długość
geograficzną wybranych
punktów na różnych
kontynentach (D)
25, 26.
Ćwiczy-my
określanie
współrzędnych
geograficznych
określa na mapie
przynajmniej
1 współrzędną
geograficzną (D)
określa na mapie
współrzędne
geograficzne punktów
położonych na tej samej
półkuli (D)
określa na mapie lub
globusie współrzędne
geograficzne dowolnego
punktu (D)
odszukuje punkt na
mapie, mając dane jego
współrzędne
geograficzne (D)
27. Tematy 19–26
67
Sprawdzian:
„Położenie
geograficzne”
3.2 Ruchy Ziemi. Królestwo zwierząt. Odkrycia geograficzne
4. Ruch
obrotowy
Ziemi
28. Ruch
obrotowy Ziemi
wyjaśnia, dlaczego na
Ziemi następują po
sobie dzień i noc (B);
określa, gdzie
wcześniej wschodzi
Słońce względem
danego punktu na kuli
ziemskiej (C)
zaznacza na rysunku lub
demonstruje na globusie
kierunek ruchu
obrotowego Ziemi (C)
omawia wpływ ruchu
obrotowego Ziemi na
życie ludzi i innych
organizmów (C)
wyjaśnia, dlaczego
istnieją różnice czasu na
Ziemi (B)
posługuje się strefami
czasowymi do obliczania
różnic czasu na kuli
ziemskiej (B)
5. Krążenie
Ziemi wokół Słońca
29. Ruch
obiegowy Ziemi wokół
Słońca
podaje, ile czasu trwa
obieg Ziemi wokół Słońca po orbicie (A)
podpisuje datami
długości łuków dziennych, które Słońce
zatacza nad
widnokręgiem w różnych
porach roku na
szerokości geograficznej
Warszawy (C)
omawia skutki nachylenia
osi ziemskiej (C)
uzasadnia, od czego
zależą zmiany dopływu energii słonecznej w
ciągu roku (C)
wyjaśnia wpływ
zróżnicowania oświetlenia Ziemi przez Słońce na
życie organizmów
i gospodarkę człowieka
(B); spośród 2 wybranych
miast wskazuje miasto, w
którym Słońce wzejdzie
lub zajdzie wcześniej (C) 30.
Oświetlenie
Ziemi przez
Słońce
w poszcze-
gólnych porach roku
wymienia daty
rozpoczęcia
kalendarzowych pór
roku (A)
opisuje oświetlenie
Ziemi przez Słońce w
dniach równonocy, na
podstawie planigloby (C)
opisuje, na podstawie
planiglobów, oświetlenie
Ziemi przez Słońce
w dniach tzw. przesileń
(C)
wyjaśnia, posługując się
schematem, dlaczego na
obszarach podbieguno-
wych trwa noc polarna
i dzień polarny (C)
31. Strefy
oświetlenia
Ziemi przez
Słońce
wskazuje na globusie
i na mapie zwrotniki
Raka i Koziorożca,
równik i koła
podbiegunowe (C)
podpisuje na mapie
świata strefy oświetlenia
Ziemi (C)
charakteryzuje
poszczególne strefy
oświetlenia Ziemi (C)
uzasadnia związek stref
oświetlenia Ziemi
z występowaniem pór
roku (D)
6. Kontynenty
i oceany
32. Poznajemy
kontynenty
i oceany Ziemi
wymienia nazwy
kontynentów na kuli
ziemskiej (A);
wymienia nazwy
przynajmniej 3
wyjaśnia znaczenie
terminu wszechocean
(B); nazywa 5 oceanów
(A); wskazuje na mapie
położenie wymienionych
wymienia poznane typy
mórz (A); wskazuje na
mapie poszczególne typy
mórz (C); wymienia
nazwy kontynentów
charakteryzuje
poszczególne typy mórz
(C); wymienia nazwy
oceanów według
zajmowanej powierzchni,
przygotowuje diagramy
słupkowe pokazujące
wielkość powierzchni
poszczególnych
kontynentów i oceanów
68
oceanów, korzystając
z mapy (A); wskazuje
na mapie położenie
kontynentów (C)
oceanów (C); wyjaśnia,
które części oceanów
nazywamy morzami (B)
według rozmiaru
powierzchni,
rozpoczynając od
największego (A)
rozpoczynając od
największego (A)
(D)
7. Podróże
i odkrycia
geograficzne
33. Podróże
i odkrycia
geograficzne
wymienia imiona
i nazwiska
przynajmniej 3
podróżników, którzy
dokonali istotnych
odkryć geograficznych
do XX w. (A); omawia
odkrycie Krzysztofa
Kolumba (A); wymienia
przynajmniej 3
odkrycia XX w. (A)
zaznacza na mapie trasa
wyprawy morskiej
Ferdynanda Magellana
(A);wymienia sposoby
badania dna
oceanicznego w XX w.
(A)
wymienia przyczyny
wielkich odkryć
geograficznych (A);
wymienia odkrycia
polskich podróżników–
badaczy (B)
opowiada o podróżach
Jamesa Cooka (A);
wymienia dokonania
wielkich odkrywców (B);
zaznacza na mapie świata
obszary, które poznawali
polscy podróżnicy badacze
(D)
prezentuje wystawę pt.
„Wielcy odkrywcy” (D)
8. Historia
życia na Ziemi
34. Historia
życia na Ziemi
odczytuje informacje
ze schematu
przedstawiającego
historię życia na
Ziemi,
zamieszczonego na s.
76
w podręczniku (D)
opowiada historię życia
na Ziemi na podstawie
schematu
zamieszczonego na s. 76
w podręczniku (D)
charakteryzuje
wydarzenia, które
wpłynęły na liczbę
i rozmieszczenie
gatunków na Ziemi (C)
wymienia przykłady
skamieniałości, które
badają paleontolodzy (A)
prezentuje informacje
o odkryciach
paleontologicznych na
terenie Polski (D)
9. W
królestwie zwierząt
35. Jak są
zbudowane komórki
zwierząt?
rysuje schemat komórki
zwierzęcej na podstawie obserwacji
mikroskopowej (D)
podpisuje na rysunku
elementy budowy komórki zwierzęcej (C)
omawia rolę
poszczególnych struktur komórkowych (B)
porównuje budowę
komórki zwierzęcej z budową komórki
roślinnej i grzyba (D)
przedstawia w dowolnej
formie różnorodność kształtów komórek
zwierzęcych (D)
36.
Klasyfikacja
zwierząt
wymienia po 3
przykłady zwierząt
bezkręgowych
i kręgowych (A)
wyjaśnia, czym
zwierzęta bezkręgowe
różnią się od zwierząt
kręgowych (B)
wymienia hierarchicznie
jednostki systematyczne
w obrębie królestwa
zwierząt (A)
wyjaśnia zasadę
nazywania gatunków
zwierząt (B)
przedstawia w postaci
graficznej różne gatunki
należące do rodzaju kot
(D); wyjaśnia, co to są
odmiany człowieka (B)
69
10. Podsumo-
wanie
37. Powtó-
rzenie: „Ruchy
Ziemi.
Królestwo
zwierząt.
Odkrycia
geograficzne”
Tematy 28−36
38.
Sprawdzian:
„Ruchy Ziemi.
Królestwo
zwierząt. Odkrycia
geograficzne”
Tematy 28−36
Dział 4. Życie w wodzie
4.1 Ukształtowanie dna mórz i ruch wody morskiej
1. Czynniki
wpływające na
warunki życia
w morzu
39. Poznajemy
czynniki
warunkujące
życie w morzu
wymienia czynniki
wpływające na życie
w morzu (A);
zaznacza na mapie
świata oceany, morza
(C)
odczytuje z wykresu
zawartość soli we
wskazanych morzach
(C); wyjaśnia, dlaczego
w morzu na głębokość
poniżej 100 metrów nie
dociera promieniowanie
słoneczne (B)
wyjaśnia, od czego zależy
przezroczystość i barwa
wody morskiej (B)
analizuje mapę świata
zamieszczoną
w podręczniku,
przedstawiającą rozkład
temperatur wód
powierzchniowych
oceanów (D)
prezentuje informacje na
temat Morza Martwego
(D)
2. Ukształto-
wanie dna
morskiego
40. Jak
ukształtowane
jest dno morskie?
wskazuje na rysunku
elementy ukształtowania
dna oceanicznego: szelf, podmorski grzbiet
górski, rów oceaniczny
(C); pokazuje na mapie
po 1 z wymienionych
form dna oceanicznego
(C)
omawia warunki
panujące na szelfie (B)
wyjaśnia, co to jest szelf
(B); opisuje rafę koralową
(B)
wyjaśnia, jak powstały
Hawaje (B); wskazuje na
mapie świata podmorskie grzbiety górskie, rowy
oceaniczne (C)
prezentuje informacje na
temat Wielkiej Rafy
Koralowej (np. w formie gazetki, wystawy,
prezentacji) (D)
3. Ruch wody
morskiej
41. Jak
powstają fale
morskie?
zaznacza na rysunku
grzbiet i dolinę fali
(B)
podpisuje na rysunku
długość i wysokość fali
(B)
wymienia przyczyny
ruchu wód (A)
wyjaśnia, co to są
przypływy i odpływy (B)
przedstawia informacje na
temat tsunami (D)
70
42. Jak płyną
prądy morskie?
pokazuje na mapie 2
prądy morskie (C)
wyjaśnia, jak powstają
prądy morskie (B);
pokazuje na mapie skąd
i dokąd płynie Prąd
Zatokowy (B)
zaznacza na mapie
kierunki pływu prądów
ciepłych
i zimnych (C)
na przykładzie Prądu
Zatokowego wyjaśnia,
wpływ prądów morskich
na temperaturę powietrza
(B)
43.
Sprawdzian:
„Ukształtowan
ie dna mórz
i ruch wody
morskiej”
Tematy 39−42
4.2 Życie w morzach i oceanach. Znaczenie oceanów
4. Życie
w morzach i oceanach
44. Poznajemy
strefy życia w morzach
i oceanach
wymienia nazwy stref
życia w morzu (A); omawia budowę
pełzaka na
schematycznym
rysunku (B)
omawia warunki świetlne
panujące w poszczególnych
strefach morza lub
oceanu (B); wyjaśnia
znaczenie pojęcia
plankton (B)
wymienia grupy
organizmów roślinnych i zwierzęcych żyjących w
morzach (A)
omawia czynności
życiowe morskich organizmów
jednokomórkowych (B)
prezentuje w formie
gazetki, wystawki lub mapy myślowej
informacje na temat życia
w morzach
i oceanach (D)
45. Poznajemy
parzydełkowce
morskie
wskazuje 2 różnice
mię-dzy polipem i
meduzą (C);
rozpoznaje na
ilustracjach
przynajmniej 2
morskie parzydełkowce (C)
rysuje schematycznie
meduzę i polipa (C);
omawia budowę meduzy
(B); opisuje budowę
koralowców (C)
charakteryzuje koralowce
(C)
uzasadnia przynależność
chełbi, koralowców
i ukwiała do parzydeł-
kowców (B); wskazuje
na mapie świata obszary
występowania raf
koralowych (D)
46. Poznajemy
morskie
stawonogi
i mięczaki
podpisuje na rysunku
części ciała homara
(C); rozpoznaje na
ilustracji przynajmniej
2 gatunki morskich
stawonogów (C);
odróżnia ślimaki od
małży (C)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia stawonogi (B);
omawia budowę
stawonogów na
przykładzie homara (B);
omawia budowę małży
(B)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia linienie (B);
wyjaśnia rolę małży
w oczyszczaniu wody (C)
omawia sposoby
poruszania się morskich
stawonogów (B);
przedstawia
różnorodność morskich
mięczaków (B)
71
47. Poznajemy
morskie
zwierzęta
kręgowe
omawia na podstawie
ilustracji budowę
zewnętrzną ryby (B);
omawia sposób
rozmnażania się ryb
(B); wymienia
przynajmniej 2
przykłady ssaków
żyjących w morzach
i oceanach (A)
wymienia
przystosowania w
budowie zewnętrznej ryb
do życia w wodzie (A);
omawia sposób
oddychania morskich
ssaków (B); wyjaśnia
znaczenie terminu
zwierzęta zmiennocieplne
(B)
omawia sposób
oddychania ryb (B);
wymienia cechy ssaków
żyjących w morzach
i oceanach (A)
omawia przykładowe
przystosowania ryb do
życia w strefie dennej
i głębinowej mórz
i oceanów (B)
5. Znaczenie
oceanów
48. Jakie
znaczenie mają
oceany?
wymienia korzyści,
jakie człowiek czerpie
z oceanów (B); wskazuje na mapie
przynajmniej 2
obszary występowania
podmorskich złóż ropy
naftowej (C)
omawia sposoby
uzyskiwania soli z wody
morskiej (B); wyjaśnia, dlaczego ludzie chętnie
wypoczywają nad
morzem (B)
uzasadnia, że oceany
stanowią źródło
pożywienia dla ludzi (D); wyjaśnia znaczenie
pojęcia akwakultura (B)
omawia rolę oceanów
jako szlaków
transportowych (B)
prezentuje zagrożenia wód
oceanicznych będące
skutkiem działalności człowieka (C)
49. Sprawdzian:
„Życie
w morzach
i oceanach.
Znaczenie
oceanów”
Tematy 44−48
4.3 Życie w jeziorze
6. Życie
w jeziorze
50. Poznajemy
jednokomórko-we organizmy
żyjące
w jeziorze
wymienia strefy życia
w jeziorze (A); rysuje schematycznie panto-
felka na podstawie
obserwacji mikroskop-
powej (C); wymienia
nazwy organizmów
cudzożywnych żyjących
w jeziorze (A); zaznacza
na schematycznym
rysunku narząd ruchu
pantofelka (C)
omawia rolę organizmów
samożywnych żyjących w jeziorze (B); pokazuje
na planszy części ciała
pantofelka (B)
charakteryzuje
poszczególne strefy jeziora (B); wyjaśnia rolę
wodniczek tętniących
u słodkowodnych
protistów
zwierzęcopodobnych
(pierwotniaków) (B)
porównuje budowę
i sposób poruszania się poznanych
słodkowodnych
protistów zwierzęco-
podobnych
(pierwotniaków) (D)
prezentuje mapę myślową
pt. „Życie w jeziorze”; wymienia zagrożenia
jezior będące skutkiem
działalności człowieka (C)
72
51. Jakie
zwierzęta żyją
w jeziorze?
rysuje schematycznie
stułbię (B); rozpoznaje
na ilustracjach
przynajmniej 3
gatunki zwierząt
żyjących
w jeziorze (B); rozpo-
znaje na ilustracjach
przynajmniej 3
gatunki ryb żyjących
w jeziorze (B)
wymienia źródła
pokarmu dla pijawki
(A); charakteryzuje
przedsta-wicieli
skorupiaków żyjących w
jeziorze (C); wymienia
części ciała raka (A);
wymienia przedsta-
wicieli mięczaków
żyjących w jeziorze (A);
wymienia przykłady ryb
drapieżnych i roślinożernych
występujących w
jeziorze (A)
omawia budowę pijawki
(B); przyporządkowuje
poznane gatunki ryb do
poszczególnych stref życia
w jeziorze (C); rozpoznaje
na ilustracjach wybrane
gatunki zwierząt żyjących
w jeziorze (C)
porównuje budowę stułbi
z budową chełbi (D);
omawia środowisko i
tryb życia raka
stawowego (B);
charakteryzuje sposób
oddychania mięczaków
słodkowodnych (B)
7. Podsumo-
wanie
52. Powtó-
rzenie: „Życie
w jeziorze”
Tematy 50−51
53.
Sprawdzian: „Życie w
jeziorze”
Tematy 50−51
Dział 5. Życie w środowisku lądowym
5.1 Zwierzęta bezkręgowe i kręgowe wodno-lądowe
1. Małe
zwierzęta
bezkręgowe
54. Poznajemy
pierścienice
lądowe
wyjaśnia znaczenie
pojęcia zwierzęta
bezkręgowe (B);
opisuje budowę
dżdżownicy (B);
omawia znaczenie
dżdżownic w
przyrodzie (B)
omawia przystosowania
dżdżownicy do życia
w glebie (B)
wyjaśnia, jaką funkcję pełni
śluz, którym pokryte jest
ciało dżdżownicy (B)
omawia sposób
rozmnażania się
dżdżownicy (B)
omawia rolę dżdżownic
w tworzeniu próchnicy (B)
73
55. Poznajemy
budowę
owadów
podpisuje na rysunku
części ciała owada (C)
omawia budowę owada
na podstawie planszy (C)
wyjaśnia znaczenie pojęcia
stawonogi (B);
charakteryzuje typy
aparatów gębowych
owadów (C)
analizuje zróżnicowanie
budowy zewnętrznej
owadów (D)
prezentuje informacje na
temat owadów
społecznych (D)
56. Jak
rozmnażają się
owady?
wymienia 3 przykłady
owadów, w których
rozwoju występuje
larwa (C); wymienia
po 3 przykłady
pożytecznych
owadów
i owadów będących szkodnikami dla
człowieka (C)
omawia rozwój owadów
na przykładzie motyla
(C)
wyjaśnia znaczenie pojęcia
przeobrażenie (B)
porównuje rozwój
motyla
i pasikonika (D)
omawia rolę owadów
w walce biologicznej
z owadami będącymi
szkodnikami (C)
57. Pajęczaki
i mięczaki
żyjące na
lądzie
wymienia przykłady
pajęczaków i
ślimaków lądowych
(A); wymienia
miejsca, w których
mogą występować
kleszcze (A);
wymienia
przedstawicieli
ślimaków lądowych (A)
wymienia części ciała
pająka, wskazując je na
planszy (C); omawia
funkcję muszli ślimaka
winniczka (B)
charakteryzuje
przedstawicieli pajęczaków
(C);omawia budowę
i przystosowania ślimaka
winniczka do życia na
lądzie (B); omawia sposób
poruszania się ślimaka (B)
wyjaśnia, w jaki sposób
pająk zdobywa pokarm
(B); omawia sposób
rozmnażania się
ślimaków (B)
prezentuje ciekawostki na
temat pajęczaków (D)
2. Płazy
– kręgowce
wodno-lądowe
58. Jak płazy
przystosowały
się do życia w
wodzie i na
lądzie?
wyjaśnia, dlaczego
płazy zalicza się do
zwierząt wodno-
-lądowych (B)
wymienia cechy
budowy płazów
przystosowujące je do
życia w 2 środowiskach
(C)
omawia etapy rozwoju żaby
(B)
omawia cechy budowy
płazów przystosowujące
je do życia w 2
środowiskach (B);
porównuje budowę
i czynności życiowe
kijanek i dorosłych żab
(C)
omawia sposób
zdobywania pokarmu
przez żabę (B)
59. Poznajemy
innych
przedstawicieli
płazów
wymienia
przedstawicieli płazów
(A); odróżnia ropuchę
od innych płazów (B)
klasyfikuje płazy na
bezogonowe i ogoniaste
(C)
charakteryzuje wybranych
przedstawicieli płazów (C)
rozpoznaje omawiane
płazy (C); klasyfikuje
płazy, podając ich
charakterystyczne cechy
(C)
przygotuje ciekawostki na
temat płazów żyjących na
innych kontynentach (D)
74
60.
Sprawdzian:
„Zwierzęta
bezkręgowe
i kręgowe
wodno-
-lądowe”
Tematy 54−59
5.2 Zwierzęta kręgowe: gady, ptaki, ssaki
3. Gady
– kręgowce,
które opano-
wały ląd
61. Jak gady
przystosowały
się do życia na
lądzie?
wymienia części ciała
jaszczurki (A)
omawia budowę
jaszczur-ki na
schematycznym
rysunku (B)
wymienia cechy gadów
przystosowujące je do życia
na lądzie (A)
porównuje budowę
płazów i gadów (C)
przedstawia informacje na
temat gadów wymarłych
(D)
62. Poznajemy
przedstawicieli gadów
przyporządkowuje, na
podstawie opisu, przedstawicieli gadów
do poszczególnych
grup systematycznych
(C); wymienia na
podstawie ilustracji
cechy różniące żmiję
zygzakowatą od
zaskrońca
zwyczajnego (C)
omawia wybraną grupę
gadów (B); wymienia przynajmniej 3 gatunki
gadów żyjących
w Polsce (A)
wymienia gady żyjące
w Polsce (A); omawia sposób zdobywania
pokarmu przez węże (B)
charakteryzuje poznane
grupy gadów (C)
prezentuje informacje na
temat gadów żyjących w Polsce (D)
4. Ptaki
– latające
kręgowce
63. Jak ptaki
przystosowały
się do lotu?
wymienia
przynajmniej 3 cechy
budowy przystosowujące ptaki
do lotu (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia zwierzęta
stałocieplne (B); omawia rolę piór
u ptaków (A); wymienia
elementy budowy pióra
(A)
wymienia przystosowania
ptaków do lotu (A)
rozróżnia rodzaje piór
(C); dowodzi, dlaczego
ptaki mają bardzo dobrze rozwinięty układ
oddechowy (D)
prezentuje informacje na
temat ptaków
nieposiadających zdolności latania (D)
75
64. Różnoro-
dność ptaków
wymienia
charakterysty-czne
cechy ptaków
drapieżnych (A);
wymienia 2 przykłady
ptaków, które opiekują
się potomstwem (A);
wymienia 2 przykłady
ptaków odlatujących
i przylatujących na
zimę do Polski oraz
mieszkających w Polsce cały rok (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęć: gniazdowniki,
zagniazdowniki (B);
wymienia charaktery-
styczne cechy ptaków
brodzących (A)
omawia rozwój ptaka (B);
wymienia przykłady
gniazdowników
i zagniazdowników (A)
charakteryzuje
poszczególne grupy
ptaków (C); wymienia
przykłady ptaków
odlatujących zimą z
Polski, przylatujących
na zimę do Polski oraz
mieszkających w Polsce
cały rok (A)
omawia, na czym polega
pasożytnictwo lęgowe (B)
5. Ssaki
– kręgowce
karmiące
młode
mlekiem
65. Poznajemy
ssaki
przyporządkowuje
ssaki do środowiska,
w którym żyją (C);
omawia budowę
zewnętrzną ssaka (A)
omawia
przystosowania,
występujące w budowie
kończyn ssaków do
życia w różnych
środowiskach (C);
wymienia
charakterystyczne
cechy ssaków (A)
wymienia wytwory skóry
ssaków (A)
omawia sposób
rozmnażania się ssaków
(B)
wyjaśnia, dlaczego
niektóre ssaki zaraz po
urodzeniu są zdolne do
samodzielnego
funkcjonowania, a inne
wymagają opieki matki
(D)
6. Podsumo-
wanie
66. Powtó-
rzenie:
„Zwierzęta kręgowe: gady,
ptaki, ssaki”
Tematy 61−65
67.
Sprawdzian:
„Zwierzęta
kręgowe: gady,
ptaki, ssaki”
Tematy 61−65
Dział 6. Krajobrazy Ziemi
6.1 Krajobrazy: wilgotnych lasów równikowych, sawann, pustyń gorących
1. Od pogody 68. Od pogody wymienia sposoby wyjaśnia znaczenie wyjaśnia znaczenie porównuje klimat przedstawia informacje na
76
do klimatu do klimatu obserwacji i pomiaru
poszczególnych
składników pogody
(B)
pojęcia pogoda (B);
wymienia dane liczbowe
stosowane do opisania
klimatu (A); oblicza
średnią temperaturę
powietrza na podstawie
danych w tabeli lub
wykresu klimatycznego
(C)
pojęcia klimat (B);
odczytuje informacje
z wykresów
klimatycznych (C);
odczytuje z wykresu
klimatycznego średnią
temperaturę powietrza
sumę opadów
atmosferycznych
w poszczególnych
miesiącach w Warszawie
(C)
Warszawy i Bamako na
podstawie wykresów
klimatycznych (C);
charakteryzuje
zmienność pogody w
Polsce na podstawie
napływających mas
powietrza (C)
temat tych dziedzin życia,
w których istotną rolę
odgrywają informacje
pogodowe (D)
2. Strefy krajobrazowe
69. Poznajemy strefy
krajobrazowe
wskazuje na mapie i omawia strefy
krajobrazowe
występujące na terenie
Europy (C)
wskazuje na mapie świata strefy
krajobrazowe (C)
wymienia składniki krajobrazu (A); wyjaśnia,
dlaczego na Ziemi istnieją
strefy krajobrazowe (B)
omawia wpływ odległości od oceanu na
klimat obszarów
leżących na tej samej
szerokości geograficznej
(B)
przedstawia informacje na temat gatunków
endemicznych (roślin
i zwierząt) występujących
w wybranych strefach
krajobrazowych (D)
3. Wilgotne
lasy
równikowe
– strefa bez
pór roku
70. Poznajemy
klimat
i roślinność
wilgotnego
lasu
równikowego
wymienia 2 cechy
klimatu strefy
wilgotnych lasów
równikowych (A);
wymienia 2 gatunki
roślin wilgotnych
lasów równikowych (A)
wskazuje na mapie strefę
wilgotnych lasów
równikowych (C)
omawia, jak powstają
deszcze zenitalne (B);
odczytuje z wykresu
przebieg temperatury
powietrza i opadów
atmosferycznych
w poszczególnych miesiącach na obszarze
wilgotnego lasu
równikowego (C)
opisuje strukturę
wilgotnego lasu
równikowego (B);
wyjaśnia, co to są epifity
(B)
przedstawia informacje na
temat wilgotnych lasów
równikowych w kategorii
„naj” (np. największe
rośliny, najmniejsze
rośliny, itp.) (D)
71. Zwierzęta wilgotnych
lasów
równikowych
wymienia kilka (4–5) gatunków zwierząt
żyjących w wilgotnych
lasach równikowych
(B)
rozpoznaje wybrane zwierzęta wilgotnych
lasów równikowych (C)
omawia przystosowania zwierząt do życia w strefie
wilgotnych lasów
równikowych (B)
omawia rolę owadów żyjących w wilgotnych
lasach równikowych (B)
przedstawia poglądy przemysłowców
i ekologów dotyczące
wykorzystywania zasobów
wilgotnych lasów
równikowych (D)
77
72. Jak
człowiek
gospodaruje
w wilgotnych
lasach
równikowych?
wymienia przykłady
roślin uprawianych
w strefie wilgotnych
lasów równikowych
(A)
opisuje zajęcia
Pigmejów, Papuasów,
Indian żyjących w
wilgotnych lasach
równikowych (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia plantacja (B);
wymienia przykłady roślin
uprawianych na
plantacjach na terenie
wilgotnych lasów
równikowych (A)
wymienia przyczyny
zmniejszania się
powierzchni wilgotnych
lasów równikowych (A);
przewiduje skutki
zmniejszania się
powierzchni wilgotnych
lasów równikowych (D)
4. Dwie pory
roku w strefie
sawann
73. Poznajemy
klimat
i roślinność
sawanny
afrykańskiej
wymienia pory roku
w strefie sawann (A);
wymienia 3 gatunki
roślin, które
spotykamy w strefie sawann (A)
odczytuje z wykresu
klimatycznego lub tabeli
przebieg temperatury
powietrza w porze
deszczowej na sawannie (C); wymienia 2 gatunki
drzew sawann (A)
wskazuje na mapie strefę
sawann (C); omawia
przystosowania roślin do 2
pór roku w strefie sawann
(B); odczytuje z wykresu klimatycznego
lub tabeli przebieg
temperatury powietrza i
opadów atmosferycznych
w poszczególnych
miesiącach pory suchej i
deszczowej (C)
omawia, jak zmienia się
krajobraz sawann między
równikiem
a zwrotnikiem Raka (B);
porównuje roślinność sawann
i wilgotnych lasów
równikowych (C)
przedstawia informacje na
temat zależności, jakie
występują między
roślinami a zwierzętami i
mechaniz-mów obronnych roślin (inne niż podane w
podręczniku)
w strefie sawann (D)
74. Poznajemy
zwierzęta
i warunki życia
ludzi w strefie
sawann
rozpoznaje gatunki
zwierząt żyjących
w strefie sawann (C)
wymienia sposoby
ochrony zwierząt
roślinożernych przed
drapieżnikami (A)
wymienia cechy
przeżuwaczy (A); omawia
sposób uprawy pól w
strefie sawann (B)
omawia wpływ klimatu
na życie ludzi
mieszkających
w Sahelu (B)
5. Całoroczna susza w strefie
pustyń
gorących
75. Poznajemy strefę pustyń
gorących
wskazuje na mapie Saharę (C)
wymienia charaktery-styczne cechy pustyni
(A); wymienia rodzaje
pustyń (A); odczytuje
z wykresu klimatycznego
roczny przebieg
temperatury powietrza
w strefie pustyń
gorących (C)
wyjaśnia znaczenie pojęcia półpustynie (B);
opisuje poszczególne
rodzaje pustyń (B);
odczytuje
z wykresu klimatycznego
lub tabeli roczny przebieg
temperatury powietrza
i ilość opadów
atmosferycz-nychw strefie
pustyń gorących (C)
wskazuje na mapie Afryki uedy (C);
porównuje poszczególne
rodzaje pustyń gorących
(C)
przedstawia w formie graficznej informacje na
temat pustyń gorących na
świecie, uwzględniające
ich położenie, obszar,
bogactwa mineralne (D)
78
76. Życie
i mieszkańcy
pustyń
gorących
wymienia po 2 gatunki
roślin i zwierząt
żyjących w strefie
pustyń gorących (A);
wymienia zajęcia
Beduinów (A)
wymienia
przystosowania
wielbłąda do życia
w strefie pustyń
gorących (A); wyjaśnia
znaczenie pojęcia oaza
(B); wymienia główne
uprawy w oazach (A)
wymienia przystosowania
zwierząt do życia na
pustyni (A); porównuje
sposób uprawy roli
w dolinie Nilu
w czasach dawnych
i obecnie (C)
omawia przystosowania
roślin do życia w strefie
pustyń gorących (B);
omawia, jak odkrycie
ropy naftowej wpłynęło
na zmianę życia
mieszkańców pustyń
gorących (B)
77. Sprawdzian:
„Krajobrazy:
wilgotnych
lasów
równikowych, sawann, pustyń
gorących”
Tematy 68−76
6.2 Krajobrazy: śródziemnomorski, lasów liściastych, stepów, tajgi
6. Upalne
i suche lato
w strefie
śródziemnomo
r-skiej
78. Klimat,
roślinność
i zwierzęta
strefy
śródziemnomo
r-skiej
wskazuje na mapie
strefę śródziemno-
morską (C);
charakteryzuje opady
w strefie
śródziemnomorskiej
na podstawie wykresu
(C); wymienia 3
gatunki roślin
występujących w strefie śródziemno-
morskiej (A)
opisuje, korzystając
z wykresu, klimat
śródziemnomorski (C);
wymienia rośliny
uprawiane w strefie
śródziemnomorskiej (B)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia roślinność
twardolistna (B);
wymienia gatunki
zwierząt, które można
spotkać
w strefie śródziemno-
morskiej (A)
wyjaśnia, dlaczego
w strefie śródziemno-
morskiej lasy zachowały
się tylko w nielicznych
miejscach (B);
charakteryzuje makię
śródziemnomorską (B)
przygotowuje przewodnik
po najciekawszych
miejscach strefy
śródziemnomorskiej (D)
79. Człowiek
i jego
gospodarka
w strefie
śródziemnomo
r-skiej
wskazuje na mapie
najczęściej
odwiedzane państwa
strefy
śródziemnomorskiej
(C)
wyjaśnia, dlaczego strefa
śródziemnomorska
nazywana jest kolebką
cywilizacji europejskiej
(C)
wyjaśnia, dlaczego basen
Morza Śródziemnego jest
atrakcyjny turystycznie
(B)
wymienia korzystne i
niekorzystne skutki
rozwoju turystyki
w strefie śródziemno-
morskiej (B)
79
7. Strefa lasów
liściastych
80. Poznajemy
strefę lasów
liściastych
opisuje zmiany lasu
liściastego w poszcze-
gólnych porach roku
(C); wymienia
warstwy lasu
liściastego (A);
wymienia po 3
przykłady zwierząt
roślinożernych
i drapieżników żyjących
w lasach liściastych (A)
wymienia cechy klimatu
strefy lasów liściastych
(A); charakteryzuje
warstwy lasu liściastego
(C); rozpoznaje na
ilustracjach wybrane
gatunki zwierząt
występujących w lasach
liściastych (C)
wskazuje na mapie strefę
lasów liściastych (C);
wymienia gatunki drzew
rosnących w lasach strefy
umiarkowanej (A);
charakteryzuje faunę
poszczególnych warstw
lasu liściastego (C)
wskazuje zależności
między warunkami
klimatycznymi
a typem lasów (C);
omawia zależności
pokarmowe występujące
w lesie (C)
rysuje wykres słupkowy
przedstawiający
powierzchnię, jaką
zajmują lasy liściaste w
kilku wybranych krajach
europejskich (D)
8. Strefa
stepów
– „morza traw”
81. Poznajemy
klimat
i roślinność
strefy stepów
wymienia 3 przykłady
roślin, które rosną
w strefie stepów (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia step (B);
wskazuje na mapie
świata obszary strefy
stepów (C)
wyjaśnia znaczenie pojęć:
pampa, preria (B);
wymienia przystosowania
roślin do warunków
stepowych (B); omawia,
na podstawie wykresu
klimatycznego, roczny
przebieg temperatury powietrza i opadów
atmosferycznych
w strefie stepów (C)
opisuje klimat strefy
stepów (B); omawia
zmiany w wyglądzie
szaty roślinnej stepów w
ciągu roku (B)
porównuje step Eurazji,
prerię Ameryki Północnej
i pampę Ameryki
Południowej (D)
82. Życie
zwierząt
i gospodarka
człowieka
w strefie
stepów
wymienia 4 gatunki
zwierząt żyjących
w stepie (A)
wyjaśnia, dlaczego
zwierzęta stepowe żyją
gromadnie (B)
omawia przystosowania
zwierząt do życia
w stepie (B)
omawia, w jaki sposób
wykorzystuje się stepy
do celów rolniczych (B)
9. Długie
mroźne zimy
w strefie
północnych lasów
iglastych
83. Klimat
i roślinność
strefy
północnych lasów
iglastych
wymienia gatunki
drzew iglastych
występujące
w tajdze (A)
pokazuje na mapie
obszary, na których
występuje tajga (C)
wyjaśnia, dlaczego
w tajdze występują
rozległe obszary
podmokłe (B); opisuje klimat tajgi na podstawie
wykresu klimatycznego
(C);
charakteryzuje roślinność
tajgi (C)
przedstawia informacje na
temat tajgi w kategorii
„naj” (np. największe
rośliny, najmniejsze rośliny, itp.) (D)
80
84. Zwierzęta
i gospodarka
człowieka
w tajdze
wymienia 5–6
gatunków zwierząt
występujących w
tajdze (A); rozpoznaje
na ilustracjach 5–6
gatunków zwierząt
żyjących w tajdze (C);
wymienia przykłady
zwierząt
roślinożernych i
drapieżników w tajdze
(A)
wymienia po 2
przykłady: owadów,
ptaków, ssaków
roślinożernych
i drapieżników żyjących
w tajdze (A); rozpoznaje
na ilustracjach wymie-
nione zwierzęta (C);
wymienia surowce
mineralne występujące
w tajdze (B)
charakteryzuje gospodarkę
człowieka w tajdze (C)
omawia skutki wycinania
lasów na obszarze
wieloletniej zmarzliny
(B)
85. Sprawdzian:
„Krajobrazy:
śródziemnomo
r-ski, lasów
liściastych,
stepów, tajgi”
Tematy 78−84
6.3 Krajobrazy: tundry, pustyń lodowych
10. Zimna
i bezleśna
strefa tundry
86. Jak rośliny
i zwierzęta
przystosowały
się do życia
w tundrze?
wymienia 5 gatunków
zwierząt żyjących
w tundrze (A);
rozpoznaje na
ilustracjach 5
gatunków zwierząt tundry (C)
wymienia najważniejsze
cechy klimaty tundry
(A); rozpoznaje
zwierzęta żyjące w
tundrze (C); odczytuje z
wykresu klimatycznego przebieg temperatury
powietrza w tundrze w
ciągu roku (C)
omawia przystosowania
roślin i zwierząt do życia
w tundrze (B); przypo-
rządkowuje poznane
zwierzęta tundry do grup
systematycznej (C)
wyjaśnia, dlaczego
w tundrze nie rosną
drzewa (B); wyjaśnia,
dlaczego występuje
w tundrze dzień polarny i
noc polarna (B)
opowiada o życiu
mieszkańców tundry na
podstawie samodzielnie
przeczytanej literatury (C)
87. Człowiek i
jego
gospodarka w
strefie tundry
wymienia zajęcia
mieszkańców tundry
(A)
opisuje dawny sposób
życia mieszkańców
tundry (B)
porównuje życie
mieszkańców tundry
dawniej i obecnie (C)
charakteryzuje bogactwa
mineralne tundry i
sposób ich eksploatacji
(C)
11.Wieczne
mrozy
w strefie
pustyń
88. Poznajemy
Antarktydę
zaznacza na mapie
Antarktydę (C)
charakteryzuje klimat
Antarktydy na podstawie
diagramu klimatycznego
(C)
wyjaśnia, jak powstaje
lądolód (B)
omawia działalność
człowieka na
Antarktydzie (B)
prezentuje samodzielnie
wyszukane wiadomości na
temat wkładu polskich
naukowców w badania
81
lodowych 89. Poznajemy
Arktykę
zaznacza na mapie
Arktykę (C)
omawia przystosowania
pingwinów do życia
w strefie pustyń lodowych
(B)
omawia przystosowania
zwierząt do życia
w strefach pustyń
lodowych (B)
omawia działalność
człowieka w Arktyce
(B); porównuje
Antarktydę
i Arktykę (D)
strefy pustyń lodowych
(D)
12.
Podsumowanie
90.
Sprawdzian:
„Krajobrazy:
tundry, pustyń
lodowych”
Tematy 86−89
Dział 7. Ziemia – nasze wspólne dobro
13. Zasoby
przyrody
91. Zasoby
przyrody
wymienia przykłady
zasobów przyrody (A)
klasyfikuje zasoby
przyrody na zasoby
przyrody ożywionej
i nieożywionej (B); wymienia przykłady
zasobów przyrody
ożywionej
i nieożywionej (A)
rozróżnia zasoby przyrody
na odnawialne
i nieodnawialne (B);
podaje przykłady zasobów odnawialnych i nieodna-
wialnych przyrody (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęć: zasoby
wyczerpywalne, zasoby
niewyczerpywalne (B); podaje przykłady
zasobów
wyczerpywanych
i niewyczerpywanych
przyrody (A)
charakteryzuje zasoby
przyrody najbliższej
okolicy (D)
14. Globalne
zagrożenia dla
środowiska
przyrodniczeg
o
92. Jakie będą
skutki
wyczerpywani
a się zasobów
przyrody?
wymienia przynajmniej
3 działania człowieka,
które przyczyniają się
do wyczerpywania
zasobów przyrody (A)
wymienia przynajmniej 3
przyczyny zmniejszania
się różnorodności
biologicznej (B)
wymienia najważniejsze
globalne zagrożenia dla
środowiska
przyrodniczego (A)
wyjaśnia znaczenie
pojęć: konwencjonalne
źródła energii,
różnorodność
biologiczna (B)
wskazuje lokalne działania
ludzi przyczyniające się do
wyczerpywania zasobów
przyrody (D)
93. Przyczyny
i skutki
ocieplania się
klimatu
wymienia
przynajmniej 3 skutki
ocieplania się klimatu
(A)
wyjaśnia znaczenie
pojęcia efekt
cieplarniany (B);
wymienia 2 przyczyny
zwiększenia się ilości
gazów cieplarnianych
w atmosferze (A)
omawia rolę gazów
cieplarnianych (A);
wymienia przykłady
przeciwdziałania
ocieplaniu się klimatu (A)
charakteryzuje skutki
wzrostu średniej
temperatury powietrza na
Ziemi (C)
wskazuje działania lokalne
mające na celu przeciw-
działanie ocieplaniu się
klimatu (A)
94. Co to jest
„dziura
ozonowa”?
wymienia 2 sposoby
zapobiegania
powstawaniu „dziury ozonowej” (A)
wyjaśnia rolę warstwy
ozonowej (B)
wyjaśnia, jak powstaje
„dziura ozonowa” (B)
wyjaśnia, czym jest ozon
(B)
omawia skutki istnienia
„dziury ozonowej” (B)
82
15.
Współpraca
międzynarodo
wa w celu
ochrony
przyrody
95.
Współpraca
międzynarodo
wa w celu
ochrony
przyrody
wyjaśnia, czego
dotyczy program Unii
Europejskiej Natura
2000 (B)
wyjaśnia, dlaczego
działania służące
ochronie przyrody muszą
mieć charakter globalny
(B)
omawia działania
realizowane w ramach
UNEP (B)
wymienia przykłady
międzynarodowych
konwencji o ochronie
przyrody (A)
przedstawia informacje
o funkcjonowaniu
programu Natura 2000 na
terenie gminy, powiatu,
województwa (D)
96. Inne
międzynarodo-
we organizacje
zajmujące się
ochroną
środowiska
wyjaśnia, czym jest
„czerwona księga” (B)
wymienia cele
działalności Greenpeace
(A)
proponuje działania, które
może wykonać w celu
ochrony przyrody (C)
omawia działania
pozarządowych
organizacji działających
na rzecz ochrony
przyrody (B); rozpoznaje
na rysunkach symbole
międzynarodowych organizacji zajmujących
się ochroną środowiska
(C)
wymienia działania
lokalne służące ochronie
przyrody (A)
16. Podsumo-
wanie
97. Powtó-
rzenie:
„Ziemia –
nasze wspólne
dobro”
Tematy 91−96
98.
Sprawdzian:
„Ziemia –
nasze wspólne
dobro”
Tematy 91−96
Testy a, b i c są zamieszczone na płycie CD
83
Szczegółowe kryteria na poszczególne oceny z języka angielskiego
Cele kształcenia: OCENA
DOPUSZCZAJĄCA OCENA
DOSTATECZNA OCENA DOBRA
OCENA BARDZO DOBRA
Units 1-4 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów:
człowiek, życie rodzinne i towarzyskie, świat przyrody.
Znajomość środków
językowych
Zna i stosuje kilka
podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie
poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie
wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków językowych Uczeń opisuje czynności dnia codziennego.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Simple. Opowiada
o sobie i swojej rodzinie.
Stosuje podstawowe
słownictwo.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Simple. Opowiada
o sobie i swojej rodzinie.
Stosuje bardziej rozbudowane
słownictwo.
W większości poprawnie
stosuje czas Present Simple. W
miarę dokładnie opowiada o
sobie i swojej rodzinie. Stosuje
w miarę urozmaicone
słownictwo.
Prawidłowo i swobodnie stosuje
czas Present Simple. Dokładnie
opowiada o swojej rodzinie.
Stosuje różnorodne słownictwo.
Znajomość środków językowych Uczeń przekazuje ustnie informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Continuous. Opisuje ilustracje, stosując
podstawowe słownictwo.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Continuous. Opisuje ilustracje, stosując
bardziej rozbudowane
słownictwo. Zadaje pytania
dotyczące tekstu i odpowiada
na nie.
W większości poprawnie
stosuje czas Present Continuous. W miarę dokładnie
opisuje ilustracje. Zadaje
pytania dotyczące tekstu i
odpowiada na nie. Stosuje w
miarę urozmaicone słownictwo.
Prawidłowo i swobodnie stosuje
czas Present Continuous. Dokładnie opisuje ilustracje.
Zadaje pytania dotyczące tekstu i
odpowiada na nie. Stosuje
różnorodne słownictwo.
Znajomość środków językowych
Krótko opisuje zwierzę,
częściowo poprawnie stosuje
czasowniki typu stative. Stosuje
podstawowe słownictwo.
Krótko opisuje zwierzę,
częściowo poprawnie stosuje
czasowniki typu stative. Stosuje
bardziej rozbudowane
W miarę dokładnie opisuje
zwierzę, w większości
poprawnie stosuje czasowniki
typu stative.
Dokładnie opisuje zwierzę,
poprawnie stosuje czasowniki
typu stative.
84
słownictwo.
Znajomość środków językowych
Sporadycznie poprawnie
uzupełnia tekst czasownikami w
czasach: Present Simple i
Present Continuous.
Częściowo poprawnie
uzupełnia tekst czasownikami
w czasach: Present Simple i
Present Continuous.
W większości poprawnie
uzupełnia tekst czasownikami
w czasach: Present Simple i
Present Continuous.
Poprawnie uzupełnia tekst
czasownikami w czasach:
Present Simple i Present
Continuous.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt Who Does the Housework?
Wykonuje projekt Who Does the Housework?
Wykonuje projekt Who Does the Housework?
Wykonuje projekt Who Does the Housework?
Units 5-8 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów: dom, sport, kultura.
Znajomość środków językowych
Zna i stosuje kilka podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie
wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków
językowych
Zna odmianę czasownika to be
w czasie przeszłym. Zna i
stosuje kilka czasowników
nieregularnych.
Zna odmianę czasownika to be
w czasie przeszłym. Zna i
stosuje połowę czasowników
nieregularnych.
Zna i stosuje odmianę
czasownika to be w czasie
przeszłym. Zna i stosuje
większość czasowników
nieregularnych.
Zna i stosuje odmianę
czasownika to be w czasie
przeszłym. Zna i stosuje
wszystkie czasowniki
nieregularne.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie stosuje
czas Past Simple (to be,
czasowniki regularne i
nieregularne), głównie w
zdaniach twierdzących.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Past Simple (to be,
czasowniki regularne i
nieregularne) we wszystkich
rodzajach zdań.
W większości poprawnie
stosuje czas Past Simple (to be,
czasowniki regularne i
nieregularne) we wszystkich
rodzajach zdań.
Swobodnie i poprawnie stosuje
czas Past Simple (to be,
czasowniki regularne i
nieregularne) we wszystkich
rodzajach zdań.
85
Znajomość środków
językowych Uczeń przekazuje ustnie oraz zapisuje informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Krótko opowiada historię,
sporadycznie stosuje
sequencing words.
Krótko opowiada historię, od
czasu do czasu stosuje
sequencing words.
Prowadzi w miarę swobodną
narrację w czasie przeszłym,
często stosuje sequencing
words.
Prowadzi swobodną narrację w
czasie przeszłym, często stosuje
sequencing words.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt My Dream
City.
Wykonuje projekt My Dream
City.
Wykonuje projekt My Dream
City.
Wykonuje projekt My Dream
City.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt British and
American English.
Wykonuje projekt British and
American English.
Wykonuje projekt British and
American English.
Wykonuje projekt British and
American English.
Units 9-12 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów: życie rodzinne i towarzyskie, świat przyrody.
Znajomość środków
językowych
Zna i stosuje kilka
podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie
poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków językowych
Zna zasady stopniowania przymiotników. Częściowo
poprawnie uzupełnia zdania
przymiotnikami w stopniu
wyższym i najwyższym.
W większości poprawnie uzupełnia zdania
przymiotnikami w stopniu
wyższym i najwyższym.
Zasadniczo poprawnie uzupełnia zdania
przymiotnikami w stopniu
wyższym i najwyższym.
Poprawnie uzupełnia zdania przymiotnikami w stopniu
wyższym i najwyższym.
Uczeń opisuje ludzi i
przedmioty.
Częściowo poprawnie stosuje
przymiotniki w stopniu
wyższym i najwyższym.
W większości poprawnie
stosuje przymiotniki w stopniu
wyższym i najwyższym w
Zasadniczo prawidłowo stosuje
przymiotniki w stopniu
wyższym i najwyższym w
Prawidłowo stosuje przymiotniki
w stopniu wyższym i
najwyższym w wypowiedzi.
86
Formułuje bardzo proste
porównania.
wypowiedzi. Porównuje
przedmioty i ludzi.
wypowiedzi. Porównuje
przedmioty i ludzi.
Porównuje przedmioty i ludzi.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie
uzupełnia zdania przedimkami:
a / an / the / zero, sporadycznie
stosuje je w wypowiedzi.
W większości poprawnie
uzupełnia zdania przedimkami:
a / an / the / zero, częściowo
poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
Zasadniczo poprawnie
uzupełnia zdania przedimkami:
a / an / the / zero, w
większości poprawnie stosuje
je w wypowiedzi.
Poprawnie uzupełnia zdania
przedimkami: a / an / the / zero
oraz poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie wyraża plany i zamiary przy użyciu
konstrukcji going to.
W większości poprawnie wyraża plany i zamiary przy
użyciu konstrukcji going to.
W większości poprawnie wyraża plany i zamiary przy
użyciu konstrukcji going to,
zadaje pytania i odpowiada.
Poprawnie wyraża plany na przyszłość, swobodnie rozmawia
na temat zamiarów, zadaje
pytania i odpowiada.
Znajomość środków językowych
Uczeń zapisuje informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika. Od czasu do czasu
stosuje sequencing words.
Prowadzi w miarę swobodną
narrację w czasie przeszłym –
zapisuje historię z podręcznika.
Często stosuje sequencing
words.
Prowadzi swobodną narrację w
czasie przeszłym – zapisuje
historię z podręcznika. Często
stosuje sequencing words.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt A Burglary Report.
Wykonuje projekt A Burglary Report.
Wykonuje projekt A Burglary Report.
Wykonuje projekt A Burglary Report.
Uczeń współdziała w grupie w językowych
pracach projektowych.
Wykonuje projekt Interesting plants in your region.
Wykonuje projekt Interesting plants in your region.
Wykonuje projekt Interesting plants in your region.
Wykonuje projekt Interesting plants in your region.
Units 13-16 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów: człowiek, dom, świat przyrody.
Znajomość środków językowych
Zna i stosuje kilka podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo W niewielkim stopniu Częściowo poprawnie W większości samodzielnie i Samodzielnie i poprawnie
87
proste i krótkie
wypowiedzi ustne i pisemne.
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Uczeń opowiada o czynnościach życia codziennego. Znajomość środków językowych
Krótko opisuje swoje
obowiązki, częściowo
poprawnie stosuje formę: have
to / don’t have to.
Krótko opisuje obowiązki
swoje oraz innych osób,
częściowo poprawnie stosuje
formę: have to / don’t have to,
has to / doesn’t have to.
W miarę dokładnie opisuje
obowiązki swoje oraz innych
osób, w większości poprawnie
stosuje formę: have to / don’t
have to, has to / doesn’t have
to.
Dokładnie opisuje obowiązki
swoje oraz innych osób,
prawidłowo stosuje formę: have
to / don’t have to, has to / doesn’t
have to.
Znajomość środków językowych Uczeń przekazuje ustnie informacje z przeczytanego tekstu.
Częściowo poprawnie posługuje się czasem Future
Simple (głównie w zdaniach
twierdzących). Opowiada o
czynnościach przyszłych na
podstawie przeczytanego
tekstu.
Częściowo poprawnie posługuje się czasem Future
Simple (we wszystkich
rodzajach zdań). Opowiada o
czynnościach przyszłych na
podstawie przeczytanego
tekstu.
W większości poprawnie posługuje się czasem Future
Simple (we wszystkich
rodzajach zdań). Opowiada o
czynnościach przyszłych na
podstawie przeczytanego
tekstu.
W pełni poprawnie posługuje się czasem Future Simple (we
wszystkich rodzajach zdań).
Opowiada o czynnościach
przyszłych na podstawie
przeczytanego tekstu.
Uczeń udziela podstawowych informacji na swój temat.
Pisze list do Friends’
Magazine, krótko opisuje swoje
zainteresowania, stosuje
podstawowe słownictwo,
częściowo poprawnie
wykorzystuje konstrukcje
przymiotnika z przyimkiem (good at, crazy about…).
Pisze list do Friends’
Magazine, krótko opisuje swoje
zainteresowania, stosuje
bardziej rozbudowane
słownictwo, częściowo
poprawnie wykorzystuje
konstrukcje przymiotnika z przyimkiem (good at, crazy
about…).
Pisze list do Friends’
Magazine, w miarę dokładnie
opisuje swoje zainteresowania,
w większości poprawnie
wykorzystuje konstrukcje
przymiotnika z przyimkiem
(good at, crazy about…).
Pisze list do Friends’ Magazine,
dokładnie opisuje swoje
zainteresowania, poprawnie
stosuje konstrukcje przymiotnika
z przyimkiem (good at, crazy
about…).
Uczeń prosi o informacje. Znajomość środków
językowych
Częściowo poprawnie pyta o
podkreśloną w zdaniu
informację (różne czasy i
konstrukcje).
W większości poprawnie pyta o
podkreśloną w zdaniu
informację (różne czasy i
konstrukcje).
Zasadniczo poprawnie pyta o
podkreśloną w zdaniu
informację (różne czasy i
konstrukcje), w większości
poprawnie, samodzielnie zadaje
pytania o konkretną informację.
Poprawnie pyta o podkreśloną w
zdaniu informację (różne czasy i
konstrukcje) i samodzielnie
zadaje pytania o konkretną
informację.
Uczeń współdziała w grupie w językowych
Wykonuje projekt A survey:
Why do we use computers?
Wykonuje projekt A survey:
Why do we use computers?
Wykonuje projekt A survey:
Why do we use computers?
Wykonuje projekt A survey: Why
do we use computers?
88
pracach projektowych.
Uczeń opisuje miejsca. Pisze pocztówkę – podaje
miejsce, w którym przebywa.
Pisze pocztówkę – podaje
miejsce, w którym przebywa.
Częściowo poprawnie je opisuje.
Pisze pocztówkę – podaje
miejsce, w którym przebywa.
Poprawnie je opisuje.
Pisze pocztówkę – podaje
miejsce, w którym przebywa.
Poprawnie je opisuje. Opisuje swoje uczucia.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt A totem pole of your class.
Wykonuje projekt A totem pole of your class.
Wykonuje projekt A totem pole of your class.
Wykonuje projekt A totem pole of your class.
Units 17-20 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów: człowiek, sport, świat przyrody.
Znajomość środków
językowych
Zna i stosuje kilka
podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość
poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie
poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie
wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków językowych
Zna i stosuje kilka form past
participle.
Zna i stosuje połowę form past
participle.
Zna i stosuje większość form
past participle.
Zna i stosuje wszystkie formy
past participle.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Perfect (głównie
w zdaniach twierdzących).
Częściowo poprawnie stosuje
czas Present Perfect we
wszystkich rodzajach zdań
(ever / never, already / just /
yet).
W większości poprawnie
stosuje czas Present Perfect we
wszystkich rodzajach zdań
(ever / never, already / just /
yet).
Swobodnie i poprawnie stosuje
czas Present Perfect we
wszystkich rodzajach zdań (ever
/ never, already / just / yet).
Znajomość środków językowych
Sporadycznie poprawnie
uzupełnia zdania w czasach:
Present Perfect i Past Simple.
Częściowo poprawnie
uzupełnia zdania w czasach:
Present Perfect i Past Simple.
W większości poprawnie
uzupełnia zdania w czasach:
Present Perfect i Past Simple.
Poprawnie uzupełnia zdania w
czasach: Present Perfect i Past
Simple.
89
Uczeń prosi o informacje. Zadaje kilka prostych pytań
dotyczących Tessie.
Zadaje kilka prostych pytań
dotyczących Tessie. Odpowiada
na niektóre pytania.
Zadaje różnorodne pytania
dotyczące Tessie. Samodzielnie
i w większości poprawnie
odpowiada na nie.
Zadaje różnorodne pytania
dotyczące Tessie. Samodzielnie i
poprawnie odpowiada na nie.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie
uzupełnia zdania zaimkami:
some-, any-, no-. Sporadycznie poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
W większości poprawnie
uzupełnia zdania zaimkami:
some-, any-, no-. Częściowo poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
Zasadniczo poprawnie
uzupełnia zdania zaimkami:
some-, any-, no-. W większości poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
Poprawnie uzupełnia zdania
zaimkami: some-, any-, no-.
Swobodnie wykorzystuje je w wypowiedzi.
Uczeń prosi o informacje. Uczeń zapisuje informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Zapisuje wywiad z dowódcą
statku kosmicznego z
podręcznika. Częściowo
poprawnie zadaje pytania i
odpowiada na nie.
Zapisuje i odgrywa wywiad z
dowódcą statku kosmicznego z
podręcznika. Częściowo
poprawnie zadaje pytania i
odpowiada na nie.
Zapisuje i odgrywa wywiad z
dowódcą statku kosmicznego z
podręcznika. W większości
poprawnie zadaje pytania i
odpowiada na nie.
Zapisuje i odgrywa wywiad z
dowódcą statku kosmicznego z
podręcznika. Poprawnie zadaje
pytania i odpowiada na nie.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt My Pet. Wykonuje projekt My Pet. Wykonuje projekt My Pet. Wykonuje projekt My Pet.
Units 21-24 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie
tematów: szkoła, kultura.
Znajomość środków językowych
Zna i stosuje kilka podstawowych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość poznanych wyrazów oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne i
pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Uczeń wyraża prośby. Częściowo poprawnie wyraża proste prośby przy pomocy:
can / could, would like to.
W większości poprawnie wyraża proste prośby przy
pomocy: can / could, would like
to.
Prowadzi krótkie dialogi, wyraża proste prośby przy
pomocy: can / could, would like
to.
Swobodnie i prawidłowo wyraża proste prośby przy pomocy: can /
could, would like to.
90
Uczeń prosi o informacje.
Znajomość środków językowych
W prosty sposób opowiada o
swoich zainteresowaniach,
częściowo poprawnie stosuje
niektóre przymiotniki z
przyimkami (+ rzeczownik /
gerund): I’m good at running.
W prosty sposób opowiada o
swoich zainteresowaniach, w
większości poprawnie stosuje
niektóre przymiotniki z
przyimkami (+ rzeczownik /
gerund).
Prowadzi krótki dialog na temat
zainteresowań, stosuje
większość przymiotników z
przyimkami (+ rzeczownik /
gerund): What are you fond of?
Swobodnie prowadzi dialog na
temat zainteresowań,
prawidłowo stosuje wszystkie
przymiotniki z przyimkami.
Uczeń prosi o informacje. Częściowo poprawnie udziela prostych rad: You should /
shouldn’t…
W większości poprawnie udziela prostych rad.
W większości poprawnie udziela rad, zadaje pytania:
Should I…?
Prawidłowo udziela rad, zastanawia się nad rozwiązaniem
problemu, zadaje pytania: Why
should I…? i wyczerpująco
odpowiada.
Znajomość środków językowych
W podstawowy sposób wyraża
propozycję: Let’s...
W prosty sposób wyraża
propozycję: Let’s…, Let’s not…
Wyraża propozycję na kilka
sposobów: Let’s…, Let’s not…,
What about…?
Wyraża propozycję na kilka
sposobów: Let’s…, Let’s not…,
What about…?, Why don’t we…?
i prawidłowo reaguje.
Znajomość środków językowych Uczeń zapisuje
informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika. Od czasu do czasu
stosuje sequencing words.
Prowadzi w miarę swobodną
narrację w czasie przeszłym –
zapisuje historię z podręcznika.
Często stosuje sequencing
words.
Prowadzi swobodną narrację w
czasie przeszłym – zapisuje
historię z podręcznika. Często
stosuje sequencing words.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt Theatre
Programme.
Wykonuje projekt Theatre
Programme.
Wykonuje projekt Theatre
Programme.
Wykonuje projekt Theatre
Programme.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt Unusual sports or activities in your
country.
Wykonuje projekt Unusual sports or activities in your
country.
Wykonuje projekt Unusual sports or activities in your
country.
Wykonuje projekt Unusual sports or activities in your
country.
Units 25-28 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie
tematów: kultura, świat przyrody.
Znajomość środków Zna i stosuje kilka Zna i stosuje połowę Zna i stosuje większość Zna i stosuje wszystkie
91
językowych podstawowych wyrazów
oraz zwrotów.
poznanych wyrazów
oraz zwrotów.
poznanych wyrazów
oraz zwrotów.
poznane wyrazy oraz
zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie
rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i
poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie
rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków językowych Uczeń opisuje czynności dnia codziennego.
Częściowo poprawnie stosuje
czas Past Continuous (głównie
w zdaniach twierdzących:
Yesterday at 10 I was
reading…).
Częściowo poprawnie stosuje
czas Past Continuous (we
wszystkich rodzajach zdań).
W większości poprawnie
stosuje czas Past Continuous
(we wszystkich rodzajach
zdań).
Poprawnie stosuje czas Past
Continuous (we wszystkich
rodzajach zdań).
Uczeń zapisuje informacje uzyskane z
tekstu czytanego.
Pisze opowiadanie. Formułuje
proste zdania, sporadycznie poprawnie wykorzystuje czasy:
Past Simple i Past Continuous.
Pisze opowiadanie. Formułuje
proste zdania, częściowo poprawnie wykorzystuje czasy:
Past Simple i Past Continuous.
Pisze opowiadanie, w
większości poprawnie stosuje czasy: Past Simple i Past
Continuous w zdaniach
złożonych.
Pisze opowiadanie, prawidłowo
stosuje czasy: Past Simple i Past Continuous w zdaniach
złożonych.
Znajomość środków
językowych Uczeń mówi, co potrafi.
Częściowo poprawnie
uzupełnia tekst odpowiednimi
formami czasowników: can /
could / be able to. Częściowo
poprawnie stosuje je w
prostych zdaniach.
W większości poprawnie
uzupełnia tekst odpowiednimi
formami czasowników: can /
could / be able to. W
większości poprawnie stosuje
je w prostych zdaniach.
Zasadniczo poprawnie
uzupełnia tekst odpowiednimi
formami czasowników: can /
could / be able to. W
większości poprawnie stosuje
je w zdaniach złożonych.
Poprawnie uzupełnia tekst
odpowiednimi formami
czasowników: can / could / be
able to. Prawidłowo stosuje je w
zdaniach złożonych.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt Two gardens. Wykonuje projekt Two gardens. Wykonuje projekt Two gardens. Wykonuje projekt Two gardens.
Uczeń współdziała w grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt Your
favourite wild animal.
Wykonuje projekt Your
favourite wild animal.
Wykonuje projekt Your
favourite wild animal.
Wykonuje projekt Your favourite
wild animal.
92
Units 29-32 Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych, umożliwiających realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie
tematów: podróżowanie i turystyka.
Znajomość środków językowych
Zna i stosuje kilka podstawowych wyrazów
oraz zwrotów.
Zna i stosuje połowę poznanych wyrazów
oraz zwrotów.
Zna i stosuje większość poznanych wyrazów
oraz zwrotów.
Zna i stosuje wszystkie poznane wyrazy oraz
zwroty.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne i pisemne.
W niewielkim stopniu poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Częściowo poprawnie rozwiązuje zadania na
słuchanie i czytanie.
W większości samodzielnie i poprawnie rozwiązuje zadania
na słuchanie i czytanie.
Samodzielnie i poprawnie rozwiązuje zadania na słuchanie i
czytanie.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie wybiera
odpowiednią formę question
tag.
Częściowo poprawnie tworzy
formy question tag.
Częściowo poprawnie stosuje
formy question tag w
wypowiedzi.
Zasadniczo poprawnie stosuje
formy question tag w
wypowiedzi.
Uczeń opisuje ludzi i przedmioty. Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie
uzupełnia zdania słowami: too /
enough.
W większości poprawnie
uzupełnia zdania słowami: too /
enough.
W miarę dokładnie opisuje
ubrania osób na ilustracji. W
większości poprawnie stosuje
słowa: too / enough.
Dokładnie opisuje ubrania osób
na ilustracji. Prawidłowo stosuje
słowa: too / enough wraz z
rozmaitymi przymiotnikami.
Znajomość środków językowych Uczeń opisuje ludzi.
Częściowo poprawnie
przekształca zdania porównujące w zdania z
konstrukcją (not) as… as.
W większości poprawnie
przekształca zdania porównujące w zdania z
konstrukcją (not) as… as.
Zasadniczo poprawnie
przekształca zdania porównujące w zdania z
konstrukcją (not) as… as. W
większości poprawnie stosuje
takie porównanie w
wypowiedzi.
Porównuje osoby. Poprawnie
wykorzystuje konstrukcję (not) as…as.
Uczeń opisuje miejsca. Pisze krótki list do Friends’
Magazine o swoim mieście lub
kraju. Sporadycznie poprawnie
stosuje wyrażenia: too much,
too many, not enough przed
rzeczownikami policzalnymi i
niepoliczalnymi.
Pisze krótki list do Friends’
Magazine o swoim mieście lub
kraju. Częściowo poprawnie
stosuje wyrażenia: too much,
too many, not enough przed
rzeczownikami policzalnymi i
niepoliczalnymi.
Pisze list do Friends’ Magazine
o swoim mieście lub kraju. W
większości poprawnie stosuje
wyrażenia: too much, too many,
not enough przed
rzeczownikami policzalnymi i
niepoliczalnymi.
Pisze list do Friends’
Magazine o swoim mieście lub kraju. Poprawnie stosuje wyrażenia: too much, too many, not enough
przed rzeczownikami
93
policzalnymi i
niepoliczalnymi.
Znajomość środków językowych
Częściowo poprawnie tworzy
przysłówki od podanych
przymiotników.
W większości poprawnie
tworzy przysłówki od
podanych przymiotników,
częściowo poprawnie stosuje je
w wypowiedzi.
Zasadniczo poprawnie tworzy
przysłówki od podanych
przymiotników, w większości
poprawnie stosuje je w
wypowiedzi.
Poprawnie tworzy przysłówki od
podanych przymiotników oraz
stosuje je w wypowiedzi.
Znajomość środków językowych Uczeń zapisuje informacje uzyskane z tekstu czytanego.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika.
Krótko zapisuje historię z
podręcznika. Od czasu do czasu
stosuje sequencing words.
Prowadzi w miarę swobodną
narrację w czasie przeszłym –
zapisuje historię z podręcznika.
Często stosuje sequencing
words.
Prowadzi swobodną narrację w
czasie przeszłym – zapisuje
historię z podręcznika. Często
stosuje sequencing words.
Uczeń współdziała w
grupie w językowych pracach projektowych.
Wykonuje projekt A report on a
natural disaster.
Wykonuje projekt A report on a
natural disaster.
Wykonuje projekt A report on a
natural disaster.
Wykonuje projekt A report on a
natural disaster.
Uczeń współdziała w grupie w językowych
pracach projektowych.
Wykonuje projekt In my country.
Wykonuje projekt In my country.
Wykonuje projekt In my country.
Wykonuje projekt In my country.
Ocenę celującą w klasie VI otrzymuje uczeń, który przejawia umiejętności z w/w zakresów sprawności językowej znacznie przekraczające
przewidziane przez program języka angielskiego dla klasy VI. W wypowiedziach ustnych i zadaniach pisemnych wykazuje się dużą znajomością słownictwa,
który wykracza poza obowiązkowy. Jest laureatem olimpiad i konkursów wewnętrznych i zewnętrznych z języka angielskiego.
94
94
Religia opracowany na podstawie materiałów katechetycznych
„Przemienieni przez Boga”. Nowa wersja
zgodnych z Programem nauczania religii
„Poznaję Boga i w Niego wierzę” nr AZ-2- 01/10 z 9.06.2010 Rozdział I
ROK KOŚCIELNY
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- opowiada
wydarzenie
Zesłania Ducha
Świętego
(Dz 2, 1- 17);
- wymienia
sposoby
świętowania
niedzieli;
- wyjaśnia, co to
znaczy, że Kościół
ma strukturę
hierarchiczną;
- uzasadnia
obowiązek
uczestnictwa we
Mszy Świętej w
niedziele
i święta;
- wymienia
poszczególne
okresy roku
liturgicznego;
- wymienia siedem
sakramentów
świętych;
- wie jak wierzący
powinien się
zachować po
przyjęciu
sakramentu;
- charakteryzuje
Kościół;
- wyjaśnia
znaczenie
sakramentów w
życiu Kościoła;
- charakteryzuje
Kościół
Uczeń:
- wymienia znaki
towarzyszące
Zesłaniu Ducha
Świętego;
- wie, że dniem
świętym dla
Izraelitów była
sobota;
- wymienia, kto
tworzy hierarchię
Kościoła;
- wymienia
elementy tworzące
wspólnotę Kościoła;
-
przyporządkowuje
okresy roku
liturgicznego
wydarzeniom
zbawczym;
- rozróżnia
sakramenty
przyjmowane jeden
raz
w życiu;
- wie jak wierzący
powinien się
zachować po
przyjęciu
sakramentu;
- wyjaśnia
znaczenie
sakramentów w
życiu Kościoła.
Uczeń:
- wyjaśnia
znaczenie Zesłania
Ducha Świętego dla
wierzących;
- wyjaśnia, dlaczego
niedziela jest dla
chrześcijan „dniem
świętym”;
- charakteryzuje
boski
i ludzki wymiar
Kościoła;
- wyjaśnia dlaczego
tak mało ludzie
zyskują, nie
uczestnicząc
w niedzielnej
Eucharystii; - uzasadnia, że
Eucharystia stanowi
centrum roku
liturgicznego;
- wyjaśnia,
dlaczego niektóre
sakramenty
przyjmujemy wiele
razy, a inne jeden
raz; - uzasadnia, że
Eucharystia stanowi
centrum życia
Kościoła.
Uczeń:
- wyjaśnia związek
pomiędzy
wydarzeniem
Zesłania Ducha
Świętego, chrztem i
Eucharystią;
- wie co łączy
biblijne wydarzenia
(opowiadania)
o stworzeniu świata,
Zmartwychwstaniu
i Zesłaniu Ducha
Świętego;
- wymienia zadania
hierarchii
kościelnej;
- interpretuje
metafory opisujące
pierwotną
wspólnotę Kościoła;
- wyjaśnia czemu
może służyć
identyfikowanie
wydarzeń roku
liturgicznego;
- opisuje na czym
polega
przygotowanie do
przyjęcia
sakramentów
Eucharystii oraz
pokuty i pojednania;
- wyjaśnia jak
w codziennym życiu
wierzących można
dostrzec to, co
odróżnia Kościół od
innych wspólnot.
95
95
Rozdział II
OKRES W CIĄGU ROKU
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- kojarzy jak
wygląda obecny
papież i wie, jakie
nosi imię;
- wymienia cele
liturgii;
- wymienia nazwę
swojej parafii;
- wyjaśnia zasady
posługiwania się
różańcem;
- wyjaśnia,
dlaczego podczas
chrztu otrzymujemy
patrona;
- definiuje pojęcie
„Kościół
w oczyszczeniu”;
- wie kiedy
w bieżącym roku
będziemy
obchodzić
Uroczystość
Chrystusa Króla;
- wyjaśnia, jak
Kościół przez
wydarzenia roku
liturgicznego
pomaga wierzącym
w osiągnięciu
ostatecznego celu.
Uczeń:
- interpretuje słowa
Pana Jezusa: „Tobie
dam klucze
królestwa
niebieskiego;
cokolwiek zwiążesz
na ziemi, będzie
związane w niebie,
a co rozwiążesz na
ziemi, będzie
rozwiązane
w niebie” (Mt 16,
19);
- wie, że wierni
zgromadzeni na
liturgii w łączności
z pasterzami
Kościoła stają się
znakiem jedności z
Panem Bogiem i
ludźmi;
- wymienia zadania
parafii;
- wymienia części
różańca;
- wyjaśnia rolę
świętych w życiu
wierzących;
- wymienia
sposoby troski o
Kościół
w oczyszczeniu;
- uzasadnia,
dlaczego wierzący
nazywają Jezusa
Królem świata;
- wyjaśnia, jak
parafia pomaga
wierzącym
w osiągnięciu
ostatecznego celu.
Uczeń:
- wyjaśnia,
dlaczego każdy
papież jest następcą
świętego Piotra;
- wyjaśnia, w czym
wyraża się
widzialny
i niewidzialny
wymiar liturgii;
- uzasadnia
potrzebę istnienia
parafii;
-
przyporządkowuje
zbawcze
wydarzenia do
części różańca;
- wyjaśnia pojęcia
„Kościół
uwielbiony”
i „Kościół
pielgrzymujący”;
- wyjaśnia, że
Kościół
pielgrzymujący
i Kościół
w oczyszczeniu
stanowią jedną
wspólnotę;
- wymienia
sposoby oddawania
czci Chrystusowi
Królowi;
- uzasadnia, że
Eucharystia jest
centrum życia
Kościoła.
Uczeń:
- wymienia zadania
pełnione w Kościele
przez papieża;
- uzasadnia, że
w liturgii
sakramentów
wyznajemy wiarę
i budujemy
wspólnotę Kościoła;
- wyjaśnia
znaczenie chrztu
Polski dla rozwoju
wiary;
- charakteryzuje
organizację
administracyjną
Kościoła;
- wyjaśnia
znaczenie modlitwy
różańcowej dla
wierzących;
- wyjaśnia dlaczego
oprócz wspomnienia
poszczególnych
świętych
obchodzimy
wspólną
uroczystość
Wszystkich
Świętych;
- uzasadnia, że
Eucharystia wyraża
wspólnotę Kościoła
pielgrzymującego
i w oczyszczeniu;
- wyjaśnia, czym
różni się królestwo
Boże od królestw
ziemskich;
- wyjaśnia, jak
rodzina
i szkoła pomagają
wierzącym
w osiągnięciu
ostatecznego celu.
Rozdział III
96
96
ADWENT
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- definiuje pojęcie
nawrócenia;
- wymienia imiona
proroków zwanych
adwentowymi;
- wyjaśnia, na
czym polega
przywilej
Niepokalanego
Poczęcia
Najświętszej Maryi
Panny;
- wymienia
przykazania
kościelne;
- wyjaśnia pojęcie:
caritas;
- wymienia
najbardziej znane
zwyczaje
adwentowe;
- wymienia
najbardziej znane
polskie zwyczaje
bożonarodzeniowe.
Uczeń:
- uzasadnia,
dlaczego
chrześcijanie
obchodzą Adwent;
- wymienia, do
czego Pan Bóg
wzywa ludzi przez
proroków
adwentowych;
- wyjaśnia, dlaczego
Pan Bóg obdarzył
Maryję przywilejem
Niepokalanego
Poczęcia;
- wyjaśnia
zobowiązania
wynikające
z przykazań
kościelnych;
- wymienia motywy
podejmowania
działalności
charytatywnej przez
wierzących;
- wyjaśnia pojęcie
„sztuka sakralna”;
- wyjaśnia
znaczenie
najbardziej znanych
polskich zwyczajów
bożonarodzeniowyc
h.
Uczeń:
- wyjaśnia związek
pomiędzy
nawróceniem
i oczekiwaniem;
- podaje przykłady
zaleceń dla uczniów
klasy VI, którzy
chcą się spotkać z
Jezusem
Chrystusem;
- wyjaśnia, co to
znaczy, że przywilej
Niepokalanego
Poczęcia
Najświętszej
Maryi Panny jest
dogmatem wiary;
- uzasadnia
potrzebę istnienia
przykazań
kościelnych;
- wyjaśnia, dlaczego
działalność
charytatywna
Kościoła jest
określana mianem
caritas;
- wyjaśnia związek
pomiędzy kulturą
i liturgią;
- wyjaśnia
znaczenie
uczestnictwa
w Eucharystii dla
chrześcijańskiego
przeżywania świąt.
Uczeń:
- pisze współczesną
wersję mowy Jana
Chrzciciela w
oparciu o tekst Łk
3, 1-17;
- uzasadnia
aktualność wezwań
proroków
adwentowych;
- uzasadnia
słuszność dogmatu
o Niepokalanym
Poczęciu
Najświętszej Maryi
Panny;
- podaje
argumentację jak
wierzący mogą
sobie wzajemnie
pomagać, by
pokonywać
przeszkody
utrudniające
wypełnianie
przykazań
kościelnych;
- uzasadnia, że
źródłem
działalności
charytatywnej
Kościoła jest miłość
Boga do człowieka;
- uzasadnia
dlaczego warto
praktykować,
wybrany przez
siebie, zwyczaj
adwentowy;
- uzasadnia swoje
stanowisko w
dyskusji dotyczącej
zagubienia sensu
Świąt Bożego
Narodzenia przez
wierzących.
97
97
Rozdział IV
OKRES NARODZENIA PAŃSKIEGO
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Uczeń:
- wie czym są dla
współczesnych
ludzi Święta
Bożego Narodzenia;
- podaje przykłady
kiedy mamy
największe
problemy
z posłuszeństwem;
- wymienia, kto
tworzy Świętą
Rodzinę;
- wie czemu służy
„misyjne
kolędowanie”;
- cytuje, jakimi
słowami Pan Bóg
potwierdza
posłannictwo
Jezusa;
- wymienia
zobowiązania
wynikające z wiary
w Jezusa Mesjasza.
Uczeń:
- potrafi połączyć
Boże obietnice
zbawienia
z ich wypełnieniem
w Jezusie
Chrystusie;
- opowiada
wydarzenia biblijne
z życia świętego
Józefa;
- charakteryzuje
relacje
w Świętej Rodzinie;
- uzasadnia, że
w uroczystość
Objawienia
Pańskiego Kościół
uświadamia sobie
prawdę wiary
o Jezusie
przynoszącym
zbawienie
wszystkim ludziom;
- wyjaśnia, w czym
wyraża się
posłannictwo
Jezusa;
- analizuje tekst
Łk 2, 22- 40.
Uczeń:
- wyjaśnia cel
nadawanych
Mesjaszowi tytułów
biblijnych;
- wyjaśnia, dlaczego
świętego Józefa
nazywamy
patronem Kościoła;
- wyjaśnia zasady
życia
chrześcijańskiej
rodziny;
- wyjaśnia
znaczenie
poświęcanych
w uroczystość
Objawienia
Pańskiego
przedmiotów:
kredy, kadzidła i
wody;
- wyjaśnia,
dlaczego
uroczystość Chrztu
Pana Jezusa
wpisana jest w
kalendarzu
liturgicznym w
okres Bożego
Narodzenia;
- uzasadnia sens
przychodzenia do
kościoła w Święto
Ofiarowania
Pańskiego ze
świecami.
Uczeń:
- wyjaśnia
znaczenie
kulturowego
i religijnego
świętowania Bożego
Narodzenia;
- wyjaśnia, co to
znaczy, że święty
Józef uczy Kościół
posłuszeństwa Panu
Bogu;
- wyjaśnia pojęcie
„rodzina Kościołem
domowym”;
- wyjaśnia, na czym
polega misyjny
charakter Kościoła;
- wyjaśnia związek
sakramentów z
prawdą objawioną
ludziom podczas
chrztu Pana Jezusa
nad Jordanem;
- wyjaśnia związek
Uroczystości
Bożego Narodzenia,
Objawienia
Pańskiego i Chrztu
Pańskiego oraz
Święta Ofiarowania
Pańskiego.
Rozdział V
WIELKI POST
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
98
98
Uczeń:
- potrafi
opowiedzieć
przypowieść o
dobrym ojcu;
- wyjaśnia nazwę:
Środa Popielcowa;
- wymienia formy
zewnętrzne
i wewnętrzne postu;
- wymienia formy
jałmużny;
- wie jakie warunki
muszą być
spełnione, by
doszło do
przebaczenia;
- wymienia części
sakramentu pokuty i
pojednania.
Uczeń:
- charakteryzuje
postacie
występujące
w przypowieści;
- wyjaśnia
znaczenie naturalne
i przenośne
symboliki popiołu;
- wyjaśnia religijne
znaczenie postu;
- wyjaśnia sens
jałmużny;
- wie po co ludzie
się modlą;
- wie, że wśród
aktów penitenta żal
za grzechy zajmuje
pierwsze miejsce.
Uczeń:
- interpretuje
przypowieść
w kontekście relacji
Pana Boga z
człowiekiem;
- wyjaśnia religijne
znaczenie popiołu;
- podaje przykłady
form postu
zewnętrznego
i wewnętrznego,
które może podjąć
uczeń klasy VI;
- wyjaśnia związek
jałmużny z okresem
Wielkiego Postu;
- wymienia formy
modlitwy;
- wymienia
przykłady modlitwy
pokutnej;
- wyjaśnia
znaczenie
poszczególnych
części sakramentu
pokuty
i pojednania.
Uczeń:
- argumentuje, co
według niego
najbardziej utrudnia
nawiązanie
zerwanych przez
grzech relacji
z Panem Bogiem;
- wyjaśnia sens
obrzędu
posypywania głów
popiołem;
- wyjaśnia różnice
pomiędzy dietą
i postem;
- odróżnia jałmużnę
od działalności
dobroczynnej;
- uzasadnia, że
modlitwa jest
czynem pokutnym;
- wyjaśnia, dlaczego
modlitwa umożliwia
odnowienie
przyjaźni z Panem
Bogiem
i ludźmi;
- charakteryzuje
drogę
chrześcijańskiego
nawrócenia.
Rozdział VI
TRIDUUM PASCHALNE
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- wyjaśnia co
świadczy o tym, że
wydarzenia, które
ludzie świętują, są
ważne;
- wie co to jest
świętowanie
indywidualne
i społeczne;
- wymienia kolejne
stacje drogi
krzyżowej;
- podaje znaczenie
wyrazu „wiatyk”;
- wymienia
najważniejsze
Uczeń:
- wyjaśnia cel
opowiadania
o Ostatniej
Wieczerzy z Listu
do Koryntian
(1 Kor 11, 23-26);
- uzasadnia nazwę
Wielki Czwartek;
- wymienia części
liturgii Wielkiego
Piątku;
- uzasadnia, że Pan
Jezus przez swoją
mękę, śmierć
i Zmartwychwstanie
nadał ludzkiemu
Uczeń:
- wyjaśnia związek
Ostatniej Wieczerzy
z sakramentami
Eucharystii i
święceń;
- wyjaśnia, dlaczego
Eucharystia w
Wielki Czwartek
nazywana jest Mszą
Świętą Wieczerzy
Pańskiej;
- wyjaśnia, dlaczego
Wielki Piątek nie
jest dla chrześcijan
dniem smutku,
porażki
Uczeń:
- wyjaśnia, co
znaczy, że udział w
Eucharystii wymaga
od wierzących
odpowiedniej
postawy życiowej;
- wyjaśnia związek
wydarzeń
z życia Pana Jezusa
z liturgią Wielkiego
Czwartku;
- wyjaśnia analogię
pomiędzy
wydarzeniami z
drogi krzyżowej
Jezusa
99
99
części liturgii
Wigilii Paschalnej;
– wyjaśnia,
dlaczego
chrześcijanie
święcą pokarmy na
stół wielkanocny.
cierpieniu i
umieraniu
znaczenie zbawcze;
- wyjaśnia, dlaczego
liturgia Wigilii
Paschalnej kończy
się uroczystą
procesją
rezurekcyjną;
- wyjaśnia religijne
znaczenie symboliki
pokarmów
przynoszonych do
święcenia.
i beznadziei;
- wyjaśnia związek
pomiędzy
cierpieniem
i śmiercią Pana
Jezusa i cierpieniem
oraz umieraniem
ludzi;
- wyjaśnia
symbolikę ognia i
wody;
- podaje czego
chrześcijanie
powinni sobie
życzyć, dzieląc
się poświęconym
jajkiem.
i liturgią Wielkiego
Piątku (wyjaśnia
symbolikę
poszczególnych
części liturgii);
- formułuje
modlitwę za
cierpiących lub
umierających;
- uzasadnia
obecność
w liturgii Wigilii
Paschalnej obrzędu
odnowienia
przyrzeczeń
chrzcielnych;
- wymienia
wydarzenia ze
Starego Testamentu,
do których
nawiązują zwyczaje
wielkanocne.
Rozdział VII
OKRES WIELKANOCNY
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- interpretuje słowa
Pana Jezusa:
„Błogosławieni,
którzy nie widzieli,
a uwierzyli” (J 20,
29);
- wie, w jaki
sposób odmawia się
Koronkę do
Miłosierdzia
Bożego;
- wyjaśnia, dlaczego
Pana Jezusa
nazywamy Dobrym
Pasterzem;
- cytuje obietnice
Pana Jezusa
dotyczące życia
wiecznego;
- wyjaśnia, dlaczego
uroczystość
Zesłania Ducha
Świętego nazywana
jest „Zielone
Święta”.
Uczeń:
- przygotowuje
szkic obrazu do
współczesnej
wystawy pod
tytułem
„Błogosławieni,
którzy nie widzieli,
a uwierzyli”;
- charakteryzuje
przymiot Pana
Boga, jakim jest
miłosierdzie;
- wyjaśnia, w jaki
sposób Pan Jezus
Dobry Pasterz
prowadzi
wierzących przez
sakramenty
Kościoła;
- wyjaśnia związek
zachodzący
pomiędzy wiarą we
Wniebowstąpienie
Pana Jezusa i wiarą
w życie wieczne;
Uczeń:
- wyjaśnia związek
zachodzący
pomiędzy udziałem
w sakramentach
Kościoła i obietnicą
Pana Jezusa:
„Błogosławieni,
którzy nie widzieli,
a uwierzyli” (J 20,
29);
- wymienia
przejawy
miłosierdzia
Bożego;
- uzasadnia, że Pana
Jezusa możemy
nazywać Dobrym
Pasterzem;
- wyjaśnia gesty
z obrzędu pogrzebu;
- wymienia gesty
towarzyszące
sprawowaniu
sakramentów
Kościoła.
Uczeń:
- wyjaśnia, co dla
chrześcijan znaczy
wyznanie Tomasza:
„Pan mój i Bóg
mój!”;
- wyjaśnia związek
tajemnicy Bożego
miłosierdzia ze
Zmartwychwstanie
m Pana Jezusa;
- układa własną
modlitwę
dziękczynną za
pasterzy Kościoła;
- wyjaśnia,
dlaczego modlitwy
pogrzebowe są
pełne nadziei;
- wyjaśnia,
dlaczego ze
świętowaniem
uroczystości
Zesłania Ducha
Świętego
związane są
100
100
- wyjaśnia, w czym
wyraża się działanie
Ducha Świętego
w sakramentach
chrztu, Eucharystii
oraz pokuty i
pojednania.
zwyczaje
i obrzędy ludowe
Rozdział VIII
OKRES W CIĄGU ROKU
Ocena
dopuszczająca
Ocena
dostateczna
Ocena
dobra
Ocena
bardzo dobra Uczeń:
- wyjaśnia dlaczego
wierzący nie
powinien planować
swojej
przyszłości tylko
w oparciu o własne
siły;
- wyjaśnia
znaczenie
sakramentu
bierzmowania dla
jego osobistego
rozwoju
i rozwoju
wspólnoty
Kościoła;
- wkleja obrazek
Maryi, który
najbardziej mu
uświadamia, że
Maryja jest Matką
Kościoła;
- wymienia Osoby
Trójcy
Przenajświętszej;
- opisuje przebieg
i znaczenie procesji
Bożego Ciała;
- wymienia trzy
główne czasy roku
liturgicznego.
Uczeń:
- uzasadnia, że
miłość jest
największym
charyzmatem;
- ilustruje, w jaki
sposób może czynić
„swój świat”
Bożym światem w
rodzinie,
w szkole i wśród
rówieśników;
- opowiada
wydarzenie biblijne,
które ukazuje, że
Maryja jest matką;
- wyjaśnia, co jest
treścią wiary w
Trójcę Świętą;
- wymienia cechy
procesji;
- przyporządkowuje
okresy, święta
i uroczystości do
poszczególnych
czasów
liturgicznych.
Uczeń:
- wyjaśnia, czym
różnią się
charyzmaty od
talentów;
- uzasadnia
potrzebę
przygotowania się
do przyjęcia
sakramentu
bierzmowania;
- wyjaśnia, dlaczego
Maryję nazywamy
Matką Kościoła;
- wyjaśnia, dlaczego
Kościół obchodzi
Uroczystość Trójcy
Przenajświętszej;
- uzasadnia religijny
charakter procesji;
- wyjaśnia, dlaczego
Eucharystia jest
centrum życia
Kościoła.
Uczeń:
- wyjaśnia, dlaczego
charyzmaty należy
przyjmować
z wdzięcznością;
- wyjaśnia, co to
znaczy czynić „swój
świat” Bożym
światem;
- uzasadnia związek
tytułu Matka
Kościoła z
wydarzeniem
Zesłania Ducha
Świętego;
- uzasadnia, że
prawda
o Trójcy Świętej
jest tajemnicą
wiary;
- wyjaśnia, dlaczego
procesja Bożego
Ciała jest ściśle
związana
z Mszą Świętą;
- argumentuje
dlaczego nie ma
„wakacji” od Pana
Boga.
Opracował: Bartłomiej Bester
101
101
Przedmiotowe zasady oceniania z wychowania fizycznego w klasie VI Szkoły podstawowej w Mędrzechowie.
1. Skala ocen.
W ocenianiu zarówno cząstkowym, jak i semestralnym oraz rocznym stosowane są następujące stopnie i ich cyfrowe
odpowiedniki:
1- niedostateczny
2- dopuszczający 3- dostateczny
4- dobry
5- bardzo dobry
6- celujący
Dodatkowe oznaczenia -, +
2. Przedmiot oceny.
Podstawą oceny jest wysiłek włożony przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki
zajęć.
Ocenianiu podlegają:
Sumienność i staranność w wywiązywaniu się z obowiązków wynikających z przedmiotu,
zaangażowanie w przebieg lekcji i przygotowanie się do zajęć,
stosunek do partnera i przeciwnika
stosunek do własnego ciała, aktywność fizyczna,
postęp w opanowaniu umiejętności i wiadomości
przewidzianych dla poszczególnych klas zgodnie z
indywidualnymi możliwościami i predyspozycjami,
osiągnięte wyniki w sportach wymiernych, dokładność wykonania zadania i poziom zdobytej wiedzy.
W ocenie uwzględnia się następujące czynniki:
płeć wiek kalendarzowy
wiek rozwojowy
predyspozycje osobnicze
3. Kryteria ocen.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który wykazuje się
szczególnym zaangażowaniem w pracy, twórczą postawą,
umiejętnościami i wiadomościami wykraczającymi poza program nauczania w danej klasie. Prowadzi sportowy i higieniczny tryb
życia, chętnie uczestniczy w zajęciach sportowo-rekreacyjnych,
102
102
bierze udział w konkursach, zawodach i olimpiadach,
reprezentując szkołę.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który całkowicie opanował zadania z poziomu rozszerzonego dla danej klasy. Jego
staranność i sumienność w wykonywaniu zadań i zaangażowanie
w przebieg lekcji oraz stopień przygotowania się do zajęć są
bardzo wysokie. Prowadzi sportowy i higieniczny tryb życia, systematycznie doskonali swoją sprawność motoryczną i osiąga
duże postępy w osobistym usprawnieniu. Uczestniczy czynnie w
zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych o charakterze
sportowo-rekreacyjnym.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który bez zarzutów wywiązuje
się z obowiązków, osiąga postęp w poszczególnych klasach w
opanowaniu umiejętności i wiadomości na poziomie
podstawowym, przy pomocy nauczyciela realizuje zadania poziomu rozszerzonego. Jego staranność i sumienność w
wykonywaniu zadań i zaangażowanie w przebieg lekcji oraz
przygotowanie się do zajęć są wysokie. Prowadzi higieniczny tryb
życia, uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych o charakterze sportowo-rekreacyjnym.
Oceny dostateczną lub dopuszczającą otrzymuje uczeń
adekwatnie do włożonego wysiłku w wywiązywanie się z obowiązków, stopnia postępu w opanowaniu umiejętności i
wiadomości na poziomie podstawowym w poszczególnych
klasach, poziomu staranności i sumienności w wykonywaniu
zadań, zaangażowania w przebieg lekcji oraz stopnia przygotowania się do zajęć.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który wykazuje
szczególnie lekceważący stosunek do obowiązków wynikających
ze specyfiki przedmiotu, nie bierze czynnego udziału w lekcji, swoim zachowaniem dezorganizuje pracę, stwarzając
niebezpieczeństwo dla siebie i innych, jest notorycznie
nieprzygotowany do zajęć. Prowadzi niehigieniczny i niesportowy
tryb życia. Za jednorazowe, zgłoszone przed lekcją nieprzygotowanie
się do zajęć, brak aktywności, brak zaangażowania w przebieg
zajęć uczeń otrzymuje „-‘’. Pięć takich znaków w ciągu semestru
zamienia się na cząstkową ocenę niedostateczną. Za dodatkowe przygotowanie się do lekcji , aktywność i
zaangażowanie w przebieg zajęć uczeń otrzymuje „+”. Pięć
takich znaków w ciągu semestru zamieniane jest na ocenę
cząstkową celującą.
4. Sposób informowania o ocenach
103
103
O uzyskaniu poszczególnych ocen uczniowie i rodzice będą poinformowani na zebraniach
klasowych (wywiadówkach). O proponowanej ocenie rocznej i semestralnej rodzice i
uczniowie zostaną poinformowani na dwa tygodnie przed konferencją klasyfikacyjną. O
uzyskanej przez ucznia ocenie niedostatecznej na koniec semestru lub roku szkolnego rodzice
zostaną powiadomieni pisemnie na tydzień przed konferencją klasyfikacyjną.
Standardy wymagań w zakresie postawy, wiadomości i umiejętności na poszczególnych
poziomach są integralną częścią niniejszych zasad.
top related