komponente bez kojih ne moze

KOMPONENTE bez kojih ne može

Miloš Marjanović 16. april 2015. Elektronski fakultet Niš

BEST week - Komponente za POČETNIKE 2

KOMPONENTE bez kojih ne može

BEST week - Komponente za POČETNIKE 3

Hamletovo kolo

... pitanje je sada

BEST week - Komponente za POČETNIKE 4

Razmatramo...

I

V

Kolika struja protiče kroz sijalicu?

KOMPONENTE bez kojih ne može

Teži način...

BEST week - Komponente za POČETNIKE 5

Umesto toga, lakši način...

BEST week - Komponente za POČETNIKE 6

F

a?

Ja Vas pitam: Koliko je ubrzanje?Vi mene brzo pitate: Kolika je masa?Ja kažem: mVi odgovorite: a=F/m

Gotovo!!!

Tačan odgovor, ali nismo razmotrili:• Oblik objekta• Njegovu temperaturu• Njegovu boju• Polje njegove primene

Umesto toga, lakši način...

7

Dakle, sijalicu možemo zameniti:

da bi izračunali struju...

Ne brinemo o:• Kako struja protiče kroz vlakno• Kolika je temperatura• Kakav je oblik vlakna• ...

AB

Razmatramo vlakno sijalice...

𝐼=𝑉𝑅

... jedino je R od značaja

ZAŠTO KOMPLIKOVANO KAD MOŽE

JEDNOSTAVNO?!

BEST week - Komponente za POČETNIKE 8

Otpornici

BEST week - Komponente za POČETNIKE 9

Otpornici

BEST week - Komponente za POČETNIKE 10

LDR...

NTC...

PTC...

VDR...

Osigurači

BEST week - Komponente za POČETNIKE 11

Kad kažem OSIGURAČ mislim:

Kad pitam google.com kaže:

Osigurači

BEST week - Komponente za POČETNIKE 12

• Spori osigurači izržavaju desetostruku nazivnu struju celu sekundu.• Brzi osigurači izdržavaju petostruku nazivnu struju desetinku sekunde.

Kondenzatori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 13

𝐶=𝜀0  𝜀𝑟𝑆𝑑

Kondenzatori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 14

τ=𝑅𝐶=𝜌𝜀0   𝜀𝑟

Kondenzatori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 15

RF impedance and material analyzer Agilent E4991A

Kondenzatori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 16

Bypass (decoupling) kondenzator

za smanjenje uticaja slučajnih signala visoke

učestanosti i sprečavanje pojave oscilacija

Blok (Coupling) kondenzator propušta AC signale iz jednog dela kola u

drugi, a blokira DC signale

Filtarski kondenzatori High-Pass, Low-Pass, Power Supply filter,

Spike Remover

Kalemovi

BEST week - Komponente za POČETNIKE 17

... ili: gde je kalem tu je i dioda

Diode

BEST week - Komponente za POČETNIKE 18

• pn spoj ...• Usmerački spoj...• Si – diode: u ispravljačima napona, kliperi i klamperi,

diodna logika... (napon vođenja: 0.6-0.7V)• TVS diode, Šotkijeve diode, ..., LED diode

Kod LED dioda boja zračenja (talasna dužina emitovane svetlosti) zavisi od širine energetskog procepa materijala – EG

Kad kažem DIODA mislim:

LED Diode

BEST week - Komponente za POČETNIKE 19

Bela svetlost se stvara indirektno. Plavi LED emituje svetlost koja pobuđuje tzv. YAG fosfor, a on emituje

žutu svetlost; kombinacija te žute i izvorne plave svetlosti u odgovarajućoj proporciji daje belu svetlost.

Nobelova nagrada As the Nobel Foundation said when they awarded the prize to Isamu Akasaki, Hiroshi Amano,

and Shuji Nakamura—the three inventors for the blue light-emitting diode—“Incandescent light bulbs lit the 20th century; the 21st century will be lit by LED lamps.”

LED Diode

BEST week - Komponente za POČETNIKE 20

• The Blue LED Has Many Parents• Nobel Shocker: RCA Had the First Blue LED in 1972• No Nobel for the Father of the LED• Inventors of Blue LED Win Nobel Prize in Physics• The LED’s Dark Secret• LED Lighting: Blue + Yellow = White

Diode

BEST week - Komponente za POČETNIKE 21

Bipolarni tranzistori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 22

• BJT se NE može dobiti spajanjem dve diode!

• Nobelova nagrada: 1956.

• Kao prekidač: • Otvoren (BJT zakočen)• Zatvoren (BJT u zasićenju)

• Kao pojačavač:• BJT u NAO• IC=βIB

Bipolarni tranzistori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 23

MOS tranzistori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 24

n n

p

MOS tranzistori

BEST week - Komponente za POČETNIKE 25

Tačka: RAZNO

BEST week - Komponente za POČETNIKE 26

FET-ovi:• IGFET - Insulated-Gate FET• JFET - Junction FET• MESFET - Metal-Semiconductor FET• MOSFET - Metal-Oxide-Semiconductor

FET• MISFFET - Metal-Insulator-

Semiconductor FET• HFET - Heterojunction FET• MODFET - Modulation-Doped FET• HIGFET − Heterojunction Insulated-

Gate FETOstale PPK:• Solarne ćelije• UJT – Uni-Junction Transistor• Fototranzistor• Optokapler

Višeslojne poluprovodničke komponente:• Tiristor (Thyristor) ili SCR (Silicon-

Controled Rectifier)• SCS (Silicon-Controled Switch)• Programabilni jednospojni tranzistor

(PUT – Programmabile Unijunction Transistor)

• GTO (Gate Turn-Off Switch)• LASCR (Light Activated SCR)• Šoklijeva dioda ili BOD (Break-Over

Diode)• Dijak• Trijak• RCT (Reverse Conducting Thyristor)• GATT (Gate Assisted Turn-off Thyristor)Nano: ???

I ovo su važne komponente

BEST week - Komponente za POČETNIKE 27

Prekidači

Releji

I ovo su važne komponente

BEST week - Komponente za POČETNIKE 28

Da li znate šta je unutra?

Filter za konduktivne smetnje – feritna prigušnica

I ovo su važne komponente

BEST week - Komponente za POČETNIKE 29

Kristal kvarca

Piezo-efekat i inverzni piezoefekat

Zujalica

Bez podnaslova

BEST week - Komponente za POČETNIKE 30

Kako izgleda operacioni pojačavač?

Možda su i dalje samo ovo...

BEST week - Komponente za POČETNIKE 31

Hvala na pažnji!

27. oktobar 2014.

Miloš Marjanović

... a možda i ne. Pitanja?