kulleġġ maria re g ina primarja b mosta

Kulleġġ Maria Regina

Primarja BMosta

Cynthia BorġKlassi 5.3

Malta hija mdawra bil-baħar u għalhekk is-sajd minn dejjem kien importanti ħafna. Illum hawn sajjieda full-time u ħafna aktar li huma dilettanti.

Ix-xogħol tas-Sajjied

• Inaddaf id-dgħajsa, isewwiha u jiżbogħha kull staġun,

• Bejn sajda u oħra jsewwi u jnaddaf ix-xbieki kif ukoll in-nases,

• Jixtri jew jagħmel l-għalf għas-sajd, ġieli jbigħ il-ħut bejn sajda u oħra,

• Xi drabi jqatta’ aktar minn jum wieħed fuq il-baħar.

• Il-maltemp jista’ jkun ta’ periklu għas-sajjied.

• Ġieli s-sajda ma tkunx tajba u ma jaqbadx ħut, xogħol u spejjeż fix-xejn.

Irħula tas-Sajd

Marsaxlokk

San Pawl il-Baħar

Wied iż-Żurrieq

San Ġiljan

Mġarr, Għawdex

Marsalforn

It-Tliet staġuni tas-

Sajd:1. L-istaġun tal-

Lampuki,2. L-istaġun tat-

Tkarkir,3. L-istaġun tal-

Lampara.

1. L-istaġun tal-lampuki minn Awissu sa Diċembru

Ilestu l-kannizzati u xibka

2. L-istaġun tat-Tkarkir:minn Diċembru sa April

Isir sajd għall-ħut tal-qiegħ billi tiġi mkarkra xibka fil-qiegħ tal-

baħar.

L-istaġun tal-Lampara• Minn Mejju sal-bidu ta’ Awissu.

Jużaw kajjik li fuqu jixegħlu lampa kbira. Il-ħut jiġi għad-dawl u jinqabad b’xibka.

INĠENJI TAL-BAĦAR

•Luzzu Jużawh

ħafna biex imorru jistadu.

Kajjik

Dan huwa dgħajsa tixbah ħafna lil-luzzu imma l-poppa (wara) ċatt.Il-pruwa (quddiem)huwa bħal-luzzu.

Frejgatina

Skuna:Fuq l-iskuna jkun hemm il-patrun li

jkun is-sid u jkollu erba’ sajjieda oħra biex jgħinuh.

Trawler huwa bastiment tas-sajd li jkollu ħafna aktar apparat mill-

iskuna.Bih jistgħu joħorġu jistadu aktar ‘il

bogħod u jdumu aktar.

Is-sajd g]al-lampuki:kavetta (kaxxa bil-ħut) u kannizzata

IL-Kannizzata:• Qisha ċattra magħmula minn sufri,

ġablo, xkejjer u weraq tal-palm li jżommu f’wiċċ il-baħar.

• Dawn jintrabtu flimkien u jagħmlu qisu saqaf f’wiċċ il-baħar sabiex il-lampuki jistkennu mix-xemx.

• Biex ma tinġarrx mill-kurrent din tintrabat ma’ xi ġebel li jkunu xeħtu f’qiegħ il-baħar.

• Is-sajjieda joħorġu u jdawru il-kannizzata bix-xibka.

Il-Konz bil-ħarira u s-snanar u r-rixa

Nases kbar tal-arznell

Nassa tal-vopi u nassi tal-qarnit

.

Snanar u ħarira

Sajjied jaħdem in-nassa

It-Tunnara jaqbdu it-Tonn