kuptimi i sjelljes organizative so

Kuptimi I Sjelljes Organizative (SO)

So është një fushë studimi që heton ndikimin që individët, grupet dhe strukturat kanë mbi sjellje në organizatë, me qëllim që kjo njohuri të zbatohet për përmisimin e përformancës së organizatës.

Faktorët që përcaktojnë sjelljen në organizatë

1. Individi2. Grupi3. Organizata

SO është dije e zbatuar Ajo zbaton njohuritë e fituara për

individët, grupet dhe për sktrukturën e organizatës mbi sjelljen, me qëllim që të bëjë organizatat të punojnë me efektivitet

SO lidhet direkt me mjedisin punonjës (jo mjediset tjera)

Sjellja organizative përqendrohet në këto probleme

Motivimi Sjellja e udhëheqësve Pushteti Komunikimi Struktura e grupit Të mësuarit Përceptimi Ndryshimi Projektimi I punës Stresi etj.

SO ka pak parime universale Ndryshe nga shkencat ekzakte

(kimia,fizika etj.) që I lejojnë studiuesit të bëjnë përgjithsime. Qeniet njerzore jane shumë komplekse, ato nuk janë të ngjajshme (kjo kufizon mundësinë për përgjithsime)

Dy persona të ndryshëm sillen ndryshen në të njejtën situatë dhe sjellja e individit ndryshon në situata të ndryshme

Fushat që Kontribojnë në SO Psikologjia Sociologjia Psikologjia Sociale Antropologjia Shkencat Politike

Psikologjia Psikologjia është shkenca që përpiqet të

shpjegojë, të matë dhe nganjëhere të ndryshojë sjelljen e njerëzve dhe kafshëve. Në qendër të vëmendjes së psikologjisë është kuptimi I sjelljes së individit.

Kontributi I kësaj shkence në SO qëndron në teorinë e të mësuarit,personalitetit, perceptimit, nevojave dhe forcave motivuse si dhe kënaqësis në punë, marrjes së vendimeve, matjes së qëndrimeve, stresit në punë, etj.

Sociologjia Përqendrohet kryesisht në sistemet

shoqërore brenda të cilave individi luan role të ndryshme. Ajo studion njerëzit në lidhje me njëri-tjetrin.

Kontributi kryesor I sociologjisë është; sjellja e grupit në organizatë (formale dhe jo formale), dinamika e grupit, kultura e organizatës, byrokracia, komunikimi, pushteti, konfilkti, etj.

Psikologjia Sociale Ështe një fushë studimi brenda

psikologjisë që gërshëton koncepte nga psikologjia dhe sociologjia.Fusha kryesore e psikologjisë sociale është ndryshimi.

Kontributi I kësaj fushe qëndron në matjen,kuptimin dhe ndryshimin e qëndrimeve, modelet e komunikimit si dhe aktivitetet e grupit mund ti kënaqin nevojat e individit në procesin e vendimmarrjes në grup.

Antropologjia Studion shoqëritë për të mësuar për

qeniet njerëzore dhe për aktivitetet e tyre, kulturat dhe mjediset e ndryshme që shprehen në dallime thelbësore në sjelljet e njerëzve në vende të ndryshme dhe organizata të ndryshme.

Shkencat Politike Studion sjelljen e individëve dhe grupeve

në një mjedis politik. Kontributi për sjelljen organizative qëndron në strukturimin e konfliktit, shpërndarjen e pushtetit, etj. (organizata janë njesi politike)

SO dhe Disiplinat tjera Teoria e organizimit

(ndërtimi,funksionimi I strukturave organizative)

Zhvillimi dhe ndryshimi I organizatës Menaxhimi I personelit (burimeve

njerëzore)

Krahasimi i Disiplinave

Teoritë e organizimit

Sjellja Organizative

Zhvillimi i organizatës

Personeli

Teorike Praktike MAKRO MIKRO

Metodat e studimit në SO Rastet e Studimit Studimi në Praktikë Eksperimenti Laboratorik Ekperementi në Praktikë Meta-Analiza

Rastet e Studimit Rasti I studimit është një analizë e thelluar e një

situate të caktuar. Në një rast studimi individi,grupi apo organizata si njësi studimi përshkruhen gjër e gjatë. Burim kryesor I informacionit është vëzhgimi I mbështetur sipas rastit dhe nga intervistat me një përmbledhje të dokumentave

Mangësitë e kësaj metode shihen në mundësinë e keqkuptimeve dhe interpretimeve jo të sakta që vinë si rezultat I subjektivitetit të vëzhguesit.

Rasti I studimit nuk mund të shërbej për te provuar apo për të hedhur poshtë një hipotezë (sepse nxirren konkluzion vetëm nga një rast).

Studimi në Praktikë Për të bërë një studim në praktikë zgjidhet një

grup njerzish të cilët përfaqësojn në mënyre më të mirë te mundur një grup më të madh. Ky grup I nënshtrohet vëzhgimit nëpërmjet pyetësorëve dhe intervistave. Rezulatet përpunohen dhe nxirren konkluzione të cilat konsiderohen të vleshme.

Anë pozitive e kësaj qëndron kostoja e ulët Anë negative qëndron në pasaktësinë që mund

të nxerr grupi I zgjedhur që përfaqëson grupin e madh.

Eksperimenti Laboratorik Në një studim laboratorik studiusi krijon

një mjedis artificial. Studiusi manipulon një variabël të pavarur në kushte të kontrolluara. Pas vëzhgimeve, me qenë se te gjitha kushtet e tjera mbahen të pandryshuara, studiusi konkludon cfarëdo ndryshimi që ka ndodhur në variablin e e varur- që ka qenë pasoje e manipulimit ose ndryshimit të imponuar mbi variablen e pavarur.

Eksperimenti në Praktikë Ngjajshëm sikur eksperimenti laboratorik

vetëm se nuk kryhet në kushte të përpunuara posacerisht dhe artificialisht por në kushte reale në organizatë.

Eksperimenti në praktike ofron rezultate shumë më të sakta dhe me vlerë se sa te gjitha metodat tjera.

Meta-Analiza Paraqet agregim të rezultateve sasiore të

studimeve të mëparme Është metodë statistikore që integron një numër

studimesh të pavarura për të përcaktuar nësë rezultatet e tyre kanë qëndrueshmëri për sa I përket ngjajshmërisë.

Ështe mënyrë për të kapërcyer interpretimet potencialisht të pasakta që dalin nga përgjithsimet

Kjo metodë I lejon studiusit që të evidentojë variablat e nërmjetëm që qëndrojnë në mes atyre te varur dhe të pavarur.

Vlerësimi I rezultateve të kërkimeve bëhet përmes 3 pyetjeve.

Është I vlershëm ? (A është duke matur studimi atë që pretendon se është duke matur ?)

A mund të mbështetësh ? ( i referohet qendrueshmërisë së matjes psh. Në qoftë se masim me një metër elastik, ka të ngjarë të dalë ndryshime në lartësi-pa ndryshuar lartësia

A është përgjithësues? ( a mund të perdoren rezultatet e studimit për të përshkruar individ dhe grupe të tjera që nuk kanë qenë objekt studimi. ë

MODELI I SO Mbeshtetja ne tre nivele: Individi-Grupi-Organizata

NJOHURITE PER INDIVIDIN Perceptimi Motivimi Personaliteti Qendrimet etj

VARIABLAT E PAVARURA Aftesite dhe mjeshtrite (tregojne se

qfar eshte ne gjendje te beje nje punonjes, qoft puntor apo menaxher)

Perceptimi I rolit Ka te beje me perceptimin nga ana e individit, e lloit te sjelljes qe ai beson si e pershtatshme me qellim qe sjellja ne pune te konsiderohet e knaqeshme dhe

Motivimi (pasqyron vendimet qe merr individi per ate qe do te beje

VARIABLAT E VARURA Produktiviteti (efektiviteti dhe

efikadsiteti) Mungesat ne pune Qarkullimi dhe Knaqesia ne pune (si diference midis

asaj qe merr punonjesi dhe asaj qe mendon se duhet te marr)

SJELLJA NE PUNE E INDIVIDIT Sjellja ne pune eshte funksion I tre

faktoreve: PR x A x MAftesite dhe mjeshtrite perqndrohen ne

ate se qfar mund te beje punonjesiPerceptimi I rolit tregon se qfar duhet te

bejeMotivimi tregon se qfar deshiron te beje

FAKTORET TJERE QE NDIKOJNE NE SJELLJEN E INDIVIDIT

Karakteristikat biografike Mosha Gjinia Gjendja civile etj

Verejtje: keto ndikojne ne variablat e varura

FAKTORET TJERE QE NDIKOJNE NE SJELLJEN E INDIVIDIT

Personaliteti Vlerat dhe qendrimet dhe Te mesuarit

Verejteje” Keta faktor ndikojne te variablat e pavarura