kurum kültürü

Kültür Kavramı ve Tanımı

Kültür sözcüğü çağımızın çokça kullanılan ama az anlaşılan, yüklü kavramlarından birisidir. Kültürün ne olduğunu ya da olmadığını açıklamak o kadar kolay değildir.

Bakmak, “yetiştirmek” anlamına gelen Latince “colere” veya “culture” kelimesinden geldiği kabul edilen kültür kavramı, çağlar içinde sosyal bilimlerde, insan ve toplumla ilgili bir kavram olarak çeşitli anlamlar yüklenerek kullanılmıştır.

Taylor‟a göre; “toplumun bir üyesi olarak insanoğlununkazandığı bilgi, sanat, ahlak, gelenek ve benzeri alışkanlıklarıkapsayan karmaşık bir bütündür”

Hofstede‟e göre; “bir insan grubunu diğerlerinden farklılaştıran kolektif bir düşünce programıdır”

Morgan’a göre; “genellikle bir toplumun bilgi, ideoloji, değer, hukuk ve günlük ritüel sistemine yansıyan gelişme modelidir”

Downs’a göre; “insanların çevreleri ile olan ilişkilerini yönlendiren zihinsel bir haritadır”

Linton’a göre; “öğrenilmiş davranışlar ile belirli bir cemiyetin üyelerince birbirine aktarılan davranışların sonucudur”

Tek ve Özgül‟e göre; “insanların yarattığı değer sistemininahlak, sanat, sembol, inanç, gelenek ve göreneklerin birkarışımıdır ve insan isteklerini, davranışlarını belirleyen entemel faktörlerden biridir”

Akdemir’e göre; “kavramları, bilgileri, inançları, sanatları, yasaları, ahlakı, giysileri ve bir toplum üyesi olarak insanın edindiği tüm diğer yetenek ve alışkanlıkları kapsayan karmaşık bütündür”

Sonuç olarak kültür nesilden nesile aktarılan, toplumdan ferdekazandırılan bir yaşama biçimi olup, insanın toplum tarafındantesis edilmiş ve yaratılmış maddi ve manevi öğelerdenmeydana gelmiş olan çevresidir. İnsan bu çevrenin öncekinesillerinden aldığı öğeleri kısmen geliştirerek kendisindensonraki nesillere devreder

Kültürün Özellikleri

Kültür, bir toplumun içinde kazanılan ve iletilen davranışölçütlerinden ortaya çıkan, maddi ve manevi unsurlardanoluşan bir düzen olduğuna göre, üzerinde durulması gerekenbazı özellikleri vardır. Bu özelliklerin bilinmesi hem kültürün neolduğu hakkında fikir verir, hem de davranıĢ üzerindekietkisini anlamada önemli bir rol oynar.

“ K ü l t ü r Ö ğ r e n i l i r ”

Kültür öğrenilmiş davranışlar topluluğudur.Kültür doğuştan kazanılan yada kalıtım yoluyla gelen birdeğerler sistemi değildir.İnsan doğduktan sonra ailesi veçevresi yoluyla kültürü öğrenmektedir.

Yani insanlar içinde bulundukları toplumun kültürünü gözlem,dinleme, konuşma, etkileşimde bulunma, taklit etme gibiyollarla ve deneyimlerle daha önce onu üretenlerdenöğrenirler .

Kültür öğrenilir, alışkanlık haline getirilir ve sonuçta sosyal kalıtım yoluyla nesilden nesile aktarılır .

“ K ü l t ü r To p l u m s a l d ı r ”

Kültür sisteminin kişiye kazandırdıkları toplumsaldır. Yani, kültür ürünleri, örgütlenmiş birliklerde, gruplarda ya da toplumlarda yaratılır ve ortaklaşa paylaşılır

Bir toplumun kültürünün, toplum üyeleri tarafından paylaşılan alışkanlıklar, kabul edilen davranışlar, değerler ve tutumlar olması, kültürel sistemin toplumsal bir olgu olduğunun açık göstergesidir .

O halde kültür toplum içindeki bir kişinin davranışı veyatutkusu değil, toplum üyelerince paylaşılan değer ve inançsistemidir

Kültürün toplumsal bir özellik taşıması demek, onungeçmişinin ve geleceğinin topluma bağlı olması demektir

“Kültür Dinamiktir ve Zamanla Değişebilir”

Kültür dinamik bir yapıya sahiptir. Hiçbir kültür durağan değildir. Bazen hızlı bazen de yavaş ama mutlaka değişmektedir. Dolayısıyla, kültürel değerlerin belirlenerek dikkate alınması, mevcut kültürün saptanmasında her zaman yeterli olmamaktadır .

Bütün kültürler sürekli olarak değişimi yaşarlar . Kültürün eski nesilden yeni nesile aktarılan bir miras olması onun değişmediği anlamına gelmemektedir.

Çünkü miras devralan yeni kuşak yaptığı yenilik ve değişmelerle kültürün zenginleşmesine yardım etmektedir. Mevcut kültüre yeni bazı unsurlar eklendiği gibi bazı unsurlar da elenmektedir.

Toplumun modern olup olmamasına bağlı olarak kültürel değişme hızlı veya yavaş, keyfi veya zorla gerçekleşebilir. Küçük bir toplumda değişme hızı yavaş olabilirken modern bir toplumda son derece yüksektir

“Kültür İhtiyaçları Karşılayıcı Ve Doyum Sağlayıcıdır”

Kültür temel biyolojik ihtiyaçları ve bunlardan doğan ikinciderecedeki ihtiyaçları, çoğu zaman ve önemli ölçüde karşılar.

Psikoloji bilimi, ancak doyum verici olduğu sürece alışkanlıkların devam ettiğini göstermiştir. Öyleyse kültürel öğeler, toplumun üyelerine bir doyum veya hizmet sağlayarak var olabilirler

“Kültür Kurallar Sistemidir”

Kültür, toplumca benimsenen kural ve davranışlardan oluşmaktadır. İnsanların toplum halinde yaşamalarını belirleyen yazılı ve yazılı olmayan kurallar, kültürün bütünlüğünü ve devamlılığını sağlar.

Çünkü kurallar sayesinde kültürel birikim sağlanır ve yeni nesillere aktarılır. İnsanlar kurallar sayesinde çalışır ve kültürel öğelerini oluştururlar. Kuralsızlık içinde kültürel öğelerin oluşturulması mümkün değildir

“Kültür Sembollere Bağlıdır”

Kültür bir olgunun başka bir olgu tarafından tanımlanması,simgelenmesi veya kullanılmasıdır Bir başka deyişle kültürpaylaşılan değer, inanç, norm ve davranış örüntüleri olarakbüyük ölçüde sembollerden oluşan ve semboller (din,dil,efsane, mit, ideoloji) yoluyla öğrenilen ve aktarılan birsistemdir .

“Kültür Bütünleştiricidir”

Kültürler birleştirilmiş bütünler olarak düşünülmelidir. Yani, kültürler birbirleriyle ilişkili olan tutarlı ve mantıksal sistemlerdir.

Genel Kültür ve Alt Kültür Kavramı

Toplumların genel kültürü büyük bir sistem olarak bir çok alt kültürel sistemi bünyesinde barındırmaktadır. Bir toplumdaki çeşitli grupların oluşturdukları bu kültüre alt kültür denmektedir.

Kurumlar da büyüdükçe ve geliştikçe sahip oldukları işgücünü kısımlara bölerler ve her biri kendi özel çevresi içerisinde var olan fonksiyonel, coğrafi ve diğer çeşitliliklere göre birimler oluştururlar. Böylece kurumlar içinde de kültürler kendi alt kültürlerini oluşturmaya başlarlar

Alt kültürler arasındaki farklılığa rağmen her parçası birbiriyle anlamlı bütünler oluşturup birbirini tamamladığından, bu farklılıklar ortak bir senteze yönelip genel kültürü ortaya çıkarmaktadır .

Kurumlar de ulusal kültürün birer alt birimidir. Her kurumun hedefi, amaçları ve bunlara ulaşılmasını sağlayan kaynakları ve faaliyetleri vardır. Bunlar ulusal kültürün güçlü ve belirgin özelliklerinin etkisinde oluşmakla birlikte her kurum kendi koşullarına göre farklı özellikler taşır.

Kurumlar, ülkenin genel kültürel görünümünden ayrılan yönleri nedeniyle birer alt kültür olarak nitelenmektedir.

Kurum kültürü, genel kültüre göre bir alt kültür olarakdüşünülebileceği gibi bir kurum içindeki çeşitli alt kültürleregöre de bir genel kültür olarak görülebilir

KURUM KÜLTÜRÜ KAVRAMI

Kurumsal anlamda birlik ve beraberlik sağlayıp bunugeliştirme amacı taşıyan işletmeler için ortak çıkar ve değerleretrafında çalışmak önem kazanmaktadır. Bu noktada etkin birrol üstlenen kurum kültürü, kurumların başarısında da etkili bir faktördür

Kurum kültürü tek bir yapıdan oluşmak yerine çeşitlifarklılıkları barındıran bir yapıya sahiptir. Bu yapı içerisindebirbirinden farklı alt kültürler, meslek grupları,hiyerarşik seviyeler, fonksiyonel ya da profesyonel birtakımkimlikler bulunmaktadır.

Tüm bunlar kendi aralarında ortak bir görev paylaşımıiçerisinde yer almaktadır. Farklı görev ve rollerin aynı potadaeridiği bu yapı ise kurum kültürünün kendisinioluşturmaktadır.

Kurumsal sistemin bir parçası olan kurum kültürü süreç olarak uzun süreli bir değişim geçirmiştir. Diğer taraftan kurum kültürü kurumun işini yönlendiren bir yol olarak kabul edilmektedir.

Bilinmelidir ki; kurumun içinde yerleşmiş bir kültüründeğişmesi kolay olmamaktadır. Çünkü çoğu zaman kültürpotasında yer alan bazı değerlerden vazgeçilmesi konusundadirenç gösterilebilmektedir.Bu durum kültürün sıkı sıkıya benimsendiğinin birgöstergesidir.

Bütün kurumlar kendilerine ait bir kültürel yapıya sahiptir.Mevcut kültürel yapı hem astların hem de üstlerindavranışlarının şekillenmesinde etkili olmaktadır.Böylelikle kurum içinde çalışanlar arasında birtakımstandartların oluşması sağlanmaktadır.

Diğer taraftan işletme çalışanlarını ortak değer ve inançlaretrafında toplaması yönüyle kurum kültürü bağlayıcı bir rolüstlenmektedir.

Kurum kültürü; üstü örtülü davranışsal, duygusal ve kavramsal olarak öğrenilen ve aynı zamanda ait olduğu grubun üyeleri tarafından ortaklaşa paylaşılan bir süreç olarak tanımlanmaktadır.

Kurum kültürü örgüt üyelerine bir kimlik kazandıran, kurumiçindeki davranışları şekillendiren, örgüt üyelerinde örgütekarşı bağlılık geliştiren, sosyal sistemin dengesini güçlendiren,örgüt üyelerince paylaşılan değerler, inançlar ve anlamlarbütünüdür.

Tüm bu tanımlar değerlendirildiğinde kurum kültürünün,aslında bireyler veya grup üyelerine, bir bakış açısı ve iş yapışbiçimi kazandıran, kurumda ortak paylaşımlar yaratan ve buanlamda da örgütte bir bütünlük ve sistematik oluşturan birkavram olduğu görülmektedir.

Kurum Kültürünün Önemi

Bu yönüyle toplum ve kurumlar birbirlerine benzeyenmekanizmalardır. Bu mekanizmanın bir parçası olan insanfaktörü ise bağlı olduğu sosyal topluluğun maddi-manevibütün ortak özelliklerini sahiplenmektedir.Kurumlar da bu özellikleri sayesinde kendilerine özgü bir kişiliğe sahip olmaktadırlar.

Güçlü bir kurum kültürünün temelinde güçlü çalışanlar yeralmaktadır. Bu da bir zincirin halkaları gibi tepe yönetimdenbaşlayarak astlara kadar uzanacak biçimde mevcut kültürünyayılmasıyla sağlanmaktadır.Bu noktada çalışanların ortak sorumluluk ve motivasyonla hareket ederek birlik oluşturmaları kaçınılmazdır.

Kurum Kültürünün Özellikleri

Yazılı değildir, Kurum içinde paylaşılan inanç ve değerlere bağlılık yaratır, Tüm kurum çalışanlarını, aynı değerler ve aynı çalışmaanlayışı çevresinde,birbirine yakınlaştırıp, bağlayıcı roloynayarak kuruma bütünlük kazandırır,

Kurum içindeki kişilerin, olaylar karşısında nasıl davranmalarıgerektiğini açıklar, Kurum içinde günlük çalışmalarda, çalışanlara rehber olur veçalışanlarındavranış biçimlerini belirler, Kurum için değişen çevre koşullarında, hedefinkaybolmamasını sağladığı için, kurum için hem bir yolgöstericidir, hem de bir kontrol aracıdır,

Kurum çalışanlarının birbirleri ile olan etkileşim biçimlerinibelirler, Kurum için neyin önemli olduğunu belirler, Kurum çalışanlarına organizasyonel aidiyet hissi verir, Kurum çalışanlarına ne için çaba gösterilmesi gerektiğinianlatır, Organizasyonel kimliği oluşturur,

Kurum kültürü bütüncü bir özellik taşır, bu nedenle kültürün kendisini oluşturan parçaların toplamından daha farklı bir niteliktedir.

Kurumun tarihi bir perspektifini yansıtır ve kültür, o işletmeyi oluşturan çalışanlar arasında, uzun süreli etkileşim ve sosyalleşme süreci sonrasında oluşur.

Kurum kültürünün taşıdığı özelliklere bakıldığında, “öğrenilir”bir kavram olduğu görülmektedir. Kişiler kurumda çalışmayabaşladıkları andan itibaren, bu kültürü öğrenmeye başlarlar.

Kavram sadece öğrenilir değil, ayrıca “aktarılır” bir niteliktetaşımaktadır.Çünkü kişiler işletme içinde, kültüre ilişkinöğrendiklerini, zamanla diğerlerine de sosyalizasyon yoluylaaktarmaya başlarlar.

Devamı ve Daha Fazlası için:http://www.isindeks.com/kurum-kulturu-3808