lerend onderweg
Post on 10-Jun-2015
1.765 Views
Preview:
TRANSCRIPT
OPLEIDINGS-OVERZICHTPABO
Routekaart voor aanstaande leraren primair onderwijsLerend onderweg
H O G E S C H O O L
Inhoudsopgave
Inleiding 7
Handleiding voor het gebruik van Lerend onderweg 9
Kritische situaties Relatie&gezag-P1periode1 12 Leeromgeving&organisatie-P1periode2 16 Ontwikkeling&uniciteit-P1periode3 22 Verantwoordelijkheid&relatie-P1periode4 28 Relatie&gezag-P2periode1 34 Leeromgeving&organisatie-P2periode2 38 Ontwikkeling&uniciteit-P2periode3 42 Zevenpedagogischethema’s-P2periode4 48 Persoonlijkevorming-P3/4 54 Pedagogischeverantwoordelijkheid-P3jongereenouderekind 58 Exemplarischonderwijs-P3jongere&ouderekind 64 Spelendoejesamen-P3jongere&ouderekind 68 Onderwijsconceptennaderbeschouwd-jongerekind 74 Schoolfoto-Degelukkigeschool-jongerekind 78 Specialisatieexpressiegeïntergreerd-ouderekind 84 Specialisatiezaakvakkengeïntergreerd-ouderekind 88 Minor 94
Niveaubeschrijvingen Propedeusebekwaam 98 Basisbekwaam 102 Liobekwaam 108 Startbekwaam 112Kijkwijzers Aardrijkskunde 119 Beeldendevorming 121 Bewegingsonderwijs 123 Geschiedenis 125 Godsdienst 127 ICT 129 Muziek 131 Natuuronderwijs 133
�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Nederlands 135 Rekenen 137 Schrijven 139
Medewerkers
Verklarende woordenlijst
�
�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Inleiding
Hetopleidingsoverzichtiseenroutekaartvoorstudentendieopwegzijnomleraarteworden.Meteenroutekaartkunjebepalenwaarjenubent,welkewegjehebtafgelegdenwelkerichtingjemoetkiezenomhetdoeltebereiken.Datispreciesdebedoelingvanditopleidingsoverzicht.Hetkanjehelpenomjouw‘leerweg’tegaan.Opdieleerweghebjeintensiefcontactmetopleidingsdocenten,mentoren,veldopleidersenstudenten.Zijhelpenjouderoutekaartopeengoedemaniertegebruiken:omkritischnaarjezelftekijken,omleerdoelentebepalenendaarnaartoetewerken.Daaromisdezeroutekaartookvoorhénbedoeld.OverdevisievanDriestareducatiefopdezeleerwegkunjemeervindenindepublicatie‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’.‘Lerendonderweg’iseenoverzicht,maarookeeninstrumentwaarindevisievanDriestareducatiefopdevoorbereidingophetchristelijkleraarschappraktischisuitgewerkt.
Wat is de bedoeling van ‘Lerend onderweg’?1.Hetisbelangrijkdatjijalstoekomstigeleraareengoedbeeldhebtvanwie
jijbent:alspersoonénalsleraar.Alsleraarbenjejeeigeninstrument.Ditopleidingsoverzichtisbedoeldalseenspiegelomgoednaarjezelftelerenkijkenenjouwpersoonlijkheidenleraarschapnaarelkaartoetelatengroeien.
2.Leerlingenmogenvanjouverwachtendatjehetbestevanjezelfgeeft.Daaromishetbelangrijkdatjevoortdurendwerktaanjouwontwikkeling(zieook‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’,par.2.4).Ditopleidingsover-zichtiseenhulpmiddelomeenlerendehoudingbijjezelfteontwikkelen.
3.Omjouwgroeiinhetberoepzoveelmogelijktebevorderenishetookvanbelangomdeopleiding(dekennisenvaardighedendiejedaarinopdoet)endestage(praktijkervaring)metelkaarteverbinden.Metditopleidings-overzichtisdieverbindingduidelijkgemaakt:hetgeeftaanwatjeindeopleidingleertenistevenseenhulpmiddelbijhetvoorbereidenenuitvoe-renvanjelessenenhetreflecterendaarop.Ookgeeft‘Lerendonderweg’inzichtindestructuurvandeopleiding.
OpleidingTheorieInhoud
Begeleiding
Opleidingsoverzicht
StagePraktijk
�
Hoe is Lerend onderweg opgebouwd?Ditopleidingsoverzichtbestaatuitdriedelen:1.Kritischesituaties,bekwaamhedenenindicatoren,uitgewerktperperiode;2.Niveaubeschrijvingenperopleidingsfase;3.Kijkwijzersperschoolvak,uitgewerktinbekwaamhedenenindicatoren.Indetabelhieronderisdeopbouwschematischweergegeven.
Deel 1
Kritische situaties enbekwaamheden(per periode)
Deel 2
Niveaubeschrijvingen(per opleidingsfase) Propedeuse Basisbekwaam Liobekwaam Startbekwaam
Deel 3
Kijkwijzers(per schoolvak)
”Lerend onderweg”
�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Handleiding voor het gebruik van Lerend onderweg
Deel 1: Kritische situaties en bekwaamhedenDitonderdeelvanhetopleidingsoverzichtisvooralverbondenmetleerlijn2(hetpedagogisch-didactischprogramma).Hetisbedoeldomzichttekrijgenopwaarjestaatinjeontwikkelingenhoejedaarinverdergaat.Hierbijkunjejezelfdevolgendevragenstellen:
Beheersikdevereistebekwaamhedenendedaarinbeschrevenkennis,vaardighedenenhoudingvoldoende?
Hoeverbindikmijnleerervaringenuitdeopleidingendestagepraktijkmetelkaar?
Perperiodevindjedevolgendeonderdelen:
Kritische situatieDekritischesituatiegeefteenbeschrijvingvanhethandelenvaneenstudentineenbepaaldeonderwijssituatie.Desituatiebeschrijvingisgerelateerdaanhetonderwijsinleerlijn1,2en3,maarisuiteraardinwisselbaarvoorallerleianderemogelijkcontexten.Tijdensjestagewordtvanjeverwachtdatjeineendergelijkesituatiedevereistebekwaamhedenleertbeheersen.Dekritischesituatiewordtgebruiktbijeenvooruitblikofterugblikopeenmoduleen/ofstageperiode.Tevenshelptdezebijhetopgangbrengenvandereflectieofeenbegeleidingsgesprek.
Bekwaamheden en indicatorenInditonderdeeltrefjeeenbeschrijvingvandebekwaamhedenvoordele-raarprimaironderwijsaan.DebekwaamhedenzijngeordendopbasisvandeindelingvanSBL(StichtingBeroepskwaliteitLeraren).Iederebekwaamheidisuitgewerktineenaantalindicatorendieduidelijkmakenwelkgedragjemoetkunnenlatenzienenopwelkniveaujedebekwaamheiddienttebeheersen.DeinvullingvandeSBL-bekwaamhedenheeftinhoudelijkeeneigenaccentvandeopleidinggekregen.Aandezeinvullingleverenzevenpedagogischethema’s(relatie–gezag–leeromgeving–organisatie–ontwikkeling–uniciteit–verantwoordelijkheid)eenbijdrage.
Aandehandvandezebekwaamhedenenindicatorenkan: jejouwleerdoelenvoordekomendeles-enstageperiodebepalenenevalu-
eren; jedeonderwijsactiviteitenvoorbereiden;
�
jereflecterenopjouwervaringen; dementoren/ofstagebegeleiderobservereninhoeverrejijdevereisteof
beoogdebekwaamhedenbeheerst; dementoren/ofstagebegeleidereenbegeleidings-ofbeoordelingsgesprek
voeren.
Aandachtspunt:hetgevaarvanindicatorenisdatjeslechtsnaargedragkijkt.Eengoedeleraarwordjenietdooralleenmaarhetjuistegedragtevertonen.Gebruikdeindicatorendaaromnietalsafvinklijst,maaralshulpmiddelomtewerkenaanjouwpersoonlijkleraarschap.
Deel 2: NiveaubeschrijvingenDeniveaubeschrijvingengeveneensamenvattingvanhetniveaudatvanjouwordtverwachtaanheteindevaneenopleidingsfase.Deniveaubeschrijvingenzijnmetnamebedoeldals‘ijkpunt’.Dezespelenvooraleenrolindeeindbe-oordelingdoordestagebegeleiderofassessor.Erzijnvierniveaubeschrijvingen:
Propedeusebekwaam Basisbekwaam Liobekwaam Startbekwaam
Deel 3: KijkwijzersIndeel3isperschoolvakeenkijkwijzeropgenomen.Eenkijkwijzerbestaatuitéénofmeerbekwaamhedenmetbijbehorendeindicatoren.Iederekijkwijzerisalsuitvouwbladinditopleidingsoverzichtverwerkt.Opdezema-nierkanjijofjouwmentordealgemenebekwaamhedenenindicatorenvanéénperiodeinclusiefdekijkwijzervaneenvakineenoogopslagoverzien.Deindicatorenzijncumulatiefbeschreven,datwilzeggendatersteedsnieuwebekwaamhedenaandebekwaamhedendiejealbeheerst,wordentoege-voegd.Bekwaamhedenuiteeneerderniveaublijvendusmeefunctioneren.
10
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
11
P 1 per iode 1
relatie &
12
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
‘VandaagbenikmeesterMarien...Hoezullendekinderenopmijreageren?Zullenzemijeenleukemeestervinden?Enhoezalmijneerstelesverlopen?Nukanikeindelijktewetenkomenofditietsvoormeis!’Zomaarwatge-dachtenvanMarienopdeochtendvanzijneerstestagedagopdebasis-school.Inoverlegmetzijnstageschoolheefthijbesloteningroep5tebeginnen.Voorafgaandaandestageweekheefthijdeopdrachtenmetzijnmentorbesproken.Marienzitalachterindeklasalsdebelgaat.Bijhetbinnenkomenkijkendekinderenmeteenzijnkantuit.Sommigekin-derenmakenevencontactdoorhunhandoptestekenofnaarMarientelachen.DezeochtendhoeftMariennognietstedoen.Naeenuur,alsdeklasvolopaanhetrekenenisendejufdrukismethethelpenvankinderen,denkthij:‘Watzoudenaldiekinderenaanhetdoenzijn?Zalikeenseenrondjedoordeklaslopen?’‘sMiddagstijdenshetzelfstandigwerkengaatMarienzijneersteopdrachtuitvoeren.Hijgaateengesprekvoerenmeteenkleingroepjekinderen.Hijwilgraagmetdekinderendoorpratenoverhetprentenboek,waaruithijaandegroepheeftvoorgelezen:‘DerattenvangervanCressey’.Maarhoebeginjenuzo’ngesprek?Enhoezorgjeervoordatallekinderengoedmeedoen?OpdedonderdagvandeeerstestageweekheeftMarieneraleenaantallessenopzitten,waardoorhijalzichtheeftopzijnleervragen.Eéndaar-vanis:Hoezorgikervoordatdeleerlingenblijvendoenwatergedaanmoetworden?Marienbesluitdaaromtijdensdevoorbereidingopdebeeldendevormingslesookgoednatedenkenoverhetstellenvanregels.DetekenlesbereidtMarienvooruitdemethodevandesta-geschool,metbehulpvan‘OntwerpenvanOnderwijs’.Daarbijzoekthijgoedplaatmateriaal,waarmeehijeenbeeldelementkanverduidelijken.Marienheefttijdensdelesmoeiteomdeorganisa-tievandetekenlesteoverzien,ondanks
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
gezag
13
dathijzorgvuldigzijnregelsheeftopgesteld.Voordathijnaarhuisgaatbespreekthijmetzijnmentoropwel-kewijzehijhettikspelvandevolgendedagkanorganisereneninvullingkangeven.Marienvindthetbelangrijkdatdeleerlingenoptimaalinbewegingkomenendatleerlingenerplezieraanbeleven.Marienkiestvooreenkorteinstructie,zo-datdeleerlingensnelkunnengaanbewegen.Metplezierkanhijterugkijkenopdezegymles,omdatdevoorafgesteldere-gelshemhielpenomhettikspelsoepeltelatenverlopen.AanheteindevandeeerstestageweekheeftMarieneenvoldaangevoel.Hijsteltzijnleervragenopenhooptdaarmeedeko-mendeperiodeverdertegaan.
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe zorgt voor een goede relatie met kinderen in de groep.
Jemaaktcontactmetkinderen. Jesteltkinderenophungemak. Jekuntaangevenwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkis
inhetonderwijsenvooralinhetchristelijkonderwijs.
Presenteren: Je ondersteunt je spreken met functionele non-verbale aspecten.
Jeverandertjehoudingregelmatig. Jegebruikt(eenaantal)passendegebaren. Jekijktdekinderenvoldoendeaan. Jemaakteenenthousiasteindruk.
Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen.
Jehanteertopeenconsequentemanierregels. Jesteltzelf(waarnodig)ookregels.
1�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt eenvoudige les- en groepsactiviteiten organiseren en uitvoeren.
Jeleidteen(kring)gesprek,waarbijjestructuurgeeftaanhetge-sprek
Jevertelteenverhaalofjeleesteenverhaal,(prenten)boekofge-dichtvooraanverschillendegroepen,metaandachtvoorspreek-tempo,stem-entaalgebruik,encontactmetdeleerlingen.
Jemaaktgebruikvaneenvoudigemethodelessen.
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’.
Jegeefteen(methode)lesvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntdedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)van
‘OntwerpenvanOnderwijs’injelessenherkenneneninbeginseltoepassen.
Jezetdelesopvolgensdeindeling:start–kern–afsluiting. Jebeschrijftbijiederelesdebeginsituatievandegroepende
doelstellingvandeles. Jeformuleerteenleerdoelvoorjezelfengeeftaanhoejehier
concreetaangaatwerken.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en over jouw bekwaamheid als leraar.
Jekunteenvoorjouwontwikkelingbetekenisvollesituatieselec-teren.
Jebentjebewustvanjouwpersoonlijkaandeelindezebeteke-nisvollesituatie.
Jekuntaangevenwatjeindeopleidinghebtgeleerdenhebtherkenden/oftoegepastindepraktijk.
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer):• Bewegingsonderwijs• Beeldendevorming• Godsdienst• Informatica
1�
P 1 per iode 2
leeromgeving &
1�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Voorinhetlokaalvangroep6staateengrotedoosmetblokkenuitdebouwhoekvandekleuters.Deleerlingenkijkenalstiekemnaardestagi-aire:‘Zouhijmisschienietsgaandoenmetdieblokken?’Nadebijbellesishetinderdaaddenieuwemeester,meesterJoost,dienaarvorenloopt.Hijneemthetlesgevenovervanzijnmentor.Joostgeeftvandaageenrekenlesuitdemethode,waarinhetgaatoververschillendestandenvandezonendeschaduwendiedaarbijhoren.Eenlastigonderwerp!Joostheeftvantevorennagedachtopwelkewijzehijdezerekenleskanvormgeven,zodathetthemadichterbijdekinderenkomt.Hijheeftbe-slotenomblokkeneneenaantalzaklampenmeetenemen.Joostvraagtofdekinderenhunstoelwillenpakkenenineenkringwil-lenkomenzitten.‘Yes’,roependeleerlingendoorelkaar.Zepakkenhunstoelenstuivennaarhetmiddenvandeklas.Eenpaarjongensduwenwattafelsaandekantdieinwegstaan.Eenaantalmeidenrentnaarel-kaartoe,omdatzepersénaastelkaarindekringwillenzitten.Hetduurtwel10minutenvoordatdeleerlingenindekringzittenenderustenigs-zinsisweergekeerd.Joostzitrustigvoorindekring,doethetlichtuitenzegtverderniets.Hijzetwatblokkentegenelkaaraanenbeschijntdeblokkenvanallekantenmetdezaklamp.‘Zienjulliewatermetdeschaduwgebeurt?’,vraagtJoostaandeleerlingen.Deleerlingenknikken.Ja,datzienzewel.Naeenspannendenmooikwartiertjemogendeleerlingenterug-gaannaarhunplaatsenzelfaandeslaggaanmethetprobleemvandestandvandezonendeschaduwen.Joostorganiseerthetzodatdeleerlingenpergroepjerustigteruggaannaarhunplaats.Daarmeeverlooptheteenstukrustigerdanaanhetbeginvandeles.Veelkinderenkunnenzelf-standigaandeslag,maarnietiedereen.Dementorvan
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
organisatie
1�
Joostwijsteenaantalkinderenaandienognadereuitlegno-dighebbenomookaandeslagtekunnengaan.Joostroepthetgroepjebijelkaarenlaatopnieuwzienhoedeaardedraait.
MethetformulerenvaneenleervraagaanheteindevandezelesheeftJoostgeenmoeite:Opwelkewijzezorgikernuvoordatdeorganisatievandekringbeterverloopt?Nadathijzelfbeschrevenheeftaanwelkepuntenhijdevolgendekeergaatwerken,steltzijnmentordevolgendevraag:‘Kanjetoelich-ten,Joost,waaromjijopdezewijzejouwleshebtingeleid?’Joostdenktdiepnaenprobeertantwoordtegeven,vanuitdegedachtedathetonderwijsvoorkinderenconcreterwordtdoorhetgebruikvanmaterialen.Zijnmentoradviseerthemdezereflectiepuntentebeschrijven,encomplimenteertJoostvervolgensmetdewijzewaarophijomgingmetdezwakkerekinderen.ErvolgteenfijngesprektussenJoostenzijnmentor.Zekomenmetelkaartotdeconclusiedathetjuistvooreenchristelijkeleerkrachteenplichtisomhetzwakkekindniettevergeten.
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met leerlingen, en tussen de leerlingen en de samenleving, tot stand. Jerealiseertjedatjejouweigenpersoonlijkheidenpersoonlijke
vormingweerspiegeltopdekinderen. Jebentjebewustvanjeeigenhoudingengedrag,éndeinvloed
daarvanopkinderen. Jestaatopenvoorwateromjeheengebeurt. Jespiegeltkinderenkritischopwateromhenheengebeurten
relateertditaandeBijbelenaandechristelijketraditie.
Presenteren: Je gebruikt ondersteunende middelen. Jegebruiktvoldoendehulpmiddelen(bord,plaat,voorwerpen,
etc.)diejeverhaalondersteunen.
1�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jegebruiktdehulpmiddelen/materialenhandig. Jeblijftjebijhetgebruikvanjehulpmiddelen/materialenrichten
opdekinderen.
Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jehanteertopeenconsequentemanierregels.Jekeurthetkind
alspersoonnietaf. Jesteltgedragsgerichteregels. Jekuntdebetrokkenheidvankinderen(opverschillendemo-
menten,eninverschillendesituaties)verwoorden.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt eenvoudige les- en groepsactiviteiten organiseren en uitvoeren. Jeleidteen(kring)gesprekmeteenvantevorenvastgestelddoel. Jekiestverhalen,(prenten)boekenenpoëziedieaansluitenbij
(deontwikkelingvan)jouwleerlingen,enbijdedoelstellingvandeles.Jekuntdezemetaandachtvoorsfeer,mimiekengebarenvertellenofvoorlezen.
Jemaaktgebruikvaneenvoudigemethodelessen.
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jegeefteen(methode)lesvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntdedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)
van‘OntwerpenvanOnderwijs’injelessenherkenneneninbe-ginseltoepassen.Detienwerkwoordenhebbeneenplaatsinhetschema.
Jeneemtinjeleerdoelpuntenopdiejeindetheorieinenbijdecollegesbestudeerdhebt.Jegeeftaanhoejedieconcreetvormgaatgeven.
Je ontwerpt lessen volgens de principes van de rijke leerom-geving. Je(her)kentdeaspectenbetrokkenheid,betekenisenbedoeling
inlessen. Jepastjeeigenactiviteitaan,waardoordebetrokkenheidvan/de
betekenisvoordekinderenwordtvergroot.
1�
Jeverrijkteenleeromgevingdoorhetgebruikvanconcretema-terialen,dieuitnodigentotactiviteit.
Jemaaktgebruikvanmiddelendieuptodatezijn.
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer):• Rekenen• Beeldendevorming• Muziek
Organisatorisch bekwaamJe draagt zorg voor een overzichtelijke, taakgerichte sfeer in de klas en in je lessen. Jebentinstaatomdeorganisatievaneeneenvoudigemethode-
lesvoortebereidenenteregelen. Jebentbekendmetdevolgendeaspectenvanklassenmanage-
ment,enpastdezeopbasaalniveautoe:• Jemaakteentijdsplanning.• Jesteltoporganisatiegerichteregels.• Jekiestbewustvooreeninrichting.• Jehanteertproceduresvoorklaarzettenenopruimen.• Jegeeftdekindereneentaakverdeling.• Jeevalueertmetdekinderen.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en over jouw bekwaamheid als leraar. Jekunteenschetsgevenvanjouwzelfbeeldenberoepshouding. Jekunteenleerdoelformulerenm.b.t.jouwzelfbeeldenbe-
roepshouding. Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraag
uitdevorigeperiode. Jehanteertdefasenvanhetreflectieproces:terugblikken,analyse-
ren,formulerenvanalternatieven,kiezenvaneenvervolgtraject. Jebeschrijftjouwwerkinbrengopeenobjectievewijze. Jedestilleertleervragenuitjouwwerkinbreng. Jemaaktgebruikvaninformatievancollega’senmedestudenten
indevormvanintervisie. Jeleverteenbijdrageaaneenveiligecontextindeintervisie-
groep.
20
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
21
P 1 per iode 3
ont wikkeling &
22
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
MetheelveelzinengoedeideeënisLiesbethdevorigekeeraanhaarstageingroep1en2begonnen.Debeoordelingvandementorwaspo-sitief:‘Liesbethmaaktgoedcontactmetdekinderen,enzeweetdekleutersophuneigenniveaueninhuneigenbelevingswereldaantespreken.’TochheeftLiesbethnogveelvragendiezegraagbeantwoordziet,zodatzetijdensdestagenogbeteropdekinderenkaninspelen.Hoerichtikeenhoekindieuitnodigttotleren?Welkeideeënhebbenkinde-renhierover?Waaromwordthetenekindwelgeprikkelddooreenbepaaldeactiviteitenhetanderekindniet?Hoelerenkindereneigenlijk?Hoekanikjongekinderentotspelbrengen?Welkeinbrenghebbenkindereninmijnles-sen?Enhoeverhoudtzichdieinbrengvankinderentotmijnvisieopleren?WatmoetikmetPatrickaanvangen,diemetiedereenruziemaaktendriftigenagressiefis?Kanikhierietsaanveranderen?Kanjeagressievekinderenwelandergedragaanleren?Inhoeverreisagressiefgedragge-netischbepaald,enspeeltdeomgevingookeenrol?Welkgedragisvoorvijfjarigennormaal?MoetikmezorgenmakenomKarin,diealtijdminstenseenkwartierzittedralenvoorzemethaarwerkjebegint?Geefikvoldoendecomplimenten?Hetisweleenomschakelingomvolgendeweekingroep7lestegeven.Tienjarigekinderenbenaderjenueenmaalandersdankleuters.Maarwatmaakteigenlijkhetverschil?Eénvandestageopdrachtenis:Geefeenleswoordenschatonderwijs.DitroeptvoorLiesbethspecifiekevragenop:Hoesluitikaanbijdetaalontwikkelingvaneentien-/elf-jarige,enwatzijngeschikteopdrachtenvooreenleerlinguitgroepzeven?
WillemlooptstageopeenPC-schoolinSteen-dam.Dezeschoolwordtbezochtdooreengemêleerdegroepkinderenmeteendiversesocialeenlevensbeschouwelijke
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
uniciteit
23
achtergrond.Tijdenseengespreknadebijbelvertellingbe-nadruktWillemdathetnodigisdatkinderenzelfuitdeBijbellezen.InzijnbelevingisdatdeStatenvertalinguit1637.Dekinderenblijkenuitdiversevertalingentelezen,engevenaandatvolgenshenzo’noudevertalingabsoluutnietmeerkanvoorjongeren.HoemoetWillemreagerenopkinderendieandersdenkendanhij?Enhoemoethijomgaanmeteenklas,waarinkinderenverschillendelevensovertuigingenhebben?
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe gaat respectvol om met mensen die andere opvattingen hebben. Jestaatopenvooranderemeningen. Jeanalyseertverschilleninopvattingen. Jekuntjouwopvattingenverantwoorden. Jestuurtkindereninhetontwikkelenvaneigenopvattingen.
Presenteren: Je stemt je manier van spreken steeds af op de groep. Jehoudtrekeningmetdekinderenwatbetrefttaalgebruik. Jehoudtrekeningmetde(spreek)tijddiejehebt,hetduurtniet
tekortenniettelang. Jesluitaanbijdebelevingswereldvandekinderen. Jebetrektdekinderenerbijdoormiddelvanvragen. Dekinderenkunnenjouwverhaalmakkelijknavertellen.
Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich wel-bevinden en veilig voelen. Jevormtjeeenbeeldvandesfeerindegroepenhebtoogvoor
hetindividuelekind. Jetoontoprechtebelangstellingvoordeinbrengvandekinderen
enwaardeertdieook. Jeverantwoordthoejedegroepofindividuelekinderenhebtaan-
24
2�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
gepaktopgrondvantheoretischeenmethodischeinzichtenophetterreinvandeontwikkelingspsychologieenvandeopvoed-kunde.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt speel-leeractiviteiten volgens de principes van ‘Ontwerpen van Onderwijs’ en je voert die met de kinderen uit. Jehebtoogvoordebasisbehoeften(relatie,competentieenau-
tonomie)vankinderen,hunverwachtingenenhoejedaarmeedientomtegaan.
Jerichtminstenstweehoekenin,waarmeejeaansluitbijdevijfkernactiviteiten(spelactiviteiten,lees-enschrijfactiviteiten,re-ken-enwiskundeactiviteiten,gespreks-enandereactiviteiten,constructieveactiviteiten)enverantwoordthoededrieb’sge-waarborgdzijn(betekenis,bedoeling,betrokkenheid).
Despeel-enleertakenzijnzoconcreetdatkinderenerdirectmeeaandeslagkunnen.
Jemaaktgebruikvanmodernemiddelen,waaronderICT. Jegeeftinhoudelijkenopbouwendcommentaarophetwerken
spelvandekinderen(product)enopdemanierwaaropzewer-kenenspelen(aanpak).
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jegeeftdezespeel-leeractiviteitenookvorminhoekenwerk. Jegeeftinhetschemaaanwelkeorganisatievormjekiestenwat
jemoetregelenvoordatdelesbegint. Jegeeftaanwelkeleer-enhulpmiddelenjenodighebt,enhoe
jeICTinzet.
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Nederlands• Informatica
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. JekentdereflectievecyclusvanKorthagen. Jeherkentdelagenvanhetui-modelineengesprek.
2�
Jereflecteertopjouweigenhandelenophetniveauvancontext,gedrag,vermogenenovertuigingen.
Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraaguitdevorigeperiode.
2�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
2�
verant woordeli jkheid &
P 1 per iode 4
2�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
WilcolooptstageopDeAkkeringroep6.Hetisdelaatstestagevanheteerstejaar.Opdinsdagmiddag,heefthijafgesproken,geefthijeenprac-ticumnatuuronderwijs.Opdeopleidingheefthijhiermeeervaringopge-daan,enhijwildezeopdrachtookgeveninzijnstage.Besteenlastigeopdracht,omdathetveelvoorbereidingvraagt,metallerleiverschillen-deopdrachtenenkleineonderzoekjes.Hijisvandaagalvroegbegon-nen.Nademiddagpauzewilhijdirectmethetpracticumbeginnen.Allesstaatklaar.Eenbeetjegespannenwachthijopdekinderen,totdatzebinnenkomen.Hijwilsnelbeginnen.Hijschriktalsopeenstweeleerlingenhuilenddeklasbinnenkomen!“Meester,wezijngeslagendoorThijsenRemco!”“Oh,datishelemaalnietwaar”,roepenAnnekeeneenpaaranderekinderendieeromheenstaan.VervolgensbegintRemcoookhardteroepen:“Hetisnietwaarhoor,meester!Wimhadmijnbalafgepakt,endanslaikhemtochge-woon!MaartoenopeenskwamGerarderookbij.”Wilcomerktalsneldatheteenuitdehandgelopenruzieisenweetnietgoedwaterpre-ciesaandehandis.Hijroeptsneldejongensbijelkaarenzegt:“Julliemogenelkaarnietslaan.Ganusnelzitten,wantwegaanietsleuksdoen.”NadeopeninggeeftWilcoeerstdeopdrachtomingroepjesnatedenkenoverbloemen.Hijlegtuitdatzeditvolgensdeplacematme-thodegaandoen.Danzijndekinderenimmersaltijdgoedbezig,endanzijnzesamenverantwoordelijkvoordeopdracht.NavijfminutenwordtopeensderustverstoorddoorRemcoenWim,dieomhethardstschreeuwen:“Jemoetophouden,jijbegon!”“Nee,niet,datisnietwaar!”Eenpaaranderekinderenbeginnenzicherookmeetebemoeien.Wilcozucht...Hijgeefteengrootsignaalaandeklas,kijktdejongensrechtaanenzegt:“RemcoenWim,willenjulliedaarmeestoppenenverdergaanmetjewerk?Vanmiddag
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
relatie
2�
zullenwehetmetelkaaruitpraten.”VoordathijverdergaatmetdeleszetWilcodejongensuitelkaar.
Aanheteindvandemiddaghoorthijvandejongenshetheleverhaal.Deeneleerlingbegonteschelden,deandersloegeroplos.Endatomeenafgepaktebal!Naeenlanggesprekmetdejongensishetprobleemopgelost.Wilcobespreektmetzijnmentordathijhetlastigvindtomdeleerlingenophuneigenniveautebereiken.Hetistochimmersduidelijkdatjenietgaatslaanalsiemandwatafpakt?
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met de leerlingen tot stand. Jeluistertnaardekinderenenreageertophen. Jebenoemtjouweigenstijlvancommuniceren. Jepastdeverschillendeelementenvanbasiscommunicatietoe:• Volgen,toewenden,aankijken• Benoemen• Ontvangstbevestigingindividuengroep• Beurtverdeling• Inhoud• Leidinggeven
Je stimuleert een positieve omgang tussen kinderen onderling Jezietopwelkewijzekinderenmetelkaaromgaan,zowelpositief
alsnegatief. Jezietwelkegevolgenditheeftvoorhetwelbevindenvan(indivi-
duele)kinderen. Jebespreektmetleerlingendeomgangmetelkaarendesfeerin
degroep. Jestimuleertleerlingenomkritischnatedenkenoverhunopvat-
tingenenhungedrag,enomdaarindegroepovertecommuni-ceren.
30
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jestimuleertleerlingentotonderlingesamenwerking.
Presenteren: Je maakt bewust gebruik van de ruimte en van non-verbale uitingen. Jemaaktopeennatuurlijkemaniergebaren. Jegezichtsuitdrukkingpastbijwatjezegt. Jespreektrustigenduidelijk. Jespreektopeenlevendigemanier.
Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidenspreekthendaarop
aan. Jehebteenvisieopautonomiediejedekinderenmeegeeften
kuntdievisievanuitjeidentiteitmotiveren.
Je zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich welbevinden en veilig voelen. Jezietwatergebeurtinjouwgroep. Jespreektdegroepofdeindividuelekinderenaanopwaterge-
beurt. Daarbijstimuleerjegewenstgedrag. Jewaardeertdeinbrengvankinderen. Jecomplimenteerthenregelmatig. Jekuntdeaanpakdiejegekozenhebtmotiveren.
Je beïnvloedt de morele ontwikkeling van de kinderen. Jeanalyseerthetmoreleniveauendemoreleontwikkelingvan
degroep. Jevoedtkinderenoptotmoreelbewustzijn. Jecorrigeertongewenstgedragvanleerlingen. Jebenteenvoorbeeldvoordekinderen(opmoreelgebied). Jebentjeervanbewustdathetmoreelklimaatsubjectiefennor-
matiefbepaaldis. Jehoudtdaarbijrekeningmetdeidentiteitvandebasisschool. Jebrengtkinderengespreksvaardighedenbij.
31
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jeneemtinjedidactischeroutealternatieveroutesopwanneer
jevantevorennietpreciesweethoejesommigedoelenmetdekinderenwiltbereiken.Tijdenshetlesgevenkiesje,naargelangdeinputvandekinderen,deroutediejegaatgebruiken.
Bijwerkvormenvuljeconcreteactiviteitenvoordekinderenin.
Je past – waar nodig – de werkvorm ‘coöperatief leren’ toe. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidindesamenwerkingsvor-
men. Jemotiveertjouwkeuzevoordezewerkvormvanuitpedagogi-
scheopvattingen. Jepastverschillendecoöperatievewerkvormentoe.
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Aardrijkskunde&Geschiedenis• Natuuronderwijs
Organisatorisch bekwaam Jekiestgoedeorganisatievormen,diehetleerdoelondersteu-
nen. Jekuntverschillendecoöperatievewerkvormenopeeneffectie-
vewijzeinzettenenorganiseren.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw eigen bekwaamheid als leraar Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraag
uitdevorigeperiode. Jekuntgoedevragenherkennenenstellen.Goedevragenzijn:
watdeed/dacht/voelde/wildeje;watdeden/dachten/voelden/wildendeleerlingen.
Jekuntjouweigenwerkinbrengofdievananderenbeoordelenophelderheid.Jevraagtdoorbijonduidelijkeverwijzingen,weg-latingenofuniverseleuitspraken.
Jebentjebewustwateenvraagdoetenherkentsuggestievevragendieterverantwoordingroepenofweerstandoproepen.
32
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jebrengtjouwberoepsopvattinginverbandmetdeessentiesvanchristelijkleraarschap.
33
relatie &
P 2 per iode 1
3�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jehebtvooreenbovenbouwgroepeenbuitenactiviteitgeorganiseerdrondomhetthema‘Leveninenomdesloot’.Jegaatmetdekinderennaareendichtbijgelegenpark.BijdespeeltoestellenziteenaantalMa-rokkaansejongerenopeenbankjeterokenentepraten.
Geval1:Eenpaarleerlingenmakendenigrerende/hatelijkeopmerkin-gen:“Ganaarjeeigenlandtoe...”
Dekinderengaaninzevengroepjesvanvieruiteen.Invijfvandezevengroepenwordtgoedgewerkt.Intweegroepjesloopthetnietlekker.
Geval2:Inééngroepjeiseenleerlingnogaldominanteneigengereid.Deanderegroepsledenkerenzichtegenhemenbeginnenhemtegentewerken:terwijlhijaanderandvandeslootbezigisgooienzeeensteeninhetwater.Hetjochwordtbehoorlijknat...Hetwasjealeerderopgevallendatdezejongenbuitendegroepviel.
Geval3:Inhetanderegroepjezijndeleerlingennatienminutenaluitgekekenophuntaak.Zekeilensteentjesoverhetwater.Nadatjezehebtterechtgewezen,beginnenzeijverigvisjestevangen.Hetwordenersteedsmeer...Zeschreeuwenvanopwinding,enandereleerlingenkomenookmaareenskijkenwatertezienis.
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
gezag
3�
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met en tussen de leerlingen en tussen de leerlingen en de samenleving tot stand. Jereageertresponsiefophetgedragvankinderen. Jebekijktjouweigeninteractiestijl. Jecommuniceertopeengelijkwaardigewijzemetmensenuit
eenanderecultuuren/oflevensbeschouwing,enkuntjedaarbijverplaatseninde(geloofs)opvattingenvananderen.
Jeonderkenthetbelangvaneeneerlijkbeeldvandeander,enjestimuleertjegroepkinderenomanderecultureleachtergrondenteverkennen.
Jehebteenrespectvollehoudingtegenoverandersdenkenden,inhetbijzondertegenovervreemdelingen.
Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jestimuleertgewenstgedrag. Jereageerteffectiefopprobleemgedrag. Jebentinstaatnegatievepatronentedoorbreken.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt zowel in de groep als bij het individuele kind afstem-ming creëren tussen leerstof, kind en leerkracht. Jevormtjeeengoedbeeldvandematewaarindekinderende
leerstofbeheersen. Jestimuleerttaakgerichtgedrag. Bijafstemmingsproblemenhelpjekinderenverder. Jekiestgevarieerde,opdekinderenafgestemdespeel-enleerta-
ken. Jegeeftopbouwendcommentaarophetwerkvandekinderen
enopdemanierwaaropzewerken. Injeevaluatiemetdekinderenbetrekjedeontwikkelingvan
metacognitievevaardigheden,zoalsoriënteren,plannen,regule-renenreflecteren.
3�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejedeleswiltafstemmen
opdeverschillentussenkinderen. Jeformuleertdoelenvolgensdemethode‘smart+c’. Injeevaluatiebetrekjealleaspectenvanhetonderwijs,enniet
alleenjelesdoelen. Injeevaluatiegeefjeookaanhoejijfeedbackgegevenhebtop
dekinderentijdensjeles. Injedidactischeroutegeefjeaandachtaandeontwikkelingvan
metacognitievevaardigheden.
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Natuuronderwijs• Rekenen
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jebrengtjouwwerkervaringopeengoedemanierindegroepin
(indeik-vorm,vanuitdehulpvraag,meteenlerendehouding). Jesteltjemedestudentenvragendiedeanderverderhelpen,
daarbijmaakjegebruikvandereflectievecyclusvanKorthagen. Jeexpliciteertdeverbindingtussentheorieenpraktijk.
3�
leeromgeving &
P 2 per iode 2
3�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Riannelooptstageindebovenbouw.Zestaatvoordeopdrachteenrijkeleeromgevingteorganiserenindeklas.VanuitdelessenopdepaboweetRiannedateenleeromgevingnietzomaar‘rijk’is.Ookvanuithaareigenervaringmethetontwerpenenuitvoerenvaneenrijkeleeromgevingweetzedatjevantevorengoedoverdeleeromgevingnamoetdenken:Welkonderwerpsluitaanbijdebelevingswereldvandekinderenenhoekomikdaarachter?Zorgthetonderwerpvoorsamenhangtussenvakken?Kanikbijvoorbeeldzinvollelees-,schrijf-enspellingsactiviteitenbijhetonderwerpinzetten?
Riannebesluitover‘afval’tegaanwerken.Nuzijhetonderwerpgekozenheeftroeptditweereenaantalnieuwevragenop:Watweetikzelfvanhetonderwerpenhoekanikermeerovertewetenko-men?Kanikbijhetontwerpvanderijkeleeromgevingaansluitingzoekenbijdemethode?Waaromkiesikhierwelofnietvoor?HoekanikzinvolgebruikmakenvanICT?Kanikkinderenmetopensoft-warelatenwerken,enzoja,hoe?Iserindejeugdliteratuurietsoverditonderwerpgeschreven?Welkeorganisatievormenkiesik?Watdoeikklassikaalenwatkunnendekindereningroependoen?
HetlijktRiannezinvolomonderandereeencircuitintezetten.Watmoetikwetenoverhetontwerpenvaneencircuit?Hoeorganiseerikeencircuit,enhoebereidikditvoor?Opwelkemanierkanikhetonderwerpbetekenisvolmakeninhetcir-cuit?Hebbenallekindereninelkcircuitonder-deeleenuitdagendeopdracht?Watismijnrolalsleerkrachttijdenshetcircuit?
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
organisatie
3�
NaafloopvandeuitvoeringevalueertRianneuitvoerighoedekindereninderijkeleeromgevinghebbengewerkt.Heefthetonderwerpvoorhenbetekenisgekregen?Hebbenze‘zinvolendiep’geleerd?
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met en tussen de leerlin-gen tot stand. Jekuntbenoemenwatsociaalinteractiefcommunicereninhoudt. Jekuntaangeveninhoeverrejijsociaalinteractiefcommuniceert
ineengroep.
Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich welbevinden en veilig voelen Jebentbetrokkenopdekinderenenvergroothuneigenbetrok-
kenheid. Jekentdeuitgangspuntenvanhetchristelijkleraarschap. Jelegtuitopwelkewijzejehetwelbevindenvandekinderenop
hetooghebt. Jewaardeertkinderenomhunindividuelekwaliteiten. Jehoudtrekeningmetdeleefomgevingvanhetkindenjever-
woordtwaaromdezeinvloedheeftopjouwleeromgeving.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt lessen volgens de principes van de rijke leeromge-ving. Jekuntanalyserenwaaromeenleeromgevingrijkgenoemdwordt. Jekuntverantwoordenwaaromeenrijkeleeromgevinggoedis
voorkinderen. Derijkeleeromgevingisrealistischofverwijzendnaarpraktische
situaties(deleefwereldvanhetkind),dieookmeteenpedago-gischebedoelinggekozenzijn.
Jebentnieuwsgierignaardeideeënvandekinderenenvraagt
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
hieropeenactievewijzenaar. Jesluitaanbijdeideeënvandekindereninjeleeromgeving. Jebiedtruimtevoorverschillendemanierenvanwerken. Jebentgerichtop(deontwikkelingvan)zelfevaluatieenhetbe-
kwaamheidsgevoelvankinderen. Jemaakt–waarmogelijk–gebruikvanICT.
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jebreidtjedidactischerouteuitwanneerjegelijktijdigbezig
bentmetverschillendeactiviteiteninjeleeromgeving. Jeneemthetcircuitmodelopinjedidactischeroute. Ookneemjeopwatjeinelkehoekmetdekinderendoet.Jeon-
derscheidtbijdezehaltedandriekaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Natuuronderwijs• Nederlands• Godsdienst• Informatica
Organisatorisch bekwaamJe hanteert organisatievormen die met een pedagogische en/of didactische bedoeling gekozen zijn. Jeorganiseertcomplexereonderwijsleersituaties,waaronder:• hoekenwerk• circuitmodel• hetwerkenmetverschillendegroepssamenstellingen.
Jerijkeleeromgevingisgoedgeordend,toegankelijk,uitnodigendtotzelfredzaamheidentotplannendenopruimendgedrag.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jebrengtonderwoordenwatopditmomentjouweigenprofiel
isenwatdaarinjouwsterkeenzwakkekantenzijn.
�1
ont wikkeling &
P 2 per iode 3
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
IndezeperiodelooptClaudiastageindeonderbouw.Opdeopleidingheeftzenagedachtoverhetwerkeninhoeken.Hetisdebedoelingdatdehoekaansluitbijdeontwikkelingvandekinderen.Voordatzedehoekgaatontwerpenbekijktzenogeenaantaltheorieënoverdeontwikkelingvankinderen.Daarnaastgaatzeopinternetopzoeknaarsitesdiegoedeinformatiegevenoverpedagogendieeenbelangrijkebijdragehebbengeleverdaandetheorievormingoverdeontwikkelingvankinderen.ClaudiabereidtzichvoorominhaarstageschoolteobserverenomtezienofzedaarindetheorieënvanPiagetenVygotskyherkent.Ookvindtzehetinteressantomnategaanwatzevandetheorievanhetbehavio-rismevindt,alszegoednaarkinderenkijkt.Zebesluitdaarbijextratelet-tenopkinderendiezichandersontwikkelendanhetgemiddeldekind.Claudiaheeftinhetateliereenbeeldgekregenvanhetwerkenmetjon-gekinderen.Tijdenshetatelierwerdookhetbelangvandetritssignale-ren,diagnosticerenenremediërenbenadrukt.Overalinhetlokaalzijnkinderenbezig:methoutenblokken,hamertjetik,tekenpapierofmeteencomputer,enookinhetboekenbad,delees-/schrijfhoek,hetwinkeltjeendehuishoek.‘Moeder’trektindehuishoekeenkantenjurkaanenbindteenzwarteslui-eromhaarhoofd.Moedertelefoneertmetdewinkeljuf,dieeenschortvoorheeft.Eenandergroepjekinderentekentvissen.“Hetzijnhaaien”,volgenséénvanhen,“eenwittehaaiisgroterdaneenwalvishaai.”Dedriecomputersbevattendiverseprogramma’s.Opdeenespelentweekindereneenmemoryspel.Opdeanderemaakteenandertwee-taleenzoektochtnaarridderRiesdooreenkasteel.Claudianeemtgoedinzichopwatzijziet,maarbeseftterdegedatgoedkijkennaarkinderenietsandersisdaneenobservatieinstru-menthanteren.Alleendankomjeechtietstewetenoverdeontwikkelingvan
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
uniciteit
�3
kinderenenkunjetijdigsignalerenofeenkindachterlooptinzijn/haarontwikkeling.Claudiaheefterzininomopdezemaniermetkleuterstewer-kenineeninspirerendeleef-leeromgeving.TochblijftClaudiameteendilemmazitten:hoeverhoudtzichnuhetkindvol-genden-ontwikkelendonderwijsmethetvakonderwijs?Kanzespecifiekebeeldendevormingsopdrachtenneerleggenineenhoek?Ofkanzeeengeschiedenis/aardrijkskundehoekontwerpen?Pastdatbinnendezevormvanonderwijs?
TijdenshaarreflectieopdeobservatieopdrachtconcludeertClaudiadatzebekwaamisommeercomplexonderwijstege-venenteorganiseren,endaarbijprobeertzerekeningtehou-denmetdeontwikkelingvandeleerlingen.Voorhaarvolgen-destageprobeertzeleerpuntentebeschrijven:Hoekanikbijbeeldendevormingofgeschiedenisookrekeninghoudenmetdeontwikkelingvandeleerlingen,enmeercomplexon-derwijsgeven?
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaamJe stemt je onderwijsgedrag af op de ontwikkeling van de kin-deren. Jevormtjeeengoedbeeldvanhetsocialeklimaatineengroep
envanhetindividuelewelbevindenvankinderen. Jekuntvanelkkindinjegroepbeschrijvenhoehetzichontwik-
keltopfysiek,sociaal-emotioneel,moreelencognitiefgebied. Opbasisdaarvanontwerpjeeenplanvanaanpakofbenadering
omdiverseontwikkelingsgebiedenbijdekinderentebevorderen. Jenodigtdekinderenuittotactiviteit,naariedersgavenentalen-
ten. Jebentgerichtopdeontwikkelingvanzelfevaluatieenbekwaam-
heidsgevoelbijkinderen. Jesignaleertleer-,ontwikkelings-ofgedragsproblemenopbasis
vangegevens,verkregenuitobservatie.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jebeoordeeltofenhoejedieproblemenkuntaanpakken,enjeweetwaarjeeventueelhulpkuntvinden,binnenenbuitendeschool.
Jeevalueertjeplanvanaanpakofjebenaderingensteltdiezo-nodigbij.
Jekuntjeopvattingent.a.v.ontwikkelingenuniciteitverant-woorden,enookhoejedegroepen/ofindividuelekinderenhebtaangepakt.Daarbijmaakjegebruikvanrelevantetheoreti-scheenmethodischeinzichten.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt lessen volgens de principes van een rijke leerom-geving en voert deze uit. Jenodigtkinderenuittotactiviteit(ineenhoek). Jedoetrechtaandeontwikkelingvandekinderen. Jekunthetontwerpvanjehoeken/activiteitenpedagogischen
didactischverantwoorden. Bijhetontwerphoudjerekeningmetdematewaarindekinde-
rendeleerinhoudbeheersen,enmetdemanierenwaaropzehunwerkaanpakken.
Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejewiltafstemmenopver-
schillentussenkinderen. Injedidactischeroutebeschrijfjedeextrazorgdiejeaankinde-
rengeeftopvierkaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen• Extrazorg
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Aardrijkskunde/geschiedenis• Vormgevingentechniek• Beeldendevorming
��
Bekwaamheid in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jegeeftaandehandvandeincidentmethodetipsenadviezen
aanjemedestudenten. Jekijktkritischnaarjewerk. Jegebruiktreflectieenfeedbackvananderenomjeverderte
ontwikkelen.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
��
zeven pedagogische
P 2 per iode 4
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Chrislooptstageindebovenbouw.Verschillendeleerlingengaannadevakantienaarhetvwoenvindendatmaarwatinteressant.ChrisheeftvanuitdeBijbelgesprokenoverdescheppingvandewereld.DenadruklagopGodsmajesteitenalmacht.Hijheeftverteldvanuitdeovertui-gingdatGenesis1betrouwbareinformatiegeeftoverditwonder.DansteektJeroenzijnvingerop:“Meester,wanneerheeftGoddevliegenge-schapen?”Chrisstaatenigszinsverbaasdtekijken.WelkantwoordzouChrismoetengeven?HijzalmoetennagaanwaaromJeroenditvraagt,enaangevendatditsoortvragensomsgesteldwordenvanuiteenbepaaldevisieopdeSchrift.Indegeschiedenisisduidelijkeenlijnteleggenvan-uitRenaissanceenHumanismenaardeVerlichting,waardoorhetbegrij-pelijkwordtdatzulkevragennaarbovenkomen.
Jasmijnheeftdeopdrachtgekregenaanheteindvanhaartweedejaareenrijkeleeromgevingteontwerpen,waarinzijhaaridealenmeteengroepjestudentenkandelen.Deachterliggendejarenheeftzevaakrondomeenbepaaldpedagogischthemagewerktvanuitidentiteit,his-toriciteit,leerkrachtvaardigheden,enwatdatbetekentvoorhetwerkenmetkinderen.Jasmijnheefteenaantalpedagogeningedachtendiehaarinspirerenomonderwijstemaken.NustaatJasmijnvoordetaakomdieidealentedelenmetmedestudenten,endieconcreetvormtegevenineenrijkeleeromgeving.IneengroepjevanvierstudentenbrengtJasmijndeidealenin.Hetvaltnognietmeeommetelkaartoteeneensluidendevisietekomen.Zoudatlaterindepraktijkookzowerken?Naeenaantalvergaderingenheeftdegroepovereen-stemmingbereiktoverdeidealenwaarmeezeaanhetwerkzullengaan.Derijkeleeromgevingmoetkinderenuitdagenomzelfoponder-zoekuittegaan.Hetisnietdeleerkracht
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
thema’s
��
dieveelalvertelt.Nee,Jasmijnwilmethaargroepvooralruim-tegevenaanheteigeninitiatiefvankinderen.Voordeleer-krachtgeldtdatdiemeerdererollengaatvervullen.Zozalzijinstrueren,begeleidenencoachen.Kinderenkrijgenooksteedsmeerverantwoordelijkheden,waardoordezelfstandig-heidwordtvergroot.Zomogenkinderenookinhoudaan-dragendiehetthemaversterkt.Haargroepkiestervoorommetkleuterstegaanwerkenrond-omhetthema‘debloemenwinkel’.Eénvandemotievenomdittekiezenisdatditthemagoedaansluitbijhetjaargetijde.Samenbedenkenzewelkedoelstellingenjealsleerkrachtzoukunnenhebbenmetditthema(betekenis,bedoelingenenbetrokkenheid).Jasmijnoppert:“Latenwemetelkaareerstdenatuuringaan,zodatdekinderenzichverwonderenoverGodsschepping.Hetjongekindverkentspelenddewerkelijkheid,dusdiemoge-lijkheidmoetruimschootsaanwezigzijn.Hoezorgenweer-voordatwerechtdoenaandemogelijkhedenvankinderen?Webiedenkinderenverschillendewijzenaanwaaropkinde-reneenbloemvormkunnengeven.”Marijkeoppert:“Latenweeersteenskijkenwaarkinderenzelfmeekomen,datlijktmenogbeteromdezelfstandigheidmeervormtegevenenzijndekinderennogmeerbetrokken.”Enzobedenkthetgroepje,vanuithetthema‘debloem’,allerleiactiviteiten,enzorgenzeervoordatdevijfkernactiviteitenvanFreaJanssen-Vosaanbodkomen.Ineenhoekvanhetlokaalwordtdoordekindereneenbloemenwinkelgebouwd,nadatzeeerstbuitenindenatuurbloemenhebbenverzameld.Metelkaarhebbenzeineenkringoververschillendebloemendoorgepraat,nadatzeeerstdebloembekekenhebben.Erzijnnieuwenamenbedachtvoordebloemen.Dekinderenvindenhetgeweldigenspelenindeklasdatzebloemengaankopenenverkopen.Eenaantalkleuterswildenieuwebloemennamenopschrijven.Dejufbe-geleidtditgroepjeendekinderenschrijvenofstempelendeletters.Eengroepjekinderenmaakt‘echt’geldzodathetalle-maalnogmeergaatlijkenopdevolwassenwereldencultuur.
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met de leerlingen en tus-sen de leerlingen en de samenleving tot stand. Jehebtvoldoendekennisenvaardigheidophetgebiedvan
groepsprocessenencommunicatieomgoedeinteractiemetentussendekinderentotstandtebrengen.
Jeverwoordtjouwidealenophetgebiedvanderelatieenom-gangmetkinderen.
Jegeeftjeidealenvormindeomgangmeteengroepofinindivi-duelecontacten.
Jegeeftdekinderenleiding,maargeefthenookverantwoorde-lijkheid,engeeftheneigeninbreng.
Jebentjebewustvandekritischehoudingt.a.v.Bijbelsegeloofs-waarhedendieonzetijdmetzichmeebrengt.
Jekuntjouweigenpositiehierinbepalen,enkinderenhierinbege-leiden.
Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussendekinderenonderling.
Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een harmonisch leef- en werkklimaat waarin kinde-ren zich welbevinden en zich veilig voelen. Jeverwoordtjepedagogischeidealen. Jegeeftjepedagogischeidealenvorminjeomgangmetkinderen. Jedaagtdekinderenuittotverschillendeleerervaringen(hoofd,
hart,handen). Jekomttegemoetaandebehoefteaanrelatie,enaandecompe-
tentieenautonomievankinderen. Jesteltvantevorenvastofdevoorwaardenvoorlerenaanwezig
zijn:• nieuwsgierigheid• emotionelevrijheid• zelfvertrouwen
Je‘viert’metjeklasdeverschillendieerzijn,enjestimuleerthetgebruikenvanelkaarssterkekanten.
Jespreektkinderenaanopongewenstgedragenjedurftercon-sequentiesaanteverbinden.
�1
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt een rijke leeromgeving en voert deze uit. Jeverantwoordtjekennisoverderijkeleeromgevingenbeschrijft
dezekritisch. Jegeeftjeeigenidealenvormineenrijkeleeromgeving. Jelaatkinderenverschillendeervaringenopdoen(hoofd,hart,
handen,leerstijlen,interesses). Jezetjekennisvanvakinhoudeninbijhetontwerpenvanrijkeleer-
omgevingen.
Je ontwerpt activiteiten/lessen/een rijke leeromgeving vol-gens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejedeleswiltafstemmenop
verschillentussenkinderen. Injedidactischeroutebeschrijfjedeextrazorgdiejeaankinderen
geeftopvierkaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen• Extrazorg
Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Muziek• Bewegingsonderwijs• Beeldendevorming
Bekwaamheid in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jekuntaangevenwatvoorjoudekernvanhetwerkisopeenchris-
telijke/reformatorischeschool. Jekuntvanuitzevenpedagogischethema’sreflecterenopderijke
leeromgevingmetbehulpvanhetPedagogischAnalyseSchema(PAS).
Jereflecteertopjouweigenhandelenophetniveauvancontext,gedrag,vermogen,overtuigingen,identiteitenbetrokkenheid.
Jetoontaanhoejeverderbentontwikkeldnaaraanleidingvanjouwleervragenvanhetafgelopenjaar.
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
�3
persoonli jke
P 3 / 4
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
vorming
Cultuur(over)dragerAlsleraarbenjecultuurdragerencultuuroverdrager.Jebentverworteldinverschillendetraditiesvanopvoedingenonderwijs,levensbeschou-wingengeloof.Datgeeftvoedingaanjeeigenontwikkelinginjetoe-komstigberoepvanleraar.Jebentzelfvertegenwoordigervandietradi-ties.Jegeeftwaardenennormendoorenmaaktverantwoordekeuzesinjeonderwijs.
Identiteits(over)dragerAlsleraarbenjeidentiteitsdragerenidentiteitsoverdrager.Jenormeertjeeigenstaanindezetijddoorjezelftespiegelenaanrelevantepersonenengebeurtenissenuithethedenenverleden.Alsleerkrachtweerspiegeljijopjouwbeurtnaardekinderenwiejijbent.Laatjeietszienvanjege-richtheidopGodenjebetrokkenheidopanderen(hetgrotegebod)?
BeKWaaMHeDeN
Interpersoonlijk bekwaamJegaatontmoetingenaanmetanderen,dewereldomjeheen,decultuurenhaargeschiedenis. Jehebtinzichtindechronologischeontwikkelingvan
onzecultuurenmaatschappij. Jebentinstaatjeinanderevisiesintelevenen
gaatdaargenuanceerdenbeargumenteerdmeeom.
��
Jevormtjeeeneigenmeningovereenspecifiekonderwerpuitdenatuurwetenschappen,filosofie,socialewetenschappen,kunstbeschouwingofliteratuur,onderanderedoorhetdoenvanonderzoek.
Jekuntoverdiverseonderwerpenophetgebiedvanpolitiek,re-ligie,kunst,literatuur,wetenschapentechniekingesprekgaanmetandersdenkenden.
Bekwaam in samenwerken met de omgevingJe denkt met een open houding na over en bent in dialoog met ontwikkelingen in cultuur en maatschappij. Dit is waarneem-baar in jouw lessen en de omgang met kinderen. Jehebtzichtophetdenkenindesamenlevingenopwelkein-
vloedditheeftopjouwdenkenenhandelenendatvandekin-deren.
Jehoudtmaatschappelijke,kerkelijkeenonderwijskundigeont-wikkelingenbijenjebenteropgerichtdatdezevoorkinderenvanuitchristelijkperspectiefbetekeniskrijgen.
Jegeeftleerlingeninzichtindesamenhangengebrokenheiddieindescheppingencultuuraanwezigzijn.
Jouwonderwijsnodigtkinderenuitzichteverbindenmethungodsdienstigeencultureletraditieenmetdegeschapenwerke-lijkheid.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe denkt op existentiële wijze na over de werkelijkheid en over de wijze waarop je je tot die werkelijkheid verhoudt. Jekuntvanuitjechristelijkelevensovertuigingverwoordenwat
jedenktenwatditbetekentvoorjouweigenlevenswandelendeuitoefeningvanjeberoep.
Jelaatjezelfvormendoorvoorvallen,omstandigheden,debat-ten,gesprekkenencontactenenspiegeltdezeaanderijkdomvandechristelijketraditieencultuur.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Natuur-wetenschappen
Het Boek der Natuur Darwin (schepping en evolutie)
Bouwen aan de Torenvan Babel (macht vanweten-schap en techniek)
Filosofie Pascal Kierkegaard Wittgenstein / Levinas
Socialewetenschappen
Literatuur Gods evenbeeld The Waste Land Beslagen spiegel
Muziek Musica Poetica Van Mozart tot Mahler
Muziek van de 20e eeuw
Beeldendekunst
Rembrandts beel-den bij de Bijbel
Helden en anti-helden
Broeders in de kunst
Familieportret (onstaan mederne kerngezin)
Van tuchthuis totpsychotherapie
Jeugdcultuur
16e/17e eeuwZoeken naar zeker weten
18e/19e eeuwClaire et obscure
20e/21e eeuwMondiale kerk
20e/21e eeuwShadowlands
��
pedagogische
P 3 jongere & oudere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
1. Marjolein
Marjolein(5jaar)zitingroep2opeenchristelijkeschool(opgerefor-meerdegrondslag),waarveelrandkerkelijkekinderennaartoegaan.HaarvaderisvanTurkseafkomst,isafgestudeerdaaneenuniversiteit,maarheefttotnutoegeenwerkgevonden.HaarmoederisvanNederl-andseafkomst,iseveneensafgestudeerdaaneenuniversiteit,maarismedicijnverslaafd(slaapmiddelen)enwordtdoorhaarmanregelmatiggeslagen.Marjoleinishunenigkind,datmeestalzelfmoetzorgendatzegewassen,gekleedenmeteenontbijtindemaagopschoolkomt.Datluktdusvaakniet.DejufvanMarjoleinheeftdiversegesprekkenmetmoedergevoerd,waarbijvaakondertranenbeterschapwerdbeloofd,maarerisnietsvanterechtgekomen.Dejufheeftgevraagdofdevaderookeensbijeenge-sprekaanwezigwilzijn,maarhijhoudtzichnauwelijksmetMarjoleinbezigenisvoordejufonbereikbaar.(Hijverwijtzijnvrouwookdatzehemalleeneendochterheeftgeschonken,aldusdemoeder.)Dejufheeftadressenvanhulpverleningsinstellingenaandemoedergegeven,maarzijdoetdaaruiteindelijknietsmee.Alsdejuf’smorgensindekringbegint,wilnooitiemandnaastMarjoleinzitten,wantzestinkt,zeggendekinderen.Ditwaseerstwaar,maarnunietmeer.Dejufheeftnamelijkopkostenvandeschooleenwek-ker(zodatMarjoleinzelfoptijdnaarschoolkankomen)eneenviertalsetjesondergoedgekochtenbegintelkemorgenomhalf8metMarjoleinopschool.Zehelpthaarmetwassenenschoonondergoedaantrekken,endaarnaontbijtenzesa-men.Marjoleinbloeitoponderdeze“be-handeling”.MaarnunadertheteindvanhetschooljaarendejufdieMarjoleinin
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
verantwoordelijkheid
��
groep3zalkrijgen,kanenwildezesituatienietvoortzetten.DehuidigejufvanMarjoleinbrengtdesituatienogmaalsinhetteaminenvraagtwaternugedaanmoetworden.
Vraag:Watisjepedagogischeverantwoordelijkheidalsindividue-leleerkrachtenalsschoolteaminditgeval?
2. Henri
Henri(10jaar)zitingroep6opeenreformatorischeschool.Hijisinjuligeborenenheefteenextrajaaringroep2gezetenomdathijuitvielopdiverseontwikkelingsgebiedenmetbe-trekkingtotvoorbereidendlezen/rekenen.Ingroep3ginghetergmoeizaamenhierheefthijooktweejaargezeten.Dete-genzininschoolnamdaarsterktoeenHenriprobeerdedaaropallemanierenondertaalenrekenenuittekomen.Hijver-scheurdeboekenenschriften,begongekkestrekenuitteha-lenonderhetuitleggenvandezevakkenenliepsomszomaardoordeklas.OokwaszijnconcentratieverbenedenwatdejufvanhemverwachtteenzijnoemdehemeentypischeADHD-jongen.Henriiseengrote,sterkejongenengebruiktealtijdalgraagzijnknuisten,maarinhettweedejaaringroep3werdhijookagressieftegendejuf.Medeomdieredenlaatdeschoolhemsindsdietijdelkjaarmeegaanmetdegroepeniservoortaal/lezenenrekeneneenzorg-op-maat-programmavoorHenri.Ingroep4en5hadhijdezelfdemeester,metwiehijgoedkonopschieten.OpeigenniveauontwikkeldeHenrizichbijreke-nenentaalonderwijsweliswaarlangzaammaargestaag.OokindegroepginghetquasociaalgedragbestredelijkenHenrihadzelfseengroep(jongere)bewonderaarsomzichheenvanwegezijnspierkracht...NuzitHenrieenhalfjaaringroep6,maarhijlijktweerbijnate-rugbijaftezijn.Zijnagressietegenoverdeleerkracht(ervarenjuf)neemtweertoe.Ookwordthijnudoorsommigeklasge-notenénleerlingenuitgroep7/8gepestophetschoolplein.
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
InhetschoolteambespreektdehuidigeleerkrachtHenritij-densdeleerlingenbesprekingeneenooitgeopperdideeomhemteverwijzennaarhetSBOkomtweertertafel.Ingroep3isdaargeenwerkvangemaakt,omdatdeSBDbijvoorbaatalaangafdatHenrinietzouwordentoegelatendoordePCL,aangeziendeschoolnognietgenoeginhetwerkhadgesteldomhemtehelpen.
Vraag:Watisjepedagogischeverantwoordelijkheidalsindividu-eleleerkrachtenalsschoolteaminditgeval?
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaamJe neemt je pedagogische verantwoordelijkheid ook met be-trekking tot de opvoeding van individuele kinderen op school. Jekuntinconcretegevallenaangevenwatjouwpedagogische
verantwoordelijkheidisenwaardegrenzenliggen. Jekuntdewijzewaaropjijjepedagogischeverantwoordelijkheid
invultvanuitjelevensbeschouwingverantwoorden.
Je speelt adequaat in op gedragsproblemen die op school voorkomen. Jehebtkennisvandemeestvoorkomendegedragsproblemenin
hetprimaironderwijs(teweten:hyperactiviteit,concentratie-stoornissen,agressie,pesten,socialeangstenfaalangst).
Jebentopdehoogtevanverschillendetheorieënenverklarings-modellenrondgedragsproblemen(onderanderedieptepsycho-logie,leertheorieën,humanistischepsychologie,cognitievepsy-chologie).
Jekunteenhandelingsplanvoorleerlingenmetgedragsproble-menhanteren.
Jekentdestructuurvanhetspeciaalonderwijsendewegdaar-naartoe.
JehebteenvisieopWeerSamenNaarSchool(WSNS),LGF(rug-zak)enPassendOnderwijs.
�1
Jekuntderelatietussenonderwijsvisieenaanpakvangedrags-problementoelichten.
Je treedt kinderen uit een problematische gezinssituatie lief-devol en professioneel tegemoet. Jebentervanopdehoogtemetwelkegezinsproblematiekjein
debasisschoolvanvandaagtemakenkrijgt.Jehebtspecifiekekennisvandedriehoofdproblematieken:• marginalegezinnen;• gezinnenwaarverwaarlozingc.q.fysieke,psychischeen/of
seksuelemishandelingvoorkomt;• eenoudergezinnendoorechtscheiding.
Jekuntdewetopleerlinggebondenfinanciering(LGF)toelichtenendaarjeeigenvisieopverwoorden.
Jekunteenprotocolkindermishandelinghanterenendege-wenstestappenvooreenhandelingsplanmetbetrekkingtoteenproblematischegezinssituatieuitvoeren.
Je neemt je pedagogische verantwoordelijkheid ten aanzien van gezond gedrag. Jekuntdenoodzaakenmogelijkhedenvanseksueleopvoeding
opdebasisschoolaangeven. Jeherkentsignalendiebijzoweljongerealsouderekinderen
kunnenwijzenopincest. Jeweetwelkstappenplanjemoethanterenbijhetinschakelen
vanhulpverleningbij(vermoedensvan)incest. Jeherkentpesters,meelopersengepestekinderenindegroep. Jetreedtalsleerkrachtadequaatopbijpesten. Jekunteenprotocol‘pesten’hanteren.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe komt tegemoet aan de leerbehoeften van hoogbegaafde kinderen. Jeherkenthoogbegaafdheidenkuntoorzakenvanhoogbe-
gaafdheidaangeven. Jeweetmaterialenvoorhoogbegaafdeleerlingentevindenen
dezezonodigzelftemaken.
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Bekwaam in het samenwerken met collega’sJe geeft de gezamenlijke pedagogische verantwoordelijkheid die je als leerkrachten hebt, vorm op teamniveau. Jehebteengemakkelijktoegankelijkregistratiesysteemvanleer-
linggegevens. Jeoverlegtmetcollega’sinzakenwaarbijdepedagogischever-
antwoordelijkheidvandeheleschoolinhetgedingis. Jegeeftenontvangtcollegialeconsultatieophetgebiedvanpe-
dagogischeverantwoordelijkheid.
Bekwaam in het samenwerken met de omgevingJe voert op professionele wijze gesprekken met ouders. Ineenoudergesprekkunjeeengedragsprobleemofeenproble-
matischesituatieindegezin-schoolrelatiemetbetrekkingtoteenindividueelkindaandeordestellen.
Jekunteenhuisbezoekvoorbereidenenprotocolleren. Jekunteenslechtnieuwsgesprekvoorbereiden. Jeweetwelkeaspectenindecommunicatiemetoudersvanbe-
langzijn. Jebentjeervanbewustwaarjouwsterkekantenenvalkuilenlig-
genincommunicatiemetouders.
Je participeert in de professionele infrastructuur waarvan de school onderdeel is. Jeweetwelkehulpverleningsinstantiesjekuntinschakelenalsje
metproblematischegezinssituatiesofgedragsproblementema-kenhebtinjeklas.
Jekuntconstructiefoverlegvoerenmethulpverleningsinstantiesenspeciaalonderwijs,waarbijjeeigenverzameldegegevensin-brengt.
�3
exemplar isch
P 3 jongere & oudere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
TerwijlPietopzijnfietsnaarhuisrijdt,maaltdieenevraagdoorzijnhoofd:hoebrengikhethooggebergtedichtbijvoorkinderenuitgroep6?OvereenaantalwekenwilPietaanditonderwerpaandachtbestedenenhierbijvooralgeologischeenbiologischeaspectennaarvorenhalen.Opeensdenkthijweeraanzijnvakantiehetafgelopenjaar.Hijwaslangseenafgravinggekomenwaarmensenbezigwareninstenentehakken.Hetblekenonderzoekerstezijndieopzoekwarennaarfossielen.Hijhadeenheelgesprekgehadmeteenvandeonderzoekersenheteindvanhetliedjewasdathijeenstukjesteenmeekreegwaareenafdrukvaneenvisachtigdiertjeoptezienwas.Hijweetnoghoehijsteedsmeeronderdeindrukraaktevanhetfeitdateendergelijkdiertjeergensmiddenineensteenmassaeenafdrukhadachtergelaten.Hoeishetmogelijk?ErbeginnensteedsmeerideeënbijPietopteborrelen.Eendergelijkefossielevondstbrengtgeologieenbiologiemisschienwelheelmooibijelkaar...Hoeweleenfossielnatuurlijkgeenlevendenatuurmeeris...Misschiendathijooknogaandachtzoukunnenbestedenaanscheppingenevolutie,dezondvloed,enzovoort.Langzamerhandontstaaneraller-leiprachtigeplannetjes.Maarerrijzenookvragen:“Isheteigenlijkwelmogelijkomhethoogge-bergtevanuiteenfossielevondstteontsluiten?Isdátnudegoedesleu-telervoor?”,zovraagtPietzichaf.Langzamerhandkomthijerachterdathijzichmisschienteveellaatleidendoordegedachtedatervanver-schillendevakkenietsinhetthemamoetzitten.Daardoordwingthijdeinhoud“fossiel”ineenharnas.Hijleestinhethandboekvanexemplarischonderwijs(p.47)dat“eengoede“Einstieg”(toegang,insteek)directvanhetvoorgelegdeprobleemnaardeelementaireproblematiekvoert...”.“Watiseigenlijkdeelementairepro-blematiekvanhetthemahooggebergte?”,zopeinstPiet.“Watmoetenkinderenhier-
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
onderwijs
��
vanweten?Enwatweetikerzelfeigenlijkvan?”...Pietgaatzichverdiepeninhetthema.Hijheeftnogeenboekinzijnboekenkaststaan.Daarinstaathetverhaalvaneenont-dekkingsreiziger,Hugi.
BeKWaaMHeDeN
GrondhoudingWerkenvolgensdeprincipesvanexemplarischonderwijsvraagtomeenbepaaldegrondhouding:jezietinogenschijnlijksimpeleofalledaagsedingenuitscheppingencultuuraanleidingenomoponderzoekuittegaan.Hetkandangaanomnatuurverschijnselen(bijvoorbeeldwaaromdeluchtroodwordtalsdezonondergaat)ofcultuurverschijnselen(bijvoorbeelddeboekdrukkunst,ontdek-kingsreizen,enzovoort).Jevindthetbelangrijkdatkinderenlerenomvragentestellenaandedingenomhenheen,datzenietoppervlakkig,maargrondigkij-ken,lerengenieten,zichverbazen,maarookontsteldzijn(bijvoor-beeldovernatuurgeweld).Opdergelijkemomentendurfjealsle-raargerusteveneenstiltetelatenvallenwanneererevennietstezeggenvalt.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe hebt inzicht in het genetisch principe. Jeweetwathetgenetischprincipebetekent. Jekuntinbeschrijvingenvanbestaandeexempelslatenzienhoe
ditbegripfunctioneert.
Je ontwerpt een miniatuur exempel rondom een exemplarisch thema in overeenstemming met de principes van exemplarisch onderwijs. Jekuntuitleggenwathetexemplarischprincipeinhoudtenkunt
kenmerkenbenoemen. Jeherkentkenmerkenvaneenexemplarischewerkwijzeineen
ontwerpofuitvoering.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jekuntdezeinzettenomdekernvaninhoudentevinden. Jebegrijpt/beheerstdevaardighedendienodigzijnomvanuit
eenglobaalthematekomentoteenexemplarischevormgeving. Jekiesteenpassendfenomeendatgeschiktisomhetthemate
ontsluiten. Jeverwerktelementenuitdeesthetischedimensie. Indeaankledingvanhetexempelzorgjeervoordathetfeno-
meendeverbeeldingskrachtenhetinlevingsvermogenbijkin-derenprikkelt.
Je leidt een neo-socratisch gesprek. Jebentinstaatdeprincipesvanhetneo-socratischegesprekop
basaalniveautehanteren. Jegeeftleidingaanhetgesprekvankinderenrondomeenfeno-
meen. Jelaatkinderenmetelkaaringesprekgaan. Jesteltvragendieleidentotverdiepingvanhetleerproces. Jebevordertactiefhetsociaallerendoordatjekinderennalaat
denkenoverhetgesprekzelfenoverhunleerproces.
Je bevraagt het fenomeen. Jesteltvragenvanuithetfenomeen:welkevraagstelthetfeno-
meenaanmij? Jebenuthetgesprekalsrustpuntenplaatsvanontmoeting. Jezetdeeerstestappenomleerlingentelatenoefenenmethet
neo-socratischegesprek. Jehebtinzichtinhetpedagogischedoelvanhetvoerenvaneen
neo-socratischgesprek:zelfstandigheidindenkenenhetgerichtzijnopdeander.
��
spelen
P 3 jongere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
De voorbereidingDeborahzitinP3.Inmiddelsheeftzeeenaantalperiodesdespecialisa-tiejongerekindgevolgd.Zestaatnuvoordeopdrachteenweeklangingroep2rondeenthematewerken,opeenontwikkelingsgerichtema-nier.Watiseengoedthemavoorontwikkelingsgerichtonderwijs?Kanhetthemabetekenisvoorkinderenkrijgen?Ennodigthetthemakinderenuittotspel?UiteindelijkheeftDeborahvoorhetthema‘dekapper’gekozen.Zewilhetthemauitwerkeninhoeken.BijhetontwerpenvandehoekenstaatDeborahvooreenaantalvragen:Hoekomenverschillendevakge-biedenaandeorde?EnhoekanikdevijfactiviteitenvanOGOindehoekenuitwerken?Watisnuwerkelijkhetverschilmetprogrammagerichtonder-wijs,datikopmijnvorigestageschoolhebgezien?Enwatishetverschilmetervaringsgerichtonderwijs?
De uitvoeringEenvandehoekeniseenkapperswinkelgeworden.Alsnelgaandekin-dereninhunspelop.Hoebrengikdekinderenverderinhunspel?Ineenanderehoekzijnkinderendrukbezigmethetmakenvankapselsvooreenvoorbeeldboekindekapsalon.Eenvandekinderentekentopeenwitveleenrondje(hethoofd)entekentereenflinkekrullenbosom-heen.Deanderekinderendoenditna.Kanikmijnaanbodverrijken,zo-datkinderentotmeerbeeldendediversiteitkomen?Watkanik,geziendeontwikkelingvaneengroep2-leerling,verwachtenvandevormvaneenportrettekening?Indewaterhoekgaankinderenmetshampooaandeslag.Erliggentweeoudepoppenindehoek.Alsvanzelfgaandekinderenhethaarvandepoppenwassen.Ishierietsteontdekkenvoordekinderen?
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
doe je samen
��
Reflectie achterafWarenallekinderenbetrokkenbijhetspel?Warendeactiviteitenechtenhaddenzebetekenisvoordekinderen?Hebikopdegoe-demomentendekinderengestimuleerdenhetaanbodvanleer-materialenaangepast?IkbennuzelfmetOGOaandeslaggeweest;pasthetontwikke-lingsgerichtwerkenbijmij?Enwatkanikdaaroverzeggenvanuitmijnidentiteit?Welkeonderwijsvisiespreektmijhetmeestaan?
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaamJe bent in staat een pedagogische basis te creëren door een sensitieve en responsieve houding naar kinderen. Jebouwteenrelatieop. Jebiedtveiligheid. Jegaatechteinteractiesaan(oprechteinteresse,actieveluister-
houding,inhoudelijkereactie). Jehebthogeverwachtingenvankinderen. Jebehartigtdebelangenvankinderenenerzijdsendievande
maatschappijanderzijds(initiatievenenbelevingenerzijdsenbedoelingenanderzijds).
Jebouwtaanhetzelfvertrouwenvankinderen. Jetoontrespectvoorkinderenenhebtvertrouweninhen. Jezorgtervoor,alsmeerkunnendeenmeerwetendepartner,
datactiviteitennogbetekenisvollereninteressanterworden.
Je helpt kinderen verder in hun ontwikkeling. Jekuntontwikkelingbijkinderenzien. Jekunteenaantalontwikkelingslijnenhanteren. Jestemtjeaanbodafopdeontwikkelingvankinderen.
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Je kunt thematiseren. JekiesteenOGO-verantwoordthemaengeeftditsamenmetde
kinderenverdervorm. Jekiestjethema’s–verdeeldovereenjaar–uitverschillende
bronnen:leefsituatieenomgeving,daarnaastookuitactualiteit. Jeweetbijhetthematiserenrekeningtehoudenmetdevolgen-
deaspectenvaneenthema:nabijheid,complexiteit,abstractie,verdieping.
Jekuntvakspecifiekeaspectenvaneenthemabenoemenenvormgeven.
Je kunt een rijke leeromgeving creëren. Jezorgtervoordatdevijfkernactiviteitenaanbodkomen:• Reken-wiskundeactiviteiten• Lees-schrijfactiviteiten• Gespreksactiviteiten• Spelactiviteiten• Constructieveenbeeldendeactiviteiten
Jekentdeleerlijnendiedeverschillendezaak-enexpressievak-kenhanterenenweethoedemoderneonderwijsmethodendaargebruikvanmaken.
Jegeeftdeleerinhoudinbetekenisvolle,echtecontextenvorm.
In je rol als leerkracht geef je de leidende activiteit vorm vol-gens het didactisch handelingsmodel. Jecreëertsituatiesdiespelalsleidendeactiviteitmogelijkmaken. Jehoudtbijdevormgevingvanonderwijsrekeningmetdeinitia-
tievenenbetekenisverleningvankinderen. Jehanteerthetdidactischhandelingsmodel:• Gezamenlijkoriënterenopdeactiviteit• Verbeterenenverdiepenvandeactiviteit• Verbredennaarandereactiviteit• Toevoegennieuwehandelingsmogelijkheden• Reflecterenopdeactiviteit
Jehelptenstimuleertkinderenteontdekkenenexperimente-ren/onderzoeken.
Jeweetjerolalscoach,begeleiderenleidervanactiviteitensen-sitiefenresponsiefvormtegeven.
�1
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe kunt aangeven hoe jij je verhoudt tot het OGO-concept. JehebtkennisvanonderwijsconceptOGO. Jekuntvanuitjeidentiteitverbindingenenknelpuntenmethet
OGO-conceptaangeven. Jewerktvanuitjepersoonlijkontwikkelingsplanaaneigenleer-
vragen.
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
�3
onder wijsconcepten
P 3 jongere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
nader beschouwd
Jebentuitgenodigdvooreengesprekovereenvacaturewaarinhetbe-stuuropzoekisnaareenenthousiastejufofmeester.Voordefunctieisvereistdatjeeenchristelijkelevensovertuiginghebtendatjedieover-tuigingkuntvertaleninjeonderwijsvisieenonderwijspraktijk.Jevindtheteenuitdagingomleerlingendiezorgtegevendiezenodighebben.Gewenstwordtdatjegoedkuntsamenwerkenendatjebereidbenttotverderescholing.
Voordatjedesollicitatiebriefdedeuruitdeed,hebjeeenbezoekge-brachtaandeschool.Ookmochtjeineenvandeklassenkijken.Hetvieljeopdatdekindereninrijtjeszittenendatderolvandeleerkrachtvoornamelijkdievaninstructeuris.Kinderenwerkenveelalindividueelopverschillendeniveausingedifferentieerdeleerroutes.Demethodestaatcentraalenvoorallezen,rekenenentaalonderwijskrijgenveelaandacht.
Doordetijdheenhebjezelfeeneigenvisiegekregenoponderwijs.Jouwvoorkeurgaatuitnaarontwikkelingsgerichtonderwijs,medeom-datjedenktdatjedaarmeemeerrechtdoetaandeverschillentussenkinderen.Tochwiljediebaanontzettendgraaghebben,ookomdatdeschoolzodichtbijstaat.Aandeanderekanthebjeindeschoolheteenenandergezienwatnietovereenkomtmetjouwonderwijsvisie.
Eindelijkbreektdanhetmomentaanwaaropjeken-nismaaktmethetbestuurenmetdedirectievandeschooltijdenshetsollicitatiegesprek.Jewordtuit-genodigdomplaatstenemenendevoorzittervanhetbestuurvraagtje:“Watisderedendatwejuistjoumoetenbenoemenindezevacature?”
��
Nadatjehebtgeantwoord,vraagtdedirecteur:“Jehebtken-nisgemaaktmetonzeschoolenjebentzelfsineenvandeklassengeweest.Spreektdezemaniervanwerkenjouaanenwaarom”Dedirecteurvervolgtz’nvragenronde:“Steldatwejoube-noemen,waarzoujeoverdriejaarwillenzijn?”“Welkecompetentieswiljeverderontwikkelen?”
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaam Jeverantwoordtjouwpedagogischeopvattingenenkuntaange-
venwelkonderwijsconceptbijjoupast.Daarbijgeefjeaanhoedezevenpedagogischethema’s(relatie,gezag,leeromgeving,organisatie,ontwikkeling,uniciteitenverantwoordelijkheid)injouwonderwijsfunctioneren.
Jekuntaangevenwelkeinvullingdepedagogischethema’sheb-beninverschillendeonderwijsvisies/onderwijsconcepten,name-lijkprogrammagerichtonderwijs,ervaringsgerichtonderwijs,exemplarischonderwijsenontwikkelingsgerichtonderwijs.
Jekuntdeverschillendeonderwijsvisiesen-conceptenhistorischduiden.
Jehebtkennisvandetheoretischeachtergrondenendeprakti-scheuitwerkingvandeverschillendeonderwijsvisiesen-concep-ten.
Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jebrengtjouwberoepsopvattingenwerkhoudinginverband
metde(onderwijskundigeenlevensbeschouwelijke)identiteitvandeschool.
Jekuntjouweigenactiviteitenenplannenoverprofessioneleontwikkelingverantwoorden,inrelatiemethetbeleidvanjetoe-komstigeschoolentegendeachtergrondvanactueleontwikke-lingeninonderwijs,wetenschapensamenleving.
Jekuntaangevenhoejejouweigenontwikkelingafkuntstem-menophetbeleidvanjetoekomstigeschool.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
��
schoolfoto -
P 3 oudere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
De gelukkige school
Jebentuitgenodigdvooreengesprekovereenvacaturewaarinhetbe-stuuropzoekisnaareenenthousiastejufofmeester.Voordefunctieisvereistdatjeeenchristelijkelevensovertuiginghebtendatjedieover-tuigingkuntvertaleninjeonderwijsvisieenonderwijspraktijk.Jevindtheteenuitdagingomleerlingendiezorgtegevendiezenodighebben.Gewenstwordtdatjegoedkuntsamenwerkenendatjebereidbenttotverderescholing.
Voordatjedesollicitatiebriefdedeuruitdeed,hebjeeenbezoekge-brachtaandeschool.Ookmochtjeineenvandeklassenkijken.Hetvieljeopdatdekindereninrijtjeszittenendatderolvandeleerkrachtvoor-namelijkdievaninstructeuris.Kinderenwerkenveelalindividueelopverschillendeniveausingedifferentieerdeleerroutes.Demethodestaatcentraalenvoorallezen,rekenenentaalonderwijskrijgenveelaandacht.
Doordetijdheenhebjezelfeeneigenvisiegekregenoponderwijs.Jouwvoorkeurgaatuitnaarontwikkelingsgerichtonderwijs,omdatjedenktdatjedaarmeemeerrechtdoetaandeverschillentussenkinde-ren.Tochwiljediebaanontzettendgraaghebben,medeomdatdeschoolzodichtbijstaat.Aandeanderekanthebjeindeschoolheteenenandergezienwatnietovereenkomtmetjouwonderwijsvisie.
Eindelijkbreektdanhetmomentaanwaaropjekennismaaktmethetbestuurenmetdedirectievandeschooltij-denshetsollicitatiegesprek.Jewordtuitgenodigdomplaatstenemenendevoorzittervanhetbestuurvraagtje:“Watisderedendatwejuistjoumoetenbenoemenindezevacature?”Nadatjehebtgeantwoord,vraagtdedi-recteur:“Jehebtkennisgemaaktmet
��
onzeschoolenjebentzelfsineenvandeklassengeweest.Spreektdezemaniervanwerkenjouaanenwaarom”Dedirecteurvervolgtzijnvragenronde:“Steldatwejoube-noemen,waarzoujeoverdriejaarwillenzijn?”“Welkecom-petentieswiljeverderontwikkelen?”
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaamJe bevordert actief een veilig en harmonisch leef- en werkkli-maat waarin kinderen zich op sociaal-emotioneel en moreel vlak goed kunnen ontwikkelen. Jehebteengoedbeeldvanhetsocialeklimaatineengroep,van
hetindividuelewelbevindenvandekinderenenvandevorde-ringendiezijmakenophetgebiedvanzelfstandigheidenver-antwoordelijkheid.
Jeondersteuntkinderenbijhetnemenvandeverantwoordelijk-heidomditklimaatmetelkaartecreëren.
Jestimuleertdekindereninhetoppakkenvanverantwoordelijk-heden,vooralwanneerdatnietvanzelfgaat.
Jesignaleertproblemenindeontwikkelingvankinderenenweethoejedaarmeeomkuntgaan.
Jestemtjeonderwijsafopdeontwikkelingeneigenheidvankinderen.
Jekuntjouwaanpakverantwoordenopgrondvanpedagogi-scheinzichtenenopvattingen.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt een rijke leeromgeving op grond van een onder-wijsconcept (Ontwikkelingsgericht Onderwijs, exemplarisch onderwijs) en voert deze uit. Jemaaktopgrondvaneenonderwijsconcepteenpassendont-
werpvoorjeonderwijsenbrengtditinpraktijk. Jekiestleertakendiepassenbijhetonderwijsconcept,gevarieerd
zijnenafgestemdopdekinderen. Jekiestleerinhoudendiedenatuurlijkeleergierigheidvankinde-
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
renprikkelenenhenbijdebeoogdeleervragenbrengen. Jestaatopenvoorinitiatievenvankinderenenstemtjouwon-
derwijsgedragdaaropaf. Jehoudtrekeningmetindividueleverschillen(leerstijl,leerbe-
hoefte,ontwikkeling)enbiedtruimtevoorverschillendemanie-renvanwerken.
Jeleertdekinderenaanzichzelfenanderenleervragentestellenenwelkestappenzekunnennemenomdezeleervragenoptelossen.
Organisatorisch bekwaamJe organiseert – werkend vanuit OGO of exemplarisch onder-wijs - complexe leersituaties. Kinderenwetenwaarzeaantoezijnenwetenwelkeruimteze
hebbenvooreigeninitiatief. Jehanteertorganisatievormen,leermiddelenenleermaterialen
dieleerdoelenenleeractiviteitenondersteunen. Jekuntjouworganisatorischeaanpakverantwoordenopgrond
vanjouwpedagogisch-didactischeuitgangspunten.
Bekwaam in het samenwerken met collega’s (medestu-denten)Je levert een constructieve bijdrage aan het goed functioneren van de (fictieve) school en aan ontwikkeling en verbetering van onderwijs. Jecommuniceertenwerktgoedsamenmetmedestudentenen
leverteenconstructievebijdrageaanoverlegensamenwerking. Jehelptmeeomdezeschoolgoedtelatenfunctionerenen
draagtbijaandeontwikkelingenverbeteringvandeschool. Jewerktmetmedestudentensamenaanhetverbeterenenver-
nieuwenvanhetonderwijsofdeorganisatie(onderanderedoormiddelvanonderzoek).
Jespreektmedestudentenaanenbentookzelfaanspreekbaar,alshetgaatomhetvragenofgevenvanhulpbijhetwerk.
Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jekuntaangevenhoejijjeverhoudttotdeverschillendeonder-
wijsconcepten(OGO,EXO,ErvaringsgerichtOnderwijs,Program-magerichtOnderwijs).
�1
Jekuntvanuitchristelijkperspectiefverbindingenenknelpuntenvandeverschillendeonderwijsconceptenaangeven.
Jewerktvanuitjepersoonlijkontwikkelingsplanaaneigenleer-vragen.
Jebrengtjouwberoepsopvattingenwerkhoudinginverbandmetde(onderwijskundigeenlevensbeschouwelijke)identiteitvandeschool.
Jekuntjouweigenactiviteitenenplannenoverprofessioneleontwikkelingverantwoorden,inrelatiemethetbeleidvanjetoe-komstigeschoolentegendeachtergrondvanactueleontwikke-lingeninonderwijs,wetenschapensamenleving.
Jekuntaangevenhoejejouweigenontwikkelingafkuntstem-menophetbeleidvanjetoekomstigeschool.
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
�3
specialisatie expressie
P 3 oudere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
VoorbereidingKeesheeftzichthuismetpleziervoorbereidopzijnstage.Dezeweekmoethijmetdekinderenbijdevakkentekenenenhandvaardigheidwerkenrondomeenthema.Opdepaboheefthijzichhieropvoorbereiddooreenthemaoptezet-ten,waarhijdevakkentekenen,handenarbeidenmuziekaanwilkop-pelen.Deverhaallijnstartmeteenintrowaarinhijkinderenmeeneemtinhetweidsepolderlandschapdichtbijdeschool.Inhetweilandgaanzeluisterennaardewind,devogelgeluiden.Zegaanophunrugliggenenkijkennaardewolken.Aldieindrukkenmoetenkinderenopeenbeeldendemaniergaanverwerken.
UitvoeringDekinderenhaddeneenfantastischemiddag.Zegenotenvandevrij-heid.Maarnudekinderen,weerterugindebasisschool,aanhetwerkmoetengaanmetbeeldendeactiviteiten,blijkthetnognietzomakke-lijktezijnomkinderenophetgoedespoortezetten.Erzijnkinderendieietsdoenmet“poldergeluiden”metbehulpvanmu-ziekinstrumenten.Andereleerlingenmakenprachtigelandschapsschil-deringen,mooiewolkenluchten,metzonnetjes.TochmistKeesiets.Ditsoorttekeningenzoudenkinderenookkunnenmakenalszeniethetweilandinwarengegaan.Watwildehijeigenlijkbereikenmetzijnles?Watwildehijzijnkinderenbijbrengen?
evaluatieMetdiezelfdevraagkomtzijnmentornaafloopvandezedag.Hetwaseengeweldigedagvoordekinderen.Maarwáthebbenzenupreciesgeleerd?Zijnzeverdergekomen?Keeskomttotdeslotsomdathijzich
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
geïntegreerd
��
datvantevorenonvoldoendeheeftafgevraagd.Wijzerdoordezeervaringbedenkthijeenvervolgbijditthema.
Hijbegintzijnvervolgactiviteitmeteengesprekindekring.Daaringeefthijkinderendegelegenheidtelatenzienofho-renwelkebeeldendeofmuzikaleproductenzehebbenge-maakt.Naaraanleidingvandezeproductenbevraagthijdekinderenactiefopwatzemethunproductenwillenzeggen,watdebetekeniservanis.Daarbijlegthijsteedsdelinkmethunervaringeninhetweiland.Hijhelptkinderenomelkaarhieroptebevragen.Vervolgenslaathijdekinderenookna-denkenoverhoezehunervaringennogbeterzoudenkunnenverbeelden/verklanken.Hijlaathennadenkenovermateriaal-gebruik(bijbeeldendevorming)vormen,ritme,enklank(bijmuziek)enhoezedezeggingskrachtvanhunproductenopeenhogerplanzoudenkunnenbrengen.
BeKWaaMHeDeN
Pedagogisch bekwaamJe bent gericht op de veelzijdige ontwikkeling van kinderen (onder andere cultureel, esthetisch) en kunt de expressievak-ken zinvol benutten. Jestimuleerthetbeeldendenmuzikaalesthetisch(ver)werken
endaarmeeookdeontwikkelingvankindereninmuzikaal/beel-dendesthetischopzicht.
Jesluitaanbijhetniveauenbegripvankinderenenstimuleerthentotverdereontwikkeling.
Jewerktaandemoreleontwikkelingvankinderendoorheninontmoetingtebrengenmetbeeldendeofmuzikaleuitingenuitandereculturenenbegeleidthenbijhetlerenwaarderenvanenomgaanmetdiversiteit.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe bent in staat om met behulp van de vakken muziek, tekenen en handenarbeid de kijk van de kinderen op de wereld en de cultuur te verbreden en te verdiepen. Jeweethoejedeleerinhoudenbetekenisvolkuntlatenzijnin
hetlevenvankinderen. Jebentjezelfervanbewustdatjekindereninleidtinbetekenis-
senenbezigbentmetontsluitingvandewerkelijkheid. Jebentvertrouwdmetdeopbouwvandeleerinhoudeninleer-
lijnenenmetdesamenhangdaartussen.
Je ontwerpt onderwijs rondom een thema waarin de expres-sievakken inhoudelijk met elkaar samenhangen. JewerkteenthemauitvolgensdeprincipesvanOGO. Jebentinstaatomhetcirkelmodel(beeldendevorming)metde
woordenmateriaal,vorm,betekenis,onderzoek,werkwijze,be-schouwingtehanterenomzototeenevenwichtigeeninhouds-vollelestekomen.
Jebentinstaathetklank-vorm-betekenismodel(muziek)tehanteren.Hiermeekunjeevenwichtigeeninhoudsvollelessenvoordebasisschoolmaken.
Jestemtdeonderwijsactiviteitenafophetniveauvandekinde-renenmaaktgebruikvanjekennisoverontwikkelingslijnenvandeexpressievakken.
Jemaaktgebruikvandidactischehulp-enleermiddelen,waar-onderICT,ookinhetkadervanSLO(beeldendevorming:zeskernwoorden,muziek:drie+vijfkernwoorden).
Je kunt je onderwijs afstemmen op de ontwikkeling (beeldend en muzikaal) van kinderen. Jevormtjezelfeengoedbeeldvanhetontwikkelingsniveauvan
deleerlingen,hunbeeldendeenmuzikaleuitingsmogelijkhedenenhunaanpak,doorgerichteobservatie.Opbasisvandezeob-servatiesenjekennisoverontwikkelingslijnen,kunjeleerlingenuitdagenomeenstapverdertekomeninhunontwikkeling.
Indeobservatieenbegeleidingvankinderenanalyseereninter-venieerjeindeactiviteitopgrondvankennisronddeontwikke-lingslijnenenopgrondvaninzichtinhetkind.
��
specialisatie zaak vakken
P 3 oudere k ind
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
HelmawerktopeenschoolinBodegraven.Iedereochtendfietstzevan-uitNieuwerbruglangsdeOudeRijnnaarhaarschool.Halverwegederouteligteenoudverdedigingswerk.Zewistheteigenlijkallang,maarhaderzichnooitinverdiept.Nuzevoorheteerstingroep7lesgeeftoverde17eeeuw,ontdektzeineenvoetnootvandemethodeeenver-wijzingnaareenbelangrijkegebeurtenisdieheeftplaatsgevondenendiedeaanleidingwasvoordebouwvanhetverdedigingswerk(1672,deinvalvanhetFranseleger).Zeraaktgeïnteresseerdenbesluitoponder-zoekuittegaan.Opeenzaterdagmiddagbezoektzehetverdedigings-werk,deWierickerschans.ZemaakteenwandelingoverdehogekadesvandeWiericke,verdieptzichinliteratuuroverdietijdenraaktsteedsmeergeboeid.ZeontdektdatdeWierickeeenbelangrijkonderdeelwasvandeHollandseWaterlinie.OpmerkelijkdatgeografischeelementenenkenmerkenvanhetHollandslandschapzo’nbelangrijkerolspeeldenindegeschiedenis!ZebesluitominhaarlessenaardrijkskundeengeschiedenisietstegaandoenrondomdeHollandseWaterlinieendeWierickerschans.Maarhoe?HoekanzeervoorzorgendatkinderennetzogeboeidrakendoordeWierickerschansalszijzelf?Enhoekanzehaaronderwijszodaniginrich-tendatkinderenookéchtietsleren,dathetmeerisdaneenbezoekjeaanhetforteneenpaarleukeverwerkingsactiviteiten?Zemaakteenopzetvooreenserievanlessen.DestartbestaatuiteenfietstochtnaardeWiericke.Zittendinhetgras,aanderandvanhetwa-ter,verteltzeaandekinderenhetverhaalvandeinvalvanhetFranseleger.SamenmetdekinderenbedenktzeoplossingenvoorhoezehetFranselegertotstaankunnendwingen.Terugopschoolbrengendekinderendepositiesvanhetvijandelijkelegerinkaartmetbehulpvanhistorischekaartenenbedenkenze
KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE
geïntegreerd
��
eenstrategieomhetlegertotstaantebrengen.Langzamerhandmakendekinderenkennismetdehelehisto-rische,geografischeenpolitiekekaartvanHollandinde17eeeuw.Hetprojectwordtsteedsomvangrijker.Helmalaatdekinde-rennuookopeencreatievemaniermethetthemabeziggaan.Uitgangspuntvoordeactiviteitendiezedekinderenaanbiedt,issteedsdevraagofzebijdragenaaneenbeterbegripvandehistorischeengeografischecontext.Ineenoudezandtafelvandekleuterschoolwordteenmaquettegemaaktvanhetge-biedrondomdeWierickerschansindetijdvande17eeeuw.
TijdenshetwerkeninhetgebiedronddeWierickerschansontdektHelmadaterindeWierickeveelwaterdierenleven.Kinderenkijkengefascineerdalszeeenschoolvisseninhetzonlichtvoorbijzienschietenofkarpersbovendewaterspie-gelzienspringen.Errijpteenideevooreennieuwproject,maarnuvooralrondomhetvakbiologie...
BeKWaaMHeDeN
GrondhoudingJehebtvanuitjezelfbelangstellingvoorobjecten,verschijnselen,etceterainheteigenheemvankinderen,diedetoegangspoort/openmakerkunnenzijnwaardoorkinderendewereldverkennen.Datbetekentdatjeindeleefomgeving(heteigenheemvandekinderen)elementenzietdieaanleidinggeventothetverkennenenonderzoekenvanonderwerpenofthema’suitvakgebieden.Jemoetdaarvoorheteigenheemvandekinderenkennenofjeerinwillenverdiepen.Jevraagtjedaarbijaf:Hoekanikdeomgevinglerenkennenopeenmanierdierechtdoetaanhaareigenheid,diemooiis?Hoeleerikdedingenkennenzoalszewerkelijkzijn?Depersoonlijkebetrok-kenheidbijdeinhoudeneenreflectieveinstellingzijnhierbijvoor-waarden.Indereflectiegaathetomhetzoekennaarvormendiebeterrechtdoenaandeinhoud.
�0
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jezoektinhetgebruikvandemethodeindienmogelijkeennauweaansluitingbijditeigenheemenzoektnaarmogelijkhedenomdekinderenerookietsaantelatenbeleven(relatiemetdewerkelijk-heid,nietalleenboekjeskennis).Jekuntinheteigenheemdíeelementenselecterendiezichvoorbasisschoolkinderenlatenontsluitenenwaarmeehijhenkaninlei-deninbetekenissen.Opdiemanierzoekjeernaarhetkindaantesprekenindetotaliteitvanhetmens-zijn.Hetgaatdanommaterieelhandelen,cognitieveactiviteitenenbetrokkenheidopeenthema.Thema’sdiehierbijpassenvanuithetopleidingsplan,zijn:ontmoe-tingvanverschijnselen,totaliteitvanhetmens-zijn,betrokkenheid.
Pedagogisch bekwaamJe bent gericht op de veelzijdige ontwikkeling van kinderen (onder andere cultureel, historisch) en kunt de zaakvakken hierbij zinvol benutten. Jewerktaandemoreleontwikkelingvankinderendoorhunte
lerenopeenverantwoordemanieromtegaanmetnatuurencultuur,hunrespectbijtebrengenvoorcultureelerfgoed.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe bent in staat thema’s in het eigen heem te verkennen en te selecteren die de mogelijkheid in zich hebben om daaromheen met verschillende vakken in samenhang te werken (inhoudelij-ke samenhang, reële situatie). Eigenniveau:jehebtzichtopderijkdomendemogelijkheden
vanheteigenheemenhoediemetdevakkenaardrijkskunde,geschiedenisennatuuronderwijsvoorkinderenontslotenkun-nenworden.
Inhetaanbodvandeleerstofmaakjegebruikvanjekennisronddeontwikkelingslijnen.
Je kunt deze thema’s voor leerlingen ontsluiten. Indevormgevingvanhetonderwijsdoejerechtaandeeigen-
heidvanhetthema.Jekuntdeze‘ontsluitingswijze’doorinten-sieveomgangmet/verdiepinginhetfenomeenbenoemen.
Jelaatkinderensamenhangenstructuurinwerkelijkheid(na-tuur,cultuur,historie)ontdekken.
Jedaagtkinderenuittotleren.
�1
Jelaatkinderenpraktischeenverdiependekennisopdoen. Jebenteropgerichtdatkindereneeninnerlijkebetrokkenheid
krijgenopdewereld(vormingsdoel).
Je werkt aan de verbreding en verdieping van de kijk van kinde-ren op de wereld (het eigen heem) met behulp van de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs. Jeleertkinderenhistorische,geografisch-geologischeennatuur-
lijkeaspectenvandewerkelijkheidtezienenverbandenaantebrengen.
Jekuntjouwkennisoveressentiesenontwikkelingslijnenvaneenvaktoepassenindevormgevingvanonderwijsactiviteiten.
�2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
�3
P 4
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Interpersoonlijk bekwaam Jehebteengoedontwikkeldaanvoelingsvermogen,bentsensitiefenres-
ponsief. Jebentaandachtigbetrokken,ontvankelijkenbeschikbaar(zieberoeps-
beelduit‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’). Jezoektnaarmogelijkhedenomteleren(alsleerkracht,metcollega’s,met
leerlingen)ineenechteontmoetingmetdeanderenhetandere.Respect,integriteitenbetrokkenheidzijnkenmerkendvoorjouwhoudingalsleraar.
Jebentpositiefstimulerendinhetcontactmetleerlingenencollega’s.
Pedagogisch bekwaam Jekijktvanuiteenbreedperspectiefnaardewerkelijkheid(onderwijs-en
werksituaties,leerlingen,leerinhouden,etcetera)enhebtoogvoordecomplexiteit/veelomvattendheiddaarvan.
Jeverwoordtjouwvisieenwerkwijzetenaanzienvandeveelzijdigevor-mingvankinderenopgrondvansteekhoudende,pedagogischeargumen-ten.Jeintegreertdaarbijrelevantetheoretischeenmethodischeinzichten.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jebentgerichtopdeveelzijdigevormingvankinderenovereenkomstigde
pedagogischeprincipesenbentinstaatdezetevertalenindekeuzevanvakinhoudenenvakdidactischeaanpakken.
Jebentinstaatomeengoedeinteractietotstandtebrengenenteonderhouden(metleerlingen,metcollega’s).Jebevorderthetactiefmeedenken,naarelkaarluisteren,doorvragenenvanelkaarlerenenbenthierinzelfeenvoorbeeld.
BEKWAAMHEDENBEKWAAMHEDEN
minor
��
Bekwaam in het samenwerken met collega’sJe vindt het belangrijk dat jouw werk en dat van je medestuden-ten en/of collega’s op school goed op elkaar zijn afgestemd, zowel waar het gaat om de praktische kant van vakinhoud & didactiek als wat betreft de achterliggende pedagogisch visie. Je levert een bijdrage aan het goed functioneren van de school-organisatie en de onderlinge samenwerking. Jeleverteen(onderzoeksmatige)bijdrageaandeontwikkeling
enverbeteringvanonderwijsvanuiteengemeenschappelijke,christelijk-pedagogischevisie.
Jeluistertactiefnaarmedestudenten/collega’sengeeftgepastengerichtfeedbackdiehenhelptinhunontwikkeling(bijvoor-beeldbinnencollegialeconsultatieofintervisie).
Jehebtinzichtinsocialepatronen,incommunicatieeninteractieineengroep.
Jegeeftgerichtefeedbackaanmedestudentenoverdesfeerindegroependeomgangmetelkaar.
Bekwaam in het samenwerken met de omgeving Jeonderhoudtgoedecontactenmetmensenindeomgeving
vandeschool(ouders,bestuursleden,inspectie,begeleiders,educatievedienstverlenersenadviseurs,etcetera).
Jeneemtactiefdeelaanverschillendevormenvanoverlegmetmenseneninstellingenbuitendeschool.
Jebentinstaatjouwopvattingenenwerkwijzealsleraarduide-lijkteverwoordenaanoudersenanderebelanghebbendenaandehandvangehanteerdecriteriazoalsdeSBL-competenties.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe hebt een onderzoekende en reflectieve houding. Daarbij hoort zelfonderzoek, onderzoek van de eigen praktijk, uitwis-seling en (visie)ontwikkeling ten aanzien van goed christelijk leraarschap. Jewerktplanmatigenactiefaandeontwikkelingvanjebe-
kwaamheidopbasisvaneengoedeanalysevanjeontwikkelingbinnendeminorenmaaktdaarbijgebruikvaninformatieenfeedbackvankinderenencollega’s.
Jekuntjouwonderwijskundigekeuzespedagogischverantwoor-dentenopzichtevanhetgeheelvanactueleontwikkelingenophetgebiedvanpedagogiekendidactiek.
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Jebentopdehoogtevandeontwikkelingeninbinnen-enbui-tenland,metnametenaanzienvanhetgekozeninteressegebied(deminor).
Bekwaam in onderzoekJe hebt een permanent onderzoekende en op innovatie gerich-te houding. Jezoektactiefnaarinformatieoverspecialepraktijkenenuit-
komstenvanpraktijkgerichtonderzoek,experimenteertmetnieuwewerkwijzen,reflecteerthierop,ookmetcollega’s,enont-wikkelt(eigen)professionelekennis.
Jekentmethodologischecriteriavanverantwoordonderzoekenpastdezetoe.
Jebentinstaatenigszinscomplexesituatiesteanalyseren,syste-matischgegevensdaaroverteverzamelen(metgebruikvanhulpmiddelen,technieken)enprobleemoplossendtehandelen.
Jebentinstaatoverresultatenvanonderzoektecommuniceren,zodatzetengoedekomenaandekennisontwikkelingvanhet(school)team.
Devolgendeminorenwordenaangeboden:• JongManagement• Exemplarischonderwijs• Nederlands• Rekenen• Zorg• Bewegingsonderwijs
Voor specifieke bekwaamheden per minor: zie moduleboek.
��
propedeuse
P 2 per iode 4
��
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
NIVEAUBESCHRIJV INGNIVEAUBESCHRIJV ING
bekwaam
Jekunteenrelatieopbouwenmeteenklasengroep.Jeknooptmakkelijkeengesprekjeaanmetkinderen.Jebenthelderoverwatjewelennietwiltenjebentjebewustvanverbaleennon-verbalecommunicatie.Leerlingenvoelenzichbijjouophungemak.Jeweetwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkisenwatditmetchristelijkonderwijstemakenheeft.Alsjijvoordeklasstaat,hebjijdeleiding.Dekinderenvoelendatjijgezagsdragerbent.Jegebruiktdaarvoorheldereregelsenmaaktafsprakendiepedagogischver-antwoordzijn.Jekunthetbelangvaneenrelatiemeteengroepenjouwge-zagspositiedaarinverwoorden,ookvanuitchristelijkperspectief.
Jehebtoogvoordeeigen-aardighedenvaniederkind(uniciteit).Kinderenvoelendatjeoprechtgeïnteresseerdbentinhenalspersoon.Jedoetmoeiteomkinderenrechttedoenentothunrechttelatenkomen.Jeverdieptjeinhunleefwereldenlegtrelatiesmetdieleefwereldinjeonderwijs.Demanierwaaropjemetkinderenomgaat,kunjeaandehandvaneenchristelijkmens-beeldverantwoorden.Jespreektkinderenaanophunverantwoordelijkheid. Jekiestbewustwelkeverantwoordelijkhedenjekinderengeeftenwelkeniet,enwaarom.Jebentopdehoogtevanopvoedings-enontwikkelingstheorie-enoverkinderenindebasisschoolleeftijd.
Jebentinstaatomeeneenvoudigeleeromgevingtecreëren.Jekuntlatenzienhoedebovenstaandebegrippen(relatie,gezag,uniciteit,verantwoordelijkheidenleeromgeving)daarinfunc-tioneren.Jekuntaangevenwelkeroldebegrippen‘be-trokkenheid–betekenis–be-doeling’speleninhetontwerpendeuitvoeringvanjelessen.Ditdoejedooreenvoudigelesactiviteitenteontwerpenvolgensdeprincipesvan‘Ont-werpenvanOnderwijs’,endie
��
uittevoeren.Ookkunjemethodelessenm.b.v.dedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)van‘OntwerpenvanOnderwijs’voorbereidenenaankinderengeven.Daarbijmaakjegebruikvanverschillendewerkvormen,zoalsvertellen,eenonderwijsleergesprekofsamenwerkendleren.Deaanpakvandelesendebenaderingvanleerlingenkunjemotiverenvanuitdebestudeer-detheorie.Jehebtdeorganisatierondomdelessenoporde.Dithoudto.a.indatjeeentijdsplanningmaaktenjedaaraanhoudt,materialenklaarlegt,hetopruimengoedregelt,enjeconsequentaanregelsenafsprakenhoudt.
Jeweethoeleerlingenlerenenhoejedatleerproceskuntondersteunen(ookdoorevaluatievandatproces).Jebentinstaattereflecterenopjeeigenleer-proces,enjekuntleervragenstellen.
Interpersoonlijk bekwaam Jemaaktcontactmetdekinderen,enjezorgtervoordatzijcontactkunnen
makenmetjou. Jezorgtervoordatkinderenzichophungemakvoelenindegroep. Jezietwatergebeurtindegroep. Jeluistertnaarkinderenenreageertophen. Jekuntjeverbaleennon-verbalecommunicatiehantereninovereenstem-
mingmetwatjewiltbereiken. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheideneeneigeninbreng. Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussende
kinderenonderling. Jegaatrespectvolommetmensendieandereopvattingenhebben.
Pedagogisch bekwaam Jesteltregelsvoordegroepenhanteertdezeopconsequentewijze. Jesteltgedragsgerichteregels. Jebenadertdegroeppositief. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidenspreekthendaaropaan. Jespeelttijdensjelesseninopdeleefwereldvankinderen. Jelaatkinderensamenwerken,inovereenstemmingmethunsociaal-emotio-
neleontwikkeling. Jestimuleertkinderenomkritischnatedenkenoverhungedrag. Jebenteenvoorbeeldvoordekinderen(opmoreelgebied). Jekuntdeaanpakdiejegekozenhebtmotiveren.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jeontwerptactiviteitenvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’metbehulp
100
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
vandedriecomponentenendetienwerkwoorden. Jezetdelesopvolgensdeindeling‘start–kern–afsluiting’. Jekuntmethodelessenvormgevenvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntjemethodelessenontwerpenvolgenseenaantalprincipesvaneen
rijkeleeromgeving,namelijkmetgebruikvanconcretematerialen,enuit-nodigendtotactiviteit.
Jekiestgevarieerde,opdekinderenafgestemdespeel-enleertaken,ge-bruikmakendvanmodernemiddelen.
Jeneemtinjedidactischeroutealternatieveroutesop,wanneerjevantevo-rennietpreciesweethoejesommigedoelen(metdekinderen)wiltbereiken.
Jegeeftinhoudelijkenopbouwendcommentaarophetwerkvandekinde-ren,enopdemanierwaaropzewerken.
Jespeeltbijdevoorbereidingenuitvoeringvanjelesseninophoekinderenleren,wathunleerbehoeftenzijn,enophoehunontwikkelingverloopt.
Jekuntverschillendesamenwerkingsvormenenmanierenvangroepswerktoepassen,waaronderhoekenwerkencoöperatiefleren.
Uitdelessendiejegeeftblijktdatjedeleerinhoudenvandeverschillendevak-envormingsgebiedenopbasaalniveaubeheerst.
Organisatorisch bekwaam Injeklassenmanagementzijndevolgendeaspectenoporde:• heldereplanningentijdsbewaking• consequenthanterenvanregelsenprocedures• inrichting• klaarzettenenopruimen• taakverdeling• evaluatie
Jegebruiktorganisatievormendiedeleerdoelenenleeractiviteitenonder-steunen.
Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jebrengtonderwoordenwatvoorjouinhetleraarschapbelangrijkis,envan-
uitwelkeprofessioneleopvattingenjewerkt. Jereflecteertvoorafopdatgenewatjeindepraktijkgaatdoen. Jekijktkritischnaarjezelfenjekuntsterkeenzwakkekantenbenoemen. Jeformuleertleervragenendoelenvoorjepersoonlijkeontwikkeling,en
werktdaarplanmatigaan. Jekijktkritischnaarjewerkengebruiktfeedbackvananderenomdatverder
teontwikkelen.
101
basis
102
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Ineen(korte)periodebouwjeeenrelatieopmeteenklas.Jehebteensociaal-interactievehouding.Ditmerkendekinderenaanje,omdatzezichdoorjougezienengehoordweten.Ookreageerjegerichtopwatzijzeggen.Jehebtmerkbaarplezierinhetwerkenmetkinderen.Jelaatnietalleenziendatjein-vesteertineengoederelatiemetkinderen,jeweetookwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkis,envooralinhetchristelijkonderwijs.Jouwrelatiemetdeklasisandersdandievandekinderenonderling,omdatjegezaghebtenditookuitstraalt.Kinderenmerkenditookaanje,omdatjegewenstgedragstimuleertenongewenstgedragcorrigeert.Uiteraardgajedaarpedagogischmeeom;jehoudthetkindinhetoog.Ookvanuitchristelijkperspectiefkunjeaangevenwaaromeengoedegezagsverhoudingmeteengroepkinderenvanwaardeis.
Jelaatziendatjeooghebtvoordeuniciteitvanhetkind,doordatjemetjeaanpakinspeeltopwatdeleerlingen,metverschillendegavenentalenten,aankunnen.Ookblijktdituitjouwkennisvandeleefwereldvanleerlingen,enuitdatjeweethoejedaarmee,zowelmetindividuelekinderenalsmeteengroep,omkuntgaan.Deleerlingenbenaderjevanuiteenpositieveinstelling,jebentwerkelijkinhunideeëngeïnteresseerd.Jeweetdatjouwvisieopunici-teitnietlosstaatvaneenbepaaldmensbeeld.Jekuntdanookvanuiteenchris-telijkmensbeeldjevisieophetkindverwoorden.
Jeweetingrotelijnenhoedeontwikkelingvankinderenindebasisschoolleeftijdver-loopt.Tijdensjeonderwijsac-tiviteitenspeeljeinopdieontwikkeling.
Jespreektkinderenaanophunverantwoordelijkheid.
NIVEAUBESCHRIJV INGNIVEAUBESCHRIJV ING
bekwaam
103
Jebentjebewustwelkeverantwoordelijkheidjekinderengeeft,enwaarom.Daarbijbenjeduidelijkinwatjevankinderenverwacht.Jebentinstaateenrijkeleeromgevingtecreëren,volgensdeprincipesvanKeesVreugdenhil.Ditdoejedooreenvoudigelesactiviteitenvolgensdeprincipesvan‘Ontwer-penvanOnderwijs’tearrangerenenuittevoeren.Ookpasjedaarinjekennisvan(historische)pedagogentoe.Jekuntjelessenseriesvormgeven.Daarbijkunjegebruikmakenvanverschillendewerkvormen,diehetleerprocesvandeleerlingenondersteunen.Jehanteertmeercomplexeorganisatievormen,zo-alspractica,hoekenwerkencoöperatievewerkvormen.Jeweethoeleerlingenleren,jestimuleerthen,jedaagthenuitenhelpthenverder.Jekuntvanuitjouwvisieopchristelijkleraarschapuitleggenwelkekeuzesjebijdeinrichtingvanjouwleeromgevingmaakt.Jebentinstaattereflecterenopjeeigenleer-procesenjekuntopverschillendeniveausgoedeleervragenstellen.
Interpersoonlijk bekwaam Jemaaktgoedcontactmetindividuelekinderen,enmeteengroep:• Kinderenvoelenzichbijjouophungemak.• Jereageertresponsiefopkinderen.
Jegeeftdekinderenleiding,maarvergrootookhunverantwoordelijkheid,engeeftheneeneigeninbreng.
Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussendekinderenonderling.
Jeverwoordtjouwidealenophetgebiedvanrelatieenomgangmetkin-deren.
Jecommuniceertgelijkwaardigenrespectvolmetmensenuiteenanderecultuur.
Jehebtkennisvananderegodsdiensten,enonderkenthetbelangvandeontwikkelingvaneeneerlijkbeeldvandeander.
Pedagogisch bekwaam Jehebtkennisophetgebiedvanafstemming,enjekuntafstemmingcreë-
rentussenleerstof,kindenleerkracht. Jehebteensociaalinteractievehouding:• Jebentnieuwsgierignaarideeënvandekinderen.• Jevraagtactiefnaardekinderen.• Jeevalueertmetdekinderen.• Jewaardeertinbrengvankinderenencomplimenteertregelmatig.
Jestimuleertgewenstgedragenoefentinvloeduitopgroepsgedrag. Jereageerteffectiefopprobleemgedrag.
10�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Injeontwerpvaneenveiligeleef-enleeromgevingsluitjeaanbijdeleef-wereldvankinderen.
Jehebtkennisvandesociaal-emotioneleontwikkelingvankinderen. Jebentgerichtopdeontwikkelingvanzelfevaluatieenbekwaamheidsge-
voelbijkinderen. Jegeeftjouwpedagogischeidealenvormindeomgangmeteengroep,of
inindividuelecontacten. Jekuntverschillentussenoudereenjongerekinderenbenoemen,enje
handelendaaropaanpassen. Jekuntvanuiteenchristelijkmensbeeldjevisieophetkindverwoorden.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jekuntdeessentiesvandevakconceptendiejeindeafgelopentweejaar
hebtmeegekregenbenoemen. Jebentinstaatdegebruikteschoolmethodentehanterentijdensjestage. Jekuntvanuitspecifiekevakkennis:• lessenseriesvormgeven(eventueelmetopensoftware),waarbijjederela-
tiemetdeschoolmethodeaankuntgeven.• leerlingeninhunleerprocesstimuleren,uitdagenenhelpen.• goedeverwerkingenbijjeonderwijsmaken.• strategischenbetekenisvolonderwijzen,gebruikmakendvandefantasie,
interessesenvoorkeurenvankinderen.• rekeninghoudenmetdeontwikkelingsaspectenvandeleerlingen.
Jekuntbenoemenenherkennenwateenrijkeleeromgevingis,enver-woordtdaarbijookjouweigenvisie.• Jekuntditookineenhoekenontwerpvormgeven.
Jekunteengevarieerde,rijkeleeromgevingontwerpen,dievoldoetaandepedagogisch-didactischeeisen.• Daarbijgebruikjejouwkennisvan(historische)pedagogen.• DaarbijpasjedeelementenvaneenrijkeleeromgevingvanKees
Vreugdenhiltoe. Jemaaktbijdeleeromgeving‘krachtig’gebruikvan‘Ontwerpenvan
Onderwijs’.
Organisatorisch bekwaam Jekuntcomplexereonderwijsleersituatiesorganiseren,enjekeuzedaar-
vanpedagogischendidactischmotiveren.Hetgaatom:• hoekenwerk• coöperatievewerkvormen
10�
• practica• rijkeleeromgeving
Jekiestorganisatievormendiedeleerdoelenenleeractiviteitenondersteu-nen,enjekuntjouwkeuzeverantwoorden.
Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jereflecteertvanuitdezevenpedagogischethema’sopderijkeleeromge-
ving. Jebeheersthetreflectieniveauvolgensdebekwaamheidseisen. Jekuntjouwberoepsopvattinginverbandbrengenmetdeessentiesvan
christelijkleraarschap. Jekijktkritischnaarjewerk,enjegebruiktfeedbackvananderenomjezelf
teontwikkelen.
10�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
10�
l io
10�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
NIVEAUBESCHRIJV INGNIVEAUBESCHRIJV ING
bekwaam
Interpersoonlijk bekwaamJegeeftopeengoedemanierleiding.Jeschepteenvriendelijkesfeerenbrengteenopencommunicatietotstand.Dekinderenbenaderjeliefdevolengeduldig.Jebentiemandvanwiedeleerlingenencollega’swetendatzijopjeaankunnenenjekomtjeafsprakenna.Jeondersteuntleerlingenbijhetnemenvandeverantwoordelijkheidomeendergelijkklimaatmetelkaartecreëren.Jezoektindeinteractiemetheneengoedebalanstussen: Leidenenbegeleiden Sturenenvolgen Confronterenenverzoenen Corrigerenenstimuleren
Pedagogisch bekwaamJebentmetjouwhelepersoonlijkheidbeschikbaarvoorleerlingen,ookopcrucialemomentenalseenleerlingjouwhulpnodigheeft.Jebiedtleerlingenineenveiligeleeromgevinghouvastenstructuurbijdekeuzesdiezijmoetenmaken.Daarbijzoekjenaareenbalanstussenhetbevestigenvandeleerlingenhetrealiserenvanonderwijsdoelstellingen.Ookstimuleerjeleerlingenomzichverderteontwikkelen.Ditbetekentdatjeervoorzorgtdat: jeopeenliefdevollewijzegezaguitoefent; deleerlingenmerkendatjeopenstaatvoorhen; jejezelfactiefinhunwereldverdiept,ontdektwatvoorhenbetekenisheeft
enhenhelptvanuitditper-spectiefzichttekrijgenophunbestemming;
jeleerlingenleertomgaanmeteigengevoelens,wen-senenopvattingen;
jehetzelfvertrouwenendesocialeweerbaarheidvandeleerlingenbevordert;
jeleerlingenleertrespectte
10�
tonenvoordemeningenengevoelensvananderen; leerlingeninitiatievenkunnennemen,verantwoordebeslissingenlerenne-
menenzelfstandigkunnenwerken; leerlingenuitgedaagdwordenomverantwoordelijkheidtenemenvoorel-
kaar.
Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJecreëerteenrijkeleeromgevingwaarinjedewerkelijkheidvoorleerlingenontsluit.Jewijdtdeleerlingenininhetechteleven,hetlevenmetGod.Daaringeefjedeleerlingenzichtopdezinvanhetbestaan.Dithoudtindatje: jouwpedagogischeopvattingenkuntverantwoordenenaankuntgeven
vanuitwelkeonderwijsvisie/welkonderwijsconceptjijwerkt; onderwerpenkiestdieeenrijkdomaanvormingsmogelijkhedeninzich
hebben; eenpassiehebtvoordeinhoudenenbetekenisseninjouwonderwijs; jevoortdurendverdieptindevakgebiedenwaarinjelesgeeftenweetmet
deogenvandeleerlingennaarhetvaktekijken; eropgerichtbentleerlingeninzichttegevenindesamenhangdieinde
scheppingencultuuraanwezigis; afdaaltnaarhetniveauvanjouwleerlingen,echtnaarhenluistertenzoekt
naardeeigenheid,kwaliteiteneninteressesvaniedereleerling; leerlingenmotiveertvoorhunleertaken,henuitdaagtomerhetbestevan
temakenenhenhelptomzemetsuccesafteronden; leerlingenleertleren,ookvanelkaar.
Organisatorisch bekwaamJezorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijkeentaakgerichtesfeerinjouwgroep.Jezorgterdusvoordatleerlingen: wetenwaarzeaantoezijnenwelkeruimtezehebbenvooreigeninitiatief; wetenwatzemoetendoen,hoeenmetwelkdoelzedatmoetendoen.
Bekwaam in het samenwerken met collega’sJelevertjouwbijdrageaaneengoedpedagogischendidactischklimaatindeschool,aangoedeonderlingesamenwerkingenaaneengoedeschoolor-ganisatie.Datwilzeggendatje: goedmetcollega’scommuniceertensamenwerkt; eenconstructievebijdragelevertaanvergaderingenenanderevormen
vanschooloverlegenaandewerkzaamhedendiemoetenwordenuitge-voerdomdeschoolgoedtelatenfunctioneren;
eenbijdragelevertaandeontwikkelingenverbeteringvanjouwschool.
110
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Bekwaam in het samenwerken met de omgevingJelevertinhetbelangvandeleerlingenjouwbijdrageaaneengoedesamen-werkingmetmenseneninstellingenindeomgevingvandeschool.Datwilzeggendatje: goedecontactenonderhoudtmetdeouders/verzorgersvandeleerlingen; goedecontactenonderhoudtmetmenseneninstellingendieooktema-
kenhebbenmetdeleerlingen; observatiesenadviezenvanexternenalshulpmiddeleninzetbijhetverbe-
terenvanjouweigenpedagogisch-didactischhandelen.
Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJedenktregelmatignaoverjouwberoepsopvattingenenprofessionelebe-kwaamheid.Jestreefternaarjeberoepsuitoefeningbijdetijdtehoudenenteverbeteren.Ditbetekentdatje: goedweetwatjebelangrijkvindtinjouwleraarschapenvanwelkewaarden,
normenenpedagogisch-didactischeopvattingenjeuitgaat; jesterkekantenenjevalkuileneerlijkkuntbenoemen; jezelfdoorcollega’sofleerlingeneenspiegelvoorlaathouden; problematischesituatiesaangrijptalsleersituatieeninvolgendesituaties
dezeleerervaringentoepast; opeenplanmatigemanieraanjouwverdereontwikkelingwerkt; jouwontwikkelingafstemtophetbeleidvanjouwschoolendekansenbe-
nutdiedeschooljoubiedtomjeverderteontwikkelen.
111
star t
112
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
NIVEAUBESCHRIJV INGNIVEAUBESCHRIJV ING
bekwaam
Levensbeschouwelijk identificatiefiguurJebenteenchristelijkeleraarenbrengtinjeonderwijspraktijktotuitdrukkingwatditchristen-zijnvoorjouinhoudt.Jebentjezelfbewustvanjouwrolalslevensbeschouwelijkidentificatiefiguurengids.JehebtontzagvoorGodswoordenenwerken,jegaatmetliefdeenrespectommetleerlingen,colle-ga’s,oudersenalleswattotGodsscheppingbehoort(Essentiesvanchristelijkleraarschap,paragraaf2.1).Jehoudingwordtgekenmerktdoorontvankelijk-heid,geduldenwijsheid.
CultuurdragerAlsleraaroefenjebewustenonbewustinvloeduitopdemanierwaaropkin-derenmetdecultuurinaanrakingkomenendaarmeelerenomgaan.Jebe-seftwelkeplaatsjijalsbemiddelaartussenkindencultuurinneemt.Jeweetwelketerreinenvandezewerkelijkheideenkindmoetlerenkennenomvol-waardigdeelnemeraandesamenlevingteworden.Buitenjouomzijnernogtalvaninvloedendiebepalendzijnvoordevormingvanleerlingen.Jekunthieropadequaatanticiperenenreageren.
Onderwijspedagoog en -didacticusJebentjezelfalsleraarterdegebewustvanjepedagogischeverantwoorde-lijkheid.Jijbenthetdieleerlingenbewustinleidtindewerkelijkheidenhenmeerlaatontdekkenvanhetgeheimendebetekenisdaarvan.Jemaaktkeuzesvoorinhou-denendidactischewerkvor-menvanuithetzichtopwatwerkelijkvanbelangisvoordevormingvanjongemensentotvolwassenburgersvanonzesamenleving.Jekieston-derwijsinhoudendievoldoen-dediepgangenreikwijdtehebbenenkuntdezevoor
113
kinderenontsluiten.Jekuntdekeuzesdiejijmaaktinjouwonderwijspraktijkbeargumenterenopgrondvaneenduidelijke,consistentevisieoponderwijsenjedaarinverhou-dentotnieuweonderwijskundigeinzichtenenontwikkelingen.‘Omleerlingeninhethartteraken,verstajedekunstbetekenisvolleontmoe-tingentelatenplaatsvindentussenleerlingen,hetvakenjouwpersoon(...)Zokanereenhartelijkebetrokkenheidopbloeienenkomterruimtevoorver-wonderingoverGodsgrootheid.Wanneerleerlingenzoleskrijgen,wordthunnatuurlijkenieuwsgierigheidgeprikkeldenwordenzeuitgedaagdtotverschillendevormenvanleren.Zezullenookvreugdebelevenaanhunei-genontwikkelingendaardoorgraagverderleren’(Essentiesvanchristelijkle-raarschap,paragraaf1.2.3).
ProfessionalJekuntprojectmatig(methodischenplanmatig)werken:jesteltrealistischedoelen,plantactiviteitenenvoertdievolgensplanninguit.Jeverzameltenanalyseertrelevanteinformatie,reflecteertopdeuitvoeringenleertvandeervaringendiejeopdeed.Jehebteenpermanentonderzoekendeenopverbeteringgerichtehouding.Jebentjeervanbewustdatjenietkuntstilstaanopdeleerwegendathetambtvanleraareenonophoudelijklerenvanjevraagt.Jewerktvoortdurendaanverbeteringenuitbreidingvanjekennis(overvakinhoudenenleraar-schap).Nieuwopgedanekennispasjetoeenintegreerjeinjouwhandelen.
Collega en teamlidJesteltjezelfleerbaarop,bentbereidomvancollega’steleren.Ookbenjeinstaatomcollega’seenspiegelvoortehouden.Jecommuniceertduidelijkenvriendelijkmetcollega’s,leidinggevendenenexternen.
Een praktische uitwerking van de startbekwaamheid van een leer-kracht basisonderwijs is gegeven in de minorbeschrijving en de niveaubeschrijving liobekwaam.
11�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
11�
11�
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Lerend onderweg, de reis gaat verder...
De top is bereikt!Moe,maarvoldaankiesjeeenrotsblokalszitplaats.Wateengeweldiguit-zichtnazo’nlangetocht!Vooraldelaatstemetersnaarbovenwarenzwaar;eensteilstukjeklimmen,zondergelegenheidomuitterusten.Maarhetuit-zichtmaaktdezeklimtochtmeerdandemoeitewaard.Enwatdachtjevanaldieprachtigeontdekkingenonderweg?
een inspanning geleverd...Zeker,jehebtdetopnietcadeaugekregen.Erwarennogalwathobbelstene-men.Somswerdhetpadonderbrokendooreenkolkendewatermassa.Springendoverstenenvondjehetpadweer.Afentoemoestjejezelfgoedvasthoudenomnietinhetravijntevallenentwijfeldejeofditnuwelietsvoorjewas...Vallenenopstaanhoordenerhelemaalbij.Hetwasookgenietenonderweg.Metdegroepwarenerveelgesprekken,ge-zelligheidenplezier.Voorbijgangersverleiddenjemethunenthousiastever-halenomafentoeeenextratopmeetepakken.
Zoeken naar de goede routeRegelmatigpaktejedekaarterbijomtekijkennaarhetvervolgvandereis.Hetgebeurdeookweleensdatdekaartniettoereikendwasenjemeteenkompasjeeigenroutemoestuitstippelen.Datwarengeeneenvoudigemo-menten,maardezeleverdenvaakwaardevolleervaringenop.Overigenshoefdejenietallesalleenuittevinden.Inspirerendereisleidersgingenjevoorenbegeleiddenjeopjouwtocht.AlleeninafhankelijkheidvandéGidskonjegoedekeuzesmaken.Ookontdektejewelkegavenenmogelijkhedenjijzelfhebtgekregen.Jekwamerachterwaarjegoedenbentenwatjemindergemakkelijkafgaat.Kortom,jewaslerendonderweg!
TenslotteNu,genietendvanderust,hebjetijdomdeinhoudvanjerugzakeenstebe-kijken.Bladerenddoor‘Lerendonderweg’maakjedebalansopvanwatjehebtgeleerdenhoejebentgevormd;persoonlijk,pedagogisch-didactisch,vakinhoudelijk,alsprofessional,alscollegaenteamlid.Straksgaatdereisverder,eennieuweperiodebreektaan.Delevenswegalsleerweg,altijdlerendonderweg,opzoeknaarnieuwevergezichten!
11�
11�
1. Jegeefteenleswaarbijdeaardrijkskundemethodecentraalstaat.Delesheefteenduidelijkerelatiemetdeomgevingvandeleerschool.
2. Jegebruiktdekaartalsstandaardhulpmiddelbijelkelesaandeleerlingenvangroep58.
3. Jemaakteeneenvoudigeverwerkingsopdrachtmetvragenopéénniveau(bijvoorbeeldopenvragenofmeerkeuzevragen).
4. Jegebruiktnaasthetboekanderaanschouwingsmateriaal.5. Jezorgtervoordatdeaardrijkskundelesgekleurdwordtdoordegeografischeziens
wijze.Daarbijzijndevolgendewerkwoordenvanbelang:waarnemenenbeschrijven,verklaren,herkennenentoepassen,waarderen.
6. Jemaakteengevarieerdeverwerkingsopdrachtwaarbijdegeografischezienswijzeaandeordekomt.
7. Jezorgtvoortweeverschillendewerkvormen.Denko.a.aansamenwerkenendiscussiëren.
8. Jemaakteenverwerkingsopdrachtopminstenstweeniveaus,rekeninghoudendmetdetaalvaardigheidvandeleerlingen.
9. Jemaakteenserieaardrijkskundelessen(project)metdemethodealsbasis.10.Jemaaktgebruikvanverschillendewerkvormendie,waarmogelijk,gerichtzijnopde
verschillendeniveausindegroep.11. Jezorgtdatersprakeisvanvakkenintegratie.12.Jemaakteenrijkeleeromgeving.13. Jemaaktverwerkingsopdrachtendienietalleengevarieerdzijn,maardieookgericht
zijnopverschillendeniveausindegroep.
kijkwijzer aardrijkskunde
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Bekwaamheden Jemaaktmaximaalgebruikvanondersteunendematerialenzoalskaarten. Jekuntverschillendewerkvormenhanteren. Jekuntverwerkingsopdrachtenmakenmeteengrotevariatieaansoorten
vragen. Jekunteenserielessengevenmetdegeografischezienswijzealsbasis.
kijkwijzer aardrijkskunde
119 120
kijkwijzer beeldende vorming
1. Jebetrektkinderenvanuiteenaangepastemethodelesopeenleukemanierbijhetlesonderwerpenmotiveerthentotdeopdracht.
2. Jegebruiktbeeldmateriaalomderijkdomaanbeeldendemogelijkhedenvanhetonderwerptelatenzien.
3. Jegeefteenkorteenheldereintroductievandeopdracht.4. Jegeefteenkorteenheldereinstructieoverhetgebruikvanmaterialenenvanver
schillendetechnieken.5. Jehebtoogvoordepersoonlijkeverwerkingvandekinderenindegegevenopdracht.6. Jegaatopeenleukemanierinopdereactiesvandekinderentijdenseenbeschou
wingsgesprek.
7. JekuntzelfeenlesBeeldendeVormingopzetten,waarindesamenhangvanbeeldaspecten,materiaalgebruikentechniekendekinderentotgoedbeeldendwerkbrengt.
8. Jebetrektzoveelmogelijkdekinderenbijjeuitleg.9. Jebegeleidtkinderenbijhetmakenvanbeeldendwerk,jestimuleerthenenjedaagt
zeuit.10.Jebenoemtenwaardeertindenabeschouwingspelregels/vondsteninhetwerkvan
dekinderen.11. Ineenbeschouwingsgesprekopenjedekinderendeogenvoordebeeldendeesthe
tischemogelijkhedendiedekunstenaarofhetkindgebruiktomzichuittedrukken.
12.JestemtjelesBeeldendeVormingafopdeverschillendeniveausinjegroep,enjebrengtdezeinverbandmeteendoorgaandeleerlijn.
13. Ineenbeschouwingsgespreknodigjedekinderendoormiddelvanvragenuitomhetbeeldendwerkvanmedeleerlingenofkunstenaarsteinterpreterenentebeoordelen.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeeigenrelatiemetdebeeldendesthetischever
schijnselenvandenatuuralsgeschapenwerkelijkheidendecultuur. Jebentinstaatomvanuitdenatuurencultuurdebeeldendethetischedi
mensiesamenmetkinderenteontsluitenenjedaaroverteverwonderen. Jestimuleertkinderenombeeldendwerktemaken,metdaarineennatuur
lijkesamenhangtussenbeeldaspecten,materiaalgebruikentechnieken. Jekuntmetkindereneenbeeldendprocesopstarten,begeleidenenaf
ronden. Jevoertmetkindereneengesprekoverbeeldenuitdenatuur,dedirecte
omgevingendekunst,enleerthenhierdooreendiversiteitaanbeeldentewaarderen,endeopgedanekennistoetepasseninhuneigenwerk.
kijkwijzer beeldende vorming
121 122
kijkwijzer bewegingsonderwijs
NIV
EA
U 1 De opbouw in bekwaamheden verloopt via de volgende stappen: organiseren (loopt’t), bewe-
gen (lukt’t), beter bewegen (leert’t).1. Inhetlesschemageefjeeenplattegrondweervandeopstellingindezaal,inclusief
leerlingenenlesgever.2. Inhetlesschemaomschrijfjedematerialenindeplattegrond:aantallenensoort.3. Jeleidtdelesintensiefin(warmingup),passendbijdekern.Alleleerlingendoenmee.4. Jegeefteeneffectieveinstructievandekernvandeles:plaatje(voorbeeld),praatje
(kort),daadje(lang).5. Jesteltrelevante(wie,wat,hoe)controlevragen,naaraanleidingvandeinstructie.6. Jemaakt–waarnodig–eenvoudigeaanpassingen,waardoordelesgoedloopt.7. Jestimuleert,motiveert,corrigeert,helptengeeftaanwijzingen.8. Jebetrektdeleerlingenbijhetvlotinrichtenvandebolsen(organisatie).9. Jebiedtruimtevoorhetspelendekind.10.Jevraagtaanheteindvandeleswatdeleerlingenmakkelijkenmoeilijkvonden,en
watdaardevolgendelesaangedaankanworden.
11. Jepleegtinterventies(opdrachtofsituatieaanpassen),waardoorhetbewegingsgedragvandeleerlingenpositiefwordtbeïnvloed.
12.Jebiedtactief(helpen)enpassief(vangen)hulpinbewegingssituatiesdiedaaromvragen.
13. Jegeeftleidingbijingewikkeldere(bal)spelsituaties.1
14.Jemaaktgebruikvanminimaal1leskaartbijeenBOLS.2
Niveau 3 heeft alleen betrekking op de lessen bij kleuters. Deze bekwaamheden gelden voor de specialisten jk.15. JegeeftindelessenBewegingsonderwijsruimtevoorhetexperimenterenvanspelen
deleerlingen.16.JepastOGOprincipestoeinhetwerkenmetdeleerlingeninvrijelesseninhetspeel
lokaal.17. Jemaaktzelfconcretelesdoelen(omschreveninconcreetgedrag),diewordentoege
pastindegegevenles.
1 GeldtvoorstudentendiehetkeuzeVDAbijRelatieenGezaggevolgdhebben.
2 GeldtvoorstudentendiehetkeuzeVDAOrganisatie2gevolgdhebben.
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer bewegingsonderwijs
Bekwaamheden Jebentinstaatomalleorganisatorischeaspectenrondhetgevenvaneen
goedeenintensievelesBewegingsonderwijsefficiëntuittevoeren. Jebentinstaateensituatie,waarinhetbewegenvandeleerlingennietop
timaalis,aantepassen. Jebiedtwaarnodigleerhulp.
123 124
kijkwijzer geschiedenis
1. Jeverweefthistorischeinformatieopeennatuurlijkewijzeinhetverhaal.2. Jekiesteenhistorischehoofdpersoonwaarindekinderenzichkunneninleven.3. Uitjelesblijktdatjejevoldoendeverdiepthebtindeachtergrondenvanjeonderwerp.4. Bijeenhistorischewandplaatsteljevragenwaardoorkindereneenbeeldkrijgenvan
dehistorischecontext.5. Jemaaktkinderenervanbewustdatdewortelsvanhethedeninhetverledenliggen.NB:Bijvertellen:maakgebruikvanjouwzelfgemaaktechecklist(VDAVertellen).
6. Jelaatkinderenkennisopdoenoverhetverledenaandehandvanhistorischevoorwerpenenafbeeldingen.
7. Jelaatkinderenmetelkaaronderzoekdoenmetbehulpvanverschillendehistorischebronnenrondoméénthema.
8. Jepasteenvariatievanwerkvormentoeindeverwerkingvanjeles.9. Jekuntbeeldvormersgebruikenwaarbijkindereneenzoconcreetencompleetmoge
lijkbeeldvandehistorischewerkelijkheidkrijgen.10.Jestimuleertkinderenomeenbeeldvandehistorischewerkelijkheidteontwikkelen.NB:Bovenstaandeindicatorenzijnopniveau2bedoeldvoortoepassingineenafzonder
lijkegeschiedenisles.
11. Jehoudtrekeningmethetontwikkelingsniveauvantijdsbesefbijkinderen.12.Jekuntdeindicatorenvanniveau1en2toepassenineenlessenseriegeschiedenis.13. Jemaaktkinderenervanbewustdatjeeengebeurtenisvanuitverschillendestandpun
tenkuntbekijken.14. JemaaktkinderenopeennatuurlijkemanierbewustvanGodshandindegeschiedenis.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer geschiedenis
Bekwaamheden Jekuntonderwijssituatiesinrichtenwaarinkinderenactiefengerichteen
beeldvandehistorischewerkelijkheidkunnenontwikkelen. Jemaaktkinderenbewustvanderelatietussenhedenenverledenenvan
demanierwaaropdehistorieinvloedheeftophundagelijksleven.
125 126
kijkwijzer godsdienst
Dagopening en bijbelvertelling1. JebereidteenbijbelvertellingvoormetbehulpvanhetStappenplan ter voorbereiding
van een bijbelles.Jeschemazieterverzorgduitengeeftblijkvaneengedegenvoorbereiding.
2. Jeneemtdedagopeningvoorjerekening.3. Jevraagtdevertellingvanvorigekeerterugmetbehulpvankennis,inzicht,entoe
passingsvragen.4. Jezorgtervoordatkinderenineeneerbiedigeluisterhoudingzitten.5. JegeeftdeBijbelsegegevenstrouwweer.6. JevertaalthetBijbelgedeelteconcreetnaarhetlevenvandekinderen(toepassing).7. Jegebruikteengeografischekaartbijjevertelling.8. Jegeeftnadevertellinggelegenheidtothetstellenvanvragen9. Jebetrektdekinderenbijdekeuzevaneenpsalmofgeestelijklied.10.JehebteerbiedvoorGodsWoord.Datblijktuitjesprekenoverenjebetrokkenheid
bijhetWoordvanGod.
Bijbelvertelling11. Jegaatingesprekmetdekinderenoverdebetekenisvandebijbelvertelling.12.JegebruikteenaspectuithetBijbelgedeeltealsinleidingopjevertelling.13. Jebordplan(kernwoordenofkerntekst)staatvantevorenopbord,zieterverzorgduit
enjezetditfunctioneelin.14.JeintroduceertdeBijbelvertellingaandehandvaneenobjectofeenactuelegebeur
tenis,dieverbandhoudtmethetthemavanhetBijbelgedeelte.
Leergesprek met de hele groep kinderen over een godsdienstig thema15. Jehoudterrekeningmeedaterallerleisoortenleerlingenindeklaszitten:kerkelijke
achtergrond,angstigeleerlingen,brutaleleerlingen,leerlingenzondervaderofmoeder.16.Jebespreekthoedeleerlingeninhuneigenlevenmethetthemaomgaan.17. JelegteenlijnnaardeBijbel:watzegtdeBijbelhierover?18.Jelegteenlijnnaarhethartvandekinderen(toepassing),zodatzedeBijbelsegege
vensconcreetinhuneigenlevenkunnentoepassen.
Bijbelleesles19. Jewerkbladvoordekinderenzieterverzorgdenaantrekkelijkuit,enbestaatuitken
nis,inzichtentoepassingsvragen.20.JelichtdecontextvanhetBijbelgedeeltetoe.
Berijmd Psalmvers aanleren bij het oudere kind21. JelichtdehistorischecontextvandePsalmzodanigtoedatdekinderenzichtkrijgen
opdeachtergrondvanditPsalmvers.22.Jebespreektdemoeilijkewoorden,zodatkinderendeinhoudvanhetPsalmversbe
grijpen,samenkunnenvatten,enkunnenaangevenwatdebetekenisvanhetPsalmversvooronsis.
Bijbelvertelling23.Jeintegreertaspectenvandegeloofsleer(eengedeelteuitdebelijdenisgeschriften)
injebijbelles.Ditblijktuitjevoorbereiding,jevertellingen/ofhetgesprekvoorofnadevertelling.
Zendingsverhaal en -geschiedenis24.Jeleidteenzendingsverhaalinmetbehulpvanplaten,zodatkindereneenbeeldkrij
genvanhetlandwaarhetzichafspeelt(jongerekind).25.Jeplaatstdezendingsgeschiedenis(eenwaargebeurdverhaal)tegeneencultureleen
geografischeachtergrond,zodatdekindereneengoedbeeldkrijgenvanhetlandwaardegeschiedeniszichafspeelde(ouderekind).
26.Jebetrektinjelesookdeactuelesituatievanhetdesbetreffendeland(ouderekind).27. Jemaakteenconcretetoepassingbijjevertelling,waardoorhetvoordekinderenduide
lijkerwordtwatzemetditverhaalkunneninhuneigenbelevingsenleefwereld.28.Jeverwerkinglaathetverbandzienmetjevertelling,bijvoorbeeldeenkleurplaatof
vouwplaat(jongerekind).29.Jewerkbladvoordekinderenzieterverzorgdenaantrekkelijkuit,enhetbestaatuit
kennis,inzichtentoepassingsvragen(ouderekind).
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
s
s
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer godsdienst
Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeroepingenplichtomkinderenvoortegaaninhet
levenmetGod,vanuitZijnWoord.Jekuntopbasisvanbijbelstheologischekennisdaarindejuistekeuzesmaken.
JekuntBijbelonderwijsenonderwijsindegeschiedenisvandekerkvormgeven,rekeninghoudendmetdeontwikkelingvankinderen.
127 128
kijkwijzer ICT
1. Jeondersteuntjeuitlegmeteensmartboardwaarbijafbeeldingen,schematischetekeningenenkortefilmswordengebruikt.Deuitlegwordtdaardoorinteressanterenduidelijker.
2. Jegebruiktdigitalebronnenindeles,dievoorleerlingentoegankelijkzijn,zoalsbijvoorbeeldplattegronden,kaartenenbeeldvormersalsschilderijen.
3. Jekuntnagaaneninterpreterenwelkespelbelevingleerlingenbij(computer)spellenhebben.
4. Leerlingenwordenbegeleidbijdeoplossingvaneenprobleemenhetverzamelen,verwerkenenpresenterenvaninformatied.m.v.eenwebquestofeenanderetoepassingsopdracht.
5. Deleerlingenkomendoormiddelvaneeneigenmediaproductie(aandehandvandemethodeMediaMaatje)totzelfexpressieenhoudenrekeningmeteendoelgroep.
6. DoormiddelvanICTkunnenleerlingeninaanrakingkomenmetrijkeleeromgevingendieandersbuiten(hun)bereikzoudenliggen.
7. Deuitleg,dieondersteundwordtdooreensmartboard,heefteenduidelijkeenlogischeopbouwenerisinteractiemetdeleerlingenindeklas.
8. Leerlingenkunnendigitalebronnenraadplegen,interpreteren,gebruikenenofhuneigenbronnenproducerenm.b.v.digitalefoto’s,video,Quickmaps,GoogleEarth,enzovoort.
9. Leerlingenwordenaangezettotnadenkenoverdewaardevan(computer)spellenenwijzevanspelen.
10.Leerlingengebruikeneenbegrippennetwerkm.b.v.KidspirationenPowerPointbijhetverwerkenenpresenterenvaninformatie.Zijreflecterendaarnaophun(strategische)aanpakenresultaat.
11. Leerlingenreflecterenn.a.v.eendoorhengemaaktemediaproductieoverimagoenauthenticiteitbijpersonages,ofdewerkingvanreclame,ofbeeldvormingdoorhetnieuws.
12.DoormiddelvanICTwordenleeromgevingentoegankelijkereninzichtelijkerenwordtmanipulerenenexperimenterengefaciliteerd.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer ICT
Bekwaamheden Jeverrijkteenvakinhouddoordedigitalepresentatievanafbeeldingen,
schematischetekeningen,kortefilmse.d.
Jelaatkinderenkennisopdoenuithetverledenenhedenaandehandvanauthentieke,maargedigitaliseerdebronnendieleerlingenookzelfkunnenbestuderenengebruiken.
Vanuitdekennisdiejealsopvoederhebtoverdefactorendieeen(computer)spelaldanniet(eenpedagogische)kwaliteitgeven,kunje(computer)spellendiedeleerlingthuisenofopschoolspelenwaarderen.Ookkunhierovermetheningesprekgaanendatkoppelenaanhunmoreleontwikkeling.
JegebruiktICTvoorhettrainenvanmetacognitievevaardighedenalsorienteren,plannen,regulerenenreflecterenenalshulpmiddelbijhetinformatieverzamelen,verwerkenenpresenteren.
Jegebruikteenmediaproductiealsreclame,fictie,ofnieuwsomleerlingentelatennadenkenoverimagoenauthenticiteitbijpersonages,ofdewerkingvanreclame,ofbeeldvormingdoorhetnieuws.
Jekuntmetbehulpvanopen,halfopenenofgeslotensoftwareeenonderwijsarrangementopzettendataansluitbijhetniveauendebelevingswereldvankinderen,gekenmerktwordtdooreenrijkeleeromgevingenaantoonbaaraansluitbijeenvakdidactiekenofeenonderwijsvisie.
129 130
kijkwijzer muziek
1. Jemaaktcontactmetdegroep.2. Jekentliederenofspreektekstendiejeaanleertuithethoofd.3. Jezorgtervoordatkinderenopdejuistetoonengelijktijdigbeginneneneindigen.4. Jepastdeweggeeftechniekcorrecttoe.5. Jegeeftduidelijkeenzoveelmogelijknonverbaleinstructie.6. Jehoudtgenoegvaartinjeles.7. Jepastdedidactischevormgevingvanjeles(bijvoorbeeldfasering)soepelaanom
hetgewensteresultaattebereiken.8. Jehoudtrekeningmetdemogelijkhedenvandekinderstemenkiesteengeschiktre
pertoire.9. Jekentdenamenvandeschoolinstrumentenenkuntzesoepelenopdejuistewijze
bespelen.10.Jegebruiktdemuzikaleterminologiecorrect:maat,ritme,herhaling,contrast,variatie,
klankhoogte,klankduur,klankkleur,klanksterkte,enzovoort.11. Jepastmuzikalemiddelendieeenrolspelenbijhetontwerpenvanuitklank,vormen
betekenisadequaattoe.12.Jekuntbewegingenpresenterenenkinderendoorjouwvoorbeeldstimuleren.13. Jevolledigemuzieklesbestaatuit:inleiding,kern1,kern2(behalvebijgroep1)enaf
sluiting.
14.Jekuntmethetjuistehandgebaarliederenintweeendriedeligemaatsoortenleiden,hettempoendeinzettenvandeverschillendepartijenvaneencanonaangeven.
15. Jekuntliedbegeleidingenenspeelstukjesspelenendoorkinderenlatenuitvoeren.Tijdenseenuitvoeringdaarvankunjekwaliteitsverhogendesuggestiesgeven.
16.Jestimuleertkinderenomdatgenewatzeluisterendontdekthebben,zichtbaartemakenbijvoorbeeldmetbewegingen,woordenofbeeldendematerialen.
17. Jehanteertpassendemuzikalewerkvormenenopdrachtendiekinderenactiverentoteenkwaliteitsverhogingvanhetzingen,luisteren,maken,lezen/noterenenbewegen.
18.Jekuntmuzikaleprestatiesvankinderen(zingen,bewegen,instrumentenbespelen)beoordelenopzuiverheidentimingenkuntfoutencorrigeren.
19. Jehebtaandachtvoorindividuelekinderenenkuntzonodig‘zorgopmaat’geven(bijvoorbeeldbij‘brommers’).
20.Jekuntjelesmuzikaalaanpassenaanhetniveauvandegroependekinderenindividueelhelpen.
21. Jezetnotatievormenspelendenzingendinomkindereninzichttelatenkrijgenindetaalvandemuziek.
22.Jekunteencanonopverschillendemanierenaanbiedenenverrijken.23.Jeweetmuziekteverbindenmetandereschoolvakken.24.Jekunteenmuziektestontwikkelenenuitvoerenenderesultateninzichtelijkmaken.25.Jekuntmetdeklaseenproductneerzettenwaarinmuziek,tekenenenhandvaardig
heideenplaatshebben.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer muziek
Bekwaamheden vanuit de domeinen: zingen, luisteren, maken, lezen/noteren en bewegen Jegeeftleidingaanhetaanlerenenzingenvanliederenenbesteedtdaar
bijgerichtaandachtaanexpressie,zuiverheid,adem,resonansenarticulatie.
Luisteren:Jelaatjongeofouderekinderenmetbehulpvanmuzikaleactiviteitengeconcentreerdluisterennaarmuziek.Jemaaktkinderenbewustvanklank,vormenbetekenisaspectenindemuziek.
Jelaatkinderenmuziekmakendoormiddelvanimprovisatievanuitdeklank,vormenbetekenisaspecten.
Jelaatgroepenkindereninstrumentalespeelstukjesofbouwstenenontwerpenen/ofuitvoerenmetaandachtvoorklank,vormenbetekenisen
m.b.v.grafischeentraditionelenotatie. Jelaatgroepenkinderenklank,vormenbetekenisaspectenvanmuziek
metpassendebewegingenuitdrukken.Jekuntdaarbijverschillendewerkvormenhanteren.
131 132
kijkwijzer natuuronderwijs
1. Jehanteert(onderdelenvan)het5stappenplanbijelkeactiviteit.2. Jekunteenpracticumorganiserenmetondersteuningvananderen–medestudent,
docentpaboofmentor.3. Jemaaktduidelijkdatjevoorbereidinggoedis–materialenklaar,opdrachten,
groepsindelingentijdsplanning.4. Jegeefteenduidelijkeenenthousiasmerendeinstructie.5. Jebegeleidtdekinderentijdenszelfstandigwerkofgroepswerk,waarbijjedekinde
renstimuleerttotontdekkenentotsamenwerking.6. Jemaaktkinderenmedeverantwoordelijkvoordematerialenoforganismen.7. Jehoudttegelijkoverzichtoverdegroep.8. Jebespreekthetwerknaaandehandvandeopdrachten.
9. Jeorganiseerteenbuitenactiviteit(o.a.eennatuurpad)rondomdeschool.10.Jekoppeltdebuitenactiviteitaanbinnenlessen.11. Jebeheersthetgevenvaneenmethodeles,métconcreetmateriaal.12.Jeontwerptopdrachtendieeenberoepdoenopdenieuwsgierigheid.13. Jedoeteenberoepophetprobleemoplossendvermogenvandekinderen.14.Jeweeteentechnischprobleempakkendteintroduceren.15. Jekunteentechnieklesgevenvolgensdemethodeontwerpenmakengebruiken.16.Jelaatkinderendemogelijkhedendieindescheppingliggenervaren.17. Jelaatkinderenhunontdekkingenverslaanenaanelkaarpresenteren.
Jongere kind18.Jeverrijkteenhoekmetmaterialenuitdenatuur.19. JezetnaastdevijfkernactiviteitenvanOGOooknatuuractiviteitenalsonderzoek –echtdoen–enbuitenwerk/excursiein.20.Jebeheerstdewerkvormobservatieendemonstratiekring.
Oudere kind21. Jefascineertkinderenmeteennatuurkundigeproefofmeteendemonstratie.22.Jenodigtkinderenuittotzelfstandigontdekken.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer natuuronderwijs
Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeeigenrelatiemetdescheppingenjebeleving
daarvan. Jebentinstaatomdierelatieenbelevingookbijkinderenteversterken:
verwondering,verantwoordelijkheid,zorg,enkennisvandeschepping. Jebentinstaatommetbehulpvanconcreetmateriaalkinderentotont
dekken,onderzoekenenexperimenterentebrengen. Jebentinstaatdaarbijeenjuisteorganisatievormtekiezenentehanteren:
leerenkringgesprek,practicum,(ontdek)hoek,buitenwerk,observatie/demonstratiekring.
Jepastiniederelesnatuuronderwijshet5stappenplantoe:1.Introductie2.Spontaneverkenning3.Onderzoekenvastleggenvanresultaten4.Verslaglegging5.Verdieping
133 134
kijkwijzer nederlands
1. Jelessenzijnvanuitgoedgeformuleerdelesdoelenoptaalgebiedopgezet,waarbijje,indienvantoepassing,demethodezinvolgebruikt.
Bij voorlezen of vertellen2. Jehebteenlevendigestemwaarkinderengraagnaarluisteren.Bijdialogengebruik
jepassendestemmenenondersteunendemimiekengebaren.3. Jekuntmeteentekstofverhaaldoelgerichtmeerderetaligeactiviteiten(mondelinge
communicatie,uitbreidingwoordenschat,taalbeschouwingetc.)bijkinderenstimuleren.
Leerkrachtgedrag4. Jezorgtervoordatiedereengemotiveerdaaneengesprekdeelneemt.5. Taalaanbod:Jezorgtvooreenrijkeninteractieftaalaanbod.6. Taalruimte:Jestimuleertdeinteractievankinderennaaraanleidingvantekstenofver
halendoorhetstellenvanvragen,enjegeeftleidingaanditgesprek.7. Feedback:Jeluistertactiefnaardekinderenenjegeeftgerichtefeedbackdieleidttot
nieuwetaalactiviteiten.
8. Jezettaalroutinesopeenbetekenisvolleenresponsievewijzein.9. Jebenutmomentenvaninteractie(bijvoorbeeldgesprekken)alseengelegenheidom
meerderetaligeactiviteitenendoelenterealiseren.10.Jemotiveertkinderentotschriftelijkeactiviteitenvanuiteenrijkenactiverendtaalaan
bod.11. Jebesteedtaandachtaanstrategieënvoorhetverwervenenverwerkenvaninformatie,
hetstructurerenvanteksten,publieksgerichtschrijven,hetstellenvanleesenschrijfdoelenenhetonderscheidenvanverschillentussenteksten.
12.Jegaatinhettaalonderwijsuitvanverschillentussenleerlingen,samenhangendmetsocialegroepering,leeftijd,cultuur,leerstijlendergelijke,enjekuntmetdezeverschillenrekeninghoudenbijdeinrichtingvanadaptief,intercultureeleninteractieftaalonderwijs.
13. Intaalactiviteitenbenjegerichtbezigdetaalontwikkelingvanalleleerlingentebevorderenvanuitdekennisdiejehebtoverontluikendegeletterdheidendeleesenschrijfontwikkelingvankinderen.
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer nederlands
Bekwaamheden Jekuntlessen(series)ontwerpenengeven,zowelvanuitmethodenalsdaar
buiten,waarindeontwikkelingvangeletterdheid(lezenenschrijven)enmondelingtaalgebruikoptimaalgestimuleerdwordtbijkinderenvangroep1t/m8,hierbijaansluitendbijdeverschillendeniveaus.
Jebentinstaateenuitnodigendetaalleeromgevingtescheppenvoorhetjongeofhetouderekind,waarintaalonderwijsgeïntegreerdisinanderevakken,enwaarinjeugdliteratuurverbondenismetvakenvormingsgebieden.
Jebiedthetonderwijsindeverschillendetaaldomeinenzoveelmogelijkinsamenhangaan.Jebeschiktoverdevakdidactischebekwaamheiddienodigisvoorhetvergrotenvandeluister,spreek,leesen(creatieveeninformatieve)schrijfvaardigheid,dewoordenschatenhettaalbeschouwendvermogenvandeleerlingen.Hetgaathierbijomtaalalsobjectenomtaalalsinstrument.
135 136
kijkwijzer rekenen
Construeren – ConcretiserenA.1.1 Jegeefteenduidelijkeenpreciezetaakinstructie.A.2.1 Jecreëerteenvoorkinderenbetekenisvollesituatie,waarinzinvollerekenactiviteiten
aanwezigzijn.A.2.2 Jedaagtkinderenuittotrekenend.m.v.openenrijkeproblemen.
Niveau’s – ModellenB.1.1 Jeherkentverschillendeniveausinhetrekenenvankinderen.
B.2.1 Jezeteenmodelinomeensituatieofsomteverduidelijken.B.2.2 Jezetmaterialeninomeensituatieofsomteverduidelijken.B.2.3 Jekuntdedrieslag:‘situatiemodelsom’herkennenbijdeoplossingenvankinderen.
Reflectie – Eigen productieC.1.1 Jelaatdekinderenzelfnadenkenoveroplossingen.C.1.2 Jeinventariseertklassikaaldeverschillendeoplossingenvandekinderen.C.2.1 Bijhetbesprekenvanoplossingenstimuleerjeallekinderentotactiefmeedenken.
Interactie – Sociale contextD.2.1 Jeherkentbruikbareenminderbruikbareoplossingsstrategieënvankinderen.D.2.2 Jekiest–o.a.opbasisvanhetgeconstateerdeniveauvandekinderen–welkeop
lossingenjeuitgebreidofminderuitgebreidbespreekt.
Construeren – ConcretiserenA.3.1 Jestimuleerteigenconstructiesvankinderenenwaardeertdie.A.4.1 Jemaaktgebruikvandeomgevingvandekinderenvoorrekenactiviteiten.
Niveau’s – ModellenB.3.1 Jemaaktbijdebesprekingvaneenrekenprobleemgebruikvanverschillendeuitleg
varianten.B.3.2 Tijdensdebesprekingbrengjekinderenopeenhogerniveaudoorgebruiktema
kenvandedrieslag‘situatiemodelsom’.
Interactie – Sociale contextD.3.1 Jedaagtdekinderenuittotonderlingeinteractie,zodatkinderenmetelkaartoteen
hogerniveaukomen.D.4.1 Jestimuleertenbegeleidtdeonderlingeinteractietussenleerlingen.D.4.2 Jekunteenbesprekingopzo’ninteractievewijzeuitvoeren,datkinderenopeen
hogerniveaugebrachtworden.
Construeren – ConcretiserenA.5.1 Jebrengtdesamenhangtussendeleerstofendewereldomonsheeninbeeld.
Interactie – Sociale contextD.5.1 Jehanteertverschillendegesprekstechnieken(spiegelen,doorvragen,introspectie,
retrospectie)omdiagnostischteonderwijzen.
Verstrengelen – StructurerenE.5.1 Jepastdeleerlijnenvandeverschillenderekenonderwerpentoeinjelessen.E.5.2 Jebrengtdesamenhangbinnendeleerstofinbeeld(bijvoorbeeld:kommagetallen
ontstaanuitbreuken).E.5.3 Jekunteensamenhangend,geïntegreerdentoepasbaargeheelaanrekenenwis
kundigekennis,inzichtenenvaardighedentotstandbrengen.
NIV
EA
U 2
NIV
EA
U 3
NIV
EA
U 1
NIV
EA
U 1
verv
olg
s
s
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer rekenen
Bekwaamheden Jebiedtdeleerstofinprobleemgeoriënteerdeenherkenbareconcretesitu
aties(contexten)aan. Jestimuleertleerlingentotniveauverhogingdoorhetgebruikenvanonder
meermaterialen,visuelemodellen,schema’sensymbolen. Jegeeft(open)opdrachten,diestimulerentothetzelfbedenkenvanoplos
singen. Jebrengtreflectievanleerlingentotstanddoorhetlatenmakenvaneigen
producties. Jescheptmogelijkhedenvoorinteractietussendeleerlingen.Jeneemtzelf
ookdeelaandediscussies,somsterughoudend,maarsomsneemjenadrukkelijkenbewustdeleiding.
Jebrengtdesamenhangbinnendeleerstofendesamenhangtussendeleerstofendewereldomonsheeninbeeld.
Jekunteensamenhangend,geïntegreerdentoepasbaargeheelaanrekenenwiskundigekennis,inzichtenenvaardighedentotstandbrengen(of:jekuntalleprincipesvanrealistischrekenonderwijsmetelkaarinverbandbrengenentegelijkinjelestoepassen).
137 00138
Schrijven: YES!• Jehebteenvoorbeeldophetbordgeschrevenofjedoetdattijdensdeles,metbehulp
vandecompleteliniatuur(7½57½cmof64½6cmof4½34½cm;afhankelijkvandegroepwaarinjestageloopt).
• Jehoudtjetijdensdeinstructieaanhetdoelvandeleszoalsbeschrevenindemethode.
• Wanneerdekinderenaanhetwerkzijn,loopjerondengeefjewaarnodiggerichteinstructieopeenontspannenenpositievemanier.
• Blijkteenprobleemoffoutveelvoortekomen,dankiesjeervoornogeenkeerklassikaal,metgebruikvanhetbord,hetknelpuntuitteleggenenvoorte(laten)doen.
• Tijdensdelesobserveer(enwaarnodigcorrigeer)jedekinderenoppengreepenzithouding.
• Jehelptdekinderenteontspannendoormiddelvaneenversjeofeenontspanningsoefeningwaardoorerweerverdergewerktkanworden.
• Jebiedtdekinderendieklaarzijneenextraschrijfactiviteitaan.• Jereflecteertsamenmetdekinderenophetgeschrevene,waarbijzedemogelijkheid
krijgeneigeneneventueelandermanswerktewaarderenentecorrigeren.
Schrijven saai? Dan zal ik je eens wat laten zien!• Jeweetietsextra’svandeschrijflestemaken,waarbijhetdoelvandemethodelesniet
uithetoogwordtverloren.• Jelaatgebruikmakenvanandere/verschillende/uitdagende(schrijf)materialenen
schriftdragers.• Jeweetdeopdrachtuittebouwen,zodatdelestijdvolledigwordtgebruiktdoorde
leerlingen.• Metjelesideesluitjeaanbijdeleefwereldvandegroep.
‘Ik kan het niet.’ Wie zegt dat?• Jerichtjelesinmethetoogopdeeinddoelenvandegroepwaarinjelesgeeft(voorbe
reidendschrijven/aanvankelijkschrijven/voortgezetschrijven/handschriftontwikkeling).
• Jekuntfoutenanalyserenmetbehulpvankijkwijzers.• Jegeeftnaaraanleidingvangeanalyseerdefoutenhandschrifthulp,bijvoorbeeldander
schrijfmateriaal,gerichteinstructie,motorischeoefeningen.Jeoverlegtmetjementor.Jesluitaanbijdeleefwereldvanhetkind.
• Jeweetjeleerlingentestimulerenomtekomentoteengoedleesbaarhandschriftdatvlotgeschrevenwordt.
Jeonderkentdesamenhangvanhandschriftontwikkelingmetanderevakkenenvaardighedenenjeweetdaargebruikvantemaken.
NIV
EA
U 1
(per
iode
2)
kijkwijzer schrijven
NIV
EA
U 2
(per
iode
3)N
IVE
AU
3 (p
erio
de 4
)
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
kijkwijzer schrijven
Bekwaamheden Jebeheersthetmethodischschriftdatgebruiktwordtopjestageschool;
ditmethodischschriftgebruikjetijdensdeschrijflessenopbordenpapier. Jebeheersthetlerarenhandschrift;ditpasjetoeopbordenpapierbijhet
overigeschrijfwerktenbehoevevandeklaswaarinjestageloopt. Jebeheerstdelosseleesletter. Jekunteenschrijflesgevenvolgensdemethodediegebruiktwordtopde
stageschool;wordtergeenmethodegebruikt,danbenjeinstaatomzelfeenschrijflesopniveautebedenkenmetbehulpvanopdeopleidingaangereikteideeën.
Jebentinstaattereflecterenopjeeigenhandschriftenopdatvandekinderen.
Metbehulpvankijkwijzersenhetanalyserendaarvankunjeeenbepaaldematevanhandschrifthulpbieden.
139
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Medewerkers
Aandetotstandkomingvanditopleidingsoverzichthebbenmeegewerkt:
WerkgroepW.Lindhout(projectleiding)P.RuitC.J.B.Ritmeester(projectleiding)W.C.MoenMScMevr.drs.W.Reijnoudt-KleinDrs.M.E.RoeleveldMevr.drs.A.vanVreeswijk-vanVeldhuizen(eindredactie)
Docenten van de vakgroepenAardrijkskunde/GeschiedenisBeeldendeVormingBewegingsonderwijsGodsdienstIctMuziekNatuuronderwijsNederlandsOpvoedkundeRekenenSchrijven
OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO
Verklarende woordenlijst
Kritische situatie | Eenbeschrijvingwaarindebekwaamhedenvandeaan-staandeleraarzichtbaarwordenindecontextvaneenonderwijssituatie.Dezespecifiekecontextnodigtdeaanstaandeleraaruittotreflectie.
Bekwaamheid | Eenbeschrijvingvanhetvermogenomopbasisvanaanwezi-gekennis,vaardighedenenhoudingenadequaattehandelenincomplexeberoepssituatiesenhetvermogenomkeuzesenbeslissingendietijdensdathandelengemaaktwordentekunnenverantwoordeneneroptekunnenre-flecteren.
Indicator | Eenindicatoriseenconcreteinvullingvaneenbepaaldebe-kwaamheid.Eenindicatormaaktduidelijkwaaraanjehetbeheersenvandiebekwaamheidherkent.
SBL-bekwaamheden |BekwaamhedendiezijngeformuleerddoorStichtingBeroepskwaliteitLeraren.Dezebekwaamhedenzijnrichtinggevendvoor–inditgeval–hetgeheleprimaironderwijs.InhetmodelvandeStichtingBeroepskwaliteitLerarenwordtuitgegaanvanvierduidelijkteonderschei-denberoepssituatiesdiekenmerkendzijnvoorhetberoepvanleraar:hetwerkenmetleerlingen,metcollega’s,metdeomgevingvandeschoolenmetzichzelf.Daarnaastwordenvierberoepsrollenonderscheidendiebinnendeviertypensituatiesfunctioneren.HetonderstaandeoverzichtgeeftinzichtindewijzewaaropdecompetentiesvanSBLzijngeordend.
Beroepssituaties: met leerlingen met collega’s met de omgeving met zichzelf
Beroepsrollen:
Interpersoonlijk
Pedagogisch
Vakinhoudelijken didactisch
Organisatorisch
1Interpersoonlijk
compentent
2Pedagogischcompentent
5Competent in het
samenwerkenmet collega’s
6Competent in het
samenwerkenmet de omgeving
7Competent in
reflectie enontwikkeling3
Vakinhoudelijken didactischcompentent
4Organisatorisch
compentent
top related