lesson 1 critical thinking 2013

Critical thinking гэж юу вэ?

Ñóðãàëòûí àðãà ç¿é

Ñóðãàëòûí õóãàöàà: 2 êðåäèò

Ñóðãàëòûí çîðèëãî: Ñóâèëàã÷ ìýðãýæèëòýíä àæèë áîëîí àìüäðàëäàà ¿ð á¿òýýëòýé àæèëëàõ, á¿òýýë÷ýýð àæèëëàæ àìüäðàõàä áîäîë ñàíààãàà õºãæ¿¿ëýõ àðãà ç¿é ýçýìøèõýä ÷èãëýãäýíý.

Ñóðãàëòûí çîðèëò:

Ñóâèëãààíû ¿éë àæèëëàãààíû 5 øàòëàëûí äàãóó ººðèéí àæèë, àìüäðàëàà ÷èãë¿¿ëæ àæèëëàõàä ñóðàëöàõ

Õ¿íèé àìüäðàëä áîäîë ñàíàà õýðõýí à÷ õîëáîãäîëòîé,

ò¿¿íèéãýý õýðõýí õºãæ¿¿ëýõ áàéõ òàëààð îéëãîëò àâàõ

Àëèâàà þìñ ¿çýãäëèéã òàë á¿ðýýñ íü ø¿¿í òóíãààí áîäîæ, àñóóäëûã ýåðýã òàëààñ øèéäâýðëýõ àðãà áàðèë ýçýìøèõ

Ø¿¿í òóíãààí áîäîõ ÷àäâàðò ñóðàëöàõ ÷àäâàðûí øèíæ ÷àíàð, ò¿¿íèéã ýçýìøèõ àðãà ç¿éãýýñ ñóðàëöàõ

Ñóðãàëòûí ¿íýëãýý

Èðö : 20 %

Ãýðèéí äààëãàâàð 30% / 1, 2, 3, 4, 5, 6 /

Õýëýëö¿¿ëýã 20 %

Àñóóìæ áîëîâñðóóëàõ 30 %

Õýëýëö¿¿ëýã / 20 % /

1. Àìàí õàðèëöààíä ãàð÷ áóé àëäààã òîäîðõîéëîõ íü

2. Àìàí áóñ õàðèëöààíä ãàð÷ áóé àëäààíä ¿íýëãýý ºãºõ íü

3. Áè÷ãèéí ÷àäâàðò ä¿í øèíæèëãýý õèéõ íü 4. Õàíäëàãûí òóõàé îéëãîëòîíä ¿íýëãýý õèéõ

íü 5. ¨ñ ç¿éí õýì õýìæýýíä ¿íýëãýý ºãºõ íü 6. Áàãààð àæèëëàæ áóé áàéäàëä ä¿ãíýëò

õèéõ íü

Àñóóìæ áîëîâñðóóëàõ / 30 %/

Àñóóëò áóþó ºãºãäºëÍèéò 12 –îîñ èë¿¿ã¿é ºãºãäºë áàéíà ªãºãäºë á¿ð íý㠺㿿ëáýðýýð

áè÷èãäñýí áàéíà. Àæèãëàëòûí õóóäàñ - Þóã àæèãëàõ âý ? Íèéò 8 –ààñ

èë¿¿ã¿é ç¿éëèéã àæèãëàíà.

Ýðýãö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é / Critical thinking / гэж юу вэ ? Яагаад чухал болов?

- Сувилахуйд “ Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é “ г хэрэглэснээр “ Маргаантай àñóóäàë “ ûã øèéäýõýä анхаарлаа хандуулах áîëîìæòîé áîëäîã

“Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é” –г ºäºð òóòìûí ïðàêòèêò ãàð÷ áóé õàíäëàãà,õàðèëöàà, ёс зүйн àñóóäàë, сувилахуйн судалгаа хийх, бусдад сургалт явуулах, өөрсдөө суралцах, шалгалт авах, ñóâèëàõóéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ, àëáà íýãæèéã óäèðäàí ìàíëàéëàõ çýðýãò ашигладаг.

Àëèâàà ¿ãèéí óòãà ñàíààã çºâ îéëãîõ

Ø¿¿ìæ Ñóäàëãàà Áîäîõ Ýðãýö¿¿ëýõ Àñóóäàë Øèéäâýð Ñîíãîëò Ìåíåæìåíò Ëèäåðøèï

Critical thinking

Kritein: Ãðåê ¿ã – ñîíãîëò õèéõ, øèéäâýð ãàðãàõ

Krites: Ãðåê ¿ã - øèíæèõ, ñîíæèõ Kriterion: Àíãëè ¿ã- àðãà, æóðàì,

ñòàíäàðò, æèøèãThinking : áîäîë, ýðãýö¿¿ëýë,

ñýòãýëãýý, îþóíëàã

Ñóâèëàã÷ íàðò “ Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é “ ÷àäâàð þóíä õýðýãòýé âý ?

Áîëîâñðîë àõèõ òóñàì ºâ÷òºíã àñðàí ñóâèëàõ òåõíèêèéí ìýäëýã, ÷àäâàð ñàéæèð÷ óëàì ìýðãýæëèéí áîëæ èðäýã.

ßìàð ÷ òîõèîëäîëä àæëàà ¿ð ä¿íòýé, á¿òýýìæòýé õèéõýä õàìãèéí ñàéí áàòàëãàà áîëæ ºãäºã.

“ Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é “ ÷àäâàðàà ñàéæðóóëñíààð:

Àëèâàà þìñ ¿çýãäëèéã çàäëàí øèíæëýõ Ä¿ãíýæ íýãòãýõ Ø¿¿í õýëýëöýõ Äýìæèõ Ǻâëºõ ¯çýë áîäëîî õóâààëöàõ Áóñäûã ñîíñîõ Áóñäûã õ¿íäýòãýõ Áóñäûí ñàíààã îéëãîõ, óõààðàõ, Àñóóäëûã çºâ îëæ õàðàõ Õýäèéí òºëºâèéã òîäîðõîéëîõ Òààìàã äýâø¿¿ëýõ

Ñóâèëàã÷ íàðûí áîëîâñðîë àõèñíààð ìýäëýã, ÷àäâàð, õàíäëàãà ñàéæèð÷ äàðààõ àæëûã õèéæ

ã¿éöýòãýõ ÷àäâàðòàé áîëäîã.

Ýìíýëç¿é÷ / ìýðãýøñýí ñóâèëàã÷/

Ìåíåæåð / çîõèîí áàéãóóëàã÷/

Ñóäëàà÷

Áàãø

Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ ÷àäâàðò ñóðàëöàõ íü

Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ / Critical / ÷àäàìæòàé òºðñºí ¿¿ áè ? Õ¿ì¿¿ñòýé áè õèð ñàéí õàðèëöàà òîãòîîæ ÷àääàã âý ? Àñóóäàë øèéäýõ àðãûã áè õèð ¿ð ä¿íòýé õýðýãëýäýã

âý ? Îþóí óõààíû ÷àäâàðòàà áè èòãýëòýé áàéäàã óó? /

Àëèâàà ç¿éëèéã ¿íýëýõ / ßìàð íýãýí ç¿éëèéã áàòëàõûí òóëä ëàâëàæ àñóóäàã óó? Áèé áîëñîí ¿çýë áîäëîî ººð÷ëºõèéí òóëä ñàíàà÷ëàãà

ãàðãàäàã óó? Áè÷ãèéí ÷àäâàð õèð áèëýý? Óíøèõ ÷àäâàðò õèð ñóðàëöñàí áý ? Ñóðàëöàõ ÷àäâàð õèð ýçýìøñýí áý ? ªºðèéí áîäîõ õýâ ìàÿãàà õèð ñàéí ìýäýõ âý ? Õóâèéí ñîíèðõîë,èòãýë ¿íýìøèëäýý ¿ë õºòëºãäºæ÷àäàõ

óó?

Òóíãààí áîäîõ ÷àäâàðò íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ

Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ ÷àäâàðûã èõýñãýõýä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ

Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ ÷àäâàðûã áóóðóóëàõàä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ

Ãîë÷ øóäàðãà çàí ÷àíàð , îþóíû õºãæèë

Ñîíèðõîëã¿é áàéäàë, ÿëãàâàðëàõ, èë¿¿ ¿çýõ çàí

Íàñ ªºðòºº ¿ë èòãýõ

Èòãýëòýé áàéäàë Ìýäëýã õîìñ

Àñóóäàë øèéäýõ Õàðèëöàõ ÷àäâàð ñóë

Ñóäàëãààòàé àæèëëàäàã òóðøëàãà

ªºðèé㺺 ¿íýëäýãã¿é áàéäàë

Ýðãýö¿¿ëýí áодох чадвараа сайжруулах хамгийн анхны алхам бол “ Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ, ñýòãýõ “ гэж юу вэ гэдгийг сайн ойлгох ёстой.

Õ¿í á¿ð ñóðàõûã õ¿ñäýã / Õ¿í òàñðàëòã¿é ñóðàëöàæ àìæèëòàíä õ¿ðäýã /

Öàã õóãàöàà үнэтэй учраас цагèéã дэмий үрэхийг хүсдэггүй

ªíººäðèéí õýðýãöýýã òîäîðõîéëñíû ¿íäñýí äýýð ÿã þó ñóðàõàà ìýäýæ àâäàã

Õ¿í бусдаас дэмжлэг авсан үедээ илүү сайн суралцдаг / Äýì äýìýíäýý äýýñ ýð÷èíäýý /

Ñóðàõ àðãàà ººðñ人 îëæ àâäàã бөгөөд олж авсан мэдээлэл ямар хамааòай болохыг мэддэг учраас та суралцах арга замаа сонгодог

Õ¿íèéã ÿàæ, хэрхэн бодох ёстой вэ гэдгийг хэлэх нь тохиромжгүй зүйл áîëîâ÷ ºíººãèéí ººð÷äºãäºí áóé íèéãýìä áîäîõ ñýòãýõ¿éãýý ººð÷ëºõ íèéãìèéí øààðäëàãà õýðýãöýý áèé áîëîîä áàéíà

Àâèâàà ç¿éëèéã òàë á¿ðýýñ íü ýðãýö¿¿ëýí, ø¿¿í òóíãààí áîäîæ, ñýòãýæ àëü áîëîõîîð ýåðýã òàëûí øèéäâýð ãàðãàõ àðãà óõààíä ñóðàëöàõ õýðýãòýé

Дэвшүүлсэн таамаглалä ¿íäýñëýí :

- Яг юу íü чухал вэ? ßìàð àñóóäàë áèäýíä áàéíà ãýäãèéã òîäîðõîéëîõ гэдгийг та мэдэх болно

- Àñóóäàë á¿ð øàëòãààíòàé áàéäàã.

- Àñóóäëàà çºâ òîäîðõîéëîõûí òóëä áàðèìò, æèøýý, ìýäýýëýëëèéã àøèãëàæ ñóðàõ

- Èдэвхи санаачлагàтай сувилагч, бие даасан сурагч, ýðãýö¿¿ëýí “бодогч- сэтгэгч “ болоход шаардагдах ур чадварòàé áîëñíîîð òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðò ººð÷ëºëò ãàðàõ àðãà çàìûã ýçýìøèõñóóðü òàâèãääàã .

ªºðñäèéí ¿çýë áîäëîî ººð÷ëºõ àðãà çàì:

Аажмаар шилжих өөрчлөлт “Óðüä ºìíº áè áóðóó îéëãîëòòîé áàéñàí áîë îäîî…”

Ямар нэг юмнаас хамааралгүй өөрчлөлт “ Áè ¿çýë áîäîëäîî èòãýëòýé áàéíà, ÿàãààä âý ãýâýë ýíýòàëààð áè ìýäëýãòýé òóë...’’

Нэмэëò өөрчлөлт “ Óðüä ºìíº ìèíèé ¿çýë áîäîë çºâ áàéñàí, îäîî á¿ð èë¿¿ èòãýëòýé áàéíà ”

ªºð÷ëºëòèéí àìæèëò : Ìèíèé ¿çýë áîäîë õýäèéãýýð çºâ áàéñàí ÷ ººð÷ëºãäºí áóé íèéãìèéí õýðýãöýýíä ¿íäýñëýí ìàðãààø ÷ ãýñýí ñóðàëöñààð áàéõ áîëíî.

Яагаад бид “ Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é “ д анхаарлаа хандуулах болов?

Бид ирээдүйдээ хамааралтай олон зүйлийг сурч мэдэхиийн тулд уураг тархиныхаа багтаамжийн ихэнхи хэсгийг зориулдаг – Хэн “ Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ, ñýòãýõ “ ÷àäâàðàà ñàéæðóóëæ áàéíà òýð õ¿í àìæèëòàíä õ¿ðäýã

Өнөөгийн хурдацтай өөрчлөгдөж буй дэлхий ертөнцөд амжилт олохын тулд ажилдаа одоо áайгаагаасаа илүү тусгай, мэргэæëèéí ºâºðìºö мэдлэгийг олж авах ёстой: Шинэ нөхцөл байдалд зохицох, оновчтой шийдвэр гаргах, өөрсдөө суралцахын тулд бодох чадвараа өндºр төвшинд хөгжүүлж – “Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é” чадварыг эзэмших хэрэгтэй.

““Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é” –ийг заах, сурахад 4 үндсэн хүчин зүйл байна

Шинэ нөхцөл байдалд зохицох, оновчтой шийдвэр гаргах, өөрсдөө суралцахын тулд бодох чадвараа өндºр төвшинд хөгжүүлж – “Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é” чадварыг эзэмших хэрэгтэй.

““Ýðãýö¿¿ëýí ñýòãýõ¿é” –ийг заах, сурах үндсэн хүчин зүйл:

- Òàë á¿ðýýñ ñýòãýí áîäîõ ÷àäâàðò ñóðàëöààã¿éãýýñýý îëîí àñóóäàëòàé òóëãàðäàã

- Шинэ нөхцөлд дасан зохицоæ ººðèé㺺 ººð÷ëºõ øààðäëàãàòàé - Ìэдлэг, чадвараа тасралтгүй дээшлүүлэх - Çýðãèéí øàëãàëòàíä àñóóäàëä ñóóðèëñàí øàëãàëòàíä àìæèëò

¿ç¿¿ëæ ÷àääàãã¿é

“ Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ”÷àäâàðàà ñàéæðóóëàõûí òóëä äàðààõ àñóóëòû㺺ðòºº áîëîí áóñäàä òàâüæ ñóðàõ

ßã þó õ¿ñýæ áàéíà âý ? ßàãààä? ªºð þó áèëýý? Õýðâýý òýãâýë ? Ýíãèéí ¿ãýýð õýëâýë? Õàðüöóóëæ ¿çâýë? Ìýäýýëýëýý íýãòãýâýë? Þóã îðõèãäóóëàâ? Áè ñàéí ìýäýõã¿é þì? ßìàð àëäàà ãàðãàâ?

“ Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ “ ÷àäâàð ýçýìøñýíýýð

Çîðèëãîòîé Áàðèìòàíä / ìýäëýãò/ ¿íäýñëýí øèéäâýð ãàðãàõ

÷àäâàðòàé Ñóäàëãààòàé àæèëëàäàã Õ¿í òºâòýé / õàíäëàãà, õàðèëöàà, ¿íýò ç¿éëñ,

õ¿íäýòãýë / ¯ð ä¿íãýý õàðñàí Àðãà çàìàà ýçýìøñýí ªðãºí öàð õ¿ðýýòýé ñýòãýäýã ¨ñ ç¿éã äýýäýëñýí Áóñäûí òºëºº àæèëëàäàã

Ìýäýýëýë / áàðèìò / D = DATA Òàíä õýðýãòýé ìýäýýëýë áóþó áàðèìò áèé þó ? ßìà𠺺ð ìýäýýëýë áóþó áàðèìò õýðýãòýé âý ? ßìàð òààìàãëàë òà äýâø¿¿ëæ áàéãàà âý ? E= EMOTIONS

Õ¿ì¿¿ñèéí / òàíû / ñýòãýë õºäëºë / õàðèó óðâàë / ÿìàð áàéñàí áý? Òàíû çºí ñîâèí þóíû òóõàé ¿ã¿éëæ áóéã àæèãëàõ , ßìàð ìýäýýëýë íü áàòàëæ

ýñâýë ¿ã¿éñãýæ áóéã òîäîðõîéëîõ A= ADVANTAGES ×óõàë ÿìàð ¿ð ä¿íä õ¿ðýõèéã õ¿ñýæ áàéãàà âý ? Àëñûí õàðààãàà

òîäîðõîéëñîí óó? Àøèãòàé ç¿éë íü þó âý ?D-DISADVANTAGES ßàãààä àëäàà ãàðàâàà ? Áóðóó íü þó âý ? / ÿìàð ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éë

áàéãàà âý ? /O=Out of the box ªºðèé㺺 õàéðöàãëàõààñ áîëãîîìæèë. Àìæèëòàíä õ¿ðýõèéí òóëä á¿òýýë÷ýýð ñýòãý, áîäN=Now what? ßìàð àñóóäàë áàéíà âý ? Þó õèéõ õýðýãòýé âý ?

Ýðãýö¿¿ëýí áîäîõ ÷àäâàð õºãæ¿¿ëýõ àðãà ç¿é