library bulletin april - june 2011

ปท 15 ฉบบท 2 เดอน เมษายน – มถนายน พ.ศ.2554 1

สารบญ

แนะนา...สงพมพ 2 - 3

ตนไมดดสารพษ 4 - 12

โครงการเครอขายรกการอาน 13

การสญหายไปของเกษตรกรรายยอย 14 - 15

ตง วถชวตชาวลานนา 16 - 20

ภาพกจกรรมหองสมด 21 - 26

แนะนาสงพมพทนาสนใจ 2

อรศรา สงหปน

บรรณารกษชานาญการพเศษ สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

ชศกด จอมพก. 2552. สถต : การวางแผนการทดลอง และการวเคราะหขอมลในงานวจยดานพชดวย “R”. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

หนงสอเลมนมเนอหาเกยวกบการวางแผนการทดลองดานพชและการวเคราะหขอมลทางสถต สาหรบงานวจยทางดาน

พชดวยโปรแกรมคอมพวเตอรทมชอวา “R” มทฤษฎเพอใหเขาใจถงหลกการของการเลอกแผนการทดลอง วธการวเคราะหความ

แปรปรวน และ ในแตละบทจะมตวอยางเพอฝกวเคราะหขอมลตงแตเรมจนถงไดบทสรป ปจจบนมการนาโปรแกรมสาเรจรปมา

ใชเพอการวเคราะหขอมลทางดานสถตกนอยางแพรหลาย “อาร” เปนอกโปรแกรมหนง ทจะชวยใหการวเคราะหขอมลของ

งานวจยจากแผนการทดลองตางๆเปนไปอยางอยางถกตองและแมนยา

ธนา เธยรอจฉรยะ. 2551. Happy: คนพลกแบรนด แบรนดพลกคน. กรงเทพฯ: มตชน.

หนงสอเลมนบอกเลาเรองราวของแทค หรอ บรษท ดแทค ในปจจบน คายมอถอใหญของเมองไทย ทครงหนงธรกจเคย

ประสบปญหาอยางหนก ตอสฝาฟนผานจดทตกตาทสดขององคกรมาได โดยมคณธนา เธยรอจฉรยะ ผบรหารหนมไฟแรงคน

หนงในดแทคและทมงาน เปนผรเรมคดคนแบรนด Happy ขนมากอบกสถานการณ จนปจจบนน Happy เปนระบบ Pre-paid

(ระบบเตมเงน) ทรจกแพรหลาย ไดรบความนยมอยางมาก

เดวด เมนเดลล. 2552. โอบามา: สจจะสญญา สอานาจ. กรงเทพฯ: จ เอม บคส.

บารค โอบามาประธานาธบดผวสคนแรกของประเทศสหรฐอเมรกา กลายเปนนกการเมองททรงพลงมากทสดนบตงแต

จอหน เอฟ. เคนเนด เปนตนมา หนงสอเลมนเปนการจดระเบยบเรองราวทกอยางของโอบามา โดยการเขยนของนกขาวชอดงของ

หนงสอพมพ ชคาโก ทรบน เดวด เมนเดลล แตนอกจากนตวโอบามาเองกเขยนหนงสอเกยวกบตวเองวางตลาดอยหลายเลม

เชนกน หนงสอเลมนเหมาะสาหรบผสนใจการเมองอเมรกน และอยากรจก บารค โอบามา อยางลกซง และเปนโอกาสอนดทจะ

ไดอานงานเขยนวเคราะหโอบามาจากมมมองผานสายตาของคนนอก

Kip S. Thorne. 2552. ประวตยอของหลมดา. กรงเทพฯ: มตชน. 3

ประวตยอของหลมดา หนงสอวทยาศาสตรซงเขยนโดย คพ เอส. ธอรน นกฟสกสดาราศาสตรทมชอเสยงคนหนงของ

โลก เปนการนาเสนอประวตศาสตรของการคนพบทางวทยาศาสตรการศกษาคนควาทยงใหญทแสดงถงพฒนาการของ

แนวความคดเกยวกบหลมดา เพอไขความลบของเอกภพ หนงสอเลมนจะชวยใหเกดความเขาใจเกยวกบหลมดา ซงอาจถอไดวา

เปนวตถลกลบทสดในเอกภพ

จรสพงศษ สรสวด. 2552. ฅนไททงแผนดน. กรงเทพฯ: เคลดไทย.

ฅนไททงแผนดน เปนหนงสอนวนยายองประวตศาสตรทมงใหผอานเกดสานกในบญคณของบรรพชน ทตองเสยสละ

เลอดเนอ ชวต เพอรกษาประเทศใหคงอยมาจนถงปจจบน โดยผเขยนคอคณจรสพงศษ สรสวด มแนวคดการสรรเสรญคนกลา

เพราะในประวตศาสตร คนกลาชวยใหชาตรอด ไมใชดวยคนด และในขณะนทประเทศชาตของเราเกดวกฤตการณครงใหญทาง

การเมอง ครงนทคนไทยหนมารมทง(ทาลาย)แผนดนตวเอง คณจรสพงศษ จงใหขอคดทนาสนใจไววา “คนเลวทาสงชวชาทงปวง

ไดเพราะคนดยอม อยากเหนสงทดแตยอม จะอยากไปไย”

                    …………………………………………………………………… 

ตนไมดดสารพษ 4

พทยา สนทราวงศ

บรรณารกษชานาญการพเศษ สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

ปจจบนอาคารสานกและบานเรอนมกนยมปลกไมประดบในอาคาร เพอสรางบรรยากาศในอาคารใหใกลชดธรรมชาต

จงมไมประดบไมกชนดทเหมาะกบสภาพอากาศทปราศจากแสงแดดแตอยไดดวยแสงจากหลอดไฟฟาและมคณสมบตพเศษชวย

กาจดสารพษไดดวย

ดร.บซ วฟเวอรตน (Dr. B.C. Wolverton) นกวจยแหงสถาบนวจยอวกาศนาซาไดทาการวจยพบคณสมบตของไมประดบในการกาจดสารพษหรอมลภาวะในอากาศไดอยางดและผลการวจยนไดพมพเผยแพรทวโลกในหนงสอชอ Eco-Friendly House Plant (ไมประดบทเปนมตรตอสงแวดลอม) ไดแนะนาไมประดบจานวน 50 ชนด ทมคณสมบตในการดดไอพษจากอากาศไมวาจะเปนฟอรมาลดไฮด แอมโมเนย ไซลน ทลน รวมทงไอเสยทเกดจากมนษย ซงไมประดบเหลานเปนไมประดบทเรารจกเปนอยางด สวยงามดแลรกษางาย นยมปลกกนทวไป เพยงแตเราไมสนใจทจะรถง คณสมบตในการดดสารพษของไมประดบเหลานมากอน ดงนนเรามาศกษากนวามไมประดบชนดใดบางทสามารถกาจดสารพษได อาท

ตนไมดดสารพษชวยกรองอากาศแบบธรรมชาต ในยคชวตคนเมองทตองเผชญกบมลภาวะตางๆ มากมาย ซงลอยปะปนอยในอากาศ และมนษยเราเองกตองหายใจเอามลพษเหลานนเขาไปสะสมอยในปอดทกวน จนเปนบอเกดของโรคภยตาง ๆ เพยงแค หาซอตนไมทดดสารพษมาปลกไวรอบๆ บาน หรอหามมวางตนไมเพมความเกภายในบานหรออฟฟศเพยงเทานบานคณหรอสานกงานกจะ อดมดวยอากาศบรสทธนนกเพราะตนไมโดยเฉพาะจาพวกทอยในตระกลไมประดบ เปนพชทมการปรบตวและเตบโตไดดในททมแสงนอย และสามารถดดสารพษดวยกรรมวธการคายนา โดยจะทาการดดกาซพษทอยรอบๆ ลงสดนและจลนทรยทอยรอบๆ รากจะเปนตวเปลยนใหสารพษเหลานนกลายไปเปนอาหารของพชนนเอง การฟอกอากาศของตนไม ในทนหมายถงการทพชสามารถดดสารพษแลวยงสามารถนาแกส คารบอนไดออกไซด ทมาจากลมหายใจของคน ไปใชในการสรางอาหารของพช และปลอยออกซเจนซงเปน แกสทจาเปนสาหรบการมชวตของคน ออกมาแทนท จงทาใหอากาศบรสทธ ไดแก

หมากเหลอง เหมาะสาหรบปลกบรเวณรอบบาน เพราะเปนพชทดดสารพษจากอากาศไดในปรมาณมากทสด

5 

หมากเหลอง เปนไมประดบภายในอาคารทนยมปลกชนดหนง มความสวยงาม ทนทานตอสภาพแวดลอมภายในอาคาร และคายความชนภายในหองไดด มประสทธภาพสงในการดดสารพษจากอากาศไดในปรมาณมาก หมากเหลองเปนพชตระกลปาลม ทปลกงาย โตเรว เปนพนธไมขนาดกลาง สงประมาณ 5-10 เมตร ลาตนมลายคลายขอปลอง โคงงอและตงตรงไดสดสวนสวยงาม ขยายพนธดวยการแตกหนอเปนกอประมาณ 5-12 ตน ใบมลกษณะเปนรปขนนก แผนใบมสเขยวเหลอง ออกดอกเปนชอสเหลองออน หมากเหลองขนาดสง 1.8 เมตรจะคายนาประมาณ 1 ลตร ทกๆ24 ชวโมง ในบรรดาไมประดบดดสารพษดวยกน หมากเหลอง เปนพชทดดสารพษจากอากาศไดในประมาณมากทสดชนดหนง แนะนาใหปลกไวใน อาคารสานกงาน หรอ บานเรอน

สาวนอยประแปง 6 

สาวนอยประแปง เปนไมประดบทนยมนามาปลกทงภายนอกและภายในอาคารมานานแลว เพราะเลยงงาย ทน และใบมลวดลายสวยงาม แต นอยคนทจะรถงคณคาของสาวนอยประแปงในฐานะเปนไมทชวยฟอกอากาศ สามารถดดสารสามารถดดสารพษจากอากาศประเภท ไซรน โตอลน เบนซน ไตรโคโรเอรน ฟอรมลดไฮด แอมโมเนย ไดมาก สาวนอยประแปงมใบใหญคลายใบพาย มตงแตสเขยวออน เขยวแกไปจนถงสเหลองออนๆมลายแตมประปรายสขาวหรอเหลองออน จงไดชอวา สาวนอยประแปง เปนไมประดบทเจรญเตบโตไดดในทรม ชอบอากาศอบอนและความชนสง แตกสามารถปรบตวเจรญเตบโตไดดในหองทมความเยนและสภาพอากาศแหง จงเปนพชทปลกและดแลไดงาย

กวกมรกต 7

กวกมรกต ชวยกรองอากาศและดดสารพษไดด ลาตนมขนาดไมใหญ

จนเกนไปเหมาะทจะปลกไวภายในบานหรอออฟฟศ เจรญเตบโตไดด

ในทแสงนอย ชอยกรองอากาศและชวยดดสารพษไดดอกชนดหนง

ลนมงกร 

ลนมงกร สามารถดดสารพษจากอากาศประเภท

เบนซน ฟอรมลดไฮด มกนยมปลกไวในบาน

บรเวณหองโถงหรอหองรบแขก เพราะนอกจากจะ

ชวยดดสารพษไดดแลว ยงเปนไมมงคลทเชอกนวา

จะชวยปองกนอนตรายจะภายนอกบาน และเสรม

สรมงคลใหแกผอนอาศยอกดวย

เดหล 8

เดหล เปนไมประดบทโดดเดนมากชนดหนง เนองจากใหดอกสขาวทสวยงาม นยมนาไปเปนไมประดบในอาคาร เปนไมทคายความรอนสง มคณสมบตสงในการดดสารพษในอาคาร เดหลเปนไมประดบทมใบสเขยมเขม มนเปนวาว ดอกเปนชอสขาวหรอแกมเหลอง กาบหมชอดอก มสขาวคลายดอกหนาวว เปนไมพมเตยสงประมาณ 30-60 เซนตเมตร โดยธรรมชาตเดหลชอบขนอยตามรมลาธารทมรมเงาในปาฝนเขตรอน แตเมอนามาปลกเปนไมประดบในอาคาร เดหลกสามารถปรบตวไดด แมจะมความชนตาและรบแสงจากหลอดไฟ เพยงแตดนตองมความชมชนอยเสมอ เปนไมประดบในจานวนนอยชนดทสามารถออกดอกไดภายในอาคาร เดหลสามารถดดสารพษจาพวกแอลกอฮอล อาซโตน ไตรคลอไรเอทลนน เบนซน และฟอรมาลดไฮด จงเหมาะทจะนาเดหลประดบไวในสานกงานหรอบานเรอน

เยอบรา 9

เยอบรา ไมประดบทใหดอกสสวยสดใส และคงทนอยนาน แมจะตดออกมาพกแจ กยงอยไดนานหลายวน จงเปนไมประดบทนยมนามาประดบในอาคาร มคณสมบตสงในการดดสารพษจากอากาศภายในไดดเยยม ความสามารถสงในการดดสารพษจากอากาศภายในอาคาร โดยเฉพาะเบนซน ไตรคลอไรเอทรน เยอบราเปนไมพมมลาตนอยใตดน ใบเปนแฉกมสเขยวสด กานใบและใบมขนละเอยด กานดอกแตกออกจากลาตนใตดน ยาวตงตรง ดอกมสสนหลากหลาย เชน แดง สม เหลอง มวง ชมพ ขาว มอตราการคายความชนสง จงเปนไมประดบอกชนดหนงทมคณคา เหมาะแกการปลกไวในอาคารสานกงานและบานเรอน

บอสตนเฟรน 10

สามารถดดสารพษไดมาก โดยเฉพาะจาพวกฟอรมลดไฮด

เศรษฐเรอนใน 

เศรษฐเรอนใน สามารถดดสารพษจากอากาศ

ประเภท ฟอรมลดไฮด

เศรษฐเรอนนอก สามารถดดสารพษจากอากาศ

ประเภท แอมโมเนยไดด

ยางอนเดย 11 

ยางอนเดย เปนพชดดสารพษชวยฟอก

อากาศภายในบาน และสานกงานไดอยาง

ดเยยม 

การดแลรกษาไมประดบภายในอาคาร

1. แสง ควรเลอกวางบรเวณทไดรบแสงจากทางหนาตางหรอประต เพอยดอายการวางประดบ หรออยางนอย

ควรอยในบรเวณทไดรบแสงจากหลอดไฟ ไมควรวางตนไมใกลหลอดไฟมากเกนไป เพราะใบอาจไดรบความ

เสยหายได ในเรองของแสง สงเกตไดจากอาการของตนไม ถาแสงไมเพยงพอ ตนจะยดยาว ใบมขนาดเลกลง ใบ

ลางเหลองรวง เปนตน

2. นา ไมควรใหนาบอยเหมอนกบตนไมทปลกนอกอาคาร เพราะพชจะมการสญเสยนาทคอนขางนอยกวา

การปลกภายนอกอาคาร การปลกจงตองใชการสงเกต ไมใหวสดปลกเปยกหรอแหงจนเกนไป อาจใหประมาณ 2-3

วนตอครง ขนกบชนดของพช หรอใชนวสมผสทวสดปลกเพอตรวจดความชน หลกการ คอ ใหวสดมความชนแต

ไมแฉะ เพราะอาจจะทาใหรากเนาได ในกรณทไมอยบาน หรอไปทางานตางจงหวดหลายวน อาจจะหลอนาไวใน

จานรอง กจะชวยใหพชไดรบนาอยางตอเนอง

3. ปย โดยสวนใหญตนไมทวางประดบหรอปลกภายในอาคาร จะเจรญเตบโตชา เพราะตนไมมการ 12

สงเคราะหแสงหรอสรางอาหารไดนอยลง ดงนนจงควรใหปยในปรมาณทนอยกวาสภาพทปลกภายนอกอาคาร

โดยอาจใหปยทางใบ หรอปยเมดละลายชา ในปรมาณทขนกบชนดพชและขนาดกระถางทใชปลก เชน ตนไมปลก

ในกระถางขนาด 6 นว อาจใสปยเมดละลายชาประมาณครงชอนชา โดยหยอดหลมหรอโรยรอบ ๆ ตนไมกได

4. วสดปลก วสดปลกทเหมาะสมกบไมประดบในอาคารควรยดหลกทวาตองโปรง ระบายนาไดด มนาหนกเบา

อาจใชกาบมะพราวสบมาเปนสวนผสมของวสดปลก เพอชวยในเรองของการระบายนา และดดซบความชน ไม

ควรใชดนเหนยว เพราะมนาหนกมากและระบายนาไมด สงทตามมา คอ พชดดนาไปใชไดยาก ทาใหราก

เจรญเตบโตไดไมด เมอรากเตบโตไดไมด สวนของตนกจะเจรญเตบโตไมดตามไปดวย

ทมา

1. คมสน หตะแพทย. 2550. คมอชวตไรสารพษ: ไมประดบดดสารพษ. กรงเทพฯ: โรงพมพกรนมเดย แอนด โปรดกส.

2. วารสารเกษตรกรรมธรรมชาต. ฉบบท 8/2542 กนยายน พ.ศ. 2542 3. www.NanaGarden.com 4. http://web.ruammid.com/go.php?url=http://www.2poto.com/201103152176/2011-03-15-19-00-11-2176.html

…………………………………………………………………… 

โครงการเครอขายรกการอาน 13

ประภย สขอน

บรรณารกษ สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

การอาน คอ การรบรขอความในการเขยนของตนเองหรอของผอน รวมถงการรบรความหมายจากเครองหมายและสญลกษณตางๆ

เชน สญลกษณจราจร เครองหมายทแสดงบนแผนท เปนตน การรบรขอความ เขาใจเรองราว หรอ

ไดรบรสความบนเทงใจตรงตามจดประสงคของผเขยนเปนการอานทดและไดประโยชนอยางแทจรง

(โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร คอนแวนต, ม.ป.ป. :ระบบออนไลน)

ในปจจบนนโลกของเราไดเปลยนเปนยคของขอมลขาวสาร มการตดตอสอสาร จงเขามาเปนสวน

สาคญในการเชอมโยงมนษยทกคนเขาดวยกน สามารถทาทงการพบปะสอสารกนดวยการสนทนา

และอานขอเขยนของกนและกน และดวยสงคมใหญทเจรญเตบโตและเปลยนแปลงอยางรวดเรว

การตดตอกนโดยวธพบปะสนทนายอมเปนไปไดในวงจากด ดงนนการสอสารกนโดยการอานจงม

ความสาคญเปนอยางยง นอกจากนนผอานจานวนมากยงตองการอานเพอแสวงหาความรและความ

บนเทงจากหนงสออกดวย

ดงนนเพอตระหนกถงความสาคญในการอาน สานกหอสมด จงไดจดกจกรรมโครงการเครอขายรกการอาน โดยมวตถประสงค 1) เพอสงเสรม

การอานและใหนกศกษามนสยรกการอาน 2) เพอใหนกศกษาไดรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน 3)

เพอพฒนาใหมความร รจกคดวเคราะห ในการฝกสมองฝกความคด สาหรบการดาเนนงานสานกหอ

สมดจะเปดรบสมครสมาชก เครอขายรกการอาน เพอเปนตวแทนของนกศกษามหาวทยาลยแมโจ

ในการคดเลอกหนงสอทตนสนใจ เพอใหไดหนงสอทตรงกบกลมเปาหมายมากยงขน ซงจะนาหนงสอ

ดงกลาวมาจดแสดงเปนมม I Love Reading เพอใหผใชทสนใจไดมาหยบ ยม เหมอนหนงสอทวไป

สาหรบสทธนกศกษาทเขารวมโครงการจะมสทธในการยมหนงสอทไดคดเลอกไว เปนคนแรก มสวน

รวมในกจกรรมตาง ๆ ทสานกหอสมดไดจดกจกรรม และสมาชกเครอขายจะไดรบเสอ We Love

Reading ทไดจดทาขน เพอแสดงใหเหนถงการทางานเปนเครอขาย ทงนเพอใหโครงการเครอขายรก

การอานไดมการดาเนนงานอยางตอเนอง จงไดจดประชมสมาชกเครอขายรกการอาน มการจดทา

Social Network (Face book) เพอเปนแหลงนดพบชาวเครอขายรกการอาน และผทสนใจสามารถเขาชมกจกรรมไดทาง Face book พมพคาวา

“MJULoveReading” สามารถเขามาแลกเปลยนความคด แลกเปลยนประสบการณกนไดตลอดเวลา

บรรณานกรม

โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยร คอนแวนต. ม.ป.ป. “การอาน”. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา

http://www.thaigoodview.com (30 เมษายน 2554).

การสญหายไปของเกษตรกรรายยอย 14 

ไพสน พระกา

นกเอกสารสนเทศ สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

ประเทศไทยทถอเปนประเทศเกษตรกรรม แมวาภาคการเกษตรจะไมใชภาคสวนททารายไดหลกเขาประเทศ หากแตภาคการเกษตรกถอไดวา

มความสาคญในการเลยงปากทองของคนในประเทศ รวมถงยงสรางรายไดเขาประเทศจากการสงออก จงนบไดวาการเกษตรของไทยมความสาคญ

ไมนอย 1แตในปจจบนเกษตรกรรมรายยอยกลบลดหายไปจากสงคมชนบท เดกรนใหมไมประกอบอาชพเกษตรกรรมเหมอนกบบรรพบรษ หนจาก

สงคมชนบท เขาสเมอง แตอตสาหกรรมการเกษตรในรปของบรษทขนาดใหญกลบรงเรองกวา

ปญหาการเกษตรของไทยมปญหาหลายประการ ททาใหเกษตรกรรายยอยลดหายไป ลองมาดกนวาเพราะเหตใดจงเปนเชนนน

ปญหาเรองการถอครองทดนของเกษตรกร เกษตรกรสวนใหญไมมพนทการเกษตรเปนของตนเอง แตทาการเกษตรโดยบกรกพนท

สาธารณะ พนทปาสงวน พนทของกรมธนารกษ หรอเชาตอทดนเพอทาการเกษตร ซงเกษตรกรทไมมทดนเปนกรรมสทธของตนเองน ตองเผชญกบ

ปญหาทงดานการลงทน การปรบปรงสภาพพนท การใชเทคโนโลย ความกลวจะถกจบกมในพนทบกรก ไมตอสญญาเชา ซงกรณเชาจากนายทน จง

มผลกระทบตอประสทธภาพการผลต

ดงนน เมอมองถงปญหาของการเกษตรไทยจะพบวา เกษตรกรไทยเองทมจานวนมาก ยงคงประสบปญหาดานพนททางการเกษตรในการ

ไมมทดนทากนเปนของตนเอง และจานวนหนงปลอยทนาของตนเพอทาการเชาตอ

พนทเกษตรกรรมของสงคมไทยของประเทศไทย กาลงถกรกไลจากภาคอตสาหกรรมสวนหนง กาลงถกรกไลจากภาคอสงหารมทรพย

สวนหนง 2 เนองจากประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรรม ทดนจงเปนปจจยสาคญและเปนรากฐานของการผลตทางการเกษตร ซงจาเปนตอง

บารงรกษาและฟนฟดน รวมทงพฒนาใหเหมาะสมแกการประกอบการเกษตรไดอยางยงยน และนาไปสการเปนแหลงผลตอาหารทสาคญของโลก

และผลพวงของการขยายตวทางเศรษฐกจในปจจบน ทาใหมการนาทดนทเหมาะสมกบการเกษตรไปใชเพอกจกรรมอนๆ

ปญหาเรองนาเพอการเกษตร พนททมนาเพยงพอตอการเกษตร มการจดการชลประทานทด เกษตรกรสามารถทาการเกษตรไดตลอดป แต

ในพนททแหงแลงทาการเพาะปลกไดในเฉพาะฤดฝน พอหมดฝนแลวชาวบานกจะทงไรนาเพอหางานทาตางถน ซงปญหานมกจะพบมากทางภาค

อสาน

   15

ปญหาการสบทอดอาชพเกษตรกรรมของคนรนใหม วกฤตททาให ′Gen-X′ และ’Gen-Y′ 3หายไปจากภาคการเกษตร มหลายปจจย เชน ปจจยการ

เปลยนแปลงทางสภาพเศรษฐกจและการปลกฝงคานยมของคนรนใหมทมองวา อาชพการเกษตรเปนอาชพทลาบากมปจจยเสยงในการทาอาชพน

หลายดาน เชน การกดราคาสนคา ปจจยการผลตมราคาสงขน สภาพดนฟาอากาศ ศตรพช สงทสาคญทสดในหลายปจจย คอ การเปลยนแปลงทาง

สงคมและกระแสบรโภคนยม

ทกวนนทศนคตของคนในสงคมเปลยนไป รวดเรว เรงรบ แขงขนกนในเรองเทคโนโลย อกไมชาอาชพเกษตรกรรายยอยคงสญหายไป

จากสงคมไทยเปนแนแท

เอกสารอางอง

http://www.food-resources.org/news/16/09/10/6743

http://gotoknow.org/blog/peter-k/428834

www.chumchontai.com/contentDetail.php?a_id=67&ac_id=15 – แคช

หนงสอพมพไทยโพสต คอลมน “ชานชาลาประชาชน” ฉบบวนท 15 – 21 สงหาคม 2553

                    …………………………………………………………………… 

ตง วถชวตชาวลานนา 16

จณาภา ใครมา

นกเอกสารสนเทศ สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

เครองสกการะของชาวลานนาในชวงวนสงกรานตจะมพธกรรมอย 3 วน คอ วนสงขานตลอง คอวนทชาวลานนาเชอกน

วาเปนวนทตองทาความสะอาดบานเรอน เปนวนทใหสงอปมงคลไปกบวนสงขานตลอง สวนวนเนา เปนวนทจะตองเตรยม

สงของสาหรบไปวดในวนรงขนและเปนวนขนทรายเขาวด สาหรบวนพญาวน เปนวนทชาวลานนาจะตองไปทาบญทวดถอวา

เปนวนเปลยนศกราชใหม เพอทาบญใหผลวงลบไปแลว และเปนการนาตงไปปกทกองเจดยทราย และสรงนาพระ

สานกหอสมด ไดจดโครงการ “อนรกษวฒนธรรมไทย : วนสงกรานต” เพอสบทอดประเพณวฒนธรรมไทย ซงบคลากร

หองสมดไดดาเนนการตดตอวทยากร ชอนาย ทองด แกวแสง มาเปนวทยากรในการสอนตดตงไสหม และตงสบสองราศ เพอ

เปนการอนรกษวฒนธรรมประเพณภาคเหนอใหสบทอดตอไป เพอใหกบบคลากร นกศกษามหาวทยาลยแมโจ และผสนใจทวไป

เขารวมโครงการดงกลาว

“ตง” เปนภาษาถนลานนา ซงหมายถง “ธง” ในภาษาไทยกลางและคาวา “ธง”ตามความหมายในพจนานกรมฉบบ

ราชบณฑตยสถาน หมายถง ผนผาโดยมากเปนสและบางอยางมลวดลายเปนรปตาง ๆ ใชเปนเครองหมายบอกถงชาต ตาแหนง

ราชการใชเปนอาณตสญญาณตามแบบสากลนยม ใชเปนเครองหมายเรอเดนทะเล หมอาคารรานคา และอาณตสญญาณอน ๆ ใน

ดนแดนลานนานนมไดใชเปนเครองหมายแหงชยชนะแตเพอคต “ทาบญ” และทาทาน” คตทางตงทภาคเหนอทาขนเพอบชาธาต

ลม

พธกรรมทางศาสนา

ตง หรอธง ใชในพธกรรมทางศาสนาตามความเชอของแตและทองถนดงน เชน งานเทศกาลขนปใหม งานประเพณป

ใหมเมอง(วนสงกรานต) งานประเพณยเปง (ลอยกระทง) งานปอยหลวง งานไหวสาแมฟาหลวง งานสบชะตา งานตอนรบแขก

บานแขกเมอง งานบายศรสขวญ งานบญ งานแหพระพทธรป งานทอดกฐนผาปางานศพ ความงามของตงอยทลวดลาย การ

ประดษฐอยางประณต การตดลวดลาย และสสนทแตงแตม

ประเภทของตง 17

ตงแบงออกไดเปน ม 4 ประเภทดงน คอ

1) ตงเดยวหรอตงคาคง สาหรบบชาแทนตนเอง 2) ตงไสหม สาหรบบชาพระธาต พระเจดย

3) ตงไจยหรอธงไชย สาหรบบชาพระพทธรป 4) ชอหรอธงชย สาหรบปกเครองบชา

ประเภทของตงไสหม

หมายถง เปนตงแหงโชคลาภ ตามความเชอโบราณของคนภาคเหนอ เชอวาเมอนาไปผกตดทประตบานเมอเดนผานออก

จากบานใหตงโดนศรษะ จะทาใหมโชค มลาภ ทามาคาขน

วสดทใช

1. กระดาษวาว กระดาษแขง 2. ไมไผซเลก (ใชผกตดกบตง)

3. กรรไกรสาหรบตดกระดาษ 4. เชอก, กาว

มลกษณะเปนตงททาดวยกระดาษตดเปนพวงยาวสลบส ยาวประมาณ 1 เมตร ผกตดกบไมไผซเลกปกไวตามสถานท

ตาง ๆ เชนกองทรายหรอผกตดไวทประตบานเละหนาตางตามอาคารบานเรองเพอใชเกดความสวยงาม

การนาไปใช เปนตงทใชในงานเทศกาลรนเรงตาง ๆ เนองจากใชวสดคอกระดาษทมหลากสสน เชน งานสงกรานต งาน

แหงครวทาน งานบญทวไป

วธการทา 18

ขนตอนท 1 เตรยมกระดาษวาว 1 แผน มาตดเปนรปสเหลยมจตรส

ขนตอนท 2 จากขนตอนท 1 พบกระดาษแบงครงเปนรปสามเหลยมมมฉาก

ขนตอนท 3 พบเปนรปสามเหลยมมมฉากอกครง

19

ขนตอนท 4 จากนนนามาตดจากดานลางตามรปสลบกนไปมา ระวงอยาใหขาด

ขนตอนท 5 นากระดาษทตดเสรจแลวมาวางหงายขนเยบรอยกบกระดาษแขง

ขนตอนท 6 นามาผกตดกบปลายไม

ตงสบสองราศ (ตงตวเปงหรอตงปใหม) 20

ตงสบสองราศ หมายถง ตงตวเปงหรอตงปใหม สตว 12 ราศ เปนตงประจาปเกน อยในผนเดยวกนโดยเรยงลาดบ ดงน

ไจ ชวด (หน) เปา ฉล (วว) ย ขาล (เสอ) เหมา เถาะ (กระตาย) ส (มะโรง) งใหญ ไส (มะเสง) งเลก สะงา (มะเมย) มา เมด

(มะแม) แพะ สน (วอก) ลง เลา (ระกา) ไก เสด (จอ)สนข ไก (กน) หม (ตานานลานนาเปนชาง)

การนาไปใช นยมใชปกถวายทานบนเจดยทรายในวดรวมกบตง

ชนดอน ๆ ในประเพณสงกรานต (ปใหมเมองเหนอ) และใชไดหลาย

งาน เชนพธสบชาตา สะเดาเคราะห พธทานใจบานหรอสรางบาน โดย

มคตความเชอวา หากไดบชาตงตวเปง แลวจะทาใหชะตาชวตของตน

รงเรอง อยรมเยนเปนสข ทามาคาขน พนเคราะห

พนโศก พนโรคภยในปนน ๆ

วสดทใช กระดาษ สตาง ๆ ตรายางรปสตว 12 ราศ

(สาหรบปมรปลงบนกระดาษ)ตงปกทกองทรายเพอเปนเครอง

สกการะในวนสงกรานตของชาวลานนา

เอกสารอางอง

http :// www.chiangmai_thailand.net

http://www.nidtep.go.th

สนทร คายอด. “พธกรรมและเครองสกการะในเทศกาล สงกรานตของชาวลานนา”

วารสารแมโจปรทศน 12: 2 (ม.ค.-เม.ย.2554) 64-69

ภาพกจกรรมหองสมด 21 นชา มณโชต

นกวชาการโสตทศนศกษา สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ

ประชม การประกนคณภาพการศกษา สานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ วนท 1 เมษายน 2554

การสาธต วธการทาตง วนท 20 เมษายน 2554

พธทาบญสานกหอสมด วภาตบญศรวงซาย วนท 20 เมษายน 2554

ประชม คณะทางานขายงานหองสมด มหาวทยาลยแมโจ วนท เมษายน 2554

พธรดนาดาหว บคลากรสานกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ วนท 22 เมษายน 2554

KM เรอง จดหมายเหต ชว ชว วนท 28 เมษายน 2554

มหาวทยาลยราชมงคล ลาปางศกษาดงาน สานกหอสมด วนท4 พฤษภาคม 2554

มหาวทยาลย สงขลาครนทร วทยาเขตปตตาน ศกษาดงาน สานกหอสมดมหาวทยาลยแมโจ วนท 19 พฤษภาคม 2554

สานกหอสมด ถวายสงฆทาน เนองในวนวสาขบชา วนท 26 พฤษภาคม 2554

สานกหอสมด จดกจกรรม Big Cleaning day วนท 27 พฤษภาคม 2554

สานกหอสมด ม.แมโจ จดกจกรรม 5ส วนท 30 พฤษภาคม 2554

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -