mahidol university wisdom of the land สมองของเด็กพิเศษ...
Post on 21-Mar-2020
1 Views
Preview:
TRANSCRIPT
สมองของเดกพเศษ: แนวคดใหมในการกระตนกลไกการฟนตวตามธรรมชาตของสมอง
โดย รศ.ดร. นวลจนทร จฑาภกดกล ศนยวจยประสาทวทยาศาสตร
สถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
18 กรกฎาคม 2557 ณ. อาคารนวตกรรม ศาสตราจารย ดร.สาโรช บวศร
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
1
2
ทกษะใดบางทน าเราไปสความความส าเรจ
Executive Functions (การคดเชงบรหาร)
เปนการท างานของสมองระดบสง
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
• การคดเชงบรหาร (Executive Functions; EFs) เปนการท างานของสมองระดบสง ทเชอมโยงประสบการณในอดตกบสงทเราก าลงท าในปจจบน ชวยใหเราควบคมอารมณความคด การตดสนใจ และการกระท า สงผลใหเราลงมอท างาน และมงมนท าจนงานส าเรจตามเปาหมายทตงไว (Goal directed behavior) (Anderson, 2002)
• เราใชการคดเชงบรหารในสถานการณทไมคนเคยเชน เมอตองเปลยนโรงเรยน เปลยนสถานทท างาน พบเพอนใหม เมอเราพยายามท าสงทไมเคยท าดวยตวเองโดยไมตองคอยใหใครมาชวย เมอวางแผนอนาคต เมอสงทก าลงเราท าเรมไมเปนไปตามทคาดหมาย งานทท ายงไมไดผลดเทาทควร ยงไมไดท างานเตมความสามารถ หรอท าพลาดไปในขนตอนไหน เมอตองอดทนตอสงยวยเพอเลอกท าสงทส าคญกวา ในบรบทตางๆเหลานการคดเชงบรหารจะชวยใหเราปรบเปลยนพฤตกรรมเพอท างานตางๆจนส าเรจ (Gilbert, S. J., & Burgess, P. W., 2008)
3
การคดเชงบรหาร คออะไร ?
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
ความส าคญของการคดเชงบรหาร
• EFs ท าใหเรามความคดยดหยน ปรบเปลยนไปตามสถานการณ แทนทจะคดและตอบสนองแบบเดยวกนซ าๆ การคดแบบนมความส าคญโดยเฉพาะอยางยงเมอสถานการณตางๆเปลยนแปลงไป EFs จะชวยใหเราปรบความคดและพฤตกรรมใหเขากบบรบทของสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป เพอใหท าสงตางๆไดส าเรจ ไมท าผดซ า มการเปลยนแปลงปรบปรงการท างานใหดขนจากการทบทวนสงทท าไป
• Efs ชวยใหเราควบคมอารมณ ควบคมพฤตกรรมใหแสดงออกอยางเหมาะสม เปนทยอมรบของสงคม ไมท าในสงทจะท าใหเสยใจในภายหลง รจกคาดการณผลของการกระท าวาท าไปแลวจะเกดสงใดตามมา รจกเลอกทจะท าหรอไมท าสงใดเพอใหประสบความส าเรจในการเรยนและการงาน
4
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
ทฤษฐ ‘Supervisory System” สมองสวนหนาท าหนาทก ากบดแลการคดเชงบรหาร
5 (Norman and Shallice, 1986; Shallice T, 1998; Duncan J, 2001; Miller Ek, 2001 )
ชวยใหเราไมตอบสนองตอตวกระตนอยางอตโนมต
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
สมองสวนหนา
Conflict
ตอบสนองแบบเดมๆ ยากในการเปลยนความคด,
เปลยนการกระท า วอกแวกงาย
6
สมองมนษย MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Phineas P. Gage (1823–1860)
7
ชอบพดโกหก ชอบคยโมโออวด ทะเลาะววาทกบผอนเสมอ ขมขผอน ลกทรพย โขมยของผอน มพฤตกรรมทางเพศไมถกกาละเทศะ ดมสรา เลนการพนน ไมสามารถท าการงานได ปกตไมมพฤตกรรมเหลาน ไมใชคนเดมอกตอไป
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
อาการบงชถงความผดปกตของสมองสวนหนา
• Cognitive impairment - สมาธสน ความจ าไมด วอกแวกงาย ไมสามารถท างานทมเปาหมายระยะยาวไดส าเรจ
• Emotional problems – ควบคมอารมณไมได หนหนพลนแลน ฉนเฉยวงาย ทะเลาะเบาะแวงกบผอนอยเสมอ
• Behavioral problems - ยากทจะเปลยนความคดและการกระท า จงท าผดซ าๆ ปรบตวยาก กาวราว ข าในเรองทคนอนไมข า แสดงพฤตกรรมไมถกกาละเทศะ
8
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
สมองสวนทควบคมการคดเชงบรหาร
9 Gilbert, S. J., & Burgess, P. W. (2008)
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
ความจ าขณะท างาน
การวางแผน การจดการ
Anterior cingulate cortex (ACC)
สงทไมคนเคย
ดานขาง ดานใน
Functional specialization within rostral prefrontal cortex (RPFC).
10
เขาใจจตใจและอารมณของตนเองและผอน ท างานมากกวาสองอยางขนไปไดในเวลาเดยวกน
การระลกถงเหตการณทเคยเกดขน
Gilbert, S. J., & Burgess, P. W. (2008)
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
11
(Benes, 2010)
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
สมองสวนหนามวงจรประสาททเชอมโยงกบสมองสวนทเกยวของกบอารมณความรสก
ยบยงอารมณความรสก ยบยงพฤตกรรม จดจอกบงานทท า แรงจงใจ
12
ดานการควบคมพฤตกรรม การยบยงความคดและพฤตกรรม (Inhibitory control) การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shift)
การควบคมอารมณ (Emotional control)
ดานพทธปญญา (2-5 ป) ความจ าขณะท างาน (Working memory) การวางแผน การจดการ (Planning /Organization)
ดานพทธปญญา (6-18 ป) การรเรม (Initiate)
การตดตามตรวจสอบตนเอง (Self monitoring)
ทกษะทเปนองคประกอบของ EFs
EF domains สญญาณบงชวาเดกมปญหาดานการคดเชงบรหาร Inhibit • เดกไมรตววาพฤตกรรมของตนเองมผลกระทบหรอรบกวนบคคลอนอยางไรบาง
• อยไมสข กระสบกระสาย หรอ บดไปบดมา • วอกแวกงายขณะท ากจกรรม • หนหนพลนแลน ขาดความยบยงชงใจ มากกวาเพอนๆ
Shift • เดกมปญหาในการปรบตวเขากบคนใหมๆ • เดกมกจะอารมณเสยเมอมการเปลยนแผนหรอเปลยนกจวตรประจ าวน • ใชเวลานานในการทจะรสกวางใจในสถานทหรอเหตการณใหมๆ
Emotional Control
• ระเบดอารมณโกรธอยางรนแรง • โกรธฉนเฉยวดวยเหตผลเพยงเลกนอย •หลงจากเกดปญหาใดๆขน จะรสกผดหวงอยเปนเวลานาน
Working memory
• เมอสงใหท างานสองอยาง เดกสามารถจ าไดเพยงค าสงแรกหรอค าสงสดทายเทานน • ท าผดเรองเดมซ าๆ แมเคยสอนหรอชวยเหลอไปแลว • ลมวาก าลงท าอะไรขณะทก าลงท ากจกรรมนนๆอย
Plan/Organize • จ าเปนตองไดรบการบอกใหเรมลงมอท างาน แมวาเดกจะเตมใจท า • เมอสงใหไปหยบของ เดกมกจะลมวาตองไปหยบอะไร • ไมสามารถทจะหาเสอผา รองเทา ของเลน หรอหนงสอ แมวาจะชแนะอยางเฉพาะเจาะจงแลว • ทงของเกลอนกลาด ตองใหผอนมาคอยเกบให แมวาจะไดรบการสอนหรอแนะน าแลวกตาม • ตดอยในรายละเอยดเพยงเลกนอยของงานหรอสถานการณหนงๆ และลมเรองหลกทสาคญไป • ไมสามารถท างานใหเสรจได แมวาจะไดรบการแนะแนวทางแลว 13
Immature or delay EF Mature EF
- ขาดความยบยงอารมณและพฤตกรรม - หมกมนอยกบสงเดมๆ ความคดเดมๆ - ไมสามารถควบคมอารมณตนเองได - ความจ าไมด - ขาดทกษะในการวางแผนจดการ - ไมรจกปรบปรงการท างาน ท าผดซ าบอยๆ - ขาดระเบยบวนย
- รจกยบยงอารมณและพฤตกรรม - สามารถเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป - ควบคมอารมณตนเองไดด - มความจ าด - มทกษะในการวางแผนและจดการทด - รจกตดตามประเมนผล และ ปรบปรงการท างาน - มระเบยบวนย
พฤตกรรมทแสดงระดบการคดเชงบรหาร
Early childhood Pre Adolescence Adolescence
การบรรลนตภาวะของสมองสวนหนาจะชวยใหเดกสามารถควบคมตนเองไดดขน
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
14
ตวอยางลกษณะของเดกทมการคดเชงบรหารด • มความจ าด มสมาธจดจอสามารถท างานตอเนองไดจนเสรจ • มการวางแผนงานอยางเปนระบบ ท างานเสรจทนตามก าหนด • สามารถตดตามงานมากกวาหนงอยางไดในเวลาเดยวกน • น าสงทเคยเรยนรมากอนมาอภปรายไดอยางมความหมาย • สามารถเปลยนความคด เมอเงอนไขหรอสถานการณเปลยนไป • รจกประเมนตนเอง น าจดบกพรองมาปรบปรงการท างานใหดขนได • รจกยบยงควบคมตนเองไมใหท าในสงทไมถกตอง ไมเหมาะสม • รจกรอทจะท าหรอพดในเวลาทเหมาะสม • รจกขอความชวยเหลอหรอขอขอมลเพมเตมเมอจ าเปน
15
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
• เดกทมการคดขนสงดกวาจะมความพรอมและผลสมฤทธทางการเรยนดกวาเดกทมระดบการคดขนสงนอยกวา
• เมอโตเปนผใหญ ผทมการคดขนสงดกวาจะมการรบร การคด ความจ า สมาธ รวมทงสถานภาพทางสงคม อาชพการงาน ดกวาผทมการคดขนสงดอยกวา
16
Self regulation
Executive Function
Academic, Professional &
Personal success
เดกแตละคนมระดบการคดเชงบรหารแตกตางกน
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
29%
11-17% 3.5%
7%
ววฒนาการของสมองสวนหนา
17
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Human and chimp have protracted development of prefrontal cortex
พฒนาการสมองของเดก
18
Thompson and Nelson (2001), Teffer and Semendeferi (2012 )
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Thickness of gray matter decreases throughout the adolescence period
19
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
20
Dysfunction
of EF
Delay EF
Academic problems
Social problems
Impairment of EF
ADHD
Pervasive developmental
disorder
Autism
Learning disorder
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Autism spectrum disorders
21
โรคออทซม (ASD) อาการแสดงออกทเดนชด 3 ดานคอ
• มความบกพรองในพฒนาการดานสงคมเชน ไมสบตา ไมแสดงสหนา ทาทาง ไมชนวบอกความตองการ
• มความบกพรองในพฒนาการดานการสอความหมายและภาษาเชน พดชาหรอไมพด
• มการกระท าซ าๆหรอมความสนใจซ าๆ เชน โยกตว สะบดมอ หรอมความสนใจหมกมนเฉพาะบางสวนของวตถ เปนตน
22
ลกษณะอาการบงชของโรคออทซมในเดก1-2 ขวบ • ไมแสดงวามความสนใจสงตางรวมกน • เดกไมคอยตอบสนองเมอเรยกชอ • ไมคอยแสดงพฤตกรรมเลยนแบบ • มความลาชาทางการสอสารทงดาน verbal และ non-verbal • มความลาชาของพฒนาการดานการเคลอนไหว • มพฤตกรรมซ าๆ เชน โยกตว สะบดมอ • อารมณฉนเฉยวงาย • ส ารวจสงของดวยการใชมอ-ตาผดไปจากเดกปกต • จองมองสงของทสนใจนานกวาปกต (>10 วนาท) มองจากมมแปลกๆ
ตาสองขางมองไปคนละทาง หรอกระพรบตาบอยขณะทจองมองวตถ
23
Elsabbagh and Johnson, 2009
Genetic of Autism
(Abrahams et al, 2008)
de novo loss CNV
Promising Candidate gene
Probable Candidate gene
Linkage Peak
de novo gain CNV
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
24
Autism Susceptibility Genes
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
25
(Abrahams et al, 2008)
26
Most autism candidate genes play role in brain development
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
(Abrahams et al, 2008)
27
Amaral et al , 2010 MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Autistic brain network
28
Increased correlation strength was found within frontal regions while long distance connections between frontal and other lobes such as temporal, parietal, and limbic lobes experienced reduced correlation strength.
(Shi F et al., 2013)
สน าเงน เชอมโยงกนมากกวาปกต สแดง เชอมโยงกนนอยกวาปกต
(Geschwind and Levitt, 2007)
29
Genetic and environmental factors that determine the clinical core of autism
Carlos A Pardo et al., 2007 Benvenuto A et al., 2009
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Environment
Social motivation hypothesis
• การขาดแรงจงใจภายในทจะรบรและตอบสนองตอสงเราทางสงคมในชวงเรมแรกของชวต ท าใหเกดการเปลยนแปลงวถทางของการพฒนาสมองซงน าไปสการเกดโรคออทซม
30
EFs dysfunction in autism
• พบความบกพรองของ EF ไดในผปวยออทซมทกวยตงแตเดกนกเรยนจนถงวยผใหญ (Ozonoff et al, 1991; Hughes et al , 1994)
• ปญหาทพบบอยคอดาน planning, perseverative responses (ไมสามารถเลกท าซ าๆได) และปญหาในการ switching/flexibility แตไมใชทกคนจะมปญหา EF ดงกลาว ท าใหเกดขอสงสยวา EF dysfunction ไมนาจะเปนสาเหตของโรค autism (Pellicano, 2007, 2010, 2012)
• การทดสอบ EF ในเดกเลกทเปนออทซมไมพบความบกพรองทชดเจน (Yerys, 2007)
31
Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder
32
33
(Brown and Goldman,1977; Gaspar et al., 1989) (A Nieoullon, 2002)
Rostro-caudal gradient of cortical dopaminergic innervation in humans
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
DA dysfunction and ADHD
Cortical Dysfunction in Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder
• เดก ADHD มวงจรประสาทเชอมโยงสมองสวนหนากบเปลอกสมองสวนใกลเคยง (Cingulo-Frontal-Parietal network) ท างานนอยกวาปกต วงจรประสาทนมหนาทส าคญเกยวกบ – cognitive/attention networks – reward/feedback-based processing systems
• สมองของเดก ADHD มขอจ ากดหรอมความไมคลองตวในการท างานทตองเชอมโยงกบสมองสวนอนๆ โดยเฉพาะในการท างานทซบซอนตองใชสมองหลายๆสวน
BIOL PSYCHIATRY 2011;69:1160–1167 34
The Cingulo-Frontal-Parietal (CFP) networks
Bush, 2011
35
These areas interact with other brain circuits that have been implicated in ADHD, such as the “default mode” resting state network
Cingulate cortex Hypofunction in ADHD
Bush et al.,1999 Tamm et al., 2004
During Stroop task during response Inhibition task
36
Dorsal anterior mid-cingulate cortex (daMCC)
Dickstein et al, 2006
Brain activated during working memory task
37
Fassbender, 2006
Basal ganglia
Insular cortex
EFs dysfunction in ADHD
• สวนใหญเดก ADHD มกจะมปญหา EF ในดานตอไปน
– poor inhibitory control
– poor emotional control
– poor set-shifting/speed
38
ปฏสมพนธระหวางปจจยดานพนธกรรมและปจจยดานสงแวดลอมทสงผลตออาการแสดงออกของโรคทางพฒนาการ
ระบบประสาท
39
อะไรคอสาเหตทสมองบางสวนท างานนอยไป ในขณะทสมองบางสวนท างานมากเกนไป
ADHD: relationship between levels of organization
Gail Tripp, 2009
40
How genes & environmental risk factors in infancy lead to ASD behavioral outcomes
41
Elsabbagh and Johnson, 2009
New view: เดกกลมเสยงทมความบกพรองของการคดเชงบรหารจะมความยากล าบากในการรบมอกบปจจยเสยงดานลบตางๆทเกดในวยเดกอนจะน าไปสการเกดโรคอยางเตมรปแบบในภายหลงได ในขณะทเดกกลมเสยงทมทกษะ EF ทดจะมการปรบตวทด ความรนแรงในอาการของโรคกจะนอยกวา
42
Old view: ความบกพรองของทกษะดานการคดเชงบรหารเปนอาการความผดปกตหนงของโรคออทซม หรอ ADHD
แนวคดใหมทเชอวาเดกม EF ตางกนท าใหมความหลากหลายของอาการในโรคออทซม (Pellicano, 2012) มาจากเหตผล 3 ประการคอ
• EF มความสมพนธอยางใกลชดกบทฤษฐ ToM (mental state awareness) ซงเชอกนวาผดปกตไปในโรคออทซม
• EF มความสมพนธกบความพรอมทางการเรยน (Blair, 2002; McClelland, 2007) และความสามารถดานภาษาและคณตศาสตร (St Clair-Thompson, 2006; Blair, 2007)
• สมองสวนหนาใชเวลาพฒนาทยาวนาน การฝกเดกเลกใหมทกษะดาน EF มรายงานวาชวยใหเดกมทกษะในการควบคมตนเองดขนทงในเดกปกต (Holmes et al, 2009) และเดกกลมเสยง (Diamond, 2007)
43
Siblings studies have highlighted variation in the nature and rate of change in behaviour in infants at risk
44
(Elsabbagh and Johnson, 2010)
• อาการแสดงออกเดนชดตอน 1-1.5 ป กอนหนานไมพบความผดปกต
เปนตงแตอายนอยๆ
เปนตอนขวบครง-2 ขวบ
ลกษณะการด าเนนของโรคแบบคอยเปนคอยไป
• อาการแสดงออกจะคอยๆเดนชดขนเรอยๆเมอเดกโตขน แสดงถงความผดปกตในการพฒนาสมองแบบคอยเปนคอยไป ชวง 0-2 ปแรกจงเปนชวงเวลาวกฤตทอาการแสดงยงไมเดนชดนก จงเปนโอกาสในการปองกนเพอลดอตราเสยงในการทเดกจะแสดงอาการออกมาอยางเตมรปแบบเมอโตขน
• สงแวดลอมและการเลยงดเปนปจจยส าคญอกประการหนงทมอทธพลตอปจจยทางพนธกรรมของเดกแตละคน ซงจะสงผลใหอาการความรนแรงของโรคแตกตางกนไดในเดกแตละคน
• เมอเรมพบอาการแสดงออกทเดนชดวาเปนออทซม จะมความสมพนธกบการพบวาเดกมปญหาทางอารมณ เชน หงดหงด, งอแง อารมณเสย โกรธงาย ควบคมอารมณตนเองไมคอยได (Bryson, 2007)
45
Hypothetical ASD trajectories for expression of risk in infant siblings
46 Elsabbagh and Johnson, 2009
• ASD =a high-dose of mediating risk factors, the impact of which becomes compounded and amplified over time.
• Canalisation=similar initial expression of risk but eventual restoration of the typical developmental trajectory.
• BAP=infants with a low-dose of risk factors leading to sub-clinical expression of the condition.
47
Babysibs study
48
State activity characterizes the nature of disruption in brain circuitry in ASD at the neural systems level. Trait activity reflects shared areas of dysfunction in US and children with ASD, thereby providing a robust endopheno-type for ASD. Compensatory activity refers to activity unique to US, which might reflect the operation of a neural system– level mechanism by which US overcome an increased genetic risk for developing ASD. (Kaiser, Hudac et al. 2010)
• เดกกลมเสยงทเปนพหรอนองของเดกออทสตคแตไมมอาการของออทสตค มการท างานของสมองบางรปแบบคลายคลงกบกลมเดกทเปนออทสตค ซงไมพบการท างานของสมองลกษณะดงกลาวในเดกกลมควบคม (Kaiser, Hudac et al. 2010)
• เดกกลมเสยงนอาจมปจจยบางอยางทมาชวยชดเชยการท างานของสมองทบกพรองไปในโรคออทซม
49
การฝกทกษะดานการคดเชงบรหารตงแตวยเดกเลกจะชวยกระตนกลไกการปรบตวตามธรรมชาตของสมองใหมการปรบโครงสรางใหมเพอชดเชยการท างานของสมองทบกพรองไป รวมทงชวยลดความผดปกตทางพฤตกรรมทจะเกดตามมาในภายหลงได
50
• สมองสวนหนาใชเวลาในการพฒนายาวนานทสด ตองอาศยสงแวดลอมและการเลยงดมาชวยหลอหลอมปรบแตงวงจรประสาทเพอใหท างานไดอยางมประสทธภาพมากทสด ดงนนสมองสวนหนาจงเปนสวนทมการเกด plasticity อยตลอดเวลาในระหวางการพฒนาตามปกต คอมการสรางและปรบเปลยนวงจรประสาทจนท าใหเกดเปนวงจรประสาททมหนาทเฉพาะอยางเพอปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทหลอหลอมเดกใหเตบโตขนมานนเอง
• กระบวนการทางธรรมชาตในการปรบตวระหวางพฒนาการเหลานจะมสวนส าคญในการชดเชยการท างานทบกพรองไปในสมองของเดกกลมเสยง (Johnson 2012, Johnson 2012)
51
ลกษณะพเศษของการพฒนาสมองมนษยคอจ าเปนตองอาศยสงแวดลอมเปนตวหลอหลอมใหเกดวงจรประสาททเชอมโยงกนอยางซบซอนเพอใหท างานไดอยางมประสทธภาพสงสด
52
เกดอะไรขนเมอสมองเดกไมไดรบการกระตน
53
Use it Lose it สมองสวนทถกใชงาน สมองสวนทไมถกใชงาน
แนวทางสงเสรมการคดเชงบรหารในเดกพเศษ
1) การสอนใหเดกสามารถสอสารกบผอนได การฝกความจ าขณะท างาน
2) การสอนใหเดกเขาใจอารมณความรสกของตวเองและของผอน รจกควบคมอารมณ
3) การสอนใหเดกทราบวาการแสดงออกทางพฤตกรรมอยางใดเหมาะสม
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 54
Communication
To build
Trust and warm
Self regulation
Executive Function
Academic, Professional &
Personal success
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
ฝกการท างานของสมองสวนหนาดานการวางแผน&การแกปญหา
55
Tower of Hanoi
Tower of London
Chess
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Class room curriculum and EF
• Montessori • Tools (Tools of the Mind) -Lev Vygotsky Theory-
promoting intentional and self-regulated learning
• PATHS (Promoting Alternative Thinking Strategies)- promoting emotional and social competencies and
reducing aggression and behavior problems
• CSRP (Chicago School Readiness Project) improve low-income preschool children’s school readiness by increasing
their emotional and behavioral adjustment
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 56
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 57
CogMed© game.
A child demonstrating a Tae-Kwon-Do stance
Walking Meditation in Montessori
Interventions shown to Aid Executive Function Development in Children 4–12 Years Old
(Daimond, 2011)
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
Memory Attention Inhibitory control
Switching Planning Discipline
เกมสฝกความจ าดวยโปรแกรม Cogmed (Holmes et al, 2010; Bergman-Nutley et al, 2011)
การฝกศลปะการปองกนตว เทควนโด (Lakes & Hoyt, 2004)
การฝกโยคะ (Manjunath & Telles, 2001)
หลกสตรการศกษาเชน Tools of mind, Montessori (Daimond et al, 2007; Lillard & Else Quest, 2006)
การฝกจต Mindfulness awareness practices (MAPS) (Flook et al, 2010)
การฝกคดดวยหลกสตร PATHS (Promoting Alternative Thinking Stratergy) (Manjunath & Telles, 2001)
การฝกออกก าลงแบบแอโรบค (Davis et al, 2011)
-
-
-
-
-
-
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 58
บทสงทาย • วธการสอนตางๆทใชไดผลดในการสงเสรมการคดเชงบรหารในเดก
ปกตสามารถใชไดผลดเชนเดยวกนในเดกพเศษ หากวาทงผสอนและเดกมทกษะในการสอสารกนไดเปนอยางด
• พอแม คร และผท างานเกยวกบเดกพเศษ ควรจะตองปรบวธการเลยงด วธการจดการเรยนการสอน ใหตอบสนองความตองการในการเรยนรของเดกกลมนโดยเนนกจกรรมทชวยสงเสรม EF ใหมากขน
• ควรกระตนใหเดกมทกษะในการใชภาษาและสอสารซงจะเปนพนฐานส าคญในการฝกเดกใหเรยนรสงทยากตอไป
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 59
MAHIDOL UNIVERSITY Wisdom of the Land
การคดเชงบรหารในเดกทบกพรองทางการไดยน 60
สถาบนวจยและพฒนาการศกษาพเศษ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
top related