market resaerch

Market Research

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Contents

1. Маркетингийн судалгааны талаарх

онол

2. Маркетингийн судалгаа хийх дараалал

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгаа

гэж юу вэ?

Маркетингийн шийдвэр гаргахад хэрэглэгдэх мэдээллийг олж цуглуулах, эмхэлж цэгцлэх эрэмбэ дараатай үйл явцыг маркетингийн судалгаа гэдэг.

Маркетингийн судалгааны үндсэн зорилго нь хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагыг хангахтай холбогдсон асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд түүнд шаардлагатай мэдээллийг бий болгоход оршино.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааны

хэлбэр

Судалгаа нь 3 үндсэн хэлбэртэй. Эдгээрийг хослуулан хэрэглэх эсвэл дангаар нь хэрэглэж болно.

– Шинжлэх

– Тодруулах

– Учир шалгааны

Шинжлэх судалгаа гэдэг нь аливаа зүйлийн тухай анхны төсөөлөл олж авах зорилго бүхий судалгаа

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааТодруулах судалгаа нь анхны төсөөллийг улам

баяжуулах, мэдээллийг илүү нарийвчлан авахад

чиглэгдсэн байдаг.

Учир шалтгааны судалгаа нь хамгийн өргөн хэрэглэгдэх

бөгөөд байнга ямар нэгэн зүйлд хариулт өгч байдаг

онцлогтой.

Аль ч судалгааны үед мэдээллийн эх үүсвэрээр нь

• Гадаад

• Дотоод

• Дотоод эх сурвалжууд. Пүүсийн дотоод тайлан баримт,

урд өмнө хийсэн судалгааны тайлан гэх мэт

• Гадаад эх сурвалжууд. Улсын болон судалгааны

байгууллагуудын хэвлэл, ном, сэтгүүлүүд гэх мэт.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааны

арга

Аливаа мэдээллийг цуглуулах аргаар

• Анхдагч

• Хоѐрдогч

Хоёрдогч мэдээлэл нь

• Урьд өмнө хийсэн судалгааг ашиглах

• Статистик тоо баримтыг холбогдох газруудаас авах

Анхдагч мэдээлэл нь

• Асуулга

• Ажиглалт

• Туршилт

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааны

арга

Анхдагч мэдээлэл гэдэг нь жинхэнэ эх үүсвэрээс нь цоо шинээр авч буй мэдээллийг хэлнэ.

Хоёрдогч мэдээлэл нь олоход хялбар, цаг зардал хэмнэдэг давуу талтай боловч тухайн асуудалд бүрэн дүүрэн хариулт өгч чадахгүй байх нь бий. Мөн мэдээллийн хугацаа өнгөрсөн байх, зөрүүтэй байх, чанарын шаардлага хангахгүй байх зэрэг сөрөг талтай.

Иймээс хоѐрдогч мэдээллийн дутууг нөхөхийн тулд анхдагч мэдээллийг цуглуулдаг гэж ойлгож болно.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгааны үндсэн

чиглэл

Судалгаа нь үндсэн 6 чиглэлтэй байдаг.

1. Зах зээл ба борлуултын судалгаа

– Зах зээлийн нийт багтаамж

– Зах зээлийн хэсгийн /боломжит/ багтаамж

– Зах зээлийн хөгжлийн хандлага

– Борлуулалтын мэдээлэл

– Зах зээлийн чадавхи

– Өрсөлдөгчдийн зах зээл

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгааны үндсэн

чиглэл

2. Бүтээгдэхүүний судалгаа

– Бүтээгдэхүүний шинэ санаа олох

– Бүтээгдэхүүнийг турших

– Баглаа боодлын янз бүрийн төрлийг

судалж, турших

– Шинэ бүтээгдэхүүн үүсгэх судалгаа

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгааны үндсэн

чиглэл

3. Үнийн судалгаа

– Үнэ ба эрэлтийн хамаарлын судалгаа

– Амьдралын мөчлөгийн янз бүрийн шатууд

дахь үнийн бодлогын прогноз

4. Маркетингийн орчины судалгаа

– Маркетингийн дотоод орчины үнэлгээ

– Гадаад орчины хүчин зүйлийн нөлөөлөл

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгааны үндсэн

чиглэл

5. Бүтээгдэхүүний идэвхжүүлэлтийн

судалгаа

– Зарлал, сурталчилгааны үр ашиг

– Мэдээллийн хэрэгслүүдийн үр ашиг

– Сурталчилгааны янз бүрийн

хувилбаруудыг турших

– Идэвхжүүлэлтийн хэрэгсэл аргуудыг

харьцуулан шинжлэх

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгааны үндсэн

чиглэл

6. Өрсөлдөгчийн судалгаа

– Өрсөлдөгчдийн зорилго

– Өрсөлдөгчдийн хариу үйлдлийн үнэлгээ

– Өрс-н санхүүгийн хүчин чадлын ба

технологийн түвшиний үнэлгээ

– Өрс-н удирдлага зохион байгуулалтын

түвшиний үнэлгээ

– Өрс-н нэр хүнд ба аргаа өөрчлөх

чадварын үнэлгээ

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааны

дараалал

1. Судлах асуудлыг тодорхойлох

2. Судалгааны дизайн (төлөвлөгөө)

боловсруулах

3. Мэдээлэл цуглуулахад бэлтгэх

www.zaluu.comwww.zaluu.com

1. Судлах асуудлыг

тодорхойлохЮуг, ямар учраас, судлах шаардлагатай

эсэх, эцсийн үр дүн юу байх, түүнийг

шийдвэрт хэрхэн ашиглах вэ гэдгийг

боловсруулна гэсэн үг.

Хэрвээ асуудлыг буруу тодорхойлбол

судалгааны үр дүн хэрэгцээгүй болох,

асар их нөөц, цагийг үргүй зарцуулна.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

2. Судалгааны дизайн

төлөвлөгөөг боловсруулах

Судалгааны дизайны хүрээнд дараах зүйлд

анхаарах хэрэгтэй

– Судалгааны хэлбэр ямар байх?

– Судалгаанд ямар хэрэгсэл ашиглах вэ?

– Судалгаанд хамрагдах нэгжийг хэрхэн сонгох

вэ?

– Тэрхүү нэгжтэй хэрхэн харилцаа тогтоох вэ?

– Хэн хэзээ хэрхэн гүйцэтгэх вэ?

www.zaluu.comwww.zaluu.com

3. Судалгааны мэдээлэл

цуглуулахад бэлтгэх

Мэдээлэл цуглуулахад бэлтгэх

– Мэдээллийн эх сурвалжийг тодорхойлох

• Гадаад уу, дотоод уу

– Мэдээлэл цуглуулах арга хэлбэрээ сонгох

• Анхдагч уу, хоѐрдогч уу

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Маркетингийн судалгааны

дараалал4. Судалгаагаа хийх

– Асуулга авагчдыг зааварлаж бэлтгэх

– Судалгаа явуулах цагийн хуваарийг гаргаж судалгааг хийх

5. Мэдээллийг боловсруулах

Мэдээлэл нь шууд шийдвэрт ашиглагдаж болох шалгуураар хэмжигдэж байдаг. Энэ шалгуурыг хангаагүй мэдээллийг түүхий мэдээлэл гэж нэрлэдэг. Түүхий мэдээллийг боловсруулан удирдлагын шийдвэрт ашиглаж болох үр дүнг гаргаж авах үүднээс хэрэглэгддэг арга зүйн системийг нийтэд нь мэдээлэл боловсруулах аргачлал гэж нэрлэнэ.

6. Хүснэгтлэх ба шинжилгээ хийх7. Судалгааны тайлан гаргах

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Судалгаа хийхэд

анхаарах зүйл

Судалгааны зардал нь үр дүнгээсээ их

байхаар бол судалгааг хийх гэж

оролдохын хэрэггүй.

Судалгаанаас юуг мэдэж авах нь

тодорхойгүй буюу хүлээн зөвшөөрөөгүй

үед.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Менежерүүдэд зориулсан

бүдүүвчилсэн гарын

авлага

www.zaluu.comwww.zaluu.com

№

Маркетингийн

үндсэн

асуудлууд

Маркетингийн

шийдвэрүүд

Хэрэгцээт маркетингийн

мэдээлэлМэдээллийн гол эх үүсвэр

1Бүтээгдэхүүний

асуудал

Шинэ бүтээгдэхүүн

гаргах Хэрэглэгчийн хандлага

сонирхол

Зах зээлийн багтаамж

хувь хэмжээ

Хэрэглэгчийн зан

төлөвийн мэдээлэл

Өрсөлдөгчийн талаарх

мэдээлэл

Шинэ санаа

Зах зээл дээрх

бүтээгдэхүүний

мэдээлэл

Бүтээгдэхүүний үзэл баримтлалыг

хөгжүүлэх, шалгах судалгаа

Брэнд нэр гаргах түүнийг шалгах

судалгаа

Бүтээгдэхүүний сав

баглаа боодлыг

шийдэх Шинэ бүтээгдэхүүний зах зээл дээрх тест

Бүтээгдэхүүний

брэндчлэл

Конжойнт судалгаа /conjoint research/

чанарын судалгаа /Ажиглалт, туршилт,

ярилцлага/

Бүтээгдэхүүнийг

шинэчлэх хөгжүүлэх

Сав баглаа боодлын судалгаа

Зах зээлийн судалгаа

Өрсөлдөөний орчины судалгаа

Латериал маркетингийн судалгаа /lateral

marketing research/

Бүтээгдэхүүний хөгжлийн судалгаа /BC

matrix analysis/

Үйлчилгээний зөрүүний судалгаа

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Конжойнт судалгаа /Conjoint research/

Бараа бvтээгдэхvvнийг хэрэглэгчийн таашаал, хэрэгцээнд нийцvvлэн

vйлдвэрлэх зорилготой судалгааны аргачлал юм. 1971 онд Green, Rao

нар энэ аргийг сэдсэн байна. Анх зах зээл судлалын хvрээнд боловсрогджээ.

Зах зээлд борлуулагдах гэж буй бараа бvтээгдэхvvнийг олон шинжийн

нийлмэл цогц гэж vзнэ.

Жишээ нь кофе. Кофе нь vйлдвэрлэгчийн нэр, vнэр, чанар, амт, савлагаа гэх

мэт шинжvvдээс бvрдэх иж бvрдэл болно. Талх ч мөн адил бидний сонирхож

буй шинж чанарт задарч болох "систем". Гурилны ангилал, хөөлт, өнгө,

шарсан байдал, жин, хэмжээ, ямар vйлдвэрийнх вэ? гэх зэрэг шинжvvдээр

нь бид талхыг тодорхойлж болно. Бvтээгдэхvvнийг (кофе, талх, жинс,

компьютер г.м.) зах зээлд гаргахаас өмнө бид загварчилж, хэрэглэгч хэр

хvлээн авах талаас нь судална. Бид vйлдвэрлэсэн хойноо биш, харин

vйлдвэрлэхээсээ өмнө ямар шинж чанар дээр илvv анхаарах вэ, хаана ямар

алдаа байж болох вэ гэх зэргийг таамаглаж болно. Мөн реклам явуулахдаа

ямар шинж чанарыг хэрэглэгчид илvv тодотгож өгөх вэ гэдэг асуултанд хариу

хайж болно. Энэ бvх асуудлыг шийдвэрлэхэд туслах зорилготойгоор

Конжойнт анализын арга бий болжээ. Дахин тодотгохд энэг аргачлалын гол

зорилго нь : Хэрэглэгчийн таашаал, сонирхол, худалдан авах шийдвэр

гаргаж буй "хар хайрцаг"-ийг судлахад оршино.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

№

Маркетинг

ийн үндсэн

асуудлууд

Маркетингийн

шийдвэрүүд

Хэрэгцээт

маркетингийн

мэдээлэл

Мэдээллийн гол эх үүсвэр

2Үнийн

асуудал

Үнэ тогтоох

Үнийн мэдрэмж

Зах зээл дээрх

үнийн тухай

мэдээлэл

Өрсөлдөгчийн

талаарх мэдээлэл

Ашигт ажиллагааг

хангах үнэ болон

үнэд нөлөөлөлх

хүчин зүйлсийн

талаарх мэдээлэл

Зардлын шинжилгээ

Ашгийн шинжилгээ

Үнийн хөнгөлөлт

Үнийн мэдрэмжийн судалгаа

Эрэлтийн шинжилгээ

Үнийн тактик

хэрэгжүүлэх

Зах зээлийн боломж

Борлуулалтын боломж

Борлуулалтын төсөөлөл

Үнийн бодлого

тогтоох

Үнийн өрсөлдөөний судалгаа

Хүчин зүйлсийн хамаарлын

шинжилгээ

www.zaluu.comwww.zaluu.com

№

Маркетинги

йн үндсэн

асуудлууд

Маркетингийн

шийдвэрүүд

Хэрэгцээт

маркетингийн

мэдээлэл

Мэдээллийн гол эх үүсвэр

3

Хувиарлалт

ын сувгийн

асуудал

Хувиарлалтын

сувгийн шийдвэрХудалдааны

цэгийн мэдээлэл

Зах зээлийн бүтэц

Худалдааны

цэгийн тархац

Борлуулалтын цэгийн судалгаа

/борлуулалтын цэгийн үнэлгээ,

тооллого/

Дэлгүүрийн

байршилыг

шийдэх

Хувиарлалтын сувгийн үр

ашгийн судалгаа

Тээвэрлэлт

хадгалалтыг

шийдэх

Хувиарлалтын сувгийн

тархацын судалгаа

Экспорт болон олон улсын

судалгаа

www.zaluu.comwww.zaluu.com