medycyna sportu i traumatologia - adrian wawrzyniak · 2017. 2. 18. · 3.skala lovetta 0 brak...
Post on 30-Mar-2021
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
mgr Adrian Wawrzyniak
MEDYCYNA SPORTU I
TRAUMATOLOGIA
ZASADY DIAGNOZOWANIA
mgr Adrian Wawrzyniak
Proces diagnostyczny
� Badanie podmiotowe (wywiad)
� Badanie przedmiotowe
� Badania dodatkowe
-USG
-RTG
-MR
-TK
Wywiad
� Zebranie wywiadu wciąż pozostaje kluczowym elementem prawidłowej diagnozy
� Nie leczymy zdjęć obrazowych a objawy kliniczne pacjenta
� Wywiad może być czasochłonny 10-30 min
� Pozwól pacjentowi na przedstawienie całej złożoności jego problemu
� Komunikacja werbalna i niewerbalna
� Poznaj daną dyscyplinę sportową
� Poznaj dokładnie mechanizm urazu
Wywiad
1.Aktualne symptomy
� Lokalizacja objawów
� Natężenie dolegliwości
� Początek dolegliwości
� Drażliwość
� Charakter bólu
� Specyfika bólu: stały, zmienny, w ciągu 24h
� Promieniowanie bólu
� Czynniki podrażniające
Wywiad
� Czynniki uśmierzające� Czynniki towarzyszące: obrzęk, ocieplenie, niestabilność,
kłucie, mrowienie, drętwienie� Dotychczasowe leczenie� Ogólny stan zdrowia� Leki przeciwbólowe� Nagła utrata wagi� Wcześniejsze kontuzje lub operacje� Aktywność zawodowa i czas wolny� Przetrenowanie ?� Aspekty psychologiczne ?� Motywacja zawodnika ?
Badanie przedmiotowe
� Badanie struktur ciała jest następstwem wywiadu. Na podstawie oceny informacji, planowane jest badanie oraz sprawdzenie powstałych hipotez po wywiadzie.
� Schemat badania dla każdego stawu� O ile to możliwe, stosuj ocenę porównawczą� „Clinical reasoning” – ustalenie przyczyny urazu� Wywołanie objawów u pacjenta� Badanie kręgosłupa� Analiza biomechaniczna� Badanie funkcjonalne
Badanie przedmiotowe
1.Obserwacja:
� Oglądanie miejsca urazu
� Sposób poruszania się: chód, siadanie, wstawanie, ubieranie
� Asymetria budowy
� Obrzęk
� Zmiany skórne: blizny, zabarwienie,
Badanie przedmiotowe
2.Badanie zakresu ruchu (czynne)
� Obserwacja ograniczeń ruchomości oraz pomiar
� Zachowanie się objawów
� Nieprawidłowy wzorzec ruchu – jakość ruchu
� Wykonanie ruchów w płaszczyźnie złożonej
� Ruch powtarzany
� Ruch utrzymany
Badanie przedmiotowe
3.Badanie zakresu ruchu
( bierne)
� Zakres ruchu
� Jakość ruchu
� Opór
� Bariera
� Zachowanie objawów
Wzorzec stawowy
� Typowy charakterystyczny wzorzec określający ograniczenie ruchowe typowe dla danego stawu, pochodzące z utraty elastyczności aparatu więzadłowo-torebkowego
Hyper/hypomobilność
� 0 brak ruchu ( ankyloza –zesztywnienie )
� 1 ruch mocno ograniczony
� 2 ruch niewiele ograniczony
� 3 normalna ruchomość
� 4 lekka nadruchomość
� 5 duża nadruchomość
� 6 niestabilność
Bariera
� Lekko elastyczna: np.: zgięcie w stawie łokciowym, kolanowym
� Mocno elastyczna: torebkowo-więzadłowa, np.: staw barkowy przy rotacji
� Twardo elastyczna: kostno-chrzestna np.: staw łokciowy przy wyproście
Patologiczna bariera
� Fizjologiczna bariera w innym punkcie ruchu
� Zmieniona bariera
� „Pusta” bariera ( ból )
� „Sprężynująca” bariera
( łąkotka, wolne ciałko)
Badanie palpacyjne
� Stanowi istotną część badania, a jego postawą jest dokładna znajomość anatomii, zwłaszcza anatomii palpacyjnej.
Badanie palpacyjne
1.Skóra:� Temperatura� Przesuwalność� Wilgotność � Czucie
2.Mięśnie/ ścięgna� Przejście mięśnia w
ścięgno� Przejście mięśnia w
okostną� Konsystencja mięśnia
� Napięcie � Ból
3. Kaletki� Opuchlizna � Ból
4.Stawy� Kości, torebka stawowa� Więzadła, krążki, łąkotki� Deformacje, ból
5.Nerwy
Testy więzadłowe
� Ocenia się czy więzadła nie są zerwane, naderwane, bolesne.
� Elastopatia: nadmierna wiotkość stawów
� „Rozciągliwość” włókien kolagenowych to nic innego, jak wybranie falowego układu ich struktur i wynosi 3-5%
� Więzadło żółte, karkowe, nadkolcowe zawierają 75% włókien elastycznych
(elastyny)
TESTY NEUROLOGICZNE
KONDUKCJA MECHANOSENSYWNOŚĆ
ELGEZJA
PALLASTEZJA
MIOTOM
ODRUCHY
ESTEZJAULNT-UPPER LIMB
NEURAL TEST
SLR-STRAIGHT LEG RAISE
PKB-PASSIV KNEE BAND
PNF-PASSIV NECK FLEXION
SLUMP TEST
BABIŃSKI
Symptomy pozytywne
� Symptomy ujawniają się w jasnym neuro-anatomicznym schemacie . Może pojawić się dermatomalny jak i miotomalny ból.
� Charakter bólu: palący, elektryzujący, cięty, ostry, kłujący
� Parestezje - mrowienie
Symptomy negatywne
� Znaki zmniejszonej lub całkowicie zablokowanej kondukcji ( przepływ impulsów)
� Hypoanastezja/ anastezja
� Hypoalgezja/ analgezja
� Zmniejszenie lub utrata pallastezji
� Osłabienie lub pareza mięśni wskaźnikowych
� Osłabienie lub utrata odruchów
System nerwowy
� Centralny system nerwowy: PNF, Babiński
� Rdzeń kręgowy: objawy do 2 kończyn
� Splot: ból lub brak ruchu w całej kończynie
� Korzeń: ból w dermatomie, miotomie, odruch
� Nerw obwodowy: neurodynamiczne testy
Testy mięśniowe
1.Dysbalanse mięśniowe
� Siła
� Wytrzymałość
� Tonus
� Długość
2.Motoryczna kontrola
� Lokalna
� Regionalna stabilność
� wzorce
3.Skala Lovetta
� 0 brak ruchu
� 1 ślad ruchu
� 2 ruch w odciążeniu
� 3 ruch czynny
� 4 ruch z oporem
� 5 ruch z max oporem
Dermatomy
Testy dla stawu krzyżowo-
biodrowego
� Test dystrakcji
� Test kompresji
� ASLR
� Test Patrica
� Test Thigh-Trust
� Test Thomasa
Testy dla kręgosłupa
� Zgięcie boczne L/P
� Rotacja L/P
� Zgięcie
� Wyprost
� Kompresja
� Wyprost
Clinical resoning
STRUKTURY WCHODZĄCE W RACHUBĘ JAKO PRZYCZYNA BÓLU
� Somatyczne ( mięśniowe, stawowe )
� Somatyczne ( ból promieniujący )
� Neuralne
� Inne ( narządy wewnętrzne, naczyniowe)
Clinical resoning
JAKIE MECHANIZMY PATOBIOLOGICZNE MOGĄ WYWOŁAĆ OBJAWY PACJENTA?:
� Stan gojenia
� Ból ze struktur unerwionych nocyceptywnie
� Neurologiczne obwodowo
� Neurologiczne centralnie
� Wegetatywne
Diagnoza
� Struktura
� Klasyfikacja
� Stadium
� Terapia
� Prognoza
Diagnoza
NIE
MA TERAPII BEZ
DIAGNOZY !
Badania dodatkowe
� Prawidłowo przeprowadzone badanie diagnostyczne ma na celu potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy postawionej wstępnie na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego.
Umiejętność interpretacji
wyników badań
� Lekarze i terapeuci zajmujący się leczeniem sportowców powinni samodzielnie dokonać właściwej interpretacji wyników, a nie polegać na opinii specjalisty opisującego dane wyniki.
Badania dodatkowe
� Zalecać wykonanie tylko tych badań, które są uzasadnione z punktu widzenia leczenia
� Zalecając inne badania, należy podać istotne wyniki dotychczasowych badań
� Podać rodzaj projekcji najkorzystniejszy dla danego pacjenta
� Zdjęcia stawu biodrowego, kolanowego, skokowego powinny być wykonane w pełnym obciążeniu
Badania dodatkowe
� Zaleca się wykonanie zdjęć w „funkcjonalnym” ustawieniu stawu, w którym pojawia się ból
� Nie akceptować wyniku testu o niskiej jakości
� Dobrze i ściśle współpracować z personelem wykonującym badania
� Pacjent powinien zrozumieć, na czym polega badanie i dlaczego jest przeprowadzane
� Omówienie wyników badań
Badania radiologiczne - RTG
� Zdjęcie RTG jest często wystarczającym badaniem do zdiagnozowania takich nieprawidłowości tkanki kostnej jak złamania, zwichnięcia, dysplazje czy zwapnienia.
Badania radiologiczne -
scyntygrafia
� Obrazowanie radioizotopowe kości jest wysoce czułą, lecz niespecyficzną metodą, która umożliwia wykrycie obszarów o zwiększonym przepływie krwi ( stanów zapalnych, infekcji) zmian nowotworowych, złamań przeciążeniowych oraz urazów chrzęstno-kostnych
Badania radiologiczne - TK
� Obrazowanie za pomocą tomografii komputerowej umożliwia uzyskanie przekrojów tkanek miękkich, złogów wapnia, kości. Szczególnie przydatne w ocenie kręgosłupa, niewielkich złamań, oraz złamań w okolicach o złożonej budowie ( staw skokowy, łokciowy, miednica )
Badania radiologiczne - MR
� Badanie to cechuje się wysoką rozdzielczością, co pozwala na obrazowanie zmian w tkankach miękkich. Rezonans magnetyczny jest przydatny w wykrywaniu nieprawidłowości w budowie krążka międzykręgowego i korzeni nerwowych oraz zaburzeń struktur wewnątrz stawu .
Badanie ultrasonograficzne -
USG� Bezbolesny sposób badania
ścięgien, mięśni i innych tkanek miękkich bez narażenia na promieniowanie
� Dynamiczny charakter i krótki czas badania
� Możliwość podania leku pod kontrolą USG
� Wynik jest bardziej zależny od umiejętności osoby wykonującej badanie
� Różnicowanie pomiędzy tendinopatią a całkowitym zerwaniem
Badanie neurologiczne – EMG
� Elektromiografia bada przewodnictwo i czucie w celu rozpoznania i zlokalizowania nieprawidłowości w obrębie nerwów obwodowych.
Elektrokardiogragia - EKG
� Mierzy aktywność elektryczna serca za pomocą elektrod przymocowanych na skórze.
� Diagnozowanie zaburzeń rytmu, przemijających zaburzeń niedokrwienia mięśnia sercowego.
� EKG wysiłkowe podczas obciążenia sportowca stopniowo narastającym wysiłkiem
DIAGNOZA
BADANIE PRZEDMIOTOWE
WYWIAD
BADANIA OBRAZOWEINERPRETACJA
Dziękuję za uwagę
top related