moluscos de la formación agueguexquite (plioceno … · palabras clave: moluscos, agueguexquite,...
Post on 07-Oct-2018
213 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 379
MoluscosdelaFormaciónAgueguexquite(Pliocenoinferior)deCoatzacoalcos,Veracruz,México
María del Carmen Perrilliat1,* y Pablo Flores-Guerrero2
1 Instituto de Geología, Universidad Nacional Autónoma de México, Ciudad Universitaria, 04510 México, D. F., México.
2 Facultad de Ciencias, Universidad Nacional Autónoma de México, Ciudad Universitaria, 04510 México, D. F., México.
* mariacp@geologia.unam.mx
RESUMEN
La fauna de gasterópodos, escafópodos y bivalvos de la Formación Agueguexquite de la región de Coatzacoalcos, Veracruz, en El Tepache, Coatzacoalcos y Nuevo Teapa se reporta, incluyendo la descripción de las especies no reportadas previamente para esta región.
El propósito es contribuir y ampliar el conocimiento de la malacofauna estudiada mediante el análisis de la composición específica y actualización taxonómica de los gasterópodos, escafópodos y bivalvos del Plioceno temprano de Veracruz, que incluye a géneros y especies que pertenecen tanto a la Subprovincia Agueguexquitiana de la Provincia Gatuniana como a la Provincia Caloosahatchiana.
Palabras clave: moluscos, Agueguexquite, Plioceno, Veracruz.
ABSTRACT
Gastropods, scaphopods and bivalves from the Agueguexquite Formation in El Tepache, Coatzacoalcos and Nuevo Teapa in the Coatzacoalcos area are reported, including the description of the species not reported previously for this region.
The purpose of this work is to contribute and extend the knowledge of the studied molluscan fauna by means of the analysis of the specific composition and taxonomic descriptions of gastropods and bivalves not reported previously of the early Pliocene of Veracruz, that include genus and species that belong to the Agueguexquitian Subprovince of the Gatunian Province and Caloosahatchian Province.
Key words: molluscs, Agueguexquite, Pliocene, Veracruz.
Revista Mexicana de Ciencias Geológicas, v. 28, núm. 3, 2011, p. 379-397
Perrilliat,M.C.,Flores-Guerrero,P.,2011,MoluscosdelaFormaciónAgueguexquite(Pliocenoinferior)deCoatzacoalcos,Veracruz,México:RevistaMexicanadeCienciasGeológicas,v.28,núm.3,p.379-397.
INTRODUCCIÓN
Elpropósitodeestetrabajoescontribuiryampliarelconocimientodelamalacofaunamedianteelanálisisde la composición específica y actualización taxonómica delosgasterópodos,escafópodosybivalvosdelPliocenotempranodeVeracruz,recolectadosentreslocalidadesdeláreadeCoatzacoalcos:ElTepache,CoatzacoalcosyNuevo
Teapa(Figural).Asímismo,estetrabajoaportanuevosda-tos a la sinonimia y distribución geográfica de las especies registradas y sus afinidades con faunas de las provincias GatunianayCaloosahatchiana
NumerosostrabajospreviosdedicadosaladescripcióndemoluscosparaestaregiónsemencionaneneltrabajodePerrilliat(1972),demaneraqueaquíseomitenparaevitarlarepetición.Posteriormentesepublicaronotrostrabajos
Perrilliat y Flores-Guerrero380
sobrelafaunadeSantaRosa,Veracruz(Perrilliat,1973,1974a,1974b,1976,1977,1984).
Lafaunaestudiadaserecolectóenlassiguienteslo-calidades:IGM3679ElTepache,IGM3680NuevoTeapaeIGM3681Coatzacoalcos(verApéndice).
Lafaunaestárepresentadapor58génerosdegaste-rópodosdelasfamiliasTrochidae,Turbinidae,Cerithiidae,Turritellidae,Rissoidae,Rissoinidae,Vitrinellidae,Caecidae,Vermetidae,Triviidae,Cypraeidae,Naticidae,Cassidae,Cymatiidae,Cerithiopsidae,Modulidae,Triphoridae,Epitoniidae,Eulimidae,Muricidae,Magilidae,Buccinidae,Nassaridae,Columbellidae,Olividae,Marginellidae,Mitridae,Turridae,Conidae,Terebridae,Architectonicidae,Pyramidellidae,Scaphandridae,AtyidaeyRetusidae;dosgénerosdeescafópodosdelasfamiliasDentaliidaeySiphonodentaliidaey15génerosdebivalvosdelasfamiliasNuculidae,Arcidae,Mytilidae,Chamidae,Crassatellidae,Cardiidae,Tellinidae,Vesycomidae,Veneridae,Corbulidae,VerticordiidaeyOstreidae.
LosmoluscosregistradospertenecenalaSubprovinciaAgueguexquitianadelaProvinciaGatunianadelPlioceno,integradaporungrannúmerodegénerosyespeciesqueseconsideranindicadoresclásicosgatunianoscomo:Turritella guppyi,Anachis (Costoanachis)mira mira,Crassispiracf.C.maonisriparum,Kurtziella(Kurtziella)stenotella,Nannodiella rintriada,Arcinella arcinella,Americardia media,LirophoramactropsisyGouldia insularis,auncuandotambiénsepresentanelementoscaloosahatchianos
como:Schwartziella catesbyana,Rissoina(Phosinella)sagraiana,Cyclostremiscus bartschi,Caecum cycloferum,Caecum(Caecum)regulare,Niveriasuffusa,Cerithiopsis vinca,Triphora hemphilli,Kurtziella(Cryoturris)serta,Carinodrilliacf.C.pyloniayArchitectonica(Pseudotorinia)cf.A.(P.)nupera.
LamalacofaunadelPliocenodeestaregiónesdetipotropicalconunaampliadiversidadydistribución.
Detodalafaunaestudiadasedescribensolo20espe-cies(16gasterópodos,cuatrobivalvos)quenohabíansidoreportadosparalaFormaciónAgueguexquiteyelrestodelasespeciesdeterminadasselistanenlaTabla1.
ElmaterialestudiadoestádepositadoenlaColecciónNacionaldePaleontología,MuseoMa.CarmenPerrilliatM.,delInstitutodeGeologíadelaUniversidadNacionalAutónomadeMéxicoconelacrónimoIGM.Elcriteriode clasificación que se sigue en los gasterópodos es el de Bouchetet al.(2005)yenlosbivalvoseldelTreatise on Invertebrate Paleontology(MooreyTeichert,1969).
PALEONTOLOGÍA SISTEMÁTICA
ClaseGastropodaCuvier,1797SuperfamiliaCerithioiodeaFleming,1822
FamiliaTurritellidaeLovén,1847GéneroTurritellaLamarck,1799
Tipo (monotipo).Turbo terebra Linnaei. Reciente. Pacífico Occidental.
Turritella guppyiCossmann, 1909Figuras2.1,2.2
Turritella tornata Guppy (parte), 1866, p. 580, lám. 26, fig. 12;Guppy,1873,p.79;Guppy(parte,1874,p.437(lista);Dall,1903,p.1585(lista).
Turritella guppyiCossmann,1909,p.225;Hodson,1926,lám. 31, fig. 1; Woodring, 1928, p. 349, lám. 26, figs. 7-9;Alencáster,inMassonyAlencáster,1951,p.208, fig. 16.
Turritella guppyiCossmannmorantensisHodson,1926,p.212, lám. 30, figs. 3, 5, 6, 8; lám. 32, fig. 4.
Descripción. Conchadetamañopequeño,turriculada.Lasuturaesimpresa.Noseconservólaprotoconcha,nilaabertura.Seconservaroncincovueltasdelateleoconchaquepresentanunaesculturadedoscordonesespiralesgruesosconnudosehilosespiralesdébiles;unhiloespiraldébilentrelasuturayelcordónespiral.Entrelosdoscordonesespiralessepresentantreshilosespiralesdébiles,enlaparteanteriordelavueltasepresentantreshilosespiralesmásdébiles.Losnudosestánorientadosendirecciónalaslíneasdecrecimiento.Dimensiones.HipotipoIGM7468:altura23.02mm,diá-metro8.66mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos.
Figural.MapaquemuestralaslocalidadesfosilíferasdelaregióndeCoatzacoalcos,Veracruz.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 381
Géneros y especies LOCALIDADESEl Tepache Coatzacoalcos Nuevo Teapa
Gastropoda:Calliostoma(Calliostoma)pulcher mexicanaPerrilliat,1972 xCalliostomasp. XLiotia woodringiPerrilliat,1972 xBittium alternatumGray,1847 x x xAlabina asperoides canaliculata(Gabb,1873) xTurritella guppyiCossmann,1909 xVermicularia spirata(Phillipi,1836) xRissoa cf.R.epulataPilsbryyJohnson,1917 x xSchwartziella catesbyana(D’Orbigny,1842) x x xRissoina(Phosinella)sagraiana(D’Orbigny,1842) x xCyclostremiscus(Ponocyclus)pentagonus(Gabb,1873) xCyclostremiscus bartschi (Mansfield, 1930) x xCaecum cycloferumFolin,1867 x xCaecum mexicanumCollins,1937 x xCaecum(Caecum)regulareCarpenter,1858 x xCaecumsp. xMeioceras constrictum(Gabb,1873) x xPetaloconchus sculpturatusLea,1843 xNiveria suffusa (Gray,1827) xNatica (Naticarius)canrenaLinnaei,1758 xNaticasp. x xPolinicessp. x xDistorsiosp. xCerithiopsis vincaOlssonyHarbison,1953 xPsammodulus mexicanusCollins,1934 xTriphora hemphilliBartsch,1907 x xEpitonium(Epitonium)foliaceicostum(D’Orbigny,1842) xEpitonium(Asperiscala)dupliniana(Olsson,1916) x xBalcis conoidea(KurtzyStimpson,1851) x x xBalcis conoidea nisoformis(OlssonyHarbison,1953) x xNiso willcoxiana gunteri Mansfield, 1930 xErato maugeriaeGray,1832 x xEratosp. xMurexsp. xCoralliophila miocenica(Guppy,1874) x xHanetia dalli dalli(BrownyPilsbry,1911) xAntillophos(Antillophos)mexicanus(Böse,1906) xNassarius pacis(PilsbryyOlsson,1941) xNassarius (Uzita)tehuantepecensis Perrilliat,1972 xMitrella debooyi(Maury,1917) x xMitrella asemaGardner,1947 x x xZanassarina wadeiPerrilliat,1972 x xAnachiscf.Anachis(Costoanachis)mira mira(Dall,1896) xOliva(Strephonella)sp. x xMarginella(Eratoidea)minorPerrilliat,1973 x xPersicula(Gibberula)glandula Weisbord, 1962 x x xUromitra vokesaePerrilliat,1973 x“Drillia”inaudita(Böse,1906) x x x“Drillia”oerteli(Böse,1906) xDrillia urbinaiPerrilliat,1973 x xCarinodrilliacf.C.pyloniaFargo,1953 xCrassispira(Hindsiclava)consors magna(Böse,1906) x
Tabla1.DistribucióndelasespeciesenlaslocalidadesestudiadaseneláreadeCoatzacoalcos,Veracruz.
continúa
Perrilliat y Flores-Guerrero382
Géneros y especies LOCALIDADESEl Tepache Coatzacoalcos Nuevo Teapa
Agladrilliacf.A.boesei Perrilliat,1973 xAgladrillia(Eumetadrillia)cf.A.(E.)mauryaePerrilliat,1973 xMicrodrillia istmicaPerrilliat,1973 x x xKurtziella(Kurtziella)stenotella Woodring, 1970 xKurtziella(Cryoturris)serta(Fargo,1953) x x xGlyphoturris toulaiPerrilliat,1973 xNannodiella rintriada (Mansfield, 1925) x xPleurotomella harbisonaePerrilliat,1973 xConus consobrinus consobrinusSowerby,1850 xConus almagrensisBöse,1910 x xConussp. xTerebra(Oreoterebra)subsulcifera subsulciferaBrownyPilsbry,1911 x xStrioterebrum spiniferum(Dall,1896) x x xArchitectonica(Pseudotorinia)cf.A.(P.)nupera(Conrad,1834) x x xArchitectonica(Architectonica)nobilis nobilisRöding,1798 x xLongchaeus diademata(Maury,1917) x xLongchaeus canaliculata(Gabb,1873) x xTurbonilla beatulaPilsbryyJohnson,1917 x x xTurbonilla(Chemnitzia)atlasiBartsch,1955 x x xTurbonillasp. xActeon(Acteon)punctostriatus(C.B.Adams,1840) xActeocina rusaGardner,1937 x xActeocina lepta Woodring, 1928 x xActeocinacf.A.candei(D’Orbigny,1842) xVolvulella(Volvulella)oxytata(Bush,1885) xSulcoretusasulcata lipara (Woodring, 1928) x xAtyssp. x
Scaphopoda:Dentalium praecursorPilsbryySharp,1898 x x xDentalium rimosumBöse,1906 xDentaliumsp. xCadulussp. x
Bivalvia:Nucula(Nucula)tenuisculptaGabb,1873 x xBarbatia(Barbatia)mauryae(Olsson,1922) xBarbatia(Acar)domingensis(Lamarck,1758) x xCrenella diuturna(PilsbryyJohnson,1917) x xArcinella arcinella(Linnaei,1758) xCrassinella santarosaensisPerrilliat,1977 xAmericardia media(Linnaei,1758) x xLaevicardium(Laevicardium)laevigatum(Linnaei,1758) xTellina(Eurytellina)browni Woodring, 1925 x xTellina(Moerella)jungiPerrilliat,1977 xVesicomya(Veneriglossa)vesica(Dall,1886) xVentricolaria harrisiana(Olsson,1922) x xGoudia insulare(DallySimpson,1901) x x xLirophora(Lirophora)latilirata(Conrad,1841) x xLirophora(Panchione)mactropsis(Conrad,1855) xCorbula(Caryocorbula)cf.C.(C.)lavalleanaD’Orbigny,1842 x x xCorbula(Caryocorbula)cf.C.(C.)quirosanaF.Hodson,1931 xCorbula(Caryocorbula)olssoni Perrilliat,1984 xCorbula(Varicorbula)heterogena Dall,1898 xVerticordia(Verticordia)agueguexquitensisPerrilliat,1984 xOstreasp. x
Tabla1(continuación).DistribucióndelasespeciesenlaslocalidadesestudiadaseneláreadeCoatzacoalcos,Veracruz.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 383
Discusión. SehadescritodelMiocenodeCumana,Venezuela,delMiocenomediodeBowden,JamaicaydeSanAndrésTuxtla,Veracruz,México.
SuperfamiliaRissooideaGray,1847FamiliaRissoidaeGray,1847
GéneroSchwartziellaNevill,1885
Tipo (ortotipo).Turbo bryereusMontagu.Reciente.CayosdeFloridaylasAntillasOccidentales.
Schwartziella catesbyana(D’Orbigny, 1842)Figuras2.3,2.4
Rissoa(Rissoina)catesbyana D’Orbigny,1842,p.24,lám.12, figs. 1-3.
Rissoina catesbyanaD’OrbignyinSagra,1845,p.162,lám. 12, fig. 3.
Rissoa scalarellaC.B.Adams,1845,p.6.Rissoina catesbyanavar.floridanaMörch,1876,p.49.Rissoina(Schwartziella)floridanaOlssonyHarbison,1953,
p. 325, lám. 48, fig. 8.Descripción. Concha de tamaño pequeño, fuerte.Protoconchadedosvueltasymedia,lisas.Teleoconchadecuatrovueltas.Lasuturaesimpresa.Laornamentaciónconsisteencostillasaxiales,lisas,angostas,elevadas,algooblicuasysecontinúandeunavueltaalaotra,son12enlasprimerasvueltasy15enlaúltimavuelta;losespaciossonmásanchosquelascostillasylisos.Laaberturaessemiovaladabordeadadeuncallocontinuo.Labaseestárodeadaensuextremidadporunplieguefuerte.Dimensiones.HipotipoIGM7469:altura4.89mm,diá-metro2.00mm.Ocurrencia.ElTepache,Coatzacoalcos,NuevoTeapa.Discusión.LosejemplaresdeVeracruztienenlasmis-mascaracterísticasqueeldescritoporD’OrbignydelaisladeCuba,soloquelosdeMéxicosonunpocomáspequeños.
GéneroRissoinaD’Orbigny,1840
Tipo (monotipo). Rissoina incaD’Orbigny.Reciente.PerúyChile.
SubgéneroPhosinellaMörch,1876
Tipo (logotipo, Nevill, 1885).Rissoina pulchraC.B.Adams=Rissoina cancellataPhilippi.Reciente.LasAntillasylaregióndelCaribe.
Rissoina (Phosinella) sagraiana(D’Orbigny, 1842)Figuras2.5,2.6
Rissoa sagraiana D’Orbigny, 1842, p. 25, lám. 12, figs. 4,5.
Rissoina sagraiana D’Orbigny, 1845, p. 162, lám. 12, figs. 4,5.
Rissoina(Phosinella) guppyiCossmann,1921,p.84,318,lám. 3, figs. 51, 52; Woodring, 1928, p. 366, lám. 28, fig. 10.
Rissoina (Phosinella) rituola Woodring, 1928, p. 367, lám. 2l, fig. 12.
Rissoina(Phosinella) fargoiOlssonyHarbison,1953,p.324, lám. 48, fig. 4.
Descripción. Concha de tamaño pequeño, delgada.Protoconchadetresvueltas, lisa.Teleoconchadeseisvueltasconvexas.Lasuturaes impresa.Lasprimerasvueltaspresentanunaesculturadedoscostillasespiralesseparadasporespaciosdelmismoanchoquelascostillas,llegandoasersieteenlaúltimavuelta;estánatravesadaspor14costillasaxialesdeigualanchuraquelascostillasespirales,dándolealaconchaunaspectoreticulado.Ellabioexternoengrosado,canalsifonalprofundoyligeramentereflejado hacia atrás.Dimensiones.HipotipoIGM7470:altura5.48mm,diá-metro2.12mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos,NuevoTeapa.Discusión.EsunaespeciequehasidodescritadelMiocenodelaFormaciónBowden,Jamaica;delPliocenodeSt.Petersburg,Florida;delPleistocenodeBarbadosydelRecientedeFloridaalasIndiasOccidentales.
FamiliaCaecidaeGray,1850GéneroCaecumFleming,1813
Tipo (logotipo: Gray, 1847, p. 203).Dentalium trachaeaMontagu.Reciente.MaresdeEuropa.
Caecum cycloferumFolin, 1867Figuras2.11-2.14
Caecum cycloferum Folin, 1867, p. 33, lám. 4, figs. 1, 2.Caecum cycloferumvar.gracilisFolin,1870,p.188.Caecum coronellum Dall, 1892, p. 298, lám. 20, fig. 11a.Caecum (Bambusum) coronellumDall.OlssonyHarbison,
1953, p. 319, lám. 45, figs. 5, 5a.Caecum clenchiOlssonyMcGinty,1958,p.36,lám.2,
figs. 6, 6a.Descripción.Conchaenestadoadultorelativamentegrande,ligeramentecurva.Esculturade20costillaslongitudinalesredondeadasconespaciosdelmismoanchoquelascostillas.Laslíneasdecrecimientonosonvisibles.Eltubocercadelaaberturaseagrandaformandouncollaralrededordelaabertura.Elcollartieneelmismonúmerodecostillasypresentadecincoaseisanillos.Laextremidadposteriortieneuntapóngranderedondeadoconunmucroromosobreelladolateralconvexo.Dimensiones.HipotiposIGM7471:altura2.69mm,diámetro0.68mm;IGM7472:altura2.27mm,diámetro0.58mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos,NuevoTeapa.
Perrilliat y Flores-Guerrero384
Discusión.LosejemplaresdeMéxicosonunpocomáspequeñosquelosdescritosporDall(1892)enelMiocenodeCapeFearRiver,CarolinadelNorte,enelPliocenodeCaloosahatchie,FloridayenelRecientedeislaBocas,Panamá(OlssonyMcGinty,1958)ydeFortThompson,Florida(OlssonyHarbison,1953).
SubgéneroCaecums.s.
Caecum (Caecum) regulareCarpenter, 1858Figuras2.15-2.18
Caecum regulareCarpenter,1858,p.428;Folin,1886,p.687;Dall,1892,p.299;Clessin,1904,p.24;Mansfield, 1930, p. 102, lám. 14, fig. 5; Gardner, 1948, p. 203, lám. 28, fig. 18.
Caecum (Caecum) regulareCarpenter.OlssonyHarbison,1953, p. 317, lám. 45, figs. 2, 2a-2c; Weisbord, 1962, p. 162, lám. 14, figs. 10, 11.
Descripción.Conchadetamañopequeño,conungradomediodecurvatura.Esculturade20costillasconcéntricaslisas,fuertes;losespaciossonlisos,generalmentetananchoscomolascostillas.Aberturacircular.Eltapónapicalesunaplacaplanaconunmucropequeñoenelladoqueseproyectasolamenteunpocoenlaorilladelaextremidadposterior.Dimensiones.HipotiposIGM7473:altura1.79mm,diámetro0.54mm;IGM7474:altura1.55mm,diámetro0.48mm.Ocurrencia. NuevoTeapa.Discusión.SediferenciadeCaecum (Caecum) floridanumStimpson(1851,p.112)enquelascostillassonmássepa-radasydetamañomáspequeño.
EsunaespeciequeseencuentradesdeelMiocenotardíohastaelReciente.SehadescritoenlaFormaciónYorktowndeCarolinadelNorte,enlaFormaciónChoctawatcheede Florida del Mioceno, en la Formación Waccamaw de CarolinadelNortedelPliocenoyenelReciente,desdeFloridahastaBrasil.
Caecum sp.
Descripción.Conchapequeña, ligeramentecurva.Nopresentaescultura,eslisa.Eltubocercadelaaberturase
agrandayelcollarpresentacincoanillosdelgados.Laex-tremidadposteriortieneuntapóngranderedondeadoconunmucroromosobreelladolateralconvexo.Dimensiones.HipotipoIGM7475:altura2.00mm,diá-metro0.5mm.Ocurrencia.NuevoTeapa.Discusión.ElejemplarnosepareceaningunaespeciedescritadelPliocenodeAméricadelNorte,yaquesoloseconservaronlosanillosenlaabertura.
FamiliaTornidaeSacco,1896GéneroCyclostremiscusPilsbryyOlsson,1945
Tipo(ortotipo):Vitrinella panamensisC.B.Adams,1852,p. 186. Reciente. Costa del Pacífico de Panamá.
Cyclostremiscus bartschi (Mansfield, 1930)Figuras2.7-2.10
Cyclostrema bartschi Mansfield, 1930, p. 132, lám. 20, figs. 13-15.
Cyclostremiscusbartschi (Mansfield). Pilsbry, inOlssony Harbison, 1953, p. 425, lám. 54, figs. 3-4a, (no) figs. 2-2b.
Descripción.Conchadetamañopequeño,discoidal,plana.Laprotoconchaesdedosvueltas,lisa.Lateleoconchaesdeunavueltaymedia.Lasuturaesimpresa.Laornamentaciónesdecostillasaxialesgruesas,separadasporespaciosdeigualanchuraquelascostillas,enlosespaciossepresentanhilosespirales,lascostillasson32enlaúltimavuelta.Enlapartemediadelavueltasepresentaunaquillaespiral.Sepresentaunaquillaenlabasedelaconchaylascostillassecontinúan.Elombligoescónicoysusladoslisos.Laaberturanoestáconservada.Dimensiones.HipotiposIGM7476:diámetro1.41mm;IGM7477:diámetro1.22mm.Ocurrencia.NuevoTeapa.Discusión.Losejemplaresseparecenal ilustradoporPilsbry,in Olsson y Harbison, 1953, p. 425, lám. 54, figs. 4,4a.SediferenciadeCyclostremiscus fargoiPilsbry,inOlsson y Harbison, 1953, p. 424, lám. 56, figs. 1-1c del PliocenodeSt.Petersburg,Florida,enqueéstaesunaespecieconunaespiraenformadedomo,yC. bartschi
Figura2.1,2:Turritella guppyiCossmann,1909.1,vistaadapertural,hipotipoIGM7468;2:vistaapertural,hipotipoIGM7468.3,4,Schwartziella catesbyana(D’Orbigny,1842).3,vistaadapertural,hipotipoIGM7469;4,vistaapertural,hipotipoIGM7469.5,6,Rissoina(Phosinella)sagraiana(D’Orbigny,1842).5,vistaadapertural,hipotipoIGM7470;6,vistaapertural,hipotipoIGM7470.7-10,Cyclostremiscus bartschi (Mansfield, 1930). 7, vistadorsal,hipotipoIGM7477;8,vistaventral,hipotipoIGM7477;9,vistadorsal,hipotipoIGM7476;10,vistaventral,hipotipoIGM7476.11-14,Caecum cycloferumFolin,1867.11,vistaventral,hipotipoIGM7471;12,vistadorsal,hipotipoIGM7471;13,vistaventral,hipotipoIGM7472;14,vistadorsal,hipotipoIGM7472.15-18,Caecum(Caecum)regulareCarpenter,1858.15,vistadorsal,hipotipoIGM7473;16,vistaventral,hipotipoIGM7473;17,vistadorsal,hipotipoIGM7474;18,vistaventral,hipotipoIGM7474.19,20,Niveria suffusa(Gray,1827).19,vistaadapertural,hipotipoIGM7478;20,vistaapertural,hipotipoIGM7478;21,22,Cerithiopsis vinca OlssonyHarbison,1953.21,vistaadapertural,hipotipoIGM7481;22,vistaapertural,hipotipoIGM7481.23-26,Triphora hemphilliBartsch,1907.23,vistaadapertural,hipotipoIGM7480;24,vistaapertural,hipotipoIGM7480;25,vistaadapertural,hipotipoIGM7479;26,vistaapertural,hipotipoIGM7479.Figuras1,2,5,6,19,20deCoatzacoalcos;3,4,deElTepache;7-18,21-26deNuevoTeapa.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 385
1 23 4 5 6
7 8 9 10
11 12 13 14 15 16
17 1819 20
21 22 23 24 25 26
1mm 1 mm 1 mm
1 mm 5 mm
1 mm 1 mm 1 mm
1 mm 1 mm
5 mm1 mm 1 mm
Perrilliat y Flores-Guerrero386
Triphora hemphilliBartsch, 1907Figuras2.23-2.26
Triphora hemphilli Bartsch, 1907, p. 253, lám. 16,fig. 12.
Triphora (Cosmotriphora)bolaxOlssonyHarbison,1953,p. 295, lám. 43, figs. 4, 4a-4c.
Descripción.Conchade tamañopequeño, alargada.Protoconchadetresvueltas,lasdosprimeraslisasylasiguienteconlíneasespiralesehilosaxiales.Teleoconchadenuevevueltas,suturaacanalada.Laprimerascincovueltaspresentanunaesculturadedoscordonesespiralesconnudos,enlasextavueltaysiguientessepresentaunacostillaespiraldébilentreloscordones,son22nudosenlaúltimavuelta.Laaberturanoestáconservada.Lacolumelaestorcida.Dimensiones.HipotiposIGM7479:altura4.53mm,diámetro1.55mm;IGM7480:altura3.55mm,diámetro1.27mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos,NuevoTeapa.Discusión.LaespeciedescritaporOlssonyHarbison(1953,p.295)delPliocenoalnortedeSt.Petersburg,FloridaeslamismaespeciequedescribióBartsch(1907,p.253)dePunta Abreojos, Baja California. La distribución geográfica deestaespecieseextiendehastaelPliocenodelaregióndelAtlántico.
FamiliaCerithiopsidaeAdamsyAdams,1854GéneroCerithiopsisForbesyHanley,1851
Tipo (monotipo).Murex tubercularisMontagu.Reciente.Mares europeos, desde las Islas Británicas hasta elMediterráneo.
Cerithiopsis vincaOlsson y Harbison, 1953Figuras2.21,2.22
Cerithiopsis (Cerithiopsis) vincaOlssonyHarbison,1953,p. 297, lám. 48, fig. 2.
Descripción.Conchadetamañopequeño.Protoconchadedosvueltas,lisa.Teleoconchadeochovueltas.Laesculturadelaconchaconsisteenlasdosprimerasvueltasdedoscostillasespiralesqueestáncruzadasporhilosaxialesqueledanalaconchaunaspectoreticulado.Enlaterceravueltaapareceunaterceracostillaespiral.Enlaúltimavueltasepresentan20hilosespirales.Labaseesredondeada.Laaberturanoestáconservada.Dimensiones.HipotiposIGM7481:altura5.18mm,diámetro1.63mm;IGM7482:altura2.5mm,diámetro0.89mm.Ocurrencia.NuevoTeapa.Discusión.LadiferenciaquepresentaconlaespeciedescritaporOlssonyHarbison(1953,p.297)delPliocenodeSt.Petersburg,Florida,esquelaconchadelejemplarmexicanotieneunaespiramásescalonadaquelailustradaporestosautorescuyaespiratiendeaserrecta.
esplana.TambiénsediferenciadeC. panamensisC.B.Adams,1852,p.186,dePanamá,enquepresentamayornúmerodequillasespirales,yenlaúltimavueltasoloson25costillasaxiales.
SuperfamiliaVelutinoideaGray,1840FamiliaTriviidaeTroschel,1863
SubfamiliaTriviinaeTroschel,1863GéneroNiveria Jousseaume,1884
Tipo (logotipo, Gray, 1824).Cypraea niveaSowerby.Reciente.Mareseuropeos.
Niveria suffusa (Gray, 1827)Figuras2.19-2.20
Cypraea suffusa Gray,1827,p.370.Pusula jamaicensis Schilder,1932,p.95.Pusula (Niveria) suffusa jamaicensis Schilder,1939,p.
10.Trivia floridana OlssonyHarbison,1953,p.265,lám.60,
figs. 2, 2a, 2b.Trivia cf.suffusa (Gray). Jung, 1971, p. 180, lám. 7, figs.
6,7.Niveria (Niveria) suffusa floridana OlssonyHarbison.
SchilderySchilder,1971,p.20.Descripción. Concha de tamaño pequeño, ovoide, inflada conunajorobadorsal.Laespiracompletamenteoculta.Unsurco axial claramente definido, sin llegar a las extremidades anterioryposterior.Laesculturaesde24costillastransver-salesquelleganalsurcoaxialysepresentanalgunascos-tillasintercaladasdesdelamitaddelascostillasprimarias,nopresentannudos.Labasedelaconchaesplana.Ellabioexternoesanchoyengrosadoenunborde.Ellabiointernoprofundamenteexcavado.Dimensiones. HipotipoIGM7478:altura9.87mm,diá-metro7.56mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos.Discusión.ElejemplaresmáspequeñoqueeldescritoporOlssonyHarbison(1953)delPliocenodeSt.Petersburg,Florida.AuncuandoseconsideraaTrivia floridanacomounsinónimosubjetivodeNiveria suffusaGray,1832,hayunadiferenciaentreestasdosespecies,yaqueestaúltimapresentanudosenlascostillasymenornúmerodecostillas.SediferenciadeT. pediculus(Linnaei,1758,p.724)enquelascostillassonnodulosasyelsurcoesmásancho.
SuperfamiliaTriphoroideaGray,1847FamiliaTriphoridaeGray,1847
GéneroTriphoradeBlainville,1828
Tipo (monotipo). Triphora gemmatum Blainville =“Cerite”(Cerithium)tristomaBlainville.Reciente,islaMauricio.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 387
Superfamilia Buccinoidea Rafinesque, 1815FamiliaColumbellidaeSwainson,1840GéneroAnachisAdamsyAdams,1853
Tipo (logotipo, Tate, Woodward’s, 1887).Columbella scalarinaSowerby.Reciente.DesdeMazatlán,MéxicohastaPanamá.
SubgéneroCostoanachisSacco,1890
Tipo (logotipo, Pace, 1902).Columbella (Anachis) turritaSacco.Mioceno.Italia.
Anachis (Costoanachis) cf.A. (C.) mira mira(Dall, 1896)
Figuras3.1,3.2
Descripción.Conchadetamañopequeño.Seconservarontresvueltasdelateleoconcha,lisas.Suturaacanalada.Elpilartieneunaesculturadehilosespiralesquesedesvanecenposteriormente.Laaberturanoestáconservada.Dimensiones.HipotipoIGM7483:altura6.39mm,diá-metro2.73mm.Ocurrencia.ElTepache.Discusión.Anachis(Costoanachis)miraesunaespeciemuyvariableencontornoygrosordelaconchaytambiénenlaesculturaaxial.ElejemplardeMéxicoseparecealosilustrados por Woodring, 1964, p. 248, lám. 39, figs. 15, 16delMiocenotardíodelaFormaciónGatundePanamá,enlasvueltasdelateleoconchalisasyelpilarconhilosespirales.
SuperfamiliaConoideaFleming,1822FamiliaTurridaeSwainson,1840GéneroCarinodrilliaDall,1919
Tipo (ortotipo).Clathrodrillia halisDall.Reciente.GolfodeCaliforniahastaManzanillo,México.
Carinodrillia cf. C. pylonia Fargo, 1953Figuras3.3,3.4
Descripción. Concha de tamaño medio, bicónica.Protoconchadedosvueltas, lisa.Lateleoconchatienecincovueltasconunaesculturadesietecostillasaxialesredondeadas,losespaciossonmásangostosquelascosti-llas.Apartirdelasegundavueltasepresentandoscordonesespiralesdelgadosquepasanencimadelascostillas.Desdelas primeras vueltas se presenta un hilo espiral fino en la sutura.Lasuturaessinuosa.Noseconservólaaberturayenelpilarsepresentanhilosespirales.Dimensiones.HipotipoIGM7484:altura6.24mm,diá-metro3.11mm.Ocurrencia.ElTepache.Discusión. Los ejemplares de México se parecen a
Carinodrillia (Buchema)pyloniaFargo, inOlssonyHarbison, 1953, p. 375, lám. 19, fig. 5; lám. 24, figs. 4, 4a delPliocenodelnortedeSt.Petersburg,Florida,soloqueestosejemplaressonmáspequeñosynoestáncompletos.
GéneroCrassispiraSwainson,1840
Tipo (logotipo, Herrmannsen, 1847, p. 318).Pleurotoma bottaeValenciennes.Reciente.GolfodeCalifornia.
Crassispiracf. C. maonisriparum(Maury, 1917)Figuras3.5,3.6
Descripción. Concha de tamaño pequeño, de perfil convexo. Laprotoconchanoestáconservada.Lateleoconchaesdesietevueltas.Lasuturaeslinearyabajodeellasepresentaunacostillaespiralelevada.Laesculturaesdecostillasaxiales,enlasdosprimerasvueltasredondeadas,ylassi-guientessonelevadascasitriangulares,llegandoaser14;losespaciosenlasprimerasvueltassonangostosyenlasúltimasvueltassondeldobledeanchoquelascostillas;todaslasvueltaspresentanhilosespirales,llegandoaser16enlaúltimavuelta.Laaberturanoestáconservada.Dimensiones.HipotipoIGM:7485altura12.16mm,diámetro5.09mm.Ocurrencia.NuevoTeapa.Discusión.AlaespeciequemássepareceesaCrassispira maonisriparum (Maury, 1917, p. 220, lám. 9, fig. 5) de laFormaciónCercado,MiocenomediodelaRepúblicaDominicana.Sediferenciaenquenopresentaloshilosespiralesquepasanencimadelascostillasaxialesylascos-tillassonredondeadasatriangulares.Tampocosepresentalabandasuturalanchayunacostillamásgrandecercadellabioterminal.
GéneroKurtziellaDall,1918
Tipo (ortotipo).Pleurotoma cerinumKurtzyStimpson.Reciente.DesdeMassachusettshastaFlorida,EstadosUnidosdeAmérica.
SubgéneroKurtziellas.s.
Kurtziella (Kurtziella) stenotellaWoodring, 1970Figuras3.7-3.10
Kurtziella(Kurtziella)stenotella Woodring, 1970, p. 393, lám. 60, fig. 6; lám. 64, fig. 9.
Descripción.Conchadetamañopequeño,delgada.Lapro-toconchaesdetresvueltas,laúltimavueltageneralmentesubcarinada,conunaesculturareticulada.Lateleoconchaesdetresvueltasconcostillasaxiales,llegandoasersieteyseparadasporespacioscasideldobledeanchoquelascostillas;esculturaespiraldehilosprimariosyentrecadaunodeellostreshilosmásdelgadosescarchados.Noseconservólaabertura.
Perrilliat y Flores-Guerrero388
Dimensiones.HipotiposIGM7486:altura5.17mm,diámetro2.31mm;IGM7487:altura5.15mm,diámetro2.59mm.Ocurrencia.ElTepache.Discusión. SehadescritodelMiocenomediode laFormaciónGatundePanamá.
SubgéneroCryoturris Woodring, 1928
Tipo (ortotipo).Cryoturris engonia Woodring. Mioceno. Bowden,Jamaica.
Kurtziella (Cryoturris) serta(Fargo, 1953)Figuras3.11-3.16
Cryoturris sertaFargo,inOlssonyHarbison,1953,p.393,lám. 23, figs. 1-1b.
Descripción. Conchadetamañopequeño,turriculada.Laprotoconchaesdedosvueltasymedia,laprimeravueltaeslisa,lasegundaconcostillasaxiales.Lateleoconchaesdetresvueltasqueestánanguladasenlapartemedia.Suturalinear.Laesculturaempiezaconlaaparicióndelaquillaenlapartemediadecadavuelta,consistedenuevecostillasaxiales,bajas,angostas,redondeadasconespaciosdelmismoancho;sepresentanhilosescarchadosespiralesentodaslasvueltas;enlaúltimavueltasepresentanhilosespiralesprimariosyentrecadaunodeelloscuatroocincohilos espirales escarchados más finos. La abertura no está conservada.Dimensiones. Hipotipos IGM 7488: altura 3.51mm,diámetro1.55mm;IGM7489:altura2.95mm,diámetro1.57mm;IGM7490:altura2.81mm,diámetro1.54mm.Ocurrencia.ElTepache,Coatzacoalcos,NuevoTeapa.Discusión.SehadescritodelPliocenodelnortedeSt.Petersburg,Florida.
GéneroNannodiellaDall,1919
Tipo (ortotipo).Nannodiella nana (Dall).[Philbertia(Nannodiella)nanaDall].Reciente.GolfodeCalifornia.
Nannodiella rintriada(Mansfield, 1925)Figuras3.17-3.20
Glyphostomaamicta rintriada Mansfield, 1925, p. 27, lám. 4, figs. 2, 3.
Nannodiella rintriada (Mansfield). Woodring, 1970, p. 395, lám. 60, fig. 10; lám. 64, fig. 7.
Descripción. Concha de tamaño pequeño, delgada.Protoconchadetresvueltas,lisa.Lateleoconchaesdecuatrovueltas.Laesculturaesde10costillasaxialesangostas,adelgazadasenlafasciolaanal,perocontinúanhacialasutura;losespaciossondeldobledeanchoquelascostillas.Laesculturaespiralesdedoshilosdebajodelafasciolaanal,tresenlaúltimavuelta;todospasanencimadelascostillasaxiales.Senoanalgrande.Aberturacorta.Loslabiosexternoycolumelarpresentandentículos.Dimensiones. HipotiposIGM7491:altura3.12mm,diámetro1.54mm;IGM7492:altura3.03mm,diámetro1.5mm.Ocurrencia.ElTepache,CoatzacoalcosDiscusión.SehadescritodelMiocenodeTrinidaddelaFormaciónBrassoydelMiocenomediodelaFormaciónGatundePanamá.
SuperfamiliaArchitectonicoideaGray,1840GéneroArchitectonicaBolteninRöding,1798
Tipo (logotipo, Gray, 1847, p. 151; Architectoma por error).Architectonica perspectiveRöding(=Trochus perspectivus Linnaei). Reciente. Océano Pacífico Tropical Occidental.
SubgéneroPseudotoriniaSacco,1892
Tipo (ortotipo).Solarium obtusumBronn.MiocenoyPlioceno.Italia.
Architectonica (Pseudotorinia) cf.A. (P.) nupera (Conrad, 1834)
Figuras3.21-3.26
Descripción.Conchade tamañopequeño,discoidal.Protoconchainvoluta.Teleoconchadecuatrovueltasqueaumentandetamañogradualmente.Suturaacanalada.Laesculturadelasvueltasesdecostillasespiralesgranuladas,queenlaúltimavueltalleganasercinco.Enlaúltimavuelta
Figura3.1,2,Anachis(Costoanachis)cf.A.(C.)mira mira(Dall,1896).|,vistaadapertural,hipotipoIGM7483;2,vistaapertural,hipotipoIGM7483.3,4,Carinodrilliacf.C.pyloniaFargo,1953.3,vistaadapertural,hipotipoIGM7484;4,vistaapertural,hipotipoIGM7484.5,6,Crassispiracf.C.maonisriparum(Maury,1917).5,vistaadapertural,hipotipoIGM7485;6,vistaapertural,hipotipoIGM7485.7–10,Kurtziella(Kurtziella)stenotellaWoodring, 1970. 7, vista adapertural, hipotipo IGM 7487; 8, vista apertural, hipotipo IGM 7487; 9, vista adapertural, hipotipo IGM 7486; 10, vista aper-tural,hipotipoIGM7486.11-16,Kurtziella(Cryoturris)sertaFargo,1953.11,vistaadapertural,hipotipoIGM7488;12,vistaapertural,hipotipoIGM7488;13,vistaadapertural,hipotipoIGM7489;14,vistaapertural,hipotipoIGM7489;15,vistaadapertural,hipotipoIGM7490;16,vistaapertural,hipotipoIGM7490.17-20,Nannodiella rintriada (Mansfield, 1925). 17, vista adapertural, hipotipo IGM 7491; 18, vista apertural, hipotipo IGM 7491; 19,vistaadapertural,hipotipoIGM7492;20,vistaapertural,hipotipoIGM7492.21-26,Architectonica(Pseudotorinia)cf.A.(P.)nupera(Conrad,1834).21,vistadorsal,hipotipoIGM7494;22,vistaventral,hipotipoIGM7494;23,vistalateral,hipotipoIGM7494;24,vistadorsal,hipotipoIGM7493;25,vistaventral,hipotipoIGM7493;26,vistalateral,hipotipoIGM7493.Figuras1-4,7-16,21-23deElTepache;5,6deNuevoTeapa;17-20,24-26deCoatzacoalcos.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 389
1 2 3 45 6
7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
19 20 21 22
23
24 2526
1 mm 1 mm 5 mm
1 mm 1 mm 1 mm
1 mm 1 mm 1 mm
1 mm 1 mm
1 mm
Perrilliat y Flores-Guerrero390
sepresentandoshilosespiralesintercaladosenlaperiferia.Laperiferiaesredondeada.Elombligoesgrandeyconuncordóngruesoconnudos.Labasepresentaunaesculturaigualalasvueltasdelateleoconcha.Laaberturanoestáconservada.Dimensiones.HipotiposIGM7493:altura2.46mm,diámetro7.06mm;IGM7494altura2.06mm,diámetro7.08mm.Ocurrencia.ElTepache,Coatzacoalcos,NuevoTeapa.Discusión.SediferenciadeArchitectonica(Pseudotorinia)nupera(Conrad,1834,p.141)delaFormaciónYorktowndeVirginia,enquelacostillaespiralquebordealasuturanoestangranuladaylosejemplaresdeMéxicosonmáspequeñosynoestáncompletos.
ClaseBivalviaLinnaei,1758SuperfamiliaChamaeoideaLamarck,1801
FamiliaChamidaeLamarck,1809GéneroArcinellaSchumacher,1817
Tipo (monotipo).Arcinellaspinosa[Schumacher]=Chama arcinellaLinnaei.Reciente.DesdeCarolinadelNortehastaelnortedeBrasil.
Arcinella arcinella(Linné, 1767)Figuras4.1–4.4
Chama arcinellaLinné,1767,p.1139,1140.Echinochama antiquataDall.Olsson,l922,p.218,lám.
28, fig. 8.cf.Arcinella arcinella(Linneo).Olsson,1964,p.52,lám.
38, figs. 3-3b.Arcinella yaquensis(Maury).Jung,1965,p.450,lám.57,
figs. 1, 2.Arcinella arcinella (Linné) forma pequeña, Woodring, 1982,
p. 631, lám. 112, figs. 5, 8, 9, 12.Descripción.Conchadetamañomediano.Valvaizquierdaconvexa.Lúnulafuertementedeprimidaymoderadamentedelimitada,presentaunaesculturadepústulasbajas,másomenosalineadasradialmente.Laesculturadelaconchaesdenuevecostillasradialesdediferenteanchura.Lascostillaspresentanespinascortas.Enlaextremidadanteriordelavalvasepresentancostillasangostas,esculpidasconpústulas.Losespaciosentrelascostillassonmásanchosqueéstasúltimasypresentanpústulas.Dimensiones.HipotiposIGM7495:altura33.97mm,longitud32.5mm;IGM7496:altura18.66mm,longitud15.37mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos.Discusión. EstaespeciehasidodescritadelMiocenomedio de la Formación Gatun de Panamá; depó-sitosdelMiocenomediodeLimón,CostaRica;delaFormación Cantaure (Mioceno medio) de Falcón,VenezuelaydelaFormaciónAngostura(Miocenomedio)deEcuador.
SuperfamiliaCardioideaLamarck,1809FamiliaCardiidaeLamarck,1809
GéneroAmericardiaStewart,1930
Tipo (ortotipo).Cardium mediumLinnaei.Reciente.AtlánticoOccidental.
Americardia media(Linnaei, 1758)Figuras4.5,4.6
Cardium mediumLinnaei,1758,p.678;Reeve,1844,lám.6, fig. 30.
Cardium(Fragum)mediumLinné.Gabb,1881,p.374;Dall,1900, p. 1101, 1102; Olsson, 1922, p. 389, lám. 30, fig. 6; Woodring, 1925, p. 140, lám. 19, figs. 5, 6.
Hemicardium columba Heilprin, 1887, p. 93, lám. 11, fig. 26.
Trigoniocardia(Americardia)columba(Heilprin).OlssonyHarbison, 1953, p. 104, lám. 10, figs. 3-3b, 5.
Descripción.Conchadetamañopequeño,subcuadrada,margenanteriorredondeado.Umbopequeño.Partesuperiordelmargenposterior,subtruncada.Laesculturaesde34costillasradialesanchas,separadasporespaciosangostosloscualespresentanhilosespirales;lamayoríadelascos-tillasanterioresenelánguloumbonalpresentannódulosdistantespequeños.Lapendienteumbonalesunsurcoelevadoprominente.Dimensiones.HipotipoIGM7497:altura5.26mm,lon-gitud4.97mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos.Discusión.SehadescritodelMiocenomediodeCostaRica,ydeBowden,Jamaica;delPliocenodeCarolinadelNorteydeSt.Petersburg,Florida.
Superfamilia Veneroidea Rafinesque, 1815Familia Veneridae Rafinesque, 1815GéneroGouldiaC.B.Adams,1847
Tipo (logotipo, Dall, 1883).Gouldia cerina(C.B.Adams)(Thetis cerinaC.B.Adams).Reciente,desdeCarolinadelNortehastaAlagoas,Brasil.
Gouldia insularis(Dall y Simpson, 1901)Figuras4.7–4.12
Circe insularis Dall y Simpson, 1901, p. 487, lám. 55, fig. 2.
Gafrarium (Gouldia) insulare (DallySimpson).Dall,1903, p. 1248; Woodring, 1925, p. 150, lám. 20, figs. 8-10.
Gafrarium limonensis Olsson, 1922, p. 405, lám. 32, fig. 18.
Descripción.Conchadetamañopequeño,ligeramenteinequilateral,moderadamenteconvexa.Umbónanterior.Laesculturaesdecostillasconcéntricasconespacios
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 391
11
14
1 mm
Figura4.1-4,Arcinella arcinella(Linné,1767).1,exteriordelavalvaderecha,hipotipoIGM7496;2,interiordelavalvaderecha,hipotipoIGM7496;3,exteriordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7495;4interiordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7495.5,6,Americardia media(Linnaei,1758).5,exteriordelavalvaderecha,hipotipoIGM7497;6,interiordelavalvaderecha,hipotipoIGM7497.7-12,Gouldia insularis(DallySimpson,1901).7,exteriordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7498;8,interiordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7498;9,exteriordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7500;10,interiordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7500;11,interiordelavalvaderecha,hipotipoIGM7499;12,exteriordelavalvaderecha,hipotipoIGM7499.13,14,Lirophora(Panchione)mactropsis(Conrad,1855).13,exteriordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7501;14,interiordelavalvaizquierda,hipotipoIGM7501.Figuras1–6,13,14deCoatzacoalcos;7-12deElTepache.
angostos, lascualesestánmenospronunciadasenlosumbones,ypresentanhilosradialesquesonmáspronun-ciadosenlaspartesanterioryposteriordelaconcha,enlapartecentrallleganadesvanecerseoestarausentes;lascostillasaxialesyradialesdana laconchaunas-pectoreticulado.Lúnulapequeña,nopresentaescudo.Margen interno con un surco fino paralelo alrededor de todalaconcha.Dimensiones.HipotiposIGM7498:altura7.44mm,lon-gitud6.85mm;IGM7499:altura4.41mm,longitud4.75mm;IGM7500:altura4.29,longitud4.2mm.Ocurrencia.ElTepache,Coatzacoalcos.
Discusión.LaespeciedescritaporOlsson(1922)enCostaRicaeslamismaqueG.insularis.SehadescritoenlaBahíadeMayagüez,PuertoRicoyenelMiocenomediodeLimón,CostaRicayenlaFormaciónBowdendeBowden,Jamaica.
GéneroLirophoraConrad,1862
Tipo (logotipo, Dall, 1902). Venus athleta Conrad[Circumphalus(Venus)athleta,asílopublicóConrad,1862]Lirophora latilirata(Conrad).DelMiocenoalReciente.SuroestedeEstadosUnidosdeAmérica.
1 2 3 4
5 6 7 8
9 10 12
13
5 mm 1 cm
1 mm
1 mm 1 mm
1 cm
Perrilliat y Flores-Guerrero392
SubgéneroPanchioneOlsson,1964
Tipo ortotipo.(Chione mactropsisConrad)(Grateloupia mactropsisConrad).Mioceno.ZonaCanaldePanamá.
Lirophora (Panchione) mactropsis(Conrad, 1855)Figuras4.13,4.14
Grateloupia mactropsisConrad,1855,p.18.Chione(Lirophora)mactropsis(Conrad).Dall,1903,p.
1294.Venus(Chione)Ebergenyii Böse, 1906, p. 28, lám. 2, figs.
4-7.Chione(Lirophora)ulocyma(Dall).BrownyPilsbry,1911,
p.369.Lirophora(Panchione)mactropsis (Conrad). Woodring,
1982, p. 704, lám. 119, figs. 12, 13, 15-19.Descripción.Conchadetamañomedio,ovalada,mode-radamenteinequilateral,convexa.Margendorsalanteriorcóncavo,margenposteriordorsallateralligeramentecon-vexo.Extremidadposteriorangostaredondeadaligeramentequelaanterior.Umbónalto.Lúnulalarga,escudoangosto.Esculturadelamelasmoderadamenteangostas,esculturaradialdecostillitasplanasangostasseparadasporestrías.Dimensiones.HipotipoIGM7501:altura22.73mm,lon-gitud25.8mm.Ocurrencia.Coatzacoalcos.Discusión. Ver sinonimia completa en el trabajo de Woodring (1982,p.704,705).
HasidodescritaenelMiocenomedio,FormaciónGatundePanamá,CostaRica,ColombiayVenezuela;enTuxtepec,Oaxaca,México;enelMiocenotardíodeláreadeTehuantepec,México;enSanAndrésTuxtla,Veracruz,MéxicoyenelPliocenodePanamá.
ABUNDANCIA DE ESPECIES
Sereportan1099ejemplaresdelastreslocalidades(ElTepache,CoatzacoalcosyNuevoTeapa)deloscuales814songasterópodos,31escafópodosy254bivalvos.Lasfamiliasmejorrepresentadasdelosgasterópodosson:Cerithiidae,Eulimidae,Nassariidae,Marginellidae,Turridae,Pyramidellidae,ydelosbivalvos:VeneridaeyCorbulidae(Tabla2).
DISCUSIÓN
Seconocequealgunosgasterópodosmarinossonmuyadaptables a las condiciones ambientales fluctuantes dentro desurangoecológico,comointervalosdesalinidadotem-peratura, lo cual les permite cierta flexibilidad para habitar otrasregiones,porejemplo,Niveria suffusareportadaporprimeravezenestetrabajoparalaregióndeCoatzacoalcos,hasidoreportadaenelsurdeFlorida.Algunasespecies,en
cambio,estánrestringidasaintervalosestrechosdecondi-ciones ambientales, que pueden ser definidas en términos de temperatura,salinidad,profundidadodefactoresbióticos:especiescomoCaecum regulare,Schwartziella catesbyanayCerithiopsis vincaqueexistenhastaelReciente,sonbue-nosindicadoresdeaguasprofundasyquehabitanentrelos0y10m;especiescomoTriphora hemphilliyAmericardia media,indicanaguasmásprofundasquevande0a140m(LalliyGilmer,1989).
Cambiosenladistribucióndeunaespecieindicadorase pueden ver reflejados o pueden denotar la posición o direccióndeunacorrienteomasaacuática,enparticular.Estaespeciepuedeserrestringidayabundanteparaserindicadora,porejemplo,lapresenciadeArchitectonica(Architectonica)nobilis nobilis,Conus consobrinus consobrinus yNatica (Naticarius)canrena que soncaracterísticosdelaFormaciónAgueguexquite.Algunasespeciespuedenindicarlapresenciadecorrientesmáscálidas,comoArcinella arcinella,quehasidodescritaparaelMiocenomediodePanamá,CostaRica,VenezuelayEcuador.
LasespeciesqueestánpresentesenlalocalidadElTepachehansidoreportadasparaelPliocenodeSantaRosa,Veracruz.,ydosmásparaelPliocenodeSt.Petersburg,Florida.LaedadasignadaaestafaunaporAkers(1972)basadaenelestudiodemicrofósilesplanctónicossugiereunaedaddePlioceno.LapresenciadeSphaeroidinella dehiscensdehiscensformaimmatura fija la posición exacta delascapasenZonaN19.
Conestudiosmásdetalladosdeotrascolectassepodrádefinir con más exactitud la edad de la localidad.
AGRADECIMIENTOS
AgradecemosaGregoryS.HerbertyGregoryDietlla recolecta del material. Así mismo, el apoyo financiero proporcionadoparaeltrabajodecampoporlaNational Science Foundation GrantOISE-0726224aG.S.HerbertyP.J.HarrisdelaUniversity of South Florida.AnaLuisaCarreñofacilitóelusodelLaboratoriodeSedimentologíadelInstitutodeGeologíadelaUNAM.AHéctorHernándezCampos,IvánMontañoMartínezyJuanMiguelContrerasAlmazánlarealizacióndelasfotografías.EstetrabajoespartedelpresentadoporPabloFloresGuerreroparasutitulacióncomoApoyoalaInvestigación.AEmilyH.VokesqueorientóaG.S.HerbertsobrelalocalidadNuevoTeapa.AgradecimientosespecialesaGregoryS.HerbertySaraA.Quirozporsusvaliosassugerenciasparamejorarelmanuscritooriginal.
APÉNDICE
LocalidadIGM3679.ElTepache.TaludalladosurdelríoCoatzacoalcos,frentealpobladoTecolotitlán,a79
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 393
Géneros y especies LOCALIDADESEl Tepache Coatzacoalcos Nuevo Teapa Total
Gastropoda:Calliostoma(Calliostoma)pulcher mexicanaPerrilliat,1972 1 1Calliostomasp. 1 1Liotia woodringiPerrilliat,1972 18 18Bittium alternatumGray,1847 6 15 14 35Alabina asperoides canaliculata(Gabb,1873) 2 2Turritella guppyiCossmann,1909 3 3Vermicularia spirata(Phillipi,1836) 2 2Rissoacf.R.epulataPilsbryyJohnson,1917 24 14 38Schwartziella catesbyana(D’Orbigny,1842) 1 1 4 6Rissoina(Phosinella)sagraiana(D’Orbigny,1842) 10 6 16Cyclostremiscus(Ponocyclus)pentagonus (Gabb,1873) 2 2Cyclostremiscus bartschi (Mansfield, 1930) 2 2 4Caecum cycloferumFolin,1867 2 3 5Caecum mexicanumCollins,1937 1 3 4Caecum(Caecum)regulareCarpenter,1858 10 5 15Caecum tomaculum Weisbord, 1962 2 2Caecumsp. 1 1Meioceras constrictum(Gabb,1873) 1 3 4Petaloconchus sculpturatusLea,1843 1 1Niveria suffusa(Gray,1827) 1 1Natica(Naticarius)canrenaLinnaei,1758 1 1Naticasp. 4 4 8Polinicessp. 17 10 27Distorsiosp. 1 1Cerithiopsis vincaOlssonyHarbison,1953 6 6Psammodulus mexicanusCollins,1934 1 1Triphora hemphilliBartsch,1907 1 5 6Epitonium(Epitonium)foliaceicostum(D’Orbigny,1842) 1 1Epitonium(Asperiscala)dupliniana(Olsson,1916) 1 1 2Balcis conoidea(KurtzyStimpson,1851) 7 4 5 16Balcis conoidea nisoformis(OlssonyHarbison,1953) 1 43 44Niso willcoxiana gunteri Mansfield, 1930 5 5Erato maugeriaeGray,1832 19 1 20Eratosp. 1 1Murexsp. 2 2Coralliophila miocenica(Guppy,1874) 1 6 7Hanetia dalli dalli(BrownyPilsbry,1911) 1 1Antillophos(Antillophos)mexicanus(Böse,1906) 2 2Nassarius pacis(PilsbryyOlsson,1941) 2 3 5 10Nassarius(Uzita)tehuantepecensisPerrilliat,1972 5 11 16Mitrella debooyi(Maury,1917) 2 1 3Mitrella asemaGardner,1947 9 1 2 12Zanassarina wadeiPerrilliat,1972 3 24 27Anachiscf.Anachis(Costoanachis)mira mira(Dall,1896) 1 1Oliva(Strephonella)sp. 7 4 11Marginella(Eratoidea) minorPerrilliat,1973 5 10 15Persicula(Gibberula)glandula Weisbord, 1962 22 15 16 53Uromitra vokesaePerrilliat,1973 1 1“Drillia”inaudita(Böse,1906) 7 5 2 14“Drillia”oerteli(Böse,1906) 2 2Drillia urbinaiPerrilliat,1973 2 3 5Carinodrilliacf.C.pyloniaFargo,1953 6 6Crassispira(Hindsiclava)consors magna(Böse,1906) 1 1Agladrilliacf.A.boeseiPerrilliat,1973 1 1
Tabla2.AbundanciademoluscosenlastreslocalidadesdelaregióndeCoatzacoalcos,Veracruz.
continúa
Perrilliat y Flores-Guerrero394
Géneros y especies LOCALIDADESEl Tepache Coatzacoalcos Nuevo Teapa Total
Microdrillia istmicaPerrilliat,1973 37 10 4 51Kurtziella(Kurtziella)stenotella Woodring, 1970 2 2Kurtziella(Cryoturris)serta(Fargo,1953) 21 2 2 25Glyphoturris toulai Perrilliat,1973 3 3Nannodiella rintriada (Mansfield, 1925) 21 14 35Pleurotomella harbisonaePerrilliat,1973 1 1Conus consobrinus consobrinusSowerby,1850 1 1Conus almagrensisBöse,1910 2 1 3Conussp. 2 2Terebra(Oreoterebra)subsulcifera subsulciferaBrownyPilsbry,1911 2 1 3Strioterebrum spiniferum(Dall,1896) 6 4 1 11Architectonica(Pseudotorinia)cf.A.(P.)nupera(Conrad,1834) 11 11 3 25Architectonica(Architectonica)nobilis nobilisRöding,1798 8 1 9Longchaeus diademata(Maury,1917) 32 2 34Longchaeus canaliculata(Gabb,1873) 6 2 8Turbonilla beatulaPilsbryyJohnson,1917 22 3 5 30Turbonilla(Chemnitzia)atlasiBartsch,1955 3 7 27 37Turbonillasp. 1 1Acteon(Acteon)punctostriatus(C.B.Adams,1840) 1 1Acteocina rusaGardner,1937 15 1 16Acteocina lepta Woodring, 1928 3 1 4Acteocinacf.A.candei(D’Orbigny,1842) 2 2Volvulella(Volvulella)oxytata(Bush,1885) 2 2Sulcoretusa sulcata lipara (Woodring, 1928) 1 1 2Atys sp. 1 1
Scaphopoda:Dentalium praecursor PilsbryySharp,1898 7 1 2 10Dentalium rimosum Böse,1906 2 2Dentalium sp. 4 4Cadulus sp. 15 15
Bivalvia:Nucula (Nucula)teniusculpta Gabb1873 2 15 17Barbatia (Barbatia)mauryae (Olsson,1922) 1 1Barbatia (Acar)domingensis (Lamarck,1758) 9 56 65Crenella diuturna (PilsbryyJohnson,1917) 24 7 31Arcinella arcinella (Linnaei,1758) 1 1Crassinella santarosaensis Perrilliat,1977 3 3Americardia media (Linnaei,1758) 18 12 30Laevicardium (Laevicardium)laevigatum (Linnaei,1758) 8 8Tellina (Eurytellina)browni Woodring, 1925 1 1 2Tellina (Moerella)jungi Perrilliat,1977 2 2Vesicomya (Veneriglossa)vesica (Dall,1886) 7 7Ventricolaria harrisiana (Olsson,1922) 2 2Gouldia insularis (DallySimpson,1901) 30 5 1 36Lirophora (Lirophora)latilirata (Conrad,1841) 2 2 4Lirophora (Panchione)mactropsis (Conrad,1855) 7 7Corbula (Caryocorbula)cf.C.(C.)lavalleana D’Orbigny,1842 4 3 3 10Corbula (Caryocorbula)cf.C. (C.)quirosana F.Hodson,1931 2 2Corbula (Caryocorbula)olssoni Perrilliat,1984 13 13Corbula (Varicorbula)heterogena Dall,1898 9 2 11Verticordia (Verticordia)agueguexquitensis Perrilliat,1984 1 1Ostrea sp. 1 1Total 435 299 365 1099
Tabla2(continuación).AbundanciademoluscosenlastreslocalidadesdelaregióndeCoatzacoalcos,Veracruz.
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 395
km al SW de Coatzacoalcos. Coordenadas 17°29’00.84’’ N y 94°45’07.35’’ W. Formación Agueguexquite.
LocalidadIGM3680.NuevoTeapa.CortenorestedelanuevadesviaciónaMéxico,partiendodelaintersecciónconlacarreteraCoatzacoalcos-Villahermosa,a600malsureste de dicha intersección. Coordenadas 18°04’10.82’’ N y 94°19’21.08’’ W. Formación Agueguexquite.
LocalidadIGM3681.Coatzacoalcos.8.38kmapartirdelaorillasurestedelríoCoatzacoalcos,contandoapartirdelpuente,sobrelacarreteraCoatzacoalcos-Villahermosa.Coordenadas 18°04’56.43’’ N y 94°20’51.82’’ W. Formación Agueguexquite.
REFERENCIAS
Adams,C.B.,1840,DescriptionofthirteennewspeciesofNewEngland:JournalNaturalHistoryofBoston,3,318-332.
Adams,C.B.,1845,Specierumnovarumconchyliorum, inJamaicarepertorium,synopsis:ProceedingsoftheBostonSocietyofNaturalHistory,2,1-17.
Adams,C.B.,1847,CatalogueofthegeneraandspeciesofRecentshellsintheCollectionofC.B.Adams:Middleburg,JustusCobb,printer32pp.
Adams,C.B.,1852,CatalogueofshellscollectedatPanama,withnotesontheirsynonymy,station,andgeographicaldistribution:NewYork,R.Craighead,printer,5,352pp.
Adams,H.,Adams,A.,1853-1858,TheGeneraofRecentMollusca,arrangedaccordingtotheirorganization:London,JohnVanVoorst.2Volumesoftext,1Volumeofplates,publishedinparts.v.1,p.1-256(1853),p.257-484(1854);v.2,p.1-92(1854),p.93-284(1855),p.285-412(1856),p.413-540(1857),p.541-660(1858).Plates1-32(1853),33-72(1854),73-96(1855),97-112(1856),113-128(1857),129-138(1858).
Akers, W.H., 1972, Planktonic Foraminifera and Biostratigraphy of some NeogeneFormations,NorthernFloridaandAtlanticCoastalPlain:TulaneStudiesinGeologyandPaleontology,9(1-4),1-139.
Bartsch, P., 1907, The West American Mollusks of the Genus Triphoris:Proceedings of the United States National Museum, 33,249-262.
Bartsch,P.,1955,ThepyramidellidmollusksofthePliocenedepositsofNorthSt.Petersburg,Florida:SmithsonianMiscellaneousCollections,125(2),102pp.
Blainville,H.M.Ducrotayde,1826-30,VersetZoophytes:Dictionnairedessciencesnaturelles. Pt.2.Règneorganise:Paris,Soixantevolumes.
Böse,E.,1906,SobrealgunasfaunasterciariasdeMéxico:BoletíndelInstitutoGeológicodeMéxico,22,1-97.
Böse,E.,Toula,F.,1910,ZurjungtertiärenFaunavonTehuantepec.I.Stratigraphie,Beschreibung,undVergleichmitAmerikanischenTertiärfaunen,vonE.Böse.II.VergleichunghauptsächlichmiteuropäischenundlebendenArtenvonFranzToula:JahrbuchderkeiserlichKöniglichgeologischenReichsanstalt,60,215-276.
Bouchet, P., Rocroi, J.P., Fryda, J., Hausdorf, B., Ponder, W., Valdés, Á., Warén, A., 2005, Classification and Nomenclator of Gastropod Families:Malacologia,47(1-2),1-397.
Brown,A.P.,Pilsbry,H.A.,1911,FaunaoftheGatunFormation,IsthmusofPanama:ProceedingsoftheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia,63,336-373.
Bush,K.J.,1885,Additionstotheshallow-waterMolluscaofCapeHatteras,N.C.,dredgedbytheU.S.FishCommissionsteamer“Albatross”in1883and1884:ConnecticutAcademyofArtsandScience,6(11),453-480.
Carpenter,P.P.,1858,FirststepstowardamonographoftheCaecidae,afamilyoftherostiferousGasteropoda:ProceedingsZoologicalSocietyofLondon,413-432.
Clessin,S.,1904,DieFamilieVermetidae,MartiniandChemnitz,SystemaeConchylien-Cabinet,6(6),124pp.
Collins,R.L.,1934,Psammodulus,anewmiddleMiocenemodulidfromtheIsthmusofTehuantepec,Mexico:TheNautilus,47(4),127-130.
Collins,R.L.,1937,GrowthstagesofMexicanTertiarycaecids:JournalofPaleontology,11(1),31-33.
Conrad,T.A.,1834,DescriptionofnewTertiaryfossilsfromthesouthernStates:JournaloftheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia,1st.Ser.,7,130-157.
Conrad,T.A.,1841,DescriptionofTertiaryfossilsfromtheCarolinas:AmericanJournalofScienceandArts,61,344-348.
Conrad,T.A.,1855,ReportofMr.T.A.Conradonthefossilshellscollectedin California by W. P. Blake, geologist of the expedition, under the command of lieutenant R. S. Williamson, U. S. Topographical Engineers,1853,inAppendixtopreliminarygeologicalreportofW. P. Blake: United States 33rd.Congress,1st.session,HouseEx.Document.129,p.5-20;reimpresoin Dall, W. H., 1909, U. S. GeologicalSurveyProfessionalPaper59,163-171.
Conrad,T.A.,1862,CatalogueoftheMioceneshellsoftheAtlanticSlope:ProceedingsoftheAcademyofNaturalScienceofPhiladelphia,559-582.
Cossmann,M.,1909,EinejungtertiärFaunavonGatunamPanama-Kanal,vonF.Toula:RevueCritiquedePaleozoologie,13(4),224-225.
Cossmann,M.,1921,EssaisdePaléoconchologiecomparée:Paris,PrivateLivraison,12,549pp.
Cuvier,G.,1797,Tableauélémentairedel’histoirenaturelledesanimaux:Paris,Baudouin,710pp.
Dall, W.H., 1883, On a collection of shells sent from Florida by Mr. Henry Hemphill:ProceedingsoftheUnitedStatesNationalMuseum6,318-342.
Dall, W.H., 1886, Reports on the results of dredging, under the supervision ofAlexanderAgassiz,intheGulfofMexico(1877-78),andin theCaribbeanSea(1879-80),by theU.S.CoastSurveySteamerBlake,Lieutenant-CommanderC.D.Sigsbee,U.S.N.,andCommanderJ.R.Bartlett,U.S.N.commanding.39.ReportontheMollusca,Pt.1.BrachiopodaandPelecypoda:BulletinMuseumofComparativeZoology,HarvardCollection,12(6),171-318.
Dall, W.H., 1892, Contributions to the Tertiary fauna of Florida, with especialreferencetotheMioceneSilexbedsofTampaandthePliocenebedsoftheCaloosahatchieRiver.Part2.Streptodontand other gastropods, concluded: Transactions of the Wagner Free InstituteofScienceofPhiladelphia,3(2),201-473.
Dall, W.H., 1896, Diagnoses of new Tertiary fossils from the southern UnitedStates:ProceedingsUnitedStatesNationalMuseum,18,21-46.
Dall, W.H., 1898, Contributions to the Tertiary Fauna of Florida with especialreferencetotheMioceneSilexBedsofTampaandthePliocenebedsof theCaloosahatchieRiver.Part4.1.Prionodesmacea:NuculatoJulia.2.Teleodesmacea:TeredotoErvilia: Transactions of the Wagner Free Institute of Science of Philadelphia,3(4),571-947.
Dall, W.H., 1900, Contributions to the Tertiary fauna of Florida, with especialreferencetotheMioceneSilexBedsofTampaandthePliocenebedsoftheCaloosahatchieRiver.Part5.Teleodesmacea:SolentoDiplodonta: Transactions of the Wagner Free Institute ofScienceofPhiladelphia,3,(5),949-1218.
Dall, W.H.,1902, Synopsis of Veneridae and of the North American species:ProceedingsoftheUnitedStatesNationalMuseum,26(1312),335-412.
Dall, W.H., 1903, Contributions to the Tertiary fauna of Florida, with especialreferencetotheMioceneSilexbedsofTampaandthePliocenebedsoftheCaloosahatchieRiver.Part6:Transactionsof the Wagner Free Institute of Science of Philadelphia, 3(6), 1219-1654.
Dall, W.H., 1918, Changes and additions to molluscan nomenclature: Proceedings of the Biological Society of Washington, 31, 137-138.
Dall, W.H., 1919, Descriptions of new species of mollusks of the Family TurritidaefromthewestcoastofAmericaandadjacentregions:
Perrilliat y Flores-Guerrero396
ProceedingsoftheUnitedStatesNationalMuseum,56,1-86.Dall, W.H., Simpson, C.T., 1901, The Mollusca of Porto Rico: Bulletin of
theUnitedStatesFishComission, 20(1),351-524.Fleming,J.,1813,Brewster’sTheEdinburghEncyclopediaconducted
byDavidBrewsterwiththeassistanceofgentlemeneminentinscienceandliterature,v.7.
Fleming,J.,1822,Thephilosophyofzoology,ageneralviewofthestructure, functions and classification of animals: Edinburgh, ConstableandCo.,2,618pp.
Folin,A.G.L.de,1867,RadedelaGuayra.LesFondsdelaMer:Paris,Savy,1,30-33.
Folin,A.G.L.de,1870,Vera-CruzetCarmen.LesFondsdelaMer:Paris,Savy,1,181-191.
Folin,A.G.L.de,1886,ReportontheCaecidaecollectedbyH.M.S.Challengerduringtheyears1873-1876:Zoology,15(42),681-756.
Forbes,E.,Hanley,S.,1848-1853,AHistoryofBritishMolluscaandtheirShells.v.I.Lamellibranchs,477pp,1848;v.II.Lamellibranchs,Gastropodes,557pp.,1850;v.III,Gastropods,616pp.,1851;v.IV.PulmoniferaandCephalopoda,301pp.,1853.
Gabb, W.M., 1873, On the topography and geology of Santo Domingo: TransactionsAmericanPhilosophicalSociety,5(4),49-259.
Gabb, W.M., 1881, Descriptions of new species of fossils from the Pliocene claybedsbetweenLimonandMoenCostaRica,togetherwithnotesonpreviouslyknownspeciesfromthereandelsewhereintheCaribbeanarea:JournaloftheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia,2nd.ser.8,349-380.
Gardner,J.A.,1937,TheMolluscanFaunaoftheAlumBluffGroupofFlorida.Part6.Pteropoda,OpistobranchiaandCtenobranchia(inpart):UnitedStatesGeologicalSurveyProfessionalPaper,142-F,251-435.
Gardner,J.A.,1947,TheMolluscanFaunaoftheAlumBluffGroupofFlorida.Part8.Ctenobranchia(Remainder)Aspidobranchia,andScaphopoda:UnitedStatesGeologicalSurveyProfessionalPaper,142-H,493-656.
Gardner,J.A.,1948,MolluscafromtheMioceneandLowerPlioceneofVirginiaandNorthCarolina.Part2.ScaphopodaandGastropoda:U.S.GeologicalSurveyProfessionalPaper, 199-B, 179-310.
Gray,J.E.,1824,OnthenaturalarrangementofthepulmonobranchousMollusca:AnnalsofPhilosophy,newser.,8(2),107-109.
Gray,J.E.,1827,MonographontheCypraeidae,aFamilyofTestaceousMollusca[continued]:ZoologicalJournal,3,363-371.
Gray,J.E.,1832,CharactersofseveralnewspeciesofCypraea,collectedbyMr.Cuming:ProceedingsoftheZoologicalSocietyofLondon,2,184-186.
Gray,J.E.,1840,SynopsisoftheContentsoftheBritishMuseum:London,BritishMuseum,248pp.
Gray,J.E.,1847,AlistoftheGeneraofRecentMollusca,theirSynonymaandTypes:ProceedingsoftheZoologicalSocietyofLondon,15,129-219.
Gray, J.E.,1850,Nomenclatureofmolluscousanimalsandshellsin thecollectionof theBritishMuseum:London,Part1,Cyclophoridae.
Guppy,R.J.L.,1866,OntherelationsoftheTertiaryFormationsoftheWest Indies. With a note on a New Species of Ranina,byHenryWoodward; and on the Orbitoides and Nummulinae by Prof. T. RupertJones:TheQuarterlyJournaloftheGeologicalSocietyofLondon,22,70-593.
Guppy,R.J.L.,1873,OnsomenewTertiaryfossilsfromJamaica:TheProceedings of the Scientific Association of Trinidad, 2, 72-88.
Guppy, R.J.L., 1874, On the West Indian Tertiary Fossils: Geological Magazinenewseries,decade2,1,404-411,433-446.
Heilprin, A., 1887, Explorations on the West Coast of Florida and in the Okeechobee Wilderness. With special reference to the Geology andZoologyoftheFloridianPeninsula:TransactionsoftheWagner Free Institute of Science of Philadelphia, 1, 1-134.
Herrmannsen,A.N.,1846-1852,Indicisgenerummalacozoorumprimordia.Nominasubgenerum.Fischer,Cassel,publishedinparts,v.1,233-637(1847);v.2,1-352.(1847).
Hodson,F.,1926,VenezuelanandCaribbeanTurritellas:Bulletinsof
AmericanPaleontology,1(45),173-220.Hodson,F.,Hodson,H.K.,1931,SomeVenezuelanmollusks:Bulletins
ofAmericanPaleontology,16(59),1-94.Jousseaume,F.,1884,MonographiedesTriforidae:BulletindelaSociété
MalacologiquedeFrance,1,217-270.Jung,P.,1965,MioceneMolluscafromtheParaguanaPeninsula,Venezuela:
BulletinsofAmericanPaleontology,49(23),389-652.Jung, P., 1971, Fossil mollusks from Carriacou, West Indies: Bulletins of
AmericanPaleontology,61(269),145-262.Kurtz, J.D., Stimpson, W.M., 1851, Descriptions of several new species
ofshellsfromthesoutherncoast:ProceedingsBostonSocietyofNaturalHistory,4,114-115.
Lalli, C.M., Gilmer, R.W., 1989, Pelagic snails: The Biology of holoplanktonicgastropodMollusk:StanfordUniversityPress,259pp.
Lamarck, J.B.P. de, 1799, Prodrome d’une nouvelle classification des coquilles:MémoiresdelaSociétéd’HistoireNaturelledeParis, 1,63-91.
Lamarck,J.B.P.de,1801,Systêmedesanimauxsansvertèbres:Deterville,Partis,432pp.
Lamarck,J.B.P.de,1809,Philosophiezoologique:Dentu,Paris,1,428pp.
Lamarck,J.B.P.de,1815-1822,HistoirenaturelledesAnimauxsansvertèbrespresentantlescharactersgénérauxetparticuliersdecesAnimaux,leurdistribution,leurclasses,leurfamilles,leurgenres,etlacitationdesprincipalesespècesquis’yrapportent:Paris,7vols.,v.5,612pp.(1818);v.6,323pp.(1819);v.7,711pp.(1822).
Lea,H.C.,1843,DescriptionofsomenewfossilshellsfromtheTertiaryofPetersburg,Virginia:TransactionsoftheAmericanPhilosophicalSociety,newser.,9(9),229-274.
Linnaei,C.,1758,SystemaNaturaeperRegnaTriaNaturae,secundumClasses,Ordines,Genera,species,cumCharacteribus,Differentiis,Synonymis,locis:TomusI,EditioDecima,Reformata,Holmiae,824pp.
Linné,C.,1766-1767,SystemaNaturaeperRegnaTriaNaturae.Editioduodecima,reformata:Stockholm,vol.1,Regnumanimale,Pt.1,1-532,1766;Pt.2,533-1327.(1767).
Lovén,S.L.,1847,Malacozoologie,öfversigtafKongligaVetenskapsAkademiensFörhandlingar, 175-199.
Mansfield, W.C., 1925, Miocene gastropods and scaphopods from Trinidad, British West Indies: Proceedings of the United States National Museum,66(22),1-65.
Mansfield, W.C., 1930, Miocene gastropods and scaphopods of the ChoctawhatcheeFormationofFlorida:FloridaStateGeologicalSurvey,Bulletin3,185pp.
Maury,C.J.,1917,SantoDomingoTypeSectionsandFossils,Part1:BulletinsofAmericanPaleontology, 5(29),65-415.
Masson,P.,Alencáster,G.,1951,EstratigrafíaypaleontologíadelMiocenodeSanAndrésTuxtla,Veracruz,México:BoletíndelaAsociaciónMexicanadeGeólogosPetroleros,3(5-6),199-215.
Moore,R.C.,Teichert,C., (eds.), 1969,Treatise on InvertebratePaleontology:Lawrence,Kansas,UniversityofKansasPress,PartN,Mollusca6:Bivalvia,1-2,xxxvii+952pp.
Mörch,O.A.L.,1876,SynopsismolluscorummarinorumIndiarumoccidentaliumimprimisinsulariumdanicarum:MalakozoologischeBlätter,23,45-58,87-143.
Nevill,G.,1885,HandlistofMolluscaintheIndianMuseum:Calcutta.India,PartIIGastropoda,Prosobranchia–Neurobranchia,306pp.
Olsson,A.A.,1916,NewMiocene fossils:BulletinsofAmericanPaleontology,5(27),121-152.
Olsson,A.A.,1922,TheMioceneofNorthernCostaRicawithnotesonitsGeneralStratigraphicRelations:BulletinsofAmericanPaleontology,9(39),1-309.
Olsson,A.A.,1964,NeogenemollusksfromNorthwesternEcuador:Ithaca,NewYork,PaleontologicalResearchInstitution,256pp.
Olsson,A.A.,Harbison,A.,1953,PliocenemolluscaofSouthernFloridawith special reference to those from North Saint Petersburg. With special chapters on Turridae by W. G. Fargo an Vitrinellidae and
Moluscos de la Formación Agueguexquite Plioceno inferior, Veracruz, México 397
fresh-watermollusksbyH.A.Pilsbry:TheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia,Monograph8,467pp.
Olsson,A.A.,McGinty,T.L.,1958,RecentmarinemollusksfromtheCaribbeanCoastofPanamawithdescriptionsofsomenewgeneraandspecies:BulletinsofAmericanPaleontology,39(177),1-58.
Orbigny,A.D’,1834-1847,Voyagedansl’AmériqueMéridionale(leBresil,laRépubliqueOrientaledel’Uruguay,laRépubliqueArgentine,laRépubliqueduChile,laRépubliquedePerou),éxecutépendantlesannées1826,1827,1828,1829,1830,1831,1832et1833.v.5,Pt.3,Mollusques.Paris,1-xiii+758p.Livraison48,lám.70(1840),livraison49:p.377-408.(1840).
Orbigny,A.D’,1841-1853,Mollusques.InR.DelaSagra,Histoirephysique,politiqueetnaturelledel’IledeCuba:Paris,ArthusBertrand,publishedinparts.Atlas,láms.1-28,(1842).
Orbigny,A.D’,1845,Moluscos,inR.delaSagra,Historiafísica,políticaynaturaldelaIsladeCuba.SegundaParte,tomo5,376pp.
Pace,S.,1902,ContributionstothestudyoftheColumbellidae:Proceedingsof theMalacologicalSocietyofLondon,5(1),36-112;(2),113-154.
Perrilliat,M.C.,1972,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México:UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana,ParteI(Gasterópodos:FissurellidaeaOlividae), 32,1-130.
Perrilliat,M.C.,1973,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México:UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana,ParteII(Gasterópodos:MitridaeaTerebridae), 35,1-97.
Perrilliat,M.C.,1974a,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México:UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana,ParteIII(Gasterópodos:PyramidellidaeaSiphonariidae),37,1-46.
Perrilliat,M.C.,1974b,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México.Parte4;(Escafópodos:Dentaliidae,Siphonodentaliidae):UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana, 37,51-64.
Perrilliat,M.C.,1976,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México.Parte5.(Pelecípodos:NuculidaeaLimidae):UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana, 42,1-53.
Perrilliat,M.C.,1977,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México.Parte6.(Pelecípodos:LucinidaeaSolecurtidae):UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana,43,1-60.
Perrilliat,M.C.,1984,MonografíadelosMoluscosdelMiocenomediodeSantaRosa,Veracruz,México.Parte7.(Pelecípodos:DreissenidaeaVerticordiidae:UniversidadNacionalAutónomadeMéxico,InstitutodeGeología,PaleontologíaMexicana,48,1-88.
Philippi,R.A.,1836-1844,EnumeratioMolluscorumSiciliaecumviventiumtumintelluretertiariafossiliumquaeinitinaresuoobservit:Berlin,v.1,xiv+268pp.,(1836);v.2,iv+303pp.,Halis(1844).
Pilsbry, H.A., Johnson, C.W., 1917, New Mollusca of the Santo Domingan Oligocene:ProceedingsoftheNaturalAcademyofSciencesofPhiladelphia,69,150-202.
Pilsbry, H.A., Olsson, A.A., 1941, A Pliocene fauna from Western Ecuador: ProceedingsoftheNaturalAcademyofSciencesofPhiladelphia,93,1-79.
Pilsbry,H.A.,Olsson,A.A.,1945,VitrinellidaeandsimilargastropodsofthePanamicProvince.Part1:ProceedingsoftheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia, 97,249-278.
Pilsbry,H.A.,Sharp,B.,1897-1898,Scaphopoda.InManualofConchology,ser.1,v.17,xxxii+144p.(1897);145-280.(1898).
Rafinesque, C.S., 1815, Analyse de la nature, ou Tableau de l’univers et descorpsorganisées:Palermo,224pp.
Reeve,L.A.,1844,ConchologiaIconica:or,IllustrationsoftheshellsofMolluscousAnimals.MonographofthegenusCardium:London,ReeveBrothers,Strand,v.2,22láms.
Röding,P.F.,1798,MuseumBoltenianum:Hamburg,Pt.2,199pp.Sacco,F.,1890,ImolluschideiterreniTerziariidelPiemonteedella
Liguria.ParteVI.(Volutidae,Marginellidae,Columbellidae):Torino,Clausen,76pp.
Sacco,F.,1892,ImolluschideiTerreniTerziariidelPiemonteedellaLiguria.Parte12.Pyramidellidae(Fine),Ringiculidae,SolariidaeeScalariidae(aggiunte):Torino,Clausen,86pp.
Sacco,F.,1896,ImolluschideiTerreniTerziariidelPiemonteedellaLiguria.Part21.(Naricidae,Modulidae,Phasianellidae,Turbinidae,Trochidae,Delphinidae,CyclostrematidaeeTornidae):Torino,Clausen,65pp.
Schilder, F.A., 1932, Fossilium Catalogus: Berlin, W. Junk, 1, Animalia, pars55,Cypraeacea.
Schilder, F.A., 1939, Cypraeacea aus demTertiär vonTrinidad,VenezuelaunddenAntillen:AbhandlungenderSchweizerischenPaleontologischenGesellschaft,62,1-35.
Schilder,M.,Schilder,F.A.,1971,ACatalogueofLivingandFossilCowries. Taxonomy and Bibliography of Triviacea andCypraeacea(GastropodaProsobranchia):InstitutRoyaldesSciencesNaturellesdeBelgique,Memorires,DeuxiemeSéries,85,1-246.
Schumacher,C.F.,1817,Essaid’unNouveauSystèmedesHabitationsdesVersTestacées:Copenhague,287pp.
Sowerby,G.,1850,DescriptionsofnewspeciesofFossilShellsfoundbyJ.S.Heniker:QuarterlyJournaloftheGeologicalSocietyofLondon,6,44-53.
Stewart,R.B.,1930,Gabb’sCaliforniaCretaceousandTertiaryTypeLamellibranchs:TheAcademyofNaturalSciencesofPhiladelphia,SpecialPublication,3,1-314.
Stimpson, W., 1851, Monograph of the genus CaecumintheUnitedStates:ProceedingsBostonSocietyofNaturalHistory,4,112-113.
Swainson, W., 1840, A treatise on malacology or shells and shell-fish: London,419pp.
Troschel,F.H.,1863,DasGebisderSchneckenzurBegründungeinernatürlichen Classification untersucht von Dr. F. H. Troschel: v.1,Pt.5.
Weisbord, N.E., 1962, Late Cenozoic gastropods from Northern Venezuela: BulletinsofAmericanPaleontology,42(193),1-672.
Woodring, W.P., 1925, Miocene mollusks from Bowden, Jamaica; pelecypods and scaphopods: Carnegie Institution of Washington Publication,366,222pp.
Woodring, W.P., 1928, Miocene mollusks from Bowden, Jamaica. Part II.Gastropodsanddiscussionofresults:CarnegieInstitutionofWashington Publication, 385, 564 pp.
Woodring, W.P., 1964, Geology and paleontology of Canal Zone and adjoiningpartsofPanama.DescriptionofTertiarymollusks(Gastropods:Columbellidae toVolutidae):UnitedStatesGeologicalSurveyProfessionalPaper,306-C,241-297.
Woodring, W.P., 1970, Geology and Paleontology of Canal Zone and adjoiningpartsofPanama.DescriptionofTertiaryMollusks(Gastropods:Eulimidae,MarginellidaetoHelmintoglyptidae):UnitedStatesGeologicalSurveyProfessionalPaper,306-D,299-452.
Woodring, W.P., 1982, Geology and Paleontology of Canal Zone and AdjoiningPartsofPanama.DescriptionofTertiaryMollusks(Pelecypods:Propeamussiidae toCuspidariidae;AdditionstoFamiliesCoveredinP.306-E,Additions toGastropods,Cephalopods):UnitedStatesGeologicalSurveyProfessionalPaper,306-F,541-759.
Woodward, S. P., 1887, A manual of the Mollusca or a treatise of recent andfossilshells(SecondEdition),withanappendixofrecentandfossilconchologicaldiscoveriestothepresenttime,byRalphTate:London,LockwoodandCo.,i-vi,698pp.
Manuscritorecibido:Febrero9,2011Manuscritocorregidorecibido:Mayo9,2011Manuscritoaceptado:Mayo9,2011
top related