mr. a.c. plantinga1 financiële planning efd noord heerenveen 5 april 2005 assen 20 april 2005

Mr. A.C. Plantinga 1

Financiële Planning

EFD Noord

Heerenveen 5 april 2005

Assen 20 april 2005

Mr. A.C. Plantinga 2

Financiële Planning

• Mode: exit

• Noodzaak: gebleven

• Rol overheid: verder terugtredend

Mr. A.C. Plantinga 3

Financiële Planning

• Inkomen

• Vermogen

• Estate (nalatenschap)

Mr. A.C. Plantinga 4

Levensloop en financiële planning

0

50

100

150

200

leeftijd

gem

idde

ld v

erm

ogen

(x

1000

)

inkomensplanning vermogensplanning estate planning

25 65 overlijden45

Mr. A.C. Plantinga 5

Levenslijn particuliere relatie

eerste baan 23-25 jr

studie kinderen studie pensioen 18-20 jr. kinderen 65 jr.

geboorte samenwonen sabbatical eerder stoppen overlijden 22-24 jr. huwelijk 40-45 jr. met werken

24-35 jr. erven van

ouders

Mr. A.C. Plantinga 6

soc. wn/wg Lijfrente-

verz. pensioen verz.

Drie Pijlers TKV

Mr. A.C. Plantinga 7

Vijf pijlers TKV

soc. wn/wg lijfrente- levens- box 3

verz. pens. verz. loop verm.

Mr. A.C. Plantinga 8

Inkomensplanning

1. Soc. Verz.: Diverse ‘gaten’

2. Pensioen: Beperking fiscale faciliteiten

3. Lijfrente: Overbruggingslijfrente exit 2006

4. Levensloop: Praktische betekenis?

5. Box 3: Vermogen VRH

Mr. A.C. Plantinga 9

Inkomensplanning

• Toekomst voorzieningen: pijlers

Risico analyse• Lang leven OP OL/TOL• Kort leven NP NBL• ‘Rot’ leven AOP AOV

Mr. A.C. Plantinga 10

Lijfrentepremie-aftrek

Optimale benutting jaarruimte / reserveringsregelingLet op:• fiscale bijtelling auto van de zaak• pensioenregeling: franchise > 10.719

bonus, 13e maand niet in PG• neveninkomsten• niet aan OR gedoteerd

Mr. A.C. Plantinga 11

Pensioen en scheiding

• goed onderscheiden– Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding: regels

met betrekking tot OP • niet voor lijfrente, VUT

– PSW: regels met betrekking tot BNP

Mr. A.C. Plantinga 12

Scheiding en ouderdomspensioen

• 1959

• 1981

• 1995

Mr. A.C. Plantinga 13

Scheiding en ouderdomspensioen• Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (1

mei 1995) geeft keuze:– standaardverevening: 50% van tijdens huwelijk

opgebouwd OP – andere verdeling in principe mogelijk– conversie: omzetting van het recht op uitbetaling van

OP én de aanspraak op BNP in een eigen aanspraak op OP voor de vereveningsgerechtigde (alleen mogelijk bij echtscheiding)

• ongeacht huwelijksgoederenregime

Mr. A.C. Plantinga 14

Scheiding en ouderdomspensioen

• rechtstreekse claim ex-echtgenoot deelnemer op pensioenuitvoerder– via formulier Postbus 51, binnen 2 jaar aankaarten!

• voor conversie: instemming beide echtgenoten nodig plus toestemming pensioenuitvoerder

Mr. A.C. Plantinga 15

Scheiding en nabestaandenpensioen

• standaardverevening betreft alleen OP• bijzonder nabestaandenpensioen (8a PSW, art.10

Regelen): gescheiden persoon krijgt het deel van het nabestaandenpensioen dat bij ontslag verkregen zou zijn (dus ongeacht huwelijksperiode)

• in huwelijksvoorwaarden/convenant kan van dit voorschrift worden afgeweken

• Wet VPS negeert BNP behalve bij conversie

Mr. A.C. Plantinga 16

Afkoop verplichting pensioenverevening

• artikel 6.6 IB 2001 • voordelen:

– volledige aftrek– IB-lijfrente naar keuze ex-echtgeno(o)t(e)

• risico:– vooroverlijden ex-echtgeno(o)t(e)

Mr. A.C. Plantinga 17

Vermogensplanning

• Samenhang inkomens- en vermogensplanning

- ondernemers

- particulieren• Samenstelling vermogen • Rendement• Risico profiel• Beleggingshorizon

Mr. A.C. Plantinga 18

Grondvormen van bedrijfsopvolging

• Zelfstandige ondernemer

- Verkoop onderneming

- Aangaan, uitbreiden of beëindiging van een

samenwerkingsverband

• DGA

- Overdracht van aandelen

- Overdracht activa/passiva

Mr. A.C. Plantinga 19

Zelfstandige ondernemer

• Ondernemer en medegerechtigde• Eenmanszaak• VOF CV• Staking • Stakingswinst (goodwill en stille reserves)• Stakingsfaciliteiten

Mr. A.C. Plantinga 20

Nieuw Personenvennootschapsrecht (1)

• Huidige VOF en Maatschap verdwijnen• Nieuwe rechtsvorm: vennootschap• Openbaar vs niet-openbaar• Hoofdelijke verbondenheid vennoten• Optie rechtspersoonlijkheid voor openbare

vennootschap

Mr. A.C. Plantinga 21

Nieuw Personenvennootschapsrecht (2)

• Geen beperking aansprakelijkheid vennoten• Vennootschap-rechtspersoon omzetten in BV en

omgekeerd• Regelend recht• Vormvrij• Vennootschap-rechtspersoon: notariële akte

Mr. A.C. Plantinga 22

Nieuw Personenvennootschapsrecht (3)

• Maatschap: niet openbare vennootschap• Vennoten gelijkelijk aansprakelijk indien deelbare

prestatie• Commanditaire vennootschap:

openbare vennootschap

- gewone (besturende) vennoten

- commanditaire vennoten

Mr. A.C. Plantinga 23

Samenwerkingsverband (1)

Vennootschap onder Firma

Samenwerking:• Naam zetel duur doel• Inbreng• Vertegenwoordiging• Winstverdeling• Arbeidsongeschiktheid

• Beëindigingsgronden

Mr. A.C. Plantinga 24

Samenwerkingsverband(2)

Bedrijfsopvolging• Voortzettingsbeding• Verblijvingsbeding• Overnemingsbeding• Betalingsregeling• Concurrentiebeding

Facultatief o.m.• Compagnonsverzekering• Arbitrageregeling

Mr. A.C. Plantinga 25

Bedrijfsopvolging VOF

• Uittreding VOF

• Staking uittreder

• Stakingsfaciliteiten

• Doorschuiffaciliteiten

Mr. A.C. Plantinga 26

Bedrijfsopvolging DGA

• BV

• Holdingstructuur

• Overnameholding

• BV + koper VOF

Mr. A.C. Plantinga 27

Drie vormen van bedrijfsopvolging

• DGA privé verkoopt zijn aandelen aan bedrijfsopvolger

• Holding DGA verkoopt de aandelen werk-BV aan (BV van) bedrijfsopvolger

• (Werk)BV verkoopt activa/passiva aan (BV van) bedrijfsopvolger

• Bedrijfsopvolger: BV of natuurlijk persoon

Mr. A.C. Plantinga 28

DGA privé verkoopt zijn aandelen (1)

Werk BV Werk BV Werk BV

Holding BV

0 A 0 B 0 B

Mr. A.C. Plantinga 29

Holdingstructuur

Holding BV

Onr. Goed BV

Werk BV

Holding BV

Werk BV

0 0

Mr. A.C. Plantinga 30

Holding verkoopt aandelen Werk-BV

• Geen Vpb o.g.v. deelnemingsvrijstelling• AB-heffing bij verkoop aandelen Holding (uitstel)• Financieringslasten rechtstreeks t.l.v. resultaat

overgenomen Werk-BV;• Fiscale eenheid• Licht houden van aandelen Werk-BV d.m.v. Holding

Mr. A.C. Plantinga 31

Verkoop activa/passiva

• Vennootschapsbelasting over boekwinst

• Afschrijven op hogere kostprijs

• Activa/passiva transactie aantrekkelijk ingeval verkopende BV beschikt over compensabele verliezen en investeringsbijdragen

Mr. A.C. Plantinga 32

Alternatief ?

Holding BV

WerkBV

0

junior junior

VVOF

Mr. A.C. Plantinga 33

Estateplanning

• Huwelijksvoorwaarden

- maken

- wijzigen

- opheffen• Testamenten

- wettelijke verdeling wijzigen

- combinatietestament

Mr. A.C. Plantinga 34

Huwelijksvermogensrecht

Wettelijke gemeenschap van goederen

‘Eén portemonnee met twee vakken’(+ evt. zijvak)

Uitzonderingen:Uitsluitingsclausule, verknochtheid, pensioenrechten

Vermogen man Vermogen vrouw

Gemeenschappelijkvermogen

Mr. A.C. Plantinga 35

Huwelijksvermogensrecht

• Huwelijksvoorwaarden

- Koude uitsluiting

- Periodiek verrekenbeding

- Finaal verrekenbeding

Mr. A.C. Plantinga 36

Wijzigingen (1)

Eerste tranche (BW boek 1 titel 6 en 8)• verzorging en opvoeding van tot gezin behorende minderjarige kinderen • flexibele regeling draag-/fourneerplicht kosten van de huishouding; afwijking wettelijke regeling mogelijk bij onderhandse akte (zonder notariële tussenkomst!)• afschaffing wachttijd (wijziging) huwelijksvoorwaarden staande huwelijk• afschaffing procureursvertegenwoordiging bij rechterlijke goedkeuring huwelijksvoorwaarden staande huwelijk;

enig criterium: gevaar benadeling crediteuren.

Mr. A.C. Plantinga 37

Wijzigingen (2)

Tweede tranche: (BW boek 1 titel 8)• Periodieke en finale verrekenbedingen• Verjaringstermijn: 3 jaar na einde huwelijk of beschikking scheiding tafel en bed (dwingend recht)• Verplicht wederkerig• Verrekening bij helfte• Inkomen/vermogen tijdens huwelijkse periode• Verrekening naar mate goed is gefinancierd• Ook beleggingsresultaat niet verrekend inkomen• Niet uitgekeerde winst BV

Mr. A.C. Plantinga 38

Wijzigingen (3a)

Derde tranche: (ontwerp)• Aanpassing wettelijke gemeenschap van goederen• Buiten a.g.v.g. vallen: - giften en erfrechtelijke verkrijgingen - ten huwelijk aangebrachte goederen en schulden;• Algemene regeling zaaksvervanging• Stelsels vruchten/inkomsten en winst/verlies exit• Ontbinding a.g.v.g. ingeval van echtscheiding: datum indiening verzoek tot echtscheiding

Mr. A.C. Plantinga 39

Wijzigingen (3b)

• Wijziging bestuursregeling:

- iedere echtgenoot afzonderlijk bevoegd tot bestuur

gemeenschapsgoederen-niet-op-naam

- goederen-op-naam bestuurd door echtgenoot die de

goederen op naam heeft.• Beperking verhaalsmogelijkheid privé-crediteuren:

geen hoofdelijke aansprakelijkheid na ontbinding

Mr. A.C. Plantinga 40

Casus ‘twee panden’

A en B gehuwd buiten gemeenschap van goederen

A: eigenaar woonhuis

B: eigenaar bedrijfspand, waarin A zijn bedrijf uitoefent

Echtscheiding A en B

A wil het bedrijfspand

B wil het woonhuis

Verzin een list!

Mr. A.C. Plantinga 41

Eigen woning - Wet Hillen

Regeling:• Bijtelling eigenwoningforfait niet hoger dan aftrek

hypotheekrente.• Invoering per 1-1-2005

Doel:• Stimuleren aflossen hypotheekschuld

Mr. A.C. Plantinga 42

Huwelijk en EW (1)• P en Q hebben ieder een eigen woning.• Beide woningen zijn gefinancierd. Situatie A• Zij huwen in gemeenschap van goederen en kopen

samen een nieuwe eigen woning.• De beide oude woningen worden verkochtSituatie B• Idem, maar nu koopt een van beiden een nieuwe

eigen woningBijleenregeling bij verkoop oude woningen?

Mr. A.C. Plantinga 43

Huwelijk en EW (2)

• P en Q huwen buiten gemeenschap van goederen• Q koopt de nieuwe woning

Situatie A• Zij hebben niet eerst samengewoond

Situatie B• Zij hebben eerst samengewoond in de woning van P

Bijleenregeling bij verkoop oude woningen?

Mr. A.C. Plantinga 44

Echtscheiding en EW (1)

• Maximaal 24 mnd. EW-regeling voor vertrokken partner

• Rente-aftrek op financiering overbedeling• Bijleenregeling van toepassing• Toedeling EW-forfait• KEW fiscaal geruisloos wijzigen

Mr. A.C. Plantinga 45

Echtscheiding en EW (2)

• A en B gehuwd in agvg, scheiden per 1 maart 2005• A vertrekt uit EW per 1 maart 2005;• B vertrekt uit EW per 1 februari 2007; pand te koop • Verhuisregeling: A ultimo 2007; B ultimo 2009• B vertrekt uit EW per 1 april 2007; pand te koop• Verhuisregeling: uitsluitend voor B ultimo 2009• A: zijn EW-deel per 1 maart 2007 naar box 3;

EW reserve

Mr. A.C. Plantinga 46

Verhuur EW aan ex-partner

• A en B gehuwd in gemeenschap van goederen• Scheiding A vertrekt; B blijft wonen• A verhuurt zijn helft vd woning aan B• Beiden: helft EWF en helft rente EW-lening in box 1• Huur onbelast; niet in mindering op aftrekbare rente• A na 24 mnd.: fictieve vervreemding (EW-reserve)

woning + lening naar box 3

Mr. A.C. Plantinga 47

Apoldro (1)

Opbrengst oude woning 600.000- Lening (=EW schuld) 400.000

Vervreemdingssaldo (EW-reserve) 200.000

Keuze:

Koopsom appartement 1 250.000- kosten verbouwing 75.000

325.000

Koopsom appartement 2 (geheel naar wens) 325.000

Mr. A.C. Plantinga 48

Apoldro (2)

Het aan te kopen appartement volledig financieren met geleend geld

Gevolgen bijleenregeling bij de keuze voor de onderscheiden appartementen?

Mr. A.C. Plantinga 49

Apoldro (3)

Appartement 1Koopsom 250.000 rente aftrekbaarKosten verbouwing 75.000 rente niet aftrekbaarEW-reserve: 125.000 (verdampt na 5 jr)Appartement 2Koopsom 325.000 rente aftrekbaarEW-reserve 200.000 (verdampt na 5 jr)

NB: overdrachtsbelasting!

Mr. A.C. Plantinga 50

• Lening moet zijn aangegaan voor verbouwing (oogmerkvereiste)

• Zesmaandsperiode na sluiten lening: rente volledig aftrekbaar (box 1), ongeacht of betalingen zijn gedaan

• Daarna: rente aftrekbaar (box 1)nadat en voorzover kosten van verbouwing zijn betaald

• Verbouwingsdepot: saldo betaalde en ontvangen rente aftrekbaar (box 1) gedurende 2 jaren na afsluiten lening

Financiering verbouwing

Mr. A.C. Plantinga 51

Nieuw erfrecht, boek 4 BW

Wie zijn erfgenaam?

• De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en kinderen

• Ouders, broers en zusters• Grootouders• Overgrootouders

NB: Bloedverwanten t/m de 6e graad

Mr. A.C. Plantinga 52

Wat erven de erfgenamen?

• Degenen die tezamen uit eigen hoofde tot de nalatenschap worden geroepen, erven voor gelijke delen.

• Halfbroer/-zuster erft de helft van het erfdeel van een volle broer/zuster of ouder.

• Erfdeel van een ouder is minimaal éénvierde.

Mr. A.C. Plantinga 53

Plaatsvervulling erfgenaam

• Plaatsvervulling door afstammelingen wanneer erfgenamen:– Niet meer bestaan;

– Onwaardig zijn;

– Onterfd zijn;

– Verwerpen;

– Wie erfrecht vervallen is (last niet uitgevoerd).

• Staaksgewijs

Mr. A.C. Plantinga 54

Nieuw erfrecht• Wettelijke verdeling

- Langstlevende kan deze binnen 3 maanden ongedaan maken

- Wilsrechten

• Ook stiefkinderen kunnen in de verdeling betrokken worden

• Kinderen kunnen onterfd worden• Wettelijke rechten

Mr. A.C. Plantinga 55

Wettelijke verdeling

• Echtgenoot verkrijgt van rechtswege alle goederen van de nalatenschap, onder de verplichting de schulden voor zijn rekening te nemen

• Kinderen krijgen een geldvordering, opeisbaar bij:– Faillissement

– Overlijden

– Of andere in testament op te nemen grond

Mr. A.C. Plantinga 56

Wilsrechten

Ter voldoening vordering door overdracht goederen:

1. Hertrouwen langstlevende ouder

2. Na hertrouwen overlijdt langstlevende ouder

3. Erflater is hertrouwd met stiefouder

4. Na erflater overlijdt ook stiefouder

• Aanvullend recht• Zaaksvervanging• Financiering met lening

Mr. A.C. Plantinga 57

Wettelijke rechten (1)

• Langstlevende echtgenoot:– Gebruik woning en inboedel gedurende 6 maanden– Vruchtgebruik op woning en inboedel– Vruchtgebruik op andere goederen van de

nalatenschap indien nodig ter verzorging

• Langstlevende samenwonende partner:– Gebruik woning en inboedel gedurende 6 maanden

Mr. A.C. Plantinga 58

Wettelijke rechten (2)

• Minderjarig kind: – som ineens voor verzorging en opvoeding

• Meerderjarig kind tot 21 jaar: – som ineens voor levensonderhoud en studie

• Kind (stief-, pleeg-, behuwd, klein-): som ineens voor arbeid in huishouding, bedrijf of vrij beroep

Mr. A.C. Plantinga 59

Wettelijke rechten (3)

• Kind (stief- of behuwd): overdracht tegen redelijke prijs van goederen van beroep of bedrijf erflater dat door kind wordt voortgezet

• Idem voor aandelen NV of BV– Erflater was bestuurder, of had alleen of samen met zijn

medebestuurder de meerderheid van de aandelen in de vennootschap

Mr. A.C. Plantinga 60

Testament onder het nieuwe recht

• Afwijking wettelijk erfrecht– Wijziging van de wettelijke verdeling

– Renteclausule

– Benoeming van erfgenamen

– Onterving 1 of meer erfgenamen

– Making van legaat

– Opleggen last

– Making onder voorwaarden

– Executeur benoemen

– Bewind instellen

Mr. A.C. Plantinga 61

Testamentvormen

• Langstlevendetestament• Ouderlijkeboedelverdelingtestament (eerbiedigende

werking na invoering nieuw erfrecht)• Vruchtgebruiktestament• Keuzetestament/combitestament