müslümanların bilime katkısı

MÜSLÜMANLARINBİLİME KATKISI

650 yılında, Mısır’daki simya kitabı Arapça’ya çevrildi.

Uzun zamandan beri hiyerogliflerin 1822 yılında deşifre edildikleri sanılıyordu. Şimdi ise hiyerogliflerin çok daha önce, ilk kez Müslümanlar tarafından deşifre edildiği ortaya çıktı.

700 yılında, İslami çömlek ve cam üretimi için ilk sanayi merkezlerinden biri, Suriye’nin Al-Rakkah şehrinde inşa edildi. İki kilometre uzunluğunda olan merkezde kapsamlı deneyler yürütüldü ve orada çeşitli, yenilikçi yüksek saflıkta camlar geliştirildi. Ona benzer iki merkez daha inşa edildi ve bu merkezlerde cam için yaklaşık üçyüz tane yeni kimyasal formül üretildi.

Dünyanın ilk eczaneleri İslam dünyasında açılmıştır.

754 yılında, Bağdat’ta ilk eczaneler açıldı.

763 yılında, Halife Harun Reşid tarafından Bilgi Evi kuruldu ve Tercüme Akımı başlatıldı. Halife,

tercüme edilen her kitap karşılığında ağırlığınca altın

öderdi.

Tercüme Akımı sayesinde Müslümanlar, diğer medeniyetlerin ilmini bulup tercüme etmek için dünyanın her yerine seyahat ettiler. Eski Mısır, İbranice, Farsça, Yunan ve Roma ilimlerini Arapça’ya tercüme ettiler. Böylece, unutulup kaybolmak üzere olan birçok ilmin aktarıcıları oldular. Dünyadaki bulabildikleri tüm ilimleri toplayıp öğrendikten sonra, hataları eleştirmeye, kendi fikirlerini eklemeye ve kendi orijinal çalışmalarını üretmeye başladılar.

763 yılında, Harun Reşid’in halifeliği sırasında Bağdat’ta ilk

hastane açıldı.

780 yılında, kimyanın babası olarak görülen Cabirİbn Hayyan, deneysel kimyayı başlattı. Aynı zamanda imbik, damıtıcı gibi laboratuvar aparatlarını ve saf damıtma, sıvılaştırma, kristalleştirme ve süzmegibi kimyasal süreçleri tanıttı.

Yirmiden fazla laboratuvar aparatı icat etti ve birçok kimyasal maddenin keşfine yol gösterdi. Aynı zamanda, vitray için fomüller geliştirdi ve cam üzerine parlak boya yapımını tarif etti.

• Muhammad bin Musa El-Harezmi algoritmayı buldu. Algoritmalar olmadan bilgisayarların var olması mümkün olmazdı.

796 yılında, ilk pirinç

usturlap Muhammad al-

Fazari tarafından yapıldı.

Usturlap zamanı söylemek, Kıble yönünü bulmak ve yıldızların konumlarını göstermek gibi birçok işe yarayan gelişmiş bir astronomik cihazdı.

İlk Ruh Sağlığı hastanesi

Müslüman doktorlar

tarafından Kahire’de inşa

edildi.

9. Yüzyılda, ilk

pratik değirmen

olan dikey

değirmen, Doğu

İran’da icat

edildi.

810 yılında, Abbas Ibn Firnasdoğdu. İlk kez taştan cam yapan kişi

oldu (kuvars). Kontrollü uçuşta kayıtlardaki ilk denemelerden birini yaptı ve taş kristali kesmek için bir

süreç üretti.

Bir diğer icadı ise yapay hava simulasyon odasıydı ki izleyenler yapay gök gürültüsü ve şimşeği görünce hayrette kalırlardı.

820 yılında Amr İbn Bahr El-Cahiz zooloji, Arapça dilbilgisi, konuşma sanatı ve sözlük üzerine

kitaplar yazdı. En meşhur çalışması ise ilk kez besin zincirinden bahsettiği Hayvanlar Kitabı dır.

Muhammad İbn Musa El-Harezmi’nin matematik alanındaki çalışmaları cebirin temelini oluşturdu.

850 yılında, Beni Musa kardeşlerin yazdığı Kitab-ül-Hiyel, makina konstruksiyon mühendisliğinin

öncülüğünü yapar ve sahasında ilktir. Eserde, üç kardeşin yaptığı mekanik aletlerin şekilleri ve nasıl

çalıştıkları izah edilmektedir. Sihirli kaplar, fıskiyeler, kandiller, ayrıca körük ve kaldırma düzenlerinden yüz

mevzu anlatılmaktadır. Eserde anlatılan otomatik kontrol sistemleri, teknik yönden mükemmel olup,

bugün bile pratikte kullanılmaktadır.

850 yılında, modern üniversitelerin atası olan

medreseler kurulmuştur. Bunlar yüksek eğitim ve araştırma

kuruluşlarıydı ve her seviyeden akademik diploma vermekteydiler

(Lisans, yüksek lisans, doktora).

Avrupa’nın ilk üniversiteleri Müslüman İspanya, Sicilya ve Orta Doğu’daki medreseleri örnek aldılar.

850 yılında, Müslüman mühendisler temel su türbinini icat ettiler.

Guinness rekorlar kitabı tarafından dünyanın en eski

akademik diploma veren kuruluşu olarak gösterilir.

859 yılında, Prenses Fatıma El-Fihri tarafından Fas’ta El- Karaouine Üniversitesi kuruldu.

Aynı zamanda doğal ve yapay kimyasal maddeleri

sınıflandırdı ve böylece bugünkü periyodik cetvelin temellerini

oluşturdu.

865 yılında Muhammad

İbn Zekeriya El-Razi

doğdu. Kitabu Sırr-il-Esrar

isimli kitabında maddeleri

eritmek ve ilaç hazırlamak

için çeşitli aletler tanıttı.

875 yılında bildirildiğine

göre, Abbas İbnFirnas insan ile

uçuş için başarılı bir şekilde ornitopter kullandı.

880 yılında, Arap Botanik ilminin kurucusu olan Al-Dinavari, en az 637 bitki çeşidini anlatan Bitkiler

Kitabını yazdı; bu kitap bitkilerin büyüme aşamalarından ve çiçek ve meyve üretiminden

bahseder.

900 yılında, ilk halk kütüphanesi ve ödünç kitap veren kütüphane İslam dünyasında inşa

edildi. Kütüphane kataloğu da İslam

kütüphanelerinde icat edilmiştir.

900 yılında, dünyanın rüzgarla çalışan ilk buğday değirmenleri ve şeker fabrikaları Afganistan, Pakistan ve İran’da kullanılmaya başlandı. İlk dişli ile çalışan buğday değirmenleri ve açma/kapama düğmeleri de Müslüman mühendisler tarafından icat edilmiştir.

925 yılında, petrolün damıtılması ile gazyağı

üretildi ve ilk kez El-Razi tarafından Bağdat’ta tanıtılıdı. El-Razi aynı zamanda ısıtmak ve

aydınlatmak için kullanılan ilk gazyağı lambalarını Kitab

al-Esrar isimli kitabında tanıttı.

930 yılında, kartografik kareler Bağdat’ta icad edildi.

Kare kağıt da İslam dünyasında icat edilmiştir.

964 yılında, Abd al-Rahman El-SufiGökyüzündeki Takımyıldızların Tarifi isimli kitabını yazdı. Bu kitapta yıldız

gözlemleri ve tanımları , onların konumları, görünen büyüklükleri ve

renkleri kapsamlı bir şekilde açıklanmıştı. El-Sufi, Avrupa’da ancak 16. yüzyılda Macellan’ın seyahati sırasında gördüğünde

tanımlayabildiği Macellan Bulutu’nu, ondan asırlar önce tanımladı. Aynı zamanda Andromeda Galaksi’sini tanımlayarak , galaksinin ilk kayıtlı

gözlemini yapmış oldu.

1000 yılında, Ammar bin Ali El-Musuli Kitab-ül-Müntehab fi İlac-il-Ayn isimli kitabını yazdı. Bu kitap ortaçağ İslam dünyasında gözbiliminde dönüm noktası oldu.

Yaptığı katarakt ameliyatı tekniği üzerinde yapılan araştırmalar sonucu, modern tıbbın elindeki modern alet ve edevat ile yapılan katarakt ameliyatları ile, Ammar’ın metodu birbirine çok yakın ve benzer bulundu. Hatta modern katarakt ameliyatları ile onun metotlarının prensip itibarıyla aynı kaidelere dayanmakta olduğu isbat edildi.

1000 yılında Al-Karaji ilk kez matematiksel tümevarım ile

ispatlar içeren kitap yazdı. Bu yöntemi binom teorimi, Paskal

üçgeni ve integral küplerin hesaplanmasını ispat etmek için

kullandı.

1000 yılında Endülüs’te, İbn Khalaf El-Muradi komplike

dişliyi, episiklik dişliyi ve dişli mekanik saati icat etti. Ağırlıklı

saatini de Müslüman mühendisler icat etmişlerdir.

1000 yılında Abu El-Kasım El-Zahravi, 30 ciltlik tıp ansiklopedisi Al-Tasrif ‘i yayınladı. Bu ansiklopedi

16. yüzyıla kadar Müslüman ve Avrupa üniversitelerinde standart

metin olarak kaldı.

Kitabı, birçok ilk ameliyat aletlerini ve çeşitli başka aletleri tanıtıyordu. El-Zahravi aynı zamanda alçıyı pamukla sarmayı, oral anasteziyi, inhalasyon anastezisini ve anastezi süngerini icat etti.

Muhammed El-Heysam ışığın düz

çizgiler halinde hareket ettiğini

deneylerle ispat etti ve bu deneyini

Optiğin Kitabı isimli kitabında yazdı

(1021). El-Heysam, optik ilminin

babası ve deney yapımının kurucusu olarak bilinir.

Muhammed el-Heysam aynı

zamanda dünyadaki ilk karanlık

oda’yı (Modern kameranın ilk

hali) icat etmiştir. Böylece

dışarıdaki bir görüntüyü içeriye

yansıtmayı başarmıştır.

1025 yılında İbn-i Sina, 14 ciltlik ansiklopedisi Tıbbın Kanunu’nu yayınladı. Bu

ansiklopedi, 17. yüzyıla kadar Avrupa üniversitelerinde

standart metin olarak kaldı.

Tıbba katkıları arasında bulaşıcı hastalığın keşfi, deneysel tıpın tanıtılması, klinik denemeler ve klinik eczacılık yer alır. Aynı zamanda nöropsikiyatri, sendrom ve ilk kanser tedavisinden bahseder.

1030 yılında, Ebu Reyhan El-Biruni ışığın sınırlı hızı olduğunu saptadı, ve ilk kez ışık hızının ses hızından çok daha hızlı olduğu teorisini öne sürdü.

12. Yüzyılda Muhammad El-İdrisi, dünya haritasını ve ilk dünya küresini yaptı. Onun haritası zamanındaki en doğru haritaydı ve

birkaç asır boyunca Avrupa Keşifler Çağ’ındaki keşifler sırasında kullanıldı.

1110 yılında, İbn Tufayl doğdu. Hayy ibn Yakzan isimli kitabını

yazdı. Felsefi bir kitap olan Hayyibn Yakzan’ın, daha sonra Bilimsel Devrim’in gerçekleşmesinde çok

büyük etkisi olmuştur.

• El-Cezeri, çağımızdan 800 yıl önce, elektrik kullanmadan sadece su ve mekanik parçalarla çalışan makineler ve su robotları tasarlamış ve günlük hayata geçirmiştir. Kitab-ül Hiyel isimli katabında ayrıntılı anlattığı icatlarından bazıları şunlardır;

• Otomatik Kuşlar• Filli su saati• Otomatik yüzen kayık ve çalgıcılar• Birbirine şerbet ikram eden iki şeyh• Dört çıkışlı iki şamandıralı otomatik sistem• İki bölümlü testi (termos)• Otomatik su akıtma, ikramda bulunma ve

kurulama makinası• Su çarkı kepçe mekanizması• Motor-kompresör mekanizması• Su çarkı su dolabı

• 1259 yılında Nasir al-Din al-Tusi tarafından MaraghehRasathanesi kuruldu. Burası araştırma kuruluşu olarak çalışan ilk rasathaneydi.

• 1260 yılında, patlayıcı barutla doldurulan ilk seyyar el topları, el silahının ilk örneği ve seyyar ateşli silah Mısırlılar tarafından Moğollar’a karşı Ayn-Calut savaşında kullanıldı. Toplardaki patlayıcı barut karışımı, modern patlayıcı barut karışımlarıyla neredeyse aynıydı. Aynı zamanda ilk kez yangından korunmak için su ihtiva eden magnezyum silikat kullandılar ve barut fişeklerinin bağlı olduğu ateşe dayanıklı giysiler giydiler.

1285 yılında, Ortaçağ’ın ve modern çağ öncesinin en büyük hastanesi Sultan Mansur tarafından Kahire’de inşa edildi. Hastanede her türlü hasta ırk, din, cinsiyet ayrımı olmaksızın bedava tedavi görüyordu.

• 1300 yılında, Endülüs’e Kara ölüm lakaplı hıyarcıklı veba salgını ulaşınca, İbnKhatima bulaşıcı hastalıklara vücuda giren mikroorganizmaların sebep olduğunu keşfetti.

1577 yılında Takiyüddin, zamanın en büyük rasathanesini Sultan Murad III desteğiyle İstanbul’da inşa etti. Takiyüddin, İstanbul Rasathanesi'nde ölçüm yapmak için dokuz tane alet inşa etmiştir. Yazdığı astronomik çizelgeler kataloğu Kopernik ve TychoBrahe ‘nin çizelgelerinden daha doğrudur.

1720 yılında Osmanlı tershane mimarı İbrahim Efendi, Tahtelbahir isminde bir denizaltı icat etmiştir. Osmanlı yazarı Seyyid Vehbi , Sürname-i-Hümayun isimli kitabında bu denizaltının bir timsaha benzediğini söyler.

• Arap-İslam dünyasında bilim 8 ve 13. Yüzyıllar arasında fevkalade bir şekilde gelişti. Bu slaytlar bu gelişmenin sadece küçük bir kısmını anlatır.

Müslümanların bilime katkısı o kadar büyüktür ki, onlar olmadan

Rönesans ve Bilimsel Devrim gerçekleşemezdi. Buna rağmen,

onların isimleri ve icatları, kasıtlı bir şekilde bilim ve tarih kitaplarının

dışında bırakılmıştır.

Şimdi 21. Yüzyılda, Batı ve Müslümanlar İslami bilimin altın çağını tekrar keşfediyorlar ve bu konuda birçok kitap ve belgesel

hazırlanıyor.

O belgesellerin bazıları şunlardır;

BBC- Bilim ve İslam:Bilimin DiliBBC- Bilim ve İslam:Muhakemenin İmparatorluğuBBC- Bilim ve İslam:Şüphenin GücüBBC- Eskilerin bizim için yaptıkları:İslam DünyasıBBC-Avrupa’nın İslam TarihiChannel 4- Müslümanlar Avrupa’ya Hakimken

Bu belgesellerde bilim ve İslam’ın ilişkisinin ne kadar sıkı olduğu, Müslümanların bilime yaptığı katkılar, İslami bilimin savaşlar gibi unsurlar sebebiyle nasıl düşüşe geçtiği ve neden kasıtlı bir şekilde Müslümanların yaptıklarının unutulduğu ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır.