myślenie krytyczne i narzędzia toc - prezentacja w starter gdańsk, 20.09.2016
Post on 23-Feb-2017
174 Views
Preview:
TRANSCRIPT
MYŚLENIE KRYTYCZNE Gdańsk, starter 20.09.2016
© Maciej Winiarek
MYŚLENIE KRYTYCZNE NIE JEST METODĄ, NARZĘDZIEDZIEM, KTÓREGO MOŻNA
SZYBKO SIĘ NAUCZYĆ CZY WYSZKOLIĆ…
TO FILOZOFIA PATRZENIA NA ŚWIAT I SIEBIE SAMEGO, KTÓRA JEST NIEKOŃCZĄCYM
SIĘ PROCESEM…
DZIĘKI KTÓREMU STAEMY SIĘ ŚWIADOMYMI, SAMODZIELNYMI, WOLNYMI LUDŹMI
ZDOLNYMI DO ŚWIADOMEGO FUNKCJONOWANIA W CODZIENNEJ RZECZYWISTOŚCI
© Maciej Winiarek
OPOWIEM DZIŚ O 3 RZECZACH
© Maciej Winiarek
Pomiędzy bodźcem i reakcją jest przestrzeń: w tej przestrzeni leży
wolność i moc wyboru naszej odpowiedzi
Viktor E. Frankl – Człowiek w poszukiwaniu sensu
© Maciej Winiarek
BODZIEC REAKCJAWOLNOŚĆ WYBORU
BODZIEC REAKCJAWOLNOŚĆ
WYBORU
© Maciej Winiarek
CZYM JEST WG WAS MYŚLENIE KRYTYCZNE?
1 min przy stole i powiedzcie co wiecie...
© Maciej Winiarek
Myślenie krytyczne
Sprawdzasz FAKTY
Potrafisz analizować, tworzyć
hipotezy, oceniać Umiesz tworzyć logiczne
powiązania
Odróżniasz fakty od opinii
Rozpoznajesz swoje i innych osób emocjeMyślisz o
konsekwencjach
Kwestionujesz oczywistości,
własne założenia
Potrafisz przetwarzać informacje
© Maciej Winiarek© Maciej Winiarek
Po co nam dziś myślenie krytyczne?
• Dlaczego wcześniej nie było potrzebne?
• Gdzie (miejsca, organizacje) myślenie krytyczne jest niewskazane?
• Czy rządzący lubią ludzi myślących krytycznie?
© Maciej Winiarek
Czy pracodawcy lubią Myślenie Krytyczne?
• https://www.youtube.com/watch?v=ssH70sK07AI
• Dlaczego pracodawcy poszukują takich ludzi?
© Maciej Winiarek
Czy szkoła lubi i rozwija myślenie krytyczne?
© Maciej Winiarek
Pamiętanie – czy student rozpoznał informację, nowe słowa, terminy
© Maciej Winiarek
Pamiętanie – czy student rozpoznał informację, nowe słowa, terminy
Zrozumienie – czy uczeń potrafi wyjaśnić idee i koncepcje, które zapamiętał
© Maciej Winiarek
Pamiętanie – czy student rozpoznał informację, nowe słowa, terminy
Zrozumienie – czy uczeń potrafi wyjaśnić idee i koncepcje, które zapamiętał
Zastosowanie – czy uczeń potrafi użyć tej wiedzy i zrozumienia w nowym kontekście
MYŚLENIE NIŻSZEGO
RZĘDU
© Maciej Winiarek
Pamiętanie – czy student rozpoznał informację, nowe słowa, terminy
Zrozumienie – czy uczeń potrafi wyjaśnić idee i koncepcje, które zapamiętał
Zastosowanie – czy uczeń potrafi użyć tej wiedzy i zrozumienia w nowym kontekście
Analizowanie – czy uczeń potrafi rozróżnić pomiędzy różnymi częściami tej informacji i zrozumieć jak są one połączone
Ocena – czy uczeń potrafi usprawiedliwić stanowisko czy decyzję, wyjaśnić która opinia jest lepsza od innych i dlaczego
Tworzenie – czy na bazie poprzednich etapów, uczeń potrafi zbudować/stworzyć nowy „produkt/informację/wiedzę” czy ideę, która będzie użyteczna
© Maciej Winiarek
Pamiętanie – czy student rozpoznał informację, nowe słowa, terminy
Zrozumienie – czy uczeń potrafi wyjaśnić idee i koncepcje, które zapamiętał
Zastosowanie – czy uczeń potrafi użyć tej wiedzy i zrozumienia w nowym kontekście
MYŚLENIE
WYŻSZEGO
RZĘDUAnalizowanie – czy uczeń potrafi rozróżnić pomiędzy różnymi częściami tej informacji i zrozumieć jak są one połączone
Ocena – czy uczeń potrafi usprawiedliwić stanowisko czy decyzję, wyjaśnić która opinia jest lepsza od innych i dlaczego
Tworzenie – czy na bazie poprzednich etapów, uczeń potrafi zbudować/stworzyć nowy „produkt/informację/wiedzę” czy ideę, która będzie użyteczna
© Maciej Winiarek
CZY MACIE POMYSŁ JAK WDRAŻAĆ
MK W CODZIENNEJ KLASIE?
© Maciej Winiarek
OPOWIEM JESZCZE O 2 RZECZACH
© Maciej Winiarek
Pokaże Wam jak my wdrażamy i stosujemy
Myślenie Krytyczne w Thinking Zone
i w Polsce
© Maciej Winiarek
INFORMACJA A: INFORMACJA B:
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
Którym łatwiej zrozumieć?
© Maciej Winiarek
WSZYSTKO JEST PROCESEM
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
© Maciej Winiarek
Nigdy nie myję zębów
mam 5 dziur
Złamałem rękę
zwiększone ryzyko raka płuc
światło się zapaliło
Nacisnąłem włącznik światła
lekarz założył gips
Paliłem całe życie papierosy
© Maciej Winiarek
GAŁĄZKA
CHMURA
Narzędzia krytycznego myślenia TOC
© Maciej Winiarek
DRZEWKO AMBITNEGO CELU
Chłopiec i orzeszki
Pewnego dnia mały chłopiec zobaczył na stole słoik z orzeszkami.
„Chciałbym trochę tych orzeszków”, pomyślał. „Jestem pewien, że mama
dałaby mi garść.”
Włożył więc rękę do słoika i uchwycił tak dużo, ile tylko mógł utrzymać w
dłoni. Ale kiedy próbował wyciągnąć dłoń ze słoika, zorientował się, że
otwór jest bardzo wąski i nie mógł wyjąć ręki. Mocno trzymał orzeszki, tak
by nie upuścić ani jednego, próbował i próbował, ale nie mógł wyciągnąć
ręki pełnej orzeszków.
Aż wreszcie się rozpłakał.
© Maciej Winiarek© Maciej Winiarek
Jeśli
To
Jeśli
Jeśli
To
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Zabrał pełną
garść.
Chłopiec zaczął
płakać.
Jego ręka
utknęła.
To
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
Wiele możliwych wersji zdarzeń
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Zabrał pełną
garść.
Chłopiec
zaczął płakać.
Jego ręka
utknęła.
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Pomyślał, że chciałby
trochę orzeszków.
Zabrał tyle, ile tylko jego
dłoń mogła pomieścić.
Chłopiec zaczął
płakać.
Jego ręka utknęła.
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Pomyślał, że chciałby
trochę orzeszków.
Zabrał tyle, ile tylko jego
dłoń mogła pomieścić.
Chłopiec zaczął
płakać.
Jego ręka utknęła.
Przestraszył się
© Maciej Winiarek
Jeśli
To
Jeśli
Jeśli
To
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Zabrał pełną
garść.
Chłopiec zaczął
płakać.
Jego ręka
utknęła.
To
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
Chłopiec zobaczył
słoik z orzeszkami.
Chciał zabrać
pełną garść.
Chłopiec zaczął
płakać.
Jego ręka utknęła
w otworze słoika.
© Maciej Winiarek/TOC dla Edukacji Polska
Bardzo lubił orzeszki
Otwór był za wąskiNie chciał upuścić ani
jednego
Co tu się wydarzyło?
1. Dołożyliśmy brakujące fakty z tekstu
2. Dołożyliśmy informacje, które można znaleźć “między wierszami”
3. Dołożyliśmy własną tezę
4. Bronimy własnej logiki
© Maciej Winiarek
Po co to robimy?
1. Musimy głębiej przeanalizować tekst, czytać miedzy wierszami,
odwoływać się do naszej “poprzedniej wiedzy”, aby zbudować logiczną
całość
2. Poszukujemy morału, mądrości z tekstu – po co czytamy?
3. Musimy zaproponować własną hipotezę, interpretacje sytuacji
4. Musimy zbudować logiczną obronę własnych tez
© Maciej Winiarek
Najlepsze na koniec
1. Zadajemy pytania:
• Czy wiemy już dlaczego ręka chłopca utknęła? (odpowiedź: bo był zachłanny)
• Jeśli wiemy już co się stało, czy możemy podpowiedzieć chłopcu jak inaczej
może zdobyć te orzeszki (Odpowiedz – będzie ze 3-5 sposobów)
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
Zadajemy pytania
1. Czy zdarzyło się w Twoim życiu podobna sytuacja?
2. Jeśli tak, to czy zrobiłeś podobny błąd?
3. Teraz już wiesz, jak trzeba się zachować w podobnych sytuacjach – co wiec
zrobisz?
4. “zatrzymam się i pomyślę nad dobrym planem”
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
Korzyści dla ucznia ???
1. Przetwarzanie informacji
2. Tworzenie związków przyczynowo-skutkowych
3. Tworzenie hipotez
4. Kwestionowanie własnych propozycji
5. Tworzenie logicznych argumentów
6. Tworzenie nowych rozwiązań
7. Przenoszenie wiedzy ze szkoły do własnego życia
© Maciej Winiarek
CHMURA
Narzędzia krytycznego myślenia TOC
© Maciej Winiarek
ŻądaniePotrzeba
Wspólny Cel
D
D’
B
C
A
ŻądaniePotrzeba
© Maciej Winiarek
48
Chcę wziąć orzeszki
Nie chcę wziąć orzeszków
D
D’
Żądanie
Żądanie
© Maciej Winiarek
Dobrych relacjiz mamą
PożywieniaPrzyjemności
PotrzebaB
C
Potrzeba
49
Chcę wziąć orzeszki
Nie chcę wziąć orzeszków
D
D’
Żądanie
Żądanie
© Maciej Winiarek
Potrzeby naszych uczniów• BEZPIECZEŃSTWO
• AKCEPTACJI
• RELACJI
• FIZJOLOGICZNE
• ZABAWY
• ATRAKCYJNY CZAS W SZKOLE
• DZIAŁANIA W ZESPOLE
• DZIAŁANIE
• POZNANIE, ROZMOWY
• BYCIA ZAUWAŻONYM
• RUCHU, ŻYCIA I ENERGII
50
• ROZWÓJ, POZNANIE
• WYZWANIA, OSIĄGNIĘĆ
• SAMODZIELNOŚĆ
• SZACUNEK
• WAŻNOŚĆ
• ISTOTNOŚCI
• SATYSFAKCJA, SUKCES
• ODKRYCIA SWOJEGO
POTENCJAŁU
• INSPIRACJI
• DOWARTOŚCIOWANIE
• WOLNOŚCI
• ZAISTNIENIA W GRUPIE
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
Wspólny cel
D
A
Dobrych relacjiz mamą
PożywieniaPrzyjemności
PotrzebaB
C
Potrzeba
Chcę wziąć orzeszki
Nie chcę wziąć orzeszków
D
D’
Żądanie
Żądanie
© Maciej Winiarek
Wygrana-wygrana stanowi całkowite rozwiązanie problemu – oznacza znalezienie sposobu nazaspokojenie potrzeb obu stron. Sytuacja ma miejsce, jeśli przynajmniej jedna ze stron uświadomisobie, że może zaspokoić potrzebę w inny sposób.
Co wskazuje na to, że mamy do czynienia z rozwiązaniem wygrana-wygrana:
Przynajmniej jedno z żądań, działań lub decyzji ulega zmianie.
Potrzeby są całkowicie zaspokojone!
Cel zostaje osiągnięty!
WYGRANA-WYGRANAjest sytuacją, w której obie strony są w stanie
zaspokoić swoje POTRZEBY.
ŻĄDANIE
ŻĄDANIE
POTRZEBACEL
POTRZEBA
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
• Pozwalamy dzieciom na samodzielność w analizowaniu konfliktów i własne
poszukiwanie rozwiązań
• Wyposażymy je w umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
• Rozwijamy empatię
• Stwarzamy sytuacje sprzyjające: uświadomieniu i nazwaniu potrzeb bohaterów
literackich, a poprzez to własnych potrzeb dzieci
• Zrozumienie i identyfikacja z bohaterami
CHMURA
© Maciej Winiarek
Narzędzia krytycznego myślenia TOC
© Maciej Winiarek
DRZEWKO
AMBITNEGO CELU
Dlaczego plany często zawodzą?
© Maciej Winiarek
Ambitny Cel
PRZESZKODY CELE POŚREDNIE DZIAŁANIA CZAS I ODPOWIEDZ
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
• pomoże to uczniom w planowaniu, określaniu własnych celów i ponoszeniu
odpowiedzialności za podejmowanie własnych decyzji
• logiczne wyjaśnienie relacji pomiędzy celami, przeszkodami i działaniami.
• uczniowie tworzą dla bohaterów literackich, bądź dla siebie, strategiczny plan działania z
podziałem na etapy w oparciu o własne doświadczenie i doświadczenie bohaterów
literackich.
• będą stosować drzewko ambitnego celu do odpowiedzialnego osiągania celów osobistych.
DRZEWKO
AMBITNEGO CELU
© Maciej Winiarek
NARZĘDZIA TOC
21 lat doświadczeń na świecie
10 lat doświadczeń w Polsce
www.toc.edu.pl
© Maciej Winiarek
Rozwój nauczyciela
Chciałabym podzielić się moimi uwagami na temat kursu. Jestem bardzo zadowolona,
dawno nikt nie zmusił mnie do takiego wysiłku intelektualnego. Męczę się strasznie z
gałązkami i zawsze z miernym skutkiem. Zadanie to pokazało mi, że mam problem z
myśleniem przyczynowo-skutkowym. Okazało się również, że zamiast faktów przekazuję
swoje poglądy. Bardzo się cieszę, że nauczę się, dzięki gałązkom i chmurkom lepiej
pracować. Myślę również, że gdyby uczono mnie w ten sposób, nie miałabym w dzieciństwie
takich trudności w nauce, ponieważ nie bardzo potrafiłam uczyć się na pamięć.
© Maciej Winiarek
TOC
Pakiet dla przedszkoli
Kursy online
Szkolenia na żywo
MAPY matematyczne
© Maciej Winiarek
Pakiety dla klas I-III Narzędzia TOC
dla klas IV +
OPOWIEM JESZCZE O 1 RZECZY
© Maciej Winiarek
BARIERY W ROZWOJU
MYŚLENIA KRYTYCZNEGO
© Maciej Winiarek
Brak odpowiednich informacji
Słabe umiejętności czytania Słabe umiejętności słuchania
Presja środowiska rówieśniczego
Bezmyślny konformizm
Ograniczenie umysłowe
Selektywna uwaga
Pamięć selektywna
Myślenie życzeniowe
Myślenie krótkoterminoweMyślenie
relatywistyczne
Zamkniętyumysł
© Maciej Winiarek
Nieufność w rozumowaniu
Stereotypy
Poszukiwanie kozła ofiarnego
Przytłaczające emocje
Oszukiwanie samego siebie
Zachowanie twarzy Obawa przed zmianą
Stronniczość Uprzedzenia
Przesądność
EgocentryzmProwincjonalizm
© Maciej Winiarek
Jestem w zależnym związku od dawna
Nie czujesz się szczęśliwa w związku
już od dłuższego czasu
Pojawiają się „okazje”
Romans
Masz poczucie odpowiedzialności, ale też
uwiązania i uwięzienia
Z partnerem wiąże Cię coraz mniej wspólnych rzeczy
Są dzieci, wspólne zobowiązania
Potrzeba wolności, autonomii, niezależnościradości, swoich własnych
przyjemności
Osobiste potrzeby dawno nie są zaspokojone(np. namiętności)
Potrzeba bycia atrakcyjną kobietą
Niezaspokojone potrzeby cały czas
się domagają
Nawet jeśli będziesz się opierała przez
jakiś czas
Bywasz wśród ludzi
Nowy partner docenia/podziwia
kim jesteś
www.dbajopotrzeby.pl
© Maciej Winiarek
Jesteś nieszczęśliwa w związku
Będziesz szukać winowajcy na zewnątrz
Nie wiedziałaś co jest dla ciebie ważne w związku
Winą obarczysz partnera
Dostrzegasz już tylko jego wady
Nie potrafisz rozmawiać z nim na temat związku
Twoje myślenie skierowane jest tylko
na niego
Główny powód bycia w związku to ucieczka przed samotnością
Nie znasz swoich potrzeb
Nie pracujesz nad swoim rozwojem
Masz założenia na jego temat
Masz założenie że to partner ma zapewnić
ci bezpieczeństwo
Masz założenie że szczęście pochodzi z zewnątrz
Partner zawsze będzie WINNY
www.dbajopotrzeby.pl
© Maciej Winiarek
Filozofia Osho
Człowiek zdobywa wiedzę
Z czasem nie jest w stanie się więcej uczyć
Jest skupiony na posiadanej wiedzy
(nauczyciel)Wiem, że nic nie wiem
Narasta pragnienie poznawania
Wiedza jest pokarmem dla ego
Musisz stale odrzucać wiedzę
Uczysz się coraz więcej (doświadczenia)
Odrzucisz wiedzę, znów stajesz się
ignorantem
Ignorancja staje się oświeceniem/zrozumieniem
© Maciej Winiarek
© Maciej Winiarek
Żyjemy w czasach natłoku informacji
Ryzyko, że wiele informacji nie zrozumiemy
Jesteśmy łatwym celem do manipulacji (reklamy, polityka)
Szybko poczujemy negatywne konsekwencje
Podejmuje złe decyzje dla nas
Będziemy się czuć oszukani
Nie potrafimy przetwarzać informacji
Nie potrafimy reflektować jak to się stało
Nie mamy władzy nad własnym życiem
Nie potrafimy odróżniać faktów od opinii
Nie potrafimy ocenić krytycznie podanej informacji
© Maciej Winiarek
wiedzą jak ją przetwarzać
jak odróżniać fakty od opinii
jak poszukiwać dowodów
logicznych argumentów.
Pojawia się motywacja wewnętrzna
stają się świadomymi konsumentami informacji
Samodzielność
potrafią samodzielnie rozwiązywać swoje problemy
Stają się wolni, samodzielni i odpowiedzialni
IstotnośćKreatywne rozwiązania
Potrafią zadawać pytania
wiedzą coraz więcej
tworzą związki pomiędzy nowymi informacjami a tym, co
już wiedzą
Im więcej wartościowych pytań zadają
stają się lepszymi krytycznymi myślicielami.
© Maciej Winiarek
„Obecnie przyszłość należy do społeczeństw, które potrafią podporządkować
się MYŚLENIU… Narody, które chcą osiągnąć sukces gospodarczy (wysoki
dochód i pełne zatrudnienie) muszą opracować zasady, które spowodują,
że KAŻDY ZDOBĘDZIE TĘ UMIEJĘTNOŚCI, a nie tylko niektórzy”
Ray Marshall & Marc Tucker, Thinking For A Living: Education And The Wealth of
Nations, Basic Books. New York. 1992.
© Maciej Winiarek
Gdańsk miastem wolności i demokracji dzięki WOLNYM obywatelom
Dorosły oraz dziecko chce i uczy się myślenie krytycznego i ma możliwość praktykowania
Z wolnością idzie zawsze odpowiedzialność
Obywatele z poczuciem wolności i autonomii i
odpowiedzialności
Myślenie (wolność) pochodzi od człowieka
Brak zgody na kontynuowanie dotychczasowej edukacji
Rozwój kompetencji, a nie wiedzy
Wiedza staje się nieprzydatna
Myślenie jest kompetencją nr 1
Brak odgórnego systemu jak myśleć
Jest zgoda na kwestionowanie
Rozwój jednostki i wspólnoty jest wartością
Wolność i demokracja zawsze były wartością w Gdańsku
W klasie możesz rozwijać MK
© Maciej Winiarek
Do 1 roku 1-3 lata 3-6 lat Plus 6 lat
• Poprawa wyników nauczania
• Szybsza realizacja podstawy programowej
• Zaangażowanie uczniów
• Wzrost poczucia własnej wartości
• Motywacja wewnętrzna
• Sukces w szkole• Dobre relacje w szkole
• Świadomość siebie i świata• Realizacja swoich celów i
marzeń• Świadome uczestnictwo w
społeczności
• Wolność duchowa, intelektualna
• Współzależność w związkach
• Pokora
© Maciej Winiarek
Turkusowa organizacja
Wolny -odpowiedzialny
Pełnia jednostki
SAMODZIELNIE I WOLNO MYŚLĄCY CZŁOWIEK
Ma narzędzia i czas aby praktykować myślenie krytyczne
Rozumieć rzeczywistość
Komunikować się skutecznie
Rozwiązywać konflikty
Jednoznaczny i wartościowy Cel
Autonomia jednostki
Dobre warunki do rozwoju myślenia (mądrzy dorośli, mądra szkoła)
© Maciej Winiarek
Myślenie krytyczne – co to jest?
© Maciej Winiarek
Raport – jak można otrzymać?
Maciej.winiarek@toc.edu.pl
1. Wyślij swojego maila
2. Dostaniesz plik pdf
© Maciej Winiarek
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
www.toc.edu.pl
www.facebook.pl/tocdlaedukacji
www.dbajopotrzeby.pl
www.thinkingzone.pl
YT – videoblog o myśleniu krytycznym
Maciej.winiarek@toc.edu.pl
© Maciej Winiarek
top related